בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויגש, ג' טבת, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פארשטיי נישט דיין פראגע, און נאך מער וואונדער איך זיך אויף דיין ענטפער אז "דאס האט צו טון מיט עלטער ווערן, דעמאלט וועט ער פארשטיין", ווען עס איז נישט דא וואס צו פארשטיין. דאס זענען זאכן וואס אלע דארפן וויסן, יונג און אלט, "דער אייבערשטער לאזט נישט אנרירן דעם אות ברית קודש און אויב מען רירט אן וכו' וכו' איז מען פוגם בברית רחמנא לצלן", אן קיין פארוואס אן קיין פאר ווען; יונג און אלט דארפן וויסן זיך צו היטן פון מענטשן וואס ווילן זיי מטמא זיין, זיך היטן פון חברים וואס רעדן ניבול פה.

ווען מיר זענען געווען יונגע קינדער פלעגן מיר זיך צוזאמקומען יעדע מוצאי שבת אין די פרשיות פון שובבי"ם הערן דברות קודש פונעם הייליגן סאטמערער רבי זכותו יגן עלינו; מען האט געהערט די טעיפס פון די שובבי"ם תורות ווי דער רבי זי"ע פלעגט וויינען מען זאל תשובה טון און זיך אכטונג געבן נישט פוגם צו זיין במידת היסוד, דאס האט אונז אויסגעוואשן אונזער נשמה און אין אונז אריין געלייגט יראת שמים, זיך אכטונג געבן צו זיין אפגעהיטן פון עבירות.

אזוי אויך מיינע מלמדים האבן אסאך גערעדט פון קדושת הברית; איך האב געלערנט אין סאטמערער חדר אין בארא פארק, דארטן רעדן די מלמדים פון קדושת הברית, מען לערנט מיט די קינדער אזוי ווי דער הייליגער סאטמערער רבי זי"ע האט געהייסן, אז מען זאל רעדן צו די קינדער זיי זאלן זיך אפהיטן פון לייגן די הענט אויפ'ן אות ברית קודש און זיך היטן די אויגן וכו' וכו'.

עס ליגט א חוב אויף עלטערן זיי זאלן לערנען מיט די קינדער דאס הארבקייט פון שמירת הברית, אן קיין הסברים און אן קיין טעמים; מען לערנט דאס פון קינדווייז אן. טאטע מאמע דארפן דאס האלטן אין איין חזר'ן, אז דער אייבערשטער לאזט נישט אנרירן דעם אות ברית קודש.

ווען מען וואשט דאס קינד און ווען דאס קינד גייט אין בית הכסא חזר'ט מען דאס מיט אים אזוי ווי מען לערנט מיט אים אנדערע הלכות, צום ביישפיל הלכות מוקצה, דארף מען יעדן שבת נאכאמאל און נאכאמאל חזר'ן מיט די קינדער אז מען טאר נישט אנכאפן קיין מוקצה, און ווען מען זעט אים אנכאפן א מוקצה'דיגע זאך זאגט מען אים: "שבת", "מוקצה", - ביז עס גייט אריין אינעם קינד; ער פארשטייט אז א איד טאר נישט אנכאפן שבת קיין מוקצה'דיגע זאכן.

אז דיין קינד וועט דיר פרעגן: "טאטע, פארוואס טאר מען נישט אנכאפן מוקצה?" וועסטו אים ענטפערן: "ווען דו וועסט עלטערן ווערן וועסטו פארשטיין", אדער דו וועסט אים זאגן פראסט און פשוט: "ווייל דער אייבערשטער לאזט נישט"? אזוי איז מיט שמירת הברית; וואס מיינט פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה? "אז מען טאר נישט לייגן די הענט אויפ'ן ברית", וואס מיינט זיין הייליג? "זיך היטן די אויגן", פארוואס? "ווייל דער אייבערשטער לאזט נישט".

מען קען זיך נישט פארלאזן אז די מלמדים און מגידי שיעורים רעדן דערפון ווייל נישט אלע מלמדים און מגידי שיעורים רעדן פון דעם, די מגידי שיעורים און מלמדים ווייסן נישט דאס הארבקייט פון נישט לערנען מיט די קינדער זיך צו היטן פון עבירות. דער הייליגער סאטמערער רבי זי"ע האט נאכגעזאגט ביי די אסיפת מלמדים די מעשה וואס חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תנא דבי אליהו רבא, פרק יח): אליהו הנביא האט דערציילט: איך בין אמאל געווען אין א גרויסע שטאט אין בבל וואו איך האב געטראפן א מלמד וואס האט געהאט צוויי הונדערט תלמידים אין די יארגענג פון אכצן ביז צוואנציג יאר, נאך א יאר בין איך צוריק געקומען צו דעם שטאט און איך האב מער נישט געטראפן דעם מלמד, האט מען מיר געזאגט אז דער מלמד איז שוין געשטארבן, אזוי אויך זענען געשטארבן זיין ווייב און קינדער און אלע תלמידים, עס זענען איבערגעבליבן בלויז עטליכע יונגע תלמידים, פארציילט אליהו הנביא - האב איך אנגעהויבן זייער שטארק צו וויינען, פארוואס דער מלמד איז געשטארבן - זיין משפחה מיט די תלמידים, פלוצלינג קומט צו מיר א מלאך פון הימל און פרעגט מיר: "אליהו, פארוואס וויינסטו?" האב איך אים געענטפערט: "צי דען זאל איך נישט וויינען, אז די אלע זענען געשטארבן..." וְאָמַר לִי "לֹא יָפָה עָשִׂיתָ שֶׁאַתָּה בּוֹכֶה וּמִתְאַבֵּל וּמִתְאַנֵּחַ עֲלֵיהֶם", האט מיר דער מלאך געזאגט: "וויין נישט אליהו", אָמַרְתִּי לוֹ "מִפְּנֵי מָה?" וְאָמַר לִי "שֶׁהֵן הָיוּ עוֹשִׂין דְּבָרִים מְכֹעָרִים וּדְבָרִים שֶׁאֵינָן רְאוּיִין, וּמְקוּלְקָלִין בְּעַצְמָם, וְהָיוּ מוֹצִיאִין שִׁכְבַת זֶרַע חִנָּם וְהֵן לֹא הָיוּ יוֹדְעִין בְּעַצְמָן שֶׁהַמִּיתָה מַשִּׂיגָתָן", זיי האבן געטון שמוציגע מעשים, זיי האבן געטון עבירות איינער מיט'ן צווייטן; האט דער הייליגער סאטמערער רבי זי"ע אויסגעפירט: "זעט מען פון דעם אז עס ליגט א חוב אויף די מלמדים זיי זאלן לערנען מיט די קינדער דאס הארבקייט פון פוגם זיין בברית".

וואויל איז פאר די עלטערן וואס געבן אכטונג אויף זייערע קינדער, וועלן זע זען אסאך נחת ביי זיי.