בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת חיי שרה, כ"ד מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ערשטנס, דארפסטו מקיים זיין וואס דער רבי זאגט (עיין חיי מוהר"ן, סימן תג): "מִי שֶׁהָיָה אֶצְלִי עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לוֹ לִשְׂמוֹחַ מְאֹד כָּל הַשָּׁנָה", ווער עס האט זוכה געווען צו זיין ביי מיר ראש השנה דארף זיך א גאנץ יאר פרייען; בפרט די יאר ווען עס איז אריבער אזויפיל שוועריקייטן צו קענען זיין ביים רבי'ן ראש השנה - דארף מען זיין משונה פרייליך.

מען קען זיך נישט פארשטעלן וואס עס מיינט זיין ביים הייליגן רבינ'ס ציון, רבי נתן האט געזאגט: "דער עונש פון מגלגול ווערן, דארפן נאכאמאל אראפקומען אויף די וועלט - איז זייער א גרויסער עונש, מען קען זיך נישט פארשטעלן די צער און יסורים וואס א נשמה מאכט מיט ווען מען שיקט איר אראפ נאכאמאל אויף די וועלט", דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תמו) מען זאל זיך עקשנ'ען אויבן אין הימל ביים בית דין של מעלה און זאגן: "עקט מיט מיר דא, איך וויל נישט דעם עונש פון גלגול", ווען מען שטייט פאר'ן בית דין של מעלה זאל מען זאגן פאר'ן בית דין של מעלה אז מען איז גרייט צו נעמען אויף זיך אלע שטראפן, אלע גיהנום'ס - אבי נישט צו דארפן נאכאמאל אראפ קומען בזה העולם, "מיט דעם אלעם" - האט רבי נתן געזאגט: "אויב מען וועט מיר געבן די מעגליכקייט נאכאמאל צו קענען גיין צום רבינ'ס ציון וועל איך ענדערש אראפ קומען נאכאמאל אויף די וועלט, אבי צו זיין ביים הייליגן רבינ'ס ציון".

מענטשן פארשטייען נישט וואס גייט פאר, פארוואס זענען ברסלב'ע חסידים גרייט צו טון אלעס אויף די וועלט צו קענען זיין ביים הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה? יעדער איינער פון אנשי שלומינו האט אויסגעגעבן די יאר שווערע טויזנטער דאלער מען זאל קענען זיין ביים רבינ'ס ציון, צענדליגער טויזנטער אידן האבן זיך געוואלגערט אין מדינות, מען איז געפארן פון איין עירפארט צום צווייטן, מענטשן זענען געשלאפן טעג און נעכט אין עירפארט, מענטשן זענען געבליבן שטעקן אין פעלדער און וועלדער פאר וואכן לאנג אבי מען זאל קענען זיין ביים רבי'ן אויף ראש השנה, קיינער פארשטייט דאס נישט, מען פרעגט די זעלבע שאלה וואס די אומות העולם פרעגן (פיוט אקדמות): "מְנָן וּמָאן הוּא רְחִימָךְ, שְׁפָרָא בְרֵוָתָא, אֲרוּם בְּגִינֵהּ סָפֵית מְדוֹר אַרְיָוָתָא", ווער איז דיין ליבער פריינט? ווער איז דיין שיינקייט - אז דו ביסט גרייט צו ליידן אלע שוועריקייטן?

דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה - שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה. לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר איר - מיינע תלמידים זענט תלוי אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה; נאכן הערן אזעלכע ווערטער פון רבי'ן קוקט מען אויף געלט? אינטערעסירט געלט? מען געבט אוועק די גאנצע געלט וואס מען האט - אבי צו זיין ביים רבינ'ס ראש השנה.

נאך האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אִישׁ לֹא יֵעָדֵר; כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", עס איז מיר א וואונדער פארוואס מיינע מענטשן וואס גלייבן אין מיר, זאלן נישט רעדן צו אלעמען אז מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ וּמְקֹרָב אֵלָיו יִהְיֶה עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ, וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל ראשׁ הַשָּׁנָה רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט געהייסן מען זאל מאכן א כרוז אז אלע זאלן קומען צו זיין ראש השנה. נאך האט דער רבי געזאגט, ווער עס קומט צו מיר אויף ראש השנה דארף זיין פרייליך א גאנץ יאר; נאכן הערן אזעלכע ווערטער פון רבי'ן קוקט מען אויף געלט? אינטערעסירט נאך געלט? מען געבט אוועק די גאנצע געלט וואס מען האט אבי צו זיין ביים רבינ'ס ראש השנה, מען מאכט זיך א חשבון, חכמינו זכרונם לברכה זאגן דאך (ביצה טז.): "כָּל מְזוֹנוֹתָיו שֶׁל אָדָם קְצוּבִים לוֹ מֵרֹאשׁ הַשָׁנָה וְעַד יוֹם הַכִּפּוּרִים, חוּץ מְהוֹצָאַת שַׁבָּתוֹת וְהוֹצָאַת יוֹם טוֹב וְהוֹצָאַת בָּנָיו לְתַלְמוּד תּוֹרָה, שֶׁאִם פָּחַת פּוֹחֲתִין לוֹ, וְאִם הוֹסִיף מוֹסִיפִין לוֹ", ראש השנה שרייבט מען אפ דעם בודשעט פונעם יאר; ביים רבי'ן קען מען אויסבעטן א גרעסערע פרנסה און דער רבי צאלט צוריק די גאנצע שפעזן וואס עס קאסט צו קומען צו אים.

ראש השנה שרייבט מען אפ אלעס וואס וועט פאסירן מיט'ן מענטש און מיט זיין ווייב און קינדער, אזוי ווי מען זאגט ביים דאווענען: "בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יִכָּתֵבוּן, וּבְיוֹם צוֹם כִּפּוּר יֵחָתֵמוּן - כַּמָּה יַעַבְרוּן וְכַמָּה יִבָּרֵאוּן, מִי יִחְיֶה וּמִי יָמוּת, מִי בְקִצּוֹ וּמִי לֹא בְקִצּוֹ, מִי בָאֵשׁ, וּמִי בַמַּיִם, מִי בַחֶרֶב, וּמִי בָרָעָב, מִי בָרַעַשׁ, וּמִי בַמַּגֵּפָה"; און נאך מער ווי דאס וואס מען רעכנט אויס ליגט צווישן די ווערטער, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תסו): "ווען דער חזן זאגט 'מִי... וּמִי...' איז מרומז אלעס וואס שטייט נישט אויסגערעכנט אינעם פיוט פון ונתנה תוקף"; פרעג איך דיר, אויב עס ווארט דיר חס ושלום א שווערע משפט, דו דארפסט זוכן א גרויסער לויער (עורך דין) זאל דיר ראטעווען פון דעם גרויסן משפט, וואלסטו געקוקט אויף געלט? וואלט דיר אינטערעסירט געלט? א מענטש וואלט אוועק געגעבן אלעס אויף די וועלט אבי ער זאל לעבן, "עוֹר בְּעַד עוֹר, וְכֹל אֲשֶׁר לָאִישׁ, יִתֵּן בְּעַד נַפְשׁוֹ (איוב ב, ד), זאגט רש"י: "כֵּן דֶרֶךְ בְּנֵי אָדָם; כְּשֶׁרוֹאֶה הַחֶרֶב בָּאָה עַל רֹאשׁוֹ, מֵגִין בִּזְרוֹעוֹ לְפָנָיו, וְכָל שֶׁכֵּן כָּל אַשֶׁר לְאִישׁ בְּמָמוֹן - יִתֵּן", ווען א מענטש זעט אז מען וויל אים חס ושלום שטעכן אין קאפ, לייגט מען די האנט - מען זאל ענדערש צעשטעכן די האנט ווי איידער דעם קאפ וכו', און זיכער אז מען וועט זיך ראטעווען מיט געלט ווי איידער מען זאל חס ושלום געשעדיגט ווערן.

ענטפער נישט ווען מען טשעפעט דיר, בפרט טאטע מאמע טאר מען קיינמאל נישט ענטפערן. נעם אן די שטעכן און טשעפען פאר כפרת עוונות און זיי פרייליך אז דו האסט זוכה געווען צו זיין ביים רבי'ן, און בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג דו זאלסט זוכה זיין צו קענען זיין קומענדיגן יאר מיט משיח צדקינו ביים הייליגן רבינ'ס ציון, אמן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.