תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
לעצטנס האב איך אנגעהויבן די שיעורים פונעם ראש ישיבה שליט"א, איך האב באקומען א נייעם בליק אין לעבן אין אלע ענינים, עס האט מיר פיל געהאלפן אין אלע ענינים אין לעבן.
איך וויל וויסן וואס איך קען טון, אזוי ווי איך האב ליידער נישט געוואוסט ווי אזוי מחנך צו זיין די קינדער, איך האב נאר געטון וואס איך האב געזען ביי מיין טאטן, צו שלאגן, ציפן, שטויסן און פארשעמען, און פארשטייט זיך אז דאס האט געמאכט אז מיין זון זאל ווערן זייער דערווייטערט פון מיר.
נאכ'ן אנהויבן הערן די שיעורים, האב איך זיך געכאפט ווי נישט ריכטיג איך האב געהאנדלט, פארשטייט זיך אז איך האב תשובה געטון, און איבערגעבעטן מיין זון, אבער למעשה שפירט ער זיך נאך זייער דערווייטערט פון מיר.
וויל איך וויסן וואסערע השתדלות איך קען טון צו מקרב זיין צוריק מיין זון, אז מיר זאלן ווערן צוריק באהבה ואחוה ושלום ורעות.
יישר כח פאר אלעס.
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת ואתחנן, י"ב מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
פון יעדע פראבלעם איז דא א וועג ארויס; אז א מענטש מיינט עס ערנסט, ער וויל ארויסגיין פון זיינע שלעכטע מעשים קען ער אלעס מתקן זיין. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיב): "אִם אַתָּה מַאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְקַלְקֵל, תַּאֲמִין שֶׁיְּכוֹלִין לְתַקֵּן", אויב דו גלייבסט אז דו קענסט טון שלעכטס גלייב אויך אז דו קענסט פאררעכטן.
וויסן זאלסטו אז דו האסט א נס אז דיין זון האלט זיך נאך בדרך התורה, ווייל בדרך כלל ווען א קינד כאפט אריין אזעלכע זאכן פון זיינע עלטערן, אזוי ווי דו שרייבסט: "שלאגן, ציפן, שטויסן און פארשעמען" - גייען זיי ארויס לתרבות רעה השם ירחם. אלע בחורים און מיידלעך וואס גייען ארויס לתרבות רעה - רובם ככולם זענען די עלטערן שולדיג אין דעם, נאכדעם וואס זיי האבן מחנך געווען די קינדער דורך "שלאגן, ציפן, שטויסן און פארשעמען", זיי האבן אריין געלייגט אין די קינדער א שנאה צום אייבערשטן און צו די תורה.
ווען מען טראכט אריין זעט מען אז די וועג פון שלאגן, ציפן, שטויסן און פארשעמען איז בכלל נישט קיין חינוך; ווען מען שלאגט א קינד איז דאס נאר אויסצוגעבן די אייגענע נערוון. מען טאר נישט שלאגן קיין קינדער; סיי עס העלפט נישט און סיי עס ווערט נאר ערגער וכו'.
דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה פלעגט שטענדיג דערציילן פאר'ן רבי'ן יעדע זאך בפרטי פרטיות פון זיין לעבן און פרעגן צי ער האט גוט געטון אדער נישט, אמאל האט רבי נתן דערציילט פאר'ן רבי'ן: "מיין זון האט נישט געוואלט אריין קומען שבת ביי די סעדה צום טיש זיצן נעבן דעם גאסט וואס איך האב אהיים געברענגט, ווייל עס איז געגאנגען פון אים א שלעכטע גערוך וכו', האב איך אים געגעבן א פאטש אז ער זאל פאלגן און אריין קומען צו די סעודה", ווען דער רבי האט דאס געהערט האט ער אים געזאגט: "א קינד שלאגט מען?!" פון דעם דיבור איז שוין געבליבן אנגענומען ביי אנשי שלומינו אז מען שלאגט נישט קיין קינדער.
ווער רעדט נאך אז מען טאר נישט שלאגן גרויסע קינדער, דאס איז א בפירוש'ע הלכה (יורה דעה סימן רמ, סעיף כ) אז גרויסע קינדער מען טאר נישט שלאגן, מען איז עובר אויף (ויקרא יט, יד): "וְלִפְנֵי עִוֵּר לֹא תִתֵּן מִכְשֹׁל", ווייל זיי קענען צוריק שלאגן און איבערלאזן דאס אידישקייט; ווי מעג א איד שלאגן, ציפן, שטויסן און פארשעמען די קינדער? ווי קען א איד אויפהייבן א האנט אויף א צווייטן איד?! א גוי שלאגט וכו'.
דו זאלסט ווייטער מקרב זיין דיין זון; עס וועט נעמען א שטיק צייט ווי לאנג עס וועט זיך פארהיילן זיינע ווייטאג פון די קלעפ און פארשעמונגען וואס ער האט געכאפט און פארשעמט געווארן פון דיר השם ישמרינו, אזוי אויך זאלסטו אסאך וויינען צום אייבערשטן ער זאל דיר מוחל זיין אויף די שרעקליכע מעשים, און מיט תפילה וועט עס ארויסגיין פון אים.
נעם זיך אונטער צו פארשפרייטן די קונטרסים פון מוהרא"ש אויף חינוך הילדים; סיי די אידישע קונטרסים: "געדולד צו קינדער" "צושנייד מיך נישט", און "אידיש נחת", און סיי די קונטרסים אויף לשון הקודש: "אוצר חינוך הילדים", צו ראטעווען נאך קינדער פון ווערן דערמארדעט פון די עלטערן. אין דעם זכות וועט דער אייבערשטער דיר מוחל זיין.