תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
מיר זענען א יונגע פארפאלק, מיר וואוינען נעבן אונזערע עלטערן, און לעצטנס האבן זיי אונז אנגעהויבן בעטן אז זיי ווילן קומען עסן ביי אונז נאכטמאל, און צומאל קענען זיי שיקן צו אונז א קינד צו שלאפן אן פרעגן פריער, און דאס שטערט אונז אביסל.
מיר פרייען זיך צו העלפן און זיי ארייננעמען פון צייט צו צייט, אבער נישט ווען עס פאסירט אזוי אפט. אויך שטערט עס אביסל אונזער שלום בית, ווייל מיין מאן לויפט ארום איינקויפן אסאך אויפאמאל, אז ס'זאל זיין גענוג פאר א לאנגע צייט אינדערהיים, אבער עס נוצט זיך אויס פיל שנעלער ווייל מיר דארפן כסדר ארייננעמען די עלטערן. און בכלל ווילן מיר בויען אונזער אייגענע שטוב, מיט אונזער פריוואטקייט.
מיר שפירן אז מיר ווערן אויסגענוצט דורך זיי, פשוט ווען זיי זענען פויל צוצוגרייטן נאכטמאל, קומען זיי אריין צו אונז עסן. זיי לאדענען זיך אליין איין צו אונז, אן דעם וואס מיר זאלן זיי רופן פריער.
וואס קענען מיר טון דערוועגן? אדער אפשר דארפן מיר קוקן דערויף מיט אן אנדערן בליק?
יישר כח
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת תרומה, א' דראש חודש אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
מכבד זיין עלטערן, ארייננעמען אין שטוב די עלטערן, - איז פון די גרעסטע מצוות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי קידושין פרק א, הלכה ז): "רַבִּי שִׁמְעוֹן בֶּן יוֹחָאִי אוֹמֵר", רבי שמעון בן יוחאי זאגט, "גָדוֹל הִיא כִּיבּוּד אָב וָאֵם, שֶׁהֶעֱדִיפוֹ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא יוֹתֵר מִכְּבוֹדוֹ", דער אייבערשטער האט אונז באפוילן מען זאל מכבד זיין טאטע מאמע מער ווי דעם אייבערשטן אליינס; געוואלד, מענטשן ווייסן נישט וואס דא גייט פאר, מען איז מזלזל אין די מצוה פון כיבוד אב ואם.
מענטשן פרעגן: "ביז וויפיל איז די שיעור וואס מיר דארפן ליידן פון די עלטערן?" חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (ירושלמי פאה ג.) מען האט געפרעגט די שאלה פון דער הייליגער תנא רבי אליעזר: "עַד הֵיכָן הוּא כִּיבּוּד אָב וָאֵם", ביז וויפיל איז א מענטש מחויב צו מכבד זיין זיינע עלטערן? האט רבי אליעזר געענטפערט: "וְלִי אַתֶּם שׁוֹאֲלִין", וואס פרעגט איר מיר, "לְכוּ שָׁאֲלוּ לְדָּמָה בֶּן נְתִינָה", גייט פרעגן דמה בן נתינה, "רֹאשׁ פְּטַרְבּוֹלֵי הָיָה", ער איז געווען פון די גרעסטע גענעראלן אין די מיליטער, "פַּעַם אַחַת הָיְתָה אִמּוֹ מְסֲטַרְתּוֹ", איינמאל האט אים זיין מאמע געשלאגן מיט א שיך, "בִּפְנֵי כָּל בּוּלֵי שֶׁלּוֹ", פאר אלע סאלדאטן וואס זענען געווען אונטער אים, "וְנָפַל קוֹרְדְקוֹן שֶׁלָּהּ מִיָדָהּ", און די שיך איז אראפגעפאלן פון אירע הענט, "וְהוֹשִׁיט לָהּ שֶּׁלֹּא תִּצְטַעֵר", האט ער זיך אראפגעבויגן אויפצוהייבן די שיך און דאס געגעבן פאר זיין מאמע אז זי זאל זיך נישט דארפן אראפבייגן און זיך מצער זיין. מיט דעם האט זיי רבי אליעזר געענטפערט, "נישטא קיין שיעור, מען איז מחויב מכבד זיין טאטע מאמע אפילו עס איז שווער".
נאך אביסל ביסטו דער אלטער טאטע און דיין ווייב די אלטע פרוי; ווער וועט קוקן אויף ענק? ווער וועט טראכטן פון ענק? אייערע קינדער וועלן אויך פארמאכן די טיר און זאגן: "מיר ווילן לעבן פריוואט, מיר קענען נישט לעבן אזוי וכו' וכו'".
מאכט זיך נישט נאריש, עפנט אייער טיר פאר אייערע עלטערן; טוט עס מיט די גרעסטע שמחה. מאכט אייך א שיינע פריוואטע לעבן, איר, אייער מאן מיט זיינע עלטערן; עלטערן נעמען נישט אוועק פון די פריוואטקייט, עלטערן מאכן די לעבן מער זיס, מער קאוזי; זאגט אייער מאן זאל איינקויפן עסן פאר אייך און די קינדער, און פאר די עלטערן.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.