שאלה אין קורצן ענין
#3 - פארוואס האב איך אזויפיל רדיפות פון מיין טאטע?
כיבוד אב ואם, סיפורי צדיקים, חסידות ברסלב, דן לכף זכות, מניעות, התנגדות, מוהרנ"ת ז"ל

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל זיך נאכאמאל באדאנקן פאר אלעס וואס דער ראש ישיבה שליט"א לערנט אונז, די דרשות געבן מיר חיזוק און שכל ווי אזוי צו לעבן אין אלע מיינע אומשטענדן, דער אייבערשטער זאל געבן מער און מער כח פארן ראש ישיבה שליט"א צו קענען משפיע זיין פאר די וועלט די הייליגע געשמאקע לימודים.


אויב איך מעג בעטן אביסל חיזוק אינעם ענין פון כיבוד אב ואם, איך האב דאס אלעמאל געדארפט, אבער ספעציעל נאכ'ן מקורב ווערן צום הייליגן רבי'ן. מיין טאטע און מאמע פירן זיך זייער נישט שיין צו מיר, איך שלינג און שלינג און איך ענטפער נישט, ווי אויך פרוביר איך ווי ווייניגער מיין ווייב זאל מיטהאלטן, אבער צומאל טרעט עס מיר ממש צום הארץ, זיי בארעדן מיך און מיין ווייב, מיין ווייב'ס משפחה, ער פארשעמט מיך ברבים.


פון די אנדערע זייט פיר איך זיך אויף זייער שיין צו זיי, איך מאך זיך ווי כאילו איך כאפ נישט, ווי איך ווייס נישט אז ער פארשעמט מיך, איך טו זאכן וואס קיין שום אנדערע זון וואלט נישט געטון פאר זיינע עלטערן, אלעס אז זיי זאלן זען נחת פון מיר און מיין משפחה; איך שמייכל, איך שיק בילדער, איך געב מתנות פאר מיין מאמע, איך האב געטוישט מיינע פלענער וואו צו זיין ביי די סעודות אז עס זאל אויסקומען גוט פאר זיי, אבער מיין טאטע איז געזעסן ביי די סעודות און חוזק געמאכט פון ברסלב.


אויך שפיר איך ווי מיין טאטע העצט אן מיין מאמע קעגן מיר און מיין ווייב, איך זע לעצטנס אז ווען איך רוף מיין מאמע רעדט זי אזוי שטעכעדיג, ווי כאילו איך בין א מצורע.


עס איז דא וואכן וואס איך רוף ממש נישט זאגן גוט שבת פאר מיין טאטע, פשוט איך בין נישט אין די גוסטע, ער מאכט מיר שפירן ווי דער גרעסטע בעל עבירה, און איך בין אים שופך דם וכו' וכו' וכו'. איך פרעג זיך צומאל, ווייל ער איז מיין טאטע און איך בין זיין זון, איז דא אן היתר אויף הלבנת פנים?


איך קען שרייבן און שרייבן אבער איך וועל בלייבן שטיין דא; אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א שרייבן פאר מיר אדער אויך פאר מיינע געשוויסטער חיזוק והדרכה איבער דעם, און נאכאמאל א גרויסן יישר כח פאר אלעס.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת אמור, ז' אייר, כ"ב לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ערשטנס זאלסטו וויסן דו מאכסט א גרויסער טעות, דיינע עלטערן קריגן בכלל נישט אויפן רבי'ן, זיי קריגן בכלל נישט אויף היכל הקודש; זיי האבן ליידער געהערט לשון הרע אויפן הייליגן רבי'ן, זיי מיינען אז ברסלב איז א פלאץ פון נישט גוטע, דעריבער קריגן זיי, אבער באמת איז דאס א ליגנט, און אויף דעם האט דער רבי געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קפב): "מען קריגט נישט אויף מיר, מען האט זיך אויסגעשניצט א מענטש און אויף אים קריגט מען, איך קריג אויך אויף דעם מענטש – זאגט דער רבי – אבער אויף מיר קריגט קיינער נישט".


דיינע עלטערן זענען באזארגט, זיי ציטערן אז זייערע קינדער זענען אנגעקומען צו א פלאץ וואס מען פירט זיך נישט מיט די תורה, נישט מיט הלכה און נישט מיט יראת שמים, דיינע עלטערן זענען טייערע עלטערן, זיי ווילן נאר דאס גוטס, אזוי ווי אלע עלטערן וואס ווילן נאר דאס גוטס ביי זייערע קינדער.


געב אכטונג אויף זייער כבוד, געב אכטונג, זיי מכבד דיינע עלטערן מיט די גרעסטע מאס כבוד, און אז זיי פירן זיך צו דיר ביז דערווייל נישט שיין - זאלסטו ווייטער זיך פירן צו זיי מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ, ווייל אזוי האט דער אייבערשטער געהייסן; עס שטייט (דברים ה, טז): "כַּבֵּד אֶת אָבִיךָ וְאֶת אִמֶּךָ", זיי מכבד טאטע און מאמע, נישט ווייל די שכל זאגט אזוי, נאר "כַּאֲשֶׁר צִוְּךָ ה' אֱלֹקֶיךָ", ווייל דער אייבערשטער האט אזוי געהייסן.


שטארק זיך, די רדיפות וועט דיר צוניץ קומען, אלע שטערונגען וואס גייען אריבער אויפן מענטש ווען מען ווערט מקורב צום צדיק - איז א גרויסע טובה. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קפה, בסוף): "כָּל מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ יְגִיעוֹת וְטִרְחוֹת יוֹתֵר בִּתְחִלַּת הַהִתְקָרְבוּת לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ווער עס האט גרויסע מניעות ווען ער ווערט מקורב צום אייבערשטן, "דְּהַיְנוּ שֶׁיֵּשׁ לוֹ מְנִיעוֹת רַבּוֹת וּגְדוֹלוֹת כְּגוֹן מֵאָבִיו וְאִשְׁתּוֹ וְחוֹתְנוֹ", ער האט מניעות פון זיין טאטע, ווייב אדער שווער, "אוֹ מִשְּׁאָר בְּנֵי אָדָם שֶׁמּוֹנְעִים וּמְעַכְּבִים אוֹתוֹ מְאֹד, וּמְנִיעוֹת מֵחֲמַת מָמוֹן וכו'", אדער מניעות פון געלט, "הֵם טוֹבָה גְּדוֹלָה לְהָאָדָם", דאס איז א גרויסע טובה פארן מענטש, "כִּי עַל יְדֵי זֶה", ווייל דורכדעם, "זוֹכֶה אַחַר כָּךְ לְקַבֵּל הַרְבֵּה קְדֻשָּׁה וְטָהֳרָה", איז מען זוכה צו מקבל זיין שפע קדושה וטהרה צו ווערן מקורב צום אייבערשטן.


מיט תפילה וועסטו אלעס איבערדרייען לטובה, עס וועט זיך ענדיגן אזוי ווי ביים הייליגן רבי נתן, וואס זיין טאטע האט זייער גע'רודפ'ט; ער האט אים נישט אריינגעלאזט אין שטוב און ער האט אנגעדרייט אז עס זאל ווערן א גט, און ביים סוף האט זיך אלעס איבערגעדרייט, אזוי ווייט אז ער פלעגט אים רופן מיט א 'ר'', רבי נתן, און רבי נתן פלעגט אים זאגן: "טאטע, רוף מיר נישט 'ר'", האט ער אים געזאגט: "פון דיר האב איך דאס מערסטע נחת".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2 - זאל איך מער נישט גיין באזוכן מיין מאמע?
כיבוד אב ואם, חסידות ברסלב, כעס, מניעות, מוסר

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יעדעס מאל איך גיי ארויף באזוכן מיין מאמע, איך הויב אן רעדן מיט איר, הויבט זי מיר אן צו מוסר'ן און פארהאלטן, זי זאגט מיר ווי שטארק זי איז אנטוישט פון מיר, און אזוי ווייטער, און דאס רעגט מיר זייער שטארק אויף.


לעצטנס בין איך געווען ביי איר, זי האט מיר פארגעהאלטן אויף עטליכע זאכן, איך האב זיך זייער אויפגערעגט און איר געזאגט אז ס'איז א שאד איך האב זיך אנגעהויבן טענה'ן מיט איר, איך האב געהאלטן עפעס אין די האנט און איך עס אראפגעווארפן מיט כעס, איך האב איר געזאגט אז איך מיין אז איך גיי מער קיינמאל נישט ארויפגיין צו איר, איך וויל נישט זיין קיין מחוצף קעגן איר, און יעדעס מאל איך גיי צו איר קומט אויס אז איך בין חוצפה'דיג קעגן איר, און אזוי בין איך ארויס פון איר הויז.


איך ווייס נישט וואס צו טון, ס'איז נישט די ערשטע מאל וואס דאס פאסירט, יעדעס מאל ווער איז אריינגעצויגן אין ויכוחים מיט איר, ספעציעל וועגן ברסלב. ווען אנדערע מענטשן האלטן מיר פאר וועגן ברסלב, גייט עס מיר נישט אן, אבער ווען זי רעדט צו מיר וועגן דעם, טוט עס מיר זייער וויי, און נאכדעם קריג איך זיך מיט איר.


אפשר זאל איך טאקע אויפהערן גיין צו איר? אדער אפשר זאל איך גיין נאר צו סעודות שבת, וואס דעמאלט איז דא ווייניגער צייט אריינצוגיין אין וויכוחים?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שמיני, י"ח אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אוי וויי, ווי קען זיין מען זאל זיך חוצפה'נען צו א מאמע? געוואלד און געשריגן ווי קען א קינד ענטפערן פאר טאטע מאמע?! אז א מאמע זאגט מוסר פארלירט מען זיך? אז א מאמע האלט פאר - מעג מען ענטפערן? אז דיינע עלטערן ווילן נישט דו זאלסט זיין ברסלב - ווערסטו פארלוירן? דו ווייסט וואס מיינט א טאטע מאמע? חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל:): "הִשְׁוָה הַכָּתוּב כִּבּוּד אָב וָאֵם לִכְבוֹד הַמָּקוֹם", מען דארף מכבד זיין טאטע מאמע אזוי ווי מען דארף מכבד זיין דעם אייבערשטן; ווי קען זיין א קינד זאל זיך פארלירן און ענטפערן פאר די עלטערן?!


וואס איז בכלל די הוה אמינא מער נישט צו גיין צו דיינע עלטערן? אודאי זאלסטו ווייטער גיין צו זיי, און אז דיין מאמע געבט דיר מוסר זאלסטו איר אויסהערן און איר געבן די געפיל אז דו נעמסט אן וואס זי זאגט דיר. שלמה המלך האט געזינגען דעם גאנצן אשת חיל פאר זיין מאמע נאכדעם וואס זי האט אים געזאגט מוסר. שלמה המלך'ס מוטער האט אים געגעבן שארפע מוסר רייד, זי האט אים געזאגט (משלי לא, ב): "מַה בְּרִי, וּמַה בַּר בִּטְנִי", וואס איז מיט דיר מיין זון - וואס קומט ארויס פון מיר? "וּמֶה, בַּר נְדָרָי", וואס איז מיט דיר מיין זון - וואס איך האב געמאכט אזויפיל נדרים אז איך זאל האבן א קינד וואס וועט זיין א גרויסער צדיק?! קוק די מוסר רייד וואס זי האט אים געזאגט, און וואס האט איר שלמה המלך געענטפערט? ער האט איר געזינגען (שם, י): "אֵשֶׁת חַיִל מִי יִמְצָא", אן ערליכע פרוי איז נישט יעדער זוכה צו געפונען; א מאמע מעג זאגן, און א קינד טאר נישט ענטפערן.


אז דו האסט געווארפן זאכן פון כעס - דארפסטו תשובה טון; ווען מען ווארפט זאכן פון כעס איז דאס אזוי ווי מען ברענגט א קרבן פאר עבודה זרה. דער הייליגער תנא רבי שמעון בר יוחאי האט אונז מגלה געווען וואס טוט זיך אויבן אין הימל (זוהר פרשת פקודי רסג:), עס זענען דא היכלות דקדושה און זה לעומת זה זענען דא היכלות פון טומאה. אין די ערשטע היכל פון טומאה איז דא א ממונה וואס ער איז געשטעלט אויף דעם, אז ווען א מענטש ווערט אין כעס און ער רעדט שלעכטע ווערטער נעמט ער די אלע ווערטער, "וְהָכִי נָמֵי נַטְלֵי כָּל אִלֵּין מִלִּין דְּזָרִיק בַּר נָשׁ בִּידוֹי, כַּד רוּגְזָא שַׁרְיָא עֲלוֹי", אזוי אויך נעמט ער די אלע זאכן וואס א מענטש ווארפט בשעת ער איז אין כעס, "דְּהָא כְּדֵין הַאי מְמָנָא סַפְסִירִיטָ"א נָקִיט הַאי מִלָּה, דְּזָרִיק בַּר נָשׁ בְּרוּגְזֵיהּ, וְסָלִיק וְאָמַר, דָּא הוּא קָרְבְּנָא דִּפְלַנְיָא, דְּקָרִיב לְסִטְרָא דִּילָן", ער טראגט אלעס ארויף אין די היכל הטומאה און ער זאגט דער מענטש האט אונז געברענגט א קרבן.


"בְּגִין דְּכָל סִטְרָא דְּנַיְיחָא, אִיהוּ מִסִּטְרָא דִּימִינָא, וּמִסִּטְרָא דִּמְהֵימְנוּתָא", ווען מען איז רואיג איז א סימן אז מען איז פון די גוטע זייט, עס איז א סימן אז מען האט אמונה, "וְכָל סִטְרָא דְּרוּגְזָא, אִיהוּ מִסִּטְרָא אַחֲרָא בִּישָׁא, סִטְרָא מִסְאֲבָא", און ווען מען איז אין כעס איז א סימן אז מען איז פון די אנדערע זייט, פון די טומאה, "וְעַל דָּא מַאן דְּאַשְׁדֵי מִן יְדוֹי מִדִי בְּרוּגְזָא", דעריבער ווער עס ווארפט א זאך ווען ער איז אין כעס, "כָּל אִלֵּין נַטְלִין לָהּ לְהַאי מִלָּה דְּאִזְדְרִיק, וְסַלְקֵי לָהּ לְעֵילָּא", נעמען די אלע ממונים פון די צד הטומאה די זאכן וואס ער האט געווארפן און טראגן דאס ארויף, "וְאִתְקְרִיב לְהַהוּא סִטְרָא", זיי זענען דאס מקריב פאר די סטרא אחרא, "וְאָמְרֵי דָּא קָרְבְּנָא דִּפְלַנְיָא", זיי זאגן, דאס איז א קרבן פון דעם מענטש, "וְכָרוֹזָא קָארֵי בְּכָל אִינּוּן רְקִיעִין, וְאָמְרֵי", און מען רופט אויס אויבן אין הימל, "וַוי לִפְלָנְיָּא דְּאַסְטֵי בָּתַר אֵל זָר, וּפָלַח לְאֵל אַחֵר", וויי פאר דעם מענטש וואס איז געגאנגען דינען עבודה זרה, "וְכָרוֹזָא קָארֵי זִמְנָא תִּנְיָנָא וְאָמַר (הושע ז, יג) אוֹי לָהֶם כִּי נָדְדוּ מִמֶּנִּי וְגוֹ'", נאכדעם רופט מען אויס נאכאמאל, וויי פאר דעם מענטש וואס איז אוועקגעגאנגען פונעם אייבערשטן, "זַכָּאָה אִיהוּ בַּר נָשׁ, דְּאִסְתְּמַר מֵאָרְחוֹי", וואויל איז דער וואס היט זיך פון די וועג פון די סטרא אחרא, "וְלָא יִסְטֵי לִימִינָא וְלִשְׂמָאלָא", ער גייט זיי נישט נאך נישט רעכטס און נישט לינקס, "וְלָא יִנְפּוֹל בְּגוֹ בֵּירָא עֲמִיקָא, דְּלָא יָכִיל לְסַלְּקָא מִנֵּיהּ", וועט ער נישט פאלן אינעם טיפן אפגרונד, אינעם גיהנום.


אז מען איז דיר מבזה פאר'ן מקורב ווערן צום רבי'ן - איז דאס נאר א כלי צו מקבל זיין פון די הייליגקייט; ווי מער בזיונות מען גייט אריבער ווען מען ווערט מקורב צום צדיק - אלץ מער איז מען זוכה צו מקבל זיין. קוק ווערטער פון הייליגן רבי'ן (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קפה): "כָּל מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ יְגִיעוֹת וְטִרְחוֹת יוֹתֵר בִּתְחִלַּת הַהִתְקָרְבוּת לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, דְּהַיְנוּ שֶׁיֵּשׁ לוֹ מְנִיעוֹת רַבּוֹת וּגְדוֹלוֹת, כְּגוֹן מֵאָבִיו וְאִשְׁתּוֹ וְחוֹתְנוֹ אוֹ מִשְּׁאָר בְּנֵי אָדָם שֶׁמּוֹנְעִים וּמְעַכְּבִים אוֹתוֹ מְאֹד וְכוּ', וְהוּא צָרִיךְ לְהִתְיַגֵּעַ וְלִטְרֹחַ מְאֹד לְשַׁבְּרָם, כָּל אֵלּוּ הַיְגִיעוֹת וְהַטְּרָחוֹת שֶׁיֵּשׁ לוֹ בִּתְחִלַּת הַהִתְקָרְבוּת, הֵם טוֹבָה גְּדוֹלָה לְהָאָדָם, כִּי עַל יְדֵי זֶה זוֹכֶה אַחַר כָּךְ לְקַבֵּל הַרְבֵּה קְדֻשָּׁה וְטָהֳרָה, כִּי עַל יְדֵי הַיְגִיעוֹת שֶׁבַּתְּחִלָּה נַעֲשֶׂה הַכְּלִי, וְכָל מַה שֶּׁיֵּשׁ לוֹ יוֹתֵר יְגִיעוֹת וְטִרְחוֹת וְכוּ' יֵשׁ לוֹ כְּלִי גָּדוֹל בְּיוֹתֵר לְקַבֵּל אַחַר כָּךְ בְּתוֹכוֹ שֶׁפַע קְדֻשָּׁה וְטָהֳרָה לְהִתְקָרֵב לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ווי מער מניעות מען האט ווען מען ווערט מקורב - אלץ מער איז מען זוכה צו מקבל זיין פונעם צדיק; די מניעות זענען כלים לקבל השפע של הצדיק.

#1 - וואס מיינט דאס אז מיין זון גייט אוועק פון אונזער וועג און וויל פארן קיין אומאן?
אומאן, כיבוד אב ואם, קינדער, קליידער, חסידות ברסלב, ראש השנה, חסידות, חברים, מניעות, התנגדות, מסורה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


מיין זון זאגט מיר אז ער פארט קיין אומאן, ער זאגט אז דער ברסלב'ער רבי האט געהייסן פארן ראש השנה קיין אומאן, און אלע שטערונגען זענען נאר מניעות, און מ'דארף אלעס צעברעכן און איבערקומען און יא פארן קיין אומאן.


דאס טוט מיר באמת זייער וויי, אויב איך - זיין טאטע - וויל נישט ער זאל פארן, בין איך דער יצר הרע?! קיינער קען גארנישט אריינרעדן?! קיינער האט נישט קיין אויטאריטעט אויף אים?! ער מעג זיך טון וואס ער וויל?!


און נישט נאר ער אליין, ער וויל נאר אויפווייזן פאר די גאנצע משפחה אז יעדער לעבט אין א טעות, אלעס איז גארנישט ווערד, נאר ברסלב איז די אמת'ע וועג. איז דאס ריכטיג? נישטא קיין ערליכע אידן אויף דער וועלט? איז דאס די ברסלב'ע וועג, אוועקצומאכן יעדן איינעם, קיינער איז נישט גוט, נאר זיי זענען גוט?!


לעצטנס איז ער זיך געגאנגען קויפן א געבלומטע בעקיטשע; איז דאס אויך ברסלב? אוועקצואווארפן די בגדים וואס זיין טאטע האט אים אנגעטון?


איך קוק עס אן ווי סתם פריקת עול, מ'וויל אראפווארפן פון זיך דעם עול פון די עלטערן און פון די רבי'ס, און זיך זוכן נייע וועגן, עס איז א פריקת עול מיט א הכשר למהדרין.


אפשר קען מיר דער ראש ישיבה מסביר זיין וואס דא גייט פאר, איז טאקע נאר ברסלב די וועג? ווער ס'האלט אנדערש איז דער יצר הרע און דער שטן אליין? איז דא נארמאלערע וועגן ווי אזוי צו מעסטן און וועגן זאכן,  אדער מוז די גאנצע וועלט זיך אונטערבייגן פאר ברסלב?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וילך, ג' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך דיר ענטפערן אויף דיינע פראגעס.


די ערשטע שאלה וואס דו פרעגסט, דיין זון זאגט דיר אז אלע דארפן קומען קיין אומאן אויף ראש השנה, פרעגסטו אויב דו דארפסט אויך קומען קיין אומאן ראש השנה; וואס איז בכלל די שאלה? אודאי זאלסטו קומען אויף ראש השנה, נאכדעם וואס מען הערט פון א צדיק אמת ווי ער זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תו) אז ער קען יעדן איינעם מתקן זיין ראש השנה; אפילו די וואס ער קען נישט מתקן זיין א גאנץ יאר, אבער ראש השנה קען ער יעדן איינעם פאררעכטן; נאך האט ער געזאגט (שם, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה - שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ ראשׁ הַשָּׁנָה. לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר איר - מיינע תלמידים זענען תלוי אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה, - איז דאך א דבר פשוט אז מען דארף קומען.


א מענטש וואס האט אביסל אמונת חכמים, ווען ער הערט אזעלכע ווערטער פון א צדיק אמת - טראכט ער נישט קיין סאך, ער קומט גלייך קיין אומאן, ווער דארף דען נישט א גרויסער לויער וואס זאל אים פארטיידיגן ביים יום הדין ווען מען איז אים דן, אים מיט די גאנצע משפחה; זיין לעבן, די לעבן פון די משפחה, זיין פרנסה; אלעס אלעס איז מען דן ראש השנה.


אז דו ווילסט נישט קומען, דו פארשטייסט נישט די זאך פון אומאן - זאלסטו אבער נישט שטערן דיין זון פון קומען; אז דיין זון וויל קומען צום הייליגן רבי'ן זאלסטו אים מחזק זיין, ווייז אים אז דו פרייסט זיך אז ער וויל זיין גוט, ער זוכט א גוטע פלאץ וואו צו זיין ראש השנה.


איך פארשטיי פון די פראגע אז דו האסט נישט קיין הנאה אז דיין זון ציט צו ברסלב, דו ווילסט ער זאל געהערן ביי דיין חסידות; וויסן זאלסטו, דו מאכסט א גרויסער טעות; נישט נאר דו, נאר אסאך מאכן דעם טעות מיט דעם וואס זיי רודפ'ן זייער קינד ווען זייער קינד גייט אויף אן אנדערע וועג ווי זיי.


ווען מען זעט א קינד ציט צו א גוטע פלאץ, ער הייבט זיך אן דרייען מיט א גוטע חבורה פון א געוויסע חסידות, אדער ער ציט צו א ישיבה פון אן אנדערע אפשטאם ווי די עלטערן קומען – הייבן די טאטעס אן רודפ'ן זייער זון 'היתכן דו ביסט משנה פון די דרך פון דיינע עלטערן?' מען שטעכט אים, מען מאכט חוזק, מען טשעפעט אים אז מען האט נישט געהאלטן פון די חסידים, אדער פון די ליטווישע וועג; מען סטראשעט דעם קינד ער זאל נישט גיין אויף די וועג, מען קריגט זיך מיט אים, ביז עס ווערט א ריזיגער פייער אין די גאנצע משפחה און די עלטערן ווערן קראנק פון דעם.


דאס איז אלעס פון קטנות הדעת, מען טראכט נישט אריין וואס דא פאסירט; דער טאטע זאל נאר טראכטן איין מינוט אין טאג 'וואס וואלט איך געטון ווען מיין קינד חס ושלום חס ושלום גייט ארויס לתרבות רעה? וואס וואלט איך געטון ווען חס ושלום חס ושלום ער עסט טריפות און איז מחלל שבת וכו' וכו'? וואס וואלט איך געטון ווען מיין קינד קומט אהיים מיט לאנגע גרויסע האר ווי א שד רחמנא לצלן? וואס וואלט איך געטון ווען מיין קינד אנטלויפט אינגאנצן פון מיר, איך גיי אים שוין קיינמאל נישט זען, ער האט חתונה מיט גוים רחמנא לצלן? אזוי ווי מען הערט ליידער אזעלכע שרעקליכע מעשיות ביי חשוב'ע שטובער; יעצט ווען מיין קינד איז ערליך, עס איז אריין אין אים א רוח טהרה, ער זוכט עפעס פאר זיין נשמה, ער דריידט זיך ביי א געוויסע חסידות אדער ער ציט צו א ליטווישע ישיבה וואס שטימט נישט מיט מיין מח, צוליב דעם זאל איך אים רודפ'ן און אים שלאגן מכות רצח און מכות אכזריות?!' עס איז דאך נישטא קיין גרעסערע שטות פון דעם.


עלטערן דארפן טאנצן פאר שמחה ווען זיי זעען זייער קינד וויל זיין גוט, זיי דארפן דאנקען דעם אייבערשטן אז זייער קינד איז א איד און וועט בלייבן א איד, זיי וועלן האבן א קדיש זאגער נאך זיך. חכמינו זכרונם לברכה זאגן דאך (בראשית רבה מט, ד): "כָּל מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ בֵּן יָגֵעַ בַּתּוֹרָה כְּאִלּוּ לֹא מֵת", ווער עס לאזט איבער א קינד וואס לערנט תורה, ווערט עס גערעכנט כאילו מען איז נישט געשטארבן; ווי גליקליך איז דער מענטש אויבן אין הימל ווען ער לאזט איבער קינדער וואס גייען על דרך התורה.


דעריבער פרעג איך דיר, פארוואס זאלסטו זיך מאכן אומזיסטע עגמת נפש און צער? דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט א זון וואס חבר'ט זיך מיט ערליכע אידן, א זון וואס גייט אין די וועג פון די הייליגע תורה; לאז אים אפ, לאז אים גיין וואו זיין הארץ ציט אים; ער גייט דאך נאר צו גוטע פלעצער, ער וויל זיין א ברסלב'ער חסיד, ער וויל פארן צום הייליגן רבינ'ס ציון באקומען דעם תיקון וואס דער רבי האט מבטיח געווען, פארוואס זאלסטו אים שטערן?!


דו פרעגסט, אויב א טאטע לאזט נישט פארן זיין זון קיין אומאן אויב דער טאטע ווערט א חלק פונעם יצר הרע? א גוטע שאלה פרעגסטו; דאס איז זיכער, אז א טאטע וואס לאזט נישט זיין קינד גיין צום הייליגן רבי'ן איז א גרויסער שוטה, ווייל וואס ווילן דען עלטערן? נאר נחת, זען ווי די קינדער גייען אין די וועג פון די תורה; וואלטן זיי געדארפט טאנצן פאר שמחה אז זייער זון איז אנגעקומען צו א הייליגע חבורה. דו מיינסט אז ברסלב איז א שלעכטע פלאץ? ברסלב'ער חסידים זענען גרויסע צדיקים, ברסלב'ער חסידים לעבן טאג און נאכט מיט'ן אייבערשטן, זיי זענען זיך מתבודד, זיי זענען צוגעקלעבט צום אייבערשטן אזוי ווי גרויסע צדיקים פון פריערדיגע דורות.


אזוי ווי דיר זענען דא צענדליגער עלטערן וואס עסן זיך אויף זייער הארץ ווען זיי דערוויסן זיך אז זייער קינד גייט קיין אומאן און דריידט זיך מיט ברסלב'ער חסידים, מען האקט אפ מיט דעם קינד, מען איז אים מבזה, מען פארגיסט זיין בלוט, אלעס נאר ווייל ער איז געווארן א ברסלב'ער חסיד; דאנק דעם אייבערשטן אז דיין קינד איז ערליך און וואויל, ער איז אנגעקומען אין אזא הייליגע פלאץ.


בנוגע די בעקיטשע וכו'; מן הסתם ווייסט נישט דיין זון אז אין ברסלב איז נישטא קיין וועג ווי אזוי מען גייט אנגעטון, מען דארף זיך נישט טוישן די לבוש פון דאס וואס מען גייט, אלע קומען צום רבי'ן אזוי ווי זיי גייען אנגעטון, נישטא קיין ספעציעלע וועג ווי אזוי מען גייט אנגעטון אין ברסלב; אבער דיר מוז איך זאגן אז דו דארפסט פאררעכטן די וועג ווי אזוי דו קוקסט אויף דיין קינד, אז מען טוט זיך אן א געבלומטע בעקיטשע אנשטאט א זיידענע בעקיטשע - ווערט מען נאכנישט קיין הפקר יונג; זאלסט מיר מוחל זיין, דעם לשון וואס דו שרייבסט אז דאס איז: "פריקת עול עם הכשר מהדרין", די וועג ווי אזוי דו קוקסט אויף אידישקייט איז פארדריידט.


אויף די פראגע אויב נאר ברסלב איז די וועג; אויף דעם וועל איך דיר נישט ענטפערן, אבער אויף די אנדערע פראגע, אויב די מתנגדים וואס האלטן צוריק פון מקורב ווערן קיין ברסלב זענען כולו רע, אויף דעם וועל איך דיר ענטפערן 'יא'; די אלע וואס רעדן קעגן דעם הייליגן רבי'ן, די אלע וואס האלטן צוריק מענטשן פון מקורב ווערן צום הייליגן רבי'ן - די אלע זענען איין שטיק רע. דער רבי זאגט שוין דאס (ספר המדות אות נאוף, סימן מז): "הַנּוֹאֲפִים, לָרֹב הֵם מִתְנַגְּדִים לַצַּדִּיקִים", די בעלי עבירה - זיי קריגן אויף צדיקים; דאס זעט מען נישט נאר ביים רבי'ן נאר אין אלע פלעצער און אין אלע דורות, נאר בעלי עבירה האבן די עזות צו רעדן קעגן צדיקים, אוועק מאכן זייערע ווערטער.


א גמר חתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.