יט אלול תשפ"ד

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נצבים וילך, י"ט אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

איך הער אז דו גייסט אריבער שווערע ביטערע מניעות פון שטוב, דו ווייסט נישט וואס צו טון.

איין זאך קען איך דיר זאגן ליבער ברודער, אויב דו וועסט זיך אויפפירן שיין צו דיין ווייב, אזוי ווי א תלמיד היכל הקודש פירט זיך אויף; דו וועסט רעדן שיין מיט דרך ארץ, דו וועסט העלפן, דו וועסט מכבד זיין אירע עלטערן - וועט זי דיר שיקן קיין אומאן, זי וועט דיר נישט לאזן בלייבן ראש השנה אין שטוב.

דו גיי אין א ווינקל און גיס זיך אויס דיין הארץ צום אייבערשטן, בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, דא איז דא א רבי וואס קען מיך מתקן זיין, א רבי וואס זאגט 'אלע מוזן קומען צו אים', א רבי וואס פארשטייט מיך, א רבי וואס קען מיר העלפן, און דא איז דא אזעלכע התנגדות, אזעלכע מניעות, הייליגער באשעפער מאך א נס אז מיין ווייב זאל מיך נישט צוריק האלטן פון פארן קיין אומאן, מיין ווייב זאל מיך שיקן מיט שמחה, מיין ווייב זאל האבן כח צו בלייבן אין שטוב מיט קינדער", און לייג צו דיינע אייגענע תפילות, וועסטו זען ווי אלעס וועט זיך איבערדרייען.

פארליר זיך נישט; ווייז איר דעם בריוו, און זאג איר דו וועסט פארן קיין אומאן נאר אויב זי איז מסכים, און איך בין זיכער אז דו וועסט רעדן שיין און ווייך - וועט זי דיך שיקן קיין אומאן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

---

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נצבים וילך, י"ט אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן

 

לכבוד ... נרו יאיר

מען גרייט זיך שוין צום גרויסן יום הדין, ראש השנה, מיר פארן קיין אומאן צום הייליגן רבי'ן. די גאנצע וועלט שרייט: "המלך", אבער די הכתרה איז וואו? די הכתרה איז אין אומאן; "פון היכל קן ציפור וועל איך אראפקומען צו ענק" - האט דער רבי געזאגט, "און אפילו אויף די גאנצע וועג וואלט געווען אויסגעלייגט שארפע מעסערס" - זאגט רבי נתן - "וואלט איך געטרעטן אויף די מעסערס אנצוקומען צום רבינ'ס ראש השנה".

איך וויל זאלסט באצאלן שכר לימוד, שכר לימוד איז נישט קיין צדקה, שכר לימוד איז א חיוב צו באצאלן. נישטא קיין תירוץ נישט צו באצאלן, עס איז נישט אמת אז מען האט נישט קיין געלט צו באצאלן, ווייל פאר אלעס אנדערש איז דא געלט; ענדערש זאג 'עס איז מיר נישט אינטערעסאנט צו צאלן שכר לימוד, עס איז מיר נישט חשוב מיינע קינדער'ס לערנען'.

פון אפיס פרעגט מען מיר אויב מען זאל ארויפגיין מיט שכר לימוד, זיי זאגן מען מוז עפעס זען צו טון מען זאל קענען צאלן די איינגעשטעלטע. מען מוז צאלן שכר לימוד, גלייב אין די ווערטער פון חכמינו זכרונם לברכה (ביצה טז.): "כָּל מְזוֹנוֹתָיו שֶׁל אָדָם קְצוּבִים לוֹ מֵרֹאשׁ הַשָׁנָה וְעַד יוֹם הַכִּפּוּרִים", ראש השנה שרייבט מען אפ וויפיל מען וועט פארדינען און וויפיל מען וועט פארלירן, "חוּץ מֵהוֹצָאַת שַׁבָּתוֹת וְהוֹצָאַת יוֹם טוֹב", אויסער די געלט וואס מען געבט אויס פאר שבת און יום טוב, "וְהוֹצָאַת בָּנָיו לַתַּלְמוּד תּוֹרָה", און די געלט וואס מען צאלט אז די קינדער זאלן לערנען תורה, "שֶׁאִם פָּחַת פּוֹחֲתִין לוֹ", ביי דעם, אויב מען געבט אויס ווייניגער - פארדינט מען ווייניגער, "וְאִם הוֹסִיף מוֹסִיפִין לוֹ", און אויב געבט מען אויס מער - פארדינט מען מער.

על פי הלכה איז א טאטע מחויב צו זיצן און לערנען מיט זיינע קינדער, עס איז א מצות עשה, "וְשִׁנַּנְתָּם לְבָנֶיךָ" (דברים ו, ז), אויב מען דינגט א מלמד און מען באצאלט אים - איז מען אויך יוצא די מצוה, אבער אז מען לאכט זיך אויס פון צאלן שכר לימוד - איז מען מבטל די מצוות עשה.

מיר וועלן זיך זען אין אומאן.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.