בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#1 - שכר לימוד איז א חיוב צו באצאלן
שכר לימוד, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נצבים וילך, י"ט אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מען גרייט זיך שוין צום גרויסן יום הדין, ראש השנה, מיר פארן קיין אומאן צום הייליגן רבי'ן. די גאנצע וועלט שרייט: "המלך", אבער די הכתרה איז וואו? די הכתרה איז אין אומאן; "פון היכל קן ציפור וועל איך אראפקומען צו ענק" - האט דער רבי געזאגט, "און אפילו אויף די גאנצע וועג וואלט געווען אויסגעלייגט שארפע מעסערס" - זאגט רבי נתן - "וואלט איך געטרעטן אויף די מעסערס אנצוקומען צום רבינ'ס ראש השנה".


איך וויל זאלסט באצאלן שכר לימוד, שכר לימוד איז נישט קיין צדקה, שכר לימוד איז א חיוב צו באצאלן. נישטא קיין תירוץ נישט צו באצאלן, עס איז נישט אמת אז מען האט נישט קיין געלט צו באצאלן, ווייל פאר אלעס אנדערש איז דא געלט; ענדערש זאג 'עס איז מיר נישט אינטערעסאנט צו צאלן שכר לימוד, עס איז מיר נישט חשוב מיינע קינדער'ס לערנען'.


פון אפיס פרעגט מען מיר אויב מען זאל ארויפגיין מיט שכר לימוד, זיי זאגן מען מוז עפעס זען צו טון מען זאל קענען צאלן די איינגעשטעלטע. מען מוז צאלן שכר לימוד, גלייב אין די ווערטער פון חכמינו זכרונם לברכה (ביצה טז.): "כָּל מְזוֹנוֹתָיו שֶׁל אָדָם קְצוּבִים לוֹ מֵרֹאשׁ הַשָׁנָה וְעַד יוֹם הַכִּפּוּרִים", ראש השנה שרייבט מען אפ וויפיל מען וועט פארדינען און וויפיל מען וועט פארלירן, "חוּץ מֵהוֹצָאַת שַׁבָּתוֹת וְהוֹצָאַת יוֹם טוֹב", אויסער די געלט וואס מען געבט אויס פאר שבת און יום טוב, "וְהוֹצָאַת בָּנָיו לַתַּלְמוּד תּוֹרָה", און די געלט וואס מען צאלט אז די קינדער זאלן לערנען תורה, "שֶׁאִם פָּחַת פּוֹחֲתִין לוֹ", ביי דעם, אויב מען געבט אויס ווייניגער - פארדינט מען ווייניגער, "וְאִם הוֹסִיף מוֹסִיפִין לוֹ", און אויב געבט מען אויס מער - פארדינט מען מער.


על פי הלכה איז א טאטע מחויב צו זיצן און לערנען מיט זיינע קינדער, עס איז א מצות עשה, "וְשִׁנַּנְתָּם לְבָנֶיךָ" (דברים ו, ז), אויב מען דינגט א מלמד און מען באצאלט אים - איז מען אויך יוצא די מצוה, אבער אז מען לאכט זיך אויס פון צאלן שכר לימוד - איז מען מבטל די מצוות עשה.


מיר וועלן זיך זען אין אומאן.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.