בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#138 - מכבד זיין טאטע מאמע, אבער היטן שבת
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, תהלים, שבת קודש, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ב אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן די שיינע זאכן וואס איר שרייבט, ווי שטארק צופרידן איר זענט אין בית פיגא סקול, און די שיינע גריסן אויף אייערע לערערינס, ווי איר האט זיי ליב, און איר זענט אזויפיל קונה פון זיי.


איין ווארט האב איך נישט ליב פון די בריוו, איר שרייבט אין די בריוו: "איך זאג יעדן טאג איין קאפיטל תהלים און איך האב געענדיגט די יאר 'נאר' איין מאל תהלים"; די ווארט 'נאר' איז נישט גוט, וואס דארפט איר זיך אראפקלאפן? שרייבט: "איך האב געענדיגט די יאר ספר תהלים", אן די ווארט 'נאר'.


איר האט אן אנונג ווי חשוב ביים אייבערשטן אייערע קאפיטלעך תהלים זענען? אלע מלאכים זענען מקנא ווען איר זאגט תהלים, די איין קאפיטל תהלים שפאלט אלע הימלען, און זייט ממשיך צו זאגן יעדן טאג כאטשיג איין קאפיטל תהלים - וועט איר זען גרויסע ניסים.


בנוגע אייער מאמע וכו'; עס איז זייער א סענסעטיווער ענין, איך וועל ענטפערן באופן כללי, ווען איר גייט צו אייער מאמע פאר שבת, זאלט איר זי זייער מכבד זיין, זיך פירן ווי זי פירט זיך, אויסער אויב מען טוט פארקערט פון די תורה; דער אייבערשטער זאגט אונז צוויי זאכן, איינס - מכבד זיין טאטע מאמע, צוויי - היטן שבת, די צוויי מצוות שטייען אין איין פסוק, דאס לערנט אונז אז מען דארף מכבד זיין עלטערן נאר אויב עס גייט מיט די תורה, אויב חס ושלום טאטע מאמע זאגן מחלל שבת זיין - דעמאלט טאר מען נישט מחלל שבת זיין, אבער אלעס אנדערש; די מנהגים וכו', חומרות וכו' - זאלט איר טון ווי אזוי זי טוט.


שטארקט זיך, ווייל נאך אביסל וועט איר טרעפן אייער שידוך און אויפשטעלן א שיינע ווארעמע שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#137 - איך פאר אוועק שאפן געלט פאר די מלמדים
שמחה, מוסדות, שבת קודש, פרנסה

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת משפטים, שובבי"ם, א' דר"ח אדר, שנת תשפ"ד לפ


 


לכבוד ... נרו יאיר


נעכטן בין איך געפארן געבן די ליל שישי שיעור אין לעיקוואד, מיר האבן געגעסן א סעודה לכבוד ראש חודש אדר, און דער אייבערשטער האט געגעבן גוטע דיבורים, מען האט גערעדט פון רבי'ן, און אז מען רעדט פון רבי'ן - טוען אלע תשובה; דער רבי האט געזאגט: "איך האב גע'פועל'ט ביים אייבערשטן, ווען מען וועט רעדן פון מיר וועט מען האבן א הרהור תשובה, מען וועט ווערן כקטן שנולד".


מיר האבן געלערנט די תורה פון "וְאֵלֶּה הַמִּשְׁפָּטִים אֲשֶׁר תָּשִׂים לִפְנֵיהֶם", (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן י'), דער רבי זאגט: "כְּשֶׁיֵּשׁ, חַס וְשָׁלוֹם, דִּינִים עַל יִשְׂרָאֵל, עַל יְדֵי רִקּוּדִים וְהַמְחָאַת כַּף אֶל כַּף נַעֲשֶׂה הַמְתָּקַת הַדִּינִין", וואס טוט מען ווען עס איז דא דינים? דורך טאנצן און פאטשן גייען אוועק די דינים, אז מען איז פרייליך גייט מען ארויס פון אלע צרות; די שלום בית ווערט גוט, די פרנסה ווערט ברייט, און בעיקר - מען קען גרינגער באזיגן דעם יצר הרע ווען מען איז פרייליך, ווען מען פאטשט און מען טאנצט.


די וואך שבת וועל איך נישט זיין אין וויליאמסבורג, איך פאר אוועק שאפן געלט פאר די מלמדים, איך האף דו ביסט מכיר טובה אז איך העלף דיר, איך פאר אוועק פון שטוב אנשטאט דיר; עס וואלט ווען געדארפט זיין אז דו זאלסט זיין דער וואס איז פארנומען זוכן א וועג פאר דיינע קינדער זיי זאלן האבן א מלמד מיט א לערערין וכו', למעשה פָּארע איך זיך פאר דיר; מיט אלע כוחות שאף איך געלט פאר דיינע קינדער, זאלן האבן מלמדים און לערערינס.


זיי פרייליך, זיי זיך מוסר נפש אויף דעם, בפרט אין שבת קודש; שבת דארף מען זיין נאר פרייליך, קריג זיך נישט מיט קיינעם, בפרט אין שטוב זאל זיין נאר שלום.


א פרייליכן שבת, א גוטן חודש.

#136 - נעם זיך פאר צו שניידן די נעגל יעדע וואך לכבוד שבת
קינדער, התחזקות, שבת קודש, קבלה טובה, ברית

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת משפטים, שובבי"ם, כ"ז שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


פאריגע וואך האב איך זיך געטראפן מיט אליהו הנביא, צוויי מאל איז ער געקומען אין ישיבה ביי א ברית, און בשעת'ן זיין סנדק האב איך ספעציעל געבעטן פאר דיר און דיין ווייב, ער זאל רחמנות האבן אויף ענק און ענק געבן זרע של קיימא.


ביז דערווייל זאלסטו זיך זייער שטארקן, איך ווייס אז עס איז דיר זייער טונקל און ביטער שווער – דאך זאלסטו זיך שטארקן און גלייבן אז דער אייבערשטער וועט ענק נישט פארלאזן.


נעם זיך פאר עפעס טון לכבוד שבת, צום ביישפיל, שניידן די נעגל יעדע וואך לכבוד שבת; אז מען איז מכבד שבת זעט מען ישועות.

#135 - הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זיך נישט אויפרעגן א גאנץ שבת
שמחה, שבת קודש

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת בא, שובבי"ם, ט' שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן יז): "צָרִיךְ לִזָּהֵר מְאֹד לִהְיוֹת שָׂמֵחַ וְטוֹב לֵב בְּשַׁבָּת", מען דארף זיין זייער פרייליך שבת, "כִּי מַעֲלוֹת וּקְדֻשּׁוֹת שַׁבָּת גְּדוֹלָה וִיקָרָה מְאֹד", ווייל שבת איז זייער הייליג און טייער, "וְהַכְּלָל, שֶׁצָּרִיךְ לִנְהֹג שִׂמְחָה גְּדוֹלָה בְּשַׁבָּת קֹדֶשׁ, וְלִבְלִי לְהַרְאוֹת שׁוּם עַצְבוּת וּדְאָגָה כְּלָל, רַק לְהִתְעַנֵּג עַל ה'", מען טאר נישט זיין טרויעריג שבת און נישט זיין פארזארגט שבת, נאר פרייליך.


די תורה האט דער רבי געזאגט ווען דער רבי האט געפרעגט רבי נתן: "ביסטו פרייליך שבת?" האט רבי נתן געזאגט: "צומאל בין איך פרום", האט דער רבי אים געזאגט: "שבת דארף מען זיין נאר פרייליך".


בעט דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך וויל זיין שבת נאר פרייליך, העלף מיר איך זאל זיך נישט אויפרעגן א גאנץ שבת"; לייג צו דיינע אייגענע תפילות.


א פרייליכן שבת.

#134 - זיך איבערבעטן און זיין נאר פרייליך אום שבת קודש
שמחה, שלום בית, שבת קודש, חמרות ופרישות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ויחי, י"ז טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ווען שבת קומט דארפן מיר זיך זייער פרייען, שבת דארף מען זיין זייער פרייליך. דער רבי האט אונז אנגעזאגט אויף דעם, צו זיין גאנץ שבת פרייליך (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן יז), און חס ושלום זיך קריגן אדער זיין בכעס.


דער חיד"א זאגט (עבודת הקודש מורה באצבע סימן ד, אות קמ), ערב שבת קומט דער שטן אין יעדע שטוב און ער מאכט עס זאל ווערן א מחלוקה צווישן מאן און ווייב, ער האט זייער מורא ווען מאן און ווייב פארטראגן זיך, בעיקר שבת קודש; ווייל ווען די מאן און ווייב פארטראגן זיך און לעבן צוזאמען באהבה ושלום - דעמאלט האט ער נישט קיין שום שליטה אויף זיי.


בעט איבער דיין ווייב, זאג איר בפה מלא: "זיי מיר מוחל"; זאג עס מיט הארץ, נישט אונטער די נאז. זיי נישט קיין אויבער חכם, עס לוינט נישט צו ליידן א גאנץ לעבן וועגן אביסל גאווה, שוין גענוג געליטן פון די פארשטונקענע גאווה, פון נישט פּאסטן צו איבערבעטן, פון נישט פּאסטן צו רעדן שיין ווי אן ערליכער איד דארף רעדן, בעט איר איבער און געב איר גוטע ווערטער, פיר זיך ערליך און הייליג.


זיך אפשיידן וכו' - דאס איז נישט די תורה וועג, נישט אהיים קומען - דאס איז נישט די וועג, ביים רבי'ן הערן מיר הייליגע לימודים, מען זאל יא לעבן אינאיינעם וכו'.


בעט דעם אייבערשטן עס זאל דיר גארנישט אנגיין אין שטוב, זאלסט נישט מקפיד זיין אין שטוב, זאלסט זיין פרייליך, טאנצן און זינגען א גאנץ שבת.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א פרייליכן שבת.

#133 - זיין פרייליך שבת
שלום בית, שבת קודש, התחדשות, תפילה, תיקונים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויחי, ט"ז טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


מאך שיינע שבת'דיגע סעודות, דאס איז אלעס מתקן.


מוהרא"ש ברענגט די ווערטער פון די הייליגע חכמים (תנחומא בראשית, סימן ג): "עוֹנֶג שַׁבָּת כְּאֶלֶף תַּעֲנִיּוֹת", א פארגענוגן שבת איז אזוי ווי טויזנט טעג פון פאסטן; זאלסטו זיך האלטן שטארק ווי אייזן, פעלזן פעסט, צו זיין פרייליך שבת, נישט ווערן נערוועז פון די ווייב און קינדער; דורך תפילה קען מען קומען צו דעם, צו האבן א שיינע שבת.


אויך זאלסטו געבן גוטע ווערטער פאר דיין ווייב, אויך זאלסטו מאכן צייט איר אויסצוהערן און שמועסן מיט איר.


טייערער ברודער, איך בעט דיר בלייב פריש, באניי זיך מיט די עצות פון רבי'ן; מען דארף טון די עצות און לערנען די ספרים, מען זאל נישט איינשלאפן נאר בלייבן וואך.


שרייב מיר פון דיין חיים טובים.

#132 - ווען עס געפאלט עשרה בטבת אום ערב שבת
שבת קודש, גבאי, עשרה בטבת

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויגש, ו' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די יאר געפאלט די פאסט טאג עשרה בטבת אום ערב שבת, רעכנט מען אויס צו דאווענען פריער אז מען זאל ענדיגן פריער כדי די מתפללים זאלן אנקומען אהיים און זינגען זמירות, און ביים זמן פון אויספאסטן גלייך קידוש מאכן.


מען דאווענט מנחה ערב שבת אזוי ווי אלע וואכן, מען ליינט די קריאה פון ויחל אזוי ווי דער רמ"א פסק'נט, אויך זאגט מען די הפטורה און עננו. אבער אבינו מלכנו און תחנון זאגט מען נישט (משנה ברורה סימן תק"נ, סעיף קטן יא).


עס איז כדאי צו מודיע זיין פאר די מתפללים אז מען וועט דאווענען פריער ווי געווענליך אז מען זאל קענען אויספאסטן ביים זמן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#131 - מנהגים פרייטאג צו נאכטס ביי בואו בשלום
שבת קודש, מנהגים, יום טוב, גבאי

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויגש, ו' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מיר פירן זיך פרייטאג צו נאכטס ביי בואו בשלום צו זינגען און טאנצן, מיר טאנצן נישט ארום די שול, יעדער טאנצט פאר זיך אויפן פלאץ. שבת שחל בו יום טוב טאנצן מיר ארום דעם בימה.


בנוגע דער איד וואס טאנצט ביי בואו בשלום, ער פרייט זיך מיטן שבת; זאל דיך דאס נישט שטערן, און מאך נישט קיין מחלוקות אין שול צוליב דעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#130 - מאך נישט קיין אנגעצויגענע מצב אין שטוב
חינוך הילדים, חנוכה, שלום בית, שבת קודש, פרנסה, חובות, כעס, יום טוב, נערווען

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וישב, כ"ד כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דיין ווייב ליידט פון דיר, און נאך מער ליידט זי ווען עס קומט די הייליגע צייטן ווי שבת און יום טוב; דו מאכסט די גאנצע שטוב פאר איין שטיק נערווען, דו פארלאנגסט די שטוב זאל זיין ריין צוזאמגענומען, דו פארלאנגסט פון איר זי זאל זיין גרייט ווען דו ווערסט גרייט, און אז זי קען נישט זיין אזוי שנעל און גרייט ווען דו ווערסט גרייט - הייבסטו אן שרייען השם ישמרינו, די קינדער כאפן א שרעק, דו מאכסט משוגע די גאנצע הויז.


איך בעט דיך זייער, מאך נישט קיין אנגעצויגענע מצב אין שטוב, חנוכה איז א פרייליכע צייט, שבת און יום טוב איז א צייט וואס די שכינה הקדושה קומט אין אידישע שטיבער, און מיט כעס פארטרייבט מען איר.


אז דו קומסט אהיים און זאכן פליען, עס איז נישטא קיין זכר פון חנוכה - זאלסטו ארויפבייגן דיינע ערמל און העלפן; העלף איר מיט די קינדער, העלף רוימען די שטוב מיט שמחה.


אפשר ווייל דו שרייסט אויף דיין ווייב איז נישטא קיין ברכה אין דיין געלט?


גיי שריי צום אייבערשטן: "אייבערשטער איך האב מיט די נערווען און איך גיס עס אויס אין שטוב, הצלינו, ראטעווע מיך".


איך זאג דיר צו, אז דו וועסט רעדן פון היינט אן שיין אין שטוב מיט דיין ווייב - וועסטו ביז א קורצע צייט ארויסגיין פון אלע חובות און האבן גרויס שפע.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א פרייליכן חנוכה.

#129 - קוקט אויפ'ן חלק גלעזל וואס איז יא פול
שמחה, אמונה, שבת קודש, נקודות טובות, קשיות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וירא, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד די חשוב'ע משפחת ... שיחיו


איך האב ערהאלטן אייער הודעה.


איך בעט אייך זייער, איר זאלט זיך שטארקן מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך, בפרט יעצט נאכן ווערן נאכאמאל אנטוישט וכו', נאכן אנהויבן ווארטן וכו', נאך אפאר מאל וואס דאס פאסירט.


איך בעט אייך, האט נישט קיין טענות און תרעומות אויפן רבונו של עולם, קוקט אויפן חלק גלעזל וואס איז יא פול, קוקט אויף ענקערע טייערע קינדער. לאזט נישט אריין דעם טייוול אין שטוב, דאס זענען די שלעכטע מחשבות, עצבות ומרה שחורה רחמנא לצלן.


א גאנץ שבת זאלן ענק טאנצן: "דער אייבערשטער איז גוט, דער אייבערשטער מאכט נאר גוט".


אנא, איך בעט ענק, בלייבט מיט שמחה און אמונה.

#128 - איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין א שבת ביי מיינע עלטערן
כיבוד אב ואם, שמחה, שבת קודש, ספרי ברסלב, לשון הרע, אחדות, דף גמרא, שבועות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת לך לך, ז' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דעם פארגאנגענעם שבת פרשת נח בין איך געווען ביי מיינע עלטערן, איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין א שבת ביי זיי, איך האב זייער אסאך קונה געווען ווי צו פירן א שבת טיש מיט שמחה. מיין טאטע שליט"א מאכט הערליכע סעודות; מען זינגט, מען רעדט דברי תורה, אויך מאכט מען פרייליך פאר די קינדער, אלע זיצן פול מיט שמחה.


שבת נאכמיטאג בין איך געווען אין אונזער שטיבל, מען האט אפגעשמועסט אז עס וועט זיין א שיעור אום פינף דרייסיג. מיר האבן גערעדט פון די בלעטל וואס די פייגל האט צוריק געברענט אין איר מויל, און אזוי האט נח געוואוסט אז מען קען שוין ארויסגיין, עס איז מער נישט קיין סכנה. דאס מיינט מען די בלאט גמרא; אז מען לערנט יעדן טאג א בלאט גמרא, אפילו אן פארשטיין, מען זאגט די ווערטער - דעמאלט ווערט מען נישט פארשוועמט אינעם מבול, אזוי אויך די בלעטל פון רבינ'ס התחזקות און עצות.


מיר האבן זיך זייער מחזק געווען צו לערנען דעם רבינ'ס ספרים, אזוי ווי דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט פאר זיין הסתלקות: "עזרא הסופר גייט אוועק פון די וועלט, (עזרא הסופר איז נסתלק געווארן עשרה בטבת, רבי נתן האט מרמז געווען אויף זיך אז ער האט געהאט נשמת עזרא הסופר) און טריף פסול איז זיך מתגבר, אזויפיל ווי עס איז היינט דא אלפים ורבבות טריף פסול; נאר איך האף, אז איין בלעטל פון רבינ'ס ספרים וועט זיין א תיקון אויף אלסדינג", דאס איז די בלעטל וואס די טויבעלע האט געברענגט פאר נח, אים ווייזן אז עס וועט קומען א רבי וואס וועט ראטעווען די וועלט פון ווערן פארשוועמט.


עס איז געווען זייער געשמאק צו זיצן מיט אנשי שלומינו. די בארא פארקער חבריא איז זייער א שיינע, מען האט זיך ליב, מען שפירט דאס גלייך ווי נאר מען קומט אריין אין שטיבל. מען דארף אבער אסאך תפילה נישט צו ווערן פארשלעפט פון די אלע לשון הרע'ס וואס מען רעדט אויפן רבי'ן, מען דארף געדענקען וואס איז אריבער אויף רבי נתן און וואס האט אים דערהאלטן ווען ער האט געהערט אלע לשון הרע'ס. ווען רבי נתן איז געקומען דעם ערשטן ראש השנה צום רבי'ן, האט דער רבי געזאגט די תורה פון ליקוטי מוהר"ן (חלק א', סימן ה'); פאר רבי נתן איז פארענטפערט געווארן א שטארקע קשיא, עס האט אים לאנגע יארן געשטערט 'וואס איז די זאך פון מחלוקות אויף צדיקים? וואס רעדט מען אויף צדיקים, וואס דארף מען הערן נישט גוטע זאכן?' און די ווערטער וואס דער רבי האט דעמאלט געזאגט "וְתַאֲמִין, כִּי כָּל מַצּוּתָא וּמְרִיבָה שֶׁיֵּשׁ בֵּין הַצַּדִּיקִים הַשְּׁלֵמִים אֵין זֶה אֶלָּא כְּדֵי שֶׁיְּגָרְשׁוּ סִטְרִין אָחֳרָנִין", דו דארפסט גלייבן אז די אלע מחלוקות וואס איז דא צווישן די צדיקים דאס איז נאר ווייל מען וויל דיך פארטרייבן פון זיי, "כְּשֶׁאַתָּה שׁוֹמֵעַ מְרִיבוֹת שֶׁבֵּין הַצַּדִּיקִים תֵּדַע, שֶׁזֶּה מַשְׁמִיעִין אוֹתְךָ תּוֹכָחָה עַל שֶׁפָּגַמְתָּ בְּטִפֵּי מֹחֲךָ", ווען דו הערסט רעדן אויף צדיקים זאלסטו וויסן אז דאס איז נאר ווייל מען וויל דו זאלסט תשובה טון אויף וואס דו האסט פוגם געווען; רבי נתן האט געזאגט: "ווען איך האב געהערט די תורה פון רבי'ן איז מיר גלייך פארענטפערט געווארן פארוואס מען רעדט אויף צדיקים און מען קריגט זיך השם ישמרינו, נאר מיך צו פארטרייבן, אז איך בין נישט ראוי צו זיין צווישן זיי".


איך בין צוריק געגאנגען צו מיין טאטע דאווענען, ווייל דאס איז מיין מצוה פון כיבוד אב ואם. אפילו אין די צייטן וואס איז א חשיבות צו דאווענען מיט אנשי שלומינו, ווי צום ביישפיל יום טוב שבועות; אויב בין איך איינגעשטאנען ביי מיינע עלטערן - בין איך געבליבן דאווענען ביי זיי צוליב כיבוד אב ואם. איין יאר האב איך זייער געוואלט דאווענען מיט מוהרא"ש יום טוב שבועות, איך האב געוואלט האבן די זכות פון ניצול ווערן פון עולם התוהו, וואס דער רבי האט געזאגט, ווער עס וועט קומען צו אים אין די דריי זמנים 'ראש השנה, שבת חנוכה און שבועות' - וועט געראטעוועט ווערן פון עולם התוהו, בין איך געגאנגען דאווענען ותיקין ביי מוהרא"ש, און נאך ותיקין בין איך געבליבן אויף און מיטגעדאווענט ביי מיין זיידע (נישט איבער געדאווענט, נאר זיך מתבודד געווען אפאר שעה אונטערן טלית). איך האב געוויסט אז אויב שטיי איך איין ביי מיינע עלטערן - דארף איך זיי זייער מכבד זיין, און אז זיי וועט שטערן אז איך גיי דאווענען ערגעץ אנדערש - בין איך געבליבן אויף וכו'.


שבת אינדערפרי בין איך אויך געגאנגען צו אונזער שטיבל, איך האב געוואלט אפילו פאר אפאר מינוט זיצן אין די פיר ווענט פון היכל הקודש, לערנען אביסל מיינע שיעורים, אבער עס איז געווען פארשפארט; בין איך צוריק געגאנגען, איך האב געלערנט מיינע שיעורים; ח"י פרקים משניות, יום תהילים, גמרא, זוהר, ועוד - ביי מיין טאטע אין שול.


דיר בעט איך זייער, רוף דיינע עלטערן יעדן טאג, און אז דו וואוינסט נעבן זיי - זאלסטו יעדן טאג זיי גיין באגריסן, אפילו פאר א מינוט, גיין זאגן "א גוט מארגן", אדער "א גוטן טאג", אדער "א גוטן אווענט", מחי' זיין עלטערן און ארויסהעלפן מיט וואס זיי דארפן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#127 - שלאג נישט דיינע קינדער
כיבוד אב ואם, שמחה, חינוך הילדים, שבת קודש, מנין, שבת תשובה

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת האזינו ב', שבת תשובה, ז' תשרי, שנת תשפ"ד לפ"ק


 


לכבוד ... נרו יאיר


די וואך שבת איז די ערשטע שבת פון שנת תשפ"ד, זאלסטו זיין זייער פרייליך, ווייל אלעס גייט לויט די אנהויב; אז די אנהויב איז פרייליך - וועט שוין זיין פרייליך אלע שבתים. דער רבי האט אונז זייער אנגעזאגט מיר זאלן זיין שבת זייער זייער פרייליך (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן יז).


די וואך שבת איז שבת תשובה, מיר ליינען די הפטורה פון שובה ישראל. דער נביא זאגט (הושע יד, ג) טוט תשובה, "קְחוּ עִמָּכֶם דְּבָרִים וְשׁוּבוּ אֶל ה'"; מיט תורה ותפילה קען מען תשובה טון, זאלסטו שוין אנהויבן לערנען יעדן טאג א בלאט גמרא און א פרק משניות און בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג: "הייליגער באשעפער איך וויל היינט עפענען די הייליגע גמרא און די משניות", און אפילו דו פארשטייסט נישט די ווערטער וואס דו לערנסט - זאלסטו זאגן די ווערטער; דאס וועט דיך מטהר זיין.


אויך זאלסטו זיך שטארקן אין גיין אין שול דאווענען די דריי תפילות מיט מנין, און אויך זאלסטו זיך מתבודד זיין יעדן טאג אפאר מינוט.


בעט זיך איבער מיט יעדן איינעם, און אז דו האסט וויי געטון דיינע עלטערן - זאלסטו זיי איבערבעטן, און אז דו טשעפעסט דיין ווייב - זאלסטו איר איבערבעטן, וועט דיר דער אייבערשטער מוחל זיין.


שבת זאלסטו זיין פרייליך. שלאג נישט דיינע קינדער, אוי ואבוי אויב מען שלאגט די קינדער; עס מאכט נאר ערגער דעם מצב, פראסקען איז בכלל נישט קיין חינוך, ענדערש זאלסטו רעדן צו זיי נאכאמאל און נאכאמאל.


א פרייליכן שבת.


א גמר חתימה טובה.

#126 - מעג מען עסן נאכן ליכט צינדן?
שבת קודש, שבת ליכט, הלכה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת האזינו ב', ו' תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


פון ווען אייער מאמע צינדט אן די שבת ליכט - ווערט שבת, און מען קען שוין נישט עסן און נישט טרינקען ביז מען הערט קידוש. דעריבער איז גוט צו עסן און טרינקען איידער מען צינדט די שבת ליכט און ווארטן ביז די שבת סעודה, ביז מען הערט קידוש.


אויב מען זעט מען קומט נישט אן צו קענען עסן און טרינקען - קען מען זיך אויסנעמען אז מען איז נישט מקבל שבת ביים צינדן די שבת ליכט, דעמאלט קען מען נאך טרינקען און עסן נאכן צינדן די ליכט ביז עס ווערט טינקל.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גמר חתימה טובה.

#125 - אז דו וועסט זיין פרייליך שבת, וועסטו אלעס מתקן זיין פונעם גאנצן יאר
שמחה, שבת קודש

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת כי תבא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


עס קומט שבת, שבת ווערט מען צוגעקלעבט נאך מער צום אייבערשטן, שבת איז א צייט וואס מען ווערט זייער נאנט צום אייבערשטן, דארפסטו זיך זייער פרייען און טון אלעס אויף דער וועלט צו זיין א גאנץ שבת פרייליך.


עס איז נאך געבליבן צוויי שבתים די יאר, מיר קענען אין די צוויי שבתים פאררעכטן אלע שבתים פון די יאר; אז דו וועסט זיין פרייליך שבת, דו וועסט זיין בשלום - וועסטו אלעס מתקן זיין פונעם גאנצן יאר.


קויף א שיינע מתנה פאר דיין ווייב אז זי שיקט דיך צום רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#124 - צושטעלן סעודות שבת אין ישיבה פאר די בחורים פון אויסלאנד
שבת קודש, הכנסת אורחים, ישיבה

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ואתחנן, נחמו, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך וויל דיר בעטן א טובה, איך וויל מאכן שבת סעודות אין ישיבה פאר די בחורים וואס קומען פון אויסלאנד. ביז יעצט פלעגן אנשי שלומינו נעמען געסט, למעשה איז געשען צוויי זאכן; שוין כמעט נישטא קיין משפחות וואס נעמען געסט אין וויליאמסבורג, רובם ככולם האבן זיך ארויסגעצויגן אין שטעטל, עס זענען געבליבן געציילטע משפחות אינגעלייט וואס איז נישט שייך פאר זיי צו נעמען געסט. צווייטנס, עס זענען דא אסאך בחורים פון אויסלאנד, ואין הקומץ משביע, אויך זענען דא משפחות וואס איז מיר נישט ניחא אז מיינע בחורים זאלן עסן ביי זיי.


וויל איך דיר בעטן זאלסט מיר העלפן צושטעלן סעודות אין ישיבה פאר די בחורים וואס איך וועל דיר זאגן. וואס דו קענסט בעטן ביי געשעפטן וואס האבן איבריגע עסן פאר צדקה – איז גוט, און וואס מען דארף צוקויפן – וועל איך דיר באצאלן; דאס איז פאר מיר א גרויסע הילף.


אלע בחורים ווילן עסן ביי מיר, קען איך נישט נעמען קיינעם, ווייל עס ווערט קנאה.

#123 - פארמאך אלעס פרייטאג ביי חצות, העלף אנגרייטן פאר'ן גרויסן גאסט
שבת קודש, פרנסה, ערב שבת

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות מסעי, כ"א תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


פרייטאג זאלסטו נישט ארבעטן נאך חצות. פארמאך אלעס ביי חצות, גיי אהיים העלפן אנגרייטן די שטוב פאר די גרויסע גאסט, שבת מלכתא.


שבת איז ווי א חתונה; אז מען האט א חתונה - גרייט מען זיך דערצו פאראויס, מען לייגט זיך אראפ שלאפן, מען באדט זיך און מען טוט זיך אן שיינע קליידער, מען ווארט נישט אויף די לעצטע מינוט; כל שכן ווען עס קומט די הייליגע שבת - דארף מען זיך גרייטן ווי עס פאסט, אויפצונעמען די שבת.


אויף וואס האסטו אן אייגענע ביזנעס, אויף ארבעטן ווי א פערד - יוֹם וָלַיְלָה לֹא יִשְׁבֹּתוּ"?! עס שטייט קלאר אין הלכה, אן ארבעטער מעג ארבעטן פרייטאג שפעטער ווי מן המנחה ולמעלה, אבער א בעל הבית, איינער וואס ארבעט פאר זיך - זאגט דער מחבר (שלחן ערוך אורח חיים סימן רנא, סעיף א): "הָעוֹשֶׂה מְלָאכָה בְּעֶרֶב שַׁבָּת מִן הַמִּנְחָה וּלְמַעְלָה", דער וואס ארבעט ערב שבת שפעטער ווי זמן מנחה, "אֵינוֹ רוֹאֶה סִימַן בְּרָכָה", וועט נישט זען קיין ברכה אין די געלט; דאס הייסט אפילו ער וועט פארדינען פון די ארבעט - וועט ער פארלירן ערגעץ אנדערש. עס זענען דא צוויי שיטות וואס מיינט זמן המנחה, "יֵשׁ מְפָרְשִׁים מִנְחָה גְּדוֹלָה, וְיֵשׁ מְפָרְשִׁים מִנְחָה קְטַנָּה"; על כל פנים ביי דיין פאל וואס דו ארבעטסט פאר דיר, וואס דארפסטו ארבעטן ביז שפעט און אריינגיין אין שבת אויסגעמאטערט און אויסגעקוועטשט? ענדערש פארמאך דיין געשעפט ביי חצות און גיי גרייט זיך צום גרויסן גאסט.


איך האב דיך נישט פארפירט ביז אהער, מעגסטו מיך אויסהערן און פאלגן, דו וועסט נאר פארדינען דערפון.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#122 - גיין אין מקוה ערב שבת גענוג פרי, נישט די לעצטע מינוט
מקוה, שבת קודש, הדרכות, ערב שבת

 בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות מסעי, כ"א תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


א אינגערמאן ווי דו - וואלט ווען געדארפט גיין אין מקוה ערב שבת גענוג פרי, נישט די לעצטע מינוט; אז דו זאלסט נאך האבן גענוג צייט זיך אנטון בגדי שבת און אפווארטן אין שטוב דעם גרויסן גאסט, נישט לויפן ביים זמן אין מקוה ווי די פליטעס טוען.


מוהרא"ש זאגט, די עמי הארצים גייען אין מקוה נאכן זמן, וואס דעמאלט איז די צייט וואס די שדים זענען באשאפן געווארן; די פליטעס, די מענטשן וואס לעבן אן סדר און אן חשבון - די לויפן ביים זמן אין מקוה, און אסאך מאל קומט עס צו חילול שבת רחמנא לצלן.


טייערער ברודער גיי אין מקוה גענוג פרי, אז דו זאלסט נאך האבן צייט אהיים צו גיין, זיך אנטון שבת קליידער און זיין אין שטוב ווען דיין ווייב צינדט אן די שבת ליכט, און זינג שיר השירים.


אז דו ווילסט קומען מיט דיין קאר צום שול - קען דיין ווייב צינדן פריער ווי דער זמן הדלקת הנרות, אזוי וועסטו קענען זיין ביים ליכט צינדן אין שטוב און קומען מיט די קאר און נישט מחלל שבת זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#121 - וואלסטו געוואוסט ווי שעדליך צייטונגען איז, וואלסטו זיי נישט אנגערירט
שבת קודש, עצתו אמונה, מאגאזינען, צייטונגען

בעזרת ה' יתברך - א' פרשת קרח, ראש חודש תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, בארא פארק


איך וועל דיר זאגן דעם אמת, איך שטרענג זיך זייער אן מידי שבוע בשבוע צו שרייבן אסאך בריוו, עס זאל זיין א קונטרס "עצתו אמונה" צו ליינען פאר אנשי שלומינו; נאר פאר דעם אליין, מען זאל נישט ליינען צייטונגען און מאגאזינען, און געלויבט דעם אייבערשטן אז צענדליגער משפחות, מענער און פרויען זאגן - אז זיי ליינען מער נישט קיין צייטונגען און נעמען מער נישט אריין אין שטוב מאגאזינען זייט זיי ליינען די הייליגע קונטרסים פון עצתו אמונה.


פאריגע וואך איז מיר נישט אויסגעקומען גענוג צייט צו ענדיגן א קונטרס, און יעצט זאגסטו מיר אז פאריגע וואך האסטו צוריק אנגעהויבן ליינען די עקלדיגע צייטונג ..., דאס האט מיר זייער וויי געטון.


איך טראכט, דו ווייסט נישט ווי שעדליך די זאכן זענען; וואלסטו געוויסט ווי שעדליך ליינען צייטונגען איז פאר'ן עקזיסטענץ פונעם מענטש און פאר די מח מחשבה - וואלסטו דאס נישט אנגערירט.


שבת איז א צייט פון תשובה, פון ווערן נאנט צום אייבערשטן, שבת זאלסטו לערנען דעם הייליגן רבינ'ס ספרים, שבת זאלסטו זיך מתבודד זיין; בפרט יעצט ווען דו שטייסט פאר דיין חתונה, גייסט אויפבויען א אידישע שטוב - זאלסטו זיך אנגרייטן מיט תהילים, מיט זוהר הקדוש; שבת קודש זאלסטו לערנען דעם הייליגן זוהר, נישט די פאנטאזיעס פון די געמיינע שרייבערס.


 

#120 - נעם נישט אריין אין שטוב קיין צייטונגען
תפילה והתבודדות, שבת קודש, בריוו, עצתו אמונה, צייטונגען

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שלח, כ"ג סיון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


עס איז כדאי זאלסט צאמנעמען אלע בריוו וואס איך האב דיר געשריבן במשך אלע יארן פון ווען מיר קענען זיך און גיי דאס איבער. אין די בריוו איז דא אסאך עצות, חיזוק און שכל פארן לעבן, סיי פארן טאג טעגליכן לעבן און סיי אויף שפעטער.


נעם נישט אריין אין שטוב קיין צייטונגען, און אז מען דארף אמאל קוקן - איז זיכער נישט שבת קודש, די הייליגע טאג; שבת איז א צייט צו לערנען און דאווענען און זיך מחזק זיין ביראת שמים. קענסט איבערקוקן די בריוו שבת, זיך מחזק זיין ביראת שמים.


עצתו אמונה איז גוט צו לערנען, בפרט שבת. די בריוו איז זייער מחזק ליראת שמים, און עס ברענגט דעם מענטש צוריק צום אייבערשטן.


טייערער ברודער, הויב אן דיין טאג מיט תפילה והתבודדות. גיי הינטער דיין שטוב, צווישן די גראז, בעטן דעם אייבערשטן אויף די שלעכטע מידות און די שלעכטע תאוות, ביז דו וועסט זוכה זיין זיי צו מבטל זיין.

#119 - לייג דיך אריין אין די צען זאכן, וועסטו פאררעכטן אלע דיינע הארבע עבירות
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, מקוה, שמחה, קדושה, בחור, שידוכים, הפצה, שבת קודש, תשובה, משניות, עבירות, סדר דרך הלימוד, לימוד התורה, גמרא, דאווענען, ברכת המזון, מעביר סדרה, מנין, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ...


איך האב ערהאלטן דיינע צוויי בריוו.


דער צווייטער בריוו איז אן ענטפער אויפן ערשטן בריוו. דו פרעגסט אינעם ערשטן בריוו וואס דער אייבערשטער וויל פון דיר וכו' וכו', און אינעם צווייטן בריוו שרייבסטו אז דו האסט געטון עבירות מיט בחורים און אינגלעך, האסט פוגם געווען באות ברית קודש רחמנא לצלן, טמא געווארן און מטמא געווען אנדערע, דאס איז וואס האט יעצט פאסירט מיט דיר, אז דו פרעגסט קשיות אויפ'ן אייבערשטן און דער לעבן איז דיר נמאס; וויי און ביטער איז אז מען איז פוגם באות ברית קודש, מען ווערט פארשניטן, מען ווערט אפגעריסן פונעם אייבערשטן.


אז דו ווילסט תשובה טון און פאררעכטן וואס דו האסט געטון ביז אהער - זאלסטו זיין שטארק אין די פאר נקודות:


1)    גיי אין מקוה יעדן טאג.


2)    דאווען מיט מנין די דריי תפילות מיט א סידור.


3)    זאג די צען קאפיטלעך, די תיקון הכללי - יעדן טאג [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ].


4)    נאך שחרית זיך וואשן אויף ברויט, עסן פת שחרית און בענטשן ברכת המזון בשמחה, מיט א בענטשער.


5)    לערן חומש מיטן תרגום איינגעטיילט אויפן וואך יעדן טאג אביסל, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער.


דער צווייטער שיעור זאל זיין משניות, זאג משניות כסדרן בלי הבנה. מה טוב ומה נעים אז דו קענסט זאגן ח"י פרקים בכל יום און ענדיגן יעדן חודש ששה סדרי משנה, דאס הרג'עט דעם יצר. הונדערטער און טויזנטער בחורים און אינגעלייט האבן זיך אפגעוואוינט פון די ביטערע עבירה דורך די סגולה פון זאגן אכצן פרקים משניות בכל יום.


נאכדעם מאך זיך א שיעור אין גמרא. לערן ש"ס כסדרן, זאג די הייליגע גמרא. דאס פארברענט אלע שדים, קליפות, משחיתים און מזיקין - וואס דו האסט באשאפן פון אלע טיפות לבטלה רחמנא לצלן.


6)    זיי מכבד דיינע עלטערן. אז דו קענסט זיי באזוכן - גיי זיי באזוכן, און אז נישט - זאלסטו זיי רופן אויפן טעלעפאן, רעד מיט זיי מיט דרך ארץ.


7)    היט שבת און זיי פרייליך שבת.


8)    גיי הפצה, ברענג צוריק נשמות צום אייבערשטן. דאס וועט מכפר זיין אויף די אלע וואס דו האסט מטמא געווען.


9)    ועל כולם זאלסטו זיך אויסרעדן דיין הארץ צום אייבערשטן. וויין צו אים, רעד צו אים אין דיין שפראך. בעט אים ער זאל דיר מוחל זיין און דיר שוין געבן דיין שידוך, דער אייבערשטער איז מוחל פאר דער וואס איז זיך מתודה צו אים, בעט אים און טענה'ט מיט אים.


מוהרא"ש זאגט, עס איז דא א ספעציעלע הייליגער מלאך וואס איז ממונה אויף די תפילות פון בחורים און מיידלעך וואס פאלן אין עבירות ווען זיי האבן נישט זייער שידוך און זיי ווילן זיין גוט, נאר זיי פאלן און פאלן. ווען זיי קומען צום אייבערשטן מיט א געבעט, מיט טרערן, זיי וויינען: "רבונו של עולם, וואס בין איך שולדיג? וואס קען איך טון נישט צו פאלן? וואס קען איך טון צו זיין הייליג? רבונו של עולם, איך קען זיך נישט מתגבר זיין, איך פארליר מיין בחירה, איך ווער פארברענט פונעם יצר הרע, עס ברענט אין מיר ניאוף, טאטע גיוואלד, עס ברענט א פייער פון ניאוף אין מיר, ראטעווע מיך!" דאן קומט דער מלאך און נעמט ארויף די תפילות און מאכט א שיינעם קרוין פארן אייבערשטן.


טייערער ברודער, אז דו וועסט זיך שטארקן מיט די ניין נקודות און דו וועסט צולייגן די צענטע זאך, דו וועסט ארבעטן מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך - וועסטו אלעס מתקן זיין.


ברודער באניי זיך, פארגעס וואס איז געווען. נאר איין מאל א טאג זאלסטו זיך מתבודד זיין אויף דיין עבר, זיך מתודה זיין און זיך אויסוויינען, אבער א גאנצע טאג פארגעס; פארגעס וואס איז געווען, לייג אריין דיין קאפ אין די צען זאכן: מקוה; תפילה; תיקון הכללי; פת שחרית; לימוד התורה, שיעורים כסדרן בכל חלקי התורה על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו); כיבוד אב ואם; שבת; הפצה; התבודדות; שמחה - וועסטו אלעס פאררעכטן.


 

#118 - לאז שוין אפ די מחלוקת, קנאה און שנאה, הויב אן דאנקען דעם אייבערשטן
שמחה, תודה והודאה, שלום בית, מחלוקת, שבת קודש, קנאה, שלום, ביקור חולים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויקרא, ב' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ווי אזוי מען איז מקבל שבת - אזוי וועט מען מקבל זיין די נשמה ווען מען וועט נפטר ווערן; אז מען איז מקבל שבת מיט שמחה, מיט ליבשאפט - וועט מען אויפנעמען די נשמה אויך מיט שמחה און ליבשאפט, סיי דער מאן און סיי די ווייב. און חס ושלום אז מען איז בעצבות און מרה שחורה - איז וויי און ביטער בזה ובבא. אזוי זאגט דער הייליגער זוהר (תיקוני זוהר, דף כג): "מָאן דִּמְקַבְּלִין אוּשְׁפִּיזִין", ווער עס נעמט אויף די געסט, "דְּאִינוּן נִשְׁמָתִין יְתֵרִין", דאס מיינט מען די נשמה יתירה, "דְּאִינוּן מַרְכִּיבִין עֲלַיְיהוּ בְּעֶרֶב שַׁבָּת", וואס קומט צום מענטש יעדן ערב שבת - "בְּאַנְפִּין צְהוּבִין", מיט א ליכטיגע פנים, "בְּחֶדְוָה", מיט פרייד, "בְּעִנּוּגָא", מיט א פארגעניגן - "בְּהַאי עָלְמָא", אויף די וועלט. "כַּד נִשְׁמָתָא וְרוּחָא וְנַפְשָׁא נָפִיק מִן גּוּפֵיהּ מֵהַאי עָלְמָא", ווען עס וועט קומען די צייט וואס זיין נשמה וועט ארויפגיין פון די וועלט - "הָכִי מְקַבְּלִין לוֹן בְּעָלְמָא דְאָתֵי", אזוי וועט מען איר מקבל זיין אויף יענע וועלט, "וְאִתְּמַר בְּהוֹן", אויף דעם שטייט אין פסוק (תהלים פד, ד) "גַּם צִפּוֹר מָצְאָה בַיִת וכו'".


על כן זאלסטו זיך אנגרייטן גענוג פרי, גיי אין מקוה אין צייט, זיי גרייט אין שטוב ווען דיין ווייב צינדט אן די שבת ליכט. העלף ארויס אז עס זאל זיין רואיג אין שטוב, און עס זאל חס ושלום נישט זיין קיין כעס און קיין מחלוקות.


נעכטן נאכט נאכן שיעור בין איך געווען מבקר חולה זיין א אינגערמאן. ווען איך בין געזיצן דארט האב איך געטראכט נאר פון דיר, דו ביסט אזא רחמנות, דו הערסט נישט אויף קרעכצן, דו פירסט חשבונות מיט דעם און מיט יענעם; וואלסטו געזען וואס פאסירט מיט א מענטש, וואלסטו געזען וואס איך האב נעכטן געזען... א אינגערמאן געזונט און שטארק, יונגער פון דיר, וואס פירט א ביזנעס, ער איז מצליח מער פון דיר און פון איין טאג אויפ'ן צווייטן קען ער זיך נישט רירן, ער ליגט איינגעפאלן, א פחד דאס צו זען, די דאקטורים שרעקן אים אן מיט דאס ערגסטע, איך האב נאר געוואלט זיך אויפשטעלן און דיר אנרופן זאלסט אריבערקומען זען וואס גייט פאר. איך זאג דיר נאכאמאל: "איך האב אזוי רחמנות אויף דיר, דו כאפסט נישט וואס דאס לעבן איז; לאז שוין אפ די מחלוקות, לאז שוין אפ די קנאה שנאה, הויב אן דאנקען דעם אייבערשטן אז דו ביסט געזונט און נעם אויף דעם גאסט - דעם שבת קודש - מיט שמחה".


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


א פרייליכן שבת.


 

#117 - דער עיקר זאלט איר אריינלייגן אין די קינדער אמונה
חינוך הילדים, אמונה, חיזוק פאר פרויען, שבת קודש, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תצוה, ט' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


שטארקט זיך און גייט אן מיט אייער הייליגע ארבעט פון מחזק זיין אידישע קינדער. דער עיקר זאלט איר אריינלייגן אין די קינדער אמונה, אמונה איז אלעס; אז מען האט אמונה האט מען אלעס, און אז נישט - האט מען גארנישט.


אז עס קומט אויס צו גיין מוצאי שבת וכו' מאכט מען די חפיפה פרייטאג און מען מעג עסן שבת פלייש, און אזוי אויך אלעס פון עונג שבת וואס בלייבט שטעקן צווישן די ציינער לכבוד שבת, נאר מוצאי שבת דארף מען מאכן זיכער אז עס איז נישטא קיין שום חציצה צווישן די ציינער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#116 - נישט דאווענען שבת אן מנין
חינוך הילדים, שבת קודש, בית המדרש, מנין

בעזרת ה' יתברך


א' פרשת יתרו, כ"ט שובבי"ם, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, גבאי היכל הקודש בלומינגראוו


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו האסט געהאט די לעצטע דריי שבתים מנין ביי אלע דריי תפילות.


איך האף דו האסט פארשטאנען וואס מיר האבן גערעדט, דו זאלסט נישט דאווענען שבת אן מנין; מילא אז עס פאסירט עס קומט נישט אן קיין מנין - איז איין זאך, אבער דאווענען וואך נאך וואך אן קיין מנין, וואס וועט זיין מיט דיר און וואס וועט זיין מיט דיינע קינדער...


זאלסט נישט מאכן קיין ווילדע זאכן; אז מען ווייסט פון פאראויס אז עס איז נישטא קיין מנין - זאלסטו גיין דאווענען, הערן קריאת התורה, הערן קדושה, כתר וכו' וכו'.


שטארק זיך!

#115 - מיט אמונה קען מען אלעס פאררעכטן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, קדושה, חינוך הילדים, אמונה, הפצה, יבנאל, עבודת השם, שבת קודש, תשובה, אומאן, בית המדרש, מוהרא"ש, מנוולים, תעניתים, חדר, דאווענען, שובבי"ם, חמשה עשר בשבט

בעזרת ה' יתברך


ליל שישי פרשת בשלח, כ"ו שובבי"ם, י"ב שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


שלום וברכה מיינע טייערע חברים, טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


מיר שטייען יעצט אין די לעצטע צוויי וואכן פון שובבי"ם, מיר וויל אלע זוכה זיין צו פאררעכטן וואס מיר דארפן פאררעכטן. פאסטן קענען מיר נישט, סיי מיר האבן נישט קיין כח צו פאסטן, און אפילו אויב מיר האבן יא כח - האט דער רבי אונז געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תצא) מיר זאלן נישט פאסטן; איז וואס זאלן מיר טון צו מתקן זיין וואס מיר דארפן מתקן זיין?


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט, מיט אמונה קען מען אלעס פאררעכטן; ווען א מענטש נעמט אריין אין זיך 'אלעס איז דער אייבערשטער, נישטא גארנישט אויסער אים; דומם, צומח, חי, מדבר, הכל לכל איז ער' - איז אים דער אייבערשטער מוחל אלע עבירות און ער איז זוכה צו אלע תיקונים.


שטארקט זיך מיט אמונה אינעם אייבערשטן, דאס וועט אייך מתקן זיין. דער רבי זאגט (ספר המדות אות אמונה, סימן לג): "עַל יְדֵי אֱמוּנָה, הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא יִסְלַח לְךָ עַל כָּל עֲווֹנוֹתֶיךָ", דורך אמונה וועט דער אייבערשטער דיך מוחל זיין אויף אלע דיינע עבירות; רעד צום אייבערשטן, בעט אויף אמונה, בעט: "הייליגער באשעפער, ווען וועל איך שוין זוכה זיין צו א קלארע לויטערע אמונה? הייליגער באשעפער ווען וועל איך שוין זוכה זיין דיך צו שפירן, דיך צו זען און נאר פון דיר טראכטן, הייליגער באשעפער איך וויל נאר דיר, איך וויל זיך צוריקקערן צו דיר, הייליגער באשעפער איך וויל נכלל ווערן אין דיר"; אזוי איז מען זוכה צו אלע תיקונים.


דעם קומענדיגן וואך האבן מיר חמשה עשר בשבט, ראש השנה פאר די ביימער; זאלט איר מאכן א סעודה אין שטוב, יעדער איינער מיט זיין משפחה מיט די קינדער. געבט אייך אפ מיט די קינדער, לאזט נישט די קינדער אויף הפקר, קינדער זענען אזוי ווי ביימער; אז מען פלאנצט זיי, מען באוואסערט זיי - וואקסן שינע ביימער, קומען שיינע דורות, ווידעראום אז די גאנצע קאפ ליגט אין געלט - וואס קען מען שוין ערווארטן פון די קינדער? וועלן די קינדער אויך נאכלויפן געלט.


ביי אונז אין אמעריקע שרעקט אן די נייעס אז די וואך שבת גייט זיין גאר א שטארקע פראסט, פרעגט מיך איינער אויב ער דארף גיין דאווענען אין שול מיט מנין אדער ער קען בלייבן אין שטוב, האב איך אים געזאגט: "מילא דו זאגסט דו קענסט נישט גיין ארבעטן ווייל עס איז זייער קאלט - איז איין זאך, אבער דאווענען? אז דו וועסט נישט גיין דאווענען ווייל עס איז קאלט, וועלן דיינע קינדער זאגן זיי איז קאלט יעדע וואך, זיי וועלן בכלל נישט גיין אין שול".


פארשטייט זיך, עס דארף גיין מיט שמחה; דאס וויכטיגסטע זאך איז - זיין פרייליך ביים טון מצוות, טון מצוות מיט א חיות, מיט א לעבעדיגקייט; יעדע טריט צום שול, ווען דו גייסט מיט דיינע קינדער - זאלסטו זיי זינגען "ווי גליקליך זענען מיר, מיר זענען פון די אויסדערוועלסטע פאלק, קינדער פון אייבערשטן, מיר גייען דאווענען צום אייבערשטן! די אומות העולם האבן נישט וואס מיר האבן".


אזוי אויך ווען עס קומט צו טון מצוות זאלסטו זינגען פרייליכע טענער, נישט גיהנום טענער 'אויב מען טוט נישט אזוי און אזוי גייט מען אין גיהנום'; לאז אפ די גיהנום, שבת איז נישטא קיין גיהנום, שבת איז נאר דא גן עדן.


יעצט איז פונקט א יאר פון אונזער חדר היכל הקודש אין ירושלים, מה אשיב לה' כל תגמולוהי עלי, אז מיר קענען מחנך זיין אונזערע קינדער מיט אמונה, מיט יראת שמים, מיט קדושה. פאר דעם פרט אליינס, אז מיר קענען לערנען אונזערע קינדער זאלן רעדן און שמועסן מיטן אייבערשטן - איז דאך שוין אלעס כדאי; אז די קינדער זאלן הערן במשך זייערע יארן, פון קינדער-גארטן ביז די חתונה הונדערטער טויזנטער מאל: 'עס איז דא א באשעפער', 'רעד צום באשעפער', 'דער אייבערשטער האט דיך ליב', 'דיינע מצות מאכן א רעש אין הימל', 'יעדע ווארט וואס דו רעדסט צום אייבערשטן הערט מען אין אלע וועלטן', און דאס גלייכן.


אזוי אויך אז מען רעדט צו די קינדער זיך צו היטן פון מניוולים. ליידער רעדט מען נישט, און דארט וואו מען רעדט שוין יא, רעדט מען אונטער די נאז, אז קיין שום קינד האט נישט קיין אנונג וואס מען רעדט. אבער ביי אונז, ביים רבינ'ס חדר - רעדט מען יא, מען זאגט די קינדער: "היט זיך פון מניוולים", "היט זיך פון לייגן די הענט אויפ'ן אות ברית קודש".


וואס זאל איך אייך זאגן מיינע טייערע ברידער, איך בין דער חתן מלמד אין אמעריקע פאר אונזערע חתנים, די קינדער וואס קומען פון רבינ'ס חדר גייען צו די חתונה מיט א ריינעם העמד. אזוי ווי דער רבי האט מבטיח געווען (חיי מוהר"ן, סימן תקיז) די וואס וועלן קומען צו אים פאר די זיבן - וועלן חתונה האבן מיט א ריין העמד, דאס מיינט אן פוגם זיין באות ברית קודש; פאר דעם אליין איז שוין כדאי.


איך בעט אייך מיינע טייערע חברים, אויך די וואס שיקן נאכנישט די קינדער ביים רבינ'ס חדר זאלן רעדן צו די קינדער אין שטוב מזמן לזמן פון קדושה, זיי מדריך זיין נישט צו לייגן די הענט אויפן אות ברית קודש, און ווען מען זעט א קינד דארף אין בית הכסא און ער כאפט זיך אן, דארף מען גלייך זאגן "נישט לייגן די הענט", אים מדריך זיין, עס זאל ווערן ביי אים א טבע שני צו זיין אפגעהיטן. דער דור פאלט און פאלט, היינט דארף מען רעדן צו די קינדער נאכמער ווי אמאל, ווייל עס זענען היינט דא אזעלכע מעשיות וואס איז נישט געווען אמאל.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועלן מיר אויך עפענען בקרוב א חדר אין בני ברק, איך דארף נאר צוגרייטן די ריכטיגע מענטשן וואס זאלן זיין געשטעלט אויף דעם.


די וואך איז די יארצייט פון אונזער רבי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, איר זענט דאך סמוך ונראה, קענט איר אויסרעכענען צו זיין ביים ציון אינעם טאג פונעם יארצייט; דאווענען דארט פאר זיך, פאר די משפחה און פאר אלע אידן, איר וועט מיר אויך אודאי מזכיר זיין, איר קענט דערציילן איין גוטע זאך דעם אייבערשטן וואס איך האב ענק מזכה געווען, און בעטן איך זאל האבן כח און קענען אויספירן אלע מיינע פלענער.


איך דארף מקצר זיין, איך וועל אייך שרייבן אן אנדערע מאל מער באריכות. איך בעט אייך נאר איין זאך, זייט אייך מקבל לכבוד דעם יארצייט פון מוהרא"ש צו עוסק זיין יעדן טאג אין הפצה; מיר מוזן מכיר טובה זיין מוהרא"ש, ער האט זיך מוסר נפש געווען, אלעס אוועקגעגעבן אז מיר זאלן וויסן פון רבי'ן מיר זאלן האבן דעם חיים טובים, דארפן מיר דאס ווייטער געבן פאר נאך אידן.


מענטשן קריכן א גאנץ יאר אויף גראדע ווענט, און בפרט יעצט שובבי"ם, מען ווייסט נישט וואס צו טון, מען מיינט אז תיקון שובבי"ם איז לערנען שעות רצופות, אדער פרישות אין שטוב, און מען ווערט אנגעגעסן פון דעם און מען לאזט אלעס אפ. דארפן מיר פארשפרייטן אז תיקון שובבי"ם איז גיין אין שול דריי מאל א טאג דאווענען, תיקון שובבי"ם איז לערנען אביסל חומש מיט'ן תרגום איינגעטיילט יעדן טאג לפי די פרשה, תיקון שובבי"ם איז זיך פרייען מיט די מצוות וואס מען טוט, זיך פרייען מיט די תפילין, מיט די ציצית, מיט שבת קודש, תיקון שובבי"ם איז זיין א ותרן אין שטוב, זיך פירן מיט די ווייב מיט סבלנות, תיקון שובבי"ם איז נישט האבן קיין קשיות אויף די אמונה, וויסן און געדענקען אז דער אייבערשטער איז נאר גוט, "טוֹב ה' לַכֹּל" (תהילים קמה, ט), דער אייבערשטער מאכט נאר גוט, און וואס מיר גייען אריבער - דאס איז נאר גוטס; דאס איז תיקון שובבי"ם.


איך האף דער בריוו וועט אייך געבן אביסל חיזוק, איר וועט זיך אלע באנייען און אנהייבן פון פריש גיין הפצה.


א פרייליכן שבת.

#114 - די סעודות שבת וועלן דיר מתקן זיין אלע פגמים
שבת קודש, סיפורי צדיקים, תעניתים, שובבי"ם, שבת טיש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת וארא, מברכים החודש, י"ג שובבי"ם, כ"ז טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מיר גייען יעצט אריין אינעם צווייטן שבת פון שובבי"ם. מוהרא"ש פלעגט שטענדיג חזר'ן ביי די ליל שישי שיעורים פון שובבי"ם וואס די הייליגע חכמים זאגן (תנחומא בראשית, ג): "כְּבוֹד שַׁבָּת עָדִיף מֵאֶלֶף תַּעֲנִיּוֹת", זיך פרייען שבת און האבן פארגענוגן שבת - איז מער פון פאסטן טויזנט טעג; דעריבער בעט איך איך דיר, זע צו מאכן שיינע סעודות, זינג זמירות און דערצייל שיינע מעשיות פאר דיין ווייב און קינדער, די סעודות שבת וועלן דיר מתקן זיין אלע פגמים.


זינג זמירות ביי די סעודה. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב, סימן קד) זינגען זמירות איז אן עיקר אין אידישקייט; ווי לאנג נעמט צו זינגן די ביסל זמירות? הויב אן די סעודה פרייטאג צו נאכטס מיט "שלום עליכם"; עס נעמט נישט לאנג, עס נעמט אינגאנצן אפאר מינוט.


ווער עס איז מכבד שבת - ווערט רייך. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קיט.) ווען א מענטש איז מכבד דעם שבת - ווערט ער געבענטש מיט עשירות, אזוי ווי רבי חייא בר אבא האט דערציילט: אמאל בין איך געווען אין די שטאט לודקיא און איך בין דארט איינגעשטאנען ביי איינעם, האב איך געזען אז מען האט אים אריינגעברענגט א גאלדענעם טיש, דער טיש איז געווען געמאכט פון אזויפיל גאלד אז זעכצן מענטשן האבן דאס געדארפט אויפהייבן; אינעם טיש זענען געווען זעכצן זילבערנע קייטלעך צוגעבינדן צו זיי טעלערס און גלעזער, אויפ'ן טיש זענען געווען אלע געשמאקע עסן און טרינקען, און שמעקעדיגע בשמים.


ווען מען האט אריינגעברענגט דעם טיש האט מען געזינגען דעם קאפיטל תהילים (תהלים כד, א): "לַה' הָאָרֶץ וּמְלֹאָהּ וגו'", אלעס אויף די וועלט איז דעם אייבערשטנ'ס, נאכן עסן האבן זיי געזינגען דעם קאפיטל תהילים (תהלים קטו, טז): "הַשָּׁמַיִם שָׁמַיִם לַה' וְהָאָרֶץ נָתַן לִבְנֵי אָדָם".


האב איך זיך זייער געוואונדערט - פארציילט רבי חייא בר אבא - "איך האב אים געפרעגט דעם מענטש וואס פאר א גוטע זאך האסטו געטון אז דער אייבערשטער האט דיר געגעבן אזא רייכטום?" האט ער מיר געזאגט: "איך בין א קצב (בוטשער) און ווען איך זע א שיינע בהמה לייג איך דאס אוועק פאר מיר פאר שבת", האט אים רבי חייא געזאגט: "אַשְׁרֶיךָ שֶׁזָּכִיתָ", וואויל איז דיר אז דו האסט זוכה געווען צו דעם, "וּבָרוּךְ הַמָּקוֹם שֶׁזִּכֵּךְ לְכָךְ", און געלויבט איז דער אייבערשטער אז ער האט דיר מזכה געווען מיט דעם.


א פרייליכן שבת.