תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
איך בין שוין א שיינע פאר יאר א מלמד פאר עלטערע קינדער, אבער זייט איך הער די שיעורים האט זיך אלעס געטוישט. מען קען נישט גענוג מסביר זיין ווען מ'לערנט מיט קינדער מיט די הקדמות אין חינוך וואס דער ראש ישיבה שליט"א לערנט אונז, איך גיי נישט אריין אין קלאס איידער איך הער אויס א שיעור פונעם ראש ישיבה שליט"א.
איך דארף אן עצה ווי אזוי צו מאכן א געשמאקע לופט אין קלאס, אז אלע קינדער זאלן זיך שפירן אייניג. ליידער איז דא היינט אזא זאך אז מ'טיילט איין די קינדער וועט ס'איז פון די בעסערע, ווער ס'איז פון די שוואכערע, און ווער איז נאך שוואכער. איך וויל דאס זייער נישט טון, אבער למעשה איז דאך דא קינדער וואס איך דארף זיי זאגן אז איך בין צופרידן בלויז ווען זיי קענען די גמרא, און אנדערע קינדער דארף קענען אויך די תוספות וכדומה. ווי אזוי קען איך מאכן אז פון דעסט וועגן זאלן אלע קינדער זיך שפירן אייניג?
א גרויסן יישר כח
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
וואויל איז דיר אז דו האסט זוכה געווען צו זיין א מלמד דרדקי; מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט אויבן אין הימל פון מלמדים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא ח:): אויפ'ן פסוק (דניאל יב, ג): "וּמַצְדִּיקֵי הָרַבִּים כַּכּוֹכָבִים לְעוֹלָם וָעֶד – אֵלּוּ מְלַמְּדֵי תִּינוֹקוֹת". איינער וואס לערנט תורה מיט אידישע קינדער איז צוגעגליכן צו די שטערנס וואס באלייכטן און באשיינען די וועלט.
מוהרא"ש זכרונו לברכה איז דאס זייער שיין מסביר, אז פונקט ווי מען קען נישט ציילן די שטערנס פון די וועלט, אזוי קען מען נישט ציילן וויפיל זכותים א מלמד האט. ווייל א מלמד פלאנצט איין אין די קינדער תורה, יראת שמים און אמונה פשוטה אינעם אייבערשטן, און שפעטער ווען די קינדער וואקסן אויף און טוען גוטע זאכן גייט אלעס אויפן חשבון פונעם מלמד.
דער עיקר זאלסטו אריין לייגן אין די קינדער יראת שמים; דערצייל זיי מעשיות פון הייליגע צדיקים, דאס וועט אויפפלאמען זייער הארץ זיי זאלן וועלן אויסוואקסן צדיקים. עס איז באוויסט דער סיפור אז דער הייליגער צאנז'ער רב זכותו יגן עלינו האט אמאל געפרעגט דעם מלמד פון זיינע קינדער צי ער לערנט מוסר מיט זיי, האט דער מלמד אים געזאגט: "יא"; האט ער אים געפרעגט: "וואס פאר א מוסר ספרים לערנסטו מיט זיי?" זאגט ער: "חובות הלבבות", האט אים דער הייליגער צאנזער רב געזאגט: "נישט דאס מיין איך מוסר, איך פרעג צי דו לערנסט 'מוסר', צי דו פארציילסט זיי מעשיות פון הייליגן רבי אלימלך פון ליזענסק זכותו יגן עלינו און זיין ברודער דער הייליגער רבי זושא זי"ע"; ווייל מעשיות פון צדיקים דאס פייערט אויף דאס הארץ צו זיין אן ערליכער איד.
אויף דיין פראגע ווי אזוי מען מאכט די קינדער זאלן שפירן אייניג; דאס ווענדט זיך אינעם מלמד. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן לד): "כִּי יֵשׁ בְּכָל אֶחָד מִיִּשְׂרָאֵל דָּבָר יָקָר מַה שֶּׁאֵין בַּחֲבֵרוֹ, כְּמַעֲשֵׂה דְּאַבַּיֵי וְאַבָּא אֻמָּנָא, שֶׁהֵשִׁיבוּ לוֹ: "לָא מָצִית לְמֶעֱבַד כְּעֻבְדָּא דְּאַבָּא אֻמָּנָא", יעדער מענטש האט אין זיך א נקודה וואס א צווייטער האט נישט, איינער צייכנט זיך אויס אין לערנען, א צווייטער צייכנט זיך אויס אין גוטע מידות, א דריטער האט א שטארקע דרך ארץ און דער פערטער האט זייער אסאך יראת שמים. און די ארבעט פונעם מלמד איז, ארויס צו ברענגען דאס גוטס פון יעדע תלמיד; אפילו דער קינד וואס פארשטייט נישט גמרא פרש"י ותוספות, דארף מען אויסרומען מיט זיין נקודה. ווען מען זעט א גוטע נקודה ביי דעם קינד מאכט מען פון דעם אן עסק, מען בויט אים אויף דורך דעם וואס מען ברענגט ארויס דאס גרויסקייט און חשיבות פון זיין גוטע זאך וואס ער פארמאגט.
אז דו וועסט קוקן גוט אויף אלע קינדער, דו וועסט זוכן אין זיי גוטע זאכן - וועלן זיי אלע זיין פרייליך, זיי וועלן זיך ליב האבן איינער דעם צווייטן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.