תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
איך בין זייער איבערגענומען און איבעראשט, און פארשטייט זיך זייער דאנקבאר, פאר'ן ראש ישיבה שליט"א פאר'ן נעמען די צייט און כוחות צו ענטפערן אויף מיין שאלה וועגן זאגן 'ביטע' און 'יישר כח' פאר קינדער; איך האב דאס אנגענומען און איך מוז זאגן אז די גאנצע גייסט אין מיין שטוב שפירט זיך לייכטער און געשמאקער. און אזוי איז בעצם אויך מיט אלע עצות פונעם ראש ישיבה.
איך וויל פרעגן נאך א זאך וואס דערקוטשעט מיר און איך וואלט זיך זייער געפרייט אויב דער ראש ישיבה וואלט מיר דאס געקענט ענטפערן. מיר האבן גענומען דעם ראש ישיבה שליט"א פאר אונזער וועג ווייזער, מיר הערן די שיעורים און ליינען די בריוון און מיר פרובירן צו פאלגן וואס דער ראש ישיבה לערנט אויס, איך וויל אבער וויסן ווי אזוי דארף באטראכט ווערן אנדערע מקורות פון ידיעות און השקפה, אין הנהגה און אין פירושי התורה? אין אנדערע ווערטער, איז שייך צו האבן א רבי וואס מען גייט אים נאך און מען פאלגט אים יעדע זאך אבער אויסער דעם קען מען הערן און ליינען אויך פון אנדערע משפיעים און רבי'ס סתם פאר אינטערעסאנטקייט, אדער דאס איז א סתירה און שטערט דעם מענטשנ'ס מח פון טראכטן גראד?
איך האב געהערט דעם ווארט פון רבי נתן אז ווען ער איז געקומען צום רבי'ן האט ער זיך אויסגעליידיגט זיין מח פון אלעס וואס ער האט געהערט און געוואוסט פון פארדעם, אבער עס איז פארט דא מענטשן וואס זענען מער נייגעריג און אינטערעסירט צו וויסן מער און מער. אזוי אויך, קען זיין אז ר' נתן האט דאס געמיינט צו זאגן אין זאכן ווי אזוי זיך צו פירן, אבער נישט לגבי סתם צו וויסן און פארשטיין נאך זאכן?
יישר כח
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת קרח, ב' דראש חודש תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
וואויל איז אייך אז איר האט גענומען דעם הייליגן רבי'ן פאר אייער וועג ווייזער; אז מען פאלגט דעם רבי'ן, מען גייט נאך דעם הייליגן רבינ'ס עצות ווערט מען נישט פארפירט, מען איז זוכה צו לעבן מיט'ן אייבערשטן.
קוק די זיסע ווערטער וואס מוהרא"ש שרייבט אונז אין די צוואה (אות טו):
"מַיינֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים וָואס לֶערְנֶען מַיינֶע סְפָרִים, אִיר זָאלְט גוּט וִויסְן אוּן גֶעדֶענְקֶען אַז דֶער עִיקָר אִיז צוּ הָאבְּן 'אֱמוּנַת חֲכָמִים' צוּ גְלֵייבְּן אִין דִי הֵיילִיגֶע צַדִיקִים. אַזוֹי וִוי דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי הָאט אוּנְז אַנְטְפְּלֶעקְט (לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן חֵלֶק א' סִימָן ס"א) אַז וֶוען מֶען הָאט 'אֱמוּנַת חֲכָמִים' קֶען מֶען וִויסְן וִוי אַזוֹי זִיךְ צוּ פִירְן, אוּן וָואס מֶען דַארְף צוּ טוּן, דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר זִיךְ זֵייעֶר שְׁטַארְקְן אִין 'אֱמוּנַת חֲכָמִים' צוּ גְלֵייבְּן אַלֶעס וָואס דֶער רֶבִּי זָאגְט אוּנְז, אוּן מְקַיֵים זַיין אִין פָאלְגְן אַלֶעס וָואס עֶר הֵייסְט, וָואס דָאס אִיז דֶער עִיקָר שְׁלֵימוּת פוּן 'אֱמוּנַת חֲכָמִים' (לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן חֵלֶק א' סִימָן קכ"ג).
וֶוען אִיר וֶועט הָאבְּן אֱמֶת'דִיג 'אֱמוּנַת חֲכָמִים', אִיר וֶועט גְלֵייבְּן אוּן רֶבִּי'ן אוּן פָאלְגְן זַיינֶע וֶוערְטֶער, דַאן וֶועט אִיר זִיךְ קֶענֶען אַן עֵצָה גֶעבְּן אִין יֶעדְן מַצָב, אִיר וֶועט שְׁטֶענְדִיג וִויסְן וִוי אַזוֹי זִיךְ צוּ פִירְן אוֹיף דִי רִיכְטִיגֶע וֶועג.
גֶעדֶענְקְט אַז דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי אִיז אוּנְזֶער רֶבִּי אוֹיף דִי וֶועלְט אוּן אוֹיף יֶענֶע וֶועלְט, אוּן אִיר זָאלְט זִיךְ זֵייעֶר הִיטְן פוּן פַאלְשֶׁע מַנְהִיגִים וָואס אֲפִילוּ זִיךְ אַלֵיין קֶענֶען זֵיי נִישְׁט פִירְן, אוּן וִויאַזוֹי זָאלְן זַיי קֶענֶען פִירְן אַנְדֶערֶע? סְפֶּעצִיעֶל אִינֶעם לֶעצְטְן דוֹר, הָאט דֶער הֵיילִיגֶער בַּעַל שֵׁם טוֹב זי"ע אוּנְז מְגַלֶה גֶעוֶוען אַז עֶס וֶועט דַאן זַיין זֵייעֶר אַסַאךְ פַאלְשֶׁע מַנְהִיגִים, אַזוֹי סַאךְ וִוי דִי בְּלֶעטֶער פוּן בּוֹים, דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר זִיךְ זֵייעֶר הִיטְן נִישְׁט צוּ הָאבְּן קַיין שַׁיְיכוּת מִיט קַיין שׁוּם פַאלְשֶׁע מַנְהִיגִים, אֲפִילוּ דִי וָואס דְרֵייעֶן זִיךְ צְוִוישְׁן אַנְשֵׁי שְׁלוֹמֵינוּ.
וִוי אַזוֹי קֶען מֶען וִויסְן וֶוער עֶס אִיז אַ פַאלְשֶׁער מַנְהִיג, אוּן וֶוער עֶס אִיז אַ אֱמֶת'עֶר צַדִיק? דֶער סִימָן דֶערְצוּ זָאגְט דֶער רֶבִּי (לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן חֵלֶק ב' סִימָן ע"ב) אַז אוֹיבּ עֶס פַאלְט אַרוֹיף אוֹיפְן מֶענְטְשׁ שִׁפְלוּת, עֶר פִילְט וִוי עֶר אִיז דֶער עֶרְגְסְטֶער מֶענְטְשׁ אִיז אַ סִימָן אַז עֶר אִיז מְקוּרָב צוּ אַן אֱמֶת'עֶר צַדִיק. אָבֶּער אוֹיבּ עֶס קוּמְט אַרַיין אִין אִים אַ גַאֲוָה אוּן אַ יֵשׁוּת, אוּן עֶר הַאלְט זִיךְ גְרֶעסֶער פוּן אַ צְוֵוייטְן, אַז נָאר עֶר וֵוייסְט דֶעם אֱמֶת אוּן קֵיינֶער וֵוייסְט נִישְׁט דֶעם אֱמֶת, דָאס אִיז אַ סִימָן אַז עֶר גֶעפוּנְט זִיךְ בַּיי אַ פַאלְשְׁן מַנְהִיג, אוּן מֶען דַארְף אַנְטְלוֹיפְן פוּן דָארְט. וַוייל דִי עִיקָר גְרוֹיסְקַייט וָואס מֶען בַּאקוּמְט פוּן אַן אֱמֶת'ן צַדִיק אִיז שִׁפְלוּת.
נָאךְ אַ סִימָן אִיז דָא, אַז אַן אֱמֶת'עֶר צַדִיק אִיז מְעוֹרֵר זַיינֶע מֶענְטְשְׁן צוּ לֶערְנֶען דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן פַארְקֶערְט אַ פַאלְשֶׁער מַנְהִיג וֶועט רֶעדְן פוּן אַלֶעס אוֹיסֶער פוּן לֶערְנֶען דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה. דֶערִיבֶּער זָאל דָאס זַיין בַּיי אַייךְ דֶער סִימָן צוּ וִויסְן וֶוער עֶס אִיז אַן אֱמֶת'עֶר צַדִיק, אוֹיבּ זֶענְט אִיר דוּרְךְ אִים זוֹכֶה זִיךְ צוּ בַּאפְלַייסִיגְן אִין דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן אִיר קוּמְט דוּרְךְ אִים צוּ צוּ שִׁפְלוּת, זָאלְט אִיר וִויסְן אַז עֶר אִיז דֶער אֱמֶת'עֶר צַדִיק פוּן דֶעם דוֹר.
אוּן דָאס גֵייט אַרוֹיף אוֹיפְן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן אַלֵיין, וָואס עֶר אִיז דֶער אֱמֶת'עֶר צַדִיק, עֶר וֶועט עֶנְדִיגְן אַלֶע תִּקּוּנִים אוּן פַארֶעכְטְן דִי וֶועלְט. אוּן דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר זִיךְ הַאלְטְן נָאר בַּיים הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן, אוּן אִיר זָאלְט פָארְן יֶעדֶעס יָאר רֹאשׁ הַשָׁנָה קַיין אוּמַאן זִיךְ הַאלְטְן צוּזַאמֶען אִינְאֵיינֶעם מִיט דִי טֵייעֶרֶע אַנְשֵׁי שְׁלוֹמֵינוּ". קוק נאך דעם גאנצן אות.
מען קען נעמען חיזוק פון אנדערע, מען קען הערן שיינע זאכן פון אלע צדיקים - דאס איז נישט קיין סתירה; דער רבי האט אונז קלאר געזאגט אז מיר זאלן לערנען אלע ספרים פון אלע צדיקים. דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן כח): "רָאוּי לָאָדָם, שֶׁיַּעֲבֹר וְיֵלֵךְ בְּזֶה הָעוֹלָם בְּכָל הַסְּפָרִים הַקְּדוֹשִׁים, וְלִלְמֹד כֻּלָּם, כְּדֵי שֶׁיִּהְיֶה בְּכָל מָקוֹם", עס איז גוט פאר'ן מענטש דורך צו לערנען יעדע ספר וואס איז דא, דאס איז נישט קיין סתירה.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.