בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#7646 - נאר ערליכע הכשרים לכתחילה שבלכתחילה
כיבוד אב ואם, כשרות, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


אז ביי דיינע עלטערן אין שטוב עסט מען אלעס, יעדע זאך וואס האט אידישע אותיות איז כשר - זאלסטו דאס נישט נאכמאכן, דו זאלסט אוועקשטעלן דיין שטוב לויט די וועג ווי מוהרא"ש האט אונז געלערנט; עסן נאר ערליכע הכשרים וואס איז לכתחילה שבלכתחילה.


ווען דו גייסט צו דיינע עלטערן זאלסטו זיין א טייל פון די פאמיליע, דארט זאלסטו נישט פראווען קיין מעשיות, ענינים, אבער ביי דיר אין שטוב זאלסטו נאר קויפן עסן וואס האבן הכשרים פון ערליכע רבנים.


לערן יעדן טאג ח"י פרקים משניות און אסאך בלעטער גמרא, וועסטו ווערן א גרויסער צדיק.


איך האב דיך זייער ליב.

#7645 - לערן עצתו אמונה, וועסטו וויסן פונקטליך וואס צו טון
מוסדות, עצתו אמונה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


ערשטנס א גרויסן דאנק פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר אין די מוסד און אין די קהילה, מיט דיין גאנצע הארץ, מיט אלע כוחות; דער אייבערשטער זאל דיר געבן נחת ביי דיינע קינדער, ערליכע הייליגע דורות.


איך וויל דיר זייער בעטן זאלסט יעדע וואך לערנען די וועכנטליכע קונטרס "עצתו אמונה", דארט שטייט אלעס וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט, סיי וואס איז נוגע פאר יעדן יחיד און סיי פאר די קהילה. איך קום נישט אן צו רעדן מיט דיר טאג טעגליך, איך האב אזויפיל זאכן דיר צו זאגן; וועסטו אלעס זען אין די בריוו.


אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין די ערשטע בענדער עצתו אמונה כסדרן, וועסטו וויסן פינקטליך ווי מיר צו העלפן מיט די מוסד און קהילה.

#7644 - רירט נישט פון אייער צניעות קיין איין ריר
צניעות, חיזוק פאר פרויען, נעגל

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'


אויף די שאלה אויב מען מעג גיין אין א פלאץ וואס מען שניידט די נעגל און מען מאכט וכו' – אין די חדשים וואס מען ווארט למזל טוב.


דער ענטפער איז ניין, עס קען זיין א סכנה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מועד קטן יח.), חסידים פירן זיך צו פארברענען די נעגל, ווייל אפילו מען ווערט פון דעם געשעדיגט – דאך טוט א חסיד מער פאר אנדערע ווי פאר זיך, און ער געבט אכטונג נישט צו שעדיגן א פרוי וואס ווארט וכו'.


בלייבט מיט אייער איידלקייט, בלייבט מיט וואס איר האט געלערנט אין בית פיגא, רירט נישט פון אייער צניעות קיין איין ריר, וועט איר זוכה זיין אז די שכינה הקדושה וועט רוען ביי אייך אין שטוב, ענק וועלן זיך שטענדיג ליב האבן, ענק וועלן האבן פרנסה און קינדער, און נחת ביי די קינדער.

#7643 - מען קען נישט אויסלעשן די געפילן
שטעטל, שמחת תורה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


איך פארשטיי דיך נישט, וואס האסטו מורא אויסצוגעבן אפאר דאלער צו קענען זיין נאנט צום בית המדרש מיט צו האלטן די הקפות שמחת תורה, וואס איז די מעשה מיט דיר?


וואלסט זיך געדארפט פרייען אז דיין ווייב האט א געפיל, זי וויל מיטהאלטן, זי וויל זיין פון די נאנט; לעש נישט אויס אירע געפילן צו זיין נאנט וכו', ווייל מען קען נישט בעצם אויסלעשן די געפילן, איז וואס פאסירט? מען מאכט אוועק וכו', און מען העלפט נישט קענען זיין נאנט וכו', די געפילן גייען צו עפעס אנדערש, און נאכדעם האט מען חרטה פארן אוועק מאכן.


אז דיין ווייב וויל זיין שמחת תורה נאנט צום בית המדרש – זאלסטו נישט קוקן אויף געלט, אזוי אויך אין אומאן איז א קטנות הדעת צו קוקן אויף די פאר דאלער ווען מען קען זיין אין אזא טייערע חבורה...

#7642 - נישטא אזא זאך ווי עפענען יענעמ'ס טיר
צניעות, שכנים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


משפחת ... שיחיו


אז ענקער שכן שפאצירט אריין צו ענק אין שטוב אן רשות – זאלן ענק דאס אפשטעלן ווי פריער, עס איז זייער אן עקלדיגע זאך; ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן אז אפילו אין די אייגענע שטוב איז א שיינע זאך צו קלאפן, נישט אריין גיין פלוצלונג.


מיט שכנים איז נישט כדאי זיך צו קריגן, דעריבער זאלן ענק דאס ווי פריער אפשטעלן, זיין אפן, זאגן קלאר; דו פארן שכן און דיין ווייב פאר די שכֵינה, אז ביי ענק איז נישטא אזא זאך ווי עפענען א טיר, און אפילו ווען א קינד עפנט דארף מען זאגן פארן קינד: "פרעג דיין טאטע אדער מאמע אויב מיר קענען קומען", און אז די קינד קומט זאגן "מען קען נישט צוקומען", אדער אן אנדערע תירוץ – קען מען נישט אריינטרעטן אין שטוב; נאר אזוי וועט זיין שלום, ווייל אז דו וועסט נישט זאגן וועט ביים סוף זיין אינגאנצן צוקריגט וד"ל.

#7641 - זוכה זיין ארויסצוגיין פון די מאוויס
מאוויס, אידישע שטוב, חודש אלול

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'


איך ווייס אז קוקן מאוויס איז א שרעקליכע זאך פון וואס מען קען זיך נישט אפשיידן, מען ווערט צו דעם צוגעקלעבט השם ישמרינו, און וויפיל מען פרובירט זיך אפצוטיילן דערפון – גייט עס נישט.


דאך זאלט איר זיך נישט מייאש זיין, בעטס דעם אייבערשטן טאג טעגליך, בפרט יעצט חודש אלול, א חודש פון רחמים, א חודש פון נאנטקייט צום אייבערשטן – קען מען אלעס אויסבעטן, אפילו אזעלכע שווערע זאכן.


איך האב אייך שוין געשריבן כמה וכמה תפילות, הלוואי זאלט איר נעמען די אלע בריוו מיט די אלע שיינע תפילות און דאס נאכאמאל ליינען און בעטן די אלע תפילות, ביז איר וועט זוכה זיין ארויסצוגיין פון די מאוויס, איר וועט נאר זען אלקות, געטליכקייט.

#7640 - אויפבויען די קינדער, זיי זאלן נישט זיין צעקלאפטע
חינוך הילדים, הדרכות, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך פריי זיך זייער אז איר גייט זיין א לערערין אין בית פיגא, דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן גרויס הצלחה.


לייגט אריין אין די בית פיגא תלמידות אמונה, יראת שמים מיט מידות טובות, אויך זאלט איר האבן איין ציל פאר אייך – אויפצובויען די קינדער, זיי זאלן נישט זיין צעקלאפטע.


זיין א טיטשער איז א חכמה, נישט קיין מלאכה, מען דארף קענען זיין שטארק מיט וואס מען איז מחנך און אין די זעלבע צייט זיין גוט און הארציג.


אויך זאלט איר בעטן יעדן אינדערפרי פאר אלע תלמידות זיי זאלן מצליח זיין.

#7639 - מזמור לתודה איז מסוגל להולדה
קינדער, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'


אין די חדשים וואס מען ווארט וכו' – דארף מען זייער אכטונג געבן צו האבן ריינע אויגן, נישט קוקן קיין שלעכטס, ווייל אלעס גייט צו די זעל פונעם קינד, דערפאר פירן זיך ערליכע פרויען אין די חדשים נישט צו גיין אין א טיער גארטן (זָא), נישט צו קוקן אויף חיות און בהמות טמאות, נישט פוגם זיין די נפש, רוח ונשמה פונעם קינד.


איז זיכער אז קוקן מאוויס, שארטס, סטעטוס – פון עקלדיגע אויסגעלאסענע פריצות – טוט שעדיגן דאס קינד.


מזמור לתודה איז מסוגל להולדה, דאס איז דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן; דאס ברענגט ישועות ורפואות.

#7638 - אן וואטסעפפ וועסטו האבן מער ישוב הדעת
טעלעפאן, דאווענען, ביזנעס

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


בנוגע וכו'; בלייב אן וואטסעפפ – וועסטו האבן מער ישוב הדעת, עס זעט אויס ווי אלעס ווערט גרינגער, מען קען גרינגער רעדן, טון, מאכן וכו', אבער די מח ווערט מער איבערגעשטרענגט, מען פארלירט די ישוב הדעת, מען פארלירט די שלוה.


דו עפנסט יעצט א נייע ביזנעס, דו דארפסט הצלחה; זאלסטו זיך מקבל זיין נישט צו רעדן ביים דאווענען אין שול, און אויב דו דארפסט זייער וויכטיג רעדן – זאלסטו ארויסגיין פון שול און דארט ערלעדיגן אלע געשעפטן, אין שול זאלסטו זיין מיט דרך ארץ, וועסטו זייער מצליח זיין.

#7637 - שמועס אויס אלע ספיקות און אלע צדדים
שטעטל, דירה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


ווער קען זאגן פאר א צווייטן וואו צו וואוינען... איך וועל ענק נישט זאגן זיך אריבער צו ציען אין שטעטל, דאס איז ענקער החלטה.


גיי התבודדות, שמועס עס אויס מיטן אייבערשטן, שמועס אויס אלע צדדים; דיין פרנסה, די חינוך הבנים והבנות וכו', און דאס וואס עס וועט אריינקומען אין מחשבה, דאס זאלן ענק טון.


אזוי זאלסטו טון ביי יעדע ספק, און ביי יעדע זאך. גיי אין א שטילע פלאץ, אין דיין קאר אדער א פארמאכטע שטוב, און שמועס אויס מיטן אייבערשטן, זאג אים אלע ספיקות, אלע צדדים, און בעט אים ער זאל דיר ווייזן די ריכטיגע און אמת'ע וועג.

#7636 - ענדערש רעדן מיט די שולע, ווי מיט די מאמע
שבת ליכט, שכנים, תפילות פון פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


אז דיין טאכטער קומט אהיים צוביסן, אדער זי זאגט אז איינער האט איר געהאקט אין קאפ; זאלסטו ענדערש רופן די סקול ווי איידער די מאמע פונעם קינד וואס האט עס געטון, און אויב די טיטשער מאכט זיך נישט וויסנדיג - רופט מען די מנהלת. עס איז נישט כדאי צו רופן די מאמע פונעם קינד; ערשטנס, נישט אלע מאמעס ווייסן וואס צו טון, וואס וועט דאס העלפן, צווייטנס, עס קען ווערן א קריגעריי צווישן די עלטערן, (ווייל אזוי איז די טבע ביי מאמעס, אויב מען זאגט א קרום ווארט אויף איר טאכטער – נעמט מען דאס צום הארצן).


ווען איר צינדט די שבת לעכט זאלט איר בעטן פאר די קינדער, בלייבט ביי די לעכט און בעטס:


"הייליגער באשעפער, העלף מיר אז מיינע קינדער זאלן זיין געזונט, זיי זאלן זיין ערליך, זיי זאלן שיינען אין די תורה, זיי זאלן זיין צדיקים".


ווען די פרוי צינדט די לעכט זענען אפן די שערי שמים.

#7635 - נישט אריינגיין אין א צווייטע הויז אן רשות
צניעות, דרך ארץ

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'


די וועג ווי אזוי מען פירט זיך ביי אייער משפחה איז נישט ריכטיג און נישט אויסגעהאלטן, ווייל מען גייט נישט אריין אין א צווייטע הויז אן רשות, און די הייליג חכמים זאגן אז אפילו אין אן אייגענע הויז זאל מען קלאפן אין טיר וכו'.


איך וויל איר זאלט זיך פארנעמען מער נישט אריין צו גיין אין א הויז אן דעם וואס יענער עפנט אייך די טיר און נעמט אייך אריין, אפילו ביי אייערע שוועסטער זאלט איר זיך פירן איידל, נישט אריינגיין נאר מיט רשות, אויך זאלט איר נישט קוקן אין א צווייטנ'ס טעלעפאן, און אז אייער שוועסטער זיצט נעבן אייך זאלט איר נישט קוקן אין איר טעלעפאן, און נישט עפענען קיין לעדלעך, שענקלעך.


ביים רבי'ן איז דרך ארץ געווען א יסוד, דער רבי האט געזאגט אז די קיסרין און קעניגן וואלטן געשיקט זייערע קינדער לערנען ביי מיר, ווען זיי ווייסן ווען וואס פאר א דרך ארץ מען לערנט דא אויס.

#7634 - אנטיביאטיק איז נישט קיין פראבלעם
רפואה, היכל הקודש

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'


אנטיביאטיק איז נישט שרעקעדיג, עס איז נישט קיין סכנה; פארקערט, אויב חס ושלום מען דארף נעמען אנטיביאטיק און מען נעמט נישט – איז עס א סכנה.


איך פארשטיי אז איר האט געהערט אייער גאנצע לעבן דרשות מיט דרשות קעגן אנטיביאטיק, אז דאס ברענגט אלע קרענק, און יעצט ווען איר זענט געקומען אין היכל הקודש דארף מען אויסשפייען די אלע נארישע זאכן, אמונות טפילות; מען קוקט אין אשר בנחל און אין שו"ת ברסלב, און אז מוהרא"ש זאגט, אז די אלע וואס רעדן פון זיך היילין נאטורליך פון זיי רעדט דער רבי אז מען זאל זיך היטן, און אז אנטיביאטיק וכו' איז נישט קיין שום פראבלעם – דארף מען דאס אננעמען בתמימות ופשיטות.


קוקן מאוויס, סטעטוס, אדער גיין אנגעטון נישט איידל – דאס איז שרעקעדיג, אנטיביאטיק איז נישט קיין פראבלעם.

#7633 - וואס איז דען ווערד איין קאפיטל תהילים?
חיזוק פאר פרויען, תהלים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'


קלאפט זיך נישט אראפ אז איר זאגט נישט קיין תהילים, איר זענט פאריאגט מיט די שטוב ארבעט, קוים וואס איר כאפט ארויס דא א קאפיטל און דארט א קאפיטל; ווייל טון די שטוב ארבעט איז זייער חשוב ביים אייבערשטן, און אז מען קען ארויסכאפן איין קאפיטל תהילים – איז דאס אין הימל זייער טייער, אויבן איז דאס גאר אנדערש ווי דא, אויף די וועלט קוקט מען אן מיט ביטול 'איין קאפיטל', וואס איז דען ווערד אזוי ווייניג, אויבן קוקט מען דאס אן אנדערש, עס איז זייער חשוב.

#7632 - זאג נאר איין זאך, זיי מיר מוחל
שלום בית, איבערבעטן

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תצא, ז' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר


נעם די שכל וועט דיר גוט זיין:


ווען די ווייב זאגט דיר אז זי איז וויי געטון געווארן פון דיר וכו', זאלסטו איר נישט אנהייבן מסביר זיין פארוואס דו האסט עס געטון, און וואס דו האסט געמיינט וכו' וכו', ווייל דאס וועט נאר ערגער מאכן. אז זי זאגט: "דו האסט מיך וויי געטון" – איז דא איין זאך און נאר איין זאך צו זאגן: "זיי מיר מוחל", און אז זי זאגט: "יעדע מאל טוסטו דאס צו מיר, און נאכדעם מאכסטו זיך אזוי בא'טעמ'ט און דו בעטסט איבער, יעדע מאל טוסטו דאס" – הייבט מען נישט אן שפילן מיט אירע געפילן, נאר מען בעט נאכאמאל איבער, און אז זי זאגט ווייטער: "דו ווייסט ווי שטארק דו טוסט מיך וויי וכו' וכו'", זאגט מען נאכאמאל: "איך בעט דיר, זיי מיר מוחל".


דו ביסט טאקע זייער קלוג, אבער ביסט נישט קלוגער פון מוהרא"ש, אז מוהרא"ש זאגט 'נישט טענה'ן מיט די ווייב, נישט אריינגיין אין ויכוחים, א ווייב דארף מען מכבד זיין, איר געבן גערעכט' – איז דאס אזוי, און אז דער הייליגער רבי זאגט קלאר (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רב), מען זאל אכטונג געבן נישט טענה'ן מיט די ווייב, נאר איבערבעטן און געבן גערעכט – איז קיינער נישט קלוגער פון דעם.


איך וויל זייער דו זאלסט האבן שלום בית, איך וויל זייער האבן נחת פון ענק. זאלסט מאכן א פלאץ פאר די שכינה, און דאס קען מען נאר אז מען בייגט איין די קאפ, מען זוכט נישט צו זיין גערעכט.


מוהרא"ש זאגט, דאס איז פשט אין רבינ'ס ווערטער (שם חלק א' סימן ו', אות ב): "לית כבוד", מען קען נישט זוכה זיין צו כבוד אלקים, צו שפירן דעם אייבערשטן, צו זיין ארומגענומען מיט די שכינה – "בלא כ"ף", אן די אות כ' וואס ווייזט אויף כפיפה, איינגעבויגן; נאר אז מען בייגט איין די קאפ, די 'כבוד עצמו', דורך איבערדרייען 'דָם' צו 'דֹם', מען זאל אפשווייגן אויף בזיונות, און ווען די ווייב שרייט מיאוס'ע ווערטער, "משוגע'נער", "צעדרייטער", "נאַר" – זאל מען נישט מדקדק זיין על בזיון כבודו.


איך דארף מקצר זיין, איך דארף גיין העלפן מיט ווייב מיט די קינדער.

#7631 - פארוואס בין איך געקומען צום רבינ'ס חדר?
שטעטל, היכל הקודש, חלישות הדעת

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תצא, ז' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר, קרית ברסלב


וויסן זאלסטו, ווען מען ווערט מקורב ווערט דער סמ"ך מ"ם זייער ווילד, ער קען נישט סובל זיין ווען א משפחה שטעלט זיך ארויס אין די עפנטליכקייט אלס ברסלב; מען שטעלט אריין די קינדער אין ברסלב, מען ציט זיך אריבער אין א ברסלב'ע שטעטל, דער סמ"ך מ"ם קען דאס נישט נעמען, ער וויל צעשטורעמען דעם מענטשנ'ס מח מיט חלישות הדעת, מיט בלבולים, מיט טענות, מיט קשיות, די איינציגסטע עצה איז בעטן דעם אייבערשטן און זיך מאכן די חשבון 'פארוואס בין איך געקומען? וואס וויל איך ביים רבינ'ס חדר? איך בין דאך געקומען פאר איין סיבה, צו זיין א איד, צו קענען לעבן בקדושה ובטהרה, צו קענען געבן די בעסטע חינוך פאר מיינע קינדער'; אזוי איז מען פארזיכערט צו בלייבן מקושר צום רבי'ן.

#7630 - מורא האבן פון לשון הרע, נישט פון מעדעצינען
רפואה, לשון הרע, ציינער

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תצא, ז' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ...


איך וויל ענק פאררעכטן, דאס וואס ענק ניצן שטענדיג נאטורליכע זאכן זיך צו היילן, ענק ווילן נישט נעמען אנטיביאטיק, ענק גיין נישט צו דאקטוירים און ענק לייגן דאס אן אויפן רבינ'ס ווערטער וואס שרייבט שארף קעגן דאקטוירים.


קוקט אריין אין שאלות ותשובות ברסלב, מוהרא"ש זאגט, דאס וואס דער רבי רעדט אזוי שארף וכו' – מיינט ער די וואס גייען נאטורליך, דאס איז די סכנה, דאס זענען געייען די מיטלען פון צוויי הונדערט יאר צוריק אין אוקריינע, דמיונות, פאנטאזיעס.


בכן בעט איך ענק, לאזט אפ די נארישע חכמות, און אז איר האט א צאן וואס מען דארף אפערירן און מען דארף איינשלעפן – זאלט איר דאס טון בשמחה, אנשטאט מורא האבן פון אנעסטיזשיע – זאלט איר מורא האבן פון רעדן איין לשון הרע. מאכט אייך נישט נאריש, אלעס אלעס נעמט איר אן פון מוהרא"ש, מעגט איר אויך מיט די זאכן אים געטרויען, אז אנעסטיזשיע, אנטיביאטיק, עפידורעל, שאטס וכו', די אלע זאכן זענען בכלל נישט קיין פראבלעם.


איר זאלט זיין געזונט און שטארק.

#7629 - אנטון די הייליגע ציצית
ציצית

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ראה, כ"ז מנחם-אב, ער"ח מוקדם, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ליבער ... נרו יאיר


האסט מיר געזאגט אז דיין ווייב האלט דיך פאר וואו דיין ציצית איז, ווען דו האלסט איר פאר וועגן איר צניעות, זי טענה'ט "און וואס איז מיט דיר אז דו טראגסט נישט קיין ציצית...?"


וויל איך דיך מחזק זיין זאלסט אנטון די הייליגע ציצית. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ז), ציצית היט פון ניאוף, און די מענטשן וואס פרעגן 'ווי קען זיין איך גיי מיט ציצית און עס פלאקערט נאך אין מיר די תאוות ניאוף?' איז דער ענטפער צוויי, ערשטנס, וואס וואלט געווען אן די ציצית? מה-דאך מיט די ציצית וואס די הייליגע חכמים זאגן זאגן אז דאס היט פון עבירות, ווי אזוי וואלסטו אויסגעקוקט אן דעם? צווייטנס, מען דארף טון די מצוה מיט שמחה, מען דארף זיך פרייען מיט די ציצית, ווייל די תאווה פון ניאוף קומט דורך עצבות ומרה שחורה השם ישמרינו, און אז מען פרייט זיך מיט די ציצית - איז מען אפגעהיטן פון שלעכטס.


קויף זיך א שיינע ציצית און יעדן אינדערפרי זאלסטו מאכן מיט גרויס שמחה א ברכה אויף די טלית קטן, (אזוי ווי אונזער מנהג איז, מען מאכט א ברכה אויפן טלית קטן און אויך אויפן טלית גדול); דאס וועט דיך היטן פון שלעכטס. אזוי ווי די הייליגע חכמים דערציילן (מנחות מד.), עס איז געווען א מעשה מיט א מענטש וואס האט זייער שטארק געהיטן די מצוה פון ציצית, ער איז פארשלעפט געווארן אין א נסיון פון טון אן עבירה מיט א גוי'ה, ער האט אפגעשמועסט מיט איר א צייט און באצאלט די געלט, ער איז אהין געפארן, און ווען ער איז אנגעקומען האט זי אים אויסגעלייגט זעקס זילבערנע בעטן, און א זיבעטע בעט פון גאלד, און ווען ער איז שוין געווען ביי די זיבעטע בעט, שיער נישט געטון די עבירה רחמנא לצלן - האט אים זיין ציצית געפאטשט אין פנים, ער האט זיך דערשראקן און אראפ פון די בעט, און זיך געזעצט אויף דער ערד. זי איז געווארן זייער דערשראקן, זי האט נאך קיינמאל נישט געהאט איינער זאל אוועק גיין פון איר, זי איז אויך אראפ פון בעט און זיך געזעצט אויף דער ערד, און זי האט אים געזאגט: "איך שווער אז דו גייסט נישט אוועק פון דא איידער דו זאגסט מיר וואס פאר א שלעכטע זאך דו האסט געזען אין מיר", האט ער געזאגט: "איך שווער אז איך האב נישט געזען נאך אזא שיינע פרוי ווי דיר, נאר דער אייבערשטער האט מיר געגעבן די מצוה פון ציצית, און עס שטייט ביי די מצוה 'אני ה' אלוקיכם', עס שטייט צוויי מאל, איין מאל זאגט דער אייבערשטער 'איך בין באגלייבט צו באשטראפן דער וואס טוט עבירות', און א צווייטע מאל זאגט דער אייבערשטער 'איך בין דער וואס וועט געבן שכר פאר די וואס טוען מיינע מצוות'", ווען זי האט דאס געהערט האט זי אים געזאגט: "איך לאז דיך נישט אפ ביז דו זאגסט מיר וואס איז דיין נאמען, וואס איז די נאמען פון דיין שטאט, דיין רבי'ס נאמען און די נאמען פון דיין ישיבה", ער האט איר געשריבן אויף א צעטל די אלע אינפארמאציע.


די גמרא דערציילט, זי האט פארקויפט איר גאנצע פארמעגן און צעטיילט די געלט; א דריטל האט זי געגעבן פאר די רעגירונג, א דריטל האט זי געגעבן פאר ארעמעלייט, און א דריטל האט זי מיט גענומען מיט זיך, זי האט אלעס פארקויפט אויסער די בעט געוואנט וואס זי האט אים דעמאלט אויסגעבעט, און זי איז געגאנגען צו די ישיבה פון דער הייליגער רבי חייא, און געבעטן: "רבי זיי מיך מגייר", רבי חייא האט איר מגייר געווען און איר געזאגט: "גיי האב חתונה מיט דעם תלמיד, דאס איז דיין מתן שכר אויף די וועלט, און אויף יענע וועלט ווייס איך נישט ווי גרויס דיין שכר וועט זיין"; פון די גמרא זעט מען אז ציצית איז א שמירה פארן מענטש ער זאל נישט אריינפאלן אין ניאוף, און אויך איז מען זוכה צו א הייליגע שלום בית, זיין חתונה געהאט הייליג און ריין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#7628 - אידישע מאמעס דארפן האבן אסאך כח
שלאפן, תודה והודאה, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ראה, כ"ז מנחם-אב, ער"ח מוקדם, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר קומט צו די כוחות, דער אייבערשטער זאל אייך העלפן איר זאלט האבן נאך מער כח און שעפן נחת פון אייערע קינדערלעך.


נעמט ווייטער די מעדעצין צו קענען איינשלאפן, קלאפט זיך נישט אראפ, אלע נעמען מעדעצין, אלע נעמען ווייטאמין, אידישע מאמעס דארפן האבן אסאך כח צו קענען פירן די שטוב ווירטשאפט.


אז איר ווילט עפעס טון אין עבודת השם, זאלן אייערע ליפן שעפשען תודה והודאה, דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן פאר אלעס וואס איר האט, פאר אייער טייערע מאן, פאר אייערע ליכטיגע קינדער און אזוי ווייטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#7627 - ווילדע זאכן העלפט נישט פאר שלום בית
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך בין גרייט צו זיצן מיט ענק וויפיל שעה מען דארף נאר צו מאכן ביי ענק שלום בית, אבער איין זאך מוז זיך אויפהערן; מען קען נישט צונעמען דעם מאן'ס קליידער און די שליסל פון זיין קאר, מען קען נישט טון די זאכן, און ווער רעדט נאך צערייסן די כתובה; די זאכן קענען נישט געטון ווערן, דאס מאכט נישט בעסער, דאס מאכט נאר ערגער.


אז דער מאן קומט אהיים שפעט איז טאקע נישט גערעכט, אבער מען קען נישט טון די זאכן, און אז דער מאן קומט אהיים און ער איז צוגעקלעבט צו זיין טעלעפאן און ער הערט נישט ווען מען רופט אים, ער קלעבט צו זיין טעלעפאן - קען מען נאכאלץ נישט שלאגן, שטופן, אויסשפארן וכו'; דאס העלפט נישט, דאס מאכט נאר ערגער.


איך בין גרייט צו העלפן, איך דארף עס טון פשוט פאר מיין געזונט, איך ווער קראנק פון דעם, צו זען מיינע תלמידים ותלמידות זיך אזוי אויפפירן. איך בין גרייט צו זיצן מיט ענק וויפיל שעה עס וועט אויספעלן, אבער איין זאך, די זאכן מוזן זיך ענדיגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#7626 - מחזק זיין אידישע פרויען
משמש דעם רבי'ן, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך דאנק אייך פאר'ן מאכן צוויי מאל וועכנטליך א פרויען צאמקום, איינס מאנטאג נאכט און נאך איינס דינסטאג אינמיטן טאג פאר די פרויען וואס האבן נישט קיין וועג צו קומען ביינאכט. איר האט א גרויסע מצוה, ווייל דער וואס איז מחזק אידישע פרויען, אידישע מאמעס - איז זייער חשוב ביים אייבערשטן; אידישע פרויען, אידישע מאמעס - זענען די עתיד פון כלל ישראל, זיי ברענגען קינדער, זיי זענען מגדל די קינדער און זיי זענען אזוי איבערגעשטרענגט מיט די ארבעט, זיי ווערן אראפגעשלעפט טאג טעגליך, און מען דארף אריינבלאזן אין זיי א רוח חיים. בפרט אנשי שלומינו וואס זענען נאך מער צעבראכן, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוכה נב.), ווי גרעסער מען איז - אלץ מער צעבראכן ווערט מען, אזוי ווי די גמרא ברענגט דארט די מעשה, אליהו הנביא האט געזאגט פאר אביי ער זאל נישט זיין צעבראכן ווען ער זעט ווי פשוט'ע מענטשן האבן נישט די שווערע נסיונות, ווייל ווי מער צדיק מען איז - אלץ מער פארלייגט זיך די סטרא אחרא צו צעברעכן, און מוהרא"ש שרייבט אז מען קען געפינען צווישן תלמידי היכל הקודש באהאלטענע צדיקים, פון די ל"ו צדיקים וואס זענען מקבל אפי שכינתא בכל יום.


אויך א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס ענק טוען מיט די פרויען פאראיין (לעדיס עקזילערי) יעצט ביי די נשי חיל קאמפיין, און אזוי אויך דורך די יאר מיט אלעס וואס מען טוט פאר די קהלה. איין זאך וואס מען דארף נאך מתקן זיין, ווי אזוי מען קומט אן צו די פרויען וואס זענען איינזאם, וואס זענען בטבע צוריק געצויגן און זיי באווייזן זיך נישט, און זיי האבן נישט קיין פריינד, ווי אזוי מען קען זיי ליכטיג מאכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#7625 - ארבעטן פאר די מוסדות מיט אזא איבערגעגעבנקייט
מוסדות, משמש דעם רבי'ן

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן די מעסעדזש.


דאס איז טאקע א נס וכו', אבער נאך א נס האבן מיר, אז מיר האבן אזעלכע געטרייע סעקרעטעריס אין אפיס ווי אייך מיט די אנדערע, וואס וואלטן געקענט אוועק שפאצירן אין אלע צייטן וואס עס ווערט אזוי איבערגעשטרענגט, און עס זעט אויס ווי אלעס צעפאלט און ענק בלייבן ווייטער ארבעטן פאר די מוסדות מיט אזא איבערגעגעבנקייט; דאס איז די גרויסע נס וואס דער אייבערשטער מאכט מיט אונז.


פארלירט אייך נישט, און זייט מחזק די אנדערע סעקרעטעריס זיי זאלן ווייטער העלפן די מוסד. אז מען טראכט אריין וויפיל שיינע זאכן קומען ארויס פון די מוסדות; אזויפיל תורה, אזויפיל תפילה, אמונה און אזויפיל חסד; אלע וואס העלפן נעמען פון די זכותים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#7624 - אויפגעגעבן די באקוועמע טעלעפאן
סמארטפאון, אידישע שטוב, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך פריי זיך זייער אז איר האט אויפגעגעבן די סמארטפאון, אזוי וועט איר קענען זיין א פרייליכערע מאמע און געבן די גאנצע הארץ, צייט און מח פאר די קינדער.


בזכות וואס איר האט געטון די שווערע זאך פון אויפגעבן א טעלעפאן וואס איז גאר באקוועם, איר האט בוחר געווען צו פאלגן די צדיקים, די רבנים וואס זאגן אונז וואס איז ריכטיג, וועט איר זוכה זיין צו ערליכע דורות, קינדער און אייניקלעך וואס וועלן זיין ערליכע אידן.


(ווען מיינע עלטער זיידעס זענען אהיים געקומען פון די צווייטע וועלט מלחמה, זענען א טייל פון זייערע קינדער געגאנגען צו צדיקים, זיי האבן געפאלגט די צדיקים, וואס די צדיקים האבן געזאגט האבן זיי געטון; נישט טעלעוויזשן - איז נישט, נישט ראדיו - איז נישט; די אלע האבן איבערגעלאזט ערליכע דורות, די אנדערע קינדער וואס האבן פארשטאנען אז מען דארף נישט אלעס טון וואס דער רב זאגט, מען קען בלייבן א חסיד מיט טעלעוויזשן וכו' וכו' - די אלע האבן נישט קיין דורות השם ירחם).


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#7623 - רחמנות האבן אויף אנדערע
מדות טובות, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת עקב, י"ט מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


מיר דארפן מאכן וואס מער מעשה'לעך פאר קינדערלעך, ווייל ווי מער מען באקט אריין אין קליינע קינדער סיפורי צדיקים - ווערן זייערע הערצער אויפגעפלאמט צום אייבערשטן. אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רמח): "דַּע, שֶׁסִּפּוּרֵי מַעֲשִׂיּוֹת מִצַּדִּיקִים, הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד", זאלסט וויסן - זאגט דער רבי - אז דערציילן מעשיות פון צדיקים איז זייער א גרויסע זאך, "כִּי עַל יְדֵי סִפּוּרִים מִצַּדִּיקִים, נִתְעוֹרֵר וְנִתְלַהֵב הַלֵּב בְּהִתְעוֹרְרוּת גָּדוֹל לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, בְּחֵשֶׁק נִמְרָץ מְאֹד", ווייל ווען מען הערט א מעשה פון א צדיק, ווערט דאס הארץ אויפגעפלאמט צום אייבערשטן, און מען באקומט א שטארקע חשק צו ווערן אן ערליכער איד.


די וואך זאלסטו מאכן די המשך המעשה פון פאריגע וואך, פון די ציין ווייטאג פון רבינו הקדוש, ווי אזוי און ווען עס איז אוועק געגאנגען, דורך רחמנות האבן אויף בעלי חיים. דאס וועט מען לערנען מיט קינדער אין אלע חדרים און אין אלע סקולס; איך ווייס נישט אויב דו ווייסט אז אין אלע תלמידי תורות זענען שוין דא מלמדים וואס לערנען מיט די קינדער מעשה'לעך פאר קינדערלעך, אפגערעדט ביי אונז; די מלמדים נעמען די מעשה'לעך און מען לערנט דאס, מען קאלערט (מאלעוועט) דאס, עס ווערט איינגעבאקן אין זייער הארץ גוטע מידות.


דא איז די מעשה:


עס גייט אריבער נאך א טאג און נאך א טאג, נאך א וואך און נאך א וואך, און זיינע ציין טוען אים אזוי שטארק וויי, מען איז שוין געגאנגען צום ציין דאקטער, מען איז שוין געווען ביי אלע דענטיסטס און ער האט שרעקליכע ווייטאג, די ווייטאג איז אזוי שטארק עס גייט ביזן מח.


ויהי היום, איין טאג זיצט רבינו הקדוש אין גארטן נעבן זיין שטוב און לערנט די הייליגע תורה, ער זעט ווי די דינסט קערט אויף די חצר און זי טרעפט א נעסט פון מייזלעך מיט ראטן, זי קערט זיי, זי וויל זיי אוועק נעמען. די מייזלעך מיט די ראטן הויבן אן וויינען, זיי פייפן און קוויטשען, רבינו הקדוש זאגט פאר די דינסט: "פארוואס טשעפעסטו זיי? לאז זיי אפ, דא אין פעלד איז זייער פלאץ, דער אייבערשטער האט זיי באשאפן, דער אייבערשטער האט אויף זיי אויך רחמנות, עס שטייט אין פסוק 'ורחמיו על כל מעשיו'".


א רעש און א טומל פאסירט אין הימל, מען רופט אויס פאר אלע מלאכים: "אזוי ווי רבינו הקדוש האט רחמנות אויף בעלי חיים וועט מען אויף אים אויך רחמנות האבן, מען וועט אים אוועקנעמען די ווייטאג פון זיינע ציין", און טאקע אזוי איז געווען, פון דעמאלט איז אוועק געגאנגען אלע ווייטאג.


טייערע קינדער, אמאל טוט די בויך וויי, אמאל טוט די ציין וויי און אויך אמאל טוט די קאפ וויי, און מען גייט צום דאקטער, מען זוכט ווי אזוי אוועק צו נעמען די ווייטאג; לאמיר ארויסנעמען פון די פאסירונג אז אויב מיר וועלן נישט וויי טון אנדערע קינדער, מיר וועלן ליב האבן אלע קינדער, אלע שכנים און אויך קינדער פון די יונגערע קלאסן - וועט מען פון הימל אוועק נעמען אלע ווייטאג.


לאמיר אינאיינעם בעטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל רחמנות האבן אויף אנדערע, איך זאל קיינעם נישט מאכן קיין צער און ווייטאג, און אזוי וועט מען אויף מיר רחמנות האבן, מען וועט אוועק נעמען אלע מיינע ווייטאג".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#7622 - געבן ווארעמקייט פאר יעדן איינציגסטן תלמיד
חינוך הילדים, מוסדות, פלעי, הדרכות, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש בארץ הקודש


בנוגע וכו'; זייער גוט האסטו געטון אז דו האסט אויסגערופן אין חדר און אין ישיבה פאר אלע תלמידים נישט צו גיין צו די מושב לצים, די פלעי וואס איז היינט פארגעקומען אין אלעד; אזוי ווייסן אלע מיינע תלמידים אז דאס איז נישט לפי רוחי.


נעם זיך נישט צום הארצן די וואס האבן געזאגט ליגנט אז זיי דארפן אהיים גיין צום דאקטער וכו' און למעשה זענען זיי געגאנגען צו די פלעי. דאס יא, לערן זיי אויס נישט צו זאגן ליגנט, אבער דארפסט דאס נישט נעמען פערזענליך, מען דארף זיי דן זיין לכף זכות, זיי גרייטן זיך שוין וואכן און חדשים צו גיין צו די פלעי, און אז מען זאגט זיי די לעצטע מינוט נישט צו גיין - איז זיי שווער געווען צו אויספאלגן.


דער עיקר זאלסטו זיך שטארקן צו געבן ווארעמקייט פאר יעדן איינציגסטן תלמיד, גיי התבודדות, בעט פאר יעדן תלמיד, געב ווארעמקייט פאר די מלמדים. פון איין זייט, וואס מען דארף פאררעכטן - זאלסטו זיי פאררעכטן, אבער דאס מוז גיין מיט א שטארקע ליבשאפט.


א באזונדערע יישר כח פאר יעדע מאל דו גייסט אין יבנאל צום ציון פון מוהרא"ש און דו וויינסט דארט פאר מיר איך זאל האבן כח אויסצופירן די שליחות פון מוהרא"ש, און פאר די תפילות וואס דו בעטסט אין יבנאל ביי מוהרא"ש פאר די מוסדות, מיר זאלן קענען ווייטער אנגיין, אלע תלמידים ותלמידות זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן און אויפשטעלן ערליכע דורות, מיר זאלן קענען אנטקעגן גיין משיח צדקינו במהרה בימינו.


בנוגע וכו'; א שאד איך האב נישט זומער קיין וועג צו קענען רעדן צו די בחורים אין ישיבה, איך בענק זיך אזוי שטארק צו זיי, איך ווארט זיי שוין צו טרעפן אין אומאן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.