בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ראה, כ"א מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב געהערט אייער מעסעדזש.

וויסן זאלט איר, ווען מען וויל מאכן שלום, און זיכער שלום צווישן מאן און ווייב - פארלאנגט מען פון דעם וואס איז יעצט אין מוחין דגדלות זאל איינגעבן פאר דער וואס איז בקטנות המוחין, דאס איז א וויכטיגע כלל ווען מען וויל שלום מאכן צווישן שכנים, חברים, משפחה, און זיכער ביי מאן און ווייב; מען קוקט נישט ווער עס איז גערעכט, נאר אויב איז דער מאן אין א קטנות הדעת, אפילו ער איז נישט גערעכט - דארף מען מחזק זיין די ווייב זי זאל איינגעבן, כדי עס זאל ווערן שלום.

יעצט איז ער בקטנות הדעת דארף מען איר מחזק זיין זי זאל האבן סבלנות און מיט תפילה וועט ער ארויסגיין פון זיין קטנות.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת עקב, י"ז מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

פארליר זיך נישט, דער אייבערשטער איז גרויס, וועסט האבן גרויס שפע, קען זיין אז מען האט אוועק געטראגן דיין קאר צוליב דיך מחזק זיין אויף אהויבן מעביר סדרה זיין יעדע וואך, ווייל מוהרא"ש זאגט, א וואך וואס מען איז נישט מעביר סדרה – וועט מען האבן א שאדן, בדוק ומנוסה; אזוי מוז זיין, און דער וואס זאגט אז ביי אים איז נישט אזוי, איז דאס נאר ווייל ער האט נישט צאמגעשטעלט די צוויי זאכן.

הויב אן א נייע התחלה צו מעביר סדרה זיין יעדע וואך פון אנהויב וואך, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער, וועסטו מער נישט האבן קיין שאדן.

דאנק דעם אייבערשטן פאר די טייערע מתנה וואס ער האט דיר געגעבן א טייערע ווייב, און אז דיין ווייב רעדט צו דיר פון אירע ווייטאגן – זאלסטו דאס חס ושלום נישט דערשטיקן, אויב מען לאזט נישט ארויס ווייטאג פון הארץ – קען דאס זיין שעדליך, לאז איר רעדן פון אירע ווייטאג און דו זאלסט אויסהערן און איר טרייסטן אז דער אייבערשטער וועט זיכער העלפן און די ווייטאג וועט ארויסגיין.

אויך זאלסטו איר נעמען צו אן ערליכע פרוי טעראפיסט (מיר האבן אין קרית ברסלב ערליכע פרויען טעראפיסטן וואס זענען גרויסע מומחים צו היילן די נפש מיטן רבינ'ס עצות, חיזוק און הדרכה), זי זאל זיך קענען אויסרעדן אירע ווייטאג וואס זי האט געליטן אלס מיידל, און מיט די עצות, חיזוק און שכל פון רבי'ן – וועט זיך אלעס איבערדרייען לטובה.

לכבוד די נייע יאר וואס קומט – זאלסטו זיך מקבל זיין א גוטע זאך, איך וואלט דיר געזאגט זאלסט זיך מקבל זיין צו דאווענען די דריי תפילות מיט מנין יעדן טאג, דאס זאל זיין ביי דיר חשוב'ער פון אלעס אויף דער וועלט.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

... תחי'

אייער מאן האט מיר נעכטן געשריבן א בריוו אז ענק לעבן נישט אינאיינעם וכו', און ווי שווער עס איז אים וכו' וכו'.

איך האב אזוי רחמנות אויף אייער מאן נרו יאיר, איך האלט נישט אויס זיין צער. ער שרייבט אינעם בריוו אז איר זאגט אים "קענסט זיך גט'ן" וכו', ער איז אזוי צעבראכן.

איך וויל אייך בעטן איר זאלט יא צוריק לעבן מיט אייער מאן, איר האט אזא טייערער מאן, ער איז אזא גוטער מענטש, ער איז פול מיט חן, דער פראבלעם איז אז איר קוקט שמוציגע ווידיאס פון עבודה זרה, גילוי עריות און שפיכות דמים, דאס מאכט אייך בעצבות ומרה שחורה.

טייערע ..., איך ווייס אז איר זענט א גוטע און איר האט א הייליגע נשמה, און אז איר ווילט באמת זיין גוט און וואויל, עס איז נאר אז די קליפות האבן אייך געפאנגען אין זייער טומאה, איר זענט צוגעקלעבט צו אייער סמ' טעלעפאן, דאס מאכט איר זאלט נישט לעבן מיט אייער טייערער מאן. איך בעט אייך טייערע ..., ווארפט אוועק די געטשקע, ווארפט אוועק אייער סמ' טעלעפאן און גייט צוריק צו אייער מאן, איר האט א טייערע מאן; אנדערע פרויען וואלטן אויסגעגאנגען צו האבן אזא מאן, ערליך, איידל, קלוג און וואס נישט.

איך בין מתפלל פאר אייך, איר זאלט צוריק קומען צו די קדושה, אפלאזן די שעדליכע מאוויס און ווערן צוריק א מאמע פאר אייערע קינדער, און א ווייב פאר אייער מאן.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ראה, כ"ב מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

... תחי'

עס קומט שוין ראש השנה, עס קומט א נייע יאר, מען גייט דן זיין יעדן איינעם, מען נעמט אפיר אלע מעשים פונעם יאר, יעדער זוכט פרישע זכותים.

די גרעסטע זכות פאר אידישע פרויען, וואס זיך צו מקבל זיין לכבוד דעם נייעם יאר - איז רעדן שיין, ווייך און הארציג צום מאן און צו די קינדער, נישט וויי טון דעם מאן, אים נישט אריינשטעכן מיט שארפע ווערטער; וואויל איז א פרוי וואס רעדט שיין צו איר מאן און קינדער, וועט זי האבן א גוט געבענטשט יאר.

בעטס דעם אייבערשטן: "איך וויל זיין א צדיקת, איך וויל זיין הייליג און ריין".

מיט תפילה והתבודדות קען מען זוכה זיין צו קומען צו די העכסטע פלעצער.

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ואתחנן - נחמו, י"ב מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

נעכטן נאכן שיעור האסט מיך מחי' געווען מיטן זאגן אז זייט אנהויב זומער – ברענגסטו נישט אריין דיין סמארט טעלעפאן אין שלאף שטוב, דו פרובירסט צוביסליך זיך אפגעוואוינען פון די עדיקשן פון האלטן די סמארט טעלעפאן טאג און נאכט; האסט מיך ממש מחי' געווען.

ביי די שיעור נעכטן נאכט האב איך ממש זיך געשטיקט פון צער און געוויין, פון וויפיל שטיבער צעפאלן צוליב דעם סמארט טעלעפאן; וויפיל ווייבלעך שרייבן מיר און רופן מיט געוויין אז זיי קענען נישט געווינען זייער מאן'ס הארץ צוליב דעם טעלעפאן, עס פאר'שיכור'ט, עס מאכט פארטעמפט, וויפיל זיי טוען פארן מאן – קענען זיי נישט באקומען אפאר מינוט פון שמועסן, רעדן און זיך אנקוקן מיט ליבשאפט, דער סמארט טעלעפאן גנב'עט זייער מאן, זיי ליידן וכו'; פאר מיר איז דאס די גרעסטע ווייטאג.

הלוואי זאלסטו אינגאנצן פטור ווערן פון די סמארט טעלעפאן.

ביים רבי'ן אין אומאן זאלסטו נאר אויף דעם בעטן; אויף הייליגקייט, ריינקייט, קדושה וטהרה.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מיין טייערער ... נרו יאיר

ביסט א חידוש אין דיין חסד וואס דו טוסט מיט אנדערע, דו טוסט און טוסט פאר אידישע קינדער אזויפיל חסדים, ממש צו באוואונדערן.

וויל איך דיך מחזק זיין, זאלסט ווייטער טון חסד און אויך זאלסטו העלפן דיין ווייב מיט דיינע קינדער, ווייל אמאל קען פאסירן ביי די וואס טוען אסאך חסד אז דאס גייט אויפן חשבון פון די משפחה, מען קומט נישט אהיים, מען פארגעסט צו שמועסן מיט די ווייב – פון זיין אזוי אריינגעטון צו טון גוטס.

האסט א טייערע פרוי מיט ליכטיגע קינדער, זאלסט מיט זיי אויך טון חסד.

אויך זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן נישט צו האלטן אין שטוב א סמ' טעלעפאן, נאך אביסל האסטו בחורים, און זיי וועלן נאכמאכן וואס זיי זעען אין שטוב, דארף מען באצייטנס זען וואס מען קען ראטעווען.

איך האב דיך ליב, דעריבער שרייב איך דיר.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, ח' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר

איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו נעמסט אן וואס איך זאג דיר, איך האב דיך ליב, איך וויל נאר דיין טובה; ביז אהער האב איך דיר ברוך ה' נישט אפגענארט, און יעצט וויל איך דיר ווייטער נישט אפנארן. מאך זיך א חשבון וויפיל טובות דו האסט באקומען די פאר יאר דא אין היכל הקודש, פון די טיפע פלאנטערס וואס דער רבי האט דיך ארויסגעצויגן, ממש 'מאשפות ירים אביון' פון די מיסט האט דער אייבערשטער רחמנות געהאט אויף מיר ארעמאן, און ווי האט מיך דער אייבערשטער געברענגט? 'להושיבי עם נדבים' צו די גרויסע צדיקים.

איך וויל דיך זייער בעטן, רעד שיין צו דיין ווייב, האלט איר טייער, און אז זי שרייט און זי דמיונ'ט וכו' - זאלסטו נאך מער רחמנות האבן אויף איר, און אז זי זידלט דיך אפ, זי שרייט אויף דיר אז דו רודפ'סט איר, זי זאגט אלעמען אז דו ביסט נישט גוט - זאלסטו דאס נעמען פאר כפרת עוונות, אזוי וועסטו זוכה זיין צו ווערן געראטעוועט פון גיהנום.

עס איז געווען א איד וואס זיין ווייב האט אים זייער דערביטערט די יארן, ביז איינמאל האט ער איר געזאגט: "כאטשיג וועל איך נישט אנקומען אין גיהנום צוליב דיר, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עירובין מא:) 'מי שיש לו אשה רעה' ווער עס האט א שלעכטע פרוי, 'אינו רואה פני גיהנום' וועט נישט גיין אין גיהנום", האט זי געזאגט: "ניין, ניין, ניין, דאס נישט, איך וועל דאס נישט דערלאזן אז דו זאלסט נישט האבן קיין גיהנום, פון היינט, וועל איך דיר מער נישט טשעפען, איך וועל זיין צו דיר זייער שיין", איז דער איד געלאפן צום רב וויינען: "מיין ווייב איז א שלעכטע, זי איז צו מיר נאר גוט ווייל זי וויל נישט איך זאל אפקומען מיינע עבירות..."

נעם ארויס פון דעם אז מען דארף זוכן דאס גוטס; אויב די ווייב שרייט און זידלט דארף מען טראכטן 'זי איז אן אשה טובה, זי ברענגט מיר איך זאל נישט דארפן אריבערגיין די ברענעדיגע גיהנום'.

טראג איר און ברענג איר, שפּאַר איר נישט איין אין שטוב, און אז זי בעט דיר זאלסט איר נעמען צום דאקטער - זאלסטו איר נעמען, שלמה המלך זאגט (משלי יב, י): "יוֹדֵעַ צַדִּיק נֶפֶשׁ בְּהֶמְתּוֹ", דער ערליכער איד ווייסט וואס זיין משפחה דארף, ער העלפט זיי אלע; זיין ווייב, זיינע קינדער, און אפילו אויף די בהמות האט ער רחמנות.

איך בין זייער איבערגענומען פון דיר, ווייל איך זע ווי דו פאלגסט דעם רבי'ן מיט מסירות נפש, דו האסט אוועקגעווארפן די משקה המשכר; וואס עס נעמט פאר אנדערע יארן לאנג, מען גייט פון איין ריהעב צום צווייטן, און מען קען נישט אפלאזן דעם ביטערן טראפ, און ביי דיר איז דאס פשוט; א ווארט פון רבי'ן איז א ווארט, און אזוי מיט דיינע אנדערע זאכן וואס דער רבי האט דיך אויסגעהיילט, זאלסטו נאך די איין זאך פאלגן דעם רבי'ן, רעדן שיין צו דיין ווייב - וועסטו אלעס פאררעכטן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, ח' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

וואס ווילט איר פון אייער מאן? וואס עסט איר אים אויף זיינע קושקעס? איר זענט דאך א אידישע טאכטער, א אידיש קינד טאר זיך נישט אזוי אויפפירן, וואס איז ער שולדיג אז איר זענט איבערגעשטרענגט? וואס ווילט איר פון אים? ביי מיר איז קלאר אז דאס וואס איר ווארט אזוי לאנג אויף אייער ישועה וכו' - איז נאר צוליב די צער און ווייטאג וואס איר זענט מצער אייער מאן, און אלע סגולות און אלע זאכן וואס ענק טוען - האלט זיך אפ, ווייל איר פארטרייבט די שכינה הקדושה פון שטוב.

איך זאג אייך צו, אויב איר וועט אויפהערן וויי טון אייער מאן – וועט איר געהאלפן ווערן וכו', און די סגולות פון אזויפיל יארן וועלן אנהויבן ארבעטן, אייער מאן איז א טייער קינד, ער טוט אלעס פאר אייך.

איך ווארט צו הערן אז איר האט אנגענומען די ווערטער וואס איך שרייב מיט בלוט פון הארץ.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, ח' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך ווייס נישט וואס צו שרייבן, איך האב דיך זייער ליב, ביסט אן ערליכער מענטש, אבער ווי קען איך זאגן פאר דיין ווייב זי זאל זיך נישט גט'ן ווען זי האט א ריכטיגע טענה, זי וויל א מאן און דו לעבסט נישט מיט איר, דו לויפסט אוועק פון שטוב יעדע נאכט מיט א צווייטע מעשה.

גלייב מיר, איך האב דיך ליב, אבער איך האב זייער רחמנות אויף דיין ווייב, זי האט א גערעכטע טענה. חנה צירל, רבי נתן'ס טאכטער האט דאס גע'טענה'ט צו איר טאטן רבי נתן: "טאטע איך דארף א מאן, נישט קיין מלאך"; איר מאן רבי נחמן, א זון פונעם ברסלב'ן רב רבי אהרן - איז געווען אפגעשיידט, זי האט געזאגט: "איך וויל א מאן", און זי האט זיך גע'גט און נאכאמאל חתונה געהאט, און דער רבי נחמן איז אוועק פון די וועלט.

איך האב דיר שוין אזויפיל געשריבן זאלסט זיך פירן ווי מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש די וועג פון לעבן מיט די ווייב, און דאס זאל זיין עבודת השם; א שאד דו האלסט זיך קלוגער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, ח' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

עס וועט אריבערגיין די טונקעלע טעג, עס וועט באלד אויפשיינען די זון; אזוי גייט די וועלט, (בראשית א, ה): "וַיְהִי עֶרֶב וַיְהִי בֹקֶר", קודם איז טונקל, נאכדעם ווערט ליכטיג.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן: "ברישא חשוכא", ערשט איז פינסטער, ערשט איז שווארץ, מען ליידט, מען מוטשעט זיך – "והדר נהורא" (שבת עז.), נאכדעם ווערט ליכטיג, נאכדעם ווערט זיס און געשמאק.

איר האט א טייערער מאן, און אז ער ווערט דערשראקן ווען איר רעדט מיט אייער מאמע וכו' - זאלט איר זיין גענוג קלוג צו רעדן צו אייער מאמע ווען ער איז אין שול אדער ביי די ארבעט.

זייט פרייליך, וועט איר זען גרויסע ישועות.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

זע דיין ווייב זאל קומען צו די וועכנטליכע פרויען שיעורים וועט אלעס זיך טוישן צום גוטן, טו אלעס וואס דו קענסט זי זאל קומען; בלייב אין שטוב זי זאל קענען גיין, און אז זי האט נישט קיין חשק צו גיין - זאלסטו מיט חכמה איר מחזק זיין צו גיין (נאר מיט חכמה און סבלנות); אלעס וועט זיך טוישן צום גוטן אז זי וועט גיין צו די שיעורים, און אז זי האט א פחד פון טרעפן מענטשן וכו' - זאל זי כאטשיג הערן די שיעורים פריוואט אין שטוב; דיין גאנצע שטוב זאל לעבן מיט די שיעורים.

אויך זאלסטו נישט מוותר זיין אויף די וועכנטליכע ליל שישי שיעור, וועסטו ביים סוף ווערן א צדיק און אויך מצליח זיין אין פרנסה; ווייל מיט די עצות פון רבי'ן איז מען מצליח - סיי ברוחניות און סיי בגשמיות, מיט די חיזוק און עידוד וואס דער רבי געבט - קען מען אפלעבן א חיים טובים, און אפילו דער וואס איז אין עבירות, ער איז געפאלן אין שאול תחתית - טוט תשובה און ווערט א צדיק, דעריבער פארלייגט זיך דער סמ"ך מ"ם זייער שטארק מען זאל אפלאזן דעם רבי'ן, מען זאל נישט קומען צווישן אנשי שלומינו.

דורך הערן דעם רבינ'ס ווערטער - ווערט מען א גרויסער צדיק, אזוי האט דער הייליגער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שיחה וואס איך שמועס מיט ענק קען מען זיין אן ערליכער איד, און נישט סתם אן ערליכער איד נאר אן ערליכע איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד", דורך דעם רבינ'ס ספרים און דיבורים ווערט מען אן אמת'ער בעל תשובה, דער רבי האט געזאגט (שם, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה אז מען לערנט ליקוטי מוהר"ן, "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ, ואמר בזו הלשון: 'סע וועט אים אלע אדערן טרענען'", און ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת, וועט זיך אים עפענען אלע פארשטאפטע אָדערן און ער וועט ווערן אן ערליכער איד; דערפאר זאלסטו נישט אויסלאזן צו קומען הערן דעם רבינ'ס תורות, דעם רבינ'ס חיזוק און עצות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת דברים, ראש חודש מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך בעט דיך זייער, שמייכל און רעד שיין אין שטוב, וועט דיין ווייב אויך צו דיר שמייכלען און רעדן שיין און ווייך. שלמה המלך זאגט (משלי כז, יט): "כַּמַּיִם הַפָּנִים לַפָּנִים", אזוי ווי ווען מען קוקט אין וואסער שפיגלט מען זיך דערין - ווען מען שמייכלט זעט מען א שמייכל און ווען מען איז זויער זעט מען א זויערע בילד, "כֵּן לֵב הָאָדָם לָאָדָם", אזוי אויך ווען מען שמייכלט צו א צווייטן וועט יענער צוריק שמייכלען, און ווען מען רעדט שיין - וועט יענער אויך שיין רעדן.

אבער אז מען טראכט אריין זעט מען אז נאר ווען מען וועט גיין צו א וואסער און מען וועט זיך אראפבייגן צום וואסער - נאר דעמאלט וועט די וואסער צוריק שפיגלען, דאס לערנט אונז שלמה המלך: "כַּמַּיִם הַפָּנִים לַפָּנִים, כֵּן לֵב הָאָדָם לָאָדָם", בייג זיך איין צו א צווייטן, ווייז הכנעה, זיי נישט אזוי בא'גדול'ט, דעמאלט וועט יענער צוריק שמייכלען; בייג זיך איין אין שטוב, בייג זיך אראפ, "גָּחִין וְתִּלְחוֹשׁ לָהּ", זאגן אונז די הייליגע חכמים (בבא מציעא נט:), בייג זיך אראפ צו איר - וועט זיין שלום אין שטוב.

ווען עס קומט 'במילי דעלמא', שטוב זאכן, וועלטליכע זאכן - זאלסטו איר אויסהערן, אזוי וועסטו קענען דינען דעם אייבערשטן – 'במילי דשמיא', והבן למעשה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

וויפיל איך שרייב דיר וועגן רעדן שיין אין שטוב צו די ווייב, זע איך אז עס איז נישט גענוג, איך דארף דיר נאך שרייבן; ממש וואס רבי נתן האט געזאגט, ער וואלט ווען געדארפט מחבר זיין נאך א גאנצע סעט ליקוטי הלכות אויף שלום בית (עס איז דא א יש אומרים, נאך אכט מאל ווי די ליקוטי הלכות).

איך בעט דיר זייער, געב נאך אין שטוב; וועסטו האבן א זיסע לעבן. הער א שיינע מעשה, אין שנת תשע"א, חמשה עשר באב, איז מוהרא"ש געקומען צו אונז אין קעמפ, (די קעמפ איז געווען יענע יאר אין עלענוויל). מיר האבן אנגעגרייט א סעודה, מוהרא"ש האט גערעדט, און בתוך הדברים האט מוהרא"ש געזאגט פאר די בחורים: "איך זאג צו אלע וואס וועלן לערנען און ענדיגן יעדן טאג גאנץ מסכת תענית; פערציג מאל, פון ט"ו באב ביז ראש השנה, זאג איך צו, זיי וועלן טרעפן זייער שידוך". איינער פון די אברכים איז דעמאלט צוגעגאנגען צו מוהרא"ש און געפרעגט, היות ער פלאגט זיך מיט שלום בית, וויל ער וויסן אויב ער וועט זאגן פערציג טעג מסכת תענית, צי עס וועט אים בעסער מאכן זיין שלום בית, האט אים מוהרא"ש געזאגט מיט א שמייכל: "א אינגערמאן וואס וויל שלום בית דארף זיין א וותרן אין שטוב".

געב גוטע ווערטער פאר דיינע קינדער און באזונדער פאר זייערע מלמדים. אויך זאלסטו זיך נאכפרעגן אויף זיי, און געבן די גוטע געפיל אז דו ביסט זיי מכיר טובה, און זאלסט זיי טאקע מכיר טובה זיין. מען האט נישט קיין אנונג וואס א מלמד און טיטשער גייען אריבער א שעה אין טאג, נאר אז דו וועסט איין טאג זיין א מלמד - וועסטו אנהויבן כאפן די חשיבות פון א מלמד און ווי מען דארף זיי מכיר טובה זיין.

איך האב נאך אסאך צו שרייבן אבער איך בין זייער פארנומען, ברוך ה' מיט גוטע זאכן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

לדעתי זאלסטו רעדן צו איר רב, ער איז אן ערליכער רב, ער וועט ענק העלפן; ער קען דיין ווייב, ער האט זיך געפארעט מיט איר ערשטע מאן און מיט די גט, וועט ער ענק ווייטער העלפן.

שטארק זיך, גלייב באמונה שלימה, אז דער אייבערשטער האט דיר געגעבן די ווייב מיט די קינדער - איז דאס פאר דיין טובה, און אז עס קומט אן שווער - וועט דאס דיר ברענגען נענטער צום אייבערשטן, דו וועסט ווערן אויסגעלייטערט און זוכה זיין צו עולם הבא.

דראפע זיך און דערהאלט זיך, גיי נישט אריין אין א קטנות המוחין פון נישט רעדן מיט דיין ווייב און נישט רעאגירן; נישטא אזא זאך ווי בלאזן, עס העלפט נישט, עס מאכט נאר ערגער די מצב. אז עפעס שטערט דיר - זאלסטו דאס אויסשמועסן מיטן אייבערשטן; בעט דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, ווי לאנג נאך וועט מיר באדערן זאכן? ווי לאנג נאך וועל איך ווערן באליידיגט? העלף מיר אז זאכן זאלן מיר נישט שטערן און נישט אנגיין, העלף מיר איך זאל זיך נישט באליידיגן ווען מיין ווייב זאגט מיר אריין, העלף מיר איך זאל זיך מבטל זיין צו דיר, איך זאל זען נאר דאס גוטס וואס דו טוסט מיט מיר"; אזוי זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן.

גיי יעדן טאג התבודדות; וועסט שפירן א זיסע איינגענעמע טעם אין לעבן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

ווען איר רעדט צו די יונגע ווייבלעך זאלט איר רעדן פון דרך ארץ אין שטוב, ווי אזוי מען רעדט צום מאן, ווי אזוי מען רעאגירט ווען דער מאן פארלירט זיך, נישט צו ענטפערן, ווי אזוי זיך צו האלטן רואיג, פון דעם זאלט איר אסאך רעדן; ווייל מוהרא"ש זאגט, א שאד מען לערנט נישט אויס די פרויען ווי אזוי זיך אומצוגיין ווען דער מאן פארלירט זיך און שרייט וכו'; וואלט א פרוי זיך איינגעהאלטן און נישט צוריק געשריגן ווען דער מאן פארלירט זיך און ער שרייט - קען זי אנקומען צו די העכסטע מדריגה, און אפילו זי דארף תשובה טון אויף אירע יונגע יארן וכו' וכו'.

רעדט מיט די יונגע ווייבלעך זאלן זיך מבטל זיין צום אייבערשטן; גארנישט וועלן, גארנישט דארפן, נאר איין זאך, טון רצון השם; נישטא העכערס פון זיך מבטל זיין צום אייבערשטן, דאס איז די העכסטע פלאץ צו וואס מען קען נאר צוקומען.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות מסעי, כ"ג תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך דארף אייך נישט דערציילן וואס אייער מאן איז אריבער אין לעבן פון זיין טאטע, ווי ער האט אים גע'הרג'עט גייסטיש רחמנא לצלן, ער האט אים אויסגעריסן זיין מח, השם ישמרינו; איר ווייסט דאס בעסער פון מיר, ווי אייער מאן מוטשעט זיך מיטן האבן זעלבסטזיכערקייט, און דאס מאכט אים נישט קענען זיין דער וואס געבט וכו', דער וואס הויבט אן וכו', און אז איר פרעגט אים וכו' און איר הייבט אן וכו', און ער ענטפערט: "איך ביך מסכים נאר אויב דו ווילסט זייער שטארק" – זאלט איר דאס איבערטייטשן אין אידיש, דאס מיינט: איך וויל זייער שטארק, נאר איך האב אזוי סאך ספיקות, בעט איך דיר מיין ווייב, זאג מיר נאכאמאל אז דו ווילסט טאקע לעבן מיט מיר, און נישט זאגן, נע ס'איז גוט, א גוטע נאכט.

אייער מאן איז טייער מיט גוטע מידות, אבער פון די אנדערע זייט איז ער א שברי כלי. איר וואלט שוין געמעגט זיך אויסלערנען אז ווען ער ענטפערט צוריק: "אויב דו ווילסט זייער שטארק, קען מען וכו'" - נישט צו ווערן באליידיגט און זאגן: "ס'איז גוט", נאר זאגן: "יא, איך וויל זייער זייער שטארק", און אים העלפן לעבן.

מאכט אייך א קביעות יעדן טאג פאר דריי מינוט צו דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן, רעכנט אויס דאס גוטס וואס דער אייבערשטער מאכט אייך, אויפן געזונט, און אויף יעדע אבר; איר האט אויגן, אויערן, מויל, נאז און אזוי ווייטער, דאנקט און לויבט אויף די ליכטיגע קינד; דורכן דאנקען און לויבן וועט זיין ישועות און רפואות.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

אייער מאן זאגט מיר אז עס איז אים זייער גוט אין לעבן; איר זענט אזוי גוט צו אים, איר מאכט אים עסן, איר גרייט אים אן קליידער, און בעיקר – איר היט אים פון עבירות.

וואס זאל איך אייך זאגן, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עירובין ק.), א פרוי וואס איז אלעמאל גרייט פאר איר מאן וכו', וועט האבן אזעלכע וואוילע קינדער - וואס זענען אפילו נישט געווען אין די צייטן פון משה רבינו.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי', קרית ברסלב

דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן פאר אייער טייערער מאן, ער איז א גוטער מענטש מיט גוטע מידות און יראת שמים, נישט יעדער איז זוכה צו דעם, זאלט איר דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן.

אויך אייערע עלטערן זענען זייער זייער וואוילע מענטשן, רעדט צו זיי איידל מיט דרך ארץ, ווערט נישט נאכגעשלעפט נאך אייער ברודער וואס רעדט מיט חוצפה, איך ציטער צו טראכטן וואס וועט פאסירן מיט אים, וואס וועלן זיינע קינדער טון מיט אים פאר די שפיכות דמים וואס ער טוט צו ענקער טאטע.

אייך בעט איך, איר זאלט חס ושלום נישט וויי טון אייערע עלטערן, אזוי וועלן אייערע קינדער אייך נישט וויי טון, ווייל ווי אזוי מען פירט זיך צו די עלטערן – אזוי וועט מען האבן ביי די אייגענע קינדער.

גייט צו אייערע עלטערן אויף שבתים און ימים טובים ווען עס איז דא דארט דרך ארץ, אויב עס קומען צו די סעודות געשוויסטער וואס שפעטן און לאכן אינעם פנים פונעם טאטן – זאלט איר נישט דארט זיין, ווייל עס איז א סכנה פאר אייך און פאר אייערע דורות; איין לאך פון א ווערטל אויפן טאטן און מאמען איז סכנת נפשות.

נעמט אן די בריוו, ליינט עס מיט א ניגון פון רחמנות. עס איז דא צוויי וועגן ווי אזוי מען קען ליינען א בריוו, אדער רחמנות'דיג, אדער נישט ריכטיג; איך וויל נאר אייער גוטס, איך וויל נאר איר זאלט האבן נחת פון אייערע קינדער, און אז איר האט רחמנות אויף אייער ברודער, זאלט איר אים זאגן אין מיין נאמען ער זאל תשובה טון און אנהויבן מכבד זיין ענקער טאטע און מאמע, ווייל די וועלט איז נישט הפקר, מען קען ליידן ביטערע צרות פארן מצער זיין עלטערן.

דער אייבערשטער זאגט (קידושין ל:): "מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיהֶם כְּאִילוּ דַרְתִּי בֵּינֵיהֶם וְכִּבְּדוּנִי", ווער עס איז מכבד די עלטערן איז דאס אזוי ווי מען איך מיך מכבד.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בלק, י' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

עס איז מיר נישט איינגענעם צו געבן א פארציע מוסר, אבער ווען א שטוב האלט ביים איינפאלן און מען קען עס ראטעווען – דארף מען אלעס טון.

איך האב זיך ערשט יעצט דערוויסט וואס איז פארגעגאנגען צווישן אייך און אייער טייערער מאן, ווי איר האט אים אויסגעטרינקען יעדע טראפ בלוט, איר האט אים אזוי דערביטערט זיינע יארן אז עס איז אים נמאס צו לעבן; ווען איך האב אים געפרעגט 'היתכן האסט גארנישט דערציילט', האט ער געזאגט ער האט געמיינט אז דאס איז שלום בית, די ווייב פייניגט און מען לאזט זיך.

עס טוט מיר אזוי וויי אז מיין טייערער ליבער תלמיד וואס איז א שטיק גוטס זאל אזוי ליידן עטליכע יאר אנדעם וואס איך זאל וויסן, אן דעם וואס איינער זאל אים קענען טרייסטן.

יעצט האלט עס ביי א מצב וואס ער וויל פון גארנישט הערן, ער איז אויסגעברענט, טויט וכו', ער שפילט א שפיל פאר זיינע חברים, אבער ער איז אין א סכנה.

איך וואונדער זיך, ווי קען זיין אזא זאך, א אידיש קינד זאל זיך אזוי אויפפירן, אויך איז ער אויף מיר ברוגז אז איך האב אים צוגערעדט צו די שידוך וכו' וכו'.

אייער מאן איז שוין מיואש, אבער איך נישט; איך האלט אז מען קען דא צוריק מאכן א גן עדן שטוב, איך ווייס אז אויב איר וועט אים איבערבעטן און זיך טוישן, איר וועט רעדן שיין מיט דרך ארץ צו אים, איר וועט אים נישט פארשעמען ברבים און נישט ביחוד, איר וועט צוריק אנהויבן היטן די הלכות וכו' – וועט דער אייבערשטער צוריק קומען צו ענק אין שטוב, עס וועט זיין די שכינה אין שטוב, מען וועט ארויסטראגן די גוי'אישע מאוויס – וועט ווערן א ריינע לופט.

בעטס איבער אייער מאן; נישט איין מאל, נישט צוויי מאל, אן א שיעור מאל; ווייל ווען מען האט זיך איין מאל פארזינדיגט – קען מען מיט איין מאל איבערבעטן, אבער ווען מען האט אויפגעגעסן צוויי יאר קישקעס – קען מען נישט מיט איין מאל איבערבעטן און ערווארטן מען זאל עס פארגעבן, מען דארף אסאך איבערבעטן, און בעטן דעם אייבערשטן ער זאל צוריק קומען אין שטוב.

איך האב נאך אסאך צו רעדן מיט אייער מאן און מיט אייך, איך וועל אלעס טון ענקער שטוב זאל נישט צעפאלן און די ליבשאפט זאל צוריקקומען שטערקער ווי פריער, און די שכינה זאל זיין ביי ענק.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בלק, י"א תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייערע בריוו.

איך האב געשריבן פאר אייער מאן ער זאל אלעס טון אבי עס זאל זיין שלום; זעט אויס ער איז זייער צעבראכן און דאס מאכט אים אויפגעבן וכו'.

איך בעט אייך זייער שטארק, רעדט צו אים שיין, בעטס אים איבער; אפילו ער דארף אייך איבערבעטן.

... איז א גוטער מענטש, ער איז נאר זייער צעבראכן וכו'; איר זענט א קלוגע פרוי, זאלט איר מיט אייער חכמת נשים רעדן צו אים הארציג און שיין, וועט ער אייך נישט איגנארירן, ער וועט אייך ענטפערן.

טוט אלעס אויף דער וועלט אז אייער שטוב זאל נישט צעפאלן; ענק האלטן שוין ביי די צווייטע מאל חתונה האבן, די ערשטע האט זיך נישט אויסגעארבעט; איז א שאד אז די צווייטע מאל זאל מען זיך נישט קענען דורכקומען.

איך קען גוט אייער מאן, ער איז א וואוילער, א גוטער, ער איז נאר זייער צעבראכן, דעריבער פאלט ער אריין אין א מצב פון נישט ענטפערן און נישט וועלן לעבן אינאיינעם וכו' וכו', און אויף אלעס ענטפערט ער: "קען זיין", אדער: "איך ווייס נישט"; א קלוגע פרוי האט אלץ א וועג ווי אזוי פרייליך צו מאכן איר מאן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת חקת, ה' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

דיין ווייב בעט נאכאמאל איך זאל רעדן צו דיר, זי שרייבט אז עס קען אריבערגיין א גאנץ יאר און דו דרייסט זיך ארויס מיט תירוצים וכו', דורכאויס די יאר לעבט מען נישט אינאיינעם וכו'; זי בעט מיר איך זאל רעדן צו דיר.

טייערער ליבער ... נרו יאיר, דער זעלבער באשעפער וואס האט געזאגט מיר זאלן אנטון תפילין, אנטון ציצית און היטן שבת, זאגט אונז מיר זאלן פרייליך מאכן די ווייב וכו'. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים עב:): "חייב לשמח אשתו בדבר מצוה", מען דארף פרייליך מאכן די ווייב מיט וואס דער אייבערשטער הייסט, און אזוי ווערט גע'פסק'נט אין שלחן ערוך (אורח חיים סימן רמ, סעיף א) אז מען זעט ביי די ווייב, "שהיא משדלתו ומרצה אותו ומקשטת עצמה לפניו, כדי שיתן דעתו עליה - חייב לפקדה"; איז וואס איז די פשט אז דו לויפסט אוועק פון שטוב יעדע מאל מיט אן אנדערע תירוץ?

דיין ווייב שרייבט, זי ווייסט נישט וואס צו טון, פון איין זייט האט זי דיך ליב, זי ווייסט דו ביסט ערליך, דו לערנסט, דו דאווענסט, און אויך ווען דו גייסט אוועק פון שטוב גאנצע נעכט - גייסטו צו מקומות הקדושים וכו' וכו', אבער זי טענה'ט זי דארף א מאן, זי דארף נישט קיין מלאך.

טייערע ליבער ... נרו יאיר, ווער האט דיך אזוי פארדרייט מיט אזעלכע פארדרייטע שיטות? ווער האט דיר געלערנט פרישות? ביסט דאך מקורב צום הייליגן רבי'ן, דו זיצט ביים הייליגן רבינ'ס שטוב - וואס האט אונז אנגעווארענט נישט צו האבן מיט די חומרות ופרישות, נאר זיך פירן בדרך התורה. נעם דיין הדרכה פון די הייליגע תורה; ווען איך בין געקומען צו מוהרא"ש, איך האב געבעטן מוהרא"ש זאל מיך מדריך זיין וכו', האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "ווען דו לערנסט גמרא און מדרשים - קוק ווי די הייליגע חכמים האבן געלעבט", שפעטער האט מיר יא מוהרא"ש געלערנט ווי צו לערנען מיט חתנים און אברכים. קוק וואס די הייליגע חכמים זאגן, ווי דער הייליגער רב האט געלעבט אין שטוב (חגיגה ה:), ווי רבא האט געלעבט (שבת פו.; כתובות סה.), ווי רב חסדא האט מדריך געווען זיין שטוב (שבת קמ:).

טייערער ברודער, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות סב:): "אמר רבי יהושע בן לוי, כל היודע באשתו שהיא יראת שמים", ווער עס האט אן ערליכע פרוי, אן איידעלע פרוי מיט יראת שמים, "ואינו פוקדה", און ער שיידט זיך אפ פון איר – "נקרא חוטא", ווערט אנגערופן א זינדיגער מענטש.

איך בעט דיר נאכאמאל, טו די רצון השם, לעב מיט דיין ווייב - וועט דיר גוט זיין. דו ווייסט וואס דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות ניאוף, סימן יג) אויב מען פארפעלט צו געבן פאר די ווייב וכו' און די ווייב האט פון דעם צער - באקומט מען א שטראף חס ושלום. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן, (כתובות סב:) רבא האט געהאט א תלמיד רב רחומי, איינמאל האט רב רחומי זיך פארלערנט און נישט אהיים געקומען, זיין ווייב האט געווארט און געווארט, זי האט געטראכט: 'השתא אתי', יעצט קומט ער שוין, זי האט געזאגט "השתא אתי", יעצט קומט ער שוין, און ער איז נישט אהיים געקומען. עס האט איר זייער וויי געטון, "אחית דמעתא מעינה", זי האט אראפגעלאזט א טרער פון אירע אויגן און ער האט באקומען אן עונש, ער איז געשטארבן; זעט מען פון דעם דאס הארבקייט פון נישט געבן אין שטוב וואס מען איז מחויב, עס איז זייער הארב.

ביסט אן ערליכער איד, וויל איך דו זאלסט זיך פירן מיט די תורה, נישט מיט קיין פארדרייטע שיטות.

איך האף דו וועסט פאלגן וואס שטייט אינעם בריוו, וועט דיר גוט זיין בזה ובבא.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חקת, ד' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

מאכט נישט וויינען אייער מאן, איר האט א טייערער מאן, אן אויסנאם גוטער מאן, שטעכט אים נישט, פליקט אים נישט אריין, ער איז אזוי איידל, אזוי סענסעטיוו, געבט אכטונג איר זאלט נישט באקומען קיין שטראף.

די הייליגע חכמים (בבא מציעא נט.) זאגן פאר די מענער מען זאלן אכטונג געבן נישט טשעפען די ווייב, ווייל א פרוי וויינט שנעל און עס קען זיין א סכנה; דאס מיינט נישט אז די ווייב מעג יא טשעפען, פליקן, שטעכן און מאכן דעם מאן וויינען, עס איז די זעלבע עבירה און די שטראף איז די זעלבע.

טוט תשובה.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חקת, ג' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

הער אויס וואס איך זאג דיר און נעם אן מיינע ווערטער וואס קומט פון הארץ.

מען קען נישט אוועקנעמען א קינד פון א מאמע; עס איז נישט גערעכט צו רעדן צו די ווייב קעגן איר מאמע, און זיכער איז נישט בארעכטיגט איר אפצוהאלטן פון גיין צו איר מאמע.

רעד נישט קעגן דיין שווער און שוויגער, האב הכרת הטוב אז זיי האבן דיר געגעבן זייער טאכטער פאר א ווייב, און זאלסט נישט צוריק האלטן דיין ווייב פון גיין צו אירע עלטערן. מוהרא"ש זאגט: "די אינגעלייט וואס הייסן די ווייב אפהאקן מיט אירע עלטערן זענען רשעים און אכזרים", און די וועלן אליין שפירן די טעם ביי די אייגענע קינדער, די זעלבע טעם וואס זיי האבן געגעבן פאר זייערע עלטערן.

מהיום והלאה זאלסטו נישט רעדן קיין איין ווארט צו דיין ווייב קעגן אירע עלטערן. דו האסט א טייערע שווער און שוויגער, און אז זיי האלטן אנדערש פון דיר - ווערן זיי נישט משוגע, און אז דו האסט אויף זיי - זאלסטו גיין התבודדות און זיך אויסוויינען צום אייבערשטן.

גלייב מיר ליבער ברודער, איך האב נישט דא קיין שום נגיעות, איך האב איין אינטערעס, דיין שטוב זאל נישט צעפאלן, זאלסט אויפשטעלן ערליכע אידישע דורות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חקת, ג' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

הער אויס דיין ווייב ווען זי רעדט צו דיר, עס איז נישט גערעכט אז די פאר מינוט וואס זי רעדט צו דיר, זי וויל דיר דערציילן פון איר טאג - זאלסטו איר נישט געבן; אפשר זאלסטו נישט אהיים ברענגען דיין טעלעפאן? עפעס דארפסטו טון, קענסט נישט לאזן לויפן, איגנארירן די זאך.

געלויבט דעם אייבערשטן איך האב היינט געמאכט טיקעטס פאר מיר און מיינע קינדער צו פארן צום הייליגן רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה, מיטן אייבערשטנ'ס הילף פאר איך זונטאג נאכט פרשת האזינו זיין ביים רבי'ן אויף ראש השנה אין אומאן, זוכה זיין צו אלע תיקונים און צו אלעס גוטס. ווי עס זעט אויס פאר איך די זעלבע וועג ווי פאראיאר, פון פוילן קיין אוקריינע.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חקת, ב' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

וויסן זאלסטו, די נאטור פון א פרוי איז זייער הייקל, ספעציעל אין די טעג וואס גייט אן הלכות וכו' – דארף מען זיין זייער פארזיכטיג, און אז די פרוי וויינט – דארף מען זיין קלוג דאס נישט נעמען צום הארצן, נאר אויסהערן מיט געדולד און רעדן שיינער הארציגע ווערטער, און מיט סבלנות אויסווארטן אז די פאר טעג זאלן אריבערגיין וכו'.

דאנק דעם אייבערשטן אויף די מתנה; האסט באקומען א וואוילע גוטע ווייב פון א חשוב'ע משפחה, זיי איר מכבד און זיי מכבד אירע עלטערן, און זארג נישט וועגן קינדער; דו וועסט זוכה זיין צו א שיינע משפחה, ערליכע דורות, און אז דיין ווייב וויינט, זי זארגט זיך וועגן קינדער, בפרט ווען מען זעט נאכאמאל אז מען האט נאכנישט קיין גוטע נייעס – זאלסטו איר אויסהערן, אויסרעדן און פרייליך מאכן.

קום אין שול מיט דרך ארץ, אנגעטון ווי עס פאסט צו דאווענען פארן מלך מלכי המלכים; וועסטו האבן בקרוב גוטע נייעס.