יעקב - יענקב
ט כסלו תשפ"ה 📝
שאלה: וואס איז פשט פארוואס דער נאמען "יעקב" ווערט ארויסגעזאגט כאילו עס וואלט געשטאנען "יענקב". וואו קומט אריין דא דער נ' קלאנג?
עטפער: דיין שאלה פארוואס דער נאמען "יעקב" ווערט געזאגט ווי "יענקב" איז זייער א גוטע. לאמיר אריינגיין אביסל דערין. עס איז דא א וואס זאגן, אז דער מקור פון דעם "יענקב" ליגט אין דעם וואס אריגינעל פלגעגט מען הערן א חילוק צווישן אן א' און אן ע'. מען קען נאך היינט הערן ווי די תימנע אידן זאגן דעם ע' הערט זיך עס אביסל ווי אן א' מיט א נ'.
דער סברה זאגט אז אין די לאנגע גלות אייראפע, זענען פילע פון די אור אלטע אריגינעלע קלאנגען פון לשון קודש פארלוירן און פארגעסן געווארן. לויט די תימנע מסורה, איז נישטא קיין צוויי אותיות א' און ע' די זעלבע. אזוי אויך דער ב' און דער ו' זענען אנדערש, בשעת דער ב' זאגן זיי ווי אונז, איז דער ו' אזוי ווי דער ענגלישער W. דער ט' און דער תּ' זענען אויך אנדערש, דער ח' און דער כ', הערן זיך אנדערש, לויט דעם קומט אויס אז דער נאמען יעקב פלעגט זיך אריגניעל הערן ענדליכער צו יענקב ווי צו יעקב, און פון דעם איז אונז געבליבן דער נ' אינעם נאמען יעקב.
אבער איר דארפט זיך נישט זארגן איבער די קלאנגען און די הברות פון די אותיות, ווייל מיר האבן מיטגענומען די געשריבענע ווערטער פון די הייליגע תורה, און די ווערטער פון חז"ל און אלע צדיקים פון אלע דורות, וואס האבן אונז געלערענט פונקטליך וויאזוי צו היטן די תורה, דער הייליגער מסורה האלטן מיר ווייטער אן מיט מסירת נפש.
עס איז דא וואס זאגן א סברא אז דער נ' איז פשוט אריינגעקומען מיט די צייט ווייל די ווארט יענקב זאגט זיך מער פליסיג ווי יעקב, אדרבה פרובירט עס אליינס, דאס ווארט יענקב גייט בעסער ארויס. אבער ביים ליינען די תורה זאגט מען טאקע יאר יעקב אזוי ווי עס שטייט, ווייל דער צוגעלייגטער נ' איז נאר אויף צום רעדן און שמועסן, אבער קריאת התורה דארף מען זאגן אזוי ווי עס שטייט אין חומש.
ווי עס זאל נישט זיין, וועלן מיר אנהאלטן די מידת פון יעקב אבינו עליו השלום, תתן אמת ליעקב, מיר וועלן האלטן אונזער מויל נישט ארויסצוזאגן קיין ווארט שקר חס ושלום, און אפילו עס איז שווער וועלן מיר עס טון. אבער מאכט נישט קיין טעות. שקר און אמת זענען נישט אזוי פשוט ווי עס זעט אויס, שקר מיינט קעגן די תורה, און אמת מיינט אז אזוי וויל דער אויבערשטער. אויב מיינע ווערטער ווי אמת'דיג עס זאל נאר אויסזען וועט ברענגען מחלוקת איז עס די גרעסטע שקר, אבער אויב מיין פארדרייען די פאקטן וועט ברענגען צו ליבשאפט צווישן אידישע קינדער, איז דאס אמת.
מען זעט אין די סדרה ווי שרה האט געזאגט "ואדוני זקן", "איך קען נאך האבן קינדער" האט שרה געזאגט "מיין מאן איז שוין אלט". אבער דער אויבערשטער דער מקור האמת האט געזאגט פאר יעקב "ואני זקנתי" אז זיי האט געזאגט "איך בין שוין אלט". פון דעם וועלן מיר זיך לערנען ביידע זאכן, סיי נאר צו זאגן דעם אמת, און אין די זעלבע צייט צו מרבה זיין ליבשאפט און שלום צווישן אידישע קינדער, און בפרט ווען עס קומט צו א פאר פאלק איז די גרעסטע מצוה צו רעדן גוטס איינע אויפן צווייטן, זאגן פאר די פרוי ווי חשוב און גוט איר מאן איז, און פאר'ן מאן וואס פארא גוטע פרוי ער האט, און מיט דעם וועלן מיר זוכה זיין צו לעבן א גוטע זיסע לעבן מיט'ן אויבערשטן.