שאלה אין קורצן ענין
#4 - וועלכע סארט מעשיות דערציילט מען פאר קינדער?
חינוך הילדים, מדות טובות, סיפורי מעשיות, אמונת חכמים

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר די שיינע בריוו וואס איך האב באקומען איבער זיך שטארקן אין שמירת הזמנים אלס מלמד.


דער ראש ישיבה שליט"א האט דארט אויך געשריבן איבער די גרויסקייט צו דערציילן מעשיות פון צדיקים פאר די קינדער, האב איך געוואלט קלאר מאכן איבער וועלכע סארט מעשיות דער ראש ישיבה שליט"א רעדט, ווייל ס'זענען דא מעשיות פון צדיקים וואס איז נישט שייך פאר קינדער נאכצומאכן, דאס וועט נאר אויפטון אז די קינדער וועלן מיינען אז צו זיין א צדיקים דארף מען זיין ממש א מלאך, ווידער איז דא מעשיות וואס קינדער קענען יא נאכמאכן, צום ביישפיל די מעשה פון רבי אביש'ל פראנקפורטער וואס האט אסאך געבעטן דעם אייבערשטן ביז זיין קאפ האט זיך געעפנט און ער האט אנגעהויבן פארשטיין לערנען. און דאס גלייכן אזעלכע סארט מעשיות ווי צדיקים האבן שטארק אכטונג געגעבן נישט מצער צו זיין א צווייטן וכדומה.


איך וועל זיך פרייען אויב דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר דאס קענען קלאר מאכן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת קרח, ב' דראש חודש תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען מען דערציילט מעשיות פון צדיקים דארף מען וויסן ווי אזוי דאס צו דערציילן, מען דארף זיי געבן צו פארשטיין אז צדיקים האבן אויך געהאט יונגערהייט א יצר הרע און האבן זיך זייער געמוטשעט. אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן מח): "איך האב געהערט פון אמת'ע צדיקים, זיי האבן געזאגט אז זיי האבן אויך געהאט שווערע ביטערע נסיונות, זיי האבן געשפירט ביי זיך ווי קיינער דארף זיי נישט, זיי האבן געהאט שווערע מלחמות - ביז זיי האבן מנצח געווען דעם יצר הרע".


מעשיות פון צדיקים איז זייער וויכטיג פאר עבודת השם, בפרט פאר קינדער. עס איז באוואוסט אז דער הייליגער צאנזער רב זכותו יגן עלינו האט געפרעגט דעם מלמד פון זיינע קינדער צי ער לערנט מיט זיי מוסר, ווען דער מלמד האט געזאגט אז ער לערנט מיט זיי חובות הלבבות און נאך האט דער הייליגער דברי חיים זי"ע געזאגט פאר'ן מלמד: "נישט דאס מיין איך, איך וויל אז דו זאלסט זיי דערציילן מעשיות פון הייליגן רבי ר' אלימלך, פון הייליגן רבי ר' זושא זי"ע", ווייל מעשיות פון צדיקים פלאקערט אויף דאס הארץ, בפרט קינדער - ווען זיי הערן מעשיות פון צדיקים ברענגט עס אריין אין זיי א חשק און א גליסטעניש אויך צו וועלן זיין ערליך און הייליג.


עס האט נישט צו טון אויב מען קען נאכמאכן די מעשה אדער נישט, ווייל מיר קענען טאקע נישט נאכמאכן די מעשיות וואס צדיקים טוען. צום ביישפיל מען דערציילט פאר קינדער די מעשה פון הייליגן רבי אלימלך זכותו יגן עלינו, אז ער האט געזען ווי זיין אייניקל וויינט, א קליינטשיג קינד וויינט אין שויס פון זיין מאמע און האקט די מאמע, האט ער אנגעהויבן שרייען: "אוי וויי, אוי וויי איז מיר, שלאגן א מאמע?!" דארט איז געשטאנען דער הייליגער רבי אלימלך'ס מאמע, האט זי געזאגט פאר אים: "ווען דו ביסט געווען א קליינטשיג קינד האסטו מיר אויך געשלאגן..."


ווי נאר דער הייליגער רבי אלימלך האט דאס געהערט איז ער געלאפן צום אויוון און ער האט אריין געלייגט זיינע הענט אין פייער, ער האט געוויינט צו זיך און געזאגט: "הענט וואס שלאגן א מאמע דארף מען פארברענען", ביז ער האט זיך פארברענט זיינע הענט.


דעם קומענדיגן טאג האט ער געוואלט דאווענען און לייגן תפילין - האט ער געבעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, מילך וויל לייגן תפילין אבער מילך האט נישט קיין הענט", האט דער אייבערשטער געמאכט א נס אז זיינע הענט האבן זיך אויסגעהיילט.


אזעלכע מעשיות דארף מען דערציילן פאר קינדער זיי אויסצולערנען אז מען טאר נישט שלאגן א מאמע, און זיי זאלן זען וואס א צדיק איז, ער טוט תשובה אויף עבירות וואס ער האט געטון אין די צייט ווען ער האט נאך נישט געהאט קיין שכל, און זיי אויסלערנען אז ווען מען בעט דעם אייבערשטן העלפט דער אייבערשטער.


דערצייל זיי אז דער הייליגער רבי אלימלך האט געפאסט משבת לשבת פאר איין און צוואנציג יאר; זיבן יאר פאר זיינע עבירות, זיבן יאר פאר זיינע קינדער און אייניקלעך און נאך זיבן יאר פאר אידישע קינדער עס זאל זיי גוט זיין; מיר קענען דאס נישט נאכמאכן און מיר טארן דאס נישט נאכמאכן, דאך דארפן מיר וויסן וואס צדיקים זענען געווען, און אז מיר וועלן זיין דבוק צו זיי, מיר וועלן לעבן מיט צדיקים - וועלן מיר אויך זיין גרויסע צדיקים. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן: "כל המחובר לטהור טהור", ווער עס איז באהאפטן צו א טהור איז אויך ריין.


דערצייל פאר די קינדער אלע מעשיות פון צדיקים; עס האט נישט צו טון יא נאכמאכן נישט נאכמאכן, ווייל מיר דארפן וויסן אז מיר זענען זייער ווייט פון זיין א צדיק, מיר זענען זייער ווייט פון וואס מיר דארפן באמת זיין, אבער אויב מיר וועלן זיין מקושר צו צדיקים, מיר וועלן גלייבן אין זיי און פאלגן וואס זיי זאגן - וועלן מיר אויך זוכה זיין צו ווערן צדיקים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#3 - מוז מען זאגן "סיפורי מעשיות" פונקטליך אזוי ווי עס שטייט?
אחדות, תפילות אויף אידיש, חסידות ברסלב, מחלוקת, תפילה והתבודדות, בית המדרש, היכל הקודש, שלום, סיפורי מעשיות, נערווען, גבאי

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב די זכיה צו זיין א גבאי אין איינע פון די בתי מדרשים היכל הקודש, איך לערן נישט פאר, דער אנדערער גבאי לערנט פאר, און ווען ער לערנט פאר סיפורי מעשיות איז ער זייער מקפיד (נישט אין א שלעכטע וועג, נאר פאר מיר קראצט עס אין אויער) צו זאגן פונקטליך די אידישע לשון פון סיפורי מעשיות, אסאך מאל וועט ער אפילו איבערזאגן א ווארט צוויי דריי מאל שטייטערהייט צו מאכן זיכער אז ער האט גוט געזאגט דאס ווארט.


וויל איך פרעגן אויב עס איז דא א ענין צו פונקטליך ארויסזאגן יעדעס ווארט אזוי ווי עס שטייט? אדער אויב עס שטייט א ווארט וואס קיינער ווייסט נישט פונקטליך וואס דאס מיינט, אדער ווען אין די היינטיגע אידיש זאגט מען דאס ווארט אביסל אנדערש, מוז מען עס זאגן פונקטליך אזוי ווי עס שטייט? אדער צום ביישפיל די ווערטער, "כנ"ל, הנ"ל, דהיינו, מחמת", און דאס גלייכן, מוז מען דאס זאגן ווי עס שטייט?


יישר כח


 

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, כ"ד מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס דארף דיך נישט שטערן די זאכן, דו פארלייג זיך אויף איין זאך, עס זאל זיין ליבשאפט אין שול, און אז דו ווערסט נערוועז פון עפעס - זאלסטו צוריקלויפן אין פעלד שרייען: "אייבערשטער וואס גייט מיך אן דאס, וואס גייט מיך אן יענץ? איך בין דאך א גאסט, איך גיי נאך אביסל זיין א גוסס, א נפטר - וואס איז מיט מיר? וואס ווער איך נערוועז פון יעדע זאך?!" טייערער ברודער, איין עצה איז דא, זיך אויסרעדן צום אייבערשטן; אים דערציילן די אלע נערווען זאכן, די אלע נארישקייטן וואס שטערט.


דו ווייסט אודאי וואס מוהרא"ש האט מיט אונז גע'חזר'ט טויזנטער מאל אין די בריוו, די ווערטער וואס דער רבי האט געזאגט ווען ער איז אוועקגעפארן פון ברסלב אויפן וועג זיך צו באזעצן אין אומאן, און דער בעל עגלה איז שוין געשטאנען אינדרויסן מיט די פערד און וואגן; אויפן וועג ארויס האט זיך דער רבי אפגעשטעלט ביים טיר, ער האט געהאלטן די האנט אויף די מזוזה און געזאגט: "תִּרְאוּ לְהִתְקַבֵּץ יַחַד, וּלְהִתְפַּלֵּל יַחַד", איר זאלט זיך צוזאמנעמען און דאווענען צוזאמען, "כִּי אִם תִּתְפַּלְּלוּ בְּכַוָּנָה, אוּלַי תּוּכְלוּ לְהַמְשִׁיךְ אוֹתִי לְכָאן עוֹד הַפָּעַם", ווייל אויב איר וועט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען מיט כוונה, אפשר וועט איר מיר קענען צוריק ממשיך זיין (חיי מוהר"ן, סימן קפה).


אין די לעצטע בריוו וואס מוהרא"ש האט געשריבן אין שפיטאל פאר אונז אפאר שעה פארן הסתלקות, האט ער געשריבן: "עֶס גֵייט מִיר אִין לֶעבְּן אַז מַיינֶע תַּלְמִידִים זָאלְן זִיךְ הַאלְטְן צוּזַאמֶען מִיט שָׁלוֹם אוּן לִיבְּשַׁאפְט"; האלט די ווערטער פאר דיינע אויגן, וועסטו נישט נערוועז ווערן פון קיינעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#2 - זאל איך לאזן מיין בחור גיין אליין אין מקוה?
צניעות, חינוך הילדים, קדושה, תפילה והתבודדות, בחור, מקוה, סיפורי מעשיות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


א גרויסן יישר כח פאר אלעס, איך האב זייער הנאה געהאט פון די בריוו איבער נעמען קינדער אין מקוה, ווי ווייט מען דארף אכטונג געבן אז עס זאל בקדושה וטהרה, עס זאל נישט קומען צו קיין פראבלעמען.


ביים סוף פונעם בריוו שרייבט דער ראש ישיבה, "אפילו בחורים טארן נישט זיין אליין אין מקוה, עס דארף זיין א מקוה איד וואס קוקט זיך אום עס זאל נישט פאסירן קיין שלעכטס", האב איך געוואלט פרעגן אזוי ווי מיין זון ווערט אי"ה בר מצוה אין א חודש ארום, וועל איך זייער פרייען אויב דער ראש ישיבה וועט מיר ערקלערן ווי אזוי מען פירט דאס אויס אויף למעשה, זאל איך גיין מיט אים אינאיינעם אין מקוה יעדן אינדערפרי אכטונג צו געבן אויף אים? און וואס טוט מען אויב מיר שטייען נישט אויף אין די זעלבע צייט? זאל איך אים אנזאגן נישט צו גיין אליין אין מקוה ביז א געוויסע עלטער? זאל ער גיין נאר אין געוויסע שעות?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת קרח, כ"ח סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בדרך כלל זענען יונגע בחורים אזוי ווי קינדער; אז מען האט בר מצוה, מען טוט זיך אן א הוט און רעקל - מיינט נאכנישט אז מען איז שוין דערוואקסן און מען איז גענוג פארשטענדליך זיך צו היטן פון שלעכטס. א בר מצוה בחור קען אויך נישט גיין אליינס אין מקוה, א בר מצוה בחור איז א קינד.


נאר אז מען גרייט אן די קינדער, מען לערנט זיי אויס זיך אכטונג געבן פון שלעכטס - דעמאלט קענען זיי גיין אליינס אין מקוה, אבער נאר אז מען גרייט זיי אן; זיי ווייסן פון וואס זיך צו היטן.


העיקר דאווען צום אייבערשטן אז דיינע קינדער זאלן זיין ערליך און הייליג; תפילה איז די שליסל פאר גוטע קינדער, תפילה איז דער סוד פון גוטע קינדער. מוהרא"ש דערציילט, מען האט געפרעגט דעם הייליגן חתם סופר זכותו יגן עלינו ווי אזוי ער האט זוכה געווען צו אזעלכע הייליגע קינדער, האט דער הייליגער חתם סופר געענטפערט: "יעדע נאכט בשעת איך האב געזאגט תיקון חצות האב איך אנגעפילט א כוס מיט טרערן, איך האב געבעטן פאר הייליגע קינדער"; מיט תפילה איז מען זוכה צו ערליכע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1 - דארף מען יא אכטונג געבן אויף קליידער, אדער נישט?
קליידער, פירושים, סיפורי מעשיות

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב געוואלט פרעגן איבער דעם וואס דער הייליגער רבי האט דערציילט אין די מעשה פונעם בעל תפלה (סיפורי מעשיות, מעשה י"ב) "און אויף קליידער האבן זיי גארנישט געקוקט, ווי מ'גייט גייט מען", מיר ווייסן דאך אז דער רבי האט יא זייער מקפיד געווען אז מען זאל גיין נאר מיט ריינע און גאנצע קליידער, נישט גיין צעריסן און שמוציג?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת אחרי א', ט' ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש איז מסביר (נהרי אפרסמון שם) אז דאס איז וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן ק): "'וַתִּתְפְּשֵׂהוּ בְּבִגְדוֹ', שֶׁהַבַּעַל דָּבָר וְהַסִּטְרָא אַחֲרָא תּוֹפֶסֶת אֶת הָאָדָם בְּבִגְדוֹ, דְּהַיְנוּ שֶׁמַּטְרִיד אוֹתוֹ בְּטִרְדַת בְּגָדָיו וּמַלְבּוּשָׁיו", דער יצר הרע פארנארט דעם מענטש מיט זיינע קליידער, ער מאכט אים פארנומען מיט די קליידער, "כִּי טִרְדַּת הִצְטָרְכוּת מַלְבּוּשִׁים וּבְגָדִים שֶׁל אָדָם הֵם מְבַלְבְּלִין מְאֹד אֶת הָאָדָם וּמוֹנְעִים אוֹתוֹ עַל יְדֵי זֶה מֵעֲבוֹדַת הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", דאס נעמט אוועק דעם מענטש פון לערנען, דאווענען און דינען דעם אייבערשטן, מען ווערט פארנומען מיט די קליידער. "וְזֶהוּ 'וַתִּתְפְּשֵׂהוּ בְּבִגְדוֹ'", דאס איז וואס שטייט ביי יוסף הצדיק, דער יצר הרע האט אים געוואלט כאפן אין זיין נעץ דורך זיינע קליידער, "אַךְ מִי שֶׁהוּא בַּעַל נֶפֶשׁ וְלִבּוֹ חָזָק בַּה', אֵינוֹ מַשְׁגִּיחַ גַּם עַל זֶה, אַף עַל פִּי שֶׁאֵין לוֹ בֶּגֶד לִלְבּשׁ, אַף עַל פִּי כֵן אֵינוֹ מַטְרִיד עַצְמוֹ בָּזֶה וְאֵינוֹ רוֹצֶה לְהַנִּיחַ עַצְמוֹ לְבַלְבֵּל בָּזֶה", אבער ווער עס וויל דינען דעם אייבערשטן - דער קוקט נישט אויף די זאכן, אפילו ער זאל נישט האבן קיין קליידער - ווערט ער נישט אפגעשוואכט פון דינען דעם אייבערשטן, דאס שטייט ביי יוסף הצדיק (בראשית לט, טו-טז): "וַיַּנַּח בִּגְדוֹ אֶצְלָהּ וַיָּנָס", וְכוּ', ער האט איבערגעלאזט די קליידער, ער האט נישט געקוקט אויף דעם, ער האט געדינט דעם אייבערשטן.


מען דארף גיין אנגעטון זויבער ריין, אויך דארף מען אכטונג געבן נישט גיין מיט צעריסענע קליידער, אבער נישט אריינטון דעם קאפ אין וויאזוי צו גיין אנגעטון, מיט וואס פאר א קליידער, נאר זיך אריינטון אין תפילה, אין שירות ותשבחות צום אייבערשטן; נאר דאס איז דער תכלית.


א כשר'ן פרייליכן יום טוב.