תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
מען מעג נוצן מעשר געלט צו פארן קיין אומאן אויף ראש השנה? און אויב יא, מעג מען נוצן מעשר געלט אויך צו קויפן אן ערשטע קלאס זיץ? און וואס איז מיט נוצן מעשר געלט צו באצאלן פאר אנדערע מענטשן צו קומען קיין אומאן?
אויב דער ראש ישיבה קען דאס קלאר מאכן.
יישר כח
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
יום ב' פרשת כי תבוא לאומאן, י"ג אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
מוהרא"ש זאגט מען מעג ניצן מעשר געלט צו קומען קיין אומאן, סיי פאר זיך און סיי פאר די קינדער; ווייל עס איז נישטא קיין גרעסערע צדקה, טון א טובה פאר די נשמה און פאר די קינדער'ס נשמה - ווי קומען קיין אומאן צום הייליגן רבי'ן, וואס האט בפירוש געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה, שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה, לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר איר - מיינע תלמידים זענט תלוי אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.
פאר זיך און פאר די קינדער - אז מען האט נישט קיין געלט - קען מען ניצן מעשר געלט, ווייל קומען קיין אומאן איז תיקון נשמות. דער הייליגער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תו): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן", ראש השנה קען איך יעדן איינעם העלפן, אפילו מענטשן וואס איך קען זיי נישט מתקן זיין א גאנץ יאר, "אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם, אֲבָל בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים. כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת".
צאלן פאר אנדערע איז נישטא אין דעם קיין שום ענין, ענדערש זאלסטו ניצן דיין מעשר געלט פאר עניים וואס האבן נישט איינצוקויפן אויף שבת און יום טוב. דער רבי דארף נישט קיין באצאלטע סאלדאטן, די נסיעה צום רבי'ן דארף קאסטן, מען קען נישט קומען אן באצאלן, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב, סימן ה) ווען מען קומט ראש השנה צום צדיק ווערט פארראכטן די פינף חושים, "הַהוֹצָאוֹת שֶׁיֵּשׁ לְכָל אֶחָד, מַה שֶׁכָּל אֶחָד מוֹצִיא יְגִיעַ כַּפּוֹ, עַל הוֹצָאוֹת לָבוֹא לְהָרַב", די הוצאות הדרך וואס מען געבט אויס צו קומען צום צדיק, מיט דעם ווערט פארראכטן די חוש המישוש.
אזוי אויך קען מען נישט ניצן קיין מעשר געלט פאר ערשטע קלאס; מעשר געלט דארף גיין פאר עניים, און אז די נסיעה איז נישט אזוי באקוועם - ווערט מתוקן די חוש הריח, עיין ליקוטי מוהר"ן שם.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה, א גוט
געבענטשט יאר.