שאלה אין קורצן ענין
#1 - ווען איך האב ווען די שיעורים פריער, וואלט איך נישט אפגעלאזט אידישקייט
שמחה, תשובה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א גע'גט'ע ווייבל פון ... שולע, איך האלט נישט קיין אידישקייט, און איך פלאן זיך נישט צו טוישן, איך וויל נישט טוישן מיין לעבן, עס איז מיר אזוי ביטער געווען די שווערע לעבן, איך בין געווען פרום און וואויל אלע יארן, ביז עס איז געקומען א צייט וואס עס האט געקראכט, איך האב געזען און פארשטאנען די פאלשקייט פון די סעקטע. אפילו ווען מיין נשמה ציעט אלעמאל צוריק צו גוט, אבער איך קען נישט און איך וויל נישט צוריקגיין.


איין זאך וואס איז מיר געבליבן, איך פריי זיך צו זען ווי אזוי איר געבט א וועג פאר מענטשן, דאס מאכט מיר טראכטן אז ווען איך וואלט געגאנגען אין אייערע פיסטריט אלס מיידל, וואלט איך היינט געהאט א געזונטע גוטע לעבן. דערפאר טראכט איך אלעמאל אז איך בין טאקע שוין צעריסן אבער כאטש אנדערע מיידלעך זעען אז עס איז דא א וועג וואס מען קען מאכן די תורה זיס און אריגינעל אן קיין פאלשקייט.


ספעציעל האב איך זיך געוואלט באדאנקן פאר דעם וואס איך האב געזען ווי איר זיצט און קלאגט מיט אייער קהלה דעם פארגאנגענעם תשעה באב, דאס איז מיר געווען ווי באלזאם אויף מיין פארווייטאגטע נשמה. ווייל איך דערמאן זיך ווי איך זיץ אלס מיידל אין מחנה ... אום תשעה באב, די לעקטערס פארלאשן, מען זיצט אויף דער ערד, מ'דערציילט שרעקעדיגע מעשיות, מיין קליין הערצעלע פלאצט צוזאמען מיט די הערצער פון אלע מיידלעך, מיר זיצן ווי פארלוירענע שאף, מען שמייסט און מען שמייסט, נאך א שרעקעדיגע מעשה, נאך א ציפעדיגע מוסר, אוי די פינסטערע תשעה באב קאשמארן וואס זענען מיר נאכגעלאפן לאנגע טעג און וואכן דערנאך. נאך א ניגון פון חורבן, נאך א שרעקעדיגע רעדנערין, באמבעס פאלן, קינדער אליין אין וואלד, די מאמע איז גע'הרג'ט, בלוט גיסט זיך, אוישוויץ, א מאסן קבר, שרעקליכע קרענק און מחלות, איבערבעטן, דאס איז געווען אונזער תשעה באב. מ'האט אונז אריינגעלייגט אין מלחמה, אין שרעק, אין טעראר, פיין, דרוק און געוואלדעס. מ'האט מיר צוגענומען מיין אטעם, מיין לעבן, מיין געזונט.


איך באשולדיג נישט קיינעם, קען זיין אז זיי ווייסן נישט וואס אזא תשעה באב טוט פאר א מיידל וואס דארף נאך זיין א צוקונפטיגע ווייבל, מאמע און באבע. און יעצט איך קוק אייער תשעה באב, אזא התעוררות, עס איז נישט דא קיין שרעק, עס איז נישט דא קיין חורבן, עס איז נאר דא טרערן פון האפענונג, טרערן פון בענקשאפט צו אמת, צו א טאטע וואס מען האט געמאכט פארלוירן פון אונז.


אוי הלואי לערערינס זאלן דאס זען, אוי הלואי מיידלעך זאלן וויסן אז נישט דאס וואס מען האט אונז געלערנט אינ'ם גהינום דאס איז אידישקייט, איך אנטשולדיג זיך פאר'ן אזוי וויינען צו אייך, איר קענט מיך נישט, אבער איך האב געפילט אז די ווערטער ליגן מיר אין האלז; כאטש זאלן די שעפעלעך וואס זענען אין מיינע קינדער שיך, וויסן וואו עס איז דער גהינום און וואו עס איז גן עדן


א ... תלמידה


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אזוי ווי אייך זענען דא זייער אסאך פון די יוגענט וואס גייען אוועק פון די תורה וועג מיינענדיג אז די פרייע לעבן איז די גוטע לעבן, ווען באמת איז נישטא פאר אידישע קינדער קיין אנדערע וועג צו לעבן; עס זעט אויס ווי די פרייע לעבן איז געשמאקער אבער עס איז נישט אזוי, נאר אז מען היט די תורה האט מען לעבן, נאר אז מען טוט וואס דער אייבערשטער זאגט - איז מען גליקליך און צופרידן.


ווי איך פארשטיי פון אייערע ווערטער זענט איר זייער נאנט צום אייבערשטן, אייער הארץ איז געבליבן א אידישע הארץ, אייער נשמה בענקט צוריק צום אייבערשטן, איר קענט אין איין מינוט זוכה זיין אלעס צו פאררעכטן; ווען א מענטש טוט תשובה, ער בעט איבער דעם אייבערשטן, ער זאגט פאר'ן אייבערשטן: "אייבערשטער איך האב חרטה אויף וואס איך האב געטון, איך גיי שוין זיין גוט", - איז דער אייבערשטער אים מוחל אויף אלע זיינע עבירות. דער אייבערשטער האט רחמנות אויף יעדן איינעם, ער נעמט יעדן איינעם צוריק, נאכמער פון דעם זאגן אונז די הייליגע חכמים (יומא פו:): "גְּדוֹלָה תְּשׁוּבָה שֶׁזְּדוֹנוֹת נַעֲשׂוֹת לוֹ כִּזְכִיוֹת", ווען מען טוט תשובה פון ליבשאפט, מען קערט זיך צוריק צום אייבערשטן ווייל מען האט ליב דעם אייבערשטן, דעמאלט ווערן פון אלע עבירות - מצוות.


וויסן זאלט איר, די הייליגע תורה וואס דער אייבערשטער האט אונז געגעבן איז א זיסע תורה, א גוטע זאך; עס זענען דא וואס פארדרייען די תורה, זיי מאכן זיך אן אייגענע תורה - וואס שטעכט, עס זענען דא וואס לייגן צו נייע זאכן, דאס מאכט עס שטעכעדיג; דאס איז נישט די תורה פונעם אייבערשטן, די תורה פונעם אייבערשטן איז נישט קיין שטעכעדיגע זאך, די תורה איז נישט קיין ביטערע זאך, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (סוכה לב) ווער זאגט אז כפות תמרים איז א לולב, אפשר מיינט די תורה מיר זאלן נעמען פאר כפות תמרים א שטעכעדיגע בלעטל? אזוי אויך, ווער זאגט אז ענף עץ איז הדסים, אפשר איז ענף עץ עבות א הירדוף - א דארן בלעטל? זאגט די גמרא עס קען נישט זיין ווייל (משלי ג, יז): "דְּרָכֶיהָ דַרְכֵי נֹעַם", די וועג פון די תורה איז א זיסע וועג, נישט קיין שטעכעדיגע וועג; איז זיכער נישט פשט מען זאל נעמען די זאכן אין די הענט און ווערן צעשטאכן.


מוהרא"ש זאגט בשם דעם ווילנער גאון זכותו יגן עלינו, אויב מען לייגט צו זאכן צו די תורה, ביים סוף לאזט מען אפ די תורה; ער טייטשט מיט דעם דער פסוק (בראשית כז, מ): "וְהָיָה כַּאֲשֶׁר 'תָּרִיד' וּפָרַקְתָּ עֻלּוֹ", 'תריד' איז מיט איינס מער פון 'תרי"ג', וְהָיָה כַּאֲשֶׁר 'תָּרִיד', אז דו וועסט צולייגן איינס אויף תרי"ג, עס וועט ווערן תרי"ד - וּפָרַקְתָּ עֻלּוֹ, דעמאלט ווארפט מען אראפ דעם עול פון די תורה.


דאס איז די וועג פונעם ס"מ; ער האט דאס געטון מיט אדם וחוה, ווען דער אייבערשטער האט געזאגט פאר אדם הראשון (בראשית ג, ג): "לֹא תֹאכְלוּ מִמֶּנּוּ", מען זאל נישט עסן פונעם עץ הדעת, איז געגאנגען דער נחש הקדמוני און צוגעלייגט: 'לֹא תִגְּעוּ בּוֹ', אויך לאזט נישט דער אייבערשטער מען זאל אנרירן דעם בוים, און איינמאל ער האט צוגעלייגט וכו' האט ער אראפגעווארפן דורכדעם אדם וחוה און גורם געווען אלע שלעכטס; דאס פאסירט ווען מען לייגט צו, מען מאכט זיך אן אייגענע תורה.


אייער לעבן קען נאך ווערן שיין און זיס, ביים רבינ'ס שולע נעמט מען אן אויך ערוואקסענע; מען דארף נישט זיין קיין יונגע מיידל צו האבן א גוטע לעבן, ביים רבי'ן איז דא א וועג זיך זיס מאכן דאס לעבן אפילו מען איז שוין עלטער. הייבט אן נוצן דעם רבינ'ס עצות, זאגט יעדן טאג אביסל תהלים, תהלים איז איינגעטיילט אין זיבן, זאגט יעדן טאג דעם יום תהלים, דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה, יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים", ווער עס וויל זיך צוריקקערן צום אייבערשטן זאל זאגן תהלים, "כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה", ווייל תהלים איז מסוגל צו תשובה, אזוי ווי מיר זעען אין די טעג פון אלול און עשרת ימי תשובה זאגן אלע אסאך תהלים, ווייל דאס איז מסוגל צו תשובה, "וְעַל כֵּן הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד לַעֲסֹק תָּמִיד בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי תְּהִלִּים הוּא הִתְעוֹרְרוּת גָּדוֹל מְאֹד מְאֹד לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, אַשְׁרֵי שֶׁיֹּאחַז בּוֹ", דערפאר איז א גרויסע זאך שטענדיג עוסק זיין אין זאגן תהלים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.