בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#1 - ריינקייט איז נישט א מאדערנע זאך
בין המצרים, שלום בית, ריינקייט, חסידות ברסלב, מוהרא"ש, ישיבה, ספרי ברסלב

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תשא, ט"ז אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ...


דיין ווייב האט מיר געשריבן אז זי איז מלא שמחה אז זי האט זוכה געווען חתונה צו האבן מיט אזא טייערער מאן ווי דיר, זי קען נישט אויפהערן דאנקען דעם אייבערשטן אויף די גרויסע חסד וואס ער האט געטון מיט איר, זי איז פול מיט שמחה.


עס איז דא איין קלייניקייט וואס שטערט איר; איך וויל דיך נישט באליידיגן, איך וויל דיר נאר העלפן עס זאל דיר גוט זיין, זי שרייבט אז זי קען נישט נעמען דאס נישט זויבערקייט וכו'.


א שאד דאס ליבשאפט צווישן אייך זאל זיך אפקילן צוליב דעם. קען זיין דו ביסט אויפגעוואקסן אין א סביבה וואס מען האט דיר איינגערעדט אז דאס איז אן ערליכער איד; ווי מער מען שטינקט און ווי מער מען איז פארשמירט - איז מען א גרעסערער עובד השם. איך ווייס פון אזעלכע פלעצער וואס מען רעדט איין יונגע בחורים און אינגעלייט זיי זאלן נישט גיין אין שויער, מען רעדט זיי איין אז ערליכע אידן גייען אנגעטון שמוציג און זיי שטינקען.


וויל איך דיך פאררעכטן; ערליכע אידן גייען אנגעטון זויבער און ריין, ערליכע אידן געבן אכטונג נישט צו גיין אנגעטון שמוציג, ערליכע אידן באדן זיך יעדן טאג. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת נ:): "רוחץ אדם פניו ידיו ורגליו בכל יום בשביל קונו", א מענטש זאל זיך אפוואשן יעדן טאג זיין פנים, הענט און פיס, ווייל עס שטייט )משלי טז, ד): "כל פעל ה' למענהו", אלעס וואס דער אייבערשטער האט באשאפן - האט ער נאר באשאפן פאר זיין כבוד; אזוי אויך דארף מען זיך יעדן טאג אויסשווענקען די מויל פאר מען גייט ארויסזאגן דעם אייבערשטנ'ס נאמען, עס זאל זיין בקדושה ובטהרה (שלחן ערוך אורח חיים סימן ד, סעיף יז).


די הייליגע חכמים זאגן (משנה, סוף מסכת סוטה): "נקיות", ריינקייט - "מביאה לידי טהרה", ברענגט צו טהרה; ריינקייט איז נישט א מאדערנע זאך, זיך אויספיצן און פרובירן נאכמאכן דעם גוי - דאס איז אן עקלדיגע זאך, אבער זיין ריין, זיך שויערן יעדן טאג, זיך טוישן די קליידער, זיך קעמען די האר, זיך פוצן די ציין, - דאס מוז מען טון. דיין ווייב שרייבט אז דאס מאכט עס זאל זיך אפקילן די ליבשאפט, עס איז ממש א שאד פאר ענקער עתיד.


נאך איין זאך, ווען זי רעדט צו דיר, זי זאגט דיר אז עס איז איר שווער וכו' - זאג איר נישט זי זאל מתפלל זיין עס זאל איר נישט שטערן, מאך איר נישט אוועק, זאג איר אז דו גייסט פרובירן צו זיין זויבער.


אין ישיבה זענען מיר זייער מקפיד אויף די ריינקייט פון די בחורים, אזוי האט מיר מוהרא"ש אנגעזאגט; מוהרא"ש האט אויך זייער מקפיד געווען אז בחורים זאלן זיין ריין און זויבער. אין די ניין טעג האט מוהרא"ש געהייסן די בחורים זאלן גיין אין שויער, אויך מיין זיידע, קארלסבורגער רב זכותו יגן עלינו - האט מיר גע'פסק'נט אז די בחורים זאלן זיך וואשן אפילו אין די ניין טעג, ווייל מען טאר נישט דאווענען און נישט לערנען ווען עס גייט א גערוך ווען מען שוויצט.


מאך זיך א שיעור אין הייליגן רבינ'ס ספרים. דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק קען מען זיין אן ערליכער איד, נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכע איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד"; רבי נתן זאגט (שם): "וְגַם אֲפִלּוּ עַכְשָׁו כְּשֶׁלּוֹמְדִין דְּבָרָיו הַקְּדוֹשִׁים יֵשׁ לָהֶם גַּם כֵּן כֹּחַ גָּדוֹל לְעוֹרֵר לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ לִזְכּוֹת לְדַרְכֵי ה' בֶּאֱמֶת, לְמִי שֶׁיָּשִׂים לִבּוֹ הֵיטֵב לִדְבָרָיו וּלְשִׂיחוֹתָיו הַקְּדוֹשִׁים הַנֶּאֱמָרִים בְּזֶה הַסֵּפֶר, וּבִשְׁאָר סְפָרָיו הַקְּדוֹשִׁים", דעם רבינ'ס ספרים פארמאגן א מורא'דיגן כח צו מעורר זיין א מענטש צו דינען דעם אייבערשטן, אין יעדע שמועס פון רבי'ן ליגן געוואלדיגע עצות און הדרכות פאר'ן לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.