תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
איך בין ב"ה א חתן געווארן, און אין עטליכע וואכן ארום וועט זיין מיין חתונה אי"ה.
איך האב געהאט א שטיקל קריגעריי מיט מיין מאמע, סתם אזוי לעבן מיר זייער גוט, מיר האבן זייער א פריינדליכע שטוב, מיר האבן זיך אבער געקריגט איבער דעם וואס איך האב געוואלט גיין שבת מיט ווייסע זאקן נאך די חתונה, און ביים ווארט האט די כלה אויך געפרעגט אויב איך גיי גיין מיט ווייסע זאקן, מיין טאטע גייט נישט מיט ווייסע זאקן, אבער מיין שווער גייט יא, און מיין מאמע וויל נישט אז איך זאל גיין דערמיט.
מיין מאמע לעבט אזוי ווי פאר הונדערט יאר צוריק, זי מיינט אז מען ווערט א רבי ווען מען גייט מיט ווייסע זאקן, זי כאפט נישט אז היינט גייט יעדער אינגערמאן אזוי. מיר האבן למעשה איינגעקויפט די שטאפיר, און איך האב געקויפט די הויזן שיך זאקן אזוי ווי איך האב געוואלט.
לעצטנס האב איך געהערט פון אייך א שארפע שיעור וועגן מכבד זיין עלטערן, איך האב געגעבן פאר מיין מאמע צו הערן דעם שיעור און זי האט זייער הנאה געהאט. אבער יעצט ווייס איך נישט וואס צו טון, איך פיל פון איין זייט אז איך בין א שגץ אז איך פאלג איר נישט, אבער איך האלט אז נאך די חתונה וועט זי עס אויך ליב האבן. איך האב עס זייער שטארק ליב, איך שפיר אז איך גיי זיך פילן ווי א גוי אן דעם שבת. פאר מיין טאטע גייט עס נישט אן.
וואס האלט דער ראש ישיבה אז איך דארף צו טון?
יישר כח פאר אלעס.
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת בשלח, ה' שבט, שנת תשע"ח לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
וויסן זאלסטו אז כיבוד אב ואם איז זייער א גרויסע מצוה; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי פאה א, א) אז דאס איז חמורות שבחמורות, דאס איז פון די הארבסטע מצוות וואס איז דא.
חכמינו זכרונם לברכה פארציילן (ירושלמי קידושין כ.): ר' טרפון'ס מאמע איז אמאל געגאנגען שפאצירן שבת און איר שיך האט זיך צעריסן, האט ר' טרפון זיך אראפגעלייגט און געלייגט זיינע הענט אויף דער ערד זאגענדיג: "מאמע, טרעט אויף מיר", כדי זי זאל נישט גיין בארוועס, אזוי איז ער געגאנגען מיט איר ביז זי איז אנגעקומען צו איר שטוב. איינמאל ווען ר' טרפון האט זיך נישט גוט געשפירט, האט זיין מאמע געבעטן די חכמים זיי זאלן מתפלל זיין פאר אים ווייל ער איז איר מכבד מער וויפיל מען דארף, האבן איר די חכמים געפרעגט: "וואס טוט ער?" האט זי פארציילט ווי ער האט זיך אראפגעלייגט אויף דער ערד ווען איר שיך האט זיך צעריסן, ער האט געלייגט זיינע הענט אז איך זאל קענען גיין וכו', האבן די חכמים געזאגט: "אפילו ער זאל דיר טון טויזנט מאל אזוי ווי ער טוט דיר יעצט, האט ער נאך נישט מקיים געווען די מצוה ווי עס דארף צו זיין".
בנוגע אנטון ווייסע זאקן לכבוד שבת וכו'; זיי מסביר פאר דיין מאמע אז היינט איז דאס א חסידי'שער לבוש וכו' און אלע חסידי'שע אידן גייען מיט ווייסע זאקן שבת, אזוי וועט זי נישט זיין קעגן דעם אז דו זאלסט אויך גיין וכו'.
געדענק, דער גרעסטער כיבוד אב ואם איז ווען עלטערן זעהן ווי די קינדער פירן זיך אויף ערליך אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו.) אויפן פסוק (דברים ו, ה): "וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹהֶיךָ" – זאלסט זען עס זאל ארויס קומען א קידוש השם דורך דיר און דער אייבערשטער זאל באליבט ווערן דורך דיר. ווייל ווען א מענטש לערנט תורה און פירט זיך אויף ווי עס דארף צו זיין וואס זאגן מענטשן? "אַשְׁרֵי אָבִיו שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל זענען זיינע עלטערן וואס האבן אים געלערנט תורה; "אַשְׁרֵי רַבּוֹ שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל איז פאר זיין רבי וואס האט אים געלערנט תורה; "אוֹי לָהֶם לַבְּרִיוֹת שֶׁלֹא לָמְדוּ תּוֹרָה", וויי איז פאר די מענטשן וואס לערנען נישט קיין תורה; קוקט אן דעם מענטש, וויבאלד ער לערנט תורה פירט ער זיך אויף אזוי ערליך. אויף אים זאגט דער פסוק (ישעיהו מט, ג): "וַיֹּאמֶר לִי עַבְדִּי אָתָּה, יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר בְּךָ אֶתְפָּאָר", דער אייבערשטער בארימט זיך מיט אזא איינעם.
דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט גיין צו דיין חתונה בשעה טובה ומוצלחת און זוכה זיין אויפצושטעלן ערליכע אידישע דורות לה' ולתורתו.