א ניסן תשפ"ה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויקרא, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

היינט איז דעם רבינ'ס יום הולדת. מיר דארפן זיך באנייען, דער רבי האט געוואלט מיר זאלן נישט זיין אלט, שטענדיג זיין ניי, פריש. דער רבי האט זייער אויסגערומט דעם הייליגן צדיק רבי זושא זכותו יגן עלינו, דער רבי האט געזאגט: "דער צדיק רבי זושא איז ארום געגאנגען צוויי און צוואנציג יאר ברציפות מיטן זעלבן ברען צום אייבערשטן"; דאס איז א זייער א גרויסע מדריגה, ווייל בדרך כלל ווען מען הויבט אן דינען דעם אייבערשטן - הויבט מען אן מיט א ברען און נאכדעם פאלט מען, מען קילט זיך אפ; אבער דער הייליגער צדיק איז ארום געגאנגען מיטן זעלבן ברען פאר צוויי און צוואנציג יאר.

די זאכן, די מדריגות פון צדיקים - קענען מיר אויך באקומען, דאס איז די זאך ביים רבי'ן, דער רבי מיט זיינע עצות ברענגט אונז - פשוט'ע פארגרעבטע מענטשן - צו גאר שיינע זאכן.

די יאר געפאלט ערב פסח - שבת הגדול, זאגן מיר די יוצרות פון שבת הגדול שוין די וואך שבת; מען זאגט די יוצרות נאך הויכע שמונה עשרה, נאך קדיש תתקבל. אזוי אויך די דרשת שבת הגדול - זאגט מען די וואך שבת.

מוצאי שבת זאגט מען "ויהי נועם" און "ואתה קדוש" אזוי ווי אלע יארן, וויבאלד עס איז נאך דא א גאנצע וואכעדיגע וואך, ערב שבת איז דאך נישט קיין יום טוב ווייל שבת איז ערב פסח. מען מאכט קידוש לבנה, אויך עסט מען מלוה מלכה אזוי ווי א געווענליכע יאר.

קומענדיגע וואך שבת ערב פסח דאווענט מען ותיקין, ווייל מען דארף נאך קענען עסן די שבת'דיגע סעודה פאר סוף זמן אכילת חמץ. מען ציט נישט אויס דאס דאווענען, אויך ציט מען נישט אויס קריאת התורה. די הפטרה זאגט מען "וערבה".

בנוגע אויב מען צעטיילט די סעודה; עס זענען דא וואס פירן זיך אויך די יאר ווען ערב פסח געפאלט אין שבת - צו עסן שלש סעודות, זיי צעטיילן די סעודה אינדערפרי. הגם דער מחבר פסק'נט (אורח חיים סימן תמד, סעיף א) אז מען איז נישט יוצא די דריטע סעודה נאר נאך מנחה גדולה, און אין א יאר וואס ערב פסח געפאלט אום שבת קען מען שוין נישט עסן נאכמיטאג קיין חמץ, זאגט דער רמ"א מען זאל עסן פירות, דאך זענען דא שיטות וואס זאגן אז מען קען יא יוצא זיין די דריטע סעודה אינדערפרי, אזוי פסק'נט דער מגן אברהם (שם, סעיף קטן א).

מוהרא"ש האט זיך געפירט צו מאכן די דריטע סעודה מיט פירות און קוגל. מוהרא"ש שרייבט: "וְזוֹ הַשַּׁבָּת הַיְחִידָה שֶׁאֵין אוֹכְלִין סְעוּדָה שְׁלִישִׁית", דאס איז די איינציגסטע שבת וואס מען עסט נישט קיין דריטע סעודה שבת, "אֶלָּא פֵּירוֹת אוֹ פַּשְׁטִידָא מִתַּפּוּחֵי אֲדָמָה", מען עסט פרוכט און קארטאפל קוגל, "וְהוּא עַל פִּי זוֹהַר שֶׁאָמַר רֶבִּי שִׁמְעוֹן בַּר יוֹחָאִי שֶׁמִיָּמָיו לֹא בִּטֵּל סְעוּדָה שְׁלִישִׁית", דאס איז געבויט אויף די הייליגע ווערטער וואס שטייט אין זוהר הקדוש (פרשת אמור, צה.), אז רבי שמעון בן יוחאי האט זיין גאנצע לעבן געגעסן יעדע וואך דריי סעודת שבת, "אֶלָּא בְּעֶרֶב פֶּסַח שֶׁחָל לִהְיוֹת בְּשַׁבָּת", אויסער ווען עס איז אויסגעפאלן ערב פסח אום שבת, "שֶׁאָז לֹא נוֹטְלִים לֶחֶם מִשְׁנֶה כִּי אָסוּר לֶאֱכֹל חָמֵץ כְּבָר, שֶׁהוּא אַחַר הַזְּמַן וְאָסוּר לֶאֱכֹל מַצָה קוֹדֵם לֵיל פֶּסַח", וואס דעמאלט טאר מען נישט עסן קיין סעודה מיט לחם משנה; חמץ טאר מען נישט עסן ווייל עס איז שוין נאכן זמן, און מצה טאר מען אויך נישט עסן דעמאלט.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.