בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת בא, ראש חודש שבט, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו לעבסט א נייע לעבן זייט דו ביסט זיך מחזק מיט'ן רבינ'ס ווערטער; האסט אנגעהויבן גיין אין מקוה, האסט זיך גענומען לערנען, דיין צוגאנג אין שטוב צו דיין ווייב, ביי די ארבעט און אלעס - איז מיט דרך ארץ וכו', וכו'; עס איז ממש אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק קען מען זוכה זיין צו זיין אן ערליכער איד, נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכער איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכע איד".

אז מען לעבט מיט א צדיק איז דאס לעבן גאר אנדערש, מען לעבט מיט'ן אייבערשטן, מען נעמט עבודת השם מיט שמחה. חכמינו הקדושים זאגן (ברכות לג:): אויפ'ן פסוק (דברים י, יב): "וְעַתָּה יִשְׂרָאֵל מָה ה' אֱלֹקֶיךָ שֹׁאֵל מֵעִמָּךְ, כִּי אִם לְיִרְאָה אֶת ה' אֱלֹקֶיךָ, לָלֶכֶת בְּכָל דְּרָכָיו וּלְאַהֲבָה אֹתוֹ, וְלַעֲבֹד אֶת ה' אֱלֹקֶיךָ בְּכָל לְבָבְךָ וּבְכָל נַפְשֶׁךָ", - משה רבינו זאגט פאר כלל ישראל: "וואס בעט שוין דער אייבערשטער פון אייך, נאר צו האבן יראת שמים", פרעגן די הייליגע חכמים: "איז דען יראת שמים עפעס א קלייניגקייט, אז דו זאגסט: 'וואס בעט שוין דער אייבערשטער, נאר צו האבן יראת שמים?!'" ענטפערט די גמרא: "אִין, לְגַבֵּי מֹשֶה מִילְתָא זוּטְרְתָא הִיא", פאר משה רבינו איז יראת שמים א קלייניגקייט; פרעגט דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו (עיין דגל מחנה אפרים פרשת תצוה, בתחילת הפרשה): משה רבינו רעדט דאך צו אידישע קינדער, איז דאך ווייטער שווער, איז דען יראת שמים א קלייניגקייט? ענטפערט דער הייליגער בעל שם טוב זי"ע, "לְגַבֵּי מֹשֶה", אז מען גייט צו א צדיק, מען איז דבוק אין משה רבינו, "מִילְתָא זוּטְרְתָא הִיא", דעמאלט איז יראת שמים א קלייניגקייט, ווייל דער צדיק ברענגט צו זיינע מענטשן צו זיין מדריגה אויף א גרינגע וועג, ווען מען איז מקורב צום צדיק הערט זיך די מצוות אנדערש ווי דער וואס האט נישט קיין צדיק.

יעצט דארפסטו האבן הכרת הטוב פאר'ן רבי'ן; אז דו האסט באקומען לעבן דארפסטו דאס פארגינען אויך פאר אנדערע, פארשפרייט די עצות פאר נאך מענטשן, פארוואס זאלן נישט אנדערע וויסן פון די גוטע מעדעצינען זיך צו היילן פון אלע שוועריקייטן.

די הייליגע חכמים דערציילן אונז אויפ'ן הייליגן אמורא רב הונא (תענית כ:): "כִּי הַוָה לֵיהּ מִילְּתָא דְּאָסוּתָא", ווען ער האט געפונען א גוטע מעדעצין, "הֲוֵי מָלֵי כּוּזָא דְּמַיָּא וְתָלֵּי לֵיהּ בְּסִיפָּא דְּבֵיתָא" האט ער גענומען א גרויסע פאס פונעם מעדעצין און ארויסגעלייגט אינדרויסן פון זיין שטוב, "וְאָמַר כָּל דְּבָעֵי לֵיתֵי וְלִישְׁקוֹל", ער האט געזאגט: 'ווער עס דארף פון די מעדעצין קען קומען און נעמען'.

נאך א גוטע מנהג האט רב הונא געהאט, ער האט געוואוסט די כוחות פון די נישט גוטע (שדים), ער האט געוואוסט אז זיי קענען נישט מזיק זיין א מענטש ווען ער וואשט זיך נטילת ידים. עס איז נישט געווען קיין וואסער, "וַהֲוָה מַנַּח כּוּזָא דְּמַיָּא וְדָלֵי לֵיהּ", האט ער גענומען א פאס וואסער און דאס ארויסגעלייגט אינדרויסן פון שטוב, "וְאָמַר כָּל דִּצְרִי לֵיתֵי וְלֵיעוֹל דְּלֹא לִסְתַּכֵּן", ער האט יעדן איינעם אנגעזאגט מען זאל נעמען פון די וואסער זיך צו וואשן נטילת ידים איידער מען עסט כדי מען זאל נישט געשעדיגט ווערן פון זיי.

זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון א צדיק, ווען ער טרעפט א גוטע מעדעצין געבט ער דאס פאר אלעמען, און ווען ער ווייסט ווי אזוי מען קען זיך אכטונג געבן פון נישט גוטע (שדים) איז ער דאס מודיע פאר אנדערע און ער העלפט אנדערע. דאס דארפן מיר טון, אז דער אייבערשטער האט רחמנות געהאט אויף אונז אז מיר ווייסן פון הייליגן רבי'ן, פון זיינע עצות; דארפן מיר דאס פארשפרייטן פאר אנדערע.

מיר דארפן טון דעם ווילן פון רבי'ן; רבי נתן זכרונו לברכה שרייבט (חיי מוהר"ן, סימן תקמג): "דער רבי פלעגט אונז מבזה זיין פארוואס מיר זענען נישט עוסק אין 'הפצה'; וּפַעַם אַחַת בְּלֵיל מוֹצָאֵי שַׁבָּת עָמַדְנוּ לְפָנָיו עִם כַּמָּה אֲנָשִׁים מֵהַחֲשׁוּבִים שֶׁלּוֹ, וְהוֹכִיחַ אוֹתָנוּ מְאֹד כַּמָּה שָׁעוֹת עַל עִנְיָן זֶה, איינמאל מוצאי שבת האט דער רבי אונז געגעבן מוסר אפאר שעה היתכן מיר זענען נישט גענוג עוסק אין הפצה, וּפַעַם אַחַת קָרָא אוֹתָנוּ 'עֵצִים יְבֵשִׁים' עַל שֶׁאֵין אָנוּ מוֹלִידִים נְפָשׁוֹת שֶׁיִּתְקָרְבוּ לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ עַל יָדֵינוּ, 'טרוקענע ביימער' האט אונז דער רבי אנגערופן"; ווייל דער רבי האט געוואלט מיר זאלן עוסק זיין אין אנטרינקען ביימער - מקרב זיין אידישע קינדער צום אייבערשטן.

וואויל איז דעם וואס טוט פאר אנדערע אידן, ער פארשפרייט די עצות פון רבי'ן פאר אנדערע.