תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
אלס טייל פון מיין הכרת הטוב צום ראש ישיבה שליט"א, פאר אלעס וואס דער ראש ישיבה האט געטון פאר מיר, גיי איך ב"ה יעדן טאג הפצה.
דער ראש ישיבה האט מיר געזאגט אז איך זאל נישט סתם אזוי געבן קונטרסים אדער סידי'ס, ובפרט פאר קינדער, נאר זיי זאלן קודם פרעגן רשות פון די עלטערן. למעשה גייט אויף דעם וועג זייער ווייניג ספרים און קונטרסים, און אויך זענען די עלטערן זייער אסאך מאל פארנומען און אנגעצויגן, און זיי האבן נישט קיין צייט צו ענטפערן געהעריג, און ס'נעמט אוועק אסאך צייט צו ווארטן אויף דעם ענטפער.
איז מיין שאלה צי איך זאל ווייטער אריינשיקן יעדעס מאל פרעגן און ווארטן, אדער זאל איך געבן און גיין ווייטער.
נאכאמאל א גרויסן יישר כח.
שלום
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וישלח, ט' כסליו, שנת תשע"ח לפרט קטן
לכבוד שלום נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
אשריך ואשרי חלקך אז דו ביסט עוסק אין הפצה, דו גייסט ארום אין הייזער פארשפרייטן דעם רבינ'ס ספרים. ווער עס קוקט נאר אריין אין דעם הייליגן רבינ'ס ספרים ווערט נתעורר לתשובה, דער רבי איז מחזק א מענטש אין יעדע מצב וואו מען געפונט זיך נאר.
דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דיין זכות אויבן אין הימל; ביים אייבערשטן איז זייער חשוב א איד וואס ברענגט צוריק פארבלאנזשעטע נשמות צום אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט אין זוהר הקדוש (תרומה קכ"ח:): "תָּא חֲזֵי, כָּל מַאן דְּאָחִיד בְּיָדָא דְּחַיָּיבָא וְאִשְׁתָּדַּל בֵּיהּ, לְמִשְׁבַק אָרְחָא בִּישָׁא, קום און זע, זאגט דער הייליגער זוהר: א מענטש וואס ברענגט צוריק זינדיגע מענטשן צום אייבערשטן, אִיהוּ אִסְתַּלָּק בִּתְלַת סִלּוּקִין, מַה דְּלָא אִסְתַּלָּק הָכִי בַּר נָשׁ אַחֲרָא. גָּרִים לְאַכְפְּיָיא סִטְרָא אַחֲרָא. וְגָרִים דְּאִסְתָּלַּק קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא בִּיקָרֵיהּ. וְגָרִים לְקַיְּימָא כָּל עָלְמָא בְּקִיּוּמֵיהּ לְעֵילָּא וְתַתָּא, דער מענטש איז זוכה ארויף צו גיין אויף א פלאץ וואס קיין שום מענטש איז נישט זוכה; ער נעמט אוועק טומאה פון דער וועלט, און ער מאכט אז דעם אייבערשטנ'ס נאמען זאל ווערן געהייליגט אויף דער וועלט. דער מענטש איז גורם אז אלע וועלטן שטייען אויף זיין זכות. וְזָכֵי לְמֵחַמֵי בְּנִין לִבְנוֹי, ער איז זוכה צו זען קינדער און אייניקלעך, וְזָכֵי בְּהַאי עָלְמָא, וְזָכֵי לְעָלְמָא דְּאָתֵי, און ער איז זוכה צו אלע גוטע זאכן אויף דער וועלט און אויף יענער וועלט, כָּל מָארֵי דִּינִין, לָא יַכְלִין לְמֵידָן לֵיהּ, בְּהַאי עָלְמָא וּבְעָלְמָא דְּאָתֵי, קיינער קען אים נישט שלעכט'ס טון, נישט אויף דער וועלט און נישט אויף יענער וועלט, עָאל בִּתְרֵיסַר תַּרְעֵי, וְלֵית מַאן דְּיִמְחֵי בִּידֵיהּ, ער גייט אריין אין דרייצן טויערן פון שערי רחמים, און קיינער קען אים נישט צוריק האלטן".
ווער עס טוט פאר אידישע קינדער, ער ברענגט צוריק נשמות ישראל צום אייבערשטן, דער קען ארויף גיין אין הימל בעטן וואס ער וויל און זיינע ברכות ווערן מקוים, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא פה.) אויפן פסוק (ירמיהו טו, יט): וְאִם תּוֹצִיא יָקָר מִזּוֹלֵל - כְּפִי תִהְיֶה, "כָּל הַמְלַמֵד אֶת בֶּן עַם הָאָרֶץ תּוֹרָה, אֲפִילוּ הַקָבָּ"ה גוֹזֵר גְזֵירָה מְבַטְּלָהּ בִּשְׁבִילוֹ", אפילו דער אייבערשטער אליין האט געמאכט א גזירה איז עס דער אייבערשטער מבטל צוליב דעם מענטש וואס ברענגט צוריק אידישע קינדער צום אייבערשטן.
ווען מען גייט "הפצה" ביי די הייזער, די קינדער קומען צו גיין מיט געלט, קען מען נישט סתם איבער געבן א ספר אדער א קונטרס פאר דעם קינד. עס קען זיין אז די עלטערן ווילן נישט דעם ספר, זיי וועלן דאס צערייסן און אוועק ווארפן אין מיסט, נאר מען דארף זאגן פארן קינד: "פרעג דיין טאטע צי ענק דארפן די מתנה", דעם ספר אדער דעם קונטרס, מען ווארט ווי לאנג דער קינד קומט צוריק. אויב די עלטערן ווילן נישט דעם ספר, וועט דער קינד צוריק ברענגען דעם ספר, אזוי וועט דער ספר נישט אנקומען אין מיסט.
דאס וואס דו שרייבסט אז עס נעמט מער צייט וכו'; וויסן זאלסטו, ווען מען גייט הפצה דארף מען טראכטן: 'דער רבי האט מיר געראטעוועט מיין לעבן, זייט איך לערן זיינע ספרים האב איך א לעבן, איך האב שלום בית, איך טו תשובה וכו' וכו', גיי איך יעצט ראטעווען נאך א לעבן', אויב מען גייט מיט דעם מחשבה, צו העלפן נאך א איד, צו מחזק זיין נאך א צעבראכענע נשמה, קוקט מען שוין נישט אויף גארנישט.
ווען מען גייט ארום ביי הייזער פארשפרייטן די ספרים, טאר מען נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מענטשן נעמען נישט די ספרים, נישט יעדער מוז נעמען די ספרים. מען דארף זיין גרייט ארום צו גיין א גאנצן טאג ביי די הייזער און הערן ביי יעדן הויז: "מיר דארפן נישט די ספרים", אדער: "מיר זענען מחוזק", "מיר האבן א שיינע לעבן", און בלויז אנטרעפן איין שטוב וואס וועט זיך מחי' זיין מיט דעם ספר. מיט דעם קונטרס וואס מען האט זיי מזכה געווען, דארף מען זיין זייער פרייליך אז מען האט מחי' געווען א מענטש.
איינער פון די מפיצים האט מיר היינט דערציילט א מעשה וואס האט פאסירט מיט אים. ער איז געווען אין א גרויסע עסן געשעפט אין בארא פארק, ער איז צוגעגאנגען צו א פרוי פרעגנדיג: "אפשר ווילט איר א שיינע ספר", צו זיין וואונדער זעט ער ווי די פרוי פלאצט אויס אין א געוויין, קודם האט ער געטראכט 'אפשר האב איך איר באליידיגט?' 'אפשר האב איך איר וויי געטון?' ער זעט ווי א צווייטע פרוי כאפט אן די פרוי וואס וויינט און זיי גייען זיך ווייטער אויף זייער וועג. דער מפיץ איז געווען אביסל צעמישט, זיך וואונדערנדיג 'וואס גייט דא פאר?' אבער ער איז דאך א מפיץ, א מפיץ קען נישט ווערן צעפאלן, א מפיץ איז ווי א גענעראל, ער דארף אנגיין. ער איז ווייטער געגאנגען הפצה.
שפעטער ווען ער איז ארויס פון געשעפט הערט ער א קאר פייפן, מען ווינקט אים ער זאל קומען, ער גייט אהין, זעט ער ווי די פרוי וואס האט פריער געוויינט אין געשעפט זיצט אין די קאר, די פרוי אנטשולדיגט זיך פאר אים, זי זאגט אים די ווערטער: "דו וואונדערסט זיך פארוואס איך האב אויסגעפלאצט אין א געוויין; דאס איז ווייל היינט איז די שלושים פון מיין מאמע עליה השלום, זי האט זיך געמוטשעט מיט די ביטערע מחלה פאר צוואנציג יאר", זי ווייזט אים א קונטרס וואס איר מאמע האט געהאט פאר צוואנציג יאר, יעדן טאג האט זי געליינט דעם קונטרס, דער קונטרס האט איר מחי' געווען אין אירע שווערסטע מצבים, "יעצט ווען איך האב דיר געפונען מיט די קונטרסים בין איך געווארן זייער איבערגענומען, איך האב זיך דערמאנט פון אלע שווערע יארן פון מיין מאמע, האב איך אויסגעפלאצט אין א געוויין", זי האט גענומען פון אים קונטרסים און געגעבן שיין צדקה.
דער מפיץ זאגט מיר, מער חיזוק פון דעם האט ער שוין נישט געדארפט, ווייל מען זעט וואס הפצה איז; פאר צוואנציג יאר צוריק איז איינער געגאנגען "הפצה" און געגעבן פאר די פרוי א קונטרס, דער מיפץ האט מחי' געווען א פרוי פאר צוואנציג יאר, צוואנציג יאר האט א פרוי געלעבט מיט דעם קונטרס, וואס קען זיין מער פון דעם, ווי מען איז מחזק א איד, מען געבט ממש לעבן פאר א איד. דערפאר פארשטיי איך נישט פארוואס דו ביסט אזוי צעבראכן, דו דארפסט טאנצן פאר שמחה אז דו האסט די זכיה צו קענען העלפן אידישע קינדער, זיי צוריק ברענגען צום אייבערשטן און זיי פרייליך מאכן.
מען קען נישט געבן ספרים פאר קינדער ביי די טיר און אוועק גיין, בשום אין פנים ואופן, נאר ווען א קינד קומט צום טיר געבט מען א ספר און מען זאגט זיי: "פרעג דיין מאמע צי זי דארף דאס", מען ווארט ביים טיר צו זען צו זיי דארפן נאך ספרים אדער זיי ווילן אנדערע סארט קונטרסים, צי זיי דארפן עס בכלל נישט. די אלע וואס גייען הפצה און לייגן סתם ארום ספרים און קונטרסים אין שולן אין כוללים אויף די טישן, זיי טוהן גארנישט אויף, זיי מאכן נאר ביליג די ספרים וכו'. א ספר געבט מען נאר מיד ליד, אויך נאר ווען יענער דארף דאס, סתם אראפ לייגן ביי די טירן און אנטלויפן דאס איז נישט הפצה, דאס איז סתם בזיונות פאר די ספרים. אויב דו קענסט נישט גיין אזוי "הפצה", טו מיר א טובה און גיי נישט. איך ארבעט ביטער שווער אראפ צו נעמען דעם שלעכטן נאמען וואס מען האט ארויף געלייגט אויף די ספרים און אויף די קונטרסים. א מפיץ טראגט א גרויסער אחריות, ווי אזוי ער פירט זיך אזוי קוקט יענער אן גאנץ ברסלב.
אויך זאלסטו וויסן אז מען געבט נישט קיין ספרים, קונטרסים, סידי'ס - בחינם, יענער מוז געבן געלט פאר דעם (חוץ אז יענער בעט זיך ממש ביי דיר, ער זאגט איך דארף עס פאר מיין לעבן, וואס זאל איך טון אז איך האב נישט אויף מיר קיין געלט וכו'). איך האף אז דו וועסט ממשיך זיין ביתר שאת וביתר עוז צו גיין בייטאג אין די געשעפטן און כוללים, און ביינאכט אין די הייזער, מזכה זיין אידישע קינדער מיט די עצות פון רבי'ן.
מענטשן האבן א טעות, מען מיינט אז מיר זוכן אריין צו כאפן מענטשן, מיר זוכן צו פארכאפן מענטשן פון זייער חסידות זיי זאלן ווערן ברסלב'ער, דערפאר קען מען טרעפן מענטשן וואס שרייען מיאוס'ע ווערטער אויף די ברסלב'ער, מען רופט אונז 'די כאפערס' וכו'. אבער באמת זוכט נישט ברסלב צו כאפן מענטשן, דער רבי וויל איין זאך: "יעדער מענטש, וואו ער געפינט זיך, אין וועלכע חסידות ער געהערט, זאל ער דארט רעדן צום אייבערשטן". דער רבי טוט וואס משיח צדקינו וועט טון, משיח צדקינו וועט אויס לערנען פאר די גאנצע וועלט אז עס איז דא א באשעפער אויף דער וועלט, מען זאל רעדן צום אייבערשטן, דעמאלט וועט מקוים ווערן וכל בני בשר יקראו בשמך.
אז דו וועסט גיין הפצה טראכטנדיג: 'איך וויל העלפן נאך א איד', 'איך וויל נאך א פאר-פאלק זאלן זיך פארטראגן', דעמאלט וועסטו שוין נישט קוקן וויפיל ספרים עס איז געגאנגען אדער ווי לאנג עס נעמט, דו וועסט זיך פרייען אז דו האסט געראטעוועט אפילו נאר איין איד.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.