שאלה אין קורצן ענין
#1 - וועגן ברכת המפיל, און ווי אזוי רעדט מען צו קינדער איבער קדושה?
חינוך הילדים, קדושה, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל זיך באדאנקען פאר אייך פאר די פילע חיזוק און עצות אין לעבן וואס מיר באקומען פון אייך. כאטש וואס איך האב שוין געהערט און מקבל געווען אויך פון מוהרא"ש זי"ע, אבער מיט אייערע דרשות איז דאס פיל מער לעבעדיג, איר ברענגט עס אראפ אויף אזא פשוטע און אמת'ע אופן, אז ס'איז ממש נישט מעגליך עס נישט מקיים צו זיין.


מוהרא"ש פלעגט זאגן אז ער האט גענומען דעם ליקוטי מוהר"ן און דעם ליקוטי הלכות און ער האט עס געמאכט ווי "עפל סאוס", אז מ'זאל אפילו נישט דארפן זיך אנשטרענגען אריינצובייסן אינעם הארטן עפל, נאר מ'זאל עס קענען גאר גרינג עסן, ווי מען געבט פאר א קינד צעריבענע עפל וואס איז אים גרינג צו עסן. ביים ראש ישיבה קען מען זאגן אז איר האט עס געמאכט נאך גרינגער, ממש ווי "עפל דזשוס", מען דארף אפילו נישט נעמען א לעפל צו עסן די צעריבענע עפל, מ'קען עס ממש אויסטרינקען אזוי גרינג ווי מ'טרינקט "עפל דזשוס".


איך האב געוואלט פרעגן איבער דעם וואס איך געהערט וואס דער ראש ישיבה האט גערעדט לעצטנס ביי א דרשה ווען זאגן די ברכה פון "המפיל", אז אזוי ווי מ'טאר נישט עסן אן א ברכה, טאר מען נישט שלאפן אן א ברכה. למעשה איז מיר דאס זייער שווער, ווייל ווען איך גיי שוין אריין אין בעט האב איך שוין נישט קיין כח צו גארנישט, און דעריבער ליין איך קריאת שמע א שעה צוויי פריער, אבער איך וויל נישט דעמאלט זאגן "המפיל", ווייל מיין מאן קומט אהיים שפעט און איך וויל נאך קענען רעדן צו אים, ווי אזוי זאל איך זיך פירן מיט דעם?


אויך האב איך געוואלט פרעגן ווי אזוי מ'רעדט צו די קליינע קינדער איבער קדושה. פון איין זייט ווייס איך די וויכטיגקייט פון רעדן און אויפקלערן די קינדער אז זיי זאלן זיך זייער אכטונג געבן פון שלעכטע מענטשן, אבער פון די אנדערע זייט וויל איך נישט אריינלייגן אין זיי צופיל פחדים אז זיי זאלן צופיל טראכטן פון דעם.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דער אייבערשטער האט אונז געגעבן א מתנה אין אונזער דור - מוהרא"ש זכרונו לברכה; מוהרא"ש נעמט דעם רבינ'ס עצות און ברענגט דאס אראפ פאר אונז פשוט'ע מענטשן אז מיר זאלן אויך קענען לעבן מיט די אלע שיינע עצות און לעבן מיטן אייבערשטן, מיר דארפן דאס נאך מער אראפ ברענגען פאר אונזערע מוחות אז מיר זאלן אויך קענען לעבן שטענדיג מיטן אייבערשטן.


אייער מאן נרו יאיר פארציילט מיר אז אייער קליין אינגעלע לעבט מיט אזא אמונה, יעדעס מאל מען לייגט אים אראפ דאס עסן זאגט ער פון זיך אליין "ש'כח אייבערשטער"; אין די גאנצע וועלט זעט מען נישט אזא זאך, מען זאל לעבן מיט אזא אמונה, אז קליינע קינדער רעדן צום אייבערשטן און יעדע זאך וואס זיי דארפן בעטן זיי דעם אייבערשטן.


בנוגע ליינען קריאת שמע און זאגן המפיל וכו'; ווען מענטשן וואלטן ווען געוואוסט ווי חשוב קריאת שמע שעל המטה איז, וואלט יעדער איינער געליינט קריאת שמע. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ה.): "כָּל הַקּוֹרֵא קְרִיאַת שְׁמַע עַל מִטָּתוֹ, מַזִיקִין בְּדֵילִין הֵימֶנּוּ", ווער עס ליינט קריאת שמע פאר ער לייגט זיך שלאפן גייען אלע מזיקים אוועק פון אים; נאך זאגן זיי (שם): "כָּל הַקּוֹרֵא קְרִיאַת שְׁמַע עַל מִטָּתוֹ כְּאִילוּ אוֹחֵז חֶרֶב שֶׁל שְׁתֵּי פִּיּוֹת בְּיָדוֹ", ווער עס ליינט קריאת שמע פארן גיין שלאפן איז אזוי ווי ער האלט א מעסער וואס איז שארף פון ביידע זייטן און אזוי הרג'עט ער אויס אלע מזיקין; זייער גוט טוט איר אז איר ליינט קריאת שמע גענוג פרי, אפילו איר גייט נאך נישט שלאפן, ווייל אז מען שטופט דאס אפ אויף שפעטער קען מען איינשלאפן אן קריאת שמע. ברכות המפיל זאגט מען גלייך פאר מען ליינט קריאת שמע אזוי ווי עס איז געדרוקט אין סידור עת רצון.


בנוגע רעדן צו קינדער וכו'; מען דארף רעדן צו קינדער זיי זאלן אכטונג געבן פון מנוולים, אבער מען דארף געדענקען דעם מאמר החכם: "מִן הַזְּהִירוּת - לֹא לְהִזָּהֵר כָּל כַּך", איינע פון די זאכן וואס מען דארף אכטונג געבן איז נישט צו סאך אכטונג געבן; פון איין זייט דארף מען טאקע אנזאגן די קינדער אכטונג צו געבן פון מענטשן וכו' און מען דארף זען זיי זאלן זיין באקוועם צו רעדן מיט טאטע מאמע ווען עפעס שטערט זיי. זייער אסאך מאל קענען קינדער נישט ארויס געבן זייערע געפילן וכו' אדער דערציילן וואס שטערט זיי ווען זיי זעהן ווי מען מאכט זיי אוועק און מען הערט זיי נישט אויס, דאס איז זייער וויכטיג פאר קינדער. אבער פון די אנדערע זייט דארף מען אויך לעבן, מען קען נישט לעבן מיט פחדים א גאנצן טאג. דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט כדי מען זאל לעבן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות כה:): "לֹא נִתְּנָה תּוֹרָה לְמַלְאֲכֵי הַשָּׁרֵת", נישט מען זאל שטענדיג ארומגיין מיט פחדים.


דער אייבערשטער זאל אייך געבן נחת פון אלע אייערע קינדער.