שאלה אין קורצן ענין
#53 - ווען ענטפערט דער ראש ישיבה קלאר וואס צו טון און ווען נישט?
אומאן, סיפורי צדיקים, מורה דרך, ספיקות, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געליינט א בריוו וואס דער ראש ישיבה שרייבט פאר א טאטע אז זיין זון פרעגט קיינמאל נישט דעם ראש ישיבה וואס צו טון, און דער ראש ישיבה שרייבט דארט אז מען מוז האבן א מורה דרך וואס מען פרעגט אים יעדע זאך.


וויל איך אבער פארשטייט, ווייל פון די אנדערע זייט זאגט דער ראש ישיבה אסאך מאל אז ווען מען פרעגט דעם ראש ישיבה וואס צו טון דרייט זיך דער ראש ישיבה ארויס און ענטפערט יענעם נאר בערך וואס דער מענטש וויל הערן; אויב אזוי וואס האט מען פון פרעגן אויב דער ראש ישיבה ענטפערט סיי ווי נישט וואס מען זאל טון?


אפשר קען דער ראש ישיבה מיר אויסקלארן דעם ענין.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת האזינו, ז' תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די הייליגע חכמים זאגן (תנחומא בלק, ח): "בְּדֶרֶךְ שֶׁאָדָם רוֹצֶה לֵילֵךְ, בָּהּ מוֹלִיכִין אוֹתוֹ", ווי אזוי א מענטש וויל זיך פירן - העלפט מען אים פון הימל. אזוי ווי מיר זעען ביי די פרשה מיט בלעם, אין אנהויב האט דער אייבערשטער אים קלאר געזאגט (במדבר כב, יב): "לֹא תֵלֵךְ עִמָּהֶם", גיי נישט מיט זיי; ער זאל נישט גיין שעלטן די אידן, און ווען דער אייבערשטער זעט ווי בלעם וויל יא גיין, זאגט אים דער אייבערשטער קלאר פינקט פארקערט (שם, כ): "קוּם לֵךְ אִתָּם", גיי יא מיט זיי; פון דא זעט מען אז מען זאגט דעם מענטש זיך צו פירן אזוי ווי ער וויל.


אזוי אויך זעען מיר ביי די מרגלים, משה רבינו האט נישט געוואלט שיקן מרגלים; פארוואס דארף מען שיקן מרגלים קיין ארץ ישראל קוקן אויב עס איז א גוט לאנד, דער אייבערשטער זאגט דאך קלאר אז עס איז א גוטע לאנד?! דאך געפונען מיר, ווען משה רבינו האט געזען ווי די אידן ווילן יא שיקן מרגלים, די אידן גלייבן נישט דעם אייבערשטן אז ארץ ישראל איז א גוטע לאנד, זיי ווילן שיקן אויסשפיאנירן אליינס ארץ ישראל, האט משה רבינו געשיקט מרגלים; ווייל ווי אזוי מען וויל זיך פירן - העלפט מען יענעם און מען גייט מיט יענעמ'ס ווילן.


אזוי אויך ביים רבי'ן איז געווען אמאל, דער ברסלב'ער רב רבי אהרן איז געקומען צום רבי'ן פאר ראש השנה און געפרעגט דעם רבי'ן (ער האט געזאגט פאר'ן רבי'ן, ער האט געמיינט ער פרעגט) אז ער קען נישט קומען קיין אומאן אויף ראש השנה ווייל ער האט א בית המדרש און די קהילה וויל ער זאל בלייבן ראש השנה מיט זיי, וואס ער זאל טון? האט אים דער רבי געזאגט ער זאל נישט קומען צו אים אויף ראש השנה, און שפעטער האט דער רבי געקרעכצט פארוואס ער איז נישט געקומען, האט מען געפרעגט דעם רבי'ן: "דער רבי האט אים דאך געזאגט ער זאל נישט קומען?!" האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תו): "איך דארף יענעם זאגן וואס יענער וויל הערן"; דער רבי זאגט, אזוי איז יעדע מאל מען קומט פרעגן א צדיק אויף א מסירת נפש ווי אזוי זיך צו פירן, מען קען נישט יענעם הייסן טון די מסירת נפש, מען מוז יענעם זאגן נישט צו טון.


דאס איז בכלל נישט קיין קאנפליקט מיט האבן א מורה דרך אין לעבן. מען דארף האבן א מורה דרך אין לעבן, נאר אזוי קען מען לעבן. א איד דארף האבן א רב, א דיין, אן ערליכער איד וואס ווייזט אים ווי אזוי צו לעבן א תורה'דיגע לעבן, א לעבן מיט'ן אייבערשטן, דאס איז די וויכטיגסטע זאך. אזוי אויך ווען עס קומט צו א שידוך טון, מען זוכט א גוטער בחור - איז דאס די וויכטיגסטע זאך אויף וואס צו קוקן, אויב דער בחור האט א מורה דרך, אויב ער פרעגט יעדע זאך.


ווען עס קומט צו מסירת נפש זאכן - דארט קען מען נישט זאגן טון מסירת נפש; מען ווארפט רמזים, און אז יענער וויל טאקע וויסן וואס צו טון פארשטייט ער וואס צו טון.


א גמר חתימה טובה.

#52 - מעג מען אראפלייגן א בעבי אויפ'ן טיש?
שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


עס איז נישטא קיין ווערטער צו דאנקען פאר אונזער לעבן און שלום בית.


איך האב געוואלט פרעגן אויב מען מעג אראפלייגן א בעבי פאר א מינוט אויפ'ן טיש, כדי אנצוטון דאס קינד אדער אן אנדערע סיבה?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תצוה, ז' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מען מעג אראפלייגן א קינד אויף א טיש אים אנצוטון אדער איבערצוגעבן פאר'ן מאן אדער פאר די ווייב וכו', אבער אז מען וויל טוישן דעם קינד וכו', - דאס זאל מען נישט טון אויפ'ן טיש, ווייל א טיש איז דומה צום מזבח, און דעריבער זאגן די פוסקים מען זאל נישט טון קיין מיאוסע זאכן אויפ'ן טיש, (עיין מגן אברהם סימן קסז, סעיף קטן יג, בשם דעם ספר חסידים, סימן קב - אז מען זאל נישט טון אויף א טיש מיאוסע זאכן).


אז מען האט נישט קיין ברירה, מען דארף צוקומען צו א הויכע פלאץ און מען האט נישט קיין לייטער - מעג מען ניצן א טיש צו לייגן אויף דעם א בענקל וכו', אבער סתם אזוי דארף מען אכטונג געבן צו ניצן די טיש נאר פאר מכובד'דיגע זאכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#51 - ביים זאגן משניות, זאגט מען ארויס דעם אייבערשטנ'ס נאמען?
שאלות, משניות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל א גרויסן יישר כח פאר'ן טוישן מיין לעבן; זייט איך האב אנגעהויבן זאגן ח"י פרקים משניות בין איך געווארן אן אנדערער מענטש. איך וויל ארויסברענגען א שבח פאר א בחור פון ישיבה וואס ער איז געווען דער וואס האט מיר געעפנט מיין קאפ, און מיר מקרב געווען צום רבי'ן. איך פרוביר אויך צו זאגן יעדן טאג תיקון הכללי, א יום תהילים, און דער בלאט גמרא, ברוך ה'.


איך האב א שאלה, ווען מען זאגט משניות, זאגט מען ארויס דעם אייבערשטנ'ס נאמען, אדער זאגט מען נאר 'השם'?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בשלח, ז' שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


שטארק זיך בלימוד משניות, דער חיד"א זכר צדיק לברכה ברענגט (מדבר קדמות מערכת א, אות נא) בשם מדרש תלפיות: "אָשֵׁר בֶּן יַעֲקֹב יוֹשֵׁב עַל פִּתְחוֹ שֶׁל גֵיהִנוֹם, וּמִי שֶׁהִרְבָּה לִלְמוֹד מִשְׁנַיוֹת אֵינוֹ מַנִּיחוֹ לְהִכָּנֵס שָׁם"; ווען א מענטש קומט ארויף אויבן אין הימל, קומען די מלאכי חבלה און ווילן אים אריינשלעפן אין גיהינום, הייבט דער מענטש אן שרייען צו אלע צדיקים, ער שרייט: "אברהם אבינו ראטעווע מיר", "יצחק אבינו ראטעווע מיר", "יעקב אבינו ראטעוווע מיר", קיינער עטנפערט אים נישט, נאכדעם שרייט ער: "ראובן", "שמעון", "לוי", ביז ער קומט אן צו אשר בן יעקב. אשר פרעגט דעם מענטש צי ער האט געלערנט משניות, אויב ענטפערט ער 'יא', נעמט ער אים אריין אין גן עדן. דער חיד"א טייטשט מיט דעם דער פסוק (בראשית מט, כ): "מֵאָשֵׁר שְׁמֵנָה לַחְמוֹ", 'שְׁמֵנָה' איז די אותיות 'מִשְׁנָה', אז אשר בן יעקב זעט אז א מענטש האט געלערנט משניות, "וְהוּא יִתֵּן מַעֲדַנֵּי מֶלֶךְ", וועט ער אים געבן גן עדן; זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון משניות.


בנוגע ארויס זאגן דעם שם השם, עס ווענדט זיך; נאר אויב מען זאגט ארויס דעם גאנצן פסוק, דעמאלט קען מען ארויס זאגן דעם שם השם.


די בעסטע זאך איז זיך צוגעוואוינען זאגן ווען עס שטייט די שם אדנ"י - השם, און ווען עס שטייט יקו"ק - הֲוַיָ"ה; צום ביישפיל, "שְׁמַע יִשְׂרָאֵל הֲוַיָ"ה אֱלֹקֵינוּ הֲוַיָ"ה אֶחָד".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#50 - מעג מען לערנען משניות ביינאכט?
לימוד התורה, שאלות, משניות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך לערן ברוך ה' יעדן טאג משניות, און איך שפיר אז דאס געבט מיר חיזוק פאר מיין נשמה.


איך האב אמאל געהערט אז ס'איז דא א פראבלעם צו לערנען משניות ביינאכט, וויל איך וויסן וואס צו טון יעצט אין די ווינטער צייט ווען ס'ווערט פרי נאכט, אויב ס'איז אויסגעהאלטן צו לערנען משניות ביינאכט.


יישר כח פאר אלע עצות און חיזוק, ס'האט ממש געטוישט מיין לעבן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז בכלל נישט קיין שאלה, אודאי מעג מען לערנען משניות ביינאכט; וואויל איז דעם וואס לערנט משניות ביינאכט.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חגיגה יב:): "כָּל הָעוֹסֵק בַּתּוֹרָה בַּלַּיְלָה הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מוֹשֵׁךְ עָלָיו חוּט שֶׁל חֶסֶד בַּיּוֹם", ווער עס לערנט תורה ביינאכט וועט האבן א גאנצן טאג חסדים פונעם אייבערשטן; תורה שבכתב לערנט מען בייטאג און תורה שבעל פה לערנט מען אויך ביינאכט, אזוי ווי אונזערע הייליגע חכמים זאגן (מדרש תנחומא כי תשא, סימן לו) ווען משה רבינו איז געווען אין הימל מקבל זיין די תורה, האט ער נישט געוואוסט ווען איז טאג און ווען איז נאכט, נאר ווען ער האט געלערנט תורה שבכתב האט ער געוואוסט אז עס איז טאג און ווען ער האט געלערנט תורה שבעל פה האט ער געוואוסט אז עס איז נאכט.


נישטא קיין זיסערע זאך ווי אויסנוצן די ווינטער נעכט מיט לערנען תורה שבעל פה; מוהרא"ש זאגט נאך בשם דער הייליגער צדיק רבי פנחס קאריצער זכותו יגן עלינו אז ער פלעגט רופן די ווינטער נעכט: "די גאלדענע נעכט", ווייל ווינטער ביינאכט קען מען גוט אויסנוצן די צייט אריינצוכאפן לערנען תורה.


זיי זיך קובע צו לערנען משניות - וועסטו זוכה זיין צו א נייע נשמה; דער באר היטב ברענגט אראפ פונעם אר"י הקדוש (שלחן ערוך אורח חיים סימן א, סעיף קטן ו) "כָּתַב הָאֲרִ"י זַ"ל: וְשִׁיעוּר מִשְׁנַיוֹת קוֹדֶם לְכָל דָּבָר, וְעַל יְדֵי זֶה זוֹכֶה לִנְשָׁמָה, כִּי 'מִשְׁנֶה' אוֹתִיוֹת 'נְשָׁמָה'", ווען מען שטייט אויף אינדערפרי זאל מען לערנען די ערשטע שיעור אין משניות, ווייל דורך משניות איז מען זוכה צו א ריינע נשמה; משניות וואשט אפ דעם מענטש פון אלע פגמים.


מה טוב אז דו וועסט זאגן אכצן פרקים משניות יעדן טאג, דער הייליגער מהר"ם פאפירש זאגט (אור צדיקים סימן כב, אות יא): "טוֹב לִלְמוֹד מִשְׁנַיוֹת בְּכָל יוֹם, וְאִם אֶפְשַׁר שֶׁיַּשְׁלִים חַ"י פְּרָקִים בְּכָל יוֹם, נֶגֶד חַ"י עוֹלָמוֹת מַה טוֹב וּמַה נָעִים", עס איז זייער גוט מען זאל יעדן טאג לערנען אכצן פרקים משניות, "יְהִי חֶלְקִי עִמּוֹ", איך וויל האבן א חלק מיט דער וואס פירט זיך אזוי, "כִּי הוּא תִּיקוּן גָּדוֹל לִפְגַם הַבְּרִית, סוֹד אֵל חַי", ווייל מיט'ן זאגן אכצן פרקים משניות איז מען מתקן וואס מען האט פוגם געווען אין די חטא פון פגם הברית, "וְיֶשׁ לָהֶם גַּם כֵּן סְגוּלָה לַהֲרוֹג הַיֵּצֶר הָרָע", אויך האט דאס א סגולה צו הרג'ענען דעם יצר הרע, "גַּם סְגוּלָה לְהַמְשִׁיך נְשָׁמָה, שֶׁהִיא אוֹתִיּוֹת מִשְׁנָה", אויך האט דאס א סגולה צו ברענגען א ריינע נשמה אויפ'ן מענטש.


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט, ער האט מקובל אויף דעם וואס דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אפילו א מענטש וואס איז אריין געפאלן אין עבירות רחמנא לצלן; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך, יהי' איך שיהי', וועט אים די תורה ארויס נעמען פון זיין פלאנטער און ער וועט ווערן אן ערליכער איד", אז דאס גייט ארויף אויף "ח"י פרקים משניות"; אפילו אזא איינער וואס איז נעבעך אראפ געפאלן אין די בלאטע, אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו זאגן יעדן טאג "ח"י פרקים משניות", - וועט אים די תורה ארויס נעמען פון זיינע נישט גוטע מעשים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#49 - מעג מען מעביר סדרה זיין ביינאכט?
הלכה, מעביר סדרה, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


צום ערשט וויל איך זיך באדאנקען פאר די וואונדערליכע וועג פון מעביר סדרה זיין די פרשה במשך די וואך, זונטאג ביז שני און מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער. אין דעם זכות גיי איך יעצט ענדיגן מעביר סדרה זיין די גאנצע תורה שנים מקרא ואחד תרגום צום ערשטן מאל אין לעבן.


איך האב געוואלט פרעגן, אזוי ווי אין די ווינטער חדשים איז מיר אביסל שווער מעביר סדרה צו זיין בייטאג, ווייל איך ארבעט רוב טאג, אויב מעג מען מעביר סדרה זיין ביינאכט, אדער מוז איך זיך אנשטרענגען און מעביר סדרה זיין דוקא בייטאג?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


                   יום ג' פרשת תולדות, ראש חודש כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויב מען איז מעביר סדרה מיט רש"י קען מען לערנען חומש מיט'ן תרגום אפילו ביינאכט, אבער חומש אליינס האט דער הייליגער אריז"ל מקפיד געווען מען זאל נישט לערנען ביינאכט (שער המצוות, פרשת ואתחנן).


זיי שטארק מיט מעביר סדרה זיין; במשך די אלע יארן וואס דער אייבערשטער האט מיר מזכה געווען צו הערן די ליל שישי שיעורים פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, געדענק איך נישט איין וואך וואס מוהרא"ש זאל נישט רעדן פון די מצוה פון מעביר סדרה זיין. מוהרא"ש פלעגט שטענדיג חר'ן וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ח.): "אָמַר רַב הוּנָא בַּר יְהוּדָה אָמַר רַבִּי אַמִּי, לְעוֹלָם יַשְׁלִים אָדָם פַּרְשִׁיוֹתָיו עִם הַצִּבּוּר שְׁנַיִם מִקְרָא וְאֶחָד תַּרְגּוּם, שֶׁכָּל הַמַשְׁלִים פַּרְשִׁיוֹתָיו עִם הַצִּבּוּר, מַאֲרִיכִים לּוֹ יָמָיו וּשְׁנוֹתָיו"; און אזוי ווערט גע'פסק'נט אין שלחן ערוך (אורח חיים סימן רפה) אז יעדער מענטש איז מחויב צו ענדיגן יעדע וואך די פרשה צוויי מאל חומש און איין מאל תרגום, און ווער עס איז מעביר סדרה איז זוכה צו אריכות ימים ושנים; דאס איז די בעסטע סגולה צו א גוט לעבן, און דאס ראטעוועט א מענטש פון אלעם שלעכטס.


מוהרא"ש פלעגט אונז בעטן מיר זאלן שוין אנהייבן אנהייב וואך טון די מצוה, אפילו דער אריז"ל זאגט (פרי עץ חיים, שער הנהגת הלימוד [ע' שנז]) מען זאל מעביר סדרה זיין ערב שבת; אבער א מענטש טאר זיך נישט נארן, מען דארף קוקן צי מען טוט טאקע יעדע וואך אזוי ווי די הלכה פארלאנגט, ווי דער שלחן ערוך פסק'נט (שם, סעיף ג): "מִיּוֹם רִאשׁוֹן וְאֵילַךְ חָשׁוּב עִם הַצִּבּוּר", פון זונטאג קען מען שוין אנהייבן מעביר סדרה זיין און די משנה ברורה ברענגט אראפ (שם, סעיף קטן ח) פונעם הייליגן גר"א זכר צדיק לברכה, אז ער האט זיך אזוי געפירט, יעדן טאג האט ער מעביר סדרה געווען אביסל; זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, דינסטאג ביז רביעי און אזוי ווייטער. אז מען גייט אויף דעם וועג, דעמאלט קען מען זיין זיכער אז מען וועט ענדיגן יעדע וואך די פרשה.


מוהרא"ש זאגט די סיבה פארוואס מען איז מזלזל אין דעם מצוה, ווייל מענטשן זוכן שלימות, מען וויל מקיים זיין די מצוה אזוי ווי דער הייליגער אריז"ל האט געזאגט - מען זאל מעביר סדרה זיין ערב שבת, און וויבאלד עס איז זייער שווער פאר רוב מענטשן מעביר סדרה זיין ערב שבת, בפרט ווינטער ווען דער זמן איז זייער פרי, דערפאר זענען מענטשן נישט מעביר סדרה און מען איז מזלזל אין דעם, אבער אז מען גייט מיט'ן שלחן ערוך, מען הייבט אן פון זונטאג, דעמאלט איז מען זוכה צו ענדיגן יעדע וואך די פרשה שנים מקרא ואחד תרגום וואס דאס איז אויך בכלל מצוה מן המובחר, אזוי ווי די משנה ברורה (שם) ברענגט אראפ פון ספר מטה יהודה: "אִם הוּא קוֹרֵא מִתְּחִלַּת הַשָּׁבוּעַ וְהָלְאָה, הוּא גַם כֵּן בִּכְלָל מִצְוָה מִן הַמֻּבְחָר".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#48 - ווי אזוי קען מען ענטפערן שווערע שאלות פון בחורים?
ספרי ברסלב, אשר בנחל, שאלות, בחור, עצתו אמונה, זיכוי הרבים, בריוו

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


צום ערשט וויל איך זיך שטארק באדאנקען אויף די תשובה וואס איר האט מיר געשריבן איבער רעדן צו בחורים פון די עצות וואס איר זאגט פון הייליגן רבי'ן, עס איבערצוזאגן אן א נאמען.


כ'וויל אבער אביסל בעסער ערקלערן מיין צווייטע שאלה מיין שאלה איז נישט געווען, ווי אזוי מען נעמט כח און קראפט צו ענטפערן שאלות פון בחורים, מיין שאלה איז געווען ווי אזוי נעמט מען א כח ההכרעה און שכל וואס און ווי אזוי צו ענטפערן א ריכטיגע תשובה פאר א בחור אויף א שאלה וואס כ'האב נישט געטראכט אדער געלערנט איבער דעם פון פריער, בפרט ווען ס'איז דא גאר שווערע שאלות פון א יונגער בחור וואס דארף א ריכטיגע און א קלארע תשובה צו זיין טאג טעגליכן לעבן.


נאכאמאל א גרויסן יישר כח אויף אייערע עבודת הקודש, איר זאלט שטענדיג קענען מחזק זיין און מקרב זיין אידן לאבינו שבשמים.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מטות-מסעי, כ"ג תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אין רבינ'ס ספרים איז אלעס דא; ווער עס לערנט דעם הייליגן רבינ'ס ספרים באקומט זייער א גראדע שכל, א קלארע פארשטאנד. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמז): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל מֹחַ גָּדוֹל עַל יְדֵי סִפְרוֹ", ווער עס וועט לערנען זיינע ספרים וועט באקומען א טיפע מח, "כִּי יֵשׁ בּוֹ שֵׂכֶל גָּדוֹל וְעַמְקוּת נִפְלָא מְאֹד עַל פִּי פְּשׁוּטָן שֶׁל דְּבָרִים", ווייל אין די ספרים ליגט טיפע שכל, מען באקומט שכל צו וויסן ווי אזוי זיך צו פירן אין יעדן פרט.


בפרט דארפן די וואס זענען עוסק מיט בני הנעורים - לערנען דעם רבינ'ס ספרים, ווייל דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רנח): "הָיִיתִי סָבוּר שֶׁהַיֵּצֶר הָרָע שֶׁלִּי אוֹמֵר לִי שֶׁאֵין מִי שֶׁיּוּכַל לְהַנְהִיג אֶת בְּנֵי הַנְּעוּרִים כָּמוֹנִי", אין אנהייב האב איך געמיינט אז דאס וואס איך טראכט אז נאר איך פארשטיי צו די יונגווארג, איך קען זיין זייער מנהיג - דאס זאגט מיר דער יצר הרע, "עַכְשָׁו אֲנִי יוֹדֵעַ בְּבֵרוּר אַז אִיךְ בִּין אֵיין מַנְהִיג, וְאֵין מַנְהִיג כָּמוֹנִי", יעצט ווייס איך קלארערהייט אז נאר איך פארשטיי צו די יוגענט, נאר איך קען זיין זייער פירער; אזוי ווי מען זעט היינטיגע צייטן אז קיינער האט נישט קיין שפראך צו די יוגענט, אלע חכמים און פותרי חלומות ברעכן זיך קאפ: 'וואס טוט מען מיט די יוגענט? וואס טוט מען מיט די בחורים? וואס טוט מען מיט די מיידלעך?' אלע זענען פארלוירן, זיי זענען מודה אז זיי ווייסן נישט וואס צו טון, נאר דער רבי האט א שפראך צו זיי, די חיזוק פון רבי'ן דאס האלט זיי און מאכט זיי פאר ערליכע אידן.


מאך זיך שיעורים אין ספר אשר בנחל - בריוו וואס מוהרא"ש האט געשריבן, אויך זאלסטו לערנען ספר עצתו אמונה - בריוו וואס דער אייבערשטער האט מיר מזכה געווען צו שרייבן דורכאויס די יארן וואס איך בין באשעפטיגט מיט בני הנעורים; דארט וועסטו זען די שכל פון רבי'ן, דו וועסט האבן א קלארקייט אין יעדע ענין, אויף אלע שאלות וואס די בחורים פרעגן דיר וועסטו זיין קלאר, דו וועסט זיי קענען מחי' זיין.


שטארק זיך, לאז נישט אפ דיין הייליגע ארבעט; היינט איז דאס די חשוב'סטע זאך - רעדן מיט בחורים, לערנען מיט זיי און אריין לייגן אין זיי אמונה אינעם אייבערשטן און אמונת חכמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#47 - מעג מען האלטן בעלי חיים אין שטוב?
שאלות, בעלי חיים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע אייערע שיעורים, דער אייבערשטער זאל אייך געבן ווייטער כח אנצוגיין.


איך וויל וויסן וואס דער רבי האט געהאלטן איבער האבן באשעפענישן אינדערהיים, נישט צו האדעווען, נאר זיך שפילן און פארברענגען דערמיט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת במדבר, כ"ה אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די זעלבע שאלה פרעגט מען אן מוהרא"ש אין שאלות ותשובות ברסלב (שו"ת ברסלב, חלק ו', מכתב תרנא) אויב מען מעג האדאווען בעלי חיים אין שטוב און מוהרא"ש ענטפערט: "צְרִיכִים מְּאֹד לִשְׁמוֹר לֹא לְגַדֵּל שׁוּם בַּעֲלֵי חַיִּים בְּתוֹךְ הַבַּיִת", מען דארף זיך זייער היטן פון האדעווען בעלי חיים אין שטוב, "כִּי זֶה גוֹרֵם לְהַרְבֵּה צָרוֹת בְּגַשְׁמִיּוּת וּבְרוּחָנִיוּת", ווייל דאס ברענגט אסאך צרות סיי ברוחניות און סיי בגשמיות, "וּבִפְרָט מִי שֶּׁלֹא נִזְהָר לְהַאֲכִילָם בַּזְּמַן וְכוּ', וְהוּא לֹא שָׂם לֵב עַל זֶה אֲפִלּוּ וְכוּ', עַל זֶה מְקַבְּלִים עוֹנֶשׁ מְאֹד מְאֹד גָּדוֹל", ווער רעדט נאך אויב מען פארגעסט זיי צו געבן עסן אין צייט, מען כאפט זיך נישט, אויף דעם באקומט מען זייער א גרויסע שטראף, דעריבער - זאגט מוהרא"ש: "וְלָכֵן לָמָּה צְרִיכִים לְהִכָּנֵס בְּסַכָּנָה הַזּוֹ", וואס פעלט אויס זיך אריין צו לייגן אין אזא סכנה?


מוהרא"ש ברענגט אינעם בריוו א מעשה וואס האט פאסירט אין די צייטן פונעם הייליגן אריז"ל, א פארפאלק זענען געקומען צום אריז"ל בעטן א ברכה אויף קינדער, האט דער הייליגער אריז"ל זיי געזאגט: "דאס וואס איר האט נישט קיין קינדער, דאס קומט אלץ שטראף ווייל איר האדאוועט הינער און איינמאל האט איר גענומען די לייטער וואס די הינער נוצן אריין צו גיין אין זייער שטייג, איר האט דאס אוועקגענומען פאר אייערע געברויכן און איר האט פארגעסן דאס צוריק צו לייגן, דעריבער זענט איר געשטראפט אז איר האט נישט קיין קינדער".


מוהרא"ש שרייבט ווייטער דעריבער דארף מען זיך זייער היטן נישט צו האדעווען קיין שום בעל חי, ווער רעדט נאך פון האבן א הונט אין שטוב, אויף דעם זאגן די הייליגע חכמים (שבת סג.): "כָּל הַמְּגַדֵּל כֶּלֶב רַע בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ מוֹנֵעַ חֶסֶד מִתּוֹךְ בֵּיתוֹ", ווער עס האלט א הונט אין שטוב האלט צוריק חסד פון זיין שטוב.


דעריבער איז נישט כדאי צו האדעווען קיין שום בעל חי אין שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#46 - ווי אזוי פירט מען זיך מיט די קמיע פון מוהרא"ש?
חיזוק פאר פרויען, לימוד התורה, מוהרא"ש, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם א גרויסן יישר כח פאר די געוואלדיגע שיעורים, מיין מאן איז זיך ממש מחיה מיט דעם, און ער האלט שוין ביים ענדיגן גאנץ נ"ך און נאך זאכן.


אין די לעצטע וואך צייט האב איך געהאט אסאך מאל קאפ וויי במשך דעם טאג, דאס האט מיר אביסל דערשראקן, און איך וויל בעטן אן עצה וואס איך קען טון דערצו.


אויך וויל איך וויסן וועגן די קמיע פון מוהרא"ש זי"ע, אויב מ'מעג עס אנטון אלס א קייטל אונטער די קליידער, וואו ס'קען אנרירן נישט ריינע פלעצער, און אויך אויב מ'מעג עס אריינטראגן אין בית הכסא.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בהר, ט"ז אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואויל איז אייך אז איר שעצט אייער מאן מיט זיין לערנען. עס איז נישט דא נאך איינער וואס קען אויפהייבן דעם מענטש לעבודת השם אזוי ווי א גוטע פרוי. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (בראשית רבה יז, ז): "מַעֲשֶׂה בְּחָסִיד אֶחָד", עס איז געווען א מעשה מיט א חסיד וואס האט געהאט אן ערליכע פרוי אבער וויבאלד זיי האבן נישט געהאט קיין קינדער האבן זיי זיך גט'ן, "הָלַךְ זֶה וְנָשָׂא רְשָׁעָה אַחַת, וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ רָשָׁע", נאכדעם האט דער חסיד חתונה געהאט מיט נישט אן ערליכע פרוי און מיט די צייט האט זי אים געמאכט פאר א רשע, "הָלְכָה זֹאת וְנִשַֹּׂאת לְרָשָׁע אֶחָד, וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ צַדִּיק", ווידער די ערליכע פרוי האט חתונה געהאט מיט א מאן א רשע און זי האט אים געמאכט פאר א צדיק, "הֱוֵי, שֶׁהַכֹּל מִן הָאִשָּׁה", זעט מען די געוואלדיגע כח פון א פרוי.


שטארקטס אייך און האטס נישט מורא פון אייער קאפ וויי; געבט אכטונג צו שלאפן און עסן און זייטס ווייטער מחזק אייער מאן, וועט איר זיין געזונט און שטארק.


בנוגע די קמיע פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו; מוהרא"ש זאגט אז מען קען גיין מיט די קמיע וואו אימער - אפילו אין בית הכסא און אין נישט ריינע פלעצער. אז איר וועט קוקן אויף די אותיות פון די קמיע וועט איר זען אז די קמיע איז די נאמען פון מוהרא"ש; מוהרא"ש זאגט אז אלע שדים, קליפות און מזיקים האבן מורא פון זיין נאמען, און ווען זיי זעען זיין נאמען אנטלויפן זיי פונעם מענטש. דאס היט דעם מענטש פון אלעם שלעכטס.


דער עיקר דארף מען בעטן דעם אייבערשטן מען זאל האבן אמונת חכמים, ווייל ווער עס האט אמונת חכמים דער האט א גוט לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.

#45 - מעג א מיידל גיין מיט הויזן ביינאכט?
חיזוק פאר מיידלעך, צניעות, שאלות, קריאת שמע

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א מיידל און איך האב עטליכע שאלות צו פרעגן. מעג מען זאגן קריאת שמע שעל המטה ווען מ'ליגט? דער ראש ישיבה זאגט אז א מיידל זאל נישט גיין מיט הויזן אפילו ביינאכט, איז די שאלה אויב מ'גייט געהעריג מיט א נאכט קלייד, אויב מ'מעג אנטון א הויזן אונטער דעם, פשוט צו בלייבן פארדעקט אויב מ'דעקט זיך אויף אינמיטן שלאפן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בהר, י"ד אייר, פסח שני, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


קריאת שמע שעל המטה קען מען ליינען ליגנדיג אין בעט. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (ירושלמי ברכות ו.) אז רבי זעירא איז אמאל איינגעשטאנען ביי רבי שמואל בר נחמני, האט זיך רבי זעירא באהאלטן אין זיין שלאף צימער צו זען ווי אזוי רבי שמואל בר נחמני ליינט קריאת שמע שעל המיטה, האט ער געזען: "וַהֲוָה קָרֵי וְחָזַר וְקָרֵי עַד דְּהוּא שָׁקַע מִינֵיהּ גּוֹ שִׁינְתֵיהּ", ווי רבי שמואל בר נחמני ליינט קריאת שמע ליגנדיג אין בעט, ער האט געליינט נאכאמאל און נאכאמאל קריאת שמע ביז ער איז איינגעשלאפן. פון די מעשה פסק'נט מען (עיין מגן אברהם אורח חיים סימן רלט, סעיף ה) אז מען קען ליינען קריאת שמע שעל המיטה ווען מען ליגט.


הויזן פאר א מיידל איז נישט קיין צניעות אפילו נאר בשעת'ן שלאפן; מען פרובירט דאס מערסטע צו שלאפן צוגעדעקט און אויב מען דעקט זיך אויף – זאגן שוין חכמינו זכרונם לברכה (נדרים כז:): "אוֹנֶס רַחֲמָנָא פָּטְרֵיהּ".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#44 - ווי אזוי זאגט מען די שמות ביי קריאת שמע שעל המטה להאריז"ל?
שאלות, קריאת שמע

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


אין זכות פון די שיעורים האב איך אנגעהויבן ליינען קריאת שמע שעל המטה יעדע נאכט, און לעצטנס האב איך אנגעהויבן ליינען די קריאת שמע שעל המטה פונעם אריז"ל, יישר כח.


איך וויל וויסן ווי אזוי מ'זאגט די אלע הייליגע שמות וואס שטייט דארט, ארויסזאגן די אותיות יוד הא? אדער מיט א ק', יוד קיי? אדער סתם קוקן דערויף און עס נישט ארויסזאגן? אדער זאגן שם אקיה, אדנע, הויה, און דאס גלייכן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת טהרה, ו' ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו ליינסט קריאת שמע של אריז"ל פאר דו גייסט שלאפן; רבי נתן זאגט (ליקוטי הלכות, קריאת שמע שעל המטה, הלכה ב) אז ווען א מענטש ליינט קריאת שמע ביינאכט פאר ער גייט שלאפן און ער איז זיך מתוודה – "אֵינוֹ זָז מִשָׁם עַד שֶׁמוֹחֲלִין לּוֹ", איז מען אים מוחל אויף אלע זיינע עבירות.


בנוגע די שמות, צי מען זאגט דאס וכו'; מען זאגט נישט ארויס די שמות, דאס איז מען מכוון. ווי למשל ביים אנהייב פון ווידוי: "וְאַתָּה בְּרַחֲמֶיךָ הָרַבִּים תָּשׁוּב וּתְיַחֵד שְׁלֹשָׁה אוֹתִיוֹת רִאשׁוֹנוֹת שֶׁל שְׁלֹשָׁה שְׁמוֹתֶיךָ הַיְקָרִים..." - דאס זאגט מען נישט ארויס נאר מען טראכט פון די ערשטע דריי אותיות, י'הו"ה א'הי"ה א'דנ"י (יא"א), "וְשֵׁם קָדְשֶׁךָ בְּמִלוּי אַרְבַּע יוּדִי"ן שֶׁהוּא בְּגִימַטְרִיָּא ע"ב" - דאס זאגט מען אויך נישט, נאר מען איז מכוון די אותיות פונעם אייבערשטנ'ס נאמען וואס באטרעפט צוויי און זיבעציג אויב מען שרייבט עס אויף דעם אויפן: "כָּזֶה (יו"ד ה"י וי"ו ה"י), וְיָאִיר בִּרְצוֹנְךָ בְּעוֹלָם הָאֲצִילוּת וְאַל יְהֵא מוֹנֵעַ".


נאך קריאת שמע רעדט מען נישט אויס, אבער צום אייבערשטן מעג מען און מען מוז אלעמאל רעדן; זיי זיך מתבודד, שמועס מיטן אייבערשטן ביז דו שלאפסט איין, וועט דער שלאף זיין אן אנדערע שלאף, עס וועט זיין א שלאף מיטן אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#43 - פארוואס עסט מען אומשולדיגע בעלי חיים?
אמונה, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל פארשטיין פארוואס דער אייבערשטער האט געמוזט באשאפן די וועלט אויף אזא וועג אז מ'זאל מוזן הרג'ענען אומשולדיגע בעלי חיים זיך צו שפייזן אויף זיי.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקהל, כ"ב אדר א', שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט אויף אן אופן אז מען זאל עסן פיש און פלייש אז מען זאל שחט'ן בהמות - איז דאס נישט קיין צער בעלי חיים, די הייליגע תורה ווייסט אויך וואס צער בעלי חיים איז.


אנטלויף פון די אלע נארישע שיטות פון די וועדזשעטעריענס וואס דאס וועט דיר נאר משוגע מאכן און פארדרייען דיין לעבן, און דו וועסט גארנישט האבן פון דעם. ענדערש זאלסטו זיך אריין לייגן אין אמונה; זאלסט חזר'ן טאג און נאכט אז עס גארנישט דא אויסער דעם אייבערשטן, און אלעס וואס מיר זעען איז נאר א פארשטעלאכץ מיט וואס דער אייבערשטער האט זיך אנגעטון; דער אייבערשטער איז אין יעדע זאך - אין דומם, צומח, חיה, מדבר - אלעס איז נאר א פארשטעלאכץ פונעם אייבערשטן, דורכדעם וועסטו האבן א גוטע לעבן. וואויל איז דעם וואס גייט בדרך התורה, דער לעבט א גוט לעבן בזה ובבא.


איך האף אז דו וועסט אנעעמען מיינע ווערטער - וועט דיר גוט זיין.

#42 - וואס איז שלעכט מיט א גראמער ביים קבלת פנים?
חתונה, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן איבער דעם וואס דער ראש ישיבה שליט"א מאכט אוועק דאס נעמען א גראמער ביים קבלת פנים אז ער זאל מעורר זיין דעם חתן צו וויינען, איך פארשטיי נישט פארוואס דאס איז אזוי שלעכט, דער חתן ביום חופתו דארף דאך טאקע וויינען און זיך אויסבעטן פאר זיין נייעם לעבן אין וואס ער גייט יעצט אריין, וואס איז אזוי שלעכט אז מ'נעמט א גראמער אים מעורר צו זיין צו וויינען און זיך אויסבעטן?


יישר כח, מענדל

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת חיי שרה, כ"א מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד החתן מענדל נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו אז א חתן ביום חופתו האט זייער א גרויסע כח צו פועל'ן ישועות אין הימל - סיי פאר זיך, פאר זיינע קומענדיגע דורות און פאר אנדערע אידן.


עס איז באקאנט די סיפור אז דעם רבינ'ס טאכטער איז געקומען צום רבי'ן זיך באקלאגן אז איר דינסט האט איר איבער געלאזט און זי דארף א דינסט צו העלפן אין שטוב, האט איר דער רבי געפרעגט: "האסט געבעטן דעם אייבערשטן פאר א דינסט ווען דו ביסט געשטאנען אונטער די חופה?" זעט מען וואסערע כח חתן כלה האבן ביום חופתם; מען קען אין דעם טאג אלעס פועל'ן.


דאס וואס דו פרעגסט פארוואס מען מאכט אוועק דעם מנהג צו נעמען א בדחן וואס זאל מאכן וויינען דעם חתן ביים קבלת פנים וכו'; איך זאג נאר וואס איך האב מקבל געווען פון מיין רבי מוהרא"ש. מוהרא"ש פלעגט שטענדיג זאגן פאר חתנים, אז עס איז א רחמנות אויף א חתן וואס מען דארף אים מאכן וויינען וכו'; וויינען דארף מען דורכאויס דעם טאג בין תנור לכיריים, א קלוגע חתן ווארט נישט מען זאל אים מאכן וויינען ווען ער קומט צו די חתונה בשעת'ן קבלת פנים, דעמאלט דארף דער חתן מקבל פנים זיין אלע וואס קומען אים ווינטשן מזל טוב, אננעמען זייערע ברכות און יעדן איינעם צוריק ווינטשן. א קלוגע חתן ניצט אויס דעם יום החופה ווי עס דארף צו זיין.


דער מנהג איז אז חתן כלה זאגן אויס תהילים ביום חופתם, דעמאלט איז מען זיך מתבודד, מען פארציילט פארן אייבערשטן אלעס וואס מען איז אריבער, מען איז זיך מודה ומתוודה, מען זאגט וידוי פון יום כיפור - אלע על חטא'ס וכו' און מען טוט תשובה מיט א פרישע קבלה אויף ווייטער.


מוהרא"ש ברענגט דעם מנהג פון נעמען א בדחן ביים קבלת פנים (עיין בקונטרס יום הנישואין, אות י'): "וְעַל כֵּן הַמִּנְהָג שֶׁאֶחָד אוֹמֵר דִּבְרֵי כְּבוּשִׁין בְּדֶרֶךְ חֲרוּזִים בְּנִגּוּן הַמְעוֹרֵר אֶת הַחָתָן, וְלִמְשֹׁךְ אֶת לְבָבוֹ אֵלָיו יִתְבָּרַךְ", דער מנהג איז צו נעמען א בדחן זאל מעורר זיין דעם חתן, אבער מוהרא"ש פירט אויס: "וְאַשְׁרֵי מִי שֶׁמִּתְעוֹרֵר בְּעַצְמוֹ, וְאֵינוֹ צָרִיךְ שֶׁיְּעוֹרְרוּ אוֹתוֹ", וואויל איז דער וואס נוצט אויס די צייט ווי עס דארף צו זיין און דארף נישט צוקומען אז איינער זאל אים מאכן וויינען וכו', עיין שם.


דער עיקר דארף א חתן כלה וויסן אז בשעת זיי גייען צו די חופה איז מען זיי מוחל אלע עבירות. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש שמואל יז, א; הובא ברש"י בראשית לו, ג): "שְׁלֹשָׁה מוֹחֲלִים לָהֶן עֲוֹנוֹתֵיהֶן ... וְהַנּוֹשֵׂא אִשָּׁה", פאר די דריי מענטשן איז מען מוחל אלע זייערע עבירות, איינע פון זיי - א חתן וואס האט חתונה; מען הייבט אן א פרישע בלעטעל אין לעבן.


דער הייליגער רבי האט אמאל נאכגעזאגט פאר א חתן דאס וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות יז.): "כֵּיצַד מְרַקְּדִין לִפְנֵי הַכַּלָּה", דער רבי האט אים דאס מסביר געווען: "כֵּיצַד 'מְרַקְּדִין וּמְדַלְּגִין' עַל מַה שֶּׁהָיָה לִפְנֵי הַכַּלָּה, הַיְנוּ לִפְנֵי הַחֲתֻנָּה", מרקדים איז טייטש טאנצן און שפרינגען; מען דארף איבערשפרינגען וואס איז געווען פאר די חתונה; דאס הייסט, אז א חתן דארף פארגעסן זיין גאנצע עבר און אנהייבן פונדאסניי (חיי מוהר"ן, סימן תקפו).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זוכה זיין צו בויען א בית נאמן בישראל און צו דורות ישרים ומבורכים, אמן.

#41 - קען מען יוצא זיין לימוד שלחן ערוך, מיט'ן לערנען ליקוטי הלכות?
לימוד התורה, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געליינט אין א בריוו פונעם ראש ישיבה שליט"א ווי וויכטיג ס'איז צו לערנען יעדן טאג שלחן ערוך. איך האב נישט קיין שיעור אין שלחן ערוך, איך האב אבער יא זייער ליב צו לערנען יעדן טאג ליקוטי הלכות פון רבי נתן ז"ל, איז דאס גענוג, אדער דארף איך אויך לערנען געהעריג שלחן ערוך? ווייל מיין צייט איז זייער באגרעניצט.


יישר כח, משה

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וירא, י"ג מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד משה נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ליקוטי הלכות און שלחן ערוך זענען צוויי באזונדערע זאכן; ליקוטי הלכות האט רבי נתן זכרונו לברכה געשריבן אויפן באפעל פון רבי'ן, דאס באשטייט פון חיזוק און עצות פאר יעדן איד אויף וואספארא מצב ער געפונט זיך. שלחן ערוך איז דער תמצית פון תורה שבעל פה, דער גאנצער איד איז אנגעהאנגען אינעם שלחן ערוך.


דערפאר האט דער רבי זייער מקפיד געווען אז יעדער איד זאל לערנען יעדן טאג שלחן ערוך, אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כט): "כָּל אִישׁ יִשְׂרְאֵלִי מְחֻיָּב לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם פּוֹסְקִים, וְלא יַעֲבֹר", יעדער איד איז מחויב צו לערנען יעדן טאג הלכות, "וְאִם הוּא אָנוּס וְאֵין לוֹ פְּנַאי, יִלְמַד עַל כָּל פָּנִים אֵיזֶה סְעִיף "שֻׁלְחָן עָרוּךְ" בְּאֵיזֶה מָקוֹם שֶׁהוּא, אֲפִילּוּ שֶׁלּא בִּמְקוֹמוֹ שֶׁהוּא עוֹמֵד עַתָּה בְּשֻׁלְחָן עָרוּךְ", אויב מען האט נישט קיין צייט וכו' זאל מען לערנען א הלכה, אפילו נישט כסדרן וואו מען האלט וכו', "כִּי צָרִיךְ לִלְמֹד אֵיזֶה דִּין בְּ"שֻׁלְחָן עָרוּךְ" בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּל יְמֵי חַיָּיו", ווייל מען איז מחויב צו לערנען יעדן טאג הלכה.


ווי לאנג מיינסטו נעמט צו לערנען הלכה? דער רבי האט געזאגט פאר ר' נתן: "מעט גם כן טוב", אביסל איז אויך גוט; זע צו פאלגן דעם רבי'ן, מאך דיר א שיעור יעדן טאג צו לערנען הלכה.


מוהרא"ש זאגט מען זאל האלטן אין טלית בייטל א קליינעם שולחן ערוך און יעדן טאג זאל מען לערנען מיט די רבינו תם'ס תפילין לכל הפחות איין הלכה, אזוי קומט אויס אז מען לערנט יעדן איינציגן טאג הלכה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.

#40 - איך מוטשע זיך מיט פרנסה, זאל איך זיך אריינלאזן אין לאטעריעס און געמבלינג?
פרנסה, שאלות, געמבלינג

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


שלום וברכה, איך האב געוואלט פרעגן וועגן קויפן די לאטערי, אדער פארשידענע אנדערע גורלות, ווי אויך איז דא געוויסע פארמעסטן וואו מ'צאלט אריין געלט אויפ'ן חשבון אז אויב ס'וועט זיין אזוי און אזוי וועט מען געווינען אסאך געלט, וויל איך וויסן אויב די אלע זאכן זענען אויסגעהאלטן על פי הלכה.


לעצטנס גייט מיר שווער אין פרנסה, האב איך זיך אריינגעלאזט אין די זאכן, איך ווייס אבער נישט אויב דאס איז אויסגעהאלטן, אדער אפשר איז דאס גאר אין כלל פון השתדלות פאר פרנסה.


איך הער אז ס'זענען דא מענטשן וואס ווערן פארקויפט פאר דעם און זיי פאלן אריין אין גרויסע חובות, פון די אנדערע זייט זעט מען אבער ביי מענטשן וואס לייגן זיך אריין אין ביזנעס אז זיי קענען אויך אריינפאלן אין חובות, און אפשר איז דא עפעס אן עצה אז מ'זאל נישט ווערן פארקויפט פאר דעם?


יישר כח, אהרן.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת האזינו, ח' תשרי, שלש עשרה מדות, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד אהרן נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זע צו זאגן יעדן טאג דעם "תיקון הכללי" - די צען קאפיטלעך תהילים וואס דער רבי האט מגלה געווען צו מתקן זיין פגם הברית [קאפיטל ט"ז, ל"ב, מ"א, מ"ב, נ"ט, ע"ז, צ', ק"ה, קל"ז, ק"נ]; ווייל דאס וואס א מענטש מוטשעט זיך אזוי שווער צו ברענגען פרנסה קומט ווייל מען האט נישט מתקן דעם תיקון הכללי - פגם הברית.


דער זוהר הקדוש זאגט (פנחס, רמד:): "מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִרוּרִין דְּנַהֲמָא, עֲנִיּוּתָא רָדִיף אֲבַּתְרֵיהּ", ווער עס איז ווארפט אראפ ברעקלעך פון ברויט וועט ער זיין אן ארימאן, "כָּל שֶׁכֵּן מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִירוּרִין דְּמוֹחָא", איז דאך זיכער אז אויב מען איז מוצא זרע לבטלה רחמנא לצלן פארלירט מען דאס מזל און מען ווערט אן ארימאן; און אז מען זאגט די צען קאפיטליך תהילים פאררעכט מען וואס מען האט פוגם געווען, און מען איז זוכה צו פרנסה בניקל (עיין ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן כט).


אז דו מוטשעסט זיך מיט פרנסה זאלסטו נעמען די עצה פון הייליגן רבי'ן זיך מתבודד זיין יעדן טאג; גיי אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און וויין זיך אויס צום אייבערשטן, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר און דיר געבן פרנסה גרינגערהייט, בעט אים: "הייליגער באשעפער האב רחמנות אויף מיר, געב מיר פרנסה איך זאל קענען מפרנס זיין מיין ווייב און קינדער; עס איז מיר אזוי שווער, איך האב נישט קיין כח, וויפיל איך פארדין איז עס מיר נישט גענוג".


טייערער ברודער, וויסן זאלסטו אז עס איז נישט דא קיין זיסערע און געשמאקערע זאך ווי ווען א מענטש רעדט זיך אויס זיין הארץ צום אייבערשטן, ער וויינט צו אים און ער פארציילט אים אלעס וואס גייט אריבער אויף אים, דורך דעם איז מען זוכה צו האבן פרנסה.


מוהרא"ש זאגט אז דאס איז מרומז אין פסוק (בראשית מג, ל): "וַיָּבֹא הַחַדְרָה וַיֵּבְךְּ שָׁמָּה", נאכדעם שטייט (שם, לא): "וַיִּרְחַץ פָּנָיו, וַיֵּצֵא וַיִּתְאַפַּק, וַיֹּאמֶר שִׂימוּ לָחֶם"; ווייל די טרערן וואס א מענטש וויינט זיך אויס צום אייבערשטן און וואשט זיך אפ דערמיט זיין פנים, דאס נעמט אראפ אלע עבירות פונעם מענטש, דאס וואשט אפ דעם מענטש פון אלע זיינע שלעכטס ביז מען איז זוכה צו האבן פרנסה.


אז דו וועסט זיך צו געוואוינען צו מאכן התבודדות, דו וועסט אויס שמועסן דיין הארץ צום אייבערשטן וועט דיר ליכטיג ווערן דיין לעבן, דו וועסט אנהייבן לעבן מיט אמונה, דו וועסט זיך נישט אויפרעגן אויף יעדע קליינקייט וואס גייט אנדערש ווי דו ווילסט עס זאל גיין, וואס דאס איז אויך א גרויסע סגולה פאר פרנסה, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סח): "כעס איז מזיק די פרנסה".


מיר זאגן דריי מאל טאג דעם מזמור "תהלה לדוד" (תהלים, קמה); ווען מען זאגט פּוֹתֵחַ אֶת יָדֶךָ דארף מען אינזינען האבן דעם שם פון חת"ך אפ"י, די ראשי תיבות פון פ'ותח א'ת י'דיך איז חת"ך אפ"י, דער שם איז מסוגל אויף פרנסה; ווייל אז מען שניידט אפ [חותך] דעם צארן [אפי] וואס דאס איז די כעס, דורכדעם איז מען זוכה צו האבן פרנסה, און אויב חס ושלום מען שניידט נישט אפ דעם אפי פארלירט מען די פרנסה.


לאז דיך אפ פון די אלע דמיונות פון לאטעריס און אנדערע סארט געמבלס; דאס איז אלעס א שפיל פונעם שטן ווי אזוי צו פארנארן מענטשן. וויי פאר די וואס פאלן אריין אין דעם ביטערן נעץ, מען פארלירט די גאנצע געלט און נאכדעם פארלירט מען דאס לעבן השם ירחם.


דער אייבערשטער זאל דיר געבן א יאר מיט גרויס שפע.

#39 - דער ענין צו רעדן ווייניג אום ראש השנה, איז אויך ביים רעדן צום אייבערשטן?
ראש השנה, תפילה והתבודדות, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


דאס וואס דער רבי זאגט אז מ'זאל ווי ווייניגער רעדן אום ראש השנה, מיינט אויך מ'זאל ווייניג רעדן צום אייבערשטן אום ראש השנה?


אפרים

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת נצבים, כ"ד אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד אפרים נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כא): "בְּרֹאשׁ־הַשָּׁנָה בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן, צְרִיכִין לְמַעֵט בְּדִבּוּר מְאֹד מְאֹד", ראש השנה דארף מען זייער אכטונג געבן צו רעדן וואס ווייניגער, "וְאָמַר: שֶׁאָדָם גָּדוֹל צָרִיךְ לְדַקְדֵּק בָּזֶה בְּיוֹתֵר", נאך האט דער רבי געזאגט אז א גרויסער מענטש דארף נאך מער אכטונג געבן נישט צו רעדן קיין איין איבעריגע ווארט ראש השנה, "עַל־כֵּן הוּא אֵינוֹ אוֹמֵר בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן אֲפִלּוּ הַפַּיִט, רַק מַה שֶּׁיָּסַד רַבִּי אֶלְעָזָר הַקָּלִיר, אֲבָל שְׁאָר הַפַּיִט אֵינוֹ אֹמֵר, מֵחֲמַת שֶׁאָדָם גָּדוֹל צָרִיךְ לְדַקְדֵּק אָז בְּיוֹתֵר לִבְלִי לְדַבֵּר שׁוּם דִּבּוּר שֶׁאֵינוֹ מֻכְרָח", דעריבער האט דער רבי זיך געפירט נישט צו זאגן די אלע פיוטים ראש השנה, ער האט נאר געזאגט נאר די פיוטים וואס דער הייליגער רבי אלעזר הקליר האט מתקן געווען, ווייל ראש השנה דארף מען זייער אכטנג נישט צו רעדן נאר וואס מען מוז.


אזוי פירן זיך טאקע אלע אנשי שלומינו מדור דור נישט צו רעדן ראש השנה; מען איז מקבל אויף זיך א 'תענית דיבור' אויף גאנץ ראש השנה, ווייל ראש השנה איז מען דן דעם מענטש אויף אלע זיינע מעשים, און דער רבי זאגט בשם דעם הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו אז פאר מען איז גוזר א גזירה אויפן מענטש שטעלט מען פאר דעם מענטש ער זאל זיך אליינס פסק'נען און דער מענטש פסק'נט וואספארא שטראף מען זאל אים געבן (עיין ליקוטי מוהר"ן חלק א, סימן קיג) דאס הייסט דער מענטש שמועסט פון אנדערע, ער דערציילט וואס א צווייטער האט געטון, פרעגט אים איינער: "וואס זאגסטו אויף דעם?" און ער פסק'נט אפ אז מען דארף יענעם געבן אזאנס און אזעלעכס, ער כאפט נישט אז ער האט זיך יעצט אליינס גע'פסק'נט. דער אייבערשטער הערט צו יעדעס ווארט וואס א מענטש רעדט אויף א צווייטן, און אזוי שטראפט מען דעם מענטש זעלבסט. דעריבער דארף מען זייער אכטונג געבן נישט צו רעדן אויף א צווייטן א גאנץ יאר, בפרט ראש השנה וואס דעמאלט זענען די ספרי חיים און ספרי מתים אפען (ראש השנה לב:); דעריבער פירן זיך אנשי שלומינו נישט צו רעדן א גאנץ ראש השנה. וואויל איז דעם וואס פירט זיך מיט די הנהגה.


אבער ווען עס קומט צו רעדן צום אייבערשטן דעמאלט איז 'כל המרבה בתפילה הרי זה משבח', ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן און מען בעט אים ער זאל רחמנות האבן איז מען מער פארזיכערט צו האבן א גוט יאר.


ראש השנה איז א צייט וואס מען קען פועל'ן גרויסע ישועות; חכמינו זכרונם לברכה רעכענען אויס גרויסע ניסים וואס האט אלץ פאסירט אום ראש השנה (ראש השנה יא.) ראש השנה זענען די הייליגע אמהות שרה אמינו, רחל אמינו און חנה נפקד געווארן מיט קינדער; ראש השנה איז יוסף ארויס פון תפיסה; ראש השנה האט זיך אויפגעהערט די ארבעט פאר די אידן אין מצרים; ראש השנה איז א צייט וואס מען קען פועל'ן קינדער, ערליכע קינדער און נחת פון די קינדער; ראש השנה קען יעדער איינער זוכה זיין ארויס צו גיין פון זיין אייגענע תפיסה, אזוי ווי יוסף הצדיק איז ארויס פון תפיסה; ראש השנה קען מען פועל'ן פרנסה בניקל, מען זאל נישט דארפן ארבעטן אזוי ביטער שווער, אזוי ווי די שיעבוד מצרים האט זיך אויפגעהערט ראש השנה.


מיר געפונען ביי חנה - שמואל הנביא'ס מאמע אז זי איז געהאלפן געווארן ראש השנה, נאר ווייל זי האט אסאך געבעטן דעם אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט (שמואל-א א, יב): "וְהָיָה כִּי הִרְבְּתָה לְהִתְפַּלֵּל לִפְנֵי ה'", חנה האט אסאך געדאווענט צום אייבערשטן פאר קינדער ביז זי איז געהאלפן געווארן, זאגן אויף דעם חכמינו זכרונם לברכה (ירושלמי ברכות פרק ד, הלכה א): "שֶׁכָּל הַמַּרְבֶּה בִּתְפִלָּה נֶעֱנֶה"; פון דא זעט מען אז דורכדעם וואס מען דאווענט און מען בעט אסאך דעם אייבערשטן ווערט מען געהאלפן.


זעט מען אז ראש השנה איז א צייט וואס מען קען פועל'ן מיט אסאך תפילה אלע ישועות.


דער אייבערשטער זאל אונז געבן א גוט יאר, אידישע קינדער זאלן שוין אויסגעלייזט ווערן - יעדער איינער פון זיין אייגענע גלות, און מיר זאלן שוין אלע זוכה זיין צו די גאולה כלליות.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#38 - איך שנייד נישט מיין בארד ב"ה, די שנויצן מעג מען יא שניידן?
שאלות, בארד און פאות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר אלע חיזוק, אין זכות פונעם ראש ישיבה שליט"א נעם איך נישט אראפ מיין בארד, כאטש וואס איך זע נישט אויס שיין דערמיט און מיינע חברים זאגן מיר אז איך זאל עס יא אפשערן. איך האב נאר געוואלט פרעגן איבער די שנויצן, מעג מען דאס יא אפשערן?


א גרויסן יישר כח, יהושע

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד יהושע נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו שניידסט נישט דיין בארד, אין דעם זכות וועסטו האבן שפע.


אין זוהר הקדוש (נשא, קלא) ווערט אנגערופן דער בארד "צִינוֹרוֹת עֶלְיוֹנִים"; דאס זענען רערן (פייפס) וואס דורך דעם קומט אראפ פון הימל פארן מענטש אלע ברכות, אבער אויב שניידט מען די בארד און פיאות שניידט מען אפ אלע רערן (פייפס) פון פרנסה וואס דארף קומען צום מענטש; הער נישט אויס די וואס מאכן אוועק די בארד און פיאות, הער נאר צו וואס ערליכע אידן זאגן - וועט דיר גוט זיין.


דו שרייבסט מיר אז דיינע חברים זאגן דיר אז דו ביסט נישט שיין מיט א בארד; וויל איך דיר פרעגן, וואס הייסט שיין? שיין הייסט נאר וואס איז שיין ביים אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנב.): הַדְרַת פָּנִים – זָקָן, א שיינע געשטאלט איז ווען מען האט א בארד; מיר דארפן לעבן מיטן אייבערשטן און קוקן וואס מיינט שיין ביים אייבערשטן.


די הייליגע חכמים זאגן (בבא מציעא פד.): "הַאי מַאן דְּבָעִי מֵיחְזֵי שׁוּפְרֵיהּ דְּרַבִּי יוֹחָנָן", ווער עס וויל זען ווי שיין דער הייליגער אמורא רבי יוחנן האט אויסגעזען, "נַיְיתֵי כָסָא דְּכַסְפָּא מִבֵּי סִילְקֵי", זאל נעמען א נייע זילבערנע בעכער, "וְנִימְלֵיהּ פַּרְצִידֵי דְרוֹמָנָא סוּמָקָא", און עס אנפילן מיט שיינע רויטע קערלעך פון א מילגרוים, "וְנֶיהְדַּר לֵיהּ כְּלִילָא דְוַרְדָא סוּמָקָא לְפוּמֵיהּ", רינגס דעם בעכער זאל ער ארום לייגן שיינע רויטע רויזן ווי א קרוין, "וְנוֹתְבֵיהּ בֵּין שִׁמְשָׁא לְטוּלָּא", און שטעלן דעם בעכער צווישן שאטן און זון, "הַהוּא זַהֲרוּרֵי מֵעֵין שׁוּפְרֵיהּ דְּרַבִּי יוֹחָנָן", די שיינקייט וואס שיינט ארויס פונעם בעכער מיט די רויזן איז א מעין פון די שיינקייט פון רבי יוחנן, פרעגן חז"ל: פארוואס רעכנט מען נישט רבי יוחנן צווישן די שענסטע מענטשן פון דער וועלט? ענטפערן די חכמים: "דְּהַדְרַת פָּנִים לָא הַוְיָא לֵיהּ", ווייל ער האט נישט געהאט קיין בארד; זעט מען פון דעם וואס מיינט שיין, שיין מיינט אז מען פאלגט די הייליגע תורה.


די שנויצן איז נישט קיין פראבלעם צו שניידן, דער באר היטב ברענגט אראפ (שולחן ערוך יורה דעה סימן קפא, סעיף י, סעיף קטן ה) פונעם אריז"ל אז ער פלעגט שניידן זיינע שנויצן כדי עס זאל אים נישט שטערן ביים עסן.


דער אייבערשטער זאל דיר געבן כח זיך צו האלטן שטארק אפילו מען שפעט פון דיר.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#37 - ווען איז די ריכטיגע צייט צו זאגן תיקון חצות?
תפילה והתבודדות, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


ראשית כל א געוואלדיגן יישר כח פאר'ן מזכה זיין את הרבים מיט די הערליכע שיעורים, דער אייבערשטער זאל אייך געבן ווייטער כח צו העלפן אידישע קינדער אין אלע הינזיכטן.


איך האב געהערט פון אייך איבער די גרויסקייט פון זאגן תיקון חצות יעדע נאכט, איך בין אבער נישט קלאר ווען מ'דארף עס זאגן. איך בין געווענליך אויף ביז שפעט ביינאכט, איך קען נישט גרינג איינשלאפן און דעריבער לערן איך דעמאלט מיינע שיעורים. וויל איך וויסן צי איך קען זאגן תיקון חצות פאר'ן גיין שלאפן. און אויך אויב וויל איך יא איין נאכט גיין שלאפן פרי און אויפשטיין פרי, צי זאל איך עס זאגן פאר'ן שלאפן אדער נאכ'ן אויפשטיין אינדערפרי.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס, יוסף

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ט' אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד יוסף נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די בעסטע זאך איז אז מען זאל זיך לייגן שלאפן פרי און אויפשטיין פרי, און פאלגן דעם רבי'ן בתמימות ופשיטות צו זאגן סדר תיקון חצות זעקס שעה נאכן צאת הכוכבים. אבער נישט יעדער איינער קען באווייזן צו גיין שלאפן פרי וכו', דעריבער קען מען זיך פארלאזן אויף שיטת הרב הקדוש מקאמארנע זכותו יגן עלינו (שלחן הטהור סימן א, סעיף ד) אז חצות איז שטענדיג צוועלף אזייגער סיי ווינטער און סיי זומער; ווייל דער רבי זאגט אז מען קען זיך פארלאזן אפילו אויף איין פוסק (עיין חיי מוהר"ן סימן תמד; פעולת הצדיק סימן תקלו).


מוהרא"ש פלעגט אונז שטענדיג מזרז זיין מיר זאלן נישט פארפאסן קיין איין נאכט פון זאגן תיקון חצות, ווייל דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן נא): "אֶת זֶה תְּקַבְּלוּ מִמֶּנִּי שֶׁלֹּא יַטְעֶה אֶתְכֶם הָעוֹלָם, כִּי הָעוֹלָם מַטְעֶה מְּאֹד", דאס זאלט איר מקבל זיין פון מיר: די וועלט נארט אייך, לאזט אייך נישט נארן; א מענטש דארף זייער אכטונג געבן ער זאל זיך נישט אפנארן.


דערפאר ווען א מענטש זעט אז עס גייט אריבער נאכט נאך נאכט און ער בלייבט שלאפן, זאל ער כאטש זאגן תיקון חצות פאר ער גייט שלאפן, אזוי ווי שלמה המלך זאגט (משלי כד, ו): "כִּי בְתַחְבֻּלוֹת תַּעֲשֶׂה לְּךָ מִלְחָמָה", בפרט אין די זומער טעג וכו' זאל מען זאגן תיקון חצות פארן זיך לייגן, אבער אין די ווינטער טעג ווען מען קען זיך לייגן פריער, דעמאלט קען מען זאגן דעם תיקון חצות אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קמט): "וְעִקַּר חֲצוֹת הוּא תָּמִיד אַחַר שִׁשָּׁה שָׁעוֹת מִתְּחִלַּת הַלַּיְלָה - הֵן בַּקַּיִץ וְהֵן בַּחֹרֶף".


געדענק וואס דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקמז) מענטשן זענען גרייט צו פארלירן אסאך תורה ומעשים טובים צוליב חומרות, עיין שם; דארפן מיר שטענדיג זיין קלוג און אריין כאפן גוטע זאכן, נישט זוכן דוקא חומרות וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#36 - איך מוטשע זיך מיט ספיקות אין הלכה שאלות, וואס איז די עצה?
הלכה, חיזוק פאר פרויען, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר די דרשות וואס געבט מיר אסאך חיזוק, ספעציעל ווען איר רעדט פון תפלה.


איך בין א מאמע פון קליינע קינדער, און איך מוטשע זיך מיט אסאך ענקזייעטי אין הלכה, בעיקר אין בין אדם לחבירו און אין בשר בחלב. איך טראכט א גאנצן צייט אפשר האב איך איינעם געזאגט א ווארט וואס האט יענעם געטשעפעט, אפשר האב איך אמאל גערעדט לשון הרע, און ס'פייניגט מיר כסדר אז איך דארף יעדן איבערבעטן. און אויך אין קאך האב איך אלץ מורא אז אפשר טויג עפעס נישט מיט די טעפ, איך שפיר קיינמאל נישט זיכער אז ס'האט זיך נישט אפשר אויסגעמישט עפעס מילכיגס און פליישיגס.


אפשר האט איר פאר מיר אן עצה אדער א תפלה וואס וועט מיר העלפן?

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ווען מען האט א שאלה אין סיי וואספארא נושא - צי אין קאך מיט בשר בחלב, אדער אין הלכות טהרה וכו' דארף מען פרעגן א דיין. און אז דער דיין זאגט אז דאס איז גוט דארף מען וויסן אז דאס איז גוט, עס עקזעסטירט נישט קיין איבער קלערן און איבער טראכטן, ווייל ווי אזוי דער דיין פסק'ענט אזוי איז דער הלכה.


ווען עס קומט צו פרעגן א שאלה טאר מען זיך נישט שעמען; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ה): "וְלֹא הַבַּיְּשָׁן לָמֵד"; יעדע שאלה וואס מען האט - סיי אין הלכה סיי אין מנהג - דארף מען פרעגן אן ערליכן רב. דאס איז דער גאנצער איד; אז יעדע זאך וואס ער טוט דארף זיין צוגעבינדן צו די תורה. אזוי אויך אויב האט מען חס ושלום א דין ודברים מיט א צווייטן אפילו עס רעדט זיך איבער א פרוטה, ווייל (סנהדרין ח.): "דִּין פְּרוּטָה כְּדִּין מֵאָה", איין פרוטה האט די זעלבע הלכה ווי הונדערט פרוטות, דארף מען גיין צו א רב ער זאל פסק'ענען וואס צו טון און חס ושלום זיך אליינס פסק'ענען ביי קיין שום פאל.


דאס וואס איר זענט קיינמאל נישט זיכער מיט זיך, איר האט אלץ מורא וכו'; דארפט איר וויסן וואס דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן מד): "גַּם מֵחָכְמוֹת שֶׁיֵּשׁ בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם בְּעַצְמוֹ צָרִיךְ לְהַרְחִיק מְאֹד", מען דארף זיך זייער היטן פון חכמות, "כִּי כָל אֵלּוּ הַחָכְמוֹת שֶׁל הָעוֹלָם שֶׁיֵּשׁ לְהַנִּכְנָסִין וּמַתְחִילִין קְצָת בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם, אֵינָם חָכְמוֹת כְּלָל, וְהֵם רַק דִּמְיוֹנוֹת וּשְׁטוּתִים וּבִלְבּוּלִים גְּדוֹלִים", די אלע חכמות וואס מען האט ווען מען הייבט אן דינען דעם אייבערשטן - דאס זענען בכלל נישט קיין חכמות, דאס זענען בלויז דמיונות, שטותים און קאפ דרייענישן, "וְאֵלּוּ הַחָכְמוֹת מַפִּילִין מְאֹד אֶת הָאָדָם מֵעֲבוֹדַת הַשֵּׁם", דאס מאכט אז דער מענטש זאל אפלאזן זיין עבודת השם, "דְּהַיְנוּ מַה שֶׁחוֹשֵׁב וְחוֹקֵר וּמְדַקְדֵּק בְּיוֹתֵר, אִם הוּא יוֹצֵא כָּרָאוּי בַּמֶּה שֶׁעוֹשֶׂה", דאס וואס מען טראכט צי מען איז יוצא די מצוה וואס מען טוט - צי נישט; מען איז מדקדק און מען האלט אין איין אריין טראכטן: 'אפשר בין איך נישט יוצא, אפשר בין איך יא יוצא', דאס אלעס ברענגט דערצו אז דער מענטש זאל אלעס אפלאזן רחמנא לצלן. "כִּי בָּשָׂר וָדָם אִי אֶפְשָׁר לוֹ שֶׁיֵּצֵא יְדֵי חוֹבָתוֹ בִּשְׁלֵמוּת", ווייל א מענטש קען נישט יוצא זיין די מצוות פונעם אייבערשטן בשלימות, "וְאֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בָּא בִּטְרוּנְיָא' וְכוּ'", דער אייבערשטער זוכט נישט א וועג ווי אזוי ער קען אונז כאפן און אויפווייזן אז מיר קענען נישט טון די מצוות, ווייל די תורה איז געגעבן געווארן פאר מענטשן, "וְלֹא נִתְּנָה תּוֹרָה לְמַלְאֲכֵי הַשָּׁרֵת", נישט פאר קיין מלאכים, "וְעַל אֵלּוּ הַמְדַקְדְּקִים וּמַחְמִירִים בְּחֻמְרוֹת יְתֵרוֹת עֲלֵיהֶם נֶאֱמַר: 'וְחַי בָּהֶם, וְלֹא שֶׁיָּמוּת בָּהֶם' כִּי אֵין לָהֶם שׁוּם חִיּוּת כְּלָל", און די אלע וואס זענען פארנומען מיט חכמות און ספיקות זענען אלץ מסופק צי זיי האבן יוצא געווען די מצוה צי נישט - די האבן נישט קיין שום חיות, "וְתָמִיד הֵם בְּמָרָה שְׁחֹרָה מֵחֲמַת שֶׁנִּדְמֶה לָהֶם שֶׁאֵינָם יוֹצְאִים יְדֵי חוֹבָתָם בְּהַמִּצְווֹת שֶׁעוֹשִׂין, וְאֵין לָהֶם שׁוּם חִיּוּת מִשּׁוּם מִצְוָה מֵחֲמַת הַדִּקְדּוּקִים וְהַמָּרָה שְׁחֹרוֹת שֶׁלָּהֶם", זיי זענען שטענדיג דעפרעסט און לעבן אלץ אין ספיקות, ווייל די חומרות ווארפט זיי אריין אין מרה שחורה.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט זוכה זיין צו זיין פרייליך און נישט איבער טראכטן, מיט תפילה וועט איר ארויס גיין פון אלע אייערע שוועריקייטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#35 - פארוואס שטייט נישט אויף די מצבה פון מוהרא"ש זי"ע זיין טאטנ'ס נאמען?
מוהרא"ש, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן פארוואס אויף די מציבה פון מוהרא"ש זי"ע שטייט נישט זיין טאטנ'ס נאמען, איך מיין אז ס'איז נישטא נאך אזא זאך אין די וועלט. איך ווארט אויף א קלארע הסבר, יישר כח.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

 


בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"ד מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש שרייבט אין זיין צוואה (צוואת מוהרא"ש, סימן ה): "וּכְמוֹ בַּחַיִּים חַיּוּתִי נִתְעוֹרְרוּ עַל יָדִי אֲנָשִׁים בִּתְשׁוּבָה", אזוי ווי ווען איך האב געלעבט זענען דורך מיר נתעורר געווארן מענטשן תשובה צו טון, "כְּמוֹ כֵּן עַכְשָׁיו לְאַחַר הִסְתַּלְקוּתִי לְעֵילָא כְּשֶׁיָבוֹאִי אֶל קִבְרִי יִתְעוֹרְרוּ בִּתְשׁוּבָה שְׁלֵימָה", אזוי אויך נאכדעם וואס איך וועל אוועק גיין פון דער וועלט, ווען מען וועט קומען צו מיין קבר, וועט מען אויך נתעורר ווערן צו תשובה טון, "וְיַמְשִׁיכוּ לְעַצְמָם יְשׁוּעוֹת וּפְלָאוֹת בְּעֶזְרָתוֹ יִתְבָּרַךְ, וְאֶהְיֶה לָהֶם לְמֵלִיץ יוֹשֶׁר בַּשָׁמַיִם, וְלֹא אָנוּחַ וְלֹא אֶשְׁקוֹט עַד שֶׁיִּהְיֶה לְמִי שֶׁבָּא אֶל קִבְרִי לְהִתְפַּלֵּל וְלִלְמוֹד יְשׁוּעָה שְׁלֵימָה מִן הַשָּׁמַיִם", און איך וועל נישט רוען ביז איך וועל פועל'ן פאר דעם מענטש וואס איז געקומען צו מיר א ישועה.


די מציאות איז ממש אזוי, ווען מען קומט קיין יבניאל צום ציון פון מוהרא"ש כאפט אן פארן מענטש א מורא'דיגע התעוררות תשובה צו טון, בפרט ווען מען ליינט די נוסח המצבה וואס מוהרא"ש האט אליינס געשריבן (איך בין דיר דא מעתיק דעם כתב יד פונעם נוסח המצבה):


[דרוקט דא צו זען כתב יד קדשו פון מוהרא"ש זי"ע]


"פֹּה נִטְמַן", דָא לִיגְט, "הַחָסִיד הָאֲמִתִּי, עוֹבֵד ה' בִּתְמִימוּת וּבִפְשִׁיטוּת", אַן אֱמֶת'עֶר עֶרְלִיכֶער אִיד וָואס הָאט גֶעדִינְט דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן בִּתְּמִימוּת וּפְּשִׁיטוֹת, "מָסַר נַפְשׁוֹ אֵלָיו יִתְבָּרַךְ בְּכָל יוֹם וָיוֹם מִיּוֹם עָמְדוֹ עַל דַּעְתּוֹ", עֶר הָאט זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן יֶעדְן טָאג פוּן וֶוען עֶר אִיז גְרוֹיס גֶעוָוארְן, "וְסָבַל יִסּוּרִים קָשִׁים וּמָרִים כָּל יְמֵי חַיָּיו", עֶר הָאט גֶעלִיטְן שְׁוֶוערֶע אוּן בִּיטֶערֶע יִסוּרִים זַיין גַאנְץ לֶעבְּן, "רַבִּים הֵשִׁיב מֵעָוֹן וְקֵירְבָם אֵלָיו יִתְבָּרַךְ וכו' וכו'", אַסַאךְ מֶענְטְשְׁן הָאט עֶר מַחְזִיר בִּתְשׁוּבָה גֶעוֶוען אוּן זֵיי דֶערְנֶענְטֶערְט צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, עֶר הָאט אוֹיפְגֶעשְׁטֶעלְט פִילֶע תַּלְמִידִים עֶרְלִיכֶע אִידְן אוּן יִרְאֵי ה'.


ווען מען ליינט דעם שטיקל מציבה כאפט אן מורא'דיגע התעוררות לתשובה; מען דערמאנט זיך וואס מוהרא"ש איז אריבער אין זיין לעבן, און ווי ער האט זיך זיין גאנץ לעבן מוסר נפש געווען פאר אידישע קינדער, נאכדעם ווען מען הייבט אן ליינען די מצבה: "דָא לִיגְט אַן עֶרְלִיכֶער אִיד וכו'", הייבט מען אן בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, איך וויל אויך זיין אן ערליכער איד, איך וויל דיר אויך דינען בתמימות ופשיטות", ווייטער ליינט מען: "סָבַל יִסּוּרִים קָשִׁים וּמָרִים זַיין גַאנְץ לֶעבְּן"; מוהרא"ש האט נישט געהאט קיין איין גוטן טאג אין זיין לעבן, נאר צרות און יסורים וואס ער האט געהאט אויסצושטיין מבית ומבחוץ, אזוי ווי מוהרא"ש שרייבט אין די צוואה (סימן יד): "לֹא הָיָה לִי יוֹם אֶחָד טוֹב בְּזֶה הָעוֹלָם - בְּלִי שׁוּם גֻּזְמָא כְּלָל", איך האב נישט געהאט אין מיין גאנצן לעבן קיין איין גוטן טאג - אן קיין גוזמא, "וּמַמָּשׁ בָּכִיתִי בְּכָל יוֹם וָיוֹם מֵרוֹב צַעַר וְעָגְמַת נֶפֶשׁ שֶׁסְבָבוּנִי מִבַּיִת וּמִחוּץ", איך האב יעדן טאג געוויינט צום אייבערשטן צוליב מיינע צרות און יסורים וואס איך האב געהאט פון דרויסנדיגע מענטשן און פון מיין אייגענע שטוב וכו'; מיט דעם אלעם האט מען דאס קיינמאל נישט געקענט אנזעהן אויף מוהרא"ש פון אינדרויסן, אדרבה, ווען מוהרא"ש האט געזען א אינגערמאן אדער א בחור וואס איז נישט פרייליך פלעגט ער אים פרייליך מאכן, אזוי ווי עס שטייט ווייטער אין די נוסח המציבה: "רַבִּים הֵשִׁיב מֵעָוֹן", ער האט עוסק געווען נאר צוריק צו ברענגען אידישע קינדער צום אייבערשטן.


דער עיקר וואס מיר דארפן זען איז זיך צו לערנען פון מוהרא"ש און גיין אין זיינע וועגן, זיין פרייליך און פרייליך מאכן אנדערע; עוסק זיין אין הפצה - פארשפרייטן פאר די גאנצע וועלט די זיסע עצות פון רבי'ן און אריין ברענגען אין די גאנצע וועלט די ריינע אמונה אינעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן לעבן מיטן תכלית, מיר זאלן געדענקען אז איין טאג וועלן מיר אהיים גיין צום אייבערשטן, דעמאלט וועלן מיר גארנישט מיט נעמען מיט זיך נאר דאס ביסל תורה ותפילה וואס מיר זענען זוכה אריין צו כאפן יעדן טאג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.


 


 

#34 - וועלכע סארט ניגונים מעג מען זינגען, און וועלכע נישט?
ניגונים, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר אלע שיעורים און ניגונים וואס איך הער א גאנצן טאג. איך האב ברוך ה' געענדיגט יעצט די אכטע מאל ששה סדרי משנה.


אזוי ווי דער ראש ישיבה שליט"א זינגט אסאך ניגונים מיט די בחורים, און מיר ווייסן דאך אז מ'דארף זייער אכטונג געבן צו זינגען נאר ערליכע ניגונים, נישט ניגונים פון שלעכטע מקורות, האב איך געוואלט פרעגן וואס איז די גדר ביי דעם, וועלכע ניגונים מעג מען הערן און זינגען און וועלכע נישט.


יישר כח, יהושע

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת עקב, י"ח מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד יהושע נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר האבן ארויסגעגעבן אין ישיבה אסאך ניגונים פון אמונה און תשובה; על פי רוב האבן מיר גענומען אלטע ניגונים וכו' און ארויף געלייגט אויף דעם ווערטער פון אמונה און תשובה. ווער עס הערט די ניגונים שפירט א גרויסע התעוררות און ווערט אויפגעוועקט צוריק צו קומען צום אייבערשטן.


אז מען זינגט ניגונים וואס די ווערטער זענען הייליג, די ווערטער זענען פון אמונה און יראת שמים דאן איז דער ניגון א הייליגע ניגון, און אזוי אויך פארקערט; אז מען נעמט א הייליגע ניגון און מען לייגט ארויף דערויף נישט שיינע ווערטער טאר מען נישט הערן דעם ניגון.


די וועלט זאגט אז חזנים זענען נאראנים (עיין ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ג); זאגט מוהרא"ש ווייל די עולם הנגינה איז נעבן דעם עולם התשובה, און אז דו שטייסט שוין ביים טיר פון תשובה און דו גייסט נישט אריין - איז נישט דא קיין גרעסערע נארישקייט פון דעם; דעריבער איז א חזן א נאר, ווייל אז דו האסט א כח הנגינה פארוואס זאלסטו נישט נוצן דיין קול, דיין שטימע און דיינע ניגונים צו זינגען ניגונים פון אמונה און פון תשובה.


מיט א ניגון קען מען זיך זייער מחי' זיין, אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רעג): "טוֹב לְהָאָדָם לְהַרְגִּיל אֶת עַצְמוֹ, שֶׁיּוּכַל לְהַחֲיוֹת אֶת עַצְמוֹ עִם אֵיזֶה נִגּוּן, כִּי נִגּוּן הוּא דָּבָר גָּדוֹל וְגָבוֹהַּ מְאֹד מְאֹד, וְיֵשׁ לוֹ כֹּחַ גָּדוֹל לְעוֹרֵר וּלְהַמְשִׁיך אֶת לֵב הָאָדָם לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַך", מיט א ניגון קען מען זיך עפענען דאס הארץ צום אייבערשטן, דערפאר איז גוט צו זינגען ניגונים וואס זענען מעורר דעם מענטש צום אייבערשטן.


מען דארף זייער אכטונג געבן נישט צו הערן א רשע זינגען, ווייל ווען מען הערט א רשע זינגען שטערט דאס פאר עבודת השם, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ג): "מִי שֶׁשּׁוֹמֵעַ נְגִינָה מִמְּנַגֵּן רָשָׁע, קָשֶׁה לוֹ לַעֲבוֹדַת הַבּוֹרֵא", ווער עס הערט ניגונים פון א נישט ערליכער זינגער וועט אים אנקומען שווער צו דינען דעם אייבערשטן, "וּכְשֶׁשּׁוֹמֵעַ מִמְּנַגֵּן כָּשֵׁר וְהָגוּן, אֲזַי טוֹב לוֹ", אבער אויב מען הערט ניגונים פון אן ערליכער איד וועט עס אים צוהעלפן צו עבודת השם; ר' נתן לייגט צו (לקוטי הלכות אפטרופוס, הלכה ג) אז נישט נאר א ניגון פון א רשע שאדט פאר עבודת השם, נאר אפילו סתם הערן דעם קול פון א רשע איז א גרויסע סכנה, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן מג): "הַדִּבּוּרִים שֶׁל רָשָׁע שֶׁהוּא בַּר דַּעַת מוֹלִידִים נִאוּף בְּהַשּׁוֹמֵעַ", עיין שם.


דערפאר דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל נישט נכשל ווערן מיט הערן ניגונים פון א רשע, וואס דאס קען אוועק נעמען דעם מענטש פונעם אייבערשטן, נאר מען זאל בלויז הערן ניגונים פון ערליכע אידן וואס זינגען נאר פון אמונה; זייערע ניגונים זענען נאר געמאכט אריין צו ברענגען הרהורי תשובה אין מענטשן, זיי ברענגען נענטער צום אייבערשטן.


דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ג): "וְהַתִּקּוּן הוּא שֶׁיּוּכַל לִשְׁמֹעַ נְגִינָה מִכָּל אָדָם, הוּא עַל יְדֵי שֶׁיִּלְמַד בַּלַּיְלָה תּוֹרָה שֶׁבְּעַל פֶּה, הַיְנוּ גְּמָרָא", אז מען לערנט גמרא העלפט דאס אז עס זאל נישט שאטן פארן מענטש די ניגונים; מוהרא"ש זאגט אז 'בַּלַּיְלָה' מיינט מען צו זאגן ווען עס איז פינסטער פארן מענטש, עס גייט איבער שווערע ביטערע נסיונות, דעמאלט זאל מען אנטלויפן צו די הייליגע תורה, וועט די תורה ראטעווען דעם מענטש עס זאל אים נישט שאטן די אלע ניגונים. דערפאר זאלסטו לערנען גמרא יעדן טאג פון דיין לעבן, אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט - זאג די ווערטער פון די גמרא, וועסטו ניצול ווערן פון אלעם שלעכטס.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו אויסהיילן די בת מלך וואס איר רפואה איז דוקא דורך ניגונים (ספורי מעשיות, מעשה יג).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה.

#33 - איך האב גע'גנב'ט אלס קינד, ווי אזוי קען איך דאס באצאלן?
תפילה והתבודדות, שאלות, תפלות אויף אידיש, משניות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל א גרויסן יישר כח פאר אלע שיעורים, איך לעב ממש אן אנדער לעבן מיט אייערע עצות, איך פרובירט צו רעדן צום אייבערשטן, און איך האב שוין געענדיגט דריי מאל משניות.


איך האב געוואלט פרעגן אזוי ווי אלס קינד פלעג איך אסאך גנב'ענען פון געשעפטן, און למעשה ווייס איך נישט יעצט וויפיל איך האב גע'גנב'ט, אויך האט דער געשעפט שוין אן אנדערער באלעבאס, איך וויל נישט דארפן מגולגל ווערן חס ושלום, איך ווייס אבער נישט פון וועמען און וויפיל איך האב גע'גנב'ט.


אויך דארף איך אן עצה אויף התבודדות, ווען איך מאך שוין אפ אז איך גיי גיין אויף שפאציר צו רעדן צום אייבערשטן, ווער איך זייער אומגעדולדיג, וואס קען איך טון צו האבן א געשמאק צו רעדן צום אייבערשטן?


א גרויסן יישר כח, משה

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ח תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד משה נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו האסט זוכה געווען צו לערנען און מסיים זיין גאנץ 'ששה סדרי משנה' און דו האלסט שוין ביים דריטן סיום; דאס וואשט אויס דעם מענטש פון אלע שלעכטע מעשים, און מען באקומט א נייע נשמה.


אויב דו געדענקסט פון וועם דו האסט גע'גנב'ט זאלסטו מקיים זיין (ויקרא ה, כג): "וְהֵשִׁיב אֶת הַגְּזֵלָה אֲשֶׁר גָּזָל", אז דו ווייסט נישט וויפיל, זאלסטו פרעגן דעם מענטש וויפיל דו זאלסט אים געבן. אויב דו ווייסט נישט פון וועם דו האסט גע'גנב'ט, אויף דעם זאגן חכמינו זכרונם לברכה (ביצה כט.): "גָּזַל וְאֵינוֹ יוֹדֵעַ לְמִי גָּזַל, יַעֲשֶׂה מֵהֶן צָרְכֵי רַבִּים", ווען א מענטש האט גע'גנב'ט פון מענטשן און ווייסט נישט פון וועם ער האט גע'גנב'ט זאל ער טון צרכי רבים; ר' נתן זאגט (ליקוטי הלכות ברכת השחר הלכה ה, אות לו): עס איז נישט דא א גרעסערע צרכי רבים ווי דרוקן דעם הייליגן רבינ'ס ספרים וואס זענען מחי' ומחזק די גאנצע וועלט, און עס ברענגט צוריק צענדליגער טויזנטער אידישע קינדער צום אייבערשטן.


דעריבער, אז דו ווילסט מתקן זיין דאס וואס דו האסט גע'גנב'ט וכו', זאלסטו דרוקן דעם היליגן רבינ'ס ספרים, בפרט די ספרים און קונטרסים וואס מוהרא"ש האט געשריבן, וואס דאס איז דעם רבינ'ס ווערטער אראפ געברענגט אויף א וועג אז יעדער זאל דאס קענען פארשטיין און ארויס נעמען פון דעם חיזוק און עצות אויף עבודות השם. אז דו וועסט דאס דרוקן וועט דאס זיין א תיקון אויף וואס דו האסט אוועק גענומען פונעם רבים, ווייל דאס האט שוין אפגעראטעוועט צענדליגער טויזנטער אידישע קינדער, אזוי ווי מוהרא"ש שרייבט אין די צוואה בזה הלשון: "אִיךְ זָאג צוּ אַז וֶוער עֶס וֶועט דְרוּקְן אַ בַּאנְד פוּן "אַשֶׁר בַּנַּחַל" וֶועט זֶען אַ גְרוֹיסֶע יְשׁוּעָה פוּן הִימְל. דִי בְּרִיוְון הָאבְּן שׁוֹין גֶערַאטֶעוֶועט צֶענְדְלִיגֶע טוֹיזְנְטֶער בָּחוּרִים אוּן אִינְגֶעלַייט, אוּן וואוֹיל אִיז דֶעם וָואס וֶועט הָאבְּן אַ חֵלֶק אִין דָאס אָפְּדְרוּקְן".


בנוגע אן עצה אויף התבודדות, אז יעדעס מאל דו גייסט ארויס אויף א שפאציר רעדן צום אייבערשטן ווערסטו אומגעדולדיג; קודם כל דארפסטו וויסן אז דאס אליינס, אז מען גייט אויף א פלאץ רעדן צום אייבערשטן - אפילו מען רעדט נישט - איז זייער חשוב ביים אייבערשטן (עיין שיחות הר"ן, סימן רעה), דאס אליינס אז מען וויל זיך אויסרעדן, איז אויך חשוב ביים אייבערשטן.


מאך פון דעם אליינס א תפילה; בעט דעם אייבערשטן אויף דעם אליין: "רבונו של עולם, איך דארף אן עצה צו קענען רעדן צו דיר. יעדעס מאל ווען איך וויל רעדן צו דיר ווער איך אומגעדולדיג, העלף מיר איך זאל האבן א קלארע אמונה, איך זאל שפירן ווי דו ביסט מיט מיר און אזוי וועל איך רעדן צו דיר".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#32 - וואס זענען די הלכות ביים אפגיסן נעגל וואסער?
הלכה, צניעות, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, שאלות, תפלות אויף אידיש, נעגל וואסער

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר די געוואלדיגע שיעורים, דאס געבט מיר פילע עצות און חיזוק אין לעבן. איך בין נתעורר געווארן פון די שיעורים אפצוגיסן נעגל וואסער יעדן טאג, דעריבער וויל איך פרעגן עטליכע שאלות וועגן נעגל וואסער.


א. אויב מ'שטייט אויף אינמיטן די נאכט, דארף מען זיך אפגיסן נעגל וואסער?


ב. און אויב יא איז דאס שוין גענוג און מ'דארף זיך נישט נאכאמאל וואשן אינדערפרי?


ג. און אויב וואשט מען זיך אפ אינדערפרי און מען לייגט זיך צוריק נאכדעם בייטאג, דארף מען זיך נאכאמאל וואשן ווען מ'שטייט אויף? דאס איז מיר נוגע ווייל איך געב צו עסן פאר מיין בעבי, און איך קען נישט וויסן ווען איך גיי דארפן אויפצושטיין זיך אפצוגעבן מיט אים.


ד. וויאזוי גיסט מען זיך אפ? איינער זאגט 8 מאל, א צווייטער זאגט 6 מאל, און פון איינעם האב איך אמאל געהערט אז קודם גיסט מען אפ זעקס מאל געהעריג, און דערנאך נאכאמאל דריי מאל אויף די רעכטע הענט און נאכדעם דריי מאל אויף די לינקע האנט. וואס איז די ריכטיגע וועג?


ה. מעג מען נעמען וואסער פאר נעגל וואסער פון א סינק אין בית הכסא אדער פון די וואנע?


ו. אויך דארף מען אפוואשן די הענט פאר די בעבי, ווי אלט דארף מען זיין אז מ'זאל דארפן אפוואשן די בעבי'ס הענט?


ז. ווען מ'געבט צו עסן פאר די בעבי, דארף מען נאכדעם וואשן די הענט יעדעס מאל? איך זיץ אויפ'ן קאוטש און איך געב עסן פאר די בעבי, איך וואלט געוואלט דעמאלט זאגן תהלים, מעג איך דאס טון? אדער דארף איך ווארטן ביז איך ענדיג און איך וואש זיך קודם די הענט?


נאכאמאל א גרויסן יישר כח פאר די געוואלדיגע שיעורים. און א באזונדערע יישר כח פאר די הערליכע פלעי פון די פארלוירענע בת מלך, דאס האט מיר ממש איבערגענומען, איך האב נאכנישט געזען אזא פלעי אין מיין לעבן, און איך קען נישט אויפהערן טראכטן פון דעם.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, כ"ב תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


נעגל וואסער איז א יסוד היסודות אין א אידישע שטוב; גלייך ווען מען שטייט אויף אינדערפרי דארף מען זיך אפגיסן די הענט. עס זענען דא צוויי טעמים פארוואס מען דארף זיך אפגיסן די הענט ווען מען שטייט אויף אינדערפרי, איין טעם ווייל בשעת מען שלאפט כאפט מען זיך אן וואו מען איז צוגעדעקט און מען ווערט טמא (רא"ש ברכות פרק ט, סימן כג), נאך א טעם (תשובות הרשב"א, חלק א', סימן קצא): ווייל ווען מען שטייט אויף ווערט מען א בריה חדשה, אזוי ווי עס שטייט (איכה ג, כג): "חֲדָשִׁים לַבְּקָרִים רַבָּה אֱמוּנָתֶךָ", און די ערשטע זאך פאר מיר הייבן אן צו טון אונזער עבודה פארן אייבערשטן דארפן מיר זיך וואשן די הענט, אזוי ווי די כהנים וואס האבן זיך געדארפט וואשן די הענט ביים כיור יעדן צופרי זיך צו רייניגן פאר זיי האבן אנגעהויבן די עבודה אין בית המקדש.


דער זוהר הקדוש זאגט (וישב, קפד:) בשעת א מענטש שלאפט גייט ארויף זיין נשמה און עס קומט א רוח טומאה אויפן מענטש, און ווען דער מענטש וועקט זיך אויף קומט זיין נשמה צוריק, דעמאלט גייט אוועק די רוח טומאה פון אים אבער עס בלייבט אויף זיין הענט און טוט זיך נישט אפ נאר דורך נעגל וואסער.


א – דערפאר דארף מען זייער מקפיד זיין גלייך ווען מען שטייט אויף זיך אפצוגיסן נעגל וואסער ביים בעט; אפילו מען שטייט אויף אינמיטן דער נאכט און מען וויל געבן עסן פארן קינד וכדומה - זאל מען זיך אפגיסן נעגל וואסער (משנה ברורה, אורח חיים סימן א, סעיף קטן ב).


ב – אויב מען איז אויפגעשטאנען אינמיטן די נאכט און מען לייגט זיך צוריק שלאפן ווען עס איז נאך נאכט דארף מען זיך נאכאמאל אפגיסן ווען מען שטייט אויף אינדערפרי (משנה ברורה אורח חיים סימן ד', סעיף קטן כז).


ג – אויב מען שלאפט בייטאג - זאגט דער מחבר (שם, סעיף טו) - איז א ספק צי מען דארף זיך וואשן די הענט, דעריבער זאל מען זיך וואשן אן א ברכה (רמ"א, שם). און דאס דארף נישט זיין ביים בעט, נאר מען קען אראפגיין פון בעט, און פאר מען וויל עפעס טון זאל מען זיך וואשן די הענט ביים סינק (אשל אברהם; משמרת שלום סימן א, סעיף קטן ג).


ד – מען גיסט אפ דריי מאל יעדע האנט; אזוי ווערט גע'פסק'נט אין שלחן ערוך (שם, סעיף ב): "יְדַקְדֵּק לְעָרוֹת עֲלֵיהֶן מַיִם שָׁלֹשׁ פְּעָמִים, לְהַעֲבִיר רוּחַ רָעָה שֶׁשּׁוֹרָה עֲלֵיהֶן". מען הייבט אן מיט די רעכטע האנט; מען הייבט אויף דעם טעפל מיט די רעכטע האנט און מען געבט דאס איבער אין די לינקע האנט און מען גיסט אפ איין מאל די רעכטע האנט און נאכדעם די לינקע האנט, נאכדעם גיסט מען אפ די רעכטע האנט און אזוי ווייטער - סך הכל דריי מאל די רעכטע האנט און דריי מאל די לינקע האנט (שם, סעיף י). עס זענען דא וואס גיסן א פערדע מאל (משנה ברורה שם, סעיף קטן יא, בשם ספר מעשה רב שכן נהג הגר"א זכותו יגן עלינו), אזוי אויך זענען דא וואס גיסן נאכדעם דריי מאל אויף יעדן האנט (דרכי חיים, שכן נהג הרה"ק מצאנז זכותו יגן עלינו), דאס איז אלעס מנהגים אבער די הלכה איז זיך אפצואוואשן די הענט דריי מאל.


ה – אויב מען האט נישט קיין אנדערע וואסער, נאר פון א קראן וואס געפונט זיך אין בית הכסא קען מען נעמען די וואסער, ווייל די פוסקים זענען דן אויף אונזערע בתי כסאות צי זיי האבן א דין פון א בית הכסא (עיין בשאלות ותשובות מנחת יצחק חלק א, סימן ס).


ו – מען פירט זיך אפצוגיסן אפילו גאר קליינע קינדער (משנה ברורה שם, סעיף קטן י'; בן איש חי פרשת תולדות סימן י) כדי זיי זאלן אויפוואקסן בקדושה ובטהרה; אזוי ווי דער רבי'ס מאמע פיגא די נביאה האט געטון, גלייך ווען דער רבי איז געבוירן געווארן האט זי אים אפגעגאסן די הענט, און אזוי יעדעס מאל ווען דער רבי איז נאך געווען א קליינע בעיבי און דער רבי האט זיך אויפגעוועקט אינמיטן די נאכט, האט זי אים אפגעגאסן נעגל וואסער.


ז – אז מען כאפט זיך אן במקומות המכוסים און מען וויל דאווענען אדער זאגן תהילים דארף מען זיך אפגיסן די הענט (שם, סימן כא), אבער אז מען וויל רעדן צום אייבערשטן קען מען רעדן צו אים; אפילו מען האלט אינמיטן זייגן דאס קינד און מען האט נישט ריינע הענט - קען מען רעדן צום אייבערשטן.


דעריבער זאלט איר זיך נישט צוריק האלטן בשעת'ן געבן צו עסן פארן קינד צו רעדן צום אייבערשטן, ווייל דאס וועט מאכן אז דער קינד זאל וואקסן א גרויסע צדיק. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות בנים, חלק ב', סימן יב): "הֶחָלָב שֶׁל צַדֶּקֶת הוּא טוֹב לַתִּינוֹק לְיִרְאַת שָׁמַיִם, וְגַם נוֹתְנוֹת לוֹ מֶמְשָׁלָה בָּעוֹלָם הַזֶּה", מילך פון אן ערליכע פרוי ברענגט יראת שמים פארן קינד; נאך זאגט דער רבי (ספר המידות, אות בנים, סימן מז): "יִזָּהֵר מְאֹד שֶׁלּא יִינַק הַוָּלָד מֵאִשָּׁה רָעָה", מען דארף אכטונג געבן אז דאס קינד זאל נישט זייגן פון אן אשה רעה, "כִּי חָלָב מְטַמֵּא וְחָלָב מְטַהֵר"; זאלט איר אודאי רעדן צום אייבערשטן ווען איר געבט צו עסן פארן קינד, אזוי ארום וועט דאס קינד אויסוואקסן א גרויסער צדיק.


דער עיקר זאלט איר אכטונג געבן זיך אויפצופירן בצניעות, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", א פרוי וואס פירט זיך איידל און צניעות'דיג וועט זוכה זיין צו גוטע קינדער; איר זאלט זען צו גיין אנגעטון נאר מיט צניעות'דיגע קליידער, און בעטס שטענדיג דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו ערליכע קינדער, קינדער וואס וועלן דיר דינען, קינדער וואס וועלן לערנען און דאווענען און זיך פירן מיט יראת שמים בזכות דעם וואס איך געב אזוי שטארק אכטונג אויף צניעות. אייבערשטער העלף מיר איך זאל מיך קענען שטארקן אויף מיין יצר הרע, און איך זאל שטענדיג געדענקען אז עס לוינט זיך נישט גיין אנגעטון פראסט צו פארלירן מיינע קינדער".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.

#31 - מעג מען לערנען פאר'חלומ'ט? נוצן גרעיפ דזשוס פאר קידוש? זיך צוריקהאלטן פון ברכת המזון?
הלכה, שאלות, סדר דרך הלימוד, משקה המשכר

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר אלע שיעורים און בריוון וואס זענען מיר זיך זייער מחיה.


איך האב געוואלט פרעגן עטליכע זאכן. איינס אז איך האב געזען אז דער של"ה הקדוש שרייבט (בתורה אור במסכת שבועות אות קע''ז) אז ס'איז דא א גרויסער ענין צו זאגן די ווערטער פון תורה אפילו מ'פארשטייט נישט וואס מ'זאגט, ער לייגט אבער צו אז מ'דארף אבער יא האלטן קאפ און אינזין האבן אז מ'לערנט יעצט תורה, ווייל אויב מ'איז אינגאנצן פאר'חלומ'ט און מ'כאפט אפילו נישט אז מ'לערנט יעצט, איז עס גארנישט ווערד. מיין שאלה איז אז ווען איך זאג תורה איז יא דא אמאל וואס איך ווער אינגאנצן פאר'חלומ'ט, איז דאס עפעס ווערד? איך פארשטיי אז ס'איז זיכער בעסער ווי צו פארברענגען די צייט, די שאלה איז אבער אויב מ'זאל אנשטאט דעם ענדערש טון עפעס אן אנדערע מצוה.


צווייטנס, דער רבי שרייבט אין ספר המדות ,"מי שאינו יכול ללמוד מחמת מניעות יפרוש ממשקה המשכר", אויך געדענק איך אז דער רבי האט נישט געהאלטן פון טרונקען וויין נאר צו קידוש און הבדלה, איז מיין שאלה אויב היינט אז ס'איז שוין דא גרעיפ דזשוס זאל מען אויך ביי קידוש און הבדלה נוצן נאר גרעיפ דזשוס, אדער זאל מען דעמאלט יא דוקא נוצן וויין?


דריטנס, ס'שטייט אין שלחן ערוך אז היינטיגע צייטן דאווענט מען נישט קיין תפלת נדבה, ווייל מען האט נישט אינזין. איז מיין שאלה צי דאס מיינט אז מ'דארף פרובירן זיך ארויסצודרייען פון דאווענען ווען מ'קען, ווייל מ'וועט דאך נישט אינזין האבן. דאס קען אויסקומען ביים בענטשן ברכת המזון, אויב מ'זאל ענדערש זיך נישט וואשן צו ברויט ביי פת שחרית, און אזוי וועט מען נישט דארפן בענטשן, און אויך לגבי מלוה מלכה און סעודת ראש חודש, צי מ'זאל פרובירן עס יוצא צו זיין מיט עפעס וואס מען איז נישט מחויב צו בענטשן נאכדעם.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס.


עקיבא

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת קרח, ב' תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד עקיבא נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זע צו לערנען אויפן "סדר דרך הלימוד" פון הייליגן רבי'ן און לייג אוועק אלע דיינע ספיקות און קשיות; אז מען פאלגט דעם רבי'ן און מען לערנט אויפן סדר דרך הלימוד וואס ער האט אונז געגעבן (עיין שיחות הר"ן, סימן עו) דאן איז מען זוכה צו גאר שיינע זאכן. מען הייבט אן פארשטיין דאס לערנען און מען קומט אן צו לערנען זייער אסאך, אויך איז מען זוכה צו באקומען ישוב הדעת.


בנוגע טרינקן וויין; דער הייליגער רבי האט זייער מקפיד געווען אז מען זאל נישט טרינקען קיין משקה המשכר, בלויז פאר קידוש און הבדלה מעג מען. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כו): "צָרִיך לְהַרְחִיק מִשִּׁכְרוּת, וּלְדַקְדֵּק שֶׁלּא לִשְׁתּוֹת יוֹתֵר מִיכָלְתּוֹ, כְּדֵי שֶׁלֹּא יָבוֹא לִידֵי שִׁכְרוּת; ווייל אז מען טרינקט זיך אן און מען ווערט שיכור זאגט דער רבי: "יוּכַל לָבוֹא לִידֵי רָעוֹת וְכוּ' חַס וְשָׁלוֹם", קען מען צוקומען צו שלעכטס.


אין ספר המדות האט דער רבי א גאנצע ערך פון די הארבקייט און עקלדיגקייט פון א שיכור; דער רבי זאגט דארט (אות שכרות, סימן ד): "הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אוֹהֵב מִי שֶׁאֵינוֹ מִשְׁתַּכֵּר", דער אייבערשטער האט ליב ווער עס טרינקט נישט; נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ג): "אִי אֶפְשַׁר לְשִׁכְרוּת שֶׁלֹּא יָבִיא לְאֵיזֶה תַּקָלָה", עס איז נישט מעגליך עס זאל נישט ארויס קומען שלעכטס ווען מען שיכור'ט זיך אן; דערפאר זאלסטו זייער אכטונג געבן נישט צו טרינקען א גאנץ יאר קיין משקה המשכר.


בנוגע עסן פת שחרית וכו'; אנשי שלומינו זענען זייער מקפיד צו עסן פת שחרית גלייך נאכן דאווענען, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות כעס, סימן יז): "סְגֻלָּה לְכַעַס - שֶׁיֹּאכַל פַּת שַׁחֲרִית", פת שחרית איז מסוגל מען זאל נישט קומען צו כעס; נאך זאגט דער רבי (ספר המידות, אות לימוד, סימן מח): "עַל-יְדֵי פַּת שַׁחֲרִית תַּלְמוּדוֹ מִתְקַיֵּם בְּיָדוֹ, וְזוֹכֶה לִלְמֹד וּלְלַמֵּד", פת שחרית איז מסוגל מען זאל קענען לערנען, געדענקען דאס לערנען און אויך צו האבן הצלחה מיטן פארלערנען פאר תלמידים.


ביי אנשי שלומינו איז מען מקיים יעדעס ווארט פון רבי'ן בתמימות ופשיטות, אן קיין חכמות; אזוי אויך איז מען מקפיד אויף יעדן סעיף אין שלחן ערוך. מען וואשט זיך צו מלוה מלכה, אזוי ווי דער מחבר פסק'נט (שלחן ערוך אורח חיים, סימן ש): "לְעוֹלָם יְסַדֵּר אָדָם שֻׁלְחָנוֹ בְּמוֹצָאֵי שַׁבָּת, כְּדֵי לְלַוּוֹת אֶת הַשַׁבָּת, אֲפִלּוּ אֵינוֹ צָרִיך אֶלָּא לִכְזַיִת", אזוי אויך אום ראש חודש וואשט מען זיך צו א סעודה, אזוי ווי דער מחבר פסק'נט (שם, סימן תיט): "מִצְוָה לְהַרְבּוֹת בִּסְעֻדַּת רֹאשׁ חוֹדֶשׁ"; מען בענטשט אין א סידור דיקא, כדי מען זאל נישט אויסלאזן קיין ווערטער, און מוהרא"ש זאגט אז בענטשן אין א סידור איז א סגולה פאר עשירות.


לייג אוועק אלע דיינע חכמות, מען האט גארנישט פון חכמות נאר קאפ ווייטאג, און פאר אידישקייט קומט דאס בכלל נישט צוניץ; קוק וואס דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן יב): "עִקָּר הַיַּהֲדוּת הוּא רַק לֵילֵך בִּתְמִימוּת וּבִפְשִׁיטוּת, בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת", דאס עיקר אידישקייט איז ווען א מענטש פירט זיך ווי א פשוט'ער איד, מיט תמימות און פשיטות. און ר' נתן שרייבט מורא'דיגע ווערטער (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן קד): "הָיָה אוֹהֵב מְאֹד אֶת הָעֲבוֹדוֹת הַפְּשׁוּטוֹת", דער רבי האט זייער ליב געהאט די פשוט'ע עבודות, "שֶׁל סְתָם בְּנֵי אָדָם הָאֲנָשִׁים הַפְּשׁוּטִים הַכְּשֵׁרִים", פון פשוט'ע ערליכע אידן. "וְהָיָה אוֹהֵב מְאֹד מִי שֶׁיָּכוֹל לוֹמַר הַרְבֵּה תְּחִנּוֹת וּבַקָּשׁוֹת בְּתוֹך הַסִּדּוּרִים הַגְּדוֹלִים כְּדֶרֶך הַהֲמוֹן עַם הַכְּשֵׁרִים", און דער רבי האט זייער ליב געהאט די וואס זאגן אלע תחינות און בקשות וואס זענען געדרוקט אין די גרויסע סידורים, אזוי ווי די פשוט'ע מענטשן פירן זיך. "וְהָיָה מַזְהִיר וּמוֹכִיחַ אוֹתָנוּ כַּמָּה פְּעָמִים, לְזַמֵּר זְמִירוֹת בְּשַׁבָּת", דער רבי פלעגט אונז זייער אנזאגן און אנווארענען אז מיר זאלן זינגען זמירות אום שבת, "וְהָיָה מַקְפִּיד וְכוֹעֵס מְאֹד עַל מִי שֶׁהוּא חָכָם בְּעֵינָיו וְאֵינוֹ מִתְאַמֵּץ לְזַמֵּר זְמִירוֹת בְּשַׁבָּת וּבְמוֹצָאֵי שַׁבָּת אוֹ שְׁאָר עֲבוֹדוֹת פְּשׁוּטוֹת", און דער רבי פלעגט זייער מקפיד זיין אויף די מענטשן וואס האלטן זיך פאר חכמים און זינגען נישט קיין זמירות שבת ביי די סעודות און מוצאי שבת ביי מלוה מלכה, און אנדערע פשוט'ע עבודות. "כִּי עִקָּר הַיַּהֲדוּת הוּא בִּפְשִׁיטוּת וּבִתְמִימוּת גָּמוּר בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת", ווייל דער עיקר אידישקייט איז זיך פירן פשוט אן קיין חכמות - ווי א פשוט'ער איד.


שרייבט ווייטער ר' נתן: "וְגַם הוּא בְּעַצְמוֹ קֹדֶם שֶׁהִגִּיעַ לוֹ הַחוֹלַאַת הַכָּבֵד שֶׁנִּסְתַּלֵּק עַל יָדוֹ, קֹדֶם לָזֶה, כָּל יָמָיו הָיָה מְזַמֵּר זְמִירוֹת הַרְבֵּה בְּכָל שַׁבָּת וְשַׁבָּת וּבְמוֹצָאֵי שַׁבָּת", דער רבי פלעגט זינגען זיין גאנץ לעבן זייער אסאך זמירות יעדן שבת און יעדן מוצאי שבת.


דער חכם מכל אדם זאגט (משלי י, ט): "הוֹלֵךְ בַּתֹּם יֵלֶךְ בֶטַח", ווער עס גייט בתמימות, דער גייט אויף א זיכערע וועג.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#30 - איך פאר קיין ארץ ישראל, ווי אזוי זאל איך מעביר סדרה זיין?
מעביר סדרה, שאלות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


זייט איך בין מקורב צו מוהרא"ש, איז מיר נישט דורך א וואך וואס איך זאל נישט מעביר סדרה זיין, האב איך געוואלט פרעגן וואס איך זאל טון יעצט ווען איך וויל פארן קיין ארץ ישראל די קומענדיגע וואך, און דארט איז גערוקט די פרשה מיט א וואך, וועלכע פרשה זאל איך מעביר סדרה זיין?


חיים

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת אמור, ט"ו אייר, ל' לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד חיים נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו ביסט נזהר אין די מצוה פון מעביר סדרה זיין.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ח.): "אָמַר רַב הוּנָא בַּר יְהוּדָה אָמַר רַבִּי אַמִּי, לְעוֹלָם יַשְׁלִים אָדָם פָּרָשִׁיּוֹתָיו עִם הַצִּבּוּר שְׁנַיִם מִקְרָא וְאֶחָד תַּרְגּוּם, שֶׁכָּל הַמַּשְׁלִים פָּרָשִׁיּוֹתָיו עִם הַצִּבּוּר, מַאֲרִיכִין לוֹ יָמָיו וּשְׁנוֹתָיו"; א מענטש איז מחויב צו לערנען די פרשה פון די וואך, צוויי מאל די חומש און איין מאל תרגום, און ווער עס איז מעביר סדרה איז זוכה צו אריכת ימים.


זע אויך צו לערנען רש"י; אלע צדיקים האבן זייער מזהיר געווען זייערע תלמידים מען זאל לערנען חומש רש"י יעדן טאג. מען זאגט נאך פון הייליגן רבי ישכר דוב מבעלזא זכותו יגן עלינו וואס האט געזאגט: "א טאג וואס מען לערנט חומש מיט רש"י, איז מען פארזיכערט אז אין דעם טאג וועט מען נישט זינדיגן". אויך איז ידוע ביי סאטמארע חסידים אז דער הייליגער קדושת יום טוב זכותו יגן עלינו האט געשיקט זיינע צוויי קינדער דער 'עצי חיים' און דעם בעל 'דברי יואל' זכותם יגן עלינו, ווען זיי זענען נאך געווען גאר קליין, זיי זאלן גיין נעמען א ברכה פון דעם הייליגן צדיק רבי מרדכי'לע מנאדבורנא זכותו יגן עלינו, ר' מרדכי'לע האט זיי געבענטשט און זיי געזאגט די ווערטער: "קינדערלעך, פילעוועט זיך אין חומש רש"י (לערנט אסאך חומש רש"י), ווייל איך האב געקענט גרויסע גאונים וואס זיי האבן נישט געוואוסט וואו דער אייבערשטער וואוינט, ווייל זיי האבן נישט געלערנט חומש רש"י".


אויך איז באוואוסט אז דער הייליגער בעל התניא זכותו יגן עלינו האט איינגעפירט א סדר פאר זיינע תלמידים אז זיי זאלן יעדן טאג לערנען חומש מיט רש"י איינגעטיילט אויפן וואך; אזוי האבן אלע רבי'ס פון חב"ד זיך געפירט און אזוי פירן זיך היינט אויך חסידי חב"ד, צו לערנען יעדן טאג חומש רש"י איינגעטיילט לויט די טעג פון די וואך ווייל דאס ברענגט יראת שמים. וואויל איז פאר דעם וואס לערנט יעדן טאג חומש רש"י, דורכדעם וועט ער זוכה זיין צו לעבן מיטן אייבערשטן.


אז דו פארסט אויף ארץ ישראל וואס איז יעצט אפגערוקט פון חוץ לארץ מיט א סדרה, און דו פרעגסט ווי אזוי דו זאלסט זיך פירן מיט מעביר סדרה זיין; עס ווענדט זיך וואו דו וועסט דאווענען דארט, אויב דו וועסט דאווענען מיט א חוץ לארץ'דיגע מנין זאלסטו ווייטער מעביר סדרה זיין ווי אין חוץ לארץ, אבער אויב דו וועסט דאווענען דארט מיט אן ארץ ישראל'דיגן מנין דארפסטו מעביר סדרה זיין ביידע פרשיות (קצות החושן סימן עב, סעיף קטן ג; ויעיין שאלות ותשבות בצל החכמה חלק א', סימן ט).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#29 - פארוואס באקום איך נישט קיין ענטפער אויף מיינע שאלות?
שאלות

תוכן השאלה‎

שלום רב להראש הישיבה שליט"א


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דער ראש ישיבה געבט אונז. אלע חיזוק, שיעורים, ניגונים, טאנץ מיט אמונה, און נאך פיל.


איך האב אייך געשריבן עטליכע שאלות, און איך האב נישט באקומען קיין ענטפער, איך וועל זיך פרייען אויב איך קען וויסן פארוואס איך באקום נישט קיין ענטפערס.


נאכאמאל א גרויסן יישר כח.


יהושע העשיל

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת משפטים, כ"ג שבט, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד יהושע העשיל נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי מיר מוחל אז איך האב דיר נישט געענטפערט אויף אלע דיינע בריוו, איך קום נישט אן צו ענטפערן יעדע בריוו וואס איך באקום; איך האב פשוט נישט קיין צייט צו ענטפערן וכו' און דאס ביסל וואס איך ענטפער איז א קליינע פראצענט פון די בריוו וואס מען שיקט וכו'.


דערפאר, זיי נישט ברוגז אז איך האב דיר נישט געענטפערט; אויב עס איז א וויכטיגע שאלה ענטפער איך בדרך כלל. אפשר איז כדאי דו זאלסט עס איבער שיקן נאכאמאל וועל איך דיר צוריק שרייבן.


אלע תשובות וואס איך שרייב וכו' איז נישט נאר פאר דעם מענטש וואס האט געפרעגט די שאלה, נאר דאס איז פאר דיר פערזענליך געשריבן, די בריוו פון "עצתו אמונה" איז געשריבן געווארן פאר אלע מיינע תלמידים. דערפאר, ווען דו לערנסט די בריוו טראכט ווי איך האב עס דיר פערזענליך געשריבן און זוך ארויס צו נעמען עצות און חיזוק פאר דיין פריוואטע לעבן.


איך האף צום אייבערשטן אז איינער פון די תלמידים וועלן צוזאמנעמען אלע מכתבים און דאס שיין אפדרוקן אז מען זאל דאס קענען לערנען און חזר'ן. און לעבן מיט די עצות וואס מיר האבן זוכה געווען צו באקומען פון הייליגן רבי'ן אויף דעם וועג ווי אזוי מוהרא"ש האט דאס אין אונז אריין געלייגט.