תוכן השאלה
לכבוד הרה"ג רבי יואל ראטה שליט"א,
שלום וברכה, איך בין דער בחור וואס האט געפרעגט וועגן א אינגערמאן וואס שלעפט מיך צו נישט איידעלע זאכן. א גרויסן יישר כח פאר אייער תשובה.
איך וויל אבער קלארער מסביר זיין מיין סיטואציע אז דער ראש ישיבה זאל בעסער פארשטיין מיין מצב. יענער האט בילדער און ווידיאס פון מיר וואס ער קען מיר סטראשן מיט דעם און מיר אריינלייגן אין גרויסע פראבלעמען, איך ווייס פון אנדערע וועלכע האבן אסאך געליטן פון די סארט זאכן. למעשה איז יענער א שיינער באלעבאס און איך בין אן אפגעריסענער בחור פון א משוגענע שטוב, און מ'וועט זיכער יענעם גלייבן מער פון מיר. זאל איך טאקע קוקן אויף גארנישט און שפרינגען אין וואסער אריין?
ווער גייט מיר גלייבן, ווער גייט זיך אננעמען פאר מיר אין פאל פון נויט? ס'איז גענוג אז איך פיל זיך א שמאטע אונטער יענעם, איך פיל זיך ווי יענעמ'ס חפץ מיך צו ניצן פאר זיינע תאוות... איך בין גארנישט ווערד פאר מיך אליין... און דער אמת איז אז איך וויל זיך ארויסרייסן פון אים, איך וויל אזוי שטארק... איך וויין אסאך מאל אין בעט און איך וויל זיין געלונגען און צופרידן, אבער וואס זאל איך טון אז מיין גורל איז אזוי?! - ווי אזוי קען איך זיך העלפן?
מיין שאלה איז נאכאמאל צי אייער עצה איז טאקע אז איך זאל אויף גארנישט קוקן און זיך נישט רעכענען מיט די קאנסעקווענצן? איך רעד שוין נישט פון געלט וואס איז אמת'דיג א נושא פאר זיך, איך האב ממש נישט געהאט קיין געלט פאר וועש אנצוטון איידער איך האב זיך פארפלאנטערט מיט אים, זאל איך טאקע אריינשפרינגען און נישט קוקן אויף גארנישט? דער ראש-ישיבה נעמט אחריות אויב עפעס וועט געשען חלילה?
מיט דאנק פאר אייער פריערדיגע ענטפער, און איך קוק ארויס אויף אן ענטפער אויף דעם יעצטיגן בריוו.
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת יתרו, י"ג שבט, שנת תשע"ח לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך זע אז דו פארשטייסט נאך אלץ נישט אין וואסערע סכנה דו געפונסט זיך; נישט גענוג וואס דער שגץ האט געטון מיט דיר וכו' האט ער דיר אויך צוגענומען דיין מח אז דו קענסט שוין נישט טראכטן גראד.
דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן ק): אויפן פסוק (בראשית לט, יב): "וַתִּתְפְּשֵׂהוּ בְּבִגְדוֹ", דער יצר הרע כאפט א מענטש מיט זיינע קליידער, ער מאכט אז דער מענטש זאל זיין פארנומען מיט קליידער וכו', אבער ווער עס האט שכל, דער קוקט נישט אויף גארנישט. זאגט דער רבי: "אַף עַל פִּי שֶּׁאֵין לוֹ בֶּגֶד לִלְבֹּשׁ, אַף עַל פִּי כֵּן אֵינוֹ מַטְרִיד עַצְמוֹ בָּזֶה וְאֵינוֹ רוֹצֶה לְהַנִּיחַ עַצְמוֹ לְבַלְבֵּל בָּזֶה", אפילו ער האט נישט קיין קליידער אנצוטון, קוקט ער אויף גארנישט, "וְזֶהוּ 'וַיָּנַח בִּגְדוֹ אֶצְלָהּ וַיָּנָס', שֶׁמֵנִּיחַ בִּגְדוֹ וּמַלְבּוּשׁוֹ וְנָס וּבוֹרֵחַ מֵהֶם וְאֵינוֹ מַשְׁגִּיחַ כְּלָל עַל זֶה, רַק עוֹשֶׂה אֶת שֶׁלּוֹ בַּעֲבוֹדַת ה' כְּפִי מַה שֶׁיָּכוֹל", דאס איז פשט אין פסוק; יוסף הצדיק איז אנטלאפן איבערלאזנדיג זיינע קליידער, ער האט אויף גארנישט געקוקט.
איך בעט דיר ברחמים, אנטלויף פון אים! אז נישט וועט דיר זיין זייער ביטער, ווייל פונעם אייבערשטן קען מען זיך נישט באהאלטן. האק אפ אלע דיינע פארבינדונגען וואס דו האסט מיט אים, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן י): "לֹא תִּכָּנֵס עִם פִּתּוּיֶיךָ בְּטוֹעֵן וְנִטְעָן, כִּי אֲרִיכַת הַרְגָּשַׁת הַחוֹשֵׁב אֲפִלּוּ לִבְחִינַת הַשּׁוֹלֵל, תִּפְעַל הַגְבָּרַת הַחֵפֵץ, וְתִתְהַפֵּךְ הָרָצוֹן אֵלָיו", מען זאל נישט רעדן מיט איינעם וואס וויל אריין שלעפן אין עבירות - נישט לטוב און נישט לרע; נישט זאגן איך גיי טון און אויך נישט זאגן איך גיי נישט טון, ווייל דאס עצם רעדן מיט א מניוול איז סכנות נפשות.
מען דארף וויסן אז א זאך וואס די תורה לאזט נישט טון - טוט מען נישט, אן קיין הסברים און אן קיין תירוצים. דער רבי זאגט (ספר המידות, אות פחד, חלק ב', סימן ג): "מִי שֶׁבּוֹרֵחַ מִן הַצָּרָה, הוּא פִּקֵּחַ", ווער עס אנטלויפט פון א צרה איז קלוג; עס איז נישט דא נאך אזא צרה ווי די צרה אין וואס דו געפינסט זיך. אנטלויף פון דעם רשע מרושע און האק אפ אלע קשרים וואס דו האסט מיט אים, געדענק אז עס איז דא א באשעפער אויף דער וועלט וואס ווייסט אלעס און זעט אלעס און מען קען זיך נישט באהאלטן פון אים.
אז דו ווילסט באמת ארויס קריכן פון דיינע שמוציגע מעשים נעם דעם רבינ'ס עצה און אז דו וועסט פאלגן דעם רבי'ן קענסטו נאך ארויס קריכן פון דיינע עקעלדיגע מעשים. די עצה פאר דעם איז תורה, אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער ליגט שוין אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק, לִלְמד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך" וועט ער סוף כל סוף ארויס גיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.
ווען דער רבי האט דאס געזאגט האט ר' נתן געפרעגט דעם רבי'ן (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "צי תורה קען אויך העלפן אזא איינעם וואס איז אראפ געפאלן אין די ביטערע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן", האט דער רבי אים געענטפערט: "דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס; אפילו א מענטש האט פוגם געווען אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב דער מענטש וועט יעדן טאג לערנען תורה, ער וועט זיך מאכן א קביעות צו לערנען 'כך וכך', וועט ער ווערן אן ערליכער איד"; זעט מען אז תורה קען יעדן איינעם העלפן, און יעדן צוריק ברענגען צום אייבערשטן.
בדרך כלל די אלע וואס זענען אראפ געפאלן אין ביטערע עבירות, בפרט אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, האבן שוין נישט קיין מח צו פארשטיין לערנען, ווייל דער מח איז זיי פארברענט געווארן פון די עבירה. די איינציגסטע וועג פאר זיי איז אז זיי זאלן נעמען דעם רבינ'ס דרך הלימוד (כמבואר בשיחות הר"ן סימן עו) און גורס זיין אסאך פרקים משניות, אפילו בלי הבנה כלל, דאס וועט זיי ארויס שלעפן פון זייער פלאנטער און זיי אפהאלטן פון זייער רגילות.
דאס איז דער איינציגסטער וועג פאר דיר ארויס צו קריכן פון דיינע מעשי תועבה אין וואס דו האסט זיך מרגיל געווען השם ישמרינו, איך האף אז דו וועסט פאלגן וואס איך שרייב דיר און תשובה טון.