בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת אמור, י"ד אייר, פסח שני, כ"ט לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וויסן זאלסטו אז עס איז נישט דא וואו צו אנטלויפן ווען מען האט חס ושלום א צרה; ווען א מענטש גייט אריבער שוועריקייטן קען ער נישט אנטלויפן פון דעם, עס איז דא נאר איין עצה: "אנטלויפן צום אייבערשטן!" מיט דעם וואס מען נעמט דראגס רחמנא לצלן ווערט די צרה נאר ערגער. איינמאל מען פאלט אריין אין דראגס איז זייער ביטער, ווייל דאס הרג'עט דעם מענטש און מען פארלירט דעם מח מחשבה, ביז מען ווערט אויסגעריסן פון דער וועלט און פון יענער וועלט; מען רעדט זיך איין אז מען ווערט דערהויבן וכו', אבער באמת ווערט מען דערנידערט.

ווען א מענטש הייבט אן נעמען דראגס זעט אים דאס אין אנהייב אויס ווי עס שעדיגט נישט, אבער (משלי ה, ד): "וְאַחֲרִיתָהּ מָרָה כַלַּעֲנָה", דער סוף איז זייער ביטער; מען פארלירט דעם מח און מען קען שוין נישט טראכטן גלייך.

עס איז כדאי דו זאלסט אריין קוקן וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש תנחומא שמיני, ה): אויפן פסוק (ויקרא י, ט): "וַיְדַבֵּר ה' אֶל אַהֲרֹן, יַיִן וְשֵׁכָר אַל תֵּשְׁתְּ", פרעגן די הייליגע חכמים: "לָמָּה הוּא מְצַוֶּה עַל הַיַּיִן", פארוואס האט דער אייבערשטער אנגעווארנט מען זאל נישט טרינקען וויין? "שֶׁכָּל הַשּׁוֹתֶה יַיִן, חַבּוּרוֹת וּפְצָעִים וּבֹשֶׁת וְחֶרְפָּה בָּאוֹת עָלָיו", ווייל ווער עס טרינקט וויין קומט צו שלעכטע זאכן, וְרוּחַ הַקֹּדֶשׁ צֹוַחַת: "לְמִי אוֹי? לְמִי אֲבוֹי?" ווער שרייט אוי וויי? "לְמִי מִדְיָנִים?" ווער קריגט זיך מיט מענטשן? "לְמִי שִׂיחַ?" ווער רעדט אסאך נארישקייטן? "לְמִי פְּצָעִים חִנָּם?" ווער כאפט קלעפ? "לְמִי חַכְלִלוּת עֵינָיִם?" ווער האט רויטע אויגן? "לַמְאַחֲרִים עַל הַיָּיִן", די אלע וואס טרינקען וויין און נעמען דראגס וואס איז די זעלבע זאך.

ווען א מענטש נעמט דראגס רחמנא לצלן אדער א מענטש טרינקט אלקאהאל קומט ער דורכדעם צו טון הארבע עבירות, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שם): "יִתְהַלֵּךְ בְּמֵישָׁרִים, סוֹף שֶׁהוּא מַתִּיר אֶת הָעֲבֵרוֹת וְעוֹשֶׂה אוֹתָם הֶפְקֵר כְּמִישׁוֹר. מֵשִׂיחַ עִם אִשָּׁה בַּשּׁוּק וּמְנַבֵּל אֶת פִּיו, וְאוֹמֵר דְּבָרִים רָעִים בַּשִּׁכְרוּת וְאֵינוֹ מִתְבַּיֵּשׁ, לְפִי שֶׁנִּטַּלְטְלָה דַּעְתּוֹ וְאֵינוֹ יוֹדֵעַ מַהוּ אוֹמֵר וּמַהוּ עוֹשֶׂה", מען פארלירט די שכל, מען הייבט אן רעדן ניוול פה, מען טוט שלעכטע זאכן, מען שעמט זיך נישט פון גארנישט און מען ווייסט נישט וואס מען טוט.

דער סוף איז נעבעך זייער ביטער, אזוי ווי עס שטייט ווייטער אין פסוק: "וְאַחֲרִיתוֹ כְּנָחָשׁ יִשָּׁךְ", עס איז אזוי ווי איינער וואס כאפט א ביס פון א שלאנג; ווען א שלאנג בייסט שפירט מען נישט גלייך וואס האט פאסירט, אבער נאך א שטיק צייט ווערט דער מענטש אינגאנצן פאר'סמ'ט, אזוי אויך, דער וואס טרינקט אדער נעמט דראגס, אין אנהייב זעט מען נישט אזוי ווייט דעם בראך אבער צום סוף איז זייער ביטער.

הלואי וואלטן מענטשן געטראכט פאר זיי הייבן אן נעמען דראגס וואס דער סוף וועט זיין מיט זיי, דעמאלט וואלטן זיי נישט צוגעקומען אריין צו פאלן אין זייער פלאנטער. דער פראבלעם איז אבער, אז די אלע וואס זענען שוין אריין געפאלן אין דראגס אדער אין טרינקען אלקאהאל, מיט זיי קען מען שוין נישט רעדן, זיי האלטן אז דאס איז נישט קיין פראבלעם, זיי האלטן אז דער וואס נעמט נישט - ער איז גאר דער משוגע'נער.

דער רבי זאגט שוין (שיחות הר"ן, סימן סז) אז דער גאנצער פראבלעם מיט משוגעים איז אז זיי ווילן נישט אויסהערן וואס דער קלוגער מענטש זאגט, זיי זאגן: "מיר זענען די חכמים, מיר ווייסן וואס גוט איז"; ווייל אויב וואלטן זיי געפאלגט וואס חכמים און קלוגע מענטשן זאגן וואלטן זיי געקענט ארויס גיין פון אלע זייערע משוגעת'ן.

דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אידישע קינדער און אונז אפהיטן פון אלעם שלעכטס.