תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
איך בין א מלמד אין היכל הקודש, און איך האב זיך געוואלט אביסל אויסרעדן מיין הארץ וואס שטערט מיך, נישט קיין געפערליכע זאכן, אבער שטערט עס מיך.
איידער בין איך געווארן א מלמד איז מיר טאקע געווען א גיהנום, איך האב געארבעט מיט גוים און איך האב זיך דרייען אין די גאסן וואו איך האב געדארפט פירן אסאך מלחמות אויף שמירות עינים, איך האב כמעט נישט געקענט דאווענען קיינמאל מיט מנין, אבער למעשה האב איך געלערנט אסאך תורה, איך האב יעדן טאג געלערנט ח"י פרקים משניות, גמרא, זוהר און תיקונים, יום תהלים, שלחן ערוך מיט טור ובית יוסף, איך האב כמעט יעדע וואך געענדיגט מדרש רבה און מדרש תנחומא, ליקוטי מוהר"ן און ליקוטי תפלות אויף יעדע תורה, ספרים פון רבי'ן און פון מוהרא"ש, און פארשטייט זיך צו מעביר סדרה זיין מיט רש"י, אויסער די פילע שמועסן מיט'ן אייבערשטן א גאנצן טאג, אפאר ווערטער דא און אפאר ווערטער דארט, און איך בין נאך אנגעקומען אויך ארויסצוגיין אין פעלד ארויסצוגעבן מיינע בענקענישן צום אייבערשטן, זיך אויסשמועסן די גאנצע הארץ מיט'ן אייבערשטן, איך האב יעדע נאכט געזאגט תיקון חצות מיט התבודדות און בכיות, מיינע סידור איז פארפלעקט מיט די טרערן וואס זענען אין דעם איינגעזאפט.
אבער יעצט דארף איך דאך האבן ישוב הדעת אין חדר, זאג איך תיקון חצות אין בלויז פינף מינוט, פאר'ן דאווענען קום איך קוים אן צו לערנען "בית נצחי", א דף בבלי און ירושלמי מיט א פרק תוספתא, איין דף זוהר און איין דף תיקונים, און צום מערסטנס זעקס פרקים משניות, איך קען קוים רעדן אפאר ווערטער צום אייבערשטן אויפ'ן צום שול און צו חדר, און נאכדעם בין איך שוין א גאנצן טאג אין חדר מיט די קינדער, איך קום אהיים קען איך אביסן שמועסן מיט מיין ווייב און נאכדעם האב איך נאך אביסל צייט צו לערנען, אבער געווענליך וועל איך ענדערש הערן א שיעור פון ראש ישיבה שליט"א ווייל איך מוז דאך קענען אנגיין, און ווען איך עפן שוין יא א ספר רוף מיר שוין דער און יענער אויפ'ן טעלעפאן, איך קען דאך גארנישט ערלעדיגן אין חדר, און דא איז דא א חתונה, און דא דארף איך רופן מיינע עלטערן, טאקע א גרויסע מצוה, אבער איך קום נישט אן צו לערנען עפעס, נאכדעם דארף איך שוין לויפן צום טעגליכן גמרא שיעור, און איך אוועקגעבן צייט אויסצוהערן דעם און יענעם, און כאטש וואס מיר רעדן טאקע פון דיבורי תכלית, דברי חיזוק פון הייליגן רבי'ן, אבער פאקטיש דערזע איך זיך סוף טאג מיט בלויז עטליכע פרקים משניות, מעביר סדרה געווען מיט רש"י מיט די קינדער, בית נצחי, א טראפעלע זוהר און תיקונים, עטליכע סעיפים שלחן ערוך מחבר רמ"א, אפאר קאפיטלעך תהלים ניטאמאל קיין גאנצע יום, אביסעלע נ"ך, בקיצור קוים קוים עפעס תורה.
לעצטנס בין איך זוכה צו לערנען ליקוטי מוהר"ן נאר שבת אינדערפרי פאר'ן דאווענען, דעמאלט איז מיר טאקע א גן עדן, אבער איך בין זייער באזארגט, און איך האב נאכנישט זוכה געווען צו ענדיגן כל התורה כולה אפילו נאר איין מאל. איך ווייס וויפיל איך דארף דאנקען דעם אייבערשטן אז איך האב זוכה געווען מקורב צו ווערן צום הייליגן רבי'ן, איך האב דאך אזויפיל פארברענגט די טייערע צייט מיט נארישקייטן, איך שעם זיך אפילו צו טראכטן פון דעם, און איך ווייס אז איך האב געבעטן דעם אייבערשטן צוויי יאר אין א צו יעדע נאכט, אחת שאלתי מאת ה' אותה אבקש, שבתי בבית ה' כל ימי חיי, איך זאל נישט דארפן זיך דרייען פאר פרנסה אין די שמוציגע גאסן, און דער אייבערשטער האט מיר געהאלפן אז איך קען זיצן און לערנען מיט די טייערע קינדער, אבער איך קום כמעט נישט אן צו רעדן צום אייבערשטן, אלעס איז נאר אפאר מינוט דא און דארט.
איך ווייס אז איך בין נישט גערעכט אז איך רעד זיך אפ, איך וואלט זיך געדארפט פרייען מיט יעדע ביסל גוטס וואס איך כאפ אריין, דער אייבערשטער זאל מיך העלפן איך זאל זיך קענען שטארקן אויף מיין יצר הרע, און זיך יא פרייען מיט וואס איך האב, און געדענקען וואס דער רבי זאגט, "וואס מען טוט איז גוט, אבי מען טוט נישט קיין שלעכטס".
יישר כח
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך - ג' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
זיין א מלמד איז העכער פון יעדע סארט עבודה. לערנען תורה פאר זיך איז זייער גרויס, אבער מאכן אנדערע לערנען - איז נאך גרעסער, לערנען תורה מיט תלמידים, בפרט מיט תינוקות של בית רבן - דאס איז גרעסער פון לערנען תורה פאר זיך.
נישטא קיין גרעסערע זאך ווי זיין א מלמד; די העכסטע זאך, די הייליגסטע זאך - איז זיין א מלמד פאר קינדער. לערנען מיט קינדער די הייליגע תורה, פלאנצן אין קינדער יראת שמים - איז די הייליגסטע זאך. די הייליגע חכמים זאגן (בבא בתרא ח:) אויפן פסוק (דניאל יב, ג): "וּמַצְדִּיקֵי הָרַבִּים כַּכּוֹכָבִים לְעוֹלָם וָעֶד – 'אֵלּוּ מְלַמְּדֵי תִּינוֹקוֹת'", איינער וואס לערנט תורה מיט אידישע קינדער איז צוגעגליכן צו די שטערנס פון די וועלט; מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט דאס זייער שיין מסביר זיין, אז פינקט ווי מען קען נישט ציילן די שטערנס פון די וועלט, אזוי קען מען נישט ציילן וויפיל זכותים א מלמד האט, ווייל ער פלאנצט איין אין די קינדער תורה, יראת שמים און אמונה פשוטה אינעם אייבערשטן.
אויף וועם שטייט די וועלט? די וועלט שטייט אויף די תורה וואס קינדער לערנען, און דאס איז אין די זכות פון מלמדים. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קיט:): "אֵין הָעוֹלָם מִתְקַיֵּם אֶלָּא בִּשְׁבִיל הֶבֶל תִּינוֹקוֹת שֶׁל בֵּית רַבָּן", די וועלט שטייט נאר אויף די תורה פון קינדער.
אז דו וועסט לערנען יעדן טאג וואס דו האסט געלערנט אין די פריערדיגע טעג; ח"י פרקים משניות, גמרא, זוהר און תיקונים און זאגן א יום תהילים, שולחן ערוך מיט טור בית יוסף, און ענדיגן יעדע וואך מדרש רבה און מדרש תנחומא, ליקוטי מוהר"ן מיט די תפילה אויף די תורה, און אנדערע ספרי רבינו און מוהרא"ש, און פארשטייט זיך שנים מקרא ואחד תרגום ורש"י - דאס קומט נאכאלץ נישט צו צו זיין א מלמד. אזוי ווי די גמרא זאגט ווייטער (שבת, שם) רב פפא האט געפרעגט פון אביי: "דִּידִי וְדִידָךְ מַאי", וואס איז מיט אונזער תורה? די וועלט שטייט דען נאר אויף קינדער'ס תורה? האט אביי געענטפערט: "אֵינוֹ דּוֹמֶה הֶבֶל שֶׁיֵּשׁ בּוֹ חֵטְא לְהֶבֶל שֶׁאֵין בּוֹ חֵטְא", עס איז נישט קיין פארגלייך תורה פון קינדער וואס ווייסן נאכנישט פון עבירות, וואס זענען נאך זייער ריין.
איך בעט דיר זייער, עס זאל דיר נישט באנק טון אז די טאג גייט דיר אריבער מיטן זיין א מלמד און דו קומסט נישט אן צו לערנען אזויפיל דיינע שיעורים, ווייל מיר דארפן היינט זיך מוסר נפש זיין פאר די קומענדיגע דורות. ווייל ווער עס ווייסט וואס טוט זיך אפ אין אונזער דור ווייסט אז עס איז נישט אזוי גלאטיג ווי עס זעט אויס; פון אינדרויסן זעט אויס די בילד זייער שיין, אבער פון אינעווייניג איז זייער שרעקעדיג; מען דארף מלמדים מיט הארץ און נשמה, וואס זענען גרייט אויף מסירת נפש ממש, אוועק געבן זייער גאנצע נשמה פאר די קינדער, ווייזן פאר די קינדער דאס שיינקייט און ליבשאפט פון די תורה וועג.
הער א מעשה וואס די גמרא דערציילט, די מעשה וועט פארענטפערן דיין בריוו. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (קידושין ל.) רבי חייא בר אבא האט געזען רבי יהושע בן לוי גיין אין גאס נישט אנגעטון געהעריג, ער האט אויסגעקוקט זייער מאדנע, ער האט נישט אנגעהאט זיין הוט, ער האט זיך צוגעדעקט זיין קאפ מיט אן אינטערעסאנטע צודעק, אזוי ווי איינער וואס יאגט זיך און האט נישט קיין צייט זיך אנצוטון געהעריג, און ער האט געטראגן זיין זון אין חדר. האט רבי חייא בר אבא אים געפרעגט: "וואס איז מיט דיר? פארוואס גייסטו אזוי אין גאס, נישט געהעריג אנגעטון?" האט רבי יהושע בן לוי אים געענטפערט: "איך יאג זיך צו טראגן מיין קינד אין חדר, און אז דו וואונדערסט זיך וואס איז די יאגעניש? וועל איך דיר זאגן, עס שטייט (דברים ד, ט): 'וְהוֹדַעְתָּם לְבָנֶיךָ', און עס שטייט אין די קומענדיגע פסוק 'יוֹם אֲשֶׁר עָמַדְתָּ לִפְנֵי ה' אֱלֹקֶיךָ בְּחֹרֵב', וואס האבן די צוויי פסוקים פון לערנען תורה מיט קינדער - א שייכות - מיט די פסוק פון מתן תורה? נאר די תורה לערנט אונז, אז ווער עס לערנט תורה מיט זיין קינד איז דאס אזוי ווי ער לערנט תורה ביים בארג סיני", פירט אויס רבי יהושע בן לוי: "איך לייג אוועק מיין הוט, מיין בעקיטשע, מיינע שיינע איד'שאפט, אבי צו לויפן אין חדר מיט מיין זון"; זעט מען פון דעם אז מען דארף אלעס לייגן אין דער זייט, אפילו די רוחניות - אבי צו זיין א געטרייער מלמד, לערנען מיט די קינדער תורה, אמונה ויראת שמים.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.