שאלה אין קורצן ענין
#1 - ווי אזוי קען איך זיך ראטעווען פונעם יצר הרע?
קדושה, תפילות אויף אידיש, לימוד התורה, תפילה והתבודדות, תשובה, בחור

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א בחור אין ישיבה גדולה, איך לערן און איך דאווען און טו אלע מצות, אבער ליידער פאל איך אסאך אראפ אין פגם הברית רחמנא ליצלן, און איך ווייס נישט וואס צו טון. איך האב געמיינט אז ס'וועט דורכגיין, אבער דערווייל זע איך אז אפילו ווען איך שטארק זיך פאר א קורצע צייט, פאל איך גלייך נאכאמאל און נאכאמאל אראפ.


וואס קען איך טון?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ד אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


פגם הברית איז א שרעקליכע עבירה, דער זוהר הקדוש זאגט (וישב קפח ע"א; ויחי ריט.) אז אויף די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה, העלפט נישט קיין תשובה, ווער עס זינדיגט אין די עבירה רייסט זיך אפ פונעם אייבערשטן; אבער דער אייבערשטער האט רחמנות געהאט אויף אונז, ער האט אונז געשיקט דעם הייליגן רבינ'ס נשמה אויף די וועלט, דער רבי הייבט אויף אלע נשמות וואס פאלן אראפ אין די עבירה פון פגם הברית, דער רבי ברענגט זיי אלע צוריק צום אייבערשטן.


דער רבי האט קלאר געזאגט (שיחות הר"ן, סימן עא): "קיינער פארשטייט נישט פשט אין דעם זוהר, נאר איך, און איך זאג עס העלפט יא תשובה, אפילו איינער וואס האט אסאך געזינדיגט".


דער רבי געבט אן עצה, מען זאל דערציילן פאר'ן אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך - וואס מען גייט אריבער, מען זאל דערציילן ווי שטארק מען וויל זיין גוט, ווי שטארק די נסיונות זענען און ווי דער יצר הרע ווארפט אראפ; דאס איז התבודדות. דער רבי האט זייער אויסגעלויבט די עבודה, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כה): "הִתְבּוֹדְדוּת הוּא מַעֲלָה עֶלְיוֹנָה וּגְדוֹלָה מִן הַכֹּל", התבודדות איז די העכסטע זאך וואס איז שייך; ווען מען איז זיך מתבודד, מען גייט אין א שטילע פלאץ, א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, מען דערציילט דעם אייבערשטן וואס גייט אריבער; אלע נסיונות, אלע נפילות און אלע איבערגייאכטס וואס מען גייט אריבער - גייען די ווערטער ארויף זייער הויך, דער אייבערשטער נעמט אן די ווערטער, די שמועס, און דער מענטש גייט ארויס פון אלע שלעכטס.


דעריבער בעט איך דיר זייער, פארליר זיך נישט, געב נישט אויף; דו פון דיין זייט זאלסטו ווייטער פרובירן צו זיין אפגעהיטן און אז דער יצר הרע ווארפט דיר אראפ זאלסטו דאס דערציילן פאר'ן אייבערשטן און וויינען צום אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, ער זאל דיר ראטעווען פון די עבירה. רעד צום אייבערשטן אזוי ווי מען רעדט צו א גוטע פריינט, אזוי ווי א קינד רעדט צו זיין טאטע, בעט אים:


"טאטע, האב רחמנות אויף מיר; איך וויל אזוי שטארק זיין גוט, איך וויל אזוי שטארק נישט טון די עבירה און אלץ פאל איך אראפ נאכאמאל און נאכאמאל. טאטע איך בין פארלוירן, טאטע איך בין אזוי נידריג, אזוי געפאלן; וואס זאל איך טון? וואס זאל איך מאכן נישט אנצוקומען צו דעם?


הייליגער באשעפער, דו ווייסט וואס טוט זיך אפ אין מיין הארץ, קוק מיין הארץ, זע מיין הארץ ווי איך וויין פון אינעווייניג, זע ווי שטארק איך וויל זיין גוט און ערליך, איך האלט אין איין אראפפאלן נאכאמאל און נאכאמאל, איך פארליר מיין שכל, איך פארליר מיין דעת, איך בין עובר אויף די שרעקליכע עבירה פון הוצאת זרע לבטלה וואס חז"ל זאגן אז די עבירה האט געברענגט די מבול. איך ווייס אז אלע צרות אויף די וועלט קומט וועגן מיר, וועגן מיינע חטאים, וואס זאל איך טון? וואס קען איך טון? נעם אן מיין תשובה, העלף מיר איך זאל מער נישט זינדיגן, החזירנו בתשובה שלימה לפניך".


נאך אן עצה איז דא פון רבי'ן, דער רבי האט קלאר געזאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז אראפגעפאלן אין שאול תחתית און טוט נעבעך עבירות רחמנא לצלן, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם; וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך", וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיינע עבירות, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


דאס מיינט מען דיר; ווען דער רבי האט געזאגט דעם שמועס האט ער אויך דיר געמיינט, אזוי ווי רבי נתן האט דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "ווען דער רבי האט דאס געזאגט, האב איך געפרעגט דעם רבי'ן צי תורה קען אויך העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן?" האט דער רבי געשריגן אויף מיר און געזאגט: "דו ווייסט ווי גרויס די כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס"; און אפילו אז א מענטש ליגט נעבעך אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב דער מענטש וועט לערנען יעדן טאג 'כך וכך' וועט ער ווערן אן ערליכער איד.


נעם א משניות און הייב אן לערנען פרקים משניות; אז דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט זאלסטו זאגן די ווערטער. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו): "שֶׁאֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר, וּמִמֵּילָא יָבִין", מען דארף נישט פארשטיין ווען מען לערנט, מען דארף נאר זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה און צום סוף וועט מען פארשטיין, "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל, רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד, וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליין - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, נאר מען זאל בלויז זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט פון זיך אליינס פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף, יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם יִשָּׁאֲרוּ אֵיזֶה דְּבָרִים, שֶׁאַף עַל פִּי כֵן לֹא יוּכַל לַעֲמֹד עַל כַּוָּנָתוֹ - מַה בְּכָךְ?" און אויב מען פארשטייט נישט דעם ערשטן מאל, וועט מען עס פארשטיין ביים צווייטן מאל און אויב מען וועט נישט פארשטיין דעם צווייטן מאל, איז אויך גארנישט, "כִּי מַעֲלַת רִבּוּי הַלִּמּוּד עוֹלָה עַל הַכֹּל, וּכְמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה: 'לִגְּמוֹר וַהֲדַר לִסְבֹּר, וְאַף עַל גַּב דְּלָא יָדַע מַה קָאָמַר' שֶׁנֶּאֱמַר: 'גָּרְסָה נַפְשִׁי לְתַאֲבָה'", ווייל דאס לערנען אליינס איז גרעסער פון אלעם, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן אז א מענטש זאל קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט און דערנאך זאל ער לערנען צו פארשטיין, "כִּי עַל יְדֵי רִבּוּי הַלִּמּוּד, שֶׁיִּלְמַד בִּמְהִירוּת וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לַעֲבֹר כַּמָּה פְּעָמִים אֵלּוּ הַסְּפָרִים שֶׁלּוֹמֵד - לְגָמְרָם, וְלַחֲזֹר לְהַתְחִיל וּלְגָמְרָם פַּעַם אַחַר פַּעַם, וְעַל יְדֵי זֶה מִמֵּילָא יָבִין וכו'", ווייל אז מען געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעל לערנט מען דאך זייער אסאך, דורכדעם איז מען איז זוכה איבערצוגיין יעדע זאך זייער אסאך מאל ביז מען איז זוכה צו פארשטיין וואס מען לערנט.


"וְדִבֵּר הַרְבֵּה מְאֹד בְּעִנְיָן זֶה, וְאִי אֶפְשָׁר לְבָאֵר דְּבָרִים אֵלּוּ בִּכְתָב הֵיטֵב, אֲבָל בֶּאֱמֶת הוּא דֶּרֶךְ עֵצָה טוֹבָה מְאֹד בְּעִנְיַן הַלִּמּוּד, כִּי עַל יְדֵי זֶה יְכוֹלִים לִזְכּוֹת לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, לִגְמֹר כַּמָּה וְכַמָּה סְפָרִים, וְגַם יִזְכֶּה לְהָבִין הַדְּבָרִים יוֹתֵר, מֵאֲשֶׁר הָיָה לוֹמֵד בְּדִקְדּוּק גָּדוֹל, כִּי זֶה מְבַלְבֵּל מְאֹד מִן הַלִּמּוּד", דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פונעם דרך הלימוד, אז מען זאל נישט זוכן צו פארשטיין גלייך ווען מען לערנט, נאר מען זאל לערנען אסאך אן פארשטיין ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין.


ווען מען לערנט אויף דעם סדר דרך הלימוד איז מען זוכה אנצוקומען אסאך מער ווי ווען מען לערנט שטייט און מען קלערט אריין אין יעדע ווארט, וואס דאס שטערט נאר דאס לערנען, "וְכַמָּה בְּנֵי אָדָם פָּסְקוּ מִלִּמּוּדָם לְגַמְרֵי עַל יְדֵי רִבּוּי הַדִּקְדּוּקִים שֶׁלָּהֶם, וּמְאוּמָה לֹא נִשְׁאַר בְּיָדָם", און זייער אסאך מענטשן האבן אינגאנצן אויפגעהערט לערנען צוליב דעם וואס זיי האבן געלערנט און געקוועטשט וכו'.


"אֲבָל כְּשֶׁיַּרְגִּיל עַצְמוֹ לִלְמֹד בִּמְהִירוּת כַּנִּזְכָּר לְעֵיל - בְּלִי דִּקְדּוּקִים הַרְבֵּה, הַתּוֹרָה תִּתְקַיֵּם בְּיָדוֹ, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, גְּמָרָא וּפוֹסְקִים כֻּלָּם, וְתַנַ"ךְ מִדְרָשִׁים וְסִפְרֵי הַזוֹהַר וְקַבָּלָה, וּשְׁאָר סְפָרִים כֻּלָּם", אז א מענטש געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעלערהייט - אזוי ווי אויבן דערמאנט, וועט ער זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; ער וועט זוכה זיין דורכצולערנען די גאנצע תורה - גמרא מיט אלע פוסקים, תנ"ך מיט אלע מדרשים און זוהר הקדוש, "וּכְבָר מְבֹאָר שִׂיחָתוֹ שֶׁל רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, שֶׁטּוֹב לָאָדָם שֶׁיַּעֲבֹר בְּחַיָּיו בְּכָל הַסְּפָרִים שֶׁל הַתּוֹרָה הַקְּדוֹשָׁה", אזוי ווי דער רבי האט געוואלט אז מיר זאלן דורכלערנען כל התורה כולה. עיין שם.


ברודער, אז דו וועסט פאלגן וואס דער רבי זאגט, דו וועסט אויף קיינעם נישט קוקן - וועסטו זען אז ביז א קורצע צייט וועסטו ווערן א גרויסער צדיק, דו וועסט אלעס פאררעכטן, דו וועסט פטור ווערן פון די ביטערע שווערע נסיונות. איך ווייס אז מען וועט לאכן פון דיר, דו וועסט האבן שווערע מניעות, דו וועסט וועלן געפעלן דיינע חברים, משפחה וכו' וכו', אבער נאר זיך נישט; וואס וועט זיין אז מען וועט לאכן פון דיר? וואס וועט זיין אז מען וועט שפעטן? זיי ווייסן נישט וואס גייט אויף דיר אריבער שטילערהייט, זיי ווייסן נישט ווי שטארק דער יצר הרע פלאקערט; זאלסטו קיינעם נישט אויסהערן, טו וואס דער רבי זאגט וועסטו אנקומען צו די גרעסטע מדריגה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.