בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#1 - רעדן צו מיידלעך איבער די גרויסקייט פון שערן די האר נאך די חתונה
צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת חקת, ח' תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'.


אזוי ווי עס קומט יעצט זוממער וויל איך אייך בעטן אויב איר קענט העלפן די מיידל קעמפ מיטן לייגן שלאפן די מיידלעך.


בשעת איר לייגט זיי שלאפן זאלט איר שמועסן מיט זיי; פארציילט זיי שיינע מעשיות פון צדיקים, מעשיות פון תפילה, אז עס זאל זיי איינגעבאקן ווערן אין הארץ אז וואס זיי דארפן זאלן זיי נאר בעטן דעם אייבערשטן.


ווען מען רעדט אומדירעקט האט מען א גרעסערע השפעה ווי ווען מען רעדט דירעקט; ווען מיידלעך הערן חיזוק אויף אמונה נישט ביי אן עמטליכע שיעור, גייט דאס שטערקער אריין אין זיי ווי ווען זיי הערן א שיעור וכו'. דעריבער ווען איר לייגט זיי שלאפן זאלט איר אביסל שמועסן מיט זיי איבער דאס גרויסקייט פון לעבן מיט אמונה, וואס אזוי איז דער לעבן פיל גרינגער; א מענטש וואס גלייבט אינעם אייבערשטן, ער ווייסט אז עס איז נישט דא קיין שום טבע מקרה מזל, נאר אלעס איז דער אייבערשטער - איז אים גרינגער דאס לעבן.


אויך זאלט איר שמועסן מיט זיי פון צניעות; פארציילט זיי ווי מוהרא"ש האט געוויינט צו די פריש חתונה געהאטע ווייבלעך זיי זאלן זיך אפשערן די האר. מוהרא"ש האט געזאגט: "ענדערש זאל מען טראגן א שייטל, אבי מען זאל זיך אפשערן די האר".


ליידער האט זיך אריין געכאפט צווישן היימישע משפחות אז מען גייט מיט די אייגענע האר, היימישע ווייבלעך לאזן זיך וואקסן די האר; דאס קומט ווייל מען ווייסט נישט וואספארא צרות דאס ברענגט אויף די גאנצע שטוב.


איר האט דאך אליינס געהערט כמה וכמה פעמים פון מוהרא"ש זכרונו לברכה ווי ער האט צוגעזאגט אלע ישועות און אלע ברכות פאר די פרויען וואס שערן זיך אפ זייער האר; ווי מער מען רעדט צו די מיידלעך ווען זיי זענען נאך יונג און זיי האבן נאך נישט דעם נסיון - אין די יארן ווען עס איז זיי נאך נישט נוגע - דעמאלט גייט דאס אריין אין זיי, און אזוי ארום וועלן זיי אויך זיין פון די ערליכע פרויען וואס פירן זיך ווי אלע צדיקים האבן אונז געלערנט.


וויפיל מאל האבן מיר געהערט פון מוהרא"ש ווי ער האט נאכגעזאגט פון הייליגן סאטמאר'ער רבי זכותו יגן עלינו ווי ער פלעגט וויינען צו די פרויען "כל נדרי" ביינאכט אז מען זאל נישט לאזן וואקסן קיין ביי-האר. ער האט אויסגעוועלט דעם הייליגסטן צייט פון יאר: "כל נדרי ביינאכט", דעמאלט האט ער געוויינט און געבעטן אלע פרויען זיי זאלן נישט לאזן וואקסן ביי-האר! ער פלעגט חזר'ן וואס דער הייליגער צדיק ר' פנחס'ל קאריצער זי"ע האט געזאגט: "די גאנצע גאולה הענגט אויף א האר"; דאס הייסט אז די 'ביי האר' האלט אפ משיח פון קומען.


היינט האלט מען שוין נישט ביי ביי-האר, ליידער האט זיך אריין געכאפט צווישן היימישע אינגעלייט אז די ווייבער גייען אייגענע האר; מען מאכט ליצנות פון ערליכע אידן און פון פריערדיגע צדיקים וואס האבן אזוי געוויינט און געשריגן וועגן דעם. איין זאך כאפט מען נישט, אז מען מאכט פון זיך אליינס ליצנות און מען טוט זיך אליינס שלעכטס; מען ברענגט אריין די סטרא אחרא אין שטוב און מען פארטרייבט פון דארט די שכינה, אזוי ווי דער הייליגער תנא רבי שמעון בן יוחאי זאגט (נשא קכה:): "'תּוּנְבָא לֵיתֵי' א קללה זאל קומען, 'עַל הַהוּא בַּר נָשׁ' אויף דעם מענטש, 'דְּשָׁבַק לְאִנְתְּתֵיהּ' וואס לאזט זיין ווייב, 'דְּתִתְחַזֵי מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר' אז איר האר פון קאפ זאל זיך ארויסזען. 'וְדָא הוּא חַד מֵאִינּוּן צְנִיעוּתָא דְּבֵיתָה', און דאס איז פון די יסודות פון א אידישע שטוב, אז מען זאל נישט זען די האר פון די פרוי. 'וְאִתְּתָא דַּאֲפִּיקַת מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר' און א פרוי וואס גייט מיט אויפגעדעקטע האר, 'לְאִתְתַּקְּנָא בֵּיהּ' זיך שיין צו מאכן, 'גָּרִים מִסְכְּנוּתָא לְבֵיתָא' איז זי גורם אז עס זאל זיין ארימקייט אין שטוב, 'וְגָרִים לִבְנָהָא דְּלָא יִתְחַשְּׁבוּן בְּדָרָא' און זי איז גורם אז אירע קינדער וועלן נישט מצליח זיין און זיי וועלן נישט זיין חשוב, 'וְגָרִים מִלָּה אַחֲרָא דְּשַׁרְיָא בְּבֵיתָא' און זי איז גורם אז די סמ"ך מ"ם און די נישט גוטע זאלן זיין אין איר שטוב. 'מַאן גָּרִים דָּא?' ווער איז דאס אלעס גורם? 'הַהוּא שַׂעֲרָא דְּאִתְחֲזֵי מֵרֵישָׁהּ לְבַר' די פרוי וואס איר האר זעט זיך ארויס". און פארשטייט זיך אז פארקערט איז נאך מער; א פרוי וואס געבט אכטונג אז אירע האר זאל זיך נישט ארויסזען וועט האבן אלע ברכות, און זי וועט האבן נחת פון אירע קינדער.


פארוואס האבן די צדיקים געוויינט? וואס האבן זיי געוואלט - אונז שלעכט טון? האבן זיי דען געוואלט ארויפלייגן אויף אונז נאך זאכן וואס מען טאר נישט?! עס איז נאריש צו הערן ווי אינגעלייט רעדן מיט א לייכטזיניגקייט, כאילו די צדיקים זענען נאר דא צוצונעמען פון אונז די הנאה פון דער וועלט; זיי האבן געוויינט נאר פאר אונז. ווייל מיר זעען גארנישט און מיר ווייסן גארנישט, מיר זענען פשוט'ע מענטשן, הלואי זאלן מיר ווערן אנגערופן 'פשוט'ע מענטשן'... מיר זעען נישט פון וואס צרות קומען, אזוי אויך ווייסן מיר נישט וואס ברענגט ערליכע קינדער, מיר ווייסן נאר וואס די הייליגע צדיקים זאגן, און אז זיי האבן געוויינט און געבעטן אז די פרויען זאל זיך נישט לאזן וואקסן די האר - דארפן מיר דאס טון.


אז איר וועט רעדן מיט די מיידלעך וואס מיר האבן אייך דא געשריבן וועט איר מאכן א נחת רוח פארן אייבערשטן און פאר מיר פערזענליך.


בזכות דעם וואס איר העלפט מיר זאלט איר זוכה זיין צו זען נחת ביי אייערע קינדער, און דער אייבערשטער זאל אייך געבן הצלחה אין אלע אייערע ענינים.