בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#280 - קוקט נישט אויף זיי, וועלן זיי נישט קוקן אויף אייך
צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, נסיונות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאס וואס איר שרייבט אז מענער קוקן אויף אייך און בחורים קוקן אויף אייך; דאס קומט ווייל איר קוקט אויף זיי, וועט איר נישט קוקן אויף פרעמדע מענער און פרעמדע בחורים - וועלן זיי נישט קוקן אויף אייך.


אז איר זענט אויפן וועג צו סקול, אויפן באס אדער אויפן גאס – זאלט איר נישט קוקן אויף קיין פרעמדער בחור אדער מאן, וועט קיינער נישט קוקן אויף אייך.


אז איר גייט אין גאס און א פרעמדער געבט אייך א זאג א ווארט – זאלט איר זיך נישט וויסנדיג מאכן; נישט אוועק לויפן און אויך נישט זיך אויסדרייען. גייט מיט זיכערע טריט, גייט מיט אמונה, גייט מיט שמחה – וועט איר זיין אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.


אויך וועגן דער שכן דער בחור וכו'; אויב איר שפירט ווי איר קענט מער נישט, די נסיון איז גאר ביטער – זאלט איר רעדן צו אייערע עלטערן, זיי וועלן אייך העלפן זיך היטן ביז איר טרעפט אייער שידוך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#279 - נישט יעדע זאך וואס אנדערע טוען, איז צניעות'דיג
צניעות, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בחוקותי, כ"א אייר, ל"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער פראגע.


וועגן פארן מיט א בייק וכו'; עס איז נישט קיין צניעות פאר א פרוי צו פארן אויף א בייק אויפן טרעיל. נישט יעדע זאך וואס אנדערע טוען מיינט אז דאס איז צניעות'דיג; איר זאלט דאס נישט טון אפילו איר זעט אנדערע טוען דאס, איר זאלט זיך פירן מיט צניעות און יראת שמים.


איך וויל בעטן, יעצט זאלט איר נישט גיין זאגן פאר אנדערע וואס טוען דאס יא אז דאס איז פריצות; דאס זאג איך אייך און פאר ווער עס פרעגט, אבער איך וויל נישט מען זאל זען בכלל זאכן וואס אנדערע טוען.


לערנט אויס אייערע קינדער אז מען דארף האבן אין לעבן א מורה דרך, אָן א מורה דרך איז מען א פארלוירענער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#278 - בנוגע ארויסקומען פון שטוב מיט שטוב קליידער
תפילות אויף אידיש, צניעות, חיזוק פאר פרויען, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בחוקותי, כ"א אייר, ל"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


התקרבות לצדיק מיינט יעדן טאג רעדן צום אייבערשטן; זיך אראפנעמען א מינוט, צוויי מינוט, דריי מינוט - און זיך אויסשמועסן דאס הארץ מיטן אייבערשטן, אים דערציילן אלעס וואס גייט אריבער, די נסיונות, די מידות רעות און די פלאקערדיגע תאוות, ווי שטארק מען וויל זיין גוט און ווי שווער די מלחמה איז; נאר דאס איז התקרבות לצדיק, אלעס אנדערש איז טשאדעלע באדעלע.


וועגן דאס אז עס גייט אייך נישט אן צניעות אזוי ווי אמאל וכו' וכו'; זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל האבן א געפיל אין צניעות, הייליגער באשעפער זיי מיך מקרב צו דיר, העלף מיר איך זאל געדענקען אז באלד גיי איך צו די שיינע וועלט, צו די אייביגע וועלט, איך וועל דארט זיצן מיט אלע צדיקים און צדקניות, איך זאל נישט פארשעמט ווערן"; אזוי זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן, וועט צוריק קומען די געפיל.


בנוגע ארויסקומען פון שטוב מיט שטוב קליידער; דאס דארף מען וויסן, עס זיצט א אינגערמאן אויפן באס און אים איז שוין אזוי אויך גענוג שווער, דארף מען אכטונג געבן אים נישט שווערער מאכן, אויף דעם גייט ארויף די כלל (שבת לא.): "דְּעַלָּךְ סָנֵי, לַחֲבֵרָךְ לָא תַעֲבֵיד", איר וואלט דאך נישט געוואלט איינער זאל אויסרייסן אייער מאנ'ס אויגן אז ער זאל באקומען שלעכטע געדאנקען פון טראכטן פון אנדערע, דארף מען אכטונג געבן נישט גיין מיט שטוב קליידער נאר אין שטוב פריוואט פארן מאן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#277 - נעבעך פאר די ערליכע פרויען וואס מיינען אז דאס איז צניעות
צניעות, אידישע שטוב, פרום

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נשא, ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אייער מאן האט מיר געשריבן אז לעצטנס זענט איר נישט רואיג מיט אייער צניעות, איר האלט איר זענט נישט גענוג צניעות'דיג, אייער מאן זאגט ער מיינט דאס קומט זייט איר הערט אויס די האטליין פון די 'פרומע שטן' וואס מאכן משוגע אידישע פרויען מיט צניעות שלא על פי תורה.


איך האב געפרעגט אייער מאן, אויב איך וועל אייך שרייבן צי איר וועט מקבל זיין, האט ער געענטפערט: "יא, אודאי", דעריבער שרייב איך אייך, און איך בעט אייך, פאר אייער טובה און פאר די טובה פון אייער שטוב - זאלט איר מער נישט קלינגען צו די 'פרומע שטן', נישט אויסהערן זייערע שיטות, נאר אויסהערן דעת תורה; וואס די ערליכע רבנים זאגן, און וואס די תורה זאגט.


די האטליין פון די 'פרומע שטן' מאכט חרוב אידישע שטיבער און די האבן שוין חרוב געמאכט זייער אסאך שטיבער, די 'פרומע שטן' האט נישט קיין דעת תורה, זיי מאכן חוזק פון האבן דעת תורה, זיי גייען מיט זייער קרומע שכל, און נעבעך פאר די ערליכע פרויען וואס מיינען אז דאס איז צניעות.


די אראבער שטעלן זיך אויך אהער כאילו זיי זענען פרום, זיי טוען זיך אן מיט ליילעכער ארומגעבינדן וכו', אבער די הייליגע חכמים זאגן אונז דעם אמת (קידושין מט:): "י' קבים זנות ירדו לעולם", צען קב זנות איז דא אויף די וועלט, "תשעה נטלה ערביא כו'", און ניין קב האבן די אראבער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#276 - גייט נישט ארויס פארטי'ען מיט אנדערע
צניעות, שלום בית, תהלים, משפחה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת אמור, ז' אייר, כ"ב לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר האט חתונה געהאט, איר האט א מאן – קאכט אים נאכטמאל, גרייטס אים אן שיין דאס עסן, גייט נישט ארויס פארטי'ען מיט אנדערע, עס איז נישט איידל צו עסן משפחות אינאיינעם מענער מיט פרויען, אפילו מיט משפחה; בויט אייער שטוב שיין און איידל.


ענק זענען איידעלע מענטשן, סיי איר סיי אייער מאן זענען אזוי איידל און טייער, זאלן ענק בלייבן איידל און טייער און נישט וואס יעדע שוואגער אדער שוועגערין מאכן אפ צו טון - דארפן אלע נאכטאנצן; בויט ענקער שטוב איידל און באשיידן.


זאגט יעדן טאג אביסל תהילים און פלעכטס אריין אין די ווערטער פון תהילים אייערע אייגענע לויב ווערטער צום אייבערשטן, און אויך אייערע אייגענע בקשות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#275 - צניעות ביי די ארבייטער אין גראסערי
צניעות, ביזנעס, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת אמור, ז' אייר, כ"ב לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך דאנק דיר בשם אלע עלטערן וואס שיקן זייערע קינדער ביי דיר אין גראסערי איינקויפן, אז דו פארלאנגסט פון דיינע ארבעטער - די גויות - זאלן זיך אנטון בצניעות.


היינט איז זייער שווער, די נסיונות זענען מבית ומחוץ, מען קען נישט גיין אין געשעפטן איינקויפן ווען די ארבעטער דרייען זיך ארום מיט די עקלדיגע פריצות.


האב נישט מורא צו פארלאנגען א וועג פאר אלע ארבעטער ווי אזוי זיך אנצוטון, א בעל הבית מעג פארלאנגען 'ביי מיר דארפן די ארבעטער טראגן די סארט קלייד'. אויך אין שטוב, ווער עס נעמט א גוי'טע קען האבן א קלייד ספעציעל פאר זיי אז די קינדער זאלן זיין אפגעהיטן פון פריצות.


גיי נישט שלאפן אן לערנען כאטשיג איין בלאט גמרא, דאס איז זיכערע פארמעגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#274 - דיינע טעכטער מעגן העלפן איבערטון די קליינע ברידער
צניעות, חינוך הילדים, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת אמור, ו' אייר, כ"א לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דיינע טעכטער מעגן העלפן איבער טון די קליינע ברידער וכו', אויך קענען זיי באדן די קליינע ברידער; לערן אויס דיינע טעכטער צו העלפן די מאמע, העלפן מיט אלעס אין שטוב.


פארקערט נישט, די אינגלעך געב נישט צו טוישן די שוועסטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#273 - וואלט איר געגאנגען מיט די קלייד קעגן משיח צדקינו?
צניעות, משיח

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת אחרי-ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, ח' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


מרת ... תחי', קרית ברסלב


גייט נישט אנגעטון אויסגעפאסט (טייט), עס איז זייער נישט שיין, עס מאכט ברעכן, גועל נפש; א אידיש קינד דארף גיין שיין אנגעטון, אזוי ווי עס פאסט פאר א טאכטער פון א קעניג. מיר זענען נישט קיין חיות פון וואלד, מיר זענען אידן, מיר זענען אויסדערוועלט צו זיין דעם אייבערשטנ'ס קינדער.


יעצט אין די חדשים ווען איר ווארט א שמחה איז זיכער אז מען דארף אכטונג געבן ווי אזוי מען טוט זיך אן, צו גיין שיין און איידל; וועט דאס האבן א השפעה אויפן קינד, אויף ליכטיגע ערליכע אידישע דורות.


איידער איר קויפט א קלייד זאלט איר טראכטן 'וואס טו איך ווען איך הער די שופר פון משיח און איך דארף יעצט גיין אנטקעגן משיח צדקינו, וואלט איך געגאנגען מיט די קלייד? וואלט איך געגאנגען מיט די דינע שטרומפ?'


איידער איר טוט זיך אן א קלייד טראכטס 'ווי אזוי וועל איך זיך שפירן צו זיצן אויבן אין גן עדן מיט אזא קלייד, וואלט איך געוואלט זיצן אין גן עדן נעבן די צדיקים און צדקניות מיט אזא אויסגעפאסטע קלייד? וואלט איך געזיצן אין גן עדן נעבן די צדיקים מיט דינע שטרומפ וכו' וכו'?'


עס איז דא א בריוו וואס ווען איך ליין דעם בריוו וויין איך, מוהרא"ש שרייבט פאר די תלמידות אין יבנאל ווען ער האט זיך דערוויסט אז די רעבעצין זיינע ליידט פון די ביטערע קרענק, מוהרא"ש שרייבט, אפשר קומט מיר דאס פאר א שטראף אז איך האב נישט גענוג גערעדט צו מיינע תלמידות פון צניעות; איך ווער אזוי איבערגענומען פון דעם בריוו, איך טראכט 'רבונו של עולם, ווער נאך האט גערעדט אזויפיל צו אידישע קינדער פון זיין איידל און ערליך ווי מוהרא"ש, און ועל כולם זאגט מוהרא"ש אז ער נעמט עס אויף זיך פארן נישט רעדן גענוג.


נאך א בריוו איז דא פון מוהרא"ש אין די טאג פון זיין פטירה, די בריוו מאכט אויך וויינען, מוהרא"ש שרייבט:


שָׁלוֹם רַב צוּ אַלֶע טֵייעֶרֶע פְרוֹיעֶן פוּן אַנְשֵׁי שְׁלוֹמֵינוּ


אִיךְ גֵיי שׁוֹין אַוֶועק פוּן דִי וֶועלְט, אוּן דֶערִיבֶּער בֶּעט אִיךְ אַייךְ אַז אִיר זָאלְט זִיךְ פָארְנֶעמֶען זִיךְ צוּ שְׁטַארְקְן אִין צְנִיעוּת.


קוּקְט וואוּ אַ מֶענְטְשׁ קוּמְט אָן צוּם סוֹף, אוּן נֶעמְט אַייךְ פָאר צוּ זַיין צְנִיעוּת'דִיג, אוּן מִיט דֶעם וֶועט אִיר מַאכְן אַ גְרוֹיסְן נַחַת רוּחַ פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן פַאר מִיר.


דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וָואס הָאט מִיר גֶעהִיטְן מַיין גַאנְץ לֶעבְּן פוּן דִי אַלֶע וֶועלְכֶע הָאבְּן מִיר גֶעוָואלְט שְׁלֶעכְטְס טוּן, זָאל אַייךְ אוֹיךְ אָפְּהִיטְן פוּן אַלֶעם שְׁלֶעכְטְס.


אִיךְ בֶּעט אַייךְ אַז אִיר זָאלְט קוּמֶען צוּ מַיין קֵבֶר אִין יַבְנְאֵל, אִיךְ וֶועל אַייךְ דַאנְקְבַּאר זַיין פַאר דֶעם, אוּן וָואס אִיר וֶועט בֶּעטְן בַּיי מַיין קֵבֶר, וֶועט אִיר בַּאקוּמֶען פוּן הִימְל.


אִיךְ וואוּנְטְשׁ אַייךְ בְּרָכָה אוּן הַצְלָחָה


*


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#272 - גיין מיט א שייטל און זיך אפשערן, אדער א טיכל מיט אייגענע האר?
צניעות, שערן די האר, שייטל, טיכל

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויקרא, י"א אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויף די פראגע וואס איז ענדערש, א טיכל מיט האר אדער זיך אפשערן די האר און גיין מיט א שייטל? עס איז זיכער ענדערש זיך צו אפשערן און גיין מיט א שייטל, עס איז בכלל נישט קיין שאלה; מוהרא"ש שרייבט כמה פעמים פאר די וואס פרעגן אויב עס איז ענדערש א טיכל מיט די האר אדער זיך אפשערן און גיין מיט א שייטל, מוהרא"ש ענטפערט מיט אזעלכע ברכות און הבטחות פאר די פרוי וואס שערט זיך אפ די האר; מוהרא"ש חזר'ט דעם שטיקל זוהר אן א שיעור מאל, דער הייליגער זוהר זאגט (נשא קכה:): 'תּוּנְבָא לֵיתֵי' א קללה זאל קומען, 'עַל הַהוּא בַּר נָשׁ' אויף דעם מענטש, 'דְּשָׁבַק לְאִנְתְּתֵיהּ' וואס לאזט זיין ווייב, 'דְּתִתְחַזֵי מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁהּ לְבַר' אז איר האר פון קאפ זאל זיך ארויסזען. 'וְדָא הוּא חַד מֵאִינּוּן צְנִיעוּתָא דְּבֵיתָא', דאס איז פון די יסודות פון א אידישע שטוב, אז מען זאל נישט זען די האר פון די פרוי. 'וְאִתְּתָא דַּאֲפִּיקַת מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר' און א פרוי וואס גייט מיט אויפגעדעקטע האר, 'לְאִתְתַּקְּנָא בֵּיהּ' זיך שיין צו מאכן, 'גָּרִים מִסְכְּנוּתָא לְבֵיתָא' איז זי גורם אז עס זאל זיין ארעמקייט אין שטוב, 'וְגָרִים לִבְנָהָא דְּלָא יִתְחַשְּׁבוּן בְּדָרָא' און זי איז גורם אז אירע קינדער וועלן נישט מצליח זיין און זיי וועלן נישט זיין חשוב, 'וְגָרִים מִלָּה אַחֲרָא דְּשַׁרְיָא בְּבֵיתָא' אזוי אויך איז זי גורם אז דער סמ"ך מ"ם און די נישט גוטע זאלן זיך געפינען אין איר שטוב. 'מַאן גָּרִים דָּא' ווער איז דאס אלעס גורם? 'הַהוּא שַׂעֲרָא דְּאִתְחֲזֵי מֵרֵישָׁהּ לְבַר' די פרוי וואס איר האר זעט זיך ארויס.


מוהרא"ש זכרונו לברכה דערציילט, ער געדענקט די בכיות וואס דער הייליגער סאטמער רבי זכותו יגן עלינו פלעגט וויינען און זיך בעטן ביים 'כל נדרי דרשה', ער פלעגט אויסדרייען זיין קאפ צום ווייבער שול און זיך בעטן צו די פרויען זיי זאלן אכטונג געבן אויף צניעות, און אז זיי זאלן זיך אפשערן די האר, "אזויפיל צרות און יסורים וואלט מען ווען געקענט איינשפארן אז מען שערט זיך אפ די האר" - פלעגט מוהרא"ש זאגן, א שאד מען וויל נישט נאכגעבן די האר, וואלט מען געקענט אסאך איינשפארן.


הערט נישט אויס די וואס זאגן ענדערש גיין מיט די אייגענע האר און מיט א טיכל ווי צו גיין מיט א שייטל, די צדיקים פונעם פריערדיגן דור האבן געזאגט: "ענדערש גיין א שייטל און זיך אפשערן, ווי איידער גיין מיט צען טיכלעך און גיין מיט די אייגענע האר".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#271 - א גוט ווארט איז שטערקער פון מוסר און פון קנסות
צניעות, לערערין, חינוך הילדים, מוסר, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויקרא, ט' אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


שטארקט זיך מיט אייער הייליגע ארבעט פון לערנען מיט די תלמידות פון "בית פיגא" – אמונה, יראת שמים און מידות טובות.


לייגט אריין אין די קינדער א ליבשאפט צו אידישקייט דורך זיי געבן גוטע ווערטער; א גוט ווארט איז שטערקער פון מוסר און פון קנסות, א גוט ווארט קען טוישן דעם מענטש פון איין עק ביזן צווייטן עק.


קיינמאל זאלט איר נישט נוצן די וועג פון זאגן: "ביסט נישט צניעות'דיג", "ביסט נישט גוט", אדער: "שיקצע", "פריצקע"; די ווערטער האבן נאך קיין איינעם נישט בעסער געמאכט, נוצט די אנדערע וועג, נוצט דעם רבינ'ס וועג, פון זאגן פאר יעדן איינציגסטע תלמידה: "ביסט אזוי איידל", "ביסט אזוי וואויל", "ביסט טייער", "ביסט ליכטיג"; די ווערטער העלפן, די ווערטער טוישן מן הקצה אל הקצה.


האט נישט מורא צו זאגן פאר די תלמידות מיט א קורצע סקוירט, מיט לאנגע האר – א גוט ווארט, אז זיי זענען איידל; נאר די וועג העלפט.

#270 - אויסרימען די ווייב מיט איר איידלקייט
צניעות, מורה דרך, דאווענען

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויקהל, כ"ג אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך פריי זיך זייער צו הערן שיינע גריסן אויף דיר, אז דו לערנסט, ביסט קובע עתים לתורה און דו דאווענסט די דריי תפילות מיט מנין; מער פון דעם דארף מען נישט, דאס איז דער עיקר פון א איד, אזוי ווי דער הייליגער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן רפז): "מען דארף נישט מער טון, נאר דאווענען, לערנען און דאווענען.


איך בעט דיר זייער זאלסטט אויסלויבן דיין ווייב מיט איר איידלקייט און מיט איר איידעלע וועג ווי זי גייט אנגעטון. איך ווייס די בלוט קאכט דיר, איך ווייס דו האלסט עס פעלט נישט אויס, ביז דערווייל איז דאס נישט אינטערעסאנט און חשוב, דאך בעט איך דיר, שלעפ נישט אראפ איר צניעות, מאך איר נישט אויסטון איר שיינע איידעלע וועג ווי זי גייט אנגעטון. וועסט זען נאך א שטיק צייט אז איידלקייט איז נאר א מעלה, איידלקייט העלפט האבן א זיסע לעבן. איך קען נישט אלעס שרייבן, איך האף דו וועסט מיר גלייבן וואס איך זאג דיר, געלויבט דעם אייבערשטן איך האב דיך נישט פארפירט ביז אהער; נישט דיר און נישט קיינעם. מוהרא"ש האט מיר כמה פעמים געזאגט: "קענסט זיך בארימען האסט קיינעם נישט אפגענארט, אפילו די תלמידים וואס גייען אוועק פון דיר – האסטו נישט אפגענארט, אויב עפעס האסטו זיי מזכה געווען מיט לכל הפחות איין מאל ששה סדרי משנה וכו'", און איך וועל דיר ווייטער נישט פארפירן.


בעט איך דיר זייער זאלסט אויסרימען דיין ווייב מיט איר איידלקייט, און אז די בלוט קאכט – זאלסטו לערנען גמרא מיט משניות און גיין התבודדות.


די וואס מיינען אז די ווייב וועט גיין קורצער, שמאלער, אויסגעשניטן - דאס פעלט זיי, און נאכדעם וועלן זיי זיך בארואיגן – די האבן א טעות; עס העלפט נישט, עס בארואיגט זיך נישט, עס מאכט נישט זאט, איין זיך מאכט זאט – תורה און נאכאמאל תורה.


איך האב דיך זייער ליב, איך וויל נאר דיין גוטס, איך וויל זאלסט מיר שרייבן אז מיר זאלן בלייבן נאנט.


 


 

#269 - חס ושלום צו גיין צו די קאנצערט בתערובות
צניעות, קדושה, שלום בית, מוזיק

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תשא, י"ט אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מאנסי


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע די קאנצערט וואס גייט זיין קומענדיגע וואך וכו'; חס ושלום צו גיין צו די קאנצערט, עס גייט זיין בתערובות מענער און פרויען, ווי מעג מען גיין?! חס ושלום צו גיין צו די קאנצערט. וויפיל צרות קומען אויף די וועלט צוליב דעם וואס מען קומט זיך צוזאם בתערובות, מען זינגט אינאיינעם רחמנא לצלן, די גאנצע גזירה פון די צייטן פון מרדכי און אסתר וואס המן הרשע האט געוואלט אויס'הרג'ענען כלל ישראל - איז געקומען ווייל אידן זענען געגאנגען צו די קאנצערט פון אחשורוש, וואס איז געווען דארט עבירות.


אז דיין ווייב בעט דיר צו גיין - זאלסטו איר זאגן אז דו ווילסט נישט קיין צרות אין לעבן, דו גייסט נישט אויף די פלעצער, און אז זי הערט דיך נישט אויס, זי זאגט זי גייט אליין - זאלסטו איר נישט טשעפען, נאר גיי אין א ליידיגע שול, עפן די ארון הקודש און וויין צום אייבערשטן עס זאל אריינגיין א רוח טהרה אין איר, און ענק זאלן לעבן מיט יראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#268 - נישט מאכן אין בית פיגא בארץ הקודש א יוניפארם פאר די מיידלעך
צניעות, אמונה, הדרכות, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בא, שובבי"ם, ו' שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש בארץ ישראל


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס וועט דאס העלפן פאר די לענג פון די קליידער? ווען מען גייט מיט א יוניפארם העלפט דאס נישט אויף די לענג. איך וויל נישט מען זאל מאכן ביי אונז אין בית פיגא בארץ הקודש יוניפארם; אין בית פיגא אין אמעריקע גייען אויך נישט די קינדער מיט א יוניפארם, נאר די יונגערע קינדער גייען מיט דעם, גרינגער צו מאכן פאר די עלטערן, ווייל קליינע קינדער פארפירן אינדערפרי, אבער בעסער וואלט געווען ווען די קינדער גייען אנגעטון מיט קליידער פון שטוב, נישט מיט א יוניפארם.


דער עיקר זאלסטו זען די לערערינס זאלן אריינלייגן אין די קינדער אמונה, ווייל ווי נאר מען רעדט פונעם אייבערשטן - פאלן אוועק אלע דמיונות, בלבולים, קנאה און שנאה, מען גייט ארויס פון די קטנות הדעת; אז מען רעדט פונעם אייבערשטן, מען טראכט פונעם אייבערשטן - איז גוט, און אז מען פארגעסט פונעם אייבערשטן - איז דא נאר פראבלעמען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#267 - ענדערש בלייבן אן ארבעט, ווי צו ארבעטן אין א פלאץ מיט נסיונות
צניעות, פרנסה, יראת שמים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וארא, שובבי"ם, ראש חודש שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


אז דו פרעגסט מיר וועגן די ארבעט; ענדערש זאלסטו בלייבן אן ארבעט ווי צו ארבעטן דארט, עס איז עקלדיג צו הערן אזא זאך, א מיידל זאל מענידזשן אינגעלייט; זאג זיך אפ פון די ארבעט.


דו וועסט זיכער טרעפן א כשר'ע ארבעט, א ריינע פלאץ מיט יראת שמים. פאלג מיך, גיי שוין אוועק פון די ארבעט.


די אלע אמעריקאנע אידן וואס האבן פארלוירן זייער דזשאב צוליב שמירת שבת – די האבן איבערגעלאזט דורות נאמנים לשם, אזוי אויך מיט די היינטיגע נסיונות; די וואס קוקן נישט אויף גארנישט, זיי זענען גרייט צו פארלירן פרנסה אבי צו בלייבן ערליך – נאר פון זיי וועט איבערבלייבן דורות נאמנים לשם.

#266 - מען דארף אויסלערנען פאר די טעכטער זיך צו פירן איידל
תפילה והתבודדות, צניעות, חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מאנסי


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס איז די פראגע? אוודאי און אוודאי דארף מען אויסלערנען פאר די טעכטער זיך צו פירן איידל. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנחומא נשא, י) אויפן פסוק (במדבר ו, כד): "וְיִשְׁמְרֶךָ", דער אייבערשטער וועט דיר בענטשן און ער וועט דיר אפהיטן, דאס מיינט מען "בְּבָנוֹת", וואס זיי דארפן א שטארקע שמירה.


אז מען זאגט נישט ווייסט מען נישט, סיי די זין און סיי די טעכטער דארף מען לערנען צו זיין איידל. אז דיין טאכטער קראצט זיך וכו', רייבט זיך וכו' נישט איידל – זאגט מען שיין און געלאסן: "עס איז נישט איידל", "עס איז נישט גוט" וכו' וכו', און אז מען זעט נאכאמאל וכו', זאגט מען נאכאמאל, און אז מען זאגט און מען זאגט מיט סבלנות – פועל'ט מען.


העיקר אסאך תפילה. בעט יעדן טאג פאר יעדן קינד, רעכן אויס ביי התבודדות יעדן קינד ביים נאמען און בעט פאר זיי, ווייל תפילה איז די בעסטע און איינציגסטע עצה פאר ערליכע דורות.

#265 - באשעפער העלף איך זאל ליב האבן שיין און איידל
תפילות אויף אידיש, צניעות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ויגש, עשרה בטבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ווען מען פרעגט פראגעס אין צניעות - איז נישט שייך צו ענטפערן; מען קען נאר מחזק זיין דעם מענטש צו בעטן דעם אייבערשטן צו באקומען א ליבשאפט און א געפיל צו איידלקייט.


בעטס דעם אייבערשטן יעדן טאג די פאר ווערטער: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל וויסן ווי אזוי צו גיין אנגעטון, ווי אזוי צוצודעקן מיין קאפ, איך זאל ליב האבן צו זיין שיין און איידל, איך זאל נישט וועלן גיין אנגעטון ווי די גוים, איך זאל ליב האבן שיין און איידל".


א גוט שבת.

#264 - פארוואס גייט מיין ווייב אנגעטון אזוי פראסט?
צניעות, שלום בית, עצות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויחי, י"ב טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך וויל דיך מחזק זיין נאכאמאל אויף וואס מיר האבן שוין גערעדט, בנוגע דיין ווייב וכו'; האסט א וואוילע ווייב, זי איז זייער וואויל און טייער; דאס וואס זי טוט זיך אן אזוי פראסט – דאס קומט פון צעבראכנקייט, נישט פון שלעכטקייט. זי איז א טייערע נשמה, זי איז אריבער א שווערע יוגנט, דאס מאכט עס זאל איר ציען זיך אנטון קורץ און נישט שיין; זאלסטו נישט ווערן פארלוירן, זאלסט איר געבן גוטע ווערטער (נישט אויף די קורצע קליידער, מען געבט קיינמאל נישט קיין גוטע ווערטער אויף א פראבלעם), ווי גוט זי איז און ווי וואויל זי איז, און ווען זי גייט אנגעטון שיין און איידל זאלסטו איר אויסלויבן און איר זאגן ווי שטארק דו האסט ליב די שיינע וועג און מיט סבלנות וועלן אריבערגיין די קינדערישע קטנות הדעת.


גיי יעדן טאג אין פעלד פאר אפאר מינוט דאנקען דעם אייבערשטן און בעט אים פאר ערליכע דורות.


 

#263 - אנגעצינדן דעם הייליגן רבינ'ס ליכט אין אלע אידישע הערצער
צניעות, שבת ליכט, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וישלח, י"ז כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דא האסטו נאך א מעשה פאר די קינדער עצתו אמונה:


די שטוב איז ריין און צוזאמגענומען, מען שפירט שוין אין די לופט א שטארקע פרייליכקייט, עס קומט דער הייליגער שבת, דער גרויסער טאג וואס דער אייבערשטער האט אונז געגעבן א מתנה, דעם שבת קודש.


אלע קינדער זענען שטיל, די מאמע צינדט די ליכט. חנה צירל שטייט נעבן איר מאמע, זי קוקט זיך גוט צו, ווייל נאך אביסל האט זי שוין אויך חתונה, זאל זי וויסן ווי אזוי צו צינדן די הייליגע שבת ליכט.


די מאמע לייגט אירע הענט אויפן פנים, זי מאכט די ברכה "להדליק נר של שבת" און זי רעדט צום אייבערשטן. זי בעט פאר די קינדער זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן, זיי זאלן לערנען די הייליגע תורה. זי בעט אויך פאר די טעכטער זיי זאלן זוכה זיין צו א מאן אן ערליכער איד, א תלמיד חכם.


דער טאטע, דער צדיק רבי נתן - זיצט ביים טיש, ער זינגט אויפן קול די הייליגע שיר השירים, און ער זאגט פאר זיין ווייב און פאר זיינע טעכטער זיי זאלן בעטן פאר אידישע קינדער זאלן אויך זוכה זיין צו וויסן פון הייליגן רבינ'ס עצות. דער צדיק בעט זיי: "זאגט די ווערטער יעדע וואך ווען איר צינדט די ליכט 'הייליגער באשעפער, אזוי ווי איך צינד יעצט אן די ליכט, איך מאך ליכטיג אין שטוב, אזוי זאל אנגעצינדן ווערן דעם הייליגן רבינ'ס ליכט אין אלע אידישע הערצער, עס זאל זיי ליכטיג ווערן מיט די עצות פון רבי'ן'".


שטילערהייט, אונטער די הענט - קומט ארויס א טרער פון די מאמע'ס אויג, זי האט אזוי רחמנות אויף אידן; 'א שאד אז מענטשן שפירן נישט די טעם פון גן עדן אזוי ווי איך שפיר, א שאד אז מענטשן ליידן אזויפיל צער אין לעבן, וואלטן זיי געוויסט פון רעדן צום אייבערשטן, פון דאנקען און פון בעטן דעם אייבערשטן - וואלט זיי אזוי גוט געווען'.


טייערע קינדער, ווען די מאמע צינדט די ליכט, די אינגלעך שטייען אין דער זייט שטיל, און די מיידלעך שטייען ביים טיש מיט די הענט אויפן פנים און בעטן דעם אייבערשטן די תפילה: "הייליגער באשעפער, אזוי ווי איך צינד יעצט אן די ליכט, איך מאך ליכטיג אין שטוב, אזוי זאל אנגעצינדן ווערן דעם הייליגן רבינ'ס ליכט אין אלע אידישע הערצער, עס זאל זיי ליכטיג ווערן מיט די עצות פון רבי'ן".


בעט דעם מעלער זאל מאלן א בילד ווי די מאמע שטייט ביים טיש מיט די הענט אויפן פנים, און פון דער זייט שטייט א קליין מיידל, אויך מיט די הענט אויפן פנים, אויך א אינגל שטייט אין דער זייט, און אויבן אן זיצט דער טאטע. די מאמע זאל האבן א ווייסע שירצל, די מיידל זאל האבן די האר צוזאמגענומען; אזוי וועלן די טיטשערס אין בית פיגא וויסן ווי צו לערנען די קינדער די שיינקייט פון צניעות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#262 - מאכן עקסערסייז מיט די עלטערע מיידלעך בצניעות
צניעות, עקסערסייז, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויגש, ט' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז א גוטע זאך מען זאל מאכן מיט די עלטערע מיידלעך עקסערסייז, עס איז גוט און געזונט ברוחניות ובגשמיות.


פארשטייט זיך עס דארף זיין בצניעות; נישט מיט קיין הויזן אדער לעגינגס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#261 - די שענסטע זאך איז א אידישע איידעלע טאכטער
תפילות אויף אידיש, צניעות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


די שענסטע זאך וואס דער אייבערשטער האט געגעבן פאר די אידישע פאלק איז "צניעות", אזוי ווי עס שטייט (תהילים מה, יד): "כָּל כְּבוּדָּה בַת מֶלֶךְ פְּנִימָה", די שענסטע זאך איז א אידישע איידעלע טאכטער, "מִמִּשְׁבְּצוֹת זָהָב לְבוּשָׁהּ", זי איז שענער פון די שענסטע גאלדענע קליידער.


זאגט יעדן טאג די תפילה:


"שכוח אייבערשטער פאר מיין צניעות, שכוח אייבערשטער אז איך בין אויסדערוועלט, איך בין א איד און איך גיי אנגעטון איידל און שיין. איך בעט דיר אייבערשטער, העלף אז אלע מיינע דורות, מיינע קינדער, אייניקלעך און אור אייניקלעך – זאלן גיין אנגעטון איידל און שיין, און אלע זאלן האבן א געפיל אין איידלקייט".

#260 - דו האסט אן איידעלע פרוי, זאלסטו איר אויסרומען און אויסלויבן
צניעות, שלום בית

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האף צום אייבערשטן אז דו פארשטייסט דאס שיינקייט פון אן איידעלע פרוי און דו ביסט עס מחשיב. דו האסט אן איידעלע פרוי; זאלסטו איר אויסרומען און אויסלויבן, נישט יעדער איז זוכה צו דעם. דער פסוק זאגט (משלי לא, י): "אֵשֶׁת חַיִל מִי יִמְצָא", אן ערליכע פרוי – ווער קען געפונען? נישט יעדער איז זוכה צו דעם, "וְרָחֹק מִפְּנִינִים מִכְרָהּ", אן ערליכע פרוי איז טייערער ווי טייערע פערל.


געב גוטע ווערטער פאר דיין ווייב, זאג איר ווי שיין איר צניעות איז, זייט שטאלץ מיט ענקערע איידעלע לבוש, דער רבי זאגט צו ערליכע קינדער. (ספר המדות אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה", א פרוי וואס איז איידל, "מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", וועט האבן ערליכע קינדער.


שרייב מיר פון צייט צו צייט, וועסטו מיך מחי' זיין.

#259 - לאזט אייך נישט פון קיינעם, זייט שטארק מיט יראת שמים
צניעות, עזות, יראת שמים

 


בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת מקץ, כ"ט כסליו, ה' דחנוכה שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ווען אייער שוואגער קומט צו ענק אין שטוב און ער פירט זיך נישט ווי אזוי מען דארף; ווען ער גייט אייך אריבער קלאפט ער זיך אריין אין אייך און ער מאכט זיך יעדעס מאל אזוי ווי עס איז א טעות השם ישמרינו, זאלט איר זיך נישט לאזן. איר זאלט זיך נישט באווייזן, קומט נישט ארויס פון אייער שטוב ווען ער איז דארט, געבט זיך אכטונג פאר אייער לעבן, און אז מען וועט אייך פרעגן וואס גייט פאר, זאלט איר אן מורא זאגן: "איך בין נישט פארזיכערט", "קיינער קען מיך נישט אנרירן".


היינטיגע טעג ווען מיר זענען אין די טעג וואס משיח קומט שוין, זאגן די הייליגע חכמים (סוטה מט:): "יראי חטא ימאסו", די ערליכע זענען נעבעכ'ס, יאנטשי, "חוצפא יסגא", מען שעמט זיך נישט צו טון עבירות אפן; זאלט איר זיין זייער שטארק מיט אייער יראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א פרייליכן חנוכה.


 

#258 - איינמאל איר וועט זיין פרייליך, וועט איר שוין האבן אלעס
צניעות, שמחה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וישב, כ"ב כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך הער זייער גוטע גריסן, די קינדער האבן זייער הנאה פון אייך, אויך די מנהלת תחי' רעדט זייער שיין פון אייך.


בעטס דעם אייבערשטן יעדן טאג אויף איין זאך, אויף שמחה; ווייל איינמאל איר וועט זיין פרייליך - וועט איר שוין האבן אלעס. בעטס אויף שמחה, און גייט שיין אנגעטון, איידל און באשיידן; ווארפט אוועק די פריצות'דיגע קליידער.


דאנקט דעם אייבערשטן פאר אייער טייערער מאן און פאר אייערע טייערע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#257 - לאזט נישט אריין ביי אייך אין שטוב אנדערע קאפלס
צניעות, עבירות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


רעדט נישט מיט פרעמדע מענער, דאנקט דעם אייבערשטן אז איר האט א מאן, א וואוילער מאן, א ירא שמים; מיט אים רעדט און מיט אים פארברענגט. עס איז זייער עקלדיג אז א פרוי רעדט, שמועסט און לאכט מיט א פרעמדער מאן, און דער סוף קען זיין גאר ביטער.


לאזט נישט אריין ביי אייך אין שטוב אנדערע קאפלס, און אז אייער מאן קען נישט זאגן ניין – זאלט איר זיין דער שטארקער וואס זאגט ניין.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#256 - אין די צייט וואס די עסן קאכט, קען מען צוזאמנעמען די שטוב
קינדער, צניעות, חיזוק פאר פרויען, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויף די פראגע וואס איז מער וויכטיג, צושטעלן א ווארעמע נאכטמאל פארן מאן, אדער צוזאמנעמען די שפילצייג; אודאי איז וויכטיגער א ווארעמע מאלצייט, ווייל צוזאמנעמען די שפילצייג קען מען שפעטער אינאיינעם.


עס פעלט נישט אויס קיין קאמפליצירטע מאלצייט; מאכט פשוט'ע עסן, ווארעמע עסן; אזוי וועט איר האבן צייט צו טון ביידע אינאיינעם, סיי צוגרייטן עסן, און אין די צייט וואס די עסן קאכט - קען מען צוזאמנעמען די שטוב.


אויף די פראגע וועגן ערמל; די ערמל דארפן צודעקן די הענט ביזן ביין, מען רעדט נישט פונעם ביין ביים עלנבויגן, מען רעדט די ביין ביי די ענדע האנט, די אנדערע זייט פונעם עלנבויגן.


בנוגע אויב מען מעג בעטן מען זאל האבן פריער פאר די צייט וכו'; די ריכטיגע זאך איז בעטן עס זאל זיין געזונט, בנקל ובנחת.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.