תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
יעדעס מאל איך גיי ארויף באזוכן מיין מאמע, איך הויב אן רעדן מיט איר, הויבט זי מיר אן צו מוסר'ן און פארהאלטן, זי זאגט מיר ווי שטארק זי איז אנטוישט פון מיר, און אזוי ווייטער, און דאס רעגט מיר זייער שטארק אויף.
לעצטנס בין איך געווען ביי איר, זי האט מיר פארגעהאלטן אויף עטליכע זאכן, איך האב זיך זייער אויפגערעגט און איר געזאגט אז ס'איז א שאד איך האב זיך אנגעהויבן טענה'ן מיט איר, איך האב געהאלטן עפעס אין די האנט און איך עס אראפגעווארפן מיט כעס, איך האב איר געזאגט אז איך מיין אז איך גיי מער קיינמאל נישט ארויפגיין צו איר, איך וויל נישט זיין קיין מחוצף קעגן איר, און יעדעס מאל איך גיי צו איר קומט אויס אז איך בין חוצפה'דיג קעגן איר, און אזוי בין איך ארויס פון איר הויז.
איך ווייס נישט וואס צו טון, ס'איז נישט די ערשטע מאל וואס דאס פאסירט, יעדעס מאל ווער איז אריינגעצויגן אין ויכוחים מיט איר, ספעציעל וועגן ברסלב. ווען אנדערע מענטשן האלטן מיר פאר וועגן ברסלב, גייט עס מיר נישט אן, אבער ווען זי רעדט צו מיר וועגן דעם, טוט עס מיר זייער וויי, און נאכדעם קריג איך זיך מיט איר.
אפשר זאל איך טאקע אויפהערן גיין צו איר? אדער אפשר זאל איך גיין נאר צו סעודות שבת, וואס דעמאלט איז דא ווייניגער צייט אריינצוגיין אין וויכוחים?
יישר כח
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת שמיני, י"ח אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
אוי וויי, ווי קען זיין מען זאל זיך חוצפה'נען צו א מאמע? געוואלד און געשריגן ווי קען א קינד ענטפערן פאר טאטע מאמע?! אז א מאמע זאגט מוסר פארלירט מען זיך? אז א מאמע האלט פאר - מעג מען ענטפערן? אז דיינע עלטערן ווילן נישט דו זאלסט זיין ברסלב - ווערסטו פארלוירן? דו ווייסט וואס מיינט א טאטע מאמע? חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל:): "הִשְׁוָה הַכָּתוּב כִּבּוּד אָב וָאֵם לִכְבוֹד הַמָּקוֹם", מען דארף מכבד זיין טאטע מאמע אזוי ווי מען דארף מכבד זיין דעם אייבערשטן; ווי קען זיין א קינד זאל זיך פארלירן און ענטפערן פאר די עלטערן?!
וואס איז בכלל די הוה אמינא מער נישט צו גיין צו דיינע עלטערן? אודאי זאלסטו ווייטער גיין צו זיי, און אז דיין מאמע געבט דיר מוסר זאלסטו איר אויסהערן און איר געבן די געפיל אז דו נעמסט אן וואס זי זאגט דיר. שלמה המלך האט געזינגען דעם גאנצן אשת חיל פאר זיין מאמע נאכדעם וואס זי האט אים געזאגט מוסר. שלמה המלך'ס מוטער האט אים געגעבן שארפע מוסר רייד, זי האט אים געזאגט (משלי לא, ב): "מַה בְּרִי, וּמַה בַּר בִּטְנִי", וואס איז מיט דיר מיין זון - וואס קומט ארויס פון מיר? "וּמֶה, בַּר נְדָרָי", וואס איז מיט דיר מיין זון - וואס איך האב געמאכט אזויפיל נדרים אז איך זאל האבן א קינד וואס וועט זיין א גרויסער צדיק?! קוק די מוסר רייד וואס זי האט אים געזאגט, און וואס האט איר שלמה המלך געענטפערט? ער האט איר געזינגען (שם, י): "אֵשֶׁת חַיִל מִי יִמְצָא", אן ערליכע פרוי איז נישט יעדער זוכה צו געפונען; א מאמע מעג זאגן, און א קינד טאר נישט ענטפערן.
אז דו האסט געווארפן זאכן פון כעס - דארפסטו תשובה טון; ווען מען ווארפט זאכן פון כעס איז דאס אזוי ווי מען ברענגט א קרבן פאר עבודה זרה. דער הייליגער תנא רבי שמעון בר יוחאי האט אונז מגלה געווען וואס טוט זיך אויבן אין הימל (זוהר פרשת פקודי רסג:), עס זענען דא היכלות דקדושה און זה לעומת זה זענען דא היכלות פון טומאה. אין די ערשטע היכל פון טומאה איז דא א ממונה וואס ער איז געשטעלט אויף דעם, אז ווען א מענטש ווערט אין כעס און ער רעדט שלעכטע ווערטער נעמט ער די אלע ווערטער, "וְהָכִי נָמֵי נַטְלֵי כָּל אִלֵּין מִלִּין דְּזָרִיק בַּר נָשׁ בִּידוֹי, כַּד רוּגְזָא שַׁרְיָא עֲלוֹי", אזוי אויך נעמט ער די אלע זאכן וואס א מענטש ווארפט בשעת ער איז אין כעס, "דְּהָא כְּדֵין הַאי מְמָנָא סַפְסִירִיטָ"א נָקִיט הַאי מִלָּה, דְּזָרִיק בַּר נָשׁ בְּרוּגְזֵיהּ, וְסָלִיק וְאָמַר, דָּא הוּא קָרְבְּנָא דִּפְלַנְיָא, דְּקָרִיב לְסִטְרָא דִּילָן", ער טראגט אלעס ארויף אין די היכל הטומאה און ער זאגט דער מענטש האט אונז געברענגט א קרבן.
"בְּגִין דְּכָל סִטְרָא דְּנַיְיחָא, אִיהוּ מִסִּטְרָא דִּימִינָא, וּמִסִּטְרָא דִּמְהֵימְנוּתָא", ווען מען איז רואיג איז א סימן אז מען איז פון די גוטע זייט, עס איז א סימן אז מען האט אמונה, "וְכָל סִטְרָא דְּרוּגְזָא, אִיהוּ מִסִּטְרָא אַחֲרָא בִּישָׁא, סִטְרָא מִסְאֲבָא", און ווען מען איז אין כעס איז א סימן אז מען איז פון די אנדערע זייט, פון די טומאה, "וְעַל דָּא מַאן דְּאַשְׁדֵי מִן יְדוֹי מִדִי בְּרוּגְזָא", דעריבער ווער עס ווארפט א זאך ווען ער איז אין כעס, "כָּל אִלֵּין נַטְלִין לָהּ לְהַאי מִלָּה דְּאִזְדְרִיק, וְסַלְקֵי לָהּ לְעֵילָּא", נעמען די אלע ממונים פון די צד הטומאה די זאכן וואס ער האט געווארפן און טראגן דאס ארויף, "וְאִתְקְרִיב לְהַהוּא סִטְרָא", זיי זענען דאס מקריב פאר די סטרא אחרא, "וְאָמְרֵי דָּא קָרְבְּנָא דִּפְלַנְיָא", זיי זאגן, דאס איז א קרבן פון דעם מענטש, "וְכָרוֹזָא קָארֵי בְּכָל אִינּוּן רְקִיעִין, וְאָמְרֵי", און מען רופט אויס אויבן אין הימל, "וַוי לִפְלָנְיָּא דְּאַסְטֵי בָּתַר אֵל זָר, וּפָלַח לְאֵל אַחֵר", וויי פאר דעם מענטש וואס איז געגאנגען דינען עבודה זרה, "וְכָרוֹזָא קָארֵי זִמְנָא תִּנְיָנָא וְאָמַר (הושע ז, יג) אוֹי לָהֶם כִּי נָדְדוּ מִמֶּנִּי וְגוֹ'", נאכדעם רופט מען אויס נאכאמאל, וויי פאר דעם מענטש וואס איז אוועקגעגאנגען פונעם אייבערשטן, "זַכָּאָה אִיהוּ בַּר נָשׁ, דְּאִסְתְּמַר מֵאָרְחוֹי", וואויל איז דער וואס היט זיך פון די וועג פון די סטרא אחרא, "וְלָא יִסְטֵי לִימִינָא וְלִשְׂמָאלָא", ער גייט זיי נישט נאך נישט רעכטס און נישט לינקס, "וְלָא יִנְפּוֹל בְּגוֹ בֵּירָא עֲמִיקָא, דְּלָא יָכִיל לְסַלְּקָא מִנֵּיהּ", וועט ער נישט פאלן אינעם טיפן אפגרונד, אינעם גיהנום.
אז מען איז דיר מבזה פאר'ן מקורב ווערן צום רבי'ן - איז דאס נאר א כלי צו מקבל זיין פון די הייליגקייט; ווי מער בזיונות מען גייט אריבער ווען מען ווערט מקורב צום צדיק - אלץ מער איז מען זוכה צו מקבל זיין. קוק ווערטער פון הייליגן רבי'ן (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קפה): "כָּל מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ יְגִיעוֹת וְטִרְחוֹת יוֹתֵר בִּתְחִלַּת הַהִתְקָרְבוּת לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, דְּהַיְנוּ שֶׁיֵּשׁ לוֹ מְנִיעוֹת רַבּוֹת וּגְדוֹלוֹת, כְּגוֹן מֵאָבִיו וְאִשְׁתּוֹ וְחוֹתְנוֹ אוֹ מִשְּׁאָר בְּנֵי אָדָם שֶׁמּוֹנְעִים וּמְעַכְּבִים אוֹתוֹ מְאֹד וְכוּ', וְהוּא צָרִיךְ לְהִתְיַגֵּעַ וְלִטְרֹחַ מְאֹד לְשַׁבְּרָם, כָּל אֵלּוּ הַיְגִיעוֹת וְהַטְּרָחוֹת שֶׁיֵּשׁ לוֹ בִּתְחִלַּת הַהִתְקָרְבוּת, הֵם טוֹבָה גְּדוֹלָה לְהָאָדָם, כִּי עַל יְדֵי זֶה זוֹכֶה אַחַר כָּךְ לְקַבֵּל הַרְבֵּה קְדֻשָּׁה וְטָהֳרָה, כִּי עַל יְדֵי הַיְגִיעוֹת שֶׁבַּתְּחִלָּה נַעֲשֶׂה הַכְּלִי, וְכָל מַה שֶּׁיֵּשׁ לוֹ יוֹתֵר יְגִיעוֹת וְטִרְחוֹת וְכוּ' יֵשׁ לוֹ כְּלִי גָּדוֹל בְּיוֹתֵר לְקַבֵּל אַחַר כָּךְ בְּתוֹכוֹ שֶׁפַע קְדֻשָּׁה וְטָהֳרָה לְהִתְקָרֵב לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ווי מער מניעות מען האט ווען מען ווערט מקורב - אלץ מער איז מען זוכה צו מקבל זיין פונעם צדיק; די מניעות זענען כלים לקבל השפע של הצדיק.