שאלה אין קורצן ענין
#36 - פארן קיין אומאן ווען די ווייב ווארט א שמחה?
אומאן, שלום בית, ראש השנה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געהערט ביי א שיעור ווי דער ראש ישיבה שליט"א זאגט אז מען דארף דאנקען דעם אייבערשטן ווען די ווייב לאזט פארן קיין אומאן. איך דאנק טאקע דעם אייבערשטן אויך אויף דעם, איך האב חתונה געהאט בערך א יאר צוריק, און ברוך ה' מיר זענען זיך ביידע אינאיינעם מחזק מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן וואס מיר הערן פונעם ראש ישיבה שליט"א, און מיין ווייב וויל איך זאל פארן קיין אומאן.


דער פראבלעם איז אבער אז מיר ווארטן אי"ה אויף א שמחה אום סוכות צייט, און מיין ווייב איז נערוועז אויב איך וועל פארן קיין אומאן אויף ראש השנה, זי וועט נישט זיין רואיג, אבער פון די אנדערע זייט וויל זי אויך אז איך זאל זיין ביים רבי'ן אויף ראש השנה און פועל'ן פאר אונז א גוט יאר, זי ווייסט נישט וואס איז ריכטיג צו טון, אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א אונז געבן אן עצה איבער דעם?


יישר כח פאר אלע חיזוק, איך האב ברוך ה' אנגעהויבן לערנען משניות, און איך בין ברוך ה' מעביר סדרה יעדע וואך.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - א' פרשת דברים, כ"ח תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיין אין אומאן ראש השנה ביים רבי'ן איז נישט קיין פשוט'ע זאך. דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכ): "וואס זאל איך אייך זאגן, קיין גרעסערס פון דעם איז נישט פארהאנען", נאך האט דער רבי געזאגט (שם, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", ראש השנה ביי מיר איז גרעסער פון אלעס, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי", און עס איז מיר א וואונדער אויף די מענטשן וואס גלייבן אין מיר, און זיי זענען מקורב צו מיר, "וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה", פארוואס זאלן זיי נישט מודיע זיין פאר אלעמען אז מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה? "אִישׁ לֹא יֵעָדֵר", קיינער טאר נישט פעלן, "כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", ווייל מיין גאנצע זאך איז ראש השנה.


נאך האט דער רבי געזאגט (שם, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה, שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה", איך האב באקומען א מתנה פונעם אייבערשטן, אז איך ווייס וואס איז ראש השנה, "לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", און נישט נאר ענק זענען אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה - "אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ, תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", נאר די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה.


נאך האט דער רבי געזאגט (שם, סימן תו): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים", ראש השנה קענען אלע באקומען א תיקון פון אים, "מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן", אפילו די וואס ער קען נישט מתקן זיין דורכן יאר, "אַף עַל פִּי כֵן בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן", אבער ראש השנה קענען זיי אויך באקומען זייער תיקון, "אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם, אֲבָל בְּראשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים", אפילו דער רבי קען זיי דורכאויס דעם יאר נישט העלפן, אבער ראש הנשה קען ער אלעמען מתקן זיין, "כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת", ווייל ראש השנה מאכט דער רבי אזעלכע גרויסע תיקונים, דעריבער זאלן אלע קומען צו אים ראש השנה.


אז דיין ווייב דארף האבן אין די צייט פון ראש השנה און זי וויל דו זאלסט בלייבן מיט איר - קענסטו בלייבן מיט איר, אויף דעם איז געזאגט געווארן (שבת קנא:): "חלל עליו שבת אחד", ענדערש זאל מען פארשוועכן איין שבת - "כדי שישמור שבתות הרבה", כדי מען זאל קענען היטן אסאך שבתים; אזוי אויך, ענדערש איין יאר נישט קומען, נישט איבער רייסן דעם שטריק - אזוי וועסטו קענען קומען אלע יארן ראש השנה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#35 - טאר מען טאקע נישט שלאפן אום ראש השנה?
אומאן, רפואה, ראש השנה, מנהגים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב ברוך ה' זוכה געווען צו זיין אין אומאן אויף ראש השנה, איך בין איינגעשטאנען אינעם בנין היכל הקודש מיט'ן ראש ישיבה, איך האבן געזען ווי דער ראש ישיבה איז מקפיד מען זאל אויפשטיין ראש השנה אינדערפרי פאר'ן עלות השחר, און אויך אז מען זאל זיך נישט אראפלייגן ראש השנה אינמיטן טאג.


האב איך געוואלט פרעגן, איך ווייס אז דער ראש ישיבה ארבעט מיט הימלישע כוחות אן שלאפן אן עסן, דער ראש ישיבה שליט"א דאווענט פאר'ן עמוד, געבט שיעורים, מאכט פרייליך הונדערטער טויזנטער אידן, איך פארשטיי בכלל נישט פון וואו דער ראש ישיבה נעמט די געוואלדיגע כוחות; איך בין אבער א פשוטער מענטשעלע, איך בין אויסגעמאטערט פון די נסיעה, גע'הרג'ט ממש, קוים וואס איך לעב, איך קען נישט שלאפן אויף א פליגער און אויף א באס, דאס יאר איז די נסיעה מיר געווארן נאך פיל שווערער פון אלע יארן, ווען איך בין אנגעקומען קיין אומאן וואלט מען מיך שוין באמת געדארפט טראגן מיט א מיטה, דער אייבערשטער האט געהאלפן אז איך האב געקענט גיין מיט מיינע צוויי פיס ביז צום בעט; איז מיין שאלה אזוי, מוז מען זיך מוסר נפש זיין נישט צו שלאפן אום ראש השנה. בפרט אז איך קום מיט קליינע קינדער?


איך האב געליינט אין עצתו אמונה אז דער ראש ישיבה וועקט אויף די קינדער ביים עלות ווייל ער האט רחמנות אויף זיי, איך טראכט אויך נישט אז די קינדער דארפן שלאפן אויב אלעס איז כסדר וכשורה, אבער איך טראכט פון די געזונט פון די קינדער, מען ליגט נאך יום טוב מיט פיבער, צושאקלט און צעריסן.


איך בין מבטל מיין דעת צום ראש ישיבה, אויב איז די תיקון פון יאר תלוי אין נישט שלאפן ראש השנה וועל איך אויפוועקן מיך און מיינע קינדער, איך וועל נישט שלאפן; דאס איז אבער מיין שאלה, צי איז דאס טאקע אזוי, איך בין דאך נישט אין הימל און איך וועל אלעס טון צו האבן א רואיגע גוטע יאר.


הגם עס איז נישט נוגע פאר יעצט, מען האלט שוין נאך ראש השנה, אבער איך געדענק אז אלע יארן ווען עס קומט דערצו טראכט איך א שאד איך האב נישט געפרעגט דעם ראש ישיבה פאר יום טוב וועגן דעם, אז איך זאל וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, אסרו חג, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך זאג בסך הכל וואס מוהרא"ש זאגט. אז מען קומט אין אומאן זאג איך יעדע יאר פאר אנשי שלומינו וואס מוהרא"ש זאגט, מוהרא"ש זאגט (הנהגות ראש השנה, סדר קימה): "צריך שתדע בני", וויסן זאלסטו, "שמובא בפוסקים בשם הירושלמי", עס ווערט געברענגט אין די פוסקים, "מאן דדמיך בריש שתא", ווער עס שלאפט אנהויב יאר "דמיך מזליה", פארשלאפט זיין מזל פון א גאנץ יאר, "ולכן צריכים להזהר ביותר בראש השנה לקום קודם אור היום שיהיה ער", דעריבער דארף מען זען אויפצושטיין פאר'ן עלות.


אז מען האט נישט קיין כח, מען איז אויסגעמאטערט - דארף מען זיך זייער אכטונג געבן צו גיין שלאפן צייטליך און זיך אפרוען, און אז מען איז נישט ביי די כוחות - איז פארשטענדליך אז מען זאל זיך נישט איבערשטרענגען.


דער עיקר זאלסטו זיך פרייען אז דו ביסט געווען ביים הייליגן רבי'ן ראש השנה אין אומאן, דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", ווער עס איז געווען ביי מיר אויף ראש השנה- דארף זיך זייער פרייען א גאנץ יאר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#34 - איז דען דער רבי גרעסער פון רבי שמעון בר יוחאי?
אומאן, ראש השנה, צדיקים, מירון

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געהערט א מעשה פון א געוויסער צדיק וואס פלעגט פארן יעדעס יאר קיין מירון אויף ראש השנה, און איינע פון זיינע תלמידים האבן אים געפרעגט אויב ער מעג פארן קיין אומאן, האט דער צדיק אים געענטפערט, "איך קען דיר נאר זאגן איין זאך, גיי דורך דעם קבר פון רבי שמעון בר יוחאי, און זאג מיר אויב דו קענסט טרעפן א בעסערער מליץ יושר פון אים", דאס הייסט אז מען קען נישט זאגן אז דער הייליגער רבי איז גרעסער פון רבי שמעון בר יוחאי, און דער איד האט שוין פארשטאנען וואס ער האט צו טון, און ער איז נישט געפארן קיין אומאן.


איך וויל וויסן וואס דער ראש ישיבה שליט"א האלט וועגן די מעשה.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל, י"ט אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס איך זאג צו די מעשה? איך ווייס נישט וואס דו ווילסט; ווער רעדט פון גרעסער קלענער? דו מאכסט א טעות, דא רעדט מען נישט ווער עס איז גרעסער, דא רעדט מען פון א צדיק וואס האט מבטיח געווען אז ווער עס וועט קומען צו זיין קבר - וועט ער מתקן זיין. עס איז נאכנישט געווען זייט בריאת העולם א צדיק וואס זאל צוזאגן מיט צוויי עדות דאס וואס דער רבי האט צוגעזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכה) אז ווער עס וועט קומען צו זיין ציון זאגן דעם תיקון הכללי, די צען קאפיטלעך תהלים [קאפיטל - טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ] און געבן א פרוטה לצדקה פאר זיין זכות, אפילו ער האט געטון די הארבסטע עבירות: "וועל איך מיך לייגן אויף די לענג און אויף די ברייט אים א טובה צו טון, ביי די פיאות וועל איך אים ארויסציען פון שאול תחתית".


גרעסער, קלענער, - דו מאכסט מיך לאכן; מיר קליינע קעפעלעך, קליינע מענטשעלעך, - זענען זייער ווייט פון די זאכן, מיר ווייסן גארנישט וועגן דאס גרויסקייט פון צדיקים. אך און וויי פאר די וואס שטופן אריין די נאז אין די זאכן, עס קומט צו לאכן ווען מען הערט מענטשן וואס האבן פוגם געווען בברית - מעסטן צדיקים; דער צדיק איז גרויס ביזן דאך, דער אנדערער איז גרויס ביזן הימל; מיר דארפן תשובה טון, דער אייבערשטער זאל אונז מוחל זיין.


מיר פארן צום רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה ווייל דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה - שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ ראשׁ הַשָּׁנָה. לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר איר - מיינע תלמידים זענט תלוי אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.


נאך האט דער רבי געזאגט (שם, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אִישׁ לֹא יֵעָדֵר; כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", עס איז מיר א וואונדער פארוואס מיינע מענטשן וואס גלייבן אין מיר, זאלן נישט רעדן צו אלעמען אז מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ וּמְקֹרָב אֵלָיו יִהְיֶה עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ, וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט געהייסן מען זאל מאכן א כרוז, אז אלע זאלן קומען צו זיין ראש השנה. נאך האט דער רבי געזאגט: "ווער עס קומט צו מיר אויף ראש השנה דארף זיין פרייליך א גאנץ יאר".


ווען עס ווארט דיר א משפט וואלסטו געגאנגען זוכן א לויער, אדער דו וואלסט געמאכט דעם וויץ און קודם אריבער אין מירון וכו'? ווען דו ביסט לא עלינו ולא עליכם נישט געזונט און דו דארפסט גיין זוכן א גרויסער דאקטער - וואלסטו אויך געזאגט די ליצנות, אדער דו וואלסט געגאנגען צום גרויסן דאקטער, און צום גרויסן לויער?!


ראש השנה איז דער גרויסער יום הדין; מען איז דן "מִי יִחְיֶה וּמִי יָמוּת, מִי בָּאֵשׁ וּמִי בַּמַּיִם", אלע שרעקליכע טראגעדיעס וואס מען הערט א גאנץ יאר השם ישמרינו - ווערט אלעס אנגעשריבן אום ראש השנה. יעדן טאג ווערן אוועקגעריסן יונגע מענטשן, מענער און פרויען, יונגע קינדער בלייבן אן עלטערן ה' ירחם, אלע שפיטעלער זענען לא עלינו אנגעפילט מיט אידישע קינדער; דא איז דא א צדיק וואס האט צוגעזאגט אז ראש השנה קען ער יעדן איינעם העלפן, ער קען יעדן מתקן זיין; קוק וואס רבי נתן שרייבט - וואס דער רבי האט אים געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תז): "אָמַר, שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן. אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם, אֲבָל בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים. כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת", אפילו מענטשן וואס דער רבי קען א גאנץ יאר נישט העלפן, אבער ראש השנה - קען ער יעדן פאררעכטן; נו וואס איז בכלל די שאלה? א מענטש מיט אביסל שכל לויפט קיין אומאן.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו קענען זיין אין אומאן ראש השנה מיט גאנץ כלל ישראל.

#33 - איך בין געווען ארויס פון געגנט, האב איך יוצא געווען ראש השנה אין אומאן?
אומאן, ראש השנה, מוהרא"ש, היכל הקודש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב זוכה געווען צו זיין ראש השנה אין אומאן, איך בין איינגעשטאנען אינעם בנין היכל הקודש מיט'ן ראש ישיבה שליט"א, איך בין געווען עטליכע מאל אום יום טוב ביים ציון, אבער נאכאלץ שפיר איך אזוי ווי איך בין נישט געווען אין אומאן, ווייל דער בנין איז אזוי ווייט ארויס פון געגנט, אז איך ווייס נישט אויב דאס ווערט נאך גערעכנט ווי אומאן. האב איך יוצא געווען דאס זיין אין אומאן אויף ראש השנה?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תרומה, א' דראש חודש אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


טאנץ פאר שמחה אז דו האסט זוכה געווען צו זיין ביים הייליגן רבי'ן ראש השנה. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל, וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, אִישׁ לֹא יֵעָדֵר; כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה און עס איז מיר א וואונדער פארוואס מיינע מענטשן וואס גלייבן אין מיר, זאלן נישט רעדן צו אלעמען אז מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ וּמְקֹרָב אֵלָיו יִהְיֶה עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ לֹא יֶחְסַר אִישׁ, וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט געהייסן מען זאל מאכן א כרוז, אז אלע זאלן קומען צו זיין ראש השנה. נאך האט דער רבי געזאגט, ווער עס קומט צו אים אויף ראש השנה דארף זיין פרייליך א גאנץ יאר.


דו האסט זוכה געווען צו זיין אין אומאן ראש השנה ביים הייליגן רבי'ן, מיט דעם אליינס דארפסטו זיך פרייען א גאנץ יאר; כל שכן אז דו ביסט געווען מיט תלמידי היכל הקודש, האסט געדאווענט די תפילות מיט אנשי שלומינו, האסט געהערט די תקיעות, די דרשות און די שיעורים ביי אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש, - דארפסטו דאך זיין זייער זייער פרייליך און בעטן דעם אייבערשטן אז דעם קומענדיגן יאר און אלע יארן זאלסטו מיט דיינע קינדער און אייניקלעך זוכה זיין צו זיין מיט די הייליגע חבורה.


עס איז גאר אנדערש אין היכל הקודש ווען דער בעל תפילה זאגט (יוצר לשחרית, יום ב): "שֻׁלַּחְתִּי בְּמַלְאֲכוּת סֶגֶל חֲבוּרָה" איך בין געשיקט געווארן מיט א שליחות פון א חשוב'ע חבורה, "שׁוֹמְרֵי אֱמוּנָתְךָ וּמְיַחֲדֶיךָ בְּמוֹרָא", א חבורה וואס האבן א שטארקע אמונה, און זיי איינציגן דיין נאמען, דער בעל תפילה זאגט צום אייבערשטן: "איך שטייי דא בשליחות פון א גרופע פון אמונה, א גרופע וואס לעבט מיט דיר, א גרופע וואס האבן יראת שמים".


עס איז גאר אנדערש ווען מען זאגט דאס אין היכל הקודש, וואס די גאנצע מנין, די גאנצע קהל, כל הקהל הקודש - איז איין שטיק אמונה, א גרופע צדיקים. אזוי ווי מוהרא"ש זאגט (ספר ארך אפים, פרק ה): "הֵם הַצַּדִּיקִים הַגְּנוּזִים, צַדִּיקֵי אֱמֶת שֶׁבְּדוֹר הַזֶּה"; תלמידי היכל הקודש, זיי זענען די באהאלטענע אמת'ע צדיקי הדור; זיי לעבן מיט'ן אייבערשטן, זיי לעבן בתמימות ובפשיטות און טוען דעם הייליגן רבינ'ס ווילן.


מוהרא"ש האט מיר געזאגט ראש השנה שנת תשע"ב נאך תפילת שחרית: "וויסן זאלסטו, זייט עס איז דא א קיבוץ ביים רבי'ן, איז נאכנישט געווען אזא קיבוץ; דער רבי איז דא, רבי נתן איז דא, אלע צדיקים זענען דא"; עס איז געווען די ערשטע יאר וואס מוהרא"ש האט מיר געבעטן צו דאווענען פאר'ן עמוד און די בחורים זאלן העלפן דאווענען. מוהרא"ש איז געווען אזוי פרייליך, מוהרא"ש האט מיר דעמאלט געזאגט אזעלכע ווערטער וואס איך האב נישט געהערט, נישט פאר דעם און נישט נאכדעם.


זיי פרייליך.

#32 - דעם רבינ'ס חיזוק האט מיר געהאלפן און געראטעוועט
אומאן, שלום בית, חסידות ברסלב, ראש השנה, הכרת הטוב

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך זיץ דא אין א שפיטאל מיט מיין ווייב, און איך שפיר אז איך מוז שוין יעצט נעמען די פענע אין די הענט זיך צו באדאנקען פאר'ן ראש ישיבה שליט"א.


איידער איך שרייב מיינע ווערטער וויל איך קודם ארויסגעבן מיינע רגשי הלב וואס ליגן שוין לאנג ביי מיר אנגעלייגט אויפ'ן הארצן, איך האב שוין עטליכע מאל גענומען די פענע אין מיין האנט און לא אסתייעא מילתא. ערשטנ'ס דאנק איך דעם באשעפער אז איך האב די זכי' זיך צו לערנען אביסל פון רבי'ן, פון די עצות און הנהגות, נעמען די יסודות פאר'ן לעבן און שטייגן אין עבודת השם. ספעציעל וויל איך דאנקען פאר'ן גוטן שליח - דער ראש ישיבה שליט"א, איך לעב פון די שיעורים, מיין לעבן האט באקומען א תכלית, עס האט מיר געטוישט מיין לעבן - ברוחניות ובגשמיות, אין עניני קדושה און אזוי ווייטער אויף די טעגליכע לעבנ'ס שטייגער, תורה, תפילה, שלום בית, תשובה, מעביר סדרה זיין, מקפיד זיין אויף מנין, הכרת הטוב, רעדן שיין און איידל, מידות טובות, א ריכטיגע בליק אויף די קינדער סיי די אייגענע און סיי פרעמדע, עס איז נישטא די פאסיגע ווערטער צו דאנקען דעם אייבערשטן און זיין שליח אויף דעם אלעס.


אויך וויל אביסל ארויסגעבן, אין קורצן, א קליין חלק פון מיינע הרגשים פון מיין זיין דעם פארגאנגענעם ראש השנה צום ערשטן מאל אין אומאן. טינט וועלן זיך ענדיגן און בלעטער וועט נישט זיין גענוג צו קענען ארויסגעבן וואס איך האב געשפירט און מיטגעהאלטן אין די קורצע 72 שעות וואס איך בין דארט געווען, אנגעהויבן מיט די אויפנעמען פון די חברים פון היכל הקודש, איך האב קיינעם כמעט נישט געקענט און מען האט מיר אויפגענומען מיט אזא גוטע געפיל, כאילו מען איז שוין חברים יארן לאנג, דערנאך די סליחות ערב ראש השנה, דאס דאווענען ערב ראש השנה, די שיעורים, אזא דערהויבנקייט, שוין אפגערעדט פון די תפילות ראש השנה אליין, די התעוררות און די ווארעמקייט, די נאנטשאפט צום אייבערשטן, אוי! א שאד אז ס'האט זיך געענדיגט, אזא אנגענעמקייט ביי די סעודות ראש השנה, ווער רעדט נאך פון די שיעורים ראש השנה פארנאכט, פערל ווערטער האבן זיך געגאסן עס איז געווען כמים קרים על נפש עיפה, צו האבן די ריכטיגע בליק אין יום טוב און אין לעבן, הלואי הלואי זאל איך זוכה זיין נאכאמאל איבער א יאר.


וואס איז בכלל מעגליך צו שרייבן אויף די פתיחות הלב און הרהורי תשובה וואס איך האב באקומען ביים ציון און ביי די התבודדות שפעטער. א שטארקע חיזוק איז מיר געווען די הכנה וואס דער ראש ישיבה שליט"א האט געזאגט פאר'ן ארויפגיין צום ציון פארטאגס, אז ס'איז גענוג צו זאגן די צען קאפיטלעך תהילים, די תיקון הכללי, ווייל ווען נישט וואלט איך שטארק צובראכן געווארן, און מיט די ווערטער האב איך זיך געקענט שטארקן.


אפשר איז נישט שיין פון מיר אז איך האב נישט געשריבן ביז יעצט, אבער ס'איז בעסער שפעט ווי קיינמאל, דעריבער וויל איך יעצט אפגעבן א ישר כח אויף אלעס וואס דער ראש ישיבה שליט"א טוט, אויף אלע שיעורים און בריוון, וואס פון דעם נעם איך א שטיק חיות.


נאך איין נקודה וויל איך צולייגן, אז איך האב א מתנה פון הימל אז מיין ווייב שטייט מיט מיר מיט אלע שמועסן און זי הערט אויך צו די שיעורים, אזוי אז מיר זענען זיך מחזק צוזאמען.


און יעצט צו די נקודה וואס איך וויל שרייבן, היינט נאכמיטאג האט מיין ווייב מיר געקלונגען אז עס האט זיך געמאכט אן ערנסטע פראבלעם און מ'מוז שוין אפלאזן אלעס און אריינפארן אין שפיטאל. יישר כח אייבערשטער אויף די כוחות הנפש וואס ווערט אריינגעגאסן אין מיר כסדר, וואס א דאנק דעם האב איך זיך נישט פארלוירן, נאר די ערשטע זאך געדאנקט דעם אייבערשטן אויף ביז אהער און געבעטן אויף ווייטער, אודאי האבן מיר געוויינט צום באשעפער אז אלעס זאל זיין כשורה אבער מיר האבן געפילט אז איינער טראגט אונז און מיר זענען נישט אליין. נישט צופיל צייט האט גענומען און נאך א בדיקה האט מען געזען אז ס'איז דערנאך און זי האט פארלוירן, איך בין געווען זיכער אז איך גיי דארפן טרייסטן מיין ווייב און איך האב נישט געוואסט מיט וואס אנצוהויבן, למעשה האב איך גערעדט מיט איינע פון די געהילפן אין שפיטאל, ווען מיין ווייב איז נאך געווען אין צימער, און איך פרעג איר ווי אזוי מיין ווייב האט עס אנגענומען, ענטפערט זי מיר, "זי איז זייער שטארק, זי האט עס אנגענומען אזוי רואיג", און זי האט צוגעלייגט אז נישטא אסאך אזעלכע וואס זאלן זיין אזוי שטארק.


שפעטער ווען איך טרעף מיין ווייב זאגט זי מיר די ערשטע זאך נאכ'ן דערציילן די נישט גוטע בשורה, "די ערשטע זאך האב איך געזאגט מזמור לתודה". יישר כח אייבערשטער, איך בין גאר געווארן מחוזק, אזא רואיגקייט נאכ'ן זיך פלאגן שווער פאר עטליכע חדשים, און דאס מאל איז עס געווען ספעציעל שווער. מיין מח איז נישט מסוגל צו אויפכאפן די גאנצע הלוך ילך, פון וואו מען האט אזעלכע כוחות הנפש. נאר די כח פון רבי'ן, נאר די שיעורים פון ראש ישיבה, וואס ברענגט אריין אמונה שמחה און הודאה.


איך מיין אז יעדע ווארט מער איז איבעריג. דער באשעפער זאל העלפן מען זאל זיך קענען שטארקן אויף אלע שוועריקייטן און דער ראש ישיבה זאל ווייטער קענען איבערגעבן די תורת אמת פאר די קומענדיגע דור. איך בעט איבער אויב ס'איז נישט געשריבן קלאר, איך האב עס געשריבן דא אין שפיטאל, אן קיין סאך ישוב הדעת.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בא, כ"ט טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיר דיינע הרגשים פון דעם פארגאנגענעם ראש השנה ביים הייליגן רבי'ן; מען קען נישט מסביר זיין וואס דאס איז ראש השנה ביים הייליגן רבי'ן פאר איינעם וואס האט דאס נאכנישט טועם געווען, פון איין זייט - די התעוררות לתשובה, און פון די אנדערע זייט - א שטארקע שמחה.


וואויל איז דעם וואס איז זוכה צו קומען צום רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה; ער וועט אלעס פאררעכטן און זוכה זיין צו א שטארקע אמונה. דער רבי געבט א קלארע אמונה, מען שפירט זיך שטענדיג ארומגענומען מיט'ן אייבערשטן, מען האט נישט מורא פון קיינעם, מען ווערט נישט פארלוירן ווען זאכן גייען אנדערש ווי מען וויל, ווייל מען ווייסט אז דער אייבערשטער מאכט אלעס און טוט אלעס נאר עס זאל זיין גוט, אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב, סימן ח): "וְצָרִיךְ לְבַקֵּשׁ מְאֹד מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שֶׁיִּזְכֶּה לְהִתְקָרֵב לְמַנְהִיג אֲמִתִּי, כְּדֵי שֶׁיִּזְכֶּה לֶאֱמוּנָה אֲמִתִּית בִּשְׁלֵמוּת", מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו טרעפן אן אמת'ער צדיק וואס קען צוברענגען צו האבן א ריינע קלארע אמונה, "כָּל הַמִּתְקָרְבִים לְמַנְהִיג אֲמִתִּי, זוֹכִין לֶאֱמוּנָה יְשָׁרָה דִּקְדֻשָּׁה", ווייל אלע וואס זענען מקורב צו אן אמת'ן צדיק, זענען זוכה צו האבן א קלארע אמונה.


זיי זיך מחזק אינאיינעם מיט דיין ווייב, דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן; וועט איר זען גרויסע ניסים אין לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#31 - האב איך פארשלאפן מיין מזל אום ראש השנה?
אומאן, ראש השנה, בלבולים, דאגות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


ס'איז נישט מעגליך זיך גענוג צו באדאנקען פאר דעם הערליכן ראש השנה וואס איך האב געהאט דאס יאר אין אומאן אין דעם הייליגן זויבערן לעכטיגן זיסן בנין היכל הקודש אין אומאן. יישר כח פאר די הערליכע סעודות, פאר די דרשות, און פאר די דאווענען. יעדע ריר האט מיר געגעבן שטיקער געזונט און לעבן פאר א גאנץ יאר .


מיין שאלה איז אזוי, איך בין אנגעקומען קיין אומאן ממש מיט די נשמה אין די הענט, נאכ'ן זיך וואלגערן אויפ'ן פליגער, און נאכדעם נאך א סטאפ, און כמעט 24 שעה פליען, און פארן נסיעות המפרכסת את הגוף, דאס בערך הייסט 48 שעה אויפזיין פון ווען איך בין אויפגעשטאנען אינדערפרי די טאג וואס איך בין ארויסגעפארן ביז'ן אנקומען קיין אומאן.


נאכדעם איז געקומען ראש השנה, איך האב זייער שטארק געוואלט טון אלעס וואס איך קען צו האבן א גוטע יאר, איך בין געגאנגען שלאפן ראש השנה ביינאכט און ראש השנה פארטאגס בין איך אויפגעשטאנען און אויפגעוועקט מיין אינגל ביים עלות, און דערנאך איז די טאג געפארן, די תפילות, די סעודות, איך האב זיך נישט געוואלט לייגן שלאפן ראש השנה אינמיטן טאג. ביינאכט האב איך שוין געפילט אז איך קען נישט מער, איך בין שוין געבליבן אין בעט און קוים זיך געקענט רירן, און אזוי אויך די צווייטע טאג האט איך פארפאסט דאס דאווענען מיט די תקיעות און סעודות, איך בין געליגן קראנק אין בעט.


איך וויל וויסן אויב די זאך פון ווער עס פארשלאפט ראש השנה פארשלאפט זיין מזל, איז א זאך וואס מען מוז טון, מען טאר שוין נישט שלאפן ביים עלות, און מען טאר נישט שלאפן אינמיטן טאג, אדער איז דא א אויסנאם? ווייל איך בין אזוי דערשראקן אז דאס יאר האב איך שוין פארשלאפן מיין מזל.


דאס יאר איז שוין סיי ווי דערנאך, איך וויל וויסן פאר די קומענדיגע יארן ווי אזוי זיך צו פירן אין אזא פאל.


יישר כח פאר אלע שיינע עצות און שיעורים.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת לך לך, ד' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס זוכסטו זיך צו צעברעכן? דו דארפסט זיין גאר פרייליך אז דו האסט זוכה געווען צו זיין אין אומאן ראש השנה ביים רבי'ן. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "מִי שֶׁהָיָה אֶצְלִי עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לִשְׂמוֹחַ מְאֹד כָּל הַשָּׁנָה", ווער עס איז געווען ביי מיר אויף ראש השנה דארף זיך פרייען א גאנץ יאר.


וואס דארפסטו יעצט זוכן ווי דו קענסט דאגה'נען? וואס איז דיר נישט גענוג די ווערטער פון רבי'ן וואס ער האט געזאגט (שם, סימן תו): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן", אלע קענען באקומען א תיקון ראש השנה, אפילו די וואס קענען נישט באקומען קיין תיקון דורכאויס דעם יאר, "אַף עַל פִּי כֵן בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן", דאך קען יעדער איינער באקומען ראש השנה זייער תיקון, "אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם אֲבָל בְּראשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים", אפילו דער רבי קען זיי נישט מתקן זיין דורכן יאר, דאך, ראש השנה קען דער רבי יעדן איינעם מתקן זיין, "כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת".


זיי פרייליך, דו וועסט האבן א זיס יאר.

#30 - פארוואס דארף איך ארייננעמען מיין טאכטער ווען מיין איידעם פארט קיין אומאן?
אומאן, שווער און שוויגער, חסידות ברסלב, ראש השנה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיין איידעם איז לעצטנס נתקרב געווארן צו ברסלב, ער הערט אויס אייערע שיעורים, און ער איז געפארן אויף ראש השנה קיין אומאן.


דאס וואלט מיך נישט אזוי געשטערט, אבער וואס בין איך שולדיג אז ווייל ער פארט קיין אומאן דארף איך ארייננעמען מיין טאכטער אויף יום טוב צו מיר, זיי האבן קיין עין הרע א שטוב מיט קינדער?


שפעטער האב איך געזען א בריוו פון אייך ווי איר שרייבט פאר איינעם, "פארשאף פאר דיין ווייב א פלאץ וואו צו זיין אויף יום טוב", וואס הייסט "פארשאף"? איך בין דער וואס ווערט פארשאפט. אויף וועמענ'ס חשבון זאגט איר דאס אז מ'זאל זיך אנלייגן אויף מיר אויף יום טוב?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' האזינו, ח' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


קודם מוז איך דיר זאגן אז דו ביסט א גוטער שווער, דו קריגסט זיך נישט מיט דיין איידעם, עס שטערט דיר נישט אז ער פארט קיין אומאן, דאס ווייזט אז דו ביסט א קלוגער מענטש; וויפיל מען הערט פון אינגעלייט וואס האבן צו טון מיט זייער שווער ווען זיי פארן ראש השנה קיין אומאן, ווי די שווער און שוויגער העצן אן די גאנצע משפחה קעגן זייער איידעם, ביז עס ענדיגט זיך מיט א גט השם ישמרינו.


יעצט צו דיין פראגע, וואס דו ברויזט אויף מיר אז איך האב דיר געשיקט דיין טאכטער וכו'; איך ווייס נישט ווער דו ביסט און ווער דיין איידעם איז, אז עס איז דיר שווער אריין צו נעמען דיינע קינדער אין אייניקלעך אויף יום טוב - דארפסטו דאס זיי זאגן. עס איז זייער וויכטיג ווען די חתונה געהאטע קינדער קומען מיט זייערע קינדער, זיי לייגן זיך אן אויף די עלטערן - זיי צו זאגן קלאר ווען יא צו קומען און ווען נישט צו קומען. אויב מען קען ארייננעמען די קינדער און אייניקלעך אויף א שבת אדער אויף א יום טוב, מען האט די כוחות צו קאכן, באקן און רוימען - איז זייער שיין זיי צו לאדענען אויף שבת און יום טוב, און אז מען זעט אז מען איז נישט ביי די כוחות - דארף מען זיי געבן צו פארשטיין אז מען קען נישט קומען זיך אריין פאקן מיט די גאנצע משפחה.


קומענדיגע יאר זאלסטו מסביר זיין פאר דיין איידעם אז עס איז שווער פאר דיר און דיין ווייב אריין צו נעמען דיין ווייב מיט די קינדער אויף יום טוב, ער זאל איר פארשאפן א פלאץ וואו צו זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גמר חתימה טובה.

#29 - וואס זאל איך רעדן מיט מיינע תלמידים אין חודש אלול?
חינוך הילדים, ראש השנה, תשובה, בין אדם לחבירו, חודש אלול

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב זיך ממש מחי' געווען מיט די בריוו איבער וואס צו רעדן מיט מיינע תלמידים אין די ימי בין המצרים, און איך האב ברוך ה' געפאלגט אלעס וואס איז דארט געשטאנען. יישר כח.


יעצט האב איך געוואלט פרעגט ווי אזוי און וואס מ'זאל רעדן מיט די קינדער, מיינע תלמידים זענען 8 יאר אלט, אין די טעג פון חודש אלול, פאר די הייליגע טעג.


איך וועל זיך פרייען צו באקומען אפאר ווערטער לתועלת די תלמידים.


יישר כח און א כתיבה וחתימה טובה.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ד' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בין דיר אזוי מקנא מיט דיין הייליגע ארבעט; דו זיצט מיט קליינע קינדער, ריינע נשמות, אכט יעריגע קינדער וואס ווייסן נאך נישט פון קיין פראבלעמען אין לעבן, זיי שלינגען יעדעס ווארט וואס דער מלמד זאגט, יעדעס ווארט פונעם מלמד גייט אריין טיף טיף אין זייערע ריינע הערצער.


א מלמד וואס האט די ריכטיגע הקדמות, ער ווייסט ווי אזוי צו רעדן און וואס צו רעדן - קען ער ברענגען די קינדער צו א מורא'דיגע שטארקייט, די קינדער וועלן אויפוואקסן גרויסע צדיקים, זיי וועלן וויסן זייער גאנץ לעבן די וועג ווי אזוי זיך צוריק צו קערן צום אייבערשטן.


לייג אריין אין די קינדער דאס גרויסקייט פון תשובה; דער אייבערשטער שטייט און ווארט מען זאל אים איבערבעטן, מען זאל אים צוזאגן אז מען גייט זיין וואויל. לייג אריין אין די קינדער דאס רחמנות פונעם אייבערשטן, ווי ער וויל נאר גוטס, ער וויל נישט שטראפן אידישע קינדער, ער ווארט מען זאל זיך צוריקקערן צו אים.


דערצייל זיי מעשיות פון די הייליגע חכמים איבער דאס גרויסקייט פון תשובה, דערצייל זיי מעשיות פון צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען צוריק צו ברענגען אידישע קינדער צום אייבערשטן, זיי האבן קיינמאל נישט אויפגעגעבן אויף קיין שום מענטש; ווי ווייט מען איז פארקראכן קען מען זיך צוריקקערן צום אייבערשטן.


רעד נישט צו זיי קיין הויכע זאכן; עבודות פון צדיקים פון תעניתים און סיגופים. רעד צו זיי דעם רבינ'ס ווערטער, די פשוט'ע וועג פון תשובה, ווי דער אייבערשטער איז מוחל ווען מען זאגט ארויס פשוט'ע ווערטער: "איך וויל זיין גוט", "איך גיי שוין זיין גוט", "איך גיי מער נישט טון די עבירה", וואס דעמאלט איז דער אייבערשטער גלייך מוחל דעם מענטש, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תורת כהנים, בחוקותי) דער אייבערשטער זאגט: "מִיַּד שֶּׁהֵם מִתְוַדִּים עַל עֲוֹנוֹתֵיהֶם, מִיַּד אֲנִי חוֹזֵר וּמְרַחֵם עֲלֵיהֶם", ווען א מענטש איז זיך מתודה אויף זיינע עבירות בין איך אים גלייך מוחל און איך פיר זיך מיט אים מיט רחמנות.


אין די זעלבע צייט זאלסטו זיי אויסלערנען דאס הארבקייט פון טשעפען א חבר; ווייל אויף אלע עבירות קען מען תשובה טון, פון אלע פראבלעמען קען מען ארויסגיין, אבער עֲבֵירוֹת שֶׁבֵּין אָדָם לַחֲבֵירוֹ אֵין יוֹם הַכִּפּוּרִים מְכַפֵּר עַד שֶׁיְרַצֶה אֶת חֲבֵירוֹ (יומא פה:), אויב מען טוט וויי א צווייטן העלפט נישט קיין תשובה נאר מען מוז יענעם איבערבעטן און יענער דארף מוחל זיין.


זאלסט אסאך רעדן צו די קינדער זיי זאלן אכטונג געבן נישט וויי צו טון א חבר און נישט לאכן פון א חבר; קינדער זענען קינדער און אז מען רעדט נישט צו זיי דערפון ווייסן זיי נישט, און אז זיי ווייסן נישט קענען זיי נכשל ווערן אין פארשעמען אנדערע קינדער השם ישמרינו און אלעס איז דער מלמד שולדיג, ווייל מען רעדט נישט גענוג פון די הארבקייט פון די עבירה.


לייג אריין אין די קינדער דאס גרויסקייט פון בלאזן שופר, ווי דער שטן ווערט דערפון צעטומלט און צעמישט; א גאנץ יאר גרייט ער זיך אן פעק און זעק פון עבירות, ער ווארט אויף ראש השנה צו קומען טענה'ען קעגן אידישע קינדער און ווען מען בלאזט שופר ווערט ער אזוי דערשראקן, ער מיינט אז משיח איז געקומען און מען גייט אים שוין שחט'ן - לויפט ער אוועק, ער לויפט זיך באהאלטן און דער אייבערשטער איז מוחל אלע עבירות.


עס איז דא אסאך וואס צו רעדן צו קינדער אבער די פאר פונקטן זענען זייער וויכטיג; דאס איז דער עיקר פון אידישקייט, די קינדער זאלן וויסן אז עס איז שטענדיג דא א וועג ווי אזוי מען קען זיך גלייך צוריקקערן צום אייבערשטן און אכטונג געבן אויף אנדערע מענטשן זיי נישט וויי צו טון.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#28 - ווי נעמט מען כח צו די לחץ פון די הייליגע טעג?
תהלים, ראש השנה, תפילה והתבודדות, תשובה, ימים נוראים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


עס קומט די הייליגע טעג, און מיין קאפ הויבט מיר אן שווינדלען, איך האב נישט קיין כוח צו זיין ערנסט, צו מתפלל זיין, צו די גאנצע ראש השנה און יום כיפור. יעדעס יאר ווארט איך נאר אז די הייליגע טעג זאל אוועקגיין די לחץ אז איך ווייס "מ'מוז" זיך אויסבעטן ווייל יעצט שרייבט מען אן די גאנצע יאר, מאכט מיר שוין יעצט אנגעצויגן. ס'איז א פאקט אז ס'קומט א משפט אויף יעדן איינעם, אבער עס ברענגט מיר צו שפירן אזוי ווי איינער פילט פאר א משפט, ער איז דערשראקן און נערוועז.


איך ווייס אז ערליכע אידן ווי אייך זינגען זיך אונטער די ניגונים פון ראש השנה און דאס ברענגט זיי שמחה, אבער ביי מיר איז פארקערט אז איינער הייבט אן צו זינגען א תנועה פון די הייליגע טעג דרייט זיך מיר די קישקעס.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת עקב, י"ג מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די הייליגע טעג זענען טעג פון רחמים; דער אייבערשטער ווייזט זיין רחמנות, ער שטייט און ווארט מען זאל תשובה טון, מען זאל פאררעכטן אלעס וואס מען דארף פאררעכטן. עס זענען נישט קיין שרעקעדיגע טעג, עס זענען טעג פון ליבשאפט, עס איז א צייט וואס יעדער איינער קען צוקומען צום אייבערשטן.


דער הייליגער בעל התניא זכותו יגן עלינו זאגט (לקוטי תורה פרשת ראה לב, ב) א משל צו א גרויסער קעניג וואס זיצט אין א מעכטיגע פאלאץ, דעמאלט קענען נישט צוקומען פשוט'ע מענטשן, עס איז נישטא קיין וועג צוצוקומען צום קעניג, אבער ווען דער קעניג איז אין פעלד, דעמאלט קענען אלע צוקומען צום קעניג, דעמאלט שמייכלט דער קעניג צו יעדן איינעם. זאגט דער הייליגער בעל התניא, חודש אלול איז דער אייבערשטער אזוי ווי א קעניג אין פעלד, דעמאלט איז א צייט ווען יעדער איינער באקומט א שמייכל פונעם קעניג, אן קיין אונטערשיד ווער מען איז.


מענטשן ווערן פארלוירן ווען עס קומען די הייליגע טעג ווייל מען ווייסט נישט וואס צו טון, מען מיינט מען דארף טון גרויסע עבודות; מען דארף פאסטן, מען דארף זיך אפשיידן פון די וועלט און ווען מען דערזעט זיך אז מען טוט גארנישט ווערט מען זייער בעצבות. אבער באמת איז זייער גרינג צו ווערן נאנט צום אייבערשטן, עס איז זייער גרינג אנצוקומען צום אייבערשטן.


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה, יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים", ווער עס וויל זוכה זיין תשובה צו טון, זאל זאגן תהלים. ווייל יעדער איד וויל זיין ערליך און טון די ווילן פונעם אייבערשטן, אבער נישט יעדער איז זוכה טאקע צו ווערן אן ערליכער איד און עס איז דא אפאר סיבות דערצו, איינער האט בכלל נישט קיין שום התעוררות תשובה צו טון, "וַאֲפִילּוּ מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ הִתְעוֹרְרוּת לִתְשׁוּבָה, אֵינוֹ זוֹכֶה לְהַגִּיעַ אֶל הָאוֹת וְהַשַּׁעַר שֶׁל תְּשׁוּבָה הַשַּׁיָּךְ לוֹ", און אפילו איינער וואס האט שוין יא אן התעוררות תשובה צו טון, ווייסט ער נישט וואס ער דארף טון, "וַאֲפִילּוּ אִם מַגִּיעַ לְשָׁם, יָכוֹל לִהְיוֹת שֶׁהַשַּׁעַר שֶׁל תְּשׁוּבָה סָגוּר, וּמֵחֲמַת כָּל זֶה אֵין הָאָדָם זוֹכֶה לִתְשׁוּבָה", און אפילו דער וואס האט אן התעוררות תשובה צו טון און ער ווייסט וואס מען דארף טון צו ווערן אן ערליכער איד, דארף ער נאך אויך זוכה זיין צו זיין שטארק און נישט ווערן צעבראכן פון אלע נסיונות און שטערונגען וכו' וכו', זאגט דער רבי: "וְעַל יְדֵי אֲמִירַת תְּהִלִּים, אֲפִילּוּ מִי שֶׁאֵין לוֹ שׁוּם הִתְעוֹרְרוּת לִתְשׁוּבָה, הוּא מִתְעוֹרֵר לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה", ווער מען זאגט תהלים, אפילו מען האט נישט קיין שום התעוררות, ווערט מען נתעורר תשובה צו טון, און מען ווייסט וואס מען האט צו טון, "וְגַם זוֹכֶה עַל יְדֵי תְּהִלִּים לְהַגִּיעַ אֶל הַשַּׁעַר וְאוֹת הַשַּׁיָּךְ לוֹ, וְלִפְתֹּחַ הַשַּׁעַר; נִמְצָא שֶׁזּוֹכֶה עַל יְדֵי תְּהִלִּים לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה", מען קען אנגיין מיט א מורא'דיגע שטארקייט וכו', ביז מען איז זוכה תשובה צו טון און ווערן אן ערליכער איד.


דערבער זאלסטו זען צו זאגן יעדן טאג תהילים און זיך מתבודד זיין צום אייבערשטן; בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, ער זאל דיר מקרב זיין צו אים. מען קען זיך גארנישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון התבודדות, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כה): "הִתְבּוֹדְדוּת הוּא מַעֲלָה עֶלְיוֹנָה וּגְדוֹלָה מִן הַכֹּל", התבודדות איז גרעסער פון אלע עבודות. א מענטש זאל זיך מאכן א צייט וואס ער לאזט אלעס אפ און ער גייט אין א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, "וּלְפָרֵשׁ שִׂיחָתוֹ בֵּינוֹ לְבֵין קוֹנוֹ בִּטְעָנוֹת וַאֲמַתְלָאוֹת, בְּדִבְרֵי חֵן וְרִצּוּי וּפִיּוּס, לְבַקֵּשׁ וּלְהִתְחַנֵּן מִלְּפָנָיו יִתְבָּרַך, שֶׁיְּקָרְבוֹ אֵלָיו לַעֲבוֹדָתוֹ בֶּאֱמֶת", און זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן, זיך אויס גיסן דאס הארץ און אים בעטן: "רבונו של עולם האב שוין רחמנות אויף מיר, זיי מיר מקרב צו דיר", מען זאל רעדן צום אייבערשטן אויף מאמע לשון - אויף די שפראך וואס מען איז צוגעוואוינט צו רעדן, "כִּי בִּלְשׁוֹן הַקּדֶשׁ קָשֶׁה לוֹ לְפָרֵשׁ כָּל שִׂיחָתוֹ", ווייל אויף לשון הקודש איז שווער ארויס צו ברענגען אלעס וואס ליגט אויפ'ן הארץ, "וְגַם אֵין הַלֵּב נִמְשָׁךְ אַחֲרֵי הַדִּבּוּרִים, מֵחֲמַת שֶׁאֵינוֹ מֻרְגָּל כָּל כָּךְ בְּהַלָּשׁוֹן, כִּי אֵין דַּרְכֵּנוּ לְדַבֵּר בִּלְשׁוֹן הַקֹּדֶשׁ", ווייל מיר רעדן נישט קיין לשון הקודש, דערפאר איז שווער זיך אויסצורעדן דאס הארץ, "אֲבָל בִּלְשׁוֹן אַשְׁכְּנַז שֶׁמְּסַפְּרִים וּמְדַבְּרִים בּוֹ, קַל וְקָרוֹב יוֹתֵר לְשַׁבֵּר לִבּוֹ", אויפ'ן שפראך וואס מען רעדט איז גרינגער זיך אויס צו גיסן דאס הארץ.


טו די עבודה גאנץ חודש אלול וועסטו שפירן א נאנטקייט צום אייבערשטן, דו וועסט שפירן עפעס וואס דו האסט נאך קיינמאל בעפאר נישט געשפירט, די זיסע געשמאקע איינגענעמע טעם וואס צדיקים שפירן אין גן עדן; דיין לעבן וועט זיין אן לחץ, אן פרעשור, דו וועסט הנאה האבן פון די הייליגע טעג.


א כתיבה וחתימה טובה!

#27 - ווי אזוי קען איך זיך דרייען אין ברסלב, אן ווערן אריינגעשלעפט אין מחלוקת?
אומאן, חסידות ברסלב, מחלוקת, ראש השנה, סדר דרך הלימוד, דמיונות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין אויפגעוואקסן אין א ברסלב'ע משפחה אין ירושלים עיה"ק, אבער איך בין אסאך דורכגעגאנגען ביז איך אליין האב זוכה געווען מקורב צו ווערן צו ברסלב, איך האב נישט געקענט ליידן די מחלוקת וואס איז געווען אין ברסלב, און איך האב זיך אויפגעהערט דרייען דארט, ביז ווען איך האב געטראפן אייערע שיעורים און ס'האט מיר געוויזן א נייעם וועג, מיט וואס איך בין זיך זייער מחזק ב"ה.


איך וויל זיך אבער יא דרייען צווישן ברסלב'ע חסידים, ווי אזוי קען איך זיך שטארקן נישט צו ווערן אריינגעשלעפט אין קיין מחלוקת?


אויך וויל איך וויסן וועגן דעם סדר דרך הלימוד, ווי ווייט גייט דאס וואס דער רבי האט געזאגט אז מ'דארף נישט פארשטיין וואס מ'לערנט, און בכלל וואס איז וויכטיגער צו לערנען יעדן טאג, הלכה, גמרא, אדער דעם רבינ'ס ספרים?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת במדבר, כ"ד אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אנטלויף פון מחלוקת אזוי ווי מען אנטלויפט פון פייער, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (במדבר רבה יח, ד): "בית דין של מטה געבן נישט קיין עונש פאר א קטן אונטער די דרייצן יאר און בית דין של מעלה שטראפן נאר פון די צוואנציג און העכער, אבער מחלוקת איז אזוי הארב אז אפילו קליינע קינדער ווערן אוועק גענומען פון די וועלט אלס א שטראף פאר מחלוקת, אזוי ווי מיר געפונען ביי די מחלוקה פון קרח אז אפילו די קליינע קינדער פון איין טאג אלט זענען אומגעקומען".


זיי נישט פארנומען מיט אנדערע, נאר קוק אויף זיך; אז דו האסט געפונען א פלאץ אין ברסלב וואו דו שעפסט חיות, דו באקומסט לעבן - זאלסטו נעמען פון דעם פלאץ דיין חיות און דיין חיזוק, און אז אנדערע שפירן זייער חיות אין אן אנדערע חבורה זאל דיר דאס נישט שטערן, יעדער איינער זאל נעמען זיין חיזוק פון זיין פלאץ. אזוי ווי דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שיט): "אֲנִי אֶעֱשֶׂה מִכֶּם כִּתּוֹת כִּתּוֹת", איך וועל מאכן פון ענק כיתות כיתות, אזוי ווי מען זעט טאקע צווישן אנשי שלומינו טייערע כיתות.


קוק נישט אויף קיינעם און עס זאל דיר נישט אינטערעסירן קיינעם; עס איז נישט דא קיין צייט צו זיין פארנומען מיט דעם און יענעם, דאס לעבן גייט אריבער אזוי שנעל, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה צו, ב): די יארן פונעם מענטש גייען אריבער אזוי שנעל ווי א שאטן גייט פארביי, נישט ווי א שאטן פון א וואנט, נישט ווי דער שאטן פון א בוים, נאר ווי א שאטן פון א פייגל וואס פליט; איז א שאד מען זאל זיין פארנומען מיט אנדערע.


דריי זיך צווישן אנשי שלומינו וואס רעדן דיבורי אמונה, עצות פון רבי'ן און חיזוק פון רבי'ן, ווייל אין דעם פלאץ וואו מען רעדט פון רבי'ן דארט געפונט זיך דער רבי, דארט וואו מען איז מחזק איינעם דעם צווייטן דארט איז דער אייבערשטער, ווידער דארט וואו מען גראבט אונטער אנדערע, מען פסל'ט דעם און יענעם וכו' וכו', דארט איז דער שטן; אפילו זיי זעען אויס ווי עובדי השם, מען באטיטלט זיך מיט הויכע עובדי'שע טיטלען: 'חסידי ברסלב האמיתיים', 'נקיי הדעת שבירושלים', וכדומה, איז אלעס איין גרויסער בלאף.


פון די וואס רעדן א הויכע שפראך וכו' - זאלסטו זיך זייער היטן, לאז זיך נישט אפנארן בזה העולם; דער רבי האט אונז געבעטן (שיחות הר"ן, סימן נא): "אֶת זֶה תְּקַבְּלוּ מִמֶּנִּי שֶׁלֹּא יַטְעֶה אֶתְכֶם הָעוֹלָם, כִּי הָעוֹלָם מַטְעֶה מְּאֹד", דאס זאלט איר מקבל זיין פון מיר: די וועלט נארט אייך, לאזט אייך נישט נארן; מען דארף זייער אכטונג געבן זיך נישט צו לאזן אפנארן, בפרט פון די וואס רעדן א הויכע שפראך, פון די וואס רעדן פון מתקן זיין נשמות; די אלע וואס רעדן הויך די זענען בדרך כלל בעלי דמיונות און פאנטאזירערס, א רחמנות אויף די אלע וואס שלעפן זיך נאך נאך זיי.


מוהרא"ש האט דערציילט אז איינער א פאנטאזירער אין ברסלב האט געזאגט, אז דער הייליגער סטייפלער גאון זכותו יגן עלינו איז געקומען צו אים בעטן א תיקון; מוהרא"ש האט געשריגן: "ווי שעמט זיך נישט א טאָטער, א פארעך צו זאגן אויף אזא גרויסער גדול בישראל, א צדיק אמת, וואס האט זיין גאנץ לעבן זיך מוסר נפש געווען אויף תורה - אז ער איז געקומען צו אים פאר א תיקון?!" דאס ווייזט אז דער פאנטעזירער איז נישט מיט אלעמען און עס איז א רחמנות אויף די וואס גייען אים נאך.


דער זעלבער פאנטאזירער האט געזאגט אויף מוהרא"ש בשעת ווען די לויה פון מוהרא"ש האט זיך אזוי פארצויגן, אז ער עוסק צו מתקן זיין מוהרא"ש; נעבעך פאר אים און א רחמנות אויף זיינע נאכשלעפער. אפילו אן אפגעריסענער נאר, א טיפש - וואלט אויך אזוינס נישט געזאגט; זעט אויס אז ער האט אסאך טיפשים וואס לויפן אים נאך, קען ער דאס זאגן.


דעריבער בעט איך דיר, געב אכטונג פון די בעלי דמיונות און פאנטאזירערס און קוק שטענדיג אויף דיינע רווחים; אז דו דרייסט זיך אין א פלאץ וואס מען זאגט אויפ'ן מנהיג אז ער פליט און הימל און ער האט רוח הקודש, דאס אליין איז נאך נישט גענוג פאר דיר, אויב דער וואס פליט אין הימל קען דיר נישט מזכה זיין דו זאלסט זוכה זיין לערנען און דאווענען - איז דאס אלעס בלאף; אז עס גייט פארביי א שטיק צייט און דו האסט נישט זוכה געווען מסיים צו זיין אפילו איין מאל ששה סדרי משנה, הייסט דאס אפגענארט, און דאס הייסט א פארפירער.


דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן ו): "הַיֵּצֶר הָרָע דּוֹמֶה כְּמוֹ מִי שֶׁהוֹלֵךְ וְרָץ בֵּין בְּנֵי־אָדָם, וְיָדוֹ סְגוּרָה וְאֵין אָדָם יוֹדֵעַ מַה בְּתוֹכָהּ", דער יצר הרע איז צוגעגליכן צו א מענטש וואס לויפט צווישן מענטשן מיט א פארמאכטע האנט, ער פאפט אויס אלעמען און פרעגט זיי: "וואס האב איך אין מיין האנט?" און פאר יעדעם דאכט זיך אז ער האט אין זיין האנט דאס וואס ער וויל, דעריבער לויפן אים אלע נאך, ווייל מען מיינט אז מען וועט באקומען די זאך וואס מען וויל, "וְאַחַר־כָּךְ הוּא פּוֹתֵחַ אֶת יָדוֹ וְאֵין בָּהּ כְּלוּם", ביים ענדע עפנט ער זיין האנט און מען זעט אז עס איז גארנישט דא דארט, אזוי אויך - זאגט דער רבי - איז מיט'ן יצר הרע, "כְּמוֹ כֵן מַמָּשׁ הַיֵּצֶר הָרָע, שֶׁהוּא מְרַמֶּה כָּל הָעוֹלָם, וְהַכֹּל רָצִים אַחֲרָיו וּמְרַמֶּה לְכָל אֶחָד וְאֶחָד", ער רעדט איין א מענטש אז ער זאל אים נאכלויפן ווייל אזוי וועט ער באקומען אלע זיינע תאוות, אבער ביים סוף ווען דער מענטש גייט אוועק פון די וועלט עפנט ער זיין האנט און מען דערזעט זיך אינגאנצן אפגעפאטשט, מען איז אים נאכגעלאפן א גאנץ לעבן אומזיסט.


מוהרא"ש זאגט אז דער שיחה פון רבי'ן גייט ארויף בכלליות אויף אלע תאוות און בפרטיות גייט דאס ארויף אויף דאס וואס א מענטש לויפט נאך א מנהיג, א רבי וכו'; דער רבי לויפט ארום מיט א פארמאכטע האנט און אלע חסידים לויפן אים נאך, אלע מיינען אז ער האט עפעס פאר אים ביז עס קומט דעם לעצטן טאג פון לעבן, דאן עפנט דער מנהיג זיינע הענט און מען זעט ליידיגע הענט השם ירחם; דערפאר ווען מען גייט צו א חבורה, צו א מנהיג, צו א גוטער איד וכו', דארף מען אלץ קוקן צי מען באקומט עפעס אין די האנט, אויב גייט מען אוועק פון דארט מיט ליידיגע הענט איז א סימן אז מען נארט זיך. אפילו דער גוטער איד איז א צדיק, א באהאלטענער צדיק, א ל"ו צדיק, א צדיק וואס פליט אין הימל, ער זעט זאכן וכו'; אויב קען ער מיר נישט מזכה זיין מיט מעביר סדרה זיין יעדע וואך, מיט לערנען יעדן טאג א בלאט גמרא וכו', איז אלעס בלאף; אויב איך הייב נישט אן רעדן מיט'ן אייבערשטן, איך באקום נישט פון דעם פלאץ שכל ווי אזוי זיך צו פירן אין שטוב מיט די ווייב און קינדער, אדער מכבד זיין מיינע עלטערן וכו' איז אלעס נארישקייטן.


ליידער פארנארט מען היינט מענטשן מיט לשונות פון קבלה, מענטשן לויפן נאך א מענטש וואס איז בלינד, קרום און שטום, אזוי ווי דער רבי דערציילט (סיפורי מעשיות מעשה יב, מבעל תפילה): "א טייל האבן געזאגט אז דער עיקר תכלית איז כבוד וכו' האבן זיי געזוכט א מענטש וואס לויפט זייער נאך זיין כבוד, ביז זיי האבן געזען ווי מען טראגט אן אלטן בעטלער א ציגיינער, און עס זענען אים נאכגעגאנגען פינעף הונדערט ציגיינערס, און דער בעטלער איז געווען בלינד, קרום און שטום", עיין שם; נעבעך, מען נעמט א רבי, א מנהיג וואס איז בלינד, ער ווייסט נישט וואס גייט אריבער אויף זיינע מענטשן, און ער איז שטום - ער רעדט פון אלעס נאר נישט פונעם אייבערשטן.


א צווייטער פאנטאזירער אין ברסלב זאגט אז מוהרא"ש איז אים געקומען אין חלום אז ער האט נישט קיין מנוחה אויבן אין הימל וכו' וכו'; דאס איז בנוסף צו זיינע דמיונות וואס ער פארפירט צענדליגער מענטשן יאר נאך יאר נישט צו קומען קיין אומאן אויף ראש השנה ווייל עס האט זיך אים גע'חלומ'ט אז דער רבי איז מער נישט אין אומאן; א רחמנות אויף די בחורים און אינגעלייט וואס שלעפן זיך נאך נאך אזעלכע דמיונות, בשעת מיר ווייסן אז דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", זיין ביי מיר ראש השנה איז גרעסער פון אלעס, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה", און עס איז מיר א וואונדער אויף די מענטשן וואס גלייבן אין מיר און זיי זענען מקורב צו מיר, פארוואס זאלן זיי נישט מודיע זיין פאר אלעמען אז מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה? "אִישׁ לֹא יֵעָדֵר", קיינער טאר נישט פעלן, "כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", ווייל מיין גאנצע זאך איז ראש השנה", נאך האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה - שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה"; איך האב באקומען א מתנה פונעם אייבערשטן, אז איך ווייס וואס איז 'ראש השנה', "לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", נישט נאר ענק זענען אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, "אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ, תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", נאר די גאנצע וועלט איז געוואנדן אין מיין ראש השנה, נאך האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תו): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן. אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם אֲבָל בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים. כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּראשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת", ראש השנה קען איך יעדן איינעם העלפן, אפילו מענטשן וועם איך קען נישט מתקן זיין א גאנץ יאר.


ווי קען מען זאגן נישט קומען אויף אומאן ראש השנה ווען דער רבי האט געהייסן קומען?! דער רבי האט געזאגט פאר'ן ברסלב'ער רב רבי אהרן זכרונו לברכה ווען ער איז געקומען צום רבי'ן בעפאר דעם לעצטן ראש השנה פאר דער רבי איז אוועק - שנת תקע"א, ער האט געזאגט פאר'ן רבי'ן אז עס איז אים זייער שווער צו קומען צום רבי'ן אויף ראש השנה, ווייל ער קען נישט איבערלאזן זיין קהילה, האט זיך דער רבי אנגערופן און געזאגט (עיין חיי מוהר"ן, סימן תו): "ווי אזוי זאל איך אייך זאגן, קיין גרעסערס דערפון איז נישט פארהאנען, איי אנדערע גוטע אידן זאגן נישט אזוי? איז נאך א קשיא".


זיי זיך קובע שיעורים בכל התורה כולה על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), לערן משניות און אסאך בלעטער גמרא, אויך זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין הלכה און א שיעור אין רבינ'ס ספרים.


מוהרא"ש זכרונו לברכה שרייבט אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יג): "וּכְשֶׁתַּגִיעוּ לְעוֹלָם הָאֱמֶת אָז תִּיוָכְחוּ צִדְקַת 'סֵדֶר דֶּרֶךְ הַלִימוּד' שֶׁל רַבֵּינוּ זַ"ל", ווען איר וועט ארויף קומען אויף יענע וועלט וועט איר זיך איבערצייגן די ווארהייט פונעם הייליגן רבינ'ס סדר דרך הלימוד; "וְעַל כֵּן מַה וְלָמָּה לָכֶם לְהִתְוַכֵּחַ?! טַעֲמוּ וּרְאוּ כִּי טוֹב הַשֵּׁם, הַרְגִילוּ עַצְמְכֶם לָזֶה וְאָז תִּרְאוּ וְתִּרְגְשׁוּ כָּל מִינֵי טַעֲמִים בְּחַיֵּיכֶם", דעריבער זאלט איר זיך נישט טענה'ן מיט קיינעם, נאר געוואוינט אייך צו צו לערנען לויט דעם סדר דרך הלימוד, דעמאלט וועט איר זען און שפירן אלע טעמים אויף די וועלט, "כִּי הַתּוֹרָה הִיא חִיוּתֵנוּ בָּעוֹלָם הַזֶה וּבָעוֹלָם הַבָּא, חִיוּת גַּשְׁמִי וְחִיוּת רוּחְנִי", ווייל די תורה איז אונזער לעבן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, די תורה געבט אונז לעבן סיי בגשמיות און סיי ברוחניות, "אַשְׁרֵי מִי שֶׁאֵינוֹ מַטְעֶה עַצְמוֹ בָּזֶה הָעוֹלָם כְּלָל, וְיוֹדֵעַ אַשֶׁר עִיקָר הַלִימוּד הוּא רַק לַעֲשׂוֹת רְצוֹנוֹ יִתְבָּרַךְ וְלוֹמֵד עַל מְנָת לְקַיֵים מִצְווֹתָיו יִתְבָּרַךְ וְלַעֲשׂוֹת נַחַת רוּחַ לוֹ יִתְבָּרַךְ", וואויל איז דעם מענטש וואס לאזט זיך נישט נארן און ווייסט אז דער עיקר לימוד התורה איז צו טון דעם רצון פונעם אייבערשטן, עיין שם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#26 - רעדן צום אייבערשטן איז א הפסק?
הלכה, ראש השנה, תפילה והתבודדות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל א גרויסן יישר כח פאר אלע שיעורים, חיזוק, און עצות, איך בין זיך ממש מחיה מיט דעם, עס געבט מיר כח אנצוגיין אין לעבן און זיין נאנט צום באשעפער מיט שמחה און געשמאק. בפרט די עצה פון רעדן צום אייבערשטן אויף אידיש, וואס דאס האלט מיר ממש ביים לעבן, איך רעד צו אים ווען איך קען, ספעציעל ווען איך גיי אויפ'ן גאס און אויך ביי שמונה עשרה נאך יהיו לרצון.


דעם פארגאנגענעם ראש השנה ביי מוסף האב איך זיך געטראפן רעדן צום אייבערשטן, אבער איך האב אנגעהויבן טראכטן אויב דאס איז אויסגעהאלטן, ווייל מ'טאר דאך נישט מפסיק זיין צווישן די תקיעות, וויל איך וויסן אויב דאס הייסט טאקע אן הפסק.


אויך ווען מ'האט געזאגט יוצרות, האב איך גערעדט צום אייבערשטן אויף אידיש, איך ווייס נישט אויב דאס איז אויסגעהאלטן, אבער איך האב געשפירט מער א געשמאק צו רעדן פון מיין הארץ צום אייבערשטן, ווי צו זאגן די יוצרות וואס איך פארשטיי געווענליך נישט די טייטש פון דעם.


וואס איז די ריכטיגע וועג צו טון?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וירא, י"ב' חשון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו פירסט זיך מיט די עצה פון רבי'ן, דו ביסט זיך מתבודד סיי אויפ'ן גאס און סיי ביים דאווענען. אזוי ווי דער רבי האט אונז געלערנט, מיר זאלן א גאנצן טאג רעדן צום אייבערשטן; פון ווען מיר שטייען אויף אינדערפרי ביז ווען מיר גייען שלאפן - זאלן מיר שמועסן מיטן אייבערשטן.


דער רבי האט געזאגט (שבחי הר"ן, סימן י) ער איז צו געקומען צו זיינע מדריגות נאר דורך די עצה פון התבודדות; נאך האט דער רבי געזאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כה; ק) ער האט געהערט פון אסאך צדיקים אז זיי זענען צוגעקומען צו זייערע מדריגות נאר דורך התבודדות, ווייל מען קען נישט זיין קיין ערליכער איד אן התבודדות; ווען דער רבי האט דאס געזאגט, אז מען קען נישט זיין קיין ערליכער איד אן התבודדות, זענען דארט געשטאנען אנשי שלומינו און האבן אנגעפאנגען אויסצורעכענען נעמען פון צדיקים, האט דער רבי געזאגט אויף יעדן נאמען וואס זיי האבן אויסגערעכנט, אז אלע פון זיי האבן אים בפירוש געזאגט אז זיי זענען צוגעקומען צו זייערע מדריגות נאר דורך אסאך רעדן צום אייבערשטן.


רעדן צום אייבערשטן איז נישט קיין הפסק; אפילו דארט וואו מען טאר נישט מפסיק זיין מיינט מען נישט מפסיק זיין מיט'ן רעדן צום אייבערשטן, מען מיינט שמועסן און רעדן צו מענטשן וכו', אבער צום אייבערשטן קען מען און מוז מען רעדן וואו אימער מען געפונט זיך; אזוי האבן זיך געפירט גרויסע צדיקים זכותם יגן עלינו, זייער דאווענען איז געווען איין שטיק התבודדות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#25 - די פאריאריגע קבלות האב איך נישט איינגעהאלטן, וואס טו איך דאס יאר?
התחזקות, ראש השנה, תשובה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וועל פרעגן איבער עפעס וואס לאזט מיר ממש נישט קיין מנוחה. עס דערנענטערט זיך די הייליגע טעג, און איך זיך דערמאן זיך פון פאריאר פאר די ימים נוראים, ווען איך האב תשובה געטון און איך האב צוגעזאגט פאר'ן אייבערשטן אז איך גיי שוין זיין וואויל און ערליך, איך גיי שוין אנהויבן דאווענען און לייגן תפלין יעדן טאג, און איך האב דאס טאקע געמיינט מיט'ן גאנצן הארץ, ווען עס איז אבער געקומען למעשה, איך האב פרובירט, אבער איך האב נישט איינגעהאלטן מיין צוזאג.


דאס יאר ווייס איך נישט ווי אזוי צוצוגיין צו די הייליגע טעג, איך ווייס אז איך קען נישט צוזאגן אז איך גיי דאווענען און לייגן תפלין און לערנען יעדן טאג, ווייל איך זע אז איך האלט עס סיי ווי נישט איין, אבער פון די אנדערע זייט וויל איך אבער יא אזוי שטארק זיין אן ערליכער איד. וואס טוט מען דא?


איך בעט דער ראש ישיבה שליט"א זאל מיר געבן חיזוק, ווייל איך האב שוין פרובירט אזויפיל מאל, און איך שפיר איך ווער שוין מיואש פון אזויפיל מאל דורכפאלן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס טוט מיר זייער וויי צו הערן פון דיר אז דו ביסט אראפגעפאלן וכו' און דו האסט שוין נישט קיין כח נאכאמאל אנצוהייבן וכו'.


איך פארשטיי נישט פארוואס דו ביסט אזוי געפאלן ביי דיר; טראכט אריין, ווען א מענטש פאלט בגשמיות, ער גייט אין גאס און פאלט אראפ, וועט ער זיך שטענדיג אויפהייבן, אפילו ער זאל שוין האבן געפאלן אן א שיעור מאל וועט ער זיך שטענדיג אויפהייבן, דו וועסט קיינמאל נישט זען א מענטש ליגן אין גאס און זיך נישט אויפהייבן מיט'ן אויסרייד: "איך הייב זיך מער נישט אויף, איך האב שוין אסאך מאל פרובירט און עס גייט מיר נישט", נאר וויפיל מאל א מענטש זאל נאר פאלן וועט ער זיך שטענדיג אויפהייבן פונדאסניי. אזוי אויך ווען א מענטש פאלט און ער צעברעכט זיך די הענט אדער פיס וועט מען אים נעמען אין שפיטאל, אים לייגן א גיפס וכו'; האסטו שוין געהערט אז א מענטש זאל זאגן: "איך בלייב מיט'ן צעבראכענעם ביין, איך גיי דאס נישט פאררעכטן, איך בין שוין אזויפיל מאל געפאלן"? קיינמאל וועסטו נישט הערן אזאנס פון איינעם; דעמאלט פארוואס ברוחניות זאלסטו בלייבן ליגן אויף דער ערד און זאגן: "איך האב שוין פרובירט און עס גייט נישט"? פארוואס זאלסטו נישט זאגן: "כִּי נָפַלְתִּי קָמְתִּי (מיכה ז, ח)", איך בין געפאלן און איך הייב זיך אויף, איך האב פרובירט פאריאר איך וועל נאכאמאל פרובירן, איך האב פאריאר צוגעזאגט איך גיי זיין גוט, יעצט גיי איך נאכאמאל צוזאגן איך גיי זיין גוט.


דערפאר בעט איך דיר טייערער ליבער חבר: טו תשובה פונדאסניי; זאג נאכאמאל פאר'ן אייבערשטן: "רבונו של עולם, איך גיי זיין גוט"; אפילו דו האסט שוין געזאגט נעכטן די זעלבע ווערטער זאלסטו יעדעס מאל פונדאסניי תשובה טון.


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון תשובה; תשובה איז אזוי גרויס אז חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו:): "גְדוֹלָה תְּשׁוּבָה - שֶׁבִּשְׁבִיל יָחִיד שֶׁעָשָֹה תְּשׁוּבָה מוֹחֲלִין לְכָל הָעוֹלָם כּוּלוֹ", תשובה איז אזוי גרויס, אז ווען א מענטש טוט תשובה איז מען מוחל פאר אים און פאר די גאנצע וועלט; זאג די ווערטער פאר'ן אייבערשטן: "רבונו של עולם, איך וויל זיין אן ערליכער איד, איך וויל זיין א צדיק; וואס זאל איך טון אז דער יצר הרע ברענט אין מיר און ער ווארפט מיר אראפ נאכאמאל און נאכאמאל? רבונו של עולם איך שעם זיך פון דיר, יעדע מאל זאג איך דיר צו אז איך גיי זיין גוט און ערליך און נאכדעם פאל איך צוריק צו מיינע אלטע מעשים; איך בין שוין אזוי מיואש פון תשובה טון, איך שפיר ווי איך האב נישט די מעגליכקייט תשובה צו טון. הייליגער באשעפער האב אויף מיר רחמנות, איך וויל זיין אן ערליכער איד; העלף מיר אז איך זאל נישט טון קיין נארישקייטן, העלף מיר אז איך זאל זיין פרייליך און נישט צוריק גיין צו די שלעכטע מעשים"; דו קענסט זיך נישט פארשטעלן וואס די פאר ווערטער טוען מיט'ן מענטש און פאר די גאנצע וועלט, מען איז מוחל דעם מענטש און מען איז מוחל פאר יעדן איינעם.


מאך זיך א שיעור אין גמרא; לערן די הייליגע גמרא וועט דיר זיין גרינגער צו געווינען די מלחמה. גמרא איז נוטריקון די ראשי תיבות ג'בריאל מ'יכאל ר'פאל א'וריאל, די פיר מלאכים וועלכע היטן דעם מענטש, אז דו וועסט לערנען גמרא וועט דיר דער אייבערשטער היטן פון צוריק פאלן אין נישט גוטע מעשים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#24 - איז אינטערעסאנט צו פארן קיין אומאן נאר אויף ערב ראש השנה?
אומאן, ראש השנה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


שוין א שיינע שטיק צייט וואס איך הער די שיעורים פון מוהרא"ש זי"ע און להבחל"ח פונעם ראש ישיבה שליט"א, און איך שעפ אסאך חיזוק און חיות פון די הייליגן דיבורים פון רבי'ן.


איך וויל זייער שטארק פארן קיין אומאן אויף ראש השנה אזוי ווי דער רבי האט געהייסן, אבער למעשה איז מיר יעצט אויף די מינוט נישט מעגליך דאס צו טון, איך האף אז איין טאג וועל איך קענען פארן אי"ה. איך האב געהערט א דרשה פונעם ראש ישיבה שליט"א אז ער דאנקט דעם אייבערשטן אז ער איז נישט געפארן די ערשטע יאר קיין אומאן, ווייל אזוי האט ער שפעטער יא געקענט פארן, און דאס האט מיר געגעבן אסאך חיזוק, זעענדיג אז ס'איז דא אזא זאך אז איינער וואס איז מקושר צום רבי'ן, שעפט חיות פון רבי'ן, זאל אבער נישט האבן דערווייל די מעגליכקייט צו פארן קיין אומאן.


איך האב אבער געוואלט פרעגן, אזוי ווי כ'האב געהערט פון מוהרא"ש אז דער רבי האט געזאגט איבער די גרויסקייט פון זיין ערב ראש השנה, אז אנדערע צדיקים וואלטן זיך געוואונטשן צו האבן אזא ראש השנה, ווי ס'איז ביי אים ראש השנה. האב איך געוואלט פרעגן אויב ס'האט פשט פאר איינעם וואס קען דערווייל נאכנישט פארן אויף ראש השנה, אז ער זאל כאטש פארן אויף ערב ראש השנה, דאס מיינט צו זיין אין אומאן אויף שבת, און זאגן סליחות זכות ברית מוצאי שבת ביי חצות, זאגן תיקון הכללי ביים ציון, און כאפן א פליגער צוריק קיין ניו יארק אויף ראש השנה.


איז דאס בכלל אינטערעסאנט? אדער זאל איך ענדערש ווארטן ביז דער אייבערשטער וועט מיר העלפן אז איך וועל קענען געהעריג פארן אויף ראש השנה?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, י"ב מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער רבי האט נישט געהייסן קומען צו אים אויף 'ערב ראש השנה', דער רבי האט געהייסן קומען קיין אומאן אויף ראש השנה זעלבסט. דער הייליגער רבי האט זיך אויסגעדרוקט מיט די גרעסטע לשונות ארויס צו ברענגען ווי שטארק ער וויל מען זאל קומען צו אים, ער האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכ): "וואס זאל איך אייך זאגן, קיין גרעסערס פון דעם איז נישט פארהאנען"; נאך האט ער געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה - שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה", דער אייבערשטער האט מיר געגעבן א מתנה אז איך ווייס וואס איז ראש השנה, איך האב דאס נישט באקומען בירושה פון מיינע עלטערן נאר איך האב דאס באקומען א מתנה פונעם אייבערשטן, "לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", און נישט נאר איר זענט אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.


דו פרעגסט צי עס איז בכלל אינטערעסאנט צו קומען קיין אומאן אויף 'ערב ראש השנה'? אודאי איז ווערד דאס קומען קיין אומאן! א גאנץ יאר – נישט קיין חילוק וועלכע צייט - ווען מען קומט צום רבי'נס ציון איז מען זוכה צו די הבטחה וואס דער רבי האט צוגעזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכה), אז ווער עס וועט קומען צו זיין ציון און זאגן דעם תיקון הכללי (די צען קאפיטלעך תהילים - ט"ז, ל"ב, מ"א, מ"ב, נ"ט, ע"ז, צ', ק"ה, קל"ז, ק"נ) און געבן א פרוטה לצדקה פאר זיין זכות, אפילו ער האט געטון די הארבסטע עבירות: "וֶועל אִיךְ זִיךְ לֵייגְן אוֹיף דִי לֶענְג אוּן אוֹיף דִי בְּרֵייט אִים אַ טוֹבָה צוּ טוּן; בַּיי דִי פֵּיאוֹת וֶועל אִיךְ אִים אַרוֹיס נֶעמֶען פוּן שְׁאוֹל תַּחְתִּית".


אז דו וועסט קומען ערב ראש השנה וועסטו זען בחוש וואס דער רבי האט זיך אויסגעדרוקט אמאל נאכ'ן זאגן סליחות ערב ראש השנה (חיי מוהר"ן, סימן שה): "אנדערע צדיקים וואלטן זיך געוואונטשן צו האבן אזא ראש השנה, ווי ביי מיר ערב ראש השנה"; ערב ראש השנה ביים ציון אין אומאן איז א געשעעניש וואס מען זעט נישט אין די גאנצע וועלט, דעמאלט קומען אלע צום ציון וואו מען וויינט צום אייבערשטן ער זאל אונז אנשרייבן א גוט יאר און מיר זאלן שוין ארויס גיין פון אונזער גלות; טייכן טרערן ווערן פארגאסן ביים ציון שוין פון ליל זכור ברית, יעדער איינער איז זיך מתוודה פארן אייבערשטן און מען נעמט זיך פאר צו זיין גוט דעם נייעם יאר, מען זאגט דעם תיקון הכללי מיט'ן האפענונג אז מען וועט אלעס פאררעכטן.


קודם קום אויף שבת און אויף ערב ראש השנה, אפשר וועסטו פארשפעטיגן וכו' - וועסטו זוכה זיין צו בלייבן אין אומאן און באקומען די אלע הבטחות וואס דער רבי האט צוגעזאגט.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#23 - דער ענין צו רעדן ווייניג אום ראש השנה, איז אויך ביים רעדן צום אייבערשטן?
ראש השנה, תפילה והתבודדות, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


דאס וואס דער רבי זאגט אז מ'זאל ווי ווייניגער רעדן אום ראש השנה, מיינט אויך מ'זאל ווייניג רעדן צום אייבערשטן אום ראש השנה?


אפרים

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת נצבים, כ"ד אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד אפרים נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כא): "בְּרֹאשׁ־הַשָּׁנָה בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן, צְרִיכִין לְמַעֵט בְּדִבּוּר מְאֹד מְאֹד", ראש השנה דארף מען זייער אכטונג געבן צו רעדן וואס ווייניגער, "וְאָמַר: שֶׁאָדָם גָּדוֹל צָרִיךְ לְדַקְדֵּק בָּזֶה בְּיוֹתֵר", נאך האט דער רבי געזאגט אז א גרויסער מענטש דארף נאך מער אכטונג געבן נישט צו רעדן קיין איין איבעריגע ווארט ראש השנה, "עַל־כֵּן הוּא אֵינוֹ אוֹמֵר בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן אֲפִלּוּ הַפַּיִט, רַק מַה שֶּׁיָּסַד רַבִּי אֶלְעָזָר הַקָּלִיר, אֲבָל שְׁאָר הַפַּיִט אֵינוֹ אֹמֵר, מֵחֲמַת שֶׁאָדָם גָּדוֹל צָרִיךְ לְדַקְדֵּק אָז בְּיוֹתֵר לִבְלִי לְדַבֵּר שׁוּם דִּבּוּר שֶׁאֵינוֹ מֻכְרָח", דעריבער האט דער רבי זיך געפירט נישט צו זאגן די אלע פיוטים ראש השנה, ער האט נאר געזאגט נאר די פיוטים וואס דער הייליגער רבי אלעזר הקליר האט מתקן געווען, ווייל ראש השנה דארף מען זייער אכטנג נישט צו רעדן נאר וואס מען מוז.


אזוי פירן זיך טאקע אלע אנשי שלומינו מדור דור נישט צו רעדן ראש השנה; מען איז מקבל אויף זיך א 'תענית דיבור' אויף גאנץ ראש השנה, ווייל ראש השנה איז מען דן דעם מענטש אויף אלע זיינע מעשים, און דער רבי זאגט בשם דעם הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו אז פאר מען איז גוזר א גזירה אויפן מענטש שטעלט מען פאר דעם מענטש ער זאל זיך אליינס פסק'נען און דער מענטש פסק'נט וואספארא שטראף מען זאל אים געבן (עיין ליקוטי מוהר"ן חלק א, סימן קיג) דאס הייסט דער מענטש שמועסט פון אנדערע, ער דערציילט וואס א צווייטער האט געטון, פרעגט אים איינער: "וואס זאגסטו אויף דעם?" און ער פסק'נט אפ אז מען דארף יענעם געבן אזאנס און אזעלעכס, ער כאפט נישט אז ער האט זיך יעצט אליינס גע'פסק'נט. דער אייבערשטער הערט צו יעדעס ווארט וואס א מענטש רעדט אויף א צווייטן, און אזוי שטראפט מען דעם מענטש זעלבסט. דעריבער דארף מען זייער אכטונג געבן נישט צו רעדן אויף א צווייטן א גאנץ יאר, בפרט ראש השנה וואס דעמאלט זענען די ספרי חיים און ספרי מתים אפען (ראש השנה לב:); דעריבער פירן זיך אנשי שלומינו נישט צו רעדן א גאנץ ראש השנה. וואויל איז דעם וואס פירט זיך מיט די הנהגה.


אבער ווען עס קומט צו רעדן צום אייבערשטן דעמאלט איז 'כל המרבה בתפילה הרי זה משבח', ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן און מען בעט אים ער זאל רחמנות האבן איז מען מער פארזיכערט צו האבן א גוט יאר.


ראש השנה איז א צייט וואס מען קען פועל'ן גרויסע ישועות; חכמינו זכרונם לברכה רעכענען אויס גרויסע ניסים וואס האט אלץ פאסירט אום ראש השנה (ראש השנה יא.) ראש השנה זענען די הייליגע אמהות שרה אמינו, רחל אמינו און חנה נפקד געווארן מיט קינדער; ראש השנה איז יוסף ארויס פון תפיסה; ראש השנה האט זיך אויפגעהערט די ארבעט פאר די אידן אין מצרים; ראש השנה איז א צייט וואס מען קען פועל'ן קינדער, ערליכע קינדער און נחת פון די קינדער; ראש השנה קען יעדער איינער זוכה זיין ארויס צו גיין פון זיין אייגענע תפיסה, אזוי ווי יוסף הצדיק איז ארויס פון תפיסה; ראש השנה קען מען פועל'ן פרנסה בניקל, מען זאל נישט דארפן ארבעטן אזוי ביטער שווער, אזוי ווי די שיעבוד מצרים האט זיך אויפגעהערט ראש השנה.


מיר געפונען ביי חנה - שמואל הנביא'ס מאמע אז זי איז געהאלפן געווארן ראש השנה, נאר ווייל זי האט אסאך געבעטן דעם אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט (שמואל-א א, יב): "וְהָיָה כִּי הִרְבְּתָה לְהִתְפַּלֵּל לִפְנֵי ה'", חנה האט אסאך געדאווענט צום אייבערשטן פאר קינדער ביז זי איז געהאלפן געווארן, זאגן אויף דעם חכמינו זכרונם לברכה (ירושלמי ברכות פרק ד, הלכה א): "שֶׁכָּל הַמַּרְבֶּה בִּתְפִלָּה נֶעֱנֶה"; פון דא זעט מען אז דורכדעם וואס מען דאווענט און מען בעט אסאך דעם אייבערשטן ווערט מען געהאלפן.


זעט מען אז ראש השנה איז א צייט וואס מען קען פועל'ן מיט אסאך תפילה אלע ישועות.


דער אייבערשטער זאל אונז געבן א גוט יאר, אידישע קינדער זאלן שוין אויסגעלייזט ווערן - יעדער איינער פון זיין אייגענע גלות, און מיר זאלן שוין אלע זוכה זיין צו די גאולה כלליות.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#22 - קען מען זינדיגן און זיך פארלאזן אויף אומאן? אויב קען מען תשובה טון, וועט דאך יעדער זינדיגן?
אומאן, ראש השנה, תשובה, אמונת חכמים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך הער אסאך פון אייך איבער די גרויסקייט פון פארן ראש השנה קיין אומאן, און וויפיל מוהרא"ש זי"ע האט אויך גערעדט פון דעם, איך פארשטיי אבער נישט עטליכע זאכן איבער דעם.


א. האט מוהרא"ש טאקע געמיינט צו זאגן אז א מענטש קען זינדיגן, און ווייל ער פארט קיין אומאן וועט ער נישט געשטראפט ווערן אויף דעם?


ב. איז דען דא א מענטש - סיי ווער ס'זאל נאר זיין - וואס קען צוזאגן א גוטע יאר אדער אנדערע גוטע זאכן?


ג. זענען דען נישטא קיין מענטשן וואס זענען געווען ראש השנה אין אומאן, און זיי האבן יא געהאט צרות יענע יאר?


ד. אויך זאגט איר אסאך אז ס'איז נישטא אזא זאך אז א איד זאל נישט קענען תשובה טון, ווי אזוי שטימט דאס מיט דעם וואס חז"ל זאגן "כל האומר אחטא ואשוב אין מספיקין בידו לעשות תשובה", אז איינער וואס זינדיגט און זאגט אז ער וועט שוין נאכדעם תשובה טון, קען ער נישט תשובה טון, זעט מען דאך אז ס'העלפט נישט קיין תשובה פאר אזא מענטש?


ה. ווען מ'זאגט אז יעדער קען תשובה טון, קען דאס דאך מאכן אז מענטשן - און ספעציעל בחורים - זאלן מיינען אז זיי קענען זינדיגן און זיי וועלן שוין שפעטער תשובה טון, אפשר טאקע וועגן דעם האבן חז"ל אונז געזאגט אז אויף אזא פאל העלפט נישט קיין תשובה?


א גרויסן יישר כח.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת עקב, י"ח מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך וועל דיר ענטפערן על ראשון ראשון, ועל אחרון אחרון.


א - וואס האט פארן קיין אומאן מיט גיין זינדיגן?! די מענטשן וואס קומען ראש השנה קיין אומאן פארן אהין זוכן א וועג ווי אזוי צו מתקן זיין וואס זיי האבן פוגם געווען.


דער הייליגער רבי האט צוגעזאגט מיט א שטארקע הבטחה (חיי מוהר"ן, סימן רכה) אז ווער עס וועט קומען צו זיין ציון און זאגן דעם תיקון הכללי, די צען קאפיטלעך תהילים (קאפיטל - ט"ז, ל"ב, מ"א, מ"ב, נ"ט, ע"ז, צ', ק"ה, קל"ז, ק"נ) און געבן א פרוטה לצדקה פאר זיין זכות, אפילו ער האט געטון די הארבסטע עבירות, "וועל איך מיך לייגן אויף די לענג און אויף די ברייט אים א טובה צו טון, ביי די פיאות וועל איך אים ארויס נעמען פון שאול תחתיות".


עס זעט מיר אויס פון דיין שאלה אז דו ווייסט נישט וואס אומאן איז. ווער עס איז נאך נישט געווען אין אומאן ראש השנה, דער קען זיך נישט פארשטעלן וואס עס טוט זיך אפ ביים רבינ'ס ציון; דער ציון ווירבלט ווי א בינען נעסט, פיר און צוואנציג שעה איז דער ציון באלאגערט מיט טויזנטער אידן וואס וויינען און שרייען צום אייבערשטן.


די אנלויף ביים ציון הייבט זיך אן ערב ראש השנה, דעמאלט קומען אלע צום ציון וואו מען וויינט צום אייבערשטן ער זאל אונז אנשרייבן א גוט יאר און מיר זאלן שוין ארויס גיין פון אונזער גלות; טייכן טרערן ווערן פארגאסן ביים ציון שוין ערב ראש השנה, ממש אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שה): "אנדערע צדיקים וואלטן זיך געוואונטשן צו האבן אזא ראש השנה, ווי ביי מיר ערב ראש השנה"; יעדער איינער איז זיך מתוודה פארן אייבערשטן און מען נעמט זיך פאר צו זיין גוט דעם נייעם יאר. די געדרענג ביים ציון איז ממשיך ביתר שאת וביתר עוז במשך ראש השנה, רונדע דעם זייגער שטייען אידן און וויינען זיך אויס ביים ציון, מען זאגט די תיקון הכללי מיטן האפענונג אז מען וועט אלעס פאררעכטן; דעריבער פארשטיי איך נישט וואס דו שרייבסט מיר מיט אזא ברייטע שפראך כאילו מען פארט אויף אומאן פאר א צווייטע סיבה.


ב - דיין צווייטע שאלה איז שוין אביסל איבערגעטריבן, עס הערט זיך ווי דו האסט נישט באקומען קיין חינוך אויף אמונת צדיקים און עס איז אביסל חוצפה'דיג; אוודאי איז דא אזא זאך אז מען זאל צוזאגן פאר א מענטש א גוט יאר, די הייליגע חכמים זאגן (מועד קטן טז:) אויפן פסוק (שמואל-ב כג, ג): "אָמַר אֱלֹהֵי יִשְׂרָאֵל, לִי דִבֶּר צוּר יִשְׂרָאֵל, מוֹשֵׁל בָּאָדָם, צַדִּיק מוֹשֵׁל יִרְאַת אֱלֹקִים", מַאי קָאָמַר? אָמַר רַבִּי אַבָּהוּ, הָכִי קָאָמַר: אָמַר אֱלֹהֵי יִשְׂרָאֵל: לִי דִבֶּר צוּר יִשְׂרָאֵל, אֲנִי מוֹשֵׁל בָּאָדָם, מִי מוֹשֵׁל בִּי - צַדִּיק, שֶׁאֲנִי גוֹזֵר גְּזֵרָה וּמְבַטְּלָהּ", דער אייבערשטער מאכט גזירות און דער צדיק איז עס מבטל; א צדיק האט א כח אראפצונעמען גזירות פון מענטשן, און בענטשן אלעמען מיט אלעס גוטס.


ג - אויף דיין דריטע שאלה וויל איך דיר ענטפערן מיט א פראגע: "וואס טוסטו ווען דו שפירסט זיך נישט גוט? דו גייסט צום דאקטער; פארוואס גייסטו צום דאקטער? מען זעט דאך אמאל אז דער דאקטער היילט נישט אויס?!" אזוי אויך ווען עס ווארט פאר איינעם א שווערע משפט, "פארוואס זאל ער נעמען פאר גרויס געלט אן אדוואקאט וואס זאל אים פארטיידיגן, מען זעט דאך אסאך מאל אז אפילו מיט א לויער קומט מען אן אין תפיסה?" דאס איז ביי א דאקטער און א לויער וואס קענען טאקע נישט העלפן, דאך פראבירט א מענטש צו טון אלעס אויף דער וועלט זיך צו קענען ראטעווען, כל שכן ווען עס ווארט אויף אונז אלע א גרויסן משפט, וואס: "וְכָל בָּאֵי עוֹלָם יַעַבְרוּן לְפָנֶיךָ כִּבְנֵי מָרוֹן, כְּבַקָּרַת רוֹעֶה עֶדְרוֹ, מַעֲבִיר צֹאנוֹ תַּחַת שִׁבְטוֹ, כֵּן תַּעֲבִיר וְתִסְפֹּר וְתִמְנֶה וְתִפְקֹד נֶפֶשׁ כָּל חָי, וְתַחְתֹּךְ קִצְבָה לְכָל בְּרִיּוֹתֶיךָ, וְתִכְתֹּב אֶת גְּזַר דִּינָם" - דארף דאך א מענטש טון אלעס אויף דער וועלט צו באקומען א גוטער לויער וואס וועט אים פארטיידיגן און העלפן ניצול ווערן פון די שלעכטע גזירות.


ראש השנה גייט מען אונז אלע משפט'ן: "מִי יִחְיֶה, וּמִי יָמוּת, מִי בָּאֵשׁ, וּמִי בַּמַּיִם"; אלע טראגעדיעס וואס מען הערט במשך דעם יאר השם ישמרינו - ווערט אנגעשריבן ראש השנה. יעדן טאג ווערן אוועקגעריסן יונגע מענטשן - מענער און פרויען; יונגע קינדער בלייבן נעבעך אן עלטערן ה' ירחם; אלע שפיטעלער זענען לא עלינו פול מיט אידישע קינדער; יעצט לאמיר דיר פרעגן, אז עס איז פארהאן א צדיק וואס האט צוגעזאגט אז ראש השנה קען ער יעדן איינעם העלפן און ער קען אונז אלע מתקן זיין; אזוי ווי ר' נתן שרייבט - וואס דער רבי האט אים געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תז): "אָמַר, שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן. אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם, אֲבָל בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים. כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת", אפילו מענטשן וואס דער רבי קען א גאנץ יאר נישט העלפן, אבער ראש השנה קען ער יעדן איינעם פאררעכטן – נו וואס איז בכלל די פראגע? מען הייבט זיך אויף און מען פארט צום רבי'ן.


ד - עס איז נישט דא קיין עבירה וואס מען זאל נישט קענען תשובה טון דערויף. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנחומא נח, ח): "אֵין מַכָּה בָעוֹלָם שֶׁאֵין לָהּ רְפוּאָה", עס איז נישט דא קיין מכה וואס עס זאל נישט זיין אויף דעם א רפואה, "רְפוּאָתוֹ שֶׁל יֵצֶר הָרַע - תְּשׁוּבָה", דער רפואה אויפן יצר הרע איז תשובה; נאך זאגן חז"ל (תנחומא הישן וירא, סימן טז): "שֶׁאִם בְּיַד אָדָם כַּמָּה עֲוֹנוֹת וְהוּא שָׁב לִפְנֵי הַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא, הוּא מַעֲלֶה עָלָיו כְּאִילוּ לֹא חָטָא", אז א מענטש האט אסאך געזינדיגט און ער טוט תשובה, רעכענט אים דער אייבערשטער כאילו ער האט נישט געזינדיגט; אויף אלעמען קען מען תשובה טון, איי דאס וואס חז"ל זאגן (יומא פה:): "הָאוֹמֵר, אֶחֱטָא וְאָשׁוּב, אֶחֱטָא וְאָשׁוּב, אֵין מַסְפִּיקִין בְּיָדוֹ לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה"? דאס מיינט נישט צו זאגן אז מען קען נישט תשובה טון, נאר "אֵין מַסְפִּיקִין" איז טייטש אז עס וועט אים זיין שווערער תשובה צו טון, ווייל ער איז שוין צוגעוואוינט צו זינדיגן און עס זעט אים אויס ווי א היתר, ער מיינט עס איז א שפיל; אבער אז א מענטש איז מחליט: 'עד כאן! פון יעצט וועל איך זיין אן ערליכער איד, איך לאז אפ אלע מיינע שלעכטע מעשים', ווערט זיכער אנגענומען זיין תשובה.


ה - ווען מען ווייזט פארן מענטש דאס רחמנות וואס דער אייבערשטער האט אויף אונז, ווי דער אייבערשטער שטייט און ווארט מיר זאלן תשובה טון און זיך צוריק קערן צו אים, דאס מאכט מען זאל אנהייבן פונדאסניי און דאס געבט א חשק פארן מענטש זיך צו שטארקן אויף זיינע נסיונות. דער סיבה פארוואס מענטשן פאלן אראפ אין עבירות איז נישט ווייל זיי טראכטן: 'מיר וועלן שוין תשובה טון', נאר ווייל זיי טראכטן: 'מיר זענען שוין סיי ווי פארפאלן, מיר גייען שוין סיי ווי אין גיהנום' - דאס איז דער סיבה פארוואס מען טוט עבירות. הלוואי זאלן מענטשן געדענקען און טראכטן שטענדיג אז מען קען תשובה טון, דאן וואלט קיינער נישט געגאנגען טון עבירות, מען וואלט נאר עוסק געווען אין תשובה.


היוצא מדברינו: ווער עס וויל רחמנות האבן אויף זיין נפש, רוח און נשמה, ער וויל פאררעכטן זיינע מעשים - זאל קומען קיין אומאן צום הייליגן רבינ'ס ציון כאטשיג איין מאל אין לעבן; עס איז נאך נישט געווען א צדיק זייט די וועלט שטייט וואס זאל מבטיח זיין מיט אזא שטארקע הבטחה צו מתקן זיין יעדן איינעם - אזוי ווי דער הייליגער רבי. פארשטייט זיך אז דער ס"מ טוט זיינס, ער מאכט ליצנות פון רבי'ן, ער מאכט ליצנות פון אומאן און פון תיקון הכללי וכו' וכו'; אבער א מענטש מיט אביסל שכל מאכט זיך א פשוט'ער חשבון: 'עס איז דא א רבי אויף דער וועלט וואס האט צוגעזאגט אז ער וועט א טובה טון פאר דעם וואס וועט קומען צו זיין ציון; עס קומט א נייע יאר, איך דארף ישועות, רפואות, פרנסה, נחת וכו' וכו', איך קוק נישט אויף קיינעם, איך אנטלויף צום הייליגן רבי'ן'.


אז דו וועסט האבן אמונת חכמים וועסטו האבן א גוט לעבן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#21 - קען מען שיקן א שליח קיין אומאן אויף ראש השנה?
אומאן, ראש השנה, תפלות אויף אידיש

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל זייער שטארק פארן קיין אומאן אויף ראש השנה, ס'זעט אבער נישט אויס אז איך זאל דאס קענען באווייזן, האב איך געוואלט פרעגן אויב מ'קען שיקן א שליח קיין אומאן, וועט דאס זיין פאר מיר א תיקון?


זלמן

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, כ"א תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד זלמן נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זאג נישט אז דו קענסט נישט זיין אין אומאן אויפן קומענדיגן יאר ראש השנה הבא עלינו לטובה; ביז אומאן האבן מיר נאך אסאך צייט. אויב דו וועסט יעדן טאג מתפלל זיין צום אייבערשטן אז דו ווילסט זיין ראש השנה ביים רבי'ן אין אומאן, קענסטו נאך זוכה זיין צו זיין דאס יאר אין אומאן ביים הייליגן רבי'ן.


אז דו וועסט רעדן מיט ברסלב'ע חסידים וועסטו הערן ווי יעדער איינער האט זיין מעשה ווי אזוי ער איז בייגעקומען זיינע מניעות. די אלע צענדליגער טויזנטער אידן וואס קומען קיין אומאן אויף ראש השנה, יעדער פון זיי האט זיינע מניעות וואס ער דארף דורכגיין ביז ער איז זוכה צו זיין אין אומאן; קיינער קומט נישט צום רבי'ן באקוועם, נאר אלע וואס קומען גייען אריבער שווערע מניעות ביז מען איז זוכה צו זיין ראש השנה אין אומאן.


אז מען מאכט תפילה און התבודדות א גאנץ יאר איז מען זוכה אנצוקומען צו דעם הייליגן פלאץ, אזוי ווי די בת מלך האט געזאגט פארן שני למלכות (סיפורי מעשיות, מעשה א מאבידת בת מלך) ווען ער האט איר געפרעגט: "ווי אזוי קען איך דיר ארויס נעמען פון די פלאץ פון די נישט גוטע?" האט זי אים געזאגט: "דו קענסט מיר נישט ארויס נעמען פון דא נאר אז דו וועסט זיך אויסקלויבן א פלאץ וואו דו וועסט דארט זיצן א גאנץ יאר, און ווען דו וועסט האבן אביסל צייט זאלסטו בענקען און האפן און וועלן מיר ארויסנעמען פון דא"; דאס גייט ארויף אויף התבודדות. אז מען בעט יעדן טאג דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו פאררעכטן אלעס וואס מען דארף מתקן זיין דעמאלט איז מען זוכה צו אלע תיקונים.


דערפאר בעט איך דיר, זיי זיך נישט מייאש! מיר האבן א גרויסער באשעפער וואס הערט צו די תפילות וואס מען בעט אים, בעט יעדן טאג: "רבונו של עולם! העלף מיר איך זאל קענען זיין ביים הייליגן רבי'ן ראש השנה אין אומאן. דער רבי האט צוגעזאגט אז ווער עס וועט קומען צו אים אויף ראש השנה וועט ער מתקן זיין; דער רבי האט געזאגט: "אפילו מענטשן וועם איך קען נישט מתקן זיין דורכן יאר, אבער אז זיי וועלן קומען ראש השנה דעמאלט קען איך יעדן איינעם ברענגען צו זיין תיקון". הייליגער באשעפער! העלף מיר איך זאל האבן שכל רחמנות צו האבן אויף מיר אליינס; איך האב דאך אזוי פיל געזינדיגט אין עבירות, בפרט אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה, וואס אויף דעם שטייט (משלי ב, יט): "כָּל בָּאֶיהָ לֹא יְשׁוּבוּן וְלֹא יַשִּׂיגוּ אָרְחוֹת חַיִּים", אבער עס איז דא א רבי וואס זאגט צו אז ער קען יא מתקן זיין דעם מענטש, בעט איך דיר טאטע זיסער, העלף מיר איך זאל זיך קענען שטארקן אויף אלע מניעות וואס איך האב און איך זאל זוכה זיין צו קענען זיין אין אומאן ביים הייליגן רבינ'ס ציון און זאגן דארט דעם תיקון הכללי".


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו תִּכְלֶה שָׁנָה וְקִלְלוֹתֶיהָ, תָּחֵל שָׁנָה וּבִרְכוֹתֶיהָ, אמן.

#20 - זאל איך פארהאלטן מיין שווער וואס טשעפעט מיין ווייב וועגן אומאן?
אומאן, שלום בית, שווער און שוויגער, מחלוקת, ראש השנה, וויכוחים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א


צום ערשט וויל איך זיך באדאנקען פאר'ן ראש ישיבה שליט"א אויף אלע חיזוק וואס מיר באקומען פון די בריוו אין עצתו אמונה, און פון די געוואלדיגע שיעורים, איך דאנק דעם אייבערשטן אז איך בין אנגעקומען קיין היכל הקודש, און איך בין זוכה זיך צו דרייען אין דעם ליכטיגן גן עדן. איך האב ברוך ה' זוכה געווען, אין זכות פונעם ראש ישיבה שליט"א, צו ענדיגן ששה סדרי משנה צום צוועלפטן מאל, איך האב אויך אנגעהויבן א סדר צו לערנען די אלע פופצין שיעורים וואס מוהרא"ש זי"ע האט אוועקגעשטעלט, און מיין לעבן איז ברוך ה' גענצליך געטוישט געווארן צום גוטן, אלעס אין זכות פון דעם הייליגן פלאץ. אויסער דעם בין איך ברוך ה' זוכה אויך צו מאכן הפצה מיט די קונטרסים און די גליונות פון היכל הקודש, איך פרוביר אויך ארויסצוהעלפן די מוסדות היכל הקודש פון דאהי, און יעצט האב איך זוכה געווען צו זיין ביים הייליגן רבי'ן אין אומאן אויף ראש השנה.


איך האב עטליכע שאלות וואס מוטשען מיך, און איך האף דער ראש ישיבה שליט"א וועט האבן צייט מיר צו קענען ארויסהעלפן און מחזק זיין.


מיין ווייב האט ברוך ה' מסכים געווען איך זאל פארן קיין אומאן אויף ראש השנה, איך פיר זיך אויף צו איר זייער שיין ברוך ה' דורכאויס די גאנצע יאר, אויך מיין שווער האט גארנישט גערעדט שלעכט קעגן דעם וואס איך פאר קיין אומאן, דעם פראבלעם האט זיך אבער אנגעהויבן ווען איך בין צוריק געקומען אהיים. מיין ווייב דערציילט מיר אז די גאנצע וואך וואס זי איז געווען ביי אירע עלטערן, האט מען איר כסדר פארשעמט און געטשעפעט, מען האט נישט אויפגעהערט צו רעדן צו איר קעגן ברסלב, און דאס האט איר זייער וויי געטון. וואס דארף איך יעצט צו טון? זאל איך אויפמערקן און פארהאלטן מיין שווער, פארשטייט זיך אויף אן איידעלן אופן, אז ער זאל נישט טשעפען מיין ווייב און נישט מאכן קיין מחלוקת, אדער איז בעסער צו בלייבן שטיל און גארנישט זאגן?


צווייטנס האב איך געוואלט פרעגן, אזוי ווי איך בין יעצט אין שנה ראשונה, איך בין געווען אין כולל ביז יעצט, אבער איך האב עס זייער נישט געגליכן. יעצט האט מען מיר פארגעשלאגן א מלומדות פאסטן, און איך האב עס אנגענומען. מיין שווער איז נישט אזוי פרייליך מיט דעם, דארף איך דאס אפלאזן, ווייל ער זאגט מיר גארנישט וועג דעם, אבער דא איז די זעלבע זאך, ער טשעפעט מיין ווייב וועגן דעם. וואס זאל איך טון?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת האזינו ב', ו' תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זאג נישט קיין איין שלעכט ווארט פאר דיין שווער, זאג אים נאר דאנק ווערטער, לויב אים און דאנק אים, זאג אים א יישר כח פאר אלעס; אזוי וועט ער דיר נישט מאכן קיין פראבלעמען, און פאר דיין ווייב זאלסטו קויפן א שיינע מתנה לכבוד יום טוב און איר דאנקען אז זי האט דיר געלאזט גיין אויף אומאן.


א שווער - און אזוי אויך א טאטע - דארף מען זייער מכבד זיין; חס ושלום טענה'ן, חס ושלום פארהאלטן, און אז זיי געבן א פסק, זיי זאגן מוסר - דארף מען דאס מקבל זיין מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ, און אז זיי ווילן נישט מען זאל פארן צום הייליגן רבי'ן - ענטפערט מען נישט, מען טענה'ט נישט און מען מאכט נישט חוזק; מען הערט אויס מיט דרך ארץ, און נאכדעם אז מען האט די זכיה איבער צו קומען די מניעות - פארט מען צום רבי'ן.


רבי נתן זאגט: "דאנקען גאט אז יום כיפור איז נאך ראש השנה", אז מען איז געפארן קיין אומאן און מען האט זיך צעקריגט, און אז עס קומט יום כיפור - בעט מען זיך איבער און מען מאכט שלום.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גמר חתימה טובה.

#19 - ווי אזוי קען איך אויסהאלטן די לאנגע דאווענען פון ראש השנה?
תהלים, ראש השנה, דאווענען

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיר דערנענטערן זיך שוין צו די הייליגע טעג, די ימי הרחמים והסליחות, און געווענליך יעדעס יאר פרוביר מיטצוגיין מיט'ן אלגעמיינעם שטראם פון די יעצטיגע טעג, כאטש וואס פאר מיר פערזענליך איז דאס זייער ביטערע און שווערע טעג, ווען איך הויב אן הערן די ניגונים פון די נוסח וואס הויבט זיך אן פון סליחות און פון די תפלות ראש השנה און יום כיפור, ווערט מיר שלעכט און ביטער אויפ'ן הארץ.


אין מיין חסידות פירט מען זיך צו דאווענען ראש השנה פון אינדערפרי ביז ביינאכט, ביי יעדע תפלה איז מען מכבד אן אנדערן בנש"ק צו דאווענען פאר'ן עמוד, עס זענען דא אסאך הפסקות די גאנצע צייט, ביים ליינען איז דא אסאך הוספות ווייל מען דארף מכבד זיין אלע בנש"ק'לעך, בקיצור, מען ענדיגט דאס דאווענען צען מינוט פאר די שקיעה, ממש ווי א תענית, מען פאסט א גאנצן טאג, און דערנאך קען מען זיך גרויס האלטן פאר אנדערע אז מיין רבי טוט גרויסע עבודות, מען לייגט אראפ אן עבודה ביי די מלכיות זכרונות שופרות גאר גאר לאנג, מען דאווענט א גאנצן טאג, מען ענדיגט אזוי שפעט, כאטש וואס ווען מען מאכט א שנעלער חשבון, מען רעכנט אראפ אלע הפסקות, הוספות ביים ליינען, און די אנדערע שלעפענישן, מען וועט נאר רעכענען די אמת'ע צייט וויפיל מען דאווענט, וועט עס בכלל נישט זיין אזוי לאנג.


פון די גאנצע אומבא'טעמ'טע שלעפערייען קומט אויס אז דאס גאנצע דאווענען ווערט מיר זייער ביטער און זויער, און נאכדערצו אז מען איז ביי אונז זייער שטרענג אז מען טאר נישט קידוש מאכן פאר די תקיעות, "וואס?! דו עסט פאר תקיעות שופר?! אויף דיר האב איך עס נישט געגלייבט, זיכער טוסטו נאך ערגערע זאכן".


איך וועל זאגן דעם אמת, שוין זייט מיין בר מצוה האב איך כמעט נישט געדאווענט ראש השנה. איך זע אסאך בחורים און אינגעלייט וואס דרייען זיך אינדרויסן און שמועסן אין קופקעס שטותים והבלים, און פלוצלינג הערט מען אז מען האלט שוין ביי "ונתנה תוקף", און יעדער לויפט אריין ווי דער שד האט אים געכאפט, און שרייט מיט קולות "ונתנה תוקף", און מיט עטליכע מינוט שפעטער זעט איך אים שוין ווייטער אינדרויסן זיך טענה'נען אויב דער פרעזידענט איז יא גערעכט אדער נישט... האסט דאך א מינוט צוריק געשריגן "ותשובה ותפלה וצדקה מעבירין את רוע הגזירה", און האסט נאך געשריגן אויף דיין קינד, "קום שנעל אריין!", און יעצט ביסטו שוין פארנומען מיט אלע נארישקייטן.


אום צום גדלי' פרעגט מיר איינער, "נו, ווי אזוי איז געווען ראש השנה ביים רבי'ן?", האב איך אוודאי געענטפערט אז ס'איז געווען געוואלדיג און מורא'דיג, ער האט מיר אנגעוואונטשן איך זאל האבן גע'פועל'ט אלעס גוט, און איך האב אוודאי געענטפערט "אמן", אבער איך טראכט צו מיר, 'איך האב גארנישט געבעטן, און דעריבער האב איך נישט וואס צו פועל'ן, א גאנץ ראש השנה האב איך דאך אפילו נישט געהאט קיין איין מינוט צו טראכטן פון מיר, מען האט אנגעהויבן דאווענען ניין אזייגער, און ערשט אום צוועלף אזייגער האט מען געזאגט ברכו, ווייל האלב פסוקי דזמרא זאגט מען פסוק ביי פסוק, חזן וקהל, און אין די צייט קען מען דאך ארומשמועסן און מאכן קופקעס, און ווען מען האלט ביי ברכו קען מען דעמאלט אנהויבן הודו, און מען וועט רואיג קענען זיך שטעלן שמונה עשרה מיט'ן עולם, און דערנאך איז דא אזויפיל הפסקות, און אזוי שטופט מען דורך דעם גאנצן טאג.


טייערער ראש ישיבה שליט"א, איך האב פרובירט אביסעלע ארויסצוברענגען מיינע געפילן, אראפלייגן דעם מצב און אטמאספער ווי אזוי עס גייט צו דער ראש השנה ביי מיר, עס האט נישט קיין טעם און קיין ראם, אבער אפשר האט דער ראש ישיבה שליט"א אן עצה פאר מיר, איך זאל יא האבן די ריכטיגע צוגאנג צו די הייליגע טעג?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תצא, ג' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


שמועס נישט ביים דאווענען מיט קיינעם, ראש השנה איז נישט קיין צייט פון שמועסן פאליטיק; ראש השנה איז מען דן יעדן איינעם, וואס וועט זיין מיט אים דעם גאנצן יאר. אז די דאווענען איז צו לאנג פאר דיר און מען מאכט אסאך הפסקות וכו' - זאלסטו אויסנוצן די צייט מיט זאגן תהילים, זאלסט בעטן דעם אייבערשטן פאר די קומענדיגע יאר הבא עלינו לטובה; ראש השנה זאגן אלע תהילים, מען בעט פאר זיך, פאר די קינדער און פאר אלע אידן.


וואס דארפסטו קוקן אויף אנדערע? וואס וועלן דיר אנדערע העלפן? עס קומט א נייע יאר, וואס ווייסטו וואס גייט זיין מיט דיר, מיט דיין ווייב און קינדער? וואס ווייסטו וואס ווארט דיר? אלעס וואס מיר גייען אריבערגיין דעם קומענדיגן יאר, אלעס שרייבט מען אן ראש השנה; דארפן מיר אויסנוצן די צייט מיט תשובה טון, מיט זאגן תהילים. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה, יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה", ווער עס וויל זיך צוריק קערן צום אייבערשטן זאל זאגן תהילים, ווייל תהילים איז מסוגל צו תשובה; "זֶה שֶׁאָנוּ רוֹאִין, שֶׁבִּימֵי תְּשׁוּבָה דְּהַיְנוּ בֶּאֱלוּל וַעֲשֶׂרֶת יְמֵי תְשׁוּבָה, כָּל יִשְׂרָאֵל עוֹסְקִין אָז בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה כַּנַּ"ל", דערפאר - זאגט דער רבי - זעט מען אז אין די טעג פון אלול און עשרת ימי תשובה איז יעדער עוסק אין זאגן תהילים, ווייל דאס איז מסוגל צו תשובה, "וְעַל כֵּן, הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד לַעֲסֹק תָּמִיד בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי תְּהִלִּים הוּא הִתְעוֹרְרוּת גָּדוֹל מְאֹד מְאֹד לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, אַשְׁרֵי שֶׁיֹּאחַז בּוֹ".


וואס האט דאס מיט דיר - ווער עס באקומט אן עליה וכו', און ווער עס דאווענט פארן עמוד וכו', וואס וועלן דיר די זאכן העלפן? לאז זיך נישט פארדרייען דעם קאפ, פארגעס נישט אז עס איז דא א באשעפער, ער מאכט אלעס, ער טוט אלעס און די וועלט פירט זיך מיט א חשבון. לאז זיך נישט פארנארן, דער יצר הרע קומט צו יעדן איינעם אנדערש פארשטעלט; איינעם באדערט דאס און א צווייטן באדערט יענץ, איינעם שטערט אז מען דאווענט לאנג, א צווייטן – אז מען דאווענט שנעל; אלעס מיט איין כוונה, אוועק נעמען דעם מענטש פון אייבערשטן. ער מאכט דעם מענטש פארנומען מיט נארישקייטן - אבי מען זאל פארגעסן פונעם אייבערשטן, און ווען עס קומען די הייליגע טעג ווערט ער זייער דערשראקן, זיין גאנצע הארעוואניע פון א גאנץ יאר גייט יעצט לאיבוד, אלע אידן טוען תשובה, אלע אידן קערן זיך צוריק צום אייבערשטן; האט ער געטראפן א נייע זאך, דעם וועט באדערן ווער עס איז עולה און ווער עס שמועסט, און יענעם וועט מען מאכן באדערן א צווייטע זאך - און אזוי פארגעסט מען פון תכלית.


ראש השנה איז א צייט וואס מען קען פועל'ן גרויסע ישועות; חכמינו זכרונם לברכה רעכענען אויס גרויסע ניסים וואס האט אלץ פאסירט אום ראש השנה (ראש השנה יא.). ראש השנה זענען די הייליגע אמהות שרה אמינו, רחל אמינו און חנה - נפקד געווארן מיט קינדער; ראש השנה איז יוסף ארויס פון תפיסה; ראש השנה האט זיך אויפגעהערט די ארבעט פאר די אידן אין מצרים; ראש השנה איז א צייט וואס מען קען פועל'ן קינדער, ערליכע קינדער און נחת פון די קינדער; ראש השנה קען יעדער איינער זוכה זיין ארויס צו גיין פון זיין אייגענע תפיסה, אזוי ווי יוסף הצדיק איז ארויס פון תפיסה; ראש השנה קען מען פועל'ן פרנסה בנקל, מען זאל נישט דארפן ארבעטן אזוי ביטער שווער, אזוי ווי די שיעבוד מצרים האט זיך אויפגעהערט ראש השנה.


ביי אונז רעדט מען נישט ראש השנה, אנשי שלומינו זענען מקבל אויף זיך א 'תענית דיבור' אויף גאנץ ראש השנה. ווייל דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן קיג) איידער מען איז גוזר א גזירה פרעגט מען דעם מענטש אויף וועם מען וויל ברענגען די גזירה, ער זאל זיך אליינס פסק'ענען וואס פאר א שטראף מען זאל אים געבן; דער מענטש שמועסט פון אנדערע, ער דערציילט וואס א צווייטער האט געטון און ער פסק'נט אפ אז מען דארף יענעם געבן א שטראף, ער כאפט נישט אז ער האט זיך יעצט אליינס גע'פסק'נט; דעריבער דארף מען זייער אכטונג געבן נישט צו רעדן אויף א צווייטן.


וואויל איז דעם וואס פירט זיך מיט די הנהגה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#18 - וואס טוט מען אז די ווייב בעט א גט אויב פאר איך קיין אומאן?
אומאן, שלום בית, ראש השנה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע חיזוקים וואס דער ראש ישיבה שליט"א געבט אונז טאג טעגליך. יעדן שבת קוק איך ארויס צום פרישן קונטרס "עצתו אמונה", וואס דאס געבט מיר ממש לופט צום אטעמען פאר די גאנצע וואך.


איך האב זוכה געווען אנצוקומען צום ערשטן מאל קיין אומאן אויף ראש השנה פאר פיר יאר צוריק, און זייט דעמאלט בין איך ממש געבוירן געווארן פונדאסניי, אן קיין גוזמא. איך האב באקומען פון הייליגן רבי'ן און פון מוהרא"ש אזוי סאך אין לעבן, דאווענען און רעדן צום אייבערשטן, לערנען אסאך תורה מיט'ן סדר דרך הלימוד, לעצטנס בין איך אויך זוכה צו לערנען יעדן ח"י פרקים משניות, און נאך גאר אסאך גוטע מתנות.


פארגאנגענעם ראש השנה האט מיין ווייב נישט געוואלט אזוי שטארק איך זאל פארן קיין אומאן, צוליב די מלחמה דארט, דאס האט געמאכט אן אנגעצויגנקייט אינדערהיים, ביז צום סוף בין איך למעשה געפארן מיט איר הסכמה, אבער נישט מיט'ן גאנצן הארץ, נאר אזוי בלית ברירה. און זייט דעמאלט האט דער מצב ביי אונז אין שטוב אנגעהויבן גיין צוביסלעך בארג אראפ, די שלום בית האט גאר שטארק אונטערגעהינקעט, מיר זענען כמעט אנגעקומען צו א גט רחמנא ליצלן, אויך אין פרנסה האבן מיר נישט געזען קיין שום ברכה, אלע צינורות פון פרנסה זענען פארשפארט געווארן, און אין דעם גאנצען שווערן מצב האט דער אייבערשטער אונז געהאלפן אז מיר האבן אנגעהויבן ווארטן אויף א שמחה ברוך ה'.


יעצט שטייען מיר שוין געציילטע וואכן פאר ראש השנה, איך בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג מיט'ן גאנצן הארץ אז איך זאל זוכה זיין צו פארן קיין אומאן, אבער מיין ווייב זאגט מיר אז איך וויל פארן זאלן איך איר קודם געבן א גט, און איך זאל מיר נישט צוריק קומען אהיים.


איך בין מודה אז איך האב א גרויסע חלק אין די אנגעצויגנקייט אינדערהיים, איך פרוביר צו פאררעכטן און טון אלעס צו פארבעסערן דעם מצב, פאררעכטן די זאכן וואס האבן גורם געווען די אלע פראבלעמען, אבער דערווייל האב איך נישט קיין שום עצה, איך בעט נאר דעם אייבערשטן, און איך האף דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר ווייזן דעם וועג וואס צו טון יעצט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דו ווילסט דיין ווייב זאל דיך לאזן פארן קיין אומאן אויף ראש השנה – ווענדט זיך דאס אין דיר; אז דו וועסט איר העלפן, דו וועסט רעדן שיין צו איר, דו וועסט איר מכבד זיין - וועט זי דיך לאזן פארן צום רבי'ן.


מוהרא"ש זאגט אויף דעם וואס די וועלט זאגט: "פארוואס בלאזט דער שופר אזוי גוט ראש השנה? ווייל עס ליגט א גאנץ יאר אין ארון הקודש", זאגט מוהרא"ש: "אז מען וויל פארן קיין אומאן אויף ראש השנה ווענדט זיך דאס ווי אזוי מען פירט זיך אויף א גאנץ יאר; אז די ווייב זעט א גאנץ יאר ווי שיין מען פירט זיך, זי זעט וואס א ברסלב'ער חסיד איז, מען לערנט יעדן טאג תורה, מען לעבט מיטן אייבערשטן - דאן וועט זי נישט מעכב זיין פון פארן קיין אומאן", אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קיז:) "בלאזן שופר איז א חכמה, נישט קיין מלאכה"; עס גייט נישט מיט כח, עס דארף גיין מיט חכמה; אז מען פירט זיך אויף א גאנץ יאר אזוי ווי עס דארף צו זיין, דער שופר ליגט אין ארון קודש - דעמאלט דארף מען נישט קיין כח צו בלאזן דערמיט, עס איז נישט קיין שווערע ארבעט, עס געשעט אליין.


טשעפע נישט דיין ווייב, רעד צו איר שיין, רעד צו איר אזוי ווי מען רעדט צום חשוב'סטן מענטש. געב איר אסאך גוטע ווערטער, אז דו וועסט זיך אזוי פירן וועט זי דיך לאזן גיין צום רבי'ן אויף ראש השנה.


זאג דיין ווייב אז דו גייסט אהיימברענגען ישועות, מען פארט צו א צדיק אויף ראש השנה אויס'פועל'ן א גוט יאר - וועט זי דיך זיכער לאזן גיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#17 - מיט'ן שכל פון רבי'ן, האב איך געהאט א שיינעם יום טוב
אומאן, שלום בית, סבלנות, חסידות ברסלב, מחלוקת, ראש השנה, תפילה והתבודדות, התנגדות, יום טוב, שכל, וויכוחים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


דעם פארגאנגענעם יום טוב פסח האט מיין ווייב געבעטן פון מיר פאר אפיקומן אז איך זאל איר נאכאמאל צוזאגן אז איך בין נישט קיין ברסלב'ער. איך דאנק דעם אייבערשטן אז איך האב די עצות און שכל פון הייליגן רבי'ן, און איך האב נישט אנגעהויבן קיין קריגעריי דערוועגן, איך האב איר גלייך צוגעזאגט אז איך לאז אפ ברסלב.


איך האב געטראכט צו זיך אז פון יעצט איז דער רבי און דער ראש ישיבה מער נישט ברסלב נאר אומאן, איך וועל גיין צום אומאן רבי און צום אומאן ראש ישיבה.


איך בעט ווייטער דעם אייבערשטן, "באשעפער העלף מיר איך זאל זיין אין אומאן אויף ראש השנה, און מיין ווייב און קינדער זאלן זיך נאך פרייען דערמיט, מיר לאזן גיין מיט שמחה, און מיינע קינדער זאלן לערנען אין די ברסלב'ע מוסדות".


ווען איך האב ווען נישט די שיעורים, וואלט איך געהאט צעשטערטע יום טוב. יישר כח פאר די שכל.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת אחרי קדושים, ג' אייר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זייער גוט האסטו געטון אז דו האסט איר צוגעזאגט אז דו גייסט נישט מער האבן מיט ברסלב, אזוי האסטו געהאט א שיינעם יום טוב אן מחלוקות.


בנוגע צוזאגן; איך געדענק ביי מוהרא"ש אזא מעשה, איך בין געווען אין צימער ווען איינער פון אנשי שלומינו איז געקומען וויינען צו מוהרא"ש נאך ראש השנה אז זיין ווייב האט זיך אפגעשיידט פון אים, זי וויל מער נישט לעבן מיט אים - ביז ער זאגט צו אז ער פארט מער נישט קיין אומאן, זי פארלאנגט ער זאל אונטער שרייבן אז ער גייט מער נישט פארן קיין אומאן.


מוהרא"ש האט אים געזאגט: "אודאי זאלסטו אזוי טון, זאג איר צו אז דו פארסט מער נישט קיין אומאן"; מוהרא"ש האט אים געזאגט: "ווען דו זאגסט צו - זאלסטו טראכטן, דו זאגסט צו דו פארסט מער נישט, פינטל". אזוי ווי יעקב אבינו האט געזאגט פאר זיין טאטע יצחק (בראשית כז, יט): "אָנֹכִי עֵשָׂו בְּכֹרֶךָ", זאגן די הייליגע חכמים (תנחומא הישן, ט; הובא ברש"י) ער האט געזאגט "אָנֹכִי", איך בין, פינטל, איך בין ווער איך בין, "עֵשָׂו בְּכֹרֶךָ", עשיו איז דיין בכור. מוהרא"ש זאגט אים: "דו טראכט, איך זאג צו איך פאר נישט מער", פינטל, וואו? צו די לבנה, און מוהרא"ש זאגט אים: "זאלסט טאקע מער נישט פארן צו די לבנה, קיין אומאן אויף ראש השנה פאר איך יעדע יאר"; מוהרא"ש האט געשמייכלט, און ברוך השם יענער אינגערמאן איז צוריק מיט זיין ווייב און ער פארט יעדע יאר קיין ראש השנה, מיט דעם וואס ער האט צוגעזאגט.


מען דארף טון אלעס אויף דער וועלט עס זאל זיין שלום אין שטוב, און אז די ווייב איז אנגעגעסן אויף ברסלב, זי האט געהערט שלעכטע זאכן - איז נישט כדאי זיך צו עקשנ'ען. ענדערש געבט מען גערעכט, מען טענה'ט נישט, מען געבט נאך, און מיט תפילה און מיט חכמה קען מען איר מקרב זיין. אבער מען דארף האבן געדולד, עס נעמט צייט. אזוי ווי דער רבי פירט אויס די מעשה פונעם פארלוירענעם בת מלך (ספורי מעשיות, מעשה א): "דער שני למלכות האט זיך פארזוימט דארט אין שטאט, ווארום מען מוז זען מיט חכמה און שכל מען זאל זי ארויסנעמען, און צום סוף האט ער איר ארויסגענומען".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#16 - איך ציטער איך וועל דורכפאלן, ווי אזוי קען איך גיין שלאפן?
אומאן, התחזקות, קדושה, ראש השנה, צדיקים, שמחה, פחדים, מחשבות, נעגל וואסער, קריאת שמע, נערווען

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר'ן מיר ברענגען קיין אומאן אויף ראש השנה, עס איז געווען ברוך ה' זייער א שיינע ראש השנה.


איך האב א פראבלעם וואס מוטשעט מיר שוין א שטיק צייט. אין זכות פון די שיעורים פונעם ראש ישיבה שליט"א בין איך ברוך ה' ארויס פון שמוץ, איך האב זיך אפגעלאזט פון שלעכטע זאכן, פון פגם הברית רחמנא ליצלן, אבער איך פאל נאכאלץ דורך צומאל ביינאכט מיט מקרה לילה רחמנא ליצלן.


איך בעט אסאך דעם אייבערשטן עס זאל נישט געשען, איך היט זיך די אויגן וויפיל איך קען, און איך פרוביר צו היטן מיינע מחשבות און געדאנקען, אבער נאכאלץ פאל איך אראפ.


דאס ערגסטע איז אבער געווען ביי מיר ווען איך בין אראפגעפאלן אום ראש השנה ביינאכט, איך בין געווארן זייער צעשוידערט און דערשראקן פון דעם, איך בין גלייך געלאפן אין מקוה און געלאפן צום ציון און געזאגט די צען קאפיטלעך פון תיקון הכללי, אבער זייט דעמאלט האט מיר אנגעכאפט א שרעק צו גיין שלאפן, יעדע נאכט ציטער איך אז איך וועל אפשר אראפפאלן, און דאס מאכט מיר ממש צעדרייט.


דער ראש ישיבה שליט"א זאגט אלץ אז די עצה פאר "אה סי די" איז אז מען זאל נישט אוועקשטופן די מחשבה, נאר מיטפארן מיט דעם, למשל אז מען טראכט אז די טיר איז געבליבן אפן זאל מען מיטפארן מיט דעם און טראכטן אז ס'איז טאקע אפן און ס'איז נישט קיין פראבלעם, אבער ביי מיין פראבלעם קען איך נישט מיטגיין מיט די מחשבה, איך וויל דאך נישט אראפפאלן אין דעם.


אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר אויסגראדן מיין מח, און מיר געבן צו פארשטיין וואס איך האב צו טון.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת האזינו, ז' תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אשריך ואשרי חלקך אז דו האסט זוכה געווען צו זיין אין אומאן ביים הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה, דער רבי האט בפירוש געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "איך קען ראש השנה פאררעכטן אפילו די וואס א גאנץ יאר קען איך זיי נישט פאררעכטן"; און אז דו האסט זיך גע'טובל'ט און געזאגט די תיקון הכללי ביים ציון - האסטו פארראכטן וואס דו האסט פוגם געווען, דו דארפסט זיך גארנישט זארגן.


דאס וואס דו ביסט אזוי צעבראכן פון וואס עס האט פאסירט מיט דיר אין אומאן, דו ביסט אראפגעפאלן אין מקרה לילה; עס איז כדאי דו זאלסט זען די ווערטער וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיז): "מַה שֶּׁמְּבַלְבֵּל אֶת הָאָדָם, כְּשֶׁנִּכְנָס לִקְדֻשָּׁה גְבוֹהָה", דאס וואס גייט אריבער אויפ'ן מענטש ווען ער קומט צו א העכערע דרגא, "כְּגוֹן כְּשֶׁמִּתְקָרֵב לְצַדִּיק הָאֱמֶת וְכַיּוֹצֵא", ווען ער קומט צום אמת'ן צדיק, "אֲזַי דַּיְקָא יִקְרֶה לוֹ מִקְרֶה בִּלְתִּי טָהוֹר, חַס וְשָׁלוֹם", דעמאלט פאסירט מיט אים אז ער פאלט אראפ אין מקרה לילה חס ושלום. "צָרִיךְ לָדַעַת", וויסן זאלסטו, "כְּשֶׁהָאָדָם נִכְנָס לִקְדֻשָּׁה", ווען דער מענטש קומט אריין שטערקער אין די קדושה, "מִתְגַּבֵּר עָלָיו הַיֵּצֶר הָרָע בְּיוֹתֵר", דעמאלט פארלייגט זיך דער יצר הרע אויף אים אסאך שטערקער, "כִּי כָל מַה שֶּׁנִּכְנָס בִּקְדֻשָּׁה יוֹתֵר", ווייל ווי מער מען ווערט הייליגער, "יֵשׁ לוֹ בְכָל פַּעַם יֵצֶר הָרָע חָדָשׁ גָּדוֹל מִבַּתְּחִלָּה", אלץ קומט דער יצר הרע שטערקער.


"וּבֶאֱמֶת הַבִּלְבּוּל הַזֶּה שְׁטוּת", נישטא וואס צו צעבראכן ווערן פון דעם, ווייל ממה נפשך, "אִם יִקְרֶה לוֹ מֵחֲמַת הִרְהוּר, מִי חַיָּב בָּזֶה", אויב האט דאס פאסירט פון טראכטן שלעכטע מחשבות - איז דאך נישטא וועם צו באשולדיגן, אז מען טראכט שלעכט פאלט מען אראפ, "וְאֵין לוֹ לְהִתְרַעֵם כְּלָל", קענסטו נישט האבן קיין טענות אויף קיינעם, "מֵאַחַר שֶׁהוּא בְּעַצְמוֹ גָּרַם לוֹ", ווייל דו האסט דאס אליינס גורם געווען. "וְאִם אֵינוֹ מֵחֲמַת הִרְהוּר, אֲזַי בְּוַדַּאי אֵינוֹ סִימָן רַע כְּלָל", האט דאס פאסירט אן טראכטן שלעכטס? איז דאס נישט קיין שלעכטע זאך, "כִּי אִם הָיָה עִנְיָן רַע, לֹא הָיוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה נוֹתְנִין אוֹתוֹ לְסִימָן יָפֶה לְחוֹלֶה", אויב וואלט דאס געווען א שלעכטע זאך - וואלטן די הייליגע חכמים נישט געגעבן דער זאך פאר א גוטע סימן פאר א חולה. אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (ברכות נז:) קרי איז א סימן יפה פאר א חולה.


"וּבֶאֱמֶת", נאר וואס דען? "אַדְּרַבָּא, מֵחֲמַת שֶׁנִּתְקָרֵב לִקְדֻשָּׁה גָבוֹהַ מְאֹד, מֵחֲמַת זֶה נִזְדַּמֵּן לוֹ", דיקא ווייל מען איז אנגעקומען צו אזא הייליגע פלאץ, מען איז אריין אין די קדושה - האט דאס פאסירט. ווייל די הייליגע חכמים זאגן "כִּי (תענית ח.): 'כָל הַמַּצְדִּיק אֶת עַצְמוֹ מִלְּמַטָּה, מַצְדִּיקִין עָלָיו הַדִּין מִלְּמַעְלָה'", ווען מען הייליגט זיך פון אונטן, קומען די מקטריגים און זוכן ווי זיי קענען אראפווארפן דעם מענטש, "שֶׁנֶּאֱמַר", אזוי ווי עס שטייט (תהלים צ, יא): "וּכְיִרְאָתְךָ עֶבְרָתֶךָ", איז דאך נישטא אויף וואס צו זיין צעבראכן; פארקערט, ווייל דו ביסט אנגעקומען צום הייליגן רבי'ן - דעריבער קומט דער שטן און רייצט זיך מיט דיר און וויל דיך צעברעכן.


איך בעט דיר זייער, צעברעך זיך נישט און מאך נישט קיין נערווען וכו'. דו היט זיך פון קוקן עבירות און זיי ממשיך מיט דינען דעם אייבערשטן, אבער מאך זיך נישט קראנק, ווער נישט קיין נערווען קראנקער מענטש. נישט דאס איז רצון השם - מורא האבן צו גיין שלאפן, אויב מען וועט אראפפאלן. מען דארף מורא האבן פונעם אייבערשטן, מען דארף מורא האבן פון טון עבירות, אבער מורא האבן פון גיין שלאפן - דאס איז שוין א נערווען זאך, דאס אליינס קען אראפווארפן דעם מענטש.


דריי אויס דיין קאפ אויף טראכטן גוטס; אנשטאט טראכטן: 'אפשר גיי איך אראפפאלן?' טראכט: 'איך האב פיאות, איך האב א בארד, איך האב ציצית, איך טו אן תפילין'; דאס איז נישט זאכן פון 'אפשר', דאס איז 'זיכערע' זאכן! 'איך היט שבת, איך עס כשר'ס'. און ווען דער שטן שלעפט דיך אריין צוריק אין לאך 'אפשר גיי איך אראפפאלן?' זאלסטו זאגן: 'איך בין א איד! איך גלייב אינעם אייבערשטן, איך דאווען, איך לערן, איך בין גע'מל'עט, איך בין אנגעפילט מיט מצוות כרמון'.


ליין קריאת שמע און גרייט זיך אן נעגל וואסער, נעם אין בעט א ספר - אגדות חז"ל אדער מעשיות פון צדיקים; דאס וועט דיך היטן.


א גמר חתימה טובה.

#15 - זאל איך פארן אויף ראש השנה קיין אומאן, א חודש פאר מיין חתונה?
אומאן, שלום בית, כיבוד אב ואם, סיפורי צדיקים, שווער און שוויגער, ראש השנה, וויכוחים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב חתונה אי"ה אין צוויי חדשים ארום, וואס איז די בעסטע הכנה צום דעם גרויסן טאג אין מיין לעבן?


אויך האב איך געוואלט פרעגן אויב איך זאל פארן דאס יאר צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה, אויב עס איז כדאי זיך צו פארפלאנטערן מיט מיין טאטע א חודש פאר די חתונה?


מיין כלה ווייסט נישט אז איך בין אין היכל הקודש, ווי אזוי זאל איך איר דאס דערציילן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת כי תצא, י"ג אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד החתן ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די גרעסטע זאך וואס דו קענסט טון, מאכן א הכנה פאר דיין חתונה - איז פארן צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה.


דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תו): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים", מען קען דעמאלט באקומען א תיקון, "מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן", אפילו אינמיטן די יאר וואלט מען נישט געקענט באקומען א תיקון, "אַף עַל פִּי כֵן בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן", דאך ראש השנה קען איך זיי אלע פאררעכטן. "אַף עַל פִּי שֶׁבְּכָל הַשָּׁנָה אֲפִילּוּ הוּא בְּעַצְמוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה לֹא הָיָה יָכוֹל לְתַקְּנָם", אפילו דער הייליגער רבי קען זיי נישט מתקן זיין א גאנץ יאר, "אֲבָל בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה גַּם הֵם יְכוֹלִים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים", אבער ראש השנה קען ער זיי אלע פאררעכטן, "כִּי אָמַר שֶׁהוּא עוֹשֶׂה בְּראשׁ הַשָּׁנָה עִנְיָנִים וְתִקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה גַּם הוּא אֵינוֹ יָכוֹל לַעֲשׂוֹת".


קריג זיך נישט מיט דיין טאטע, מיט א טאטע טאר מען נישט טענה'ען; אז ער שרייט אויף דיר זאלסט נישט פארן - זאלסטו חס ושלום נישט ענטפערן, מען טאר נישט גיין אין ויכוחים מיט עלטערן; דו פאר צום רבי'ן און דער רבי וועט דיך מתקן זיין.


דיין כלה וועט זיך פרייען אז זי באקומט א חתן וואס האט א געפיל צו פארן צו צדיקים אויף ראש השנה, בפרט ראש השנה פאר די חתונה; אלע חתנים פארן אויף מקומות הקדושים, זי וועט עס אנקוקן גוט.


ווייסט אודאי וואס דער הייליגער רבי האט אמאל געזאגט פאר א חתן, דאס וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות יז.): "כֵּיצַד מְרַקְּדִין לִפְנֵי הַכַּלָּה", דער רבי האט אים דאס מסביר געווען: "כֵּיצַד 'מְרַקְּדִין וּמְדַלְּגִין' עַל מַה שֶּׁהָיָה לִפְנֵי הַכַּלָּה, הַיְנוּ לִפְנֵי הַחֲתֻנָּה", מרקדים איז טייטש טאנצן און שפרינגען; מען דארף איבערשפרינגען וואס איז געווען פאר די חתונה; א חתן דארף פארגעסן זיין גאנצע עבר און אנהויבן פונדאסניי (חיי מוהר"ן, סימן תקפו).


נאך די חתונה דארף מען זיין זייער קלוג צו קענען האלטן ליבשאפט צווישן די ווייב און די עלטערן. מוהרא"ש זכרונו לברכה דערציילט, ביים הייליגן צדיק רבי מרדכי'לע פון נאדבורנא זכותו יגן עלינו, ווען זיין מאמע פלעגט אריינקומען צו אים אין צימער רעדן צו אים שלעכטס אויף זיין ווייב, האט דער הייליגער רבי מרדכי'לע זכותו יגן עלינו איר אויסגעהערט מיט דרך ארץ און כבוד. נאכן ענדיגן רעדן, ווען זי איז ארויסגעגאנגען, האט ער גענומען זיין קאפל, דאס אויסגעשאקלט און זיך צוריק געזעצט לערנען. שפעטער קומט אריין די רעביצין און הויבט אן שרייען: "דיין מאמע איז דא געווען, וואס האט זי געוואלט? דיין מאמע איז א שלעכטע, א ביטערע, איך בין אסאך בעסער פון דיין מאמע", זי האט געשריגן און געשריגן; ווידער האט איר דער הייליגער רבי מרדכי'לע אויסגעהערט און געשאקלט מיט'ן קאפ, און ווען זי איז ארויס פון צימער האט ער גענומען זיין קאפל, דאס אויסגעשאקלט און זיך צוריק געזעצט לערנען.


מוהרא"ש האט אונז דערציילט די מעשה אונז צו לערנען נישט צו זיין נאריש און איבערזאגן שלעכטס וואס איינער זאגט אויפ'ן צווייטן, נאר יעדן איינעם מכבד זיין און יענעם געבן די געפיל אז מען איז גערעכט, און שלום על ישראל.


קום קיין אומאן; נישטא נאך אזא רבי, א רחמנות'דיגער רבי וואס לאזט זיך אראפ צו אונז אזוי ווי א רחמנות'דיגע מאמע וואס נעמט איר פארשמירטע קינד, וואשט עס אפ און רייניגט עס מיט אזא רחמנות; דאס טוט דער רבי מיט אונז, ער וואשט אונז אפ פון אלע פגמים און ער איז אונז מתקן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#14 - מעג מען נוצן מעשר געלט פאר אומאן ראש השנה?
אומאן, ראש השנה, מעשר

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מעג איך נוצן מעשר געלט צו קומען קיין אומאן אויף ראש השנה?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

 בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה. לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּראשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר איר - מיינע תלמידים זענט תלוי אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.


קענסט נוצן מעשר געלט, קענסט גיין נאך געלט, וואס דו קענסט נאר טון זאלסטו טון - אבי קומען צום רבי'ן אויף ראש השנה. דער רבי זאגט (שם, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אִישׁ לֹא יֵעָדֵר, כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", עס איז מיר א וואונדער פארוואס מיינע מענטשן וואס גלייבן אין מיר זאלן נישט רעדן צו אלעמען אז מען זאל קומען צו מיר אויף ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ וּמְקֹרָב אֵלָיו יִהְיֶה עַל ראשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ לא יֶחְסַר אִישׁ, וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל ראשׁ הַשָּׁנָה רָאוּי לוֹ לִשְׂמחַ מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט געהייסן מען זאל מאכן א כרוז, אז אלע זאלן קומען צו זיין ראש השנה. נאך האט דער רבי געזאגט: "ווער עס קומט צו מיר אויף ראש השנה דארף זיין פרייליך א גאנץ יאר".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#13 - ווי אזוי קען איך מאכן אז מיין ווייב זאל מיך לאזן פארן קיין אומאן?
אומאן, שלום בית, תפילות אויף אידיש, מחלוקת, ראש השנה, ליצנות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר די עצות און חיזוק בנוגע אומאן. איך האב גערעדט צו מיין ווייב וועגן אומאן, אז איך וויל פארן צום רבי'ן אויף ראש השנה, קודם האט זי מיר געזאגט אז דאס יאר קען מען דאך נישט פארן עס איז א סכנה, האב איך איר געזאגט אז עס איז נישט קיין סכנה, זאגט זי מיר זייער שטרענג, "ווי לאנג דו ביסט חתונה געהאט מיט מיר, פארסטו נישט קיין אומאן!!!" און זי פרעגט מיר, "דו גייסט יעצט בלאזן אויף מיר?" זאג איך איר: "ניין! איך בין נישט ברוגז אויף דיר, נאר איך וועל זיין זייער פרייליך צו פארן קיין אומאן אויף ראש השנה, און נאכדעם האט זי פארדרייט דעם שמועס.


וואס טו איך יעצט? זי רעדט ווי א בעל הבית אויף מיר, און דאס שטערט מיר זייער שטארק, איך וויל אזוי שטארק פארן קיין אומאן אויף ראש השנה, איך פרוביר אזוי שטארק צו פאלגן דעם ראש ישיבה בנוגע שלום בית ווייל מוהרא"ש זאגט אויב מען האט נישט קיין שלום בית נוצט די ווייב אויס אומאן אלס סטראשע נישט צו לאזן פארן קיין אומאן, וואס טו איך, איך וויל אבער יא קומען צום רבינ'ס ראש השנה?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בין זיכער אז אויב דו וועסט רעדן צו איר שיין און ווייך - וועסטו געווינען איר הארץ און זי וועט דיך לאזן גיין קיין אומאן. שלמה המלך זאגט (משלי טו, א): "מַעֲנֶה רַךְ, יָשִׁיב חֵמָה", רעדן ווייך נעמט אוועק יענעמ'ס צארן; דורך רעדן ווייך און שיין קען מען איבערדרייען דעם הארטסטן מענטש.


דיין ווייב שעמט זיך פון אירע חבר'טעס און פון אירע עלטערן, דעריבער שרייט זי אויף דיר, דאס איז אלעס פון די מחלוקות אויפ'ן רבי'ן. אזוי ווי דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט: "איך בין אמאל אריינגעקומען צום רבי'ן אין צימער און געטראפן דעם רבי'ן וויינען, איך האב זיך זייער דערשראקן, איך פרעג דעם רבי'ן 'פארוואס וויינט דער רבי?' זאגט מיר דער רבי, 'אזוינס צו זאגן אויף מיר, אז איך בין פון יענעם כת רחמנא לצלן?!' רבי נתן האט נישט געקענט צוקוקן ווי דער רבי וויינט, איז ער אוועקגעגאנגען.


רבי נתן דערציילט, דעמאלט האט ער נישט פארשטאנען פארוואס דער רבי וויינט, וואס גייט אן דעם רבי'ן וואס יענער זאגט? אבער שפעטער ווען דער רבי איז אוועק פון די וועלט און ער האט געוואלט אריינברענגען דעם הייליגן רבינ'ס עצות אין די וועלט און עס האט זיך אנגעפאנגען א שרעקליכע התנגדות, מען האט גע'רודפ'ט רבי נתן מיט שרעקליכע רדיפות, האט רבי נתן געזאגט: "יעצט פארשטיי איך שוין פארוואס דער רבי האט אזוי געוויינט, נישט ווייל יענער האט גערעדט אויף אים, נאר דער רבי האט געוויינט ווייל ער האט געזען אז דורך די מחלוקות און דורך די לשון הרע וואס מען רעדט אויף אים - וועלן מענטשן נישט מקורב ווערן צו אים און עס וועט זיין זייער שווער אריין צו ברענגען אין מענטשן די ליכטיגע עצות".


דאס אז דיין ווייב שרייט אויף דיר אז דו קענסט נישט פארן קיין אומאן דאס איז פון די מחלוקות, פון לשון הרע - וואס ציט זיך שוין איבער צוויי הונדערט יאר און דאס האלט אפ די גאולה. דער רבי האט די כח צוריק צו ברענגען די גאנצע וועלט צום אייבערשטן, אלע זאלן תשובה טון, נאר די מחלוקות און הוצאת שם רע פארשטעלט אלסדינג.


איך בעט דיר זייער, ווער נישט בכעס אויף דיין ווייב; זיי איר דן לכף זכות, זי שעמט זיך פון איר משפחה, פון איר טאטע מאמע און געשוויסטער, דאס מאכט זי זאל שרייען אויף דיר, אבער אז דו וועסט רעדן שיין צו איר - וועסטו איר איבערדרייען.


דו רעד צו איר שיין און ווייך; זאג איר: "איך וועל זיך אזוי פרייען אז דו וועסט רעדן שיין צו מיר, מיין טייערע ווייב, אז דו וועסט מיר זאגן אז עס איז דיר שווער אז איך פאר אוועק אויף ראש השנה - וועט מיר דאס נישט אזוי באדערן, נאר דאס וואס דו זאגסט מיר אזוי שארף 'ווי לאנג איך לעב פארסטו נישט קיין אומאן!' דו רעדסט צו מיר אזוי שארף, דאס טוט מיר זייער וויי"; זאג איר: "לאמיר זיך דורכשמועסן אינאיינעם, לאמיר זיין איינשטימיג, איך האב צו דיר חתונה געהאט, איך וויל נאר טון גוטס, איך וויל פארן קיין אומאן - נישט דיר איבער צו לאזן, איך וויל פארן צום צדיק וואס געבט מיר לעבן, איך וויל פארן קיין אומאן ווייל דער רבי שטארקט מיר מיין אמונה, ער בלאזט אריין אין מיר א חיות אין עבודת השם, און אז דער רבי זאגט מען זאל קומען קיין אומאן אויף ראש השנה וויל איך אזוי שטארק גיין; מיין טייערע ווייב, פארוואס ווילסטו נישט רעדן צו מיר? איך בין דאך אזוי גוט צו דיר, איך העלף דיר א גאנץ יאר, איך בין גרייט פאר דיר א גאנץ יאר, איך רעד צו דיר שיין, איך טשעפע דיך נישט, פארוואס זאלסטו מיך אזוי טשעפען? פארוואס ווילסטו נישט רעדן מיט מיר פון א זאך וואס איז ביי מיר אזוי חשוב?!"


דו בעט דעם אייבערשטן טאג נאך טאג, וואך נאך וואך: "רבונו של עולם העלף מיר איך זאל אנקומען צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה, איך וויל זוכה זיין דער רבי זאל מיך מתקן זיין, הייליגער באשעפער, פארוואס איז דא אזא מחלוקות אויפ'ן רבי'ן?! פארוואס איז דער רבי אזוי פארשעמט?! פארוואס קען מען פארן איבעראל, מען קען גיין איבעראל - אויסער קיין אומאן?! העלף מיר אז מיין ווייב זאל אויך מקורב ווערן, איך זאל קענען גיין צום רבי'ן מיט מיינע קינדער און מיינע דורות"; מיט תפילה וועסטו אלעס איבערדרייען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#12 - מעגן פרויען זיין אין אומאן אויף ראש השנה?
אומאן, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, ראש השנה, שנה ראשונה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע שיעורים און חיזוק, בפרט די שיעורים און בריוו אויף שערן די האר נאך די חתונה, ס'איז מיר זייער מחזק.


געלויבט דער אייבערשטער אז איך האב חתונה געהאט פארגאנגענע וואך, און מיר ווייסן נישט וואס צו טון וועגן אומאן ראש השנה.


מיר האבן געטראכט אויב מיין מאן זאל אליין פארן, אדער זאלן מיר פארן צוזאמען אביסל פריער און איך זאל צוריק קומען פאר ראש השנה, אדער אפשר זאל איך אויך בלייבן אויף ראש השנה אין אומאן?


איך האב געוואלט פרעגן די ראש ישיבה וואס מיר זאלן טון און אויב עס איז בכלל אויסגעהאלטן אז פרויען זאלן זיין ראש השנה אין אומאן? אויב בלייב איך נישט דארט, מיינט עס צו בלייבן ווייניגסטנס פאר א וואך אליין, ווייל די וועגן נעמט זייער לאנג דאס יאר.


מיר זענען זייער צומישט, מיר קענען נישט מחליט זיין וואס צו טון. מיר וועלן זיך זייער פרייען אויב דער ראש ישיבה וועט אונז זאגן וואס צו טון.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ענדערש זאלט איר בלייבן אין שטוב אדער גיין צו אייערע עלטערן; די זאך פון פארן ראש השנה צום רבי'ן איז פאר מענער - נישט פאר פרויען, אויך איז דאס נישט פראקטיש.


וואויל איז פאר די פרויען וואס שיקן זייערע מענער קיין אומאן.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.