בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

די גרעסטע מצוה איז כיבוד אב ואם; מיט דעם וואס איר העלפט אין שטוב אייערע עלטערן קויפט איר זיך איין עולם הבא. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פאה א, א): "אֵלּוּ דְּבָרִים שֶׁאָדָם אוֹכֵל פֵּירוֹתֵיהֶן בָּעוֹלָם הַזֶּה, וְהַקֶּרֶן קַיֶּמֶת לּוֹ לָעוֹלָם הַבָּא: כִּיבּוּד אָב וָאֵם וְכוּ'"; דער אייבערשטער באצאלט שכר פאר די מצוה פון כיבוד אב ואם סיי אויף דער וועלט און סיי אויף יענע וועלט, און דאס וועט אייך צוריקומען ביי אייערע קינדער; ווייל אזוי ווי מען פירט זיך מיט די עלטערן אזוי וועלן זיינע אייגענע קינדער זיך פירן מיט אים.

איר שרייבט מיר אז איר האט זיך מחי' געווען מיט די דרשה וואס איך האב געגעבן פאר די בחורים ג' שמות וועגן כיבוד אב ואם; וויל איך אייך דערציילן א מעשה וואס איך האב געהאט. איר ווייסט דאך אז פרעמדע מענטשן קומען ארויף צו די שיעורים; נעכטן איז געזיצן ביים שיעור א איד מיט א ווייסע בארד, במשך דעם גאנצן שיעור איז ער געזיצן מיט זיין קאפ איינגעבויגן אויף אראפ, און איך האב נישט געוואוסט צי ער הערט בכלל אויס דעם שיעור. נאכן שיעור קומט ער צו צו מיר מיט טרערן אין די אויגן און פרעגט מיר: "וואס זאל איך טון אז איך האב מצער געווען מיינע עלטערן זייער גאנץ לעבן, נישט סתם מצער געווען נאר זיי אויפגעגעסן דאס געזונט?!" איך האב אים גארנישט געענטפערט, אבער איך האב געזען מיט די אויגן וואס מוהרא"ש זאגט: "ווי אזוי מען פירט זיך צו די עלטערן, אזוי וועלן זיך די קינדער פירן צו דיר"; דער איד איז היינט איינער אליין, זיינע קינדער ווילן נישט וויסן פון אים, זיין ווייב האט אים אויך איבערגעלאזט - א גאנצע מעשה באריכות; נעכטן האב איך באקומען א תירוץ אויף מיין קשיא וואס איך האב שוין יארן אויף דעם איד. איך פלעג זיך וואונדערן: 'וואס האט דער מענטש חוטא געווען, אז עס לויפן אים נאך די נישט גוטע?!' נאך דעם שיעור פון כיבוד אב ואם האט ער אליינס מיר דאס פארענטפערט.

דער רמב"ם זאגט (פרק ה' מהלכות ממרים, הלכה טו): "איינער וואס פארשעמט זיין טאטע אדער מאמע, אפילו בלויז מיט ווערטער, און אפילו נאר דורך ווינקען, איז ער פארשאלטן פונעם אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט (דברים כז, טז): "אָרוּר מַקְלֶה אָבִיו וְאִמּוֹ", פארשאלטן זאל זיין דער וואס פארשעמט זיין טאטע אדער מאמע, אפילו איינער איז מבזה זיינע עלטערן נאר ברמיזה"; נאך ווערט געברענגט אין ספר חרדים (פרק ט, סימן לה): "אפילו איינער לאכט אפ פון זיינע עלטערן ביי זיך אין הארץ, איז ער שוין אויך בכלל 'אָרוּר מַקְלֶה אָבִיו וְאִמּוֹ'".

עס שטייט אין די תורה (ויקרא א, ב): "אָדָם כִּי יַקְרִיב מִכֶּם קָרְבָּן"; מוהרא"ש זאגט אז "מִכֶּ"ם" איז די ראשי תיבות מִ'דָּה כְּ'נֶגֶד מִ'דָּה. די וועלט איז נישט הפקר, נאר ווי אזוי א מענטש פירט זיך צו זיינע עלטערן וועט ער צוריק באקומען פון זיינע קינדער מיט פראצענט.

נאכדעם וואס דער איד האט מיר דאס פארציילט האב איך פארשטאנען פארוואס ער איז געזיצן א גאנצן שיעור מיטן קאפ אראפ; ער האט די ערשטע מאל אין לעבן געהערט א תירוץ פארוואס זיינע קינדער ווילן נישט רעדן צו אים, עס איז אים פארענטפערט געווארן פארוואס ער איז אזוי פארוואגעלט השם ישמרינו.

דערפאר זאלט איר וויסן אז אשרי חלקך אז איר זענט מכבד אייערע עלטערן און איר העלפט אין שטוב; אין דעם זכות וועט איר זוכה זיין צו עסן די שכר אויף דער וועלט און אויף יענע וועלט.