תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
אויב וועל איך פרובירן אראפצושרייבן מיינע טיפע געפילן און שבחים אויף די געוואלדיגע שיעורים, פול מיט חכמה, מדות טובות, און יראת שמים, וועל איך אנפילן גאנצע בלעטער און נאכאלץ נישט ענדיגן, וועל איך צוגיין גלייך צו מיין פראגע.
איך בין א מיידל און איך בין א לערערין פאר יונגע קינדער, און ווען איך האב אן איבריגע מינוט הער איך אויס די שיעורים, און דאס געבט מיר די חיזוק און די עצות ווי אזוי זיך אומצוגיין מיט די קינדער, די עלטערן און די הנהלה זענען זייער צופרידן פון מיין ארבעט און צוגאנג צו די קינדער, און זיי ווייסן נישט אז עס קומט נאר פון די שיעורים, איך גיי נישט אריין אין קלאס איידער איך הער אביסל אויף חינוך פונעם ראש ישיבה שליט"א.
איך הער אסאך מאל אויך די גמרא שיעורים, און איך מיש אויף צום סוף צו הערן וועגן חינוך, האב איך איין טאג געהערט אינמיטן מישן א גמרא שיעור אז ביינאכט זאל מען נישט געבן צדקה ווייל דעמאלט איז די צייט פון די שדים. איך האב א מנהג, זייט איך האב געהערט אז דער רבי האט אלס קינד צעטיילט די מטבעות אויף אסאך פרוטות צו געבן אסאך צדקה, צו לייגן יעדן טאג א פרוטה אין די פושקע איינמאל אינדערפרי מיט א תפלה אויפ'ן טאג מצליח צו זיין, און סוף טאג פאר'ן ליינען קריאת שמע שעל המטה לייג איך נאך א פרוטה, און איך דאנק דעם אייבערשטן פאר'ן טאג. זאל איך אויפהערן צו געבן צדקה ביינאכט?
אגב פיר איך זיך צו רעדן צום אייבערשטן יעדע נאכט פאר'ן ליינען קריאת שמע, און איך זע קלאר ווי דער אייבערשטער הערט צו מיינע תפלות און העלפט מיר זייער אסאך, יעצט טראכט איך אבער אז אפשר איז ביינאכט נישט די ריכטיגע צייט פאר דעם? אבער למעשה האב איך נישט קיין אנדערע צייט ווען דאס צו טון מיט א רואיגקייט.
דער אייבערשטער זאל געבן ווייטער אסאך כח אנצוגיין מיט די הייליגע ארבעט.
יישר כח
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת נצבים, כ"ב אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן
... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
בנוגע געבן צדקה ביינאכט; חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (פאה ח, ח) אז רבי חנינא בר פפא פלעגט טיילן צדקה ביינאכט, איינמאל האט אים דער שר פון די שדים געטראפן און אים געפרעגט: "עס שטייט דאך אין די תורה (דברים יט, יד): 'לֹא תַסִּיג גְּבוּל רֵעֲךָ' ביינאכט איז א צייט וואס באלאנגט פאר די שדים, נאכט איז נישט א צייט פאר מענטשן, פארוואס קומסטו אריין אין מיין פלאץ?" האט אים רבי חנינא גענטפערט: "עס שטייט (משלי כא, יא): 'מַתָּן בַּסֵּתֶר יִכְפֶּה אָף', אז מען געבט צדקה נעמט מען אוועק שלעכטס", ווען דער שד האט דאס געהערט האט ער זיך איינגעבויגן און אנטלאפן. פון דא איז דער מקור אז מען געבט נישט צדקה ביינאכט, מיט דעם אלעם זעט מען בפירוש אינעם פסוק, "מַתָּן בַּסֵּתֶר יִכְפֶּה אָף", אז ווער עס געבט צדקה שטילערהייט נעמט אוועק אלע שלעכטס און אלע קליפות וואס ווילן שלעכטס טון דעם מענטש.
מוהרא"ש זאגט נאך בשם צדיקים, אז אפילו עס ווערט געברענגט אין די פוסקים מען זאל נישט געבן צדקה ביינאכט, זאגן צדיקים אז עס איז כדאי צו באקומען אלע עונשים ווי איידער צו פארשעמען אן ארימאן ווען ער בעט צדקה, מיט'ן אים זאגן: "ביינאכט געבט מען נישט צדקה"; מיר דארפן מקיים זיין וואס רבי חנינא האט געענטפערט פארן ש-ד (משלי כא, יא): "מַתָּן בַּסֵּתֶר יִכְפֶּה אָף", אז מען געבט צדקה נעמט מען אוועק שלעכטס און אלע קליפות וואס ווילן שלעכט טון דעם מענטש ווערן אויס, בטל ומבוטל.
זייטס ממשיך צו רעדן צום אייבערשטן ביינאכט; דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות המתקת דין, סימן מג): "מִי שֶׁמְּקַשֵּׁר אֶת עַצְמוֹ בַּלַּיְלָה לְמִדַּת אֱמוּנָה, נִמְתָּק מֵעָלָיו הַדִּין", ווער עס נעמט אריין אין זיך ביינאכט די אמונה, נעמט ער אראפ פון זיך אלע דינים; זייט זיך מתבודד ביינאכט, שמועסטס מיטן אייבערשטן, דערציילטס אים אלעס פון אייער טאג וועט איר אראפנעמען פון זיך אלע דינים.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה, און א גוט געבענטשט יאר.