בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת משפטים, כ' שבט, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד נתן נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך ווייס נישט ווי אזוי אן ערליכער איד קען פרעגן אזא שאלה וואס גרעניצט זיך מיט ליצנות; אזוי אוועק צו מאכן און פרעגן: "א לבוש איז נישט אזא חשוב'ע זאך", ווען דער ערשטער יסוד אין אידישקייט איז דאס אידישע לבוש; אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש אגדה): "לֹא נִגְאֲלוּ יִשְׂרָאֵל מִמִצְרַיִם אֶלָא עַל שֶׁלֹא שִׁינוּ אֶת לְבוּשָׁם", מיר זענען ארויס פון מצרים נאר ווייל מיר האבן נישט משנה געווען אונזער לבוש. אידישע קינדער זענען געווען אפגעזונדערט פון די מצריים די גוים מיט זייערע אידישע קליידער, אזוי ווי עס שטייט (דברים כו, ה): "וַיְהִי שָׁם לְגוֹי גָּדוֹל עָצוּם וָרָב", דרש'ענען חז"ל: "מְלַמֵּד שֶׁהָיוּ יִשְׂרָאֵל מְצֻיָּנִים שָׁם", די אידן זענען געווען אפגעטיילט פון די גוים מיט זייער לבוש.

זאג נישט אז אידישע קליידער איז נישט חשוב, דאס איז דער וועג פון דעם יצר הרע; קודם קומט ער צום מענטש און לאכט אפ פון איין זאך נאכדעם קלאפט ער אראפ דעם מענטש אינגאנצן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קה:): "כַּךְ אוּמָּנֻתוֹ שֶׁל יֵצֶר הָרַע, הַיוֹם אוֹמֵר לוֹ עֲשֵׂה כַּךְ, וּלְמָחָר אוֹמֵר לוֹ עֲשֵׂה כַּךְ, עַד שֶׁאוֹמֵר לוֹ עֲבוֹד עֲבוֹדָה זָרָה, וְהוֹלֵךְ וְעוֹבֵד".

מוהרא"ש האט איינגעפירט אין יבנאל מען זאל גיין שבת אנגעטון נישט נאר מיט ווייסע זאקן, נאר אויך מיט א ווייסע בעקיטשע ווייל דער אר"י הקדוש זאגט (פרי עץ חיים שער השבת, פרק ד'): "צָרִיך שֶׁיִּלְבּוֹשׁ בְּכָל שַׁבָּת בְּגָדִים לְבֵנִים, לָכֵן אַל יִפְחוֹת מֵאַרְבָּעָה בִּגְדֵי לָבָן, כְּמוֹ מַלְבּוּשׁ עֶלְיוֹן וְתַּחְתּוֹן, וְאֵזוֹר, וְחָלוּק", שבת זאל מען גיין מיט ווייסע קליידער. און ר' חיים ויטאל זכרונו לברכה שרייבט: "איך האב מקבל געווען פון מיין רבי דער אר"י הקדוש, אז ווי אזוי א מענטש גייט אנגעטון שבת אויף דער וועלט וועט ער זוכה זיין צו גיין אנגעטון אויף יענע וועלט", עיין שם.

נאר וויבאלד מיר לעבן צווישן מענטשן וואס גייען אנגעטון שווארץ וכו', קענען מיר נישט גיין אנגעטון מיט ווייסע בעקיטשעס ווייל מיר וועלן אויסקוקן ווי א חתן צווישן אבלים, אלע וועלן לאכן וכו'; אבער ווען מוהרא"ש האט זיך אריין געצויגן אין יבנאל מיט אנשי שלומינו, האט מוהרא"ש געזאגט: "דא זענען מיר אליין וכו', קענען מיר מקיים זיין וואס דער אר"י הקדוש שרייבט".

דאס איז די זאך פון גיין ווייסע זאקן שבת, ווייל אז מען קען נישט גיין אינגאנצן ווייס גייט מען כאטש מיט ווייסע זאקן לכבוד שבת.