תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
איך בין אין א קאנטרי אין די זומער, און איך וויל וויסן וואס איז דער גדר פון וועלכע עלטער טארן נישט שפילן אינגלעך און מיידלעך צוזאמען? און אויך אויב מ'מוז זיין שטרענג צו די קינדער דערביי, אדער קען מען פרובירן אביסל און דאס איבריגע פארקוקן?
איך ווייס אז ס'איז וויכטיג אז די אינגלעך און מיידלעך זאלן זיין אפגעטיילט און שפילן באזונדער, אבער קוים וואס מ'שלאפט אביסל, און ווען מ'שטייט אויף און מ'קוקט ארויס פון פענסטער זעט מען שוין די קינדער שפילן צוזאמען, וויפיל איז די שיעור צו זאגן פאר קינדער?
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת דברים, ו' מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
וואויל איז דיר אז דו לייגסט אריין קאפ און מח ווי אזוי צו מחנך זיין דיינע קינדער, דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו זען שיינע פירות.
חינוך איז דער יסוד היסודות ביי אידישע קינדער; אז מען איז נישט מחנך די קינדער ווען זיי זענען נאך יונג קען מען זיי חס ושלום פארלירן. ווי יונגער מען איז מחנך די קינדער זיי זאלן זיך אויפפירן איידל וועט מען האבן נחת פון זיי, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות בנים, סימן סה): "צָרִיךְ לְלַמֵּד אֶת הַתִּינוֹק דֶּרֶךְ אֶרֶץ מִנְּעוּרָיו", מען דארף אויסלערנען דאס קינד דרך ארץ ווען ער איז נאך יונג.
מען דארף אויסלערנען אינגלעך פון ווען זיי ווערן שוין אביסל עלטער - ביי די פינף זעקס יאר, אז זיי זאלן זיך שפילן מיט אינגלעך, און די מיידלעך – זיי זאלן זיך שפילן מיט מיידלעך. מען דארף זיי נישט נאכלויפן א גאנצן טאג וכו'; אז מען זאגט דאס אויף א שכל'דיגע וועג גייט דאס אריין אין די אויערן פון די קינדער און זיי פאלגן. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן כט): "ווען מען רעדט שיינע ווערטער, מען רעדט מיט שכל - דעמאלט ווערן די ווערטער אנגענומען"; זאג פאר דיין זון כסדר שיינערהייט מיט א שמייכל: "דו ביסט שוין א גרויס אינגל, שפיל מיט אינגלעך ווייל גרויסע אינגלעך שפילן נאר מיט אינגלעך, נאר קליינע אינגלעך שפילן מיט מיידלעך"; ווען מען זאגט דאס שיינערהייט גייט דאס צוביסלעך אריין אין זיי.
מיט אלע עצות און מיט אלע חכמות דארף מען אסאך וויינען צום אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו ערליכע קינדער. עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד וואס האט זייער מצליח געווען מיט אלע זיינע קינדער, ווען מען האט אים געפרעגט: "ווי אזוי האסטו זוכה געווען אז אלע דיינע קינדער זענען ערליכע אידן?" פלעגט ער ענטפערן: "וואס מיינט איר, איך האב זיי אראפגעריסן פון בוים?! איך האב אסאך טרערן פארגאסן צום אייבערשטן איך זאל זוכה זיין צו זען נחת פון זיי; איך פלעג וויינען יעדן טאג צום אייבערשטן ער זאל מיר געבן ערליכע קינדער, דערפאר האב איך זוכה געווען צו ערליכע קינדער".
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.