בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#1 - בריוו צו א לערערין וועגן צניעות
צניעות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, כ"ח תשרי, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס איר העלפט אין סקול; דער אייבערשטער זאל אייך באצאלן איר זאלט האבן נחת ביי אייערע קינדער.


בנוגע וואס איר פרעגט, אז איר מאכט מיט די מיידלעך עקסערסייז, און איר ווילט זיי זאלן אנטון לעגינגס, צי מען מעג דאס אנטון אלץ צניעות; וויסן זאלט איר, אז א פרוי טאר נישט גיין מיט קיין הויזן און נישט מיט קיין לעגינגס וואס איז כמו הויזן. הויזן פאר א מיידל איז פריצות, נישט קיין חילוק וואס די כוונה איז; בכלל פארשטיי איך נישט פארוואס עס פעלט אויס דאס אנצוטון ווען די מיידלעך גייען שוין מיט טייץ.


אז איר פרעגט שוין וועגן לעגינגס, דארפט איר וויסן בכלליות, אז מען דארף אויסלערנען די מיידלעך די זאך פון צניעות אויף א שיינעם אויפן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין צד.): "רַבִּי יוֹחָנָן קָרֵי לֵיהּ לְמָאנֵי מְכַבְּדוֹתַי", רבי יוחנן, ווען ער פלעגט בעטן זיין משמש מען זאל אים ברענגען זיינע קליידער, פלעגט ער זאגן, 'ברענג מיר די זאך וואס ברענגט מיר "כבוד"'; ווייל קליידער איז מכבד א מענטש. ווען א מענטש איז אנגעטון ווי עס דארף צו זיין, דעמאלט איז ער מכובד וכו'. מען דארף אויסלערנען די מיידלעך אז צניעות איז א שיינע זאך, צניעות איז א בא'טעמ'טע זאך, און ווען מען גייט אנגעטון פראסט, קורץ, טייט און אויסגעשניטן וכו' וכו', איז מען נישט קיוט אדער שיין, נאר מען איז פראסט, און דאס איז נישט איידל.


אויך דארף מען רעדן פון די שכר וואס מען באקומט ווען מען גייט בצניעות; דער רבי זאגט (ספר המדות, אות בנים, סימן ט) "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", אז א פרוי געבט אכטונג אויף צניעות, וועט זי זוכה זיין צו גוטע קינדער; מען זעט ווי מענטשן מוטשען זיך היינט נעבעך מיט קינדער, מען זוכט עצות פאר גוטע קינדער, און מען וויינט און מען שרייט און מען מאכט אסיפות, אלע שרייען "וואס טוט מען מיט די קינדער?" פארוואס זאל מען נישט פאלגן וואס דער רבי זאגט אז צניעות ברענגט ערליכע אידישע דורות. אז מען רעדט פון דעם אסאך אין די יונגע יארן וועט עס צוביסלעך אריין גיין אין די הערצער פון די מיידלעך.


עס איז דא וואס זאגן אז מיידלעך זאלן שלאפן מיט הויזן ווייל די פיס דעקט זיך אויף וכו'; אבער עס איז נישט גערעכט, ווייל א מיידל מיט הויזן איז פריצות, נאר מען דארף זיי אויסלערנען צו שלאפן צוגעדעקט, און אויב מען דעקט זיך אויף – זאגן שוין חכמינו זכרונם לברכה (נדרים כז:): "אוֹנֶס רַחֲמָנָא פָּטְרֵיהּ", און אז (קידושין נד.): "לֹא נִתְּנָה תּוֹרָה לְמַלְאֲכֵי הַשָּׁרֵת", דער תורה איז נישט געגעבן געווארן פאר מלאכים.


דערפאר בעט איך אייך זייער, אדרבה, טאנצט מיט די מיידלעך, שפרינגט מיט זיי, און מאכט עקסערסייז מיט זיי; עס איז זייער געזונט צו טאנצן און צו שפרינגען, און ווי מער מען שפרינגט מיט קינדער, אלץ מער וואקסן זיי אויף געזונטער, אבער נאר בצניעות, דאס אז זיי גייען מיט טייץ איז גענוג.


דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח איר זאלט ווייטער קענען מחנך זיין אידישע קינדער, און אריין ברענגען אין זיי א ליבשאפט צו די תורה, א ליבשאפט צו אידישקייט, וואס דאס פעלט אויס זייער שטארק אין אונזער דור; די מיידלעך זאלן אויפוואקסן שטאלץ מיט זייער  ווען א פרוי איז צניעות'דיג איז זי זוכה צו מורא'דיגע זאכן, און נישט זיך שעמען אז זיי גייען אנגעטון איידל, שעמען דארפן זיך די וואס גיין אנגעטון פראסט און פריצות'דיג.


אויך א גרויסע ישר כח פאר אייער טייערער מאן נרו יאיר, וואס ער העלפט מיר ארויס מיט יעדע טריט און שריט; ער איז א וואונדערליכער מלמד, אלע זענען צופרידן פון זיין ארבעט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.