מכתב יומי
טז אב תשפ"ד
August 20 2024
‹ ›בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת עקב, ט"ז מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
היינט נאכט וועט זיין די וועכנטליכע צאמקום פאר פרויען, זע דיין ווייב זאל גיין צום פרויען צאמקום.
דו טו אלעס פון דיין זייט זי זאל קענען גיין, קום אהיים צייטליך אכטונג געבן אויף די קינדער אז זי זאל קענען ארויסגיין, און אז זי פון איר זייט וויל נישט גיין, זי איז נישט פרייליך, זי זאגט זי ווייסט שוין אלעס וואס מען גייט רעדן וכו' - זאלסטו זיין גענוג קלוג איר צו מחזק זיין זי זאל יא גיין, דו וועסט זען זי וועט אהיים גיין פרייליך, און אויב איז זי שעמעדיג, זי האט נישט קיין חבר'טעס (ביי די פרויען איז דא די זאך אז מען וויל נישט קומען אין א פלאץ וואו מען האט נישט א נאנטע חבר'טע מיט וועם צו רעדן), זאלסטו מיט חכמה אונטערשטעלן איינער זאל רופן דיין ווייב און איר מאכן באקוועם, און אז דיין ווייב זאגט דיר זי ווערט נערוועז פון די וואס טאנצן ארויף אויפן קאפ ווען א פרישע ווייבל קומט אריין און מען הויבט איר אן פרעגן די ברסלב'ע ווערטער: "ווען ביסטו מקורב געווארן?" "ווי אזוי ביסטו מקורב געווארן?" "ווי לאנג ביסטו מקורב?" "ווען ווערסטו אויס מקורב?" און "ווען וועסטו ווערן אן עכטע מקורב?" זאלסטו איר מחזק זיין אז היכל הקודש איז נישט דער און נישט יענער, עס איז אלץ געווען און עס וועט אלץ זיין מענטשן וואס ווייסן נישט די וועג ווי אזוי צו רעדן, דאס האט נישט נאר מיט פרויען דא, איבעראל זענען דא מענטשן וואס קריכן אויף די נערווען וכו'.
דו טו אלעס פון דיין זייט אז דיין ווייב זאל הערן די שיעורים ווייל עס איז קלאר בלי ספק אז ווער עס הערט די שיעורים - ווערט נתהפך לגמרי צו לעבן מיט די לימודים פון רבי'ן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.
---
בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת עקב, ט"ז מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
חסדי השם יתברך איך האב היינט זוכה געווען צו זיין ביי א ברית פון מיין אייניקל, בן בני הרב אלחנן חיים שליט"א, ויקרא שמו בישראל יחזקאל, נאך מיין זיידע, הגאון רבי יחזקאל רוטה זכר צדיק לברכה, רב דקארלסבורג.
מיין טאטע שליט"א איז נישט געווען ביים ברית, ער איז אין מירון; אלע יארן פארט ער קיין מירון פון נאך ט' באב ביז שבת סליחות, ער זיצט ביים תנא רבי שמעון בר יוחאי און גרייט זיך פאר די הייליגע טעג. מיין שווער הרב רבי מרדכי אהרן מייזליש שליט"א איז יא געווען, אויך איז ער געקומען נעכטן נאכט צום וואך נאכט.
נעכטן איז געווען א חתונה אין שטעטל עס האט געהאט אלע טעמים, די חתונה איז געווען אין מיידל סקול, אלע משתתפים זאגן אז די חתונה האט געהאט אלע טעמים, די חתן כלה זענען געווען זייער פרייליך, און די מחותנים זענען געווען גאר פרייליך אז די חתונה האט זיי נישט געקאסט קיין איין דאלער, זיי זענען געקומען ווי מחותנים און אהיים ווי מחותנים מיט אמת'ע שמחה.
אז מען טראכט אריין זעט מען אז עס האט נישט קיין שום פשט צו מאכן טייערע שמחות, פאר אפאר שעה לוינט נישט צו שפילן שיינער איד און ווערן פאר די גאנצע לעבן א בעל חוב, א גנב; עס לוינט צו מאכן שיינע איידעלע שמחות און לעבן א געזונטע לעבן.
די גאנצע זאך פון מאכן טייערע שמחות קומט פון די גוים, פון די אומות העולם, עס קומט פון די טומאה, און פון אזוי לאנג זיין אין גלות - ווייסט מען שוין נישט וואס איז שיין און וואס איז געמיין, א נס אז מוהרא"ש האט אזויפיל גערעדט צו אונז וואס איז אן אמת'ע שמחה, וואס איז שיין, וואס איז ריין; אזוי קענען אנשי שלומינו מאכן שיינע אידישע שמחות.
אפילו די וועם דער אייבערשטער האט געגעבן שפע, פרנסה - האבן אויך נישט קיין רעכט אויס צו געבן געלט ביי זייערע שמחות, זיי זענען גורם אז די אנדערע וואס האבן נישט קיין געלט - זאלן מוזן בארגן און לעבן א חובות לעבן, א גנב לעבן, א פארקנעכטעטע לעבן, זיי זעען אויס ווי שיינע אידן אבער זיי זענען די וואס הרג'ענען כלל ישראל, אז מען גייט צו א שמחה און מען זעט ווי דער בעל שמחה האט דא אויסגעגעבן געלט, וואלט מען געדארפט - אנשטאט שמייכלען און זאגן 'אזא שיינע שמחה' - זאגן: היתכן מען טוט שאדן מאכן פאר אנדערע.
איך האף ביי אונז אין די קהילה וועלן אלע מאכן פשוט, און העלפן איינער דעם צווייטן לעבן א לעבן אן גניבות און חובות, און די וואס האבן יא שפע, פרנסה - וועלן נישט פורץ גדר זיין, זיי וועלן העלפן אנדערע מיט נישט אויסגעבן געלט פאר שמחות, און די סיפוק החיים וועלן זיי שעפּן פון משניות און פון פארברענגען מיט די ווייב און קינדער.
שכוח פארן העלפן קאמפיינען פאר אונזערע מוסדות.
א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.
---
בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת עקב, ט"ז מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
טרעף א פלאץ פאר דיין ווייב וואו זי זאל זיין ראש השנה אין די טעג וואס דו פארסט קיין אומאן. בעסער איז זי זאל זיין אדער אין שטוב אדער ביי אירע עלטערן, נישט אוועק פארן מיט חבר'טעס פארברענגען וכו', ווייל ראש השנה איז א יום הדין, עס איז נישט קיין צייט פון פארברענגען וכו'.
עס איז טאקע שווער פאר א פרוי אז דער מאן פארט אוועק פאר א וואך, אבער אז מען ווייסט וואו מען פארט, פארוואס מען פארט און וואס מען טוט אויף מיטן פארן - איז דאס נישט שווער. דער הייליגער רבי האט זיך אויסגעדרוקט מיט די גרעסטע לשונות ארויס צו ברענגען ווי שטארק ער וויל מען זאל קומען צו אים, ער האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכ): "וואס זאל איך אייך זאגן, קיין גרעסערס פון דעם איז נישט פארהאן"; נאך האט ער געזאגט (שם, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה", דער אייבערשטער האט מיר געגעבן א מתנה אז איך ווייס וואס איז ראש השנה, איך האב דאס נישט באקומען בירושה פון מיינע עלטערן, נאר איך האב דאס באקומען א מתנה פונעם אייבערשטן, "לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", און נישט נאר איר זענט אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.
אז דיין ווייב'ס מאמע וויל איר נישט ארייננעמען אויף יום טוב און אויך דיין מאמע וויל איר נישט ארייננעמען אויף יום טוב - זאלסטו איר מחזק זיין צו מאכן ראש השנה אין שטוב, אין שטעטל זענען דא משפחות וואס עסן אינאיינעם אין שול, מען מאכט זיך גרינגער איינער פארן צווייטן, אבער נישט אוועק פארן אין אזא הייליגע טאג, זיין צעלאזט וכו' - ווען ספרי חיים און ספרי מתים זענען אפן און מען איז דן וואס גייט זיין די גאנצע יאר.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.