בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#917 - הייליגער באשעפער, געב מיר כח און מאך א נס
תפילות אויף אידיש, שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך ווייס נישט וואס אייך צו זאגן, פון איין זייט ווי קען מען לעבן מיט א מאן וואס דערנידערט און באזידלט וכו' וכו', און פון די אנדערע זייט ווי קען מען גיין צעברעכן א שטוב ווען עס איז דא ליכטיגע קינדער, זיסע קינדער; איך שטיי צעמישט, איך ווייס נישט וואס צו ענטפערן.


בלייבט איבער די עצה פון משיח צדקינו, די עצה פון זיך אויסשמועסן מיטן אייבערשטן אויף פראסט אידיש, אים בעטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר, מאך מיר א נס, פיר מיך אויף די ריכטיגע וועג, געב מיר שלום בית, געב מיר שכל צו וויסן ווי אזוי צו זיין ווייך און שיין צו מיין מאן, און אין די זעלבע צייט זיין שטארק ווי א לייב נישט אוועק רירן די שטוב פון מסורה, פון אידישקייט, פון צניעות. הייליגער באשעפער איך בין אזוי צעבראכן, איך האב נישט מער קיין כח, געב מיר כח און מאך א נס עס זאל צוריק קומען די חן און די ליבשאפט"; אזוי זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן, און אויך זאלט איר צולייגן נאך ווערטער פון הארץ, ביז דער אייבערשטער וועט אייך העלפן, עס וועט צוריק קומען די חן און די ליבשאפט, און די שטוב וועט בלייבן גאנץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#916 - האלט אז דו ביסט גוט, וועט דיין ווייב אויך זיין גוט צו דיר
שלום בית, הדרכות, נקודות טובות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


צעברעך זיך נישט, קלאפ זיך נישט אראפ, ביסט א גוטער מענטש, ביסט נישט אזוי שלעכט ווי דו האלסט אויף זיך.


ווען דו ביסט געווען ביי מיר מיט דיין ווייב און דו האסט געוויינט אז דיין לעבן גייט דיר מטה מטה, אלעס איז נישט גוט; לדעתי איז דאס נישט דיין ווייב וואס טוט דיך אראפקלאפן, נישט זי איז דער פראבלעם, דו דארפסט גיין אביסל שפאצירן און אויסשמועסן מיטן אייבערשטן די געפיל וואס דו שפירסט, ווי דו ביסט א גארנישט, ווי דו ביסט א דורכפאל; דו דארפסט אנהויבן גלייבן אין דיר אליינס, גלייבן אז דער אייבערשטער האט דיך ליב, גלייבן אז דו ביסט חשוב און טייער ביים אייבערשטן.


מאך זיך א קביעות צו לערנען פאר א שטיק צייט די תורה פון אזמרה אין ליקוטי מוהר"ן (חלק א', סימן רפ"ב), און זאג די תפילה אויף די תורה (ליקוטי תפילות, תפילה צ) - וועט זיך דיר עפענען א נייע וועלט, דו וועסט אנהויבן שפירן ווי דו ביסט א גוטער מענטש, א וואוילער מענטש; איז במילא וועט דיין ווייב ווערן אויך גוט, דו וועסט זיין זייער פרייליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#915 - ווי קען איך לעבן מיט איינעם וואס איז טיף אין בלאטע?
שלום בית, תשובה, עבירות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


 ... נרו יאיר


איך ווייס דיר נישט וואס צו זאגן, איך האב שוין גערעדט מיט דיין ווייב פאר צוויי יאר צוריק נאכדעם וואס זי האט זיך דערוואוסט אז דו קוקסט ניאוף, זי האט דעמאלט אזוי געוויינט, זי האט נישט גע'חלומ'ט אין איר לעבן אז דו קוקסט די שרעקליכע זאכן ווען פון אינדרויסן זעסטו אויס א חסידי'שער אינגערמאן, זי האט נישט געוואלט ווייטער ממשיך זיין. איך האב זייער אסאך געדארפט רעדן מיט איר זי זאל דיך דן זיין לכף זכות אז דו ביסט אריינגעפאלן אין דעם, און עכט ביסטו א גוטער מענטש, און דו האסט מיר צוגעזאגט אז דו טוסט תשובה, דו גייסט מער נישט קוקן.


יעצט זעסטו אז דו ביסט ווייטער אין די טיפע אפגרונד, דו קוקסט דאס ווייטער, וויינט זי: "ווי אזוי קען איך לעבן מיט אזא איינעם? ווי אזוי קען איך שעצן אזא איינעם?" איך ווייס איר נישט וואס צו זאגן, איך האב אזוי רחמנות אויף איר, און אויך האב איך זייער רחמנות אויף דיר, אז דו ביסט אין אזא טיפע בלאטע, דו ביסט ממש משוגע, נאכדעם וואס דו האסט א טייערע ווייב מיט ליכטיגע קינדער לאזטו דאס אפ און דו קוקסט רחמנא לצלן דאס ערגסטע פון דאס ערגסטע, די נידעריגסטע שמוץ, דריי מאל שמוץ; וואס זאל איך איר זאגן? אדרבה, זאג מיר דו, וואס קען איך איר זאגן? זי זאגט: "ווי קען איך קאכן און באקן, ווי קען איך וואשן וועש, און לעבן וכו' - מיט איינעם וואס איז אזוי טיף אין בלאטע?"


טו תשובה, אז נישט וועט זיין זייער ביטער.
.

#914 - שלום בית מיט די תורה
שלום בית, שבועות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יום טוב שבועות איז געווען א הערליכע חתונה, די אידן מיט די תורה האבן חתונה געהאט, יעצט דארף מען ארבעטן אויף די שלום בית, מען זאל זיך מאכן יעדן טאג א צייט צו האבן איינע מיט די צווייטע; לערנען שיעורים כסדרן און קומען אין שול דאווענען מיט מנין דריי מאל א טאג.


יום טוב בין איך געווען אין שטעטל, עס איז געווען אזוי שיין, מען האט געשפירט ווי דער רבי איז געווען מיט אונז מיט רבי נתן און מוהרא"ש, עס איז דא צווישן אנשי שלומינו ליבשאפט און שלום און גרויס תמימות.


רעד שיין צו דיין ווייב, טשעפע איר נישט, און אז זי האט דיר געזאגט א שארף ווארט - זאלסטו שווייגן און דאס נעמען פאר כפרת עוונות, ווייל אז מען טשעפעט די ווייב, מען טוט איר וויי - באצאלט מען זייער א שווערע שטראף.


איך דארף מקצר זיין, עס איז דא היינט א חתונה אין ישיבה. מען זעט ווי די ווילן פון מוהרא"ש פון מאכן חתונות פשוט, איידל און שיין - גייט אריין אין די וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#913 - האלט קאפ אויף דריי זאכן, וועט דיין שטוב זיין א גן עדן
שלום בית, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


צו מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי מיר מוחל אז איך האב געשריגן אויף דיר ווען דו ביסט געווען ביי מיר מיט דיין ווייב אין ירושלים, איך האב דיר נישט געוואלט פארשעמען, איך וויל דיר פשט ראטעווען דיין שטוב. איך וויל נישט דו זאלסט זיך חס ושלום גט'ן, דו האסט א שטוב מיט קינדער, און חכמינו זכרונם לברכה זאגן (גיטין צ:): "כָּל הַמְגָרֵשׁ אֶת אִשְׁתּוֹ", ווען מאן און ווייב גט'ן זיך, "אֲפִילוּ מִזְבֵּחַ מוֹרִיד דְּמָעוֹת", אפילו דער מזבח וויינט, און מוהרא"ש זכרונו לברכה פרעגט: "פארוואס וויינט דער מזבח? עס זענען דאך דא אסאך כלים אין בית המקדש, וואס עפעס כאפט ער אן די לשון אז דער מזבח וויינט?" זאגט מוהרא"ש, דער מזבח וויינט און זאגט: "מען איז שוין מקריב אויף מיר גענוג קרבנות, פארוואס פעלט אויס מען זאל ברענגען נאך קרבנות..."


מיין טייערער ליבער ברודער, ערווארט נישט דיין ווייב זאל דיר חשוב האלטן, ערווארט נישט דיין כבוד זאל קומען פון איר, דו טו דעם רצון השם, און אז די רצון השם איז רעדן שיין צו די ווייב און מיט כבוד - זאלסטו דאס טון אן קיין חשבונות, און אז זי רעדט צו דיר ווי א שקלאפטע - זאלסטו ווייטער רעדן מיט דרך ארץ און כבוד, ווייל דער רבי האט אונז זייער געווארנט מיר זאלן מכבד זיין די ווייב. אזוי ווי רבי נתן שרייבט (שיחות הר"ן, סימן רסג): "סִפֵּר לִי אֶחָד שֶׁהָיָה מֵשִׂיחַ עִמּוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה", איינער האט מיר דערציילט אז ער האט געהאט א שמועס מיטן רבי'ן, "מֵעִנְיַן בְּנֵי הַנְּעוּרִים, שֶׁשָּׁכִיחַ מְאֹד שֶׁנַּעֲשֶׂה קִלְקוּל בֵּינֵיהֶם וּבֵין נְשׁוֹתֵיהֶם, וְנִפְרָדִים זֶה מִזֶּה אֵיזֶה זְמַן", איבער דעם וואס מען זעט אינגעלייט צעטיילן זיך פאר א שטיק צייט, "וְלִפְעָמִים נַעֲשֶׂה מִזֶּה פֵּרוּד לְגַמְרֵי חַס וְשָׁלוֹם", און אסאך מאל ווערט נאכדעם א גט חס ושלום, "אָמַר, שֶׁזֶּה מַעֲשֶׂה בַּעַל דָּבָר", דער רבי האט געזאגט אז דאס איז מעשה בעל דבר, "שֶׁמַּנִּיחַ אֶת עַצְמוֹ עַל זֶה מְאֹד, לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁל בְּנֵי הַנְּעוּרִים, כְּדֵי שֶׁיִּתָּפְסוּ בִּמְצוּדָתוֹ חַס וְשָׁלוֹם עַל יְדֵי זֶה", דער יצר הרע מאכט מען זאל זיך צעטיילן, ווייל אז מען איז אן א ווייב כאפט ער אריין דעם מענטש ביי אים אין זאק אריין, "כִּי הוּא אוֹרֵב עַל זֶה מְאֹד, לְתָפְסָם בִּנְעוּרֵיהֶם עַל יְדֵי קִלְקוּל הַשְּׁלוֹם בַּיִת חַס וְשָׁלוֹם, שֶׁגּוֹרֵם בְּעַרְמוּמִיּוּתוֹ לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁבֵּינֵיהֶם", ווייל דער יצר הרע לאקערט אויף יונגע פארפעלקער זיי צו צעטיילן און אזוי כאפט ער זיי אריין אין שמוציגע עבירות.


ליבער ברודער, קענסט נאך מאכן דיין שטוב, דיין לעבן - פאר א 'גן עדן', אז דו וועסט היטן די דריי זאכן: ערשטנס, 'נישט טשעפען', צווייטנס 'נישט טענה'ן' און דריטנס 'גוטע ווערטער'; האלט קאפ אויף די דריי זאכן, נישט פליקן, אדער לאכן פון איר, און נישט טענה'ן, לאז דיין ווייב זיין גערעכט, דער רבי זאגט קלאר (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רב), מען זאל זיך נישט טענה'ן מיט די ווייב, און מען זאל איר אלץ געבן די לעצטע ווארט, און איר געבן גערעכט.


איך דארף אריין לויפן צו די בחורים, זיי זענען אזוי צעבראכן, זיי ווארטן אויף א גוט ווארט, איך וועל דיר נאך שרייבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#912 - פאלג דיין ווייב און פארקויף דיין הויז אין נישט א גוטע געגנט
שלום בית, דירה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת במדבר, כ"ז אייר, מ"ב לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, לעיקוואד


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


פאלג דיין ווייב און פארקויף דיין הויז פון די געגנט וואס די שכנים זענען נישט צניעות'דיג, און זוך א הויז אין אן ערליכע געגנט מיט גוטע שכנים.


די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (הוריות יב.): "תִיבוּ אַקִּילְקְלֵי דְּמָתָא מְחַסְיָא, וְלֹא תִּיבוּ אַפַּדְנֵי דְּפוּמְפְּדִיתָא", ענדערש זאלט איר זיצן אין די מיסט פון די שטאט מתא מחסיא ווי צו וואוינען אין די פאלאצן פון פומבדיתא; ווייל אין די שטאט מתא מחסיא האבן געוואוינט ערליכע אידן, אבער אין פומבדיתא האבן געוואוינט נישט ערליכע אידן, האט רב משרשיא געזאגט פאר זיינע קינדער זיי זאלן ענדערש זיצן אין די מיסט פון מתא מחסיא וכו'.


האסט א ווייב אן אשה כשרה, זי ווייסט גאר גוט וואס זי וויל, זי וויל ערליכע קינדער, זי זאגט דיר שוין אזוי לאנג אז די נייע הויז מיט די נישט גוטע שכנים נעמט אוועק די יראת שמים פון די קינדער, זאלסטו טון וואס די תורה זאגט (בראשית כא, יב): "כֹּל אֲשֶׁר תֹּאמַר אֵלֶיךָ שָׂרָה שְׁמַע בְּקֹלָהּ".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#911 - די איידעלע ווייבער זענען געטריי צום מאן
צניעות, שלום בית

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת אמור, י"ח אייר, ל"ג בעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בין אין מירון, איך בעט פאר דיר און פאר דיין משפחה.


דאנק דעם אייבערשטן אויף די מתנה, דיין טייערע ווייב. האסט זוכה געווען צו אן אשה כשירה, איידל און טייער, זאלסט איר אויסרימען, זאלסט איר שעצן. זיי קלוג, זיי נישט ווי די קליינע קעפעלעך וואס שעמען זיך מיט איידלקייט, וואס מיינען אז עס פעלט עפעס, כאילו עס איז דא עפעס מער ווען מען גייט נישט איידל, עס איז פינקט פארקערט; נאר די איידעלע ווייבער זענען געטריי צום מאן, ווייל זיי זענען געטריי צום אייבערשטן און צו די תורה, זיי הערן אויס די קול פון צדיקים וואס לערנען שלום בית. די נישט איידעלע געבן גארנישט, זיי זענען דא נאר למען הבחירה והנסיון, וד"ל.


לויב אויס דיין ווייב מיט איר איידלקייט, ווייל אין איר זכות איז די שכינה ביי ענק אין שטוב.

#910 - שלום בית איז די וויכטיגסטע זאך
שלום בית

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בהר-בחוקותי, כ"ג אייר, ל"ח לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בין היינט אינדערפרי צוריק געקומען פון ארץ ישראל, די יאר איז געווען זייער שיין אין מירון, מען האט נישט געשטערט פון קומען צו די הילולא פון רבי שמעון בר יוחאי, איך האב מתפלל געווען פאר דיר און דיין משפחה.


נעכטן דינסטאג האב איך געהאט אפגעשמועסט צו גיין מיט די בחורים פון אונזער ישיבה אין ירושלים אויף מקומות הקדושים, ציון פון אור החיים הקדוש פון שמעון הצדיק, אבער ביים אויפנעמען מענטשן איז געקומען צו מיר א פארפאלק וואס ווילן זיך גט'ן, האב איך אפגעמאכט אז איך וועל לייגן מיין גיין צו קברי צדיקים און בלייבן זיצן, פרובירן מאכן שלום בית.


די בחורים זענען געזיצן הינטן פון מיין אכסניא אין א ווען, זיי האבן געדינגען א גרויסע ווען און געווארט, אפשר דאך וועל איך אראפקומען. איך בין געזיצן אפאר שעה ביז איך האב זיי געקענט קאנווינצן נישט צו צעברעכן די שטוב.


איך האב שפעטער געדאווענט מנחה מיט די בחורים אין די דירה און זיי איבערגעבעטן, און זיי געזאגט אז דאס אליינס, דאס נישט גיין – וועט זיי צוניץ קומען פאר זייער לעבן, מער ווי מען וואלט יא געגאנגען, זיי זאלן געדענקען - וואס איז די חשוב'סטע זאך אין היכל הקודש? וואס איז די הייליגסטע ביי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו? "שלום בית", מוהרא"ש פלעגט זיצן גאנצע נעכט ביזן עלות השחר מיט א פארפאלק, מאכן ביי זיי שלום און זיי איבערצייגן צו האלטן זייער שטוב.


אשרינו מה טוב חלקינו אז מיר ווייסן פון א רבי און תלמידיו הקדושים וואס לערנען אונז אכטונג צו געבן אויף שלום בית, ווייל נאר מיט שלום בית קען מען האבן ריינע מוחין.

#909 - שלום בית איז א יסוד היסודות
שלום בית

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת אמור, ט"ז אייר, ל' לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב מיך זייער געפרייט דיך צו טרעפן אין מירון און צו הערן פון דיר אז דו האסט א גוטע שלום בית, דו ביסט צופרידן מיט דיין ווייב און זי איז פרייליך מיט דיר.


וואס זאל איך דיר זאגן, מיר האבן א גרויסע נס אז מיר זענען אנגעקומען צום הייליגן רבי'ן אין חדר היכל הקודש. מיר האבן זוכה געווען צו הערן פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו ווי אזוי צו נעמען דעם רבינ'ס וועג; אז שלום בית איז א יסוד היסודות, והבדלנו מן התועים וואס לערנען פאלשע לימודים פון אנטלויפן פון שטוב, און פון די פאלשע כתות וואס לערנען חומרות ופרישות רחמנא לצלן.


זע ווייטער צו מאכן פרייליך אין שטוב, זיי מכבד דיין ווייב, געב איר כבוד (נישט נאכלויפן וד"ל). רעד צו איר מיט דרך ארץ ווי מען רעדט צו א טייערקייט, דאס וועט דיר געבן שפע, דו וועסט געראטעוועט ווערן פון חובות, און אז דו וועסט לעבן אין שטוב בדרך התורה ולא בדרך הכלומר'ישע עובדים, איבערלאזן די ווייב, אנטלויפן פון שטוב ה' ירחם, נאר לעבן בדרך התורה – וועסטו זוכה זיין זיך צו קענען אנטקעגן שטעלן די שווערע ביטערע נסיונות פון אונזער דור, וואס איז כולל דור המבול ודור הפלגה, השם ישמרינו.


פון דיין ראש ישיבה וואס ליבט דיך זייער.

#908 - צוויי פארקערטע זאכן, דאס איז שלום
שלום בית

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת אחרי קדושים, י' אייר, כ"ה לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר, יבנאל


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו ביסט מצליח אין דיין עבודת השם, איך קום מיטן אייבערשטנ'ס הילף קיין ארץ ישראל, איך וועל זיין אין יבנאל, איך האף זיך צו זען מיט דיר.


געב אכטונג אויף דיין שלום בית, רעד שיין אין שטוב און הער אויס דיין ווייב ווען זי רעדט צו דיר, און אז עס איז דא זאכן וואס איינער איז פארקערט פון צווייטן - לעבט מען בשלום, מען קומט זיך דורך. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן פ): "שֶׁמְּחַבֵּר תְּרֵי הֲפָכִים", ווען מען שטעלט צוזאמען צוויי פארקערטע זאכן - דאס איז שלום, אזוי ווי עס שטייט (איוב כה, ב): "עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בִּמְרוֹמָיו", דער אייבערשטער מאכט שלום אין הימל צווישן צוויי מלאכים. זאגט דער רבי (שם): "כִּי זֶה הַמַּלְאָךְ מֵאֵשׁ, וְזֶה מִמַּיִם", איין מלאך איז פייער און איין מלאך איז וואסער, "שֶׁהֵם תְּרֵי הֲפָכִים, כִּי מַיִם מְכַבֶּה אֵשׁ", זיי זענען צוויי פארקערטע זאכן, ווייל וואסער לעשט אויס פייער, "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בֵּינֵיהֶם וּמְחַבְּרָם יַחַד", גייט דער אייבערשטער און מאכט שלום צווישן זיי און ער באהעפט זיי צוזאמען. זעט מען אז דאס איז דער עיקר פון שלום, מחבר זיין צוויי פארקערט זאכן, עיין שם; אזוי אויך איז אין שטוב, מאן און ווייב; איינער האט אזא נאטור, און דער צווייטער האט א פארקערטע נאטור, און דאך לעבט מען אינאיינעם בשלום ובאהבה.


בנוגע ווערן א מגיד שיעור וכו'; ענדערש זאלסטו אנהויבן מיט קינדער, הויב אן מיט מלומדות, אז עס פעלט זיך אויס א במקום, זאלסטו זיין א במקום, און מיט דער צייט וועסטו זען אויב דו האסט די כוחות צו ארבעטן, לערנען מיט בחורים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#907 - מיט קלוגשאפט קען מען מאכן דעם מאן צופרידן
שלום בית, הדרכות, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תזריע מצורע, ג' אייר, י"ח לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף קום איך קיין ארץ ישראל אויף ל"ג בעומר, איז גוט איר זאלט פרעגן אייער מאן אויב ער וויל קומען שמועסן מיט מיר, אזוי וועל איך אים קענען מחזק זיין.


עס איז וויכטיג צו וויסן אז מען קען איבערדרייען א מאן זייער גרינג דורכדעם וואס מען קוקט גוט אויף אים און מען איז אים דן לכף זכות, נאר דער פראבלעם איז, אז דער שטן פארשטעלט זיך ווי א פרומער, און די פרוי כאפט נישט אז אין איר איז יעצט דא די 'פרומע שטן', און זי אליין מאכט זיך חרוב איר שטוב.


א קלוגע פרוי וועט אכטונג געבן קיינמאל נישט ארויסווייזן פאר איר מאן אז זי איז מער קלוג אדער מער ערליך, זי וועט מיט חכמה זיך פארשטעלן ווי זי טוט דאס צוליב דאס, און זי מאכט אזוי צוליב יענץ, אבער נישט זיך ארויסשטעלן פארן מאן ווי זי איז די קלוגע און ערליכע, און ער איז דער בטלן און נישט ערליכער. די תורה זאגט (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים", א קלוגע פרוי, "בָּנְתָה בֵיתָהּ", בויט אויף איר שטוב, "וְאִוֶּלֶת", און א נארישע פרוי, "בְּיָדֶיהָ תֶהֶרְסֶנּוּ", מיט אירע הענט טוט זי איינווארפן איר שטוב.


אפילו עס וועט אייך אויסקומען צו גיין מיט אייער מאן צו א רב רעדן און שמועסן ווי אזוי זיך צו פירן, זאלט איר זיין קלוג און פארשטעלן די שאלה אויף זיך, נישט אויפן מאן. צום ביישפיל, א פרוי וואס איר מאן מוטשעט איר צו גיין אנגעטון פריצות'דיג און זי וויל נישט, וועט זי פרעגן ביים רב אינאיינעם מיט איר מאן אויף זיך, 'מעג איך גיין אזוי און אזוי?' אזוי געבט זי אכטונג אז איר מאן זאל זאל נישט ווערן פארשעמט, און ממילא וועלן זיי טון נאר וואס די תורה זאגט, אבער א נארישע פרוי וועט קומען און זיך אהערשטעלן ווי די גרעסטע צדיקת, און אראפמאלן איר מאן ווי א פארברעכער, איז וואס קען מען ערווארטן דא זאל זיין.


מיט אייער קלוגשאפט קענט איר מאכן אייער מאן זאט און צופרידן, און איר וועט בלייבן אנגעטון איידל און ערליך. חכמינו זכרונם לברכה (נדה מה:): "מְלַמֵּד שֶׁנָתַן הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בִּינָה יְתֵירָה בָּאִשָּׁה יוֹתֵר מִבָּאִישׁ", דער אייבערשטער האט געגעבן פאר פרויען מער קלוגשאפט ווי פארן מאן.


איך דארף מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#906 - געב זיך אכטונג פון זיין פארמישט מיט שלום בית
שלום בית, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תזריע מצורע, ב' דראש חודש אייר, ט"ז לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


געב זיך אכטונג פון זיין פארמישט מיט שלום בית, רעד נישט מיט קיין פרויען, עס קען זיך ענדיגן זייער נישט גוט השם ישמרינו.


דאס וואס איך בין יא פארמישט מיט שלום בית - ווייל איך האב באקומען א קלארע באפעל פון מוהרא"ש דאס צו טון, און דאס באגלייט מיך און היט מיך, און אז די פרוי פון דיין חבר רופט דיך וויינען אז איר מאן קומט נישט אהיים, זאלסטו איר זאגן זי זאל שרייבן פאר איר מאן'ס מורה דרך, און אויך זאלסטו מחזק זיין דיין חבר ער זאל זיין מקושר מיט אן ערליכער איד, ער זאל האבן א מורה דרך אין לעבן, אבער דו זאלסט נישט ווערן פארמישט, ווייל עס קען זיך ענדיגן זייער נישט גוט.


די יאר האב איך געהערט מעשיות וואס שלום בית מאכערס זענען נעבעך אראפגעפאלן אין ביטערע מעשים השם ישמרינו, אפילו גאר חשובע וכו'. אזוי ווי דער רמב"ם פסק'נט (פרק כב מהלכות ביאה, הלכה טו), מען זאל נישט שטעלן אפילו אן ערליכער באגלייבטער מענטש זאל זיין א שומר ביי א חצר פון פרויען, "שאין אפוטרופוס לעריות", עס איז נישטא קיין שמירה פאר דעם.


שטארק זיך מיט דיין עבודת השם, הויב אן דיין טאג מיט התבודדות, און נאכדעם גיי דאווענען, און נאכדעם אז דו האסט נאך צייט זאלסטו לערנען מקרא, משנה, גמרא, און נאכדעם גיי צו די טייערע קינדער, לייג אריין אין זיי יראת שמים, אהבת התורה, אהבת הבורא. נאכדעם גיי אהיים צו דיין ווייב און קינדער און מיט דעם זאל אריבערגיין דיינע יארן און טעג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גוטן חודש.

#905 - האלט דיינע קינדער מיט דיר
קדושה, חינוך הילדים, שלום בית, שבת קודש

בעזרת ה' יתברך - עש"ק פרשת אחרי קדושים, י"א אייר, כ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


עס קומט די הייליגע שבת, זאלסטו איבערבעטן דיין ווייב, און פון היינט און ווייטער שיין רעדן צו איר, ווייל די שכינה הקודש רוט דארט וואו מען בעט זיך איבער, און וואו עס איז דא שלום, און אז די שכינה הקדושה איז דארט - איז שוין במילא דא אלע ברכות, און מאך שיינע סעודות שבת, זינג זמירות און רעד מיט דיינע קינדער, ווייל די דיבורים וואס מען רעדט שבת האט חן און עס טוט זייער אסאך אויף.


אויך זאלסטו זיי האלטן נעבן דיר ביים דאווענען, און ווי אזוי דו דאווענסט - וועלן זיי דאווענען, אז דער טאטע שמועסט ביים דאווענען און לאכט אפ פון ערליכקייט, וואס קען מען ערווארטן פון די קינדער... חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת כג:), ווער עס האט ליב ערליכע אידן וועט האבן ערליכע קינדער, ווייל קינדער כאפן אויף ביים טאטן וואס ער האט ליב.


א גאנצע וואך האלטן די מלמדים דיינע קינדער, יעצט זומער דארפסטו זיין דער מלמד פון דיינע קינדער ביי די לאנגע פרייטאג נאכמיטאגס און לאנגע שבת נאכמיטאגס. וויסן זאלסטו, די אלע פרייע צייטן ווי שבת נאכמיטאג און פרייטאג נאכמיטאג, איז א צייט וואס קינדער קענען ווערן געשעדיגט פון מנוולים; מען האט מיר דערציילט אזויפיל מעשיות ווי מען איז געפאלן א קרבן פאר א מנוול און ווי דער לעבן איז קאליע געווארן רחמנא לצלן, און אלעס האט זיך אנגעהויבן פרייטאגס און שבתים.


ובכן בעט איך דיר האלט דיינע קינדער מיט דיר, אז דו לייגסט זיך אראפ שלאפן שבת זאלסטו זיי אויך אראפלייגן שלאפן, נישט לאזן גיין ליידיג, און אפילו זיי בלייבן אין שטוב - איז אויך נישט לכתחילה, ווייל גיין ליידיג איז א סכנה, אפילו ביי געשוויסטער וד"ל.


אזוי אויך זאלסטו רעדן מפעם לפעם מיט דיינע קינדער, זיי נאכאמאל דערמאנען אז קיינער קען זיי נישט אנרירן, און אז איינער רירט אן - זאלן זיי נישט מורא האבן צו דערציילן, זיי זאלן קומען דערציילן, און אויך זאלסטו זיי אויסלערנען נישט אנצורירן אות ברית קודש, און ווען דו וואשט דאס קינד און ווען דאס קינד גייט אין בית הכסא - זאלסטו אים מפעם לפעם דערמאנען זיך צו פירן בקדושה ובטהרה.


א פרייליכן שבת.

#904 - גיי נישט מיט חברים אין ערגעץ
חברים, שלום בית

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת אחרי קדושים, ז' אייר, כ"ב לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ווען וועסטו זיך אויפוועקן פון די דמיון פון זיצן און פארברענען טעג און נעכט מיט חברים? גיי אהיים, האסט א ווייב, האסט קינדער, וואס דרייסטו זיך אינדרויסן פון שטוב? ביינאכט איז די צייט פון די נישט גוטע, גיי אהיים, אדער לערן אין שטוב אדער לייג זיך שלאפן און שטיי אויף פרי, גיי נישט ארויס ביינאכט פון שטוב פאר קיין שום זאך.


גיי נישט מיט חברים אין ערגעץ, אפילו אויף קברי צדיקים. אינגעלייט גייען מיט חברים, מען פארט אוועק פון שטוב, מען רעדט זיך איין מען פארט אויף קברי צדיקים, מען פארט לִקְבֹר את הצדיקים, באערדיגן די צדיקים, מען באגראבט די הייליגקייט וואס צדיקים זאגן מען זאל נישט זיין אן די ווייב, מען זאל האבן שמירה.


וויפיל מאל האסטו געהערט פון מוהרא"ש 'נישטא קיין חברים'; מוהרא"ש בעט אונז: 'לערנט עס נישט אויף ענקער אייגענע הויט', 'גלייבט מיר, נישטא קיין חברים', 'אויב א חבר איז עס די ווייב, מער פון דעם איז אלעס דמיון'; איך האב דאס נישט געוויסט איידער איך האב דאס געהערט פון מוהרא"ש, איך האב אויך נעבעך אוועק געגעבן די צוויי דריי יאר, פון מיין חתונה ביז מיין התקרבות - אסאך שעות פאר חברים, און מוהרא"ש האט מיך געראטעוועט, מוהרא"ש האט מיר געגעבן שכל אז אלעס איז בלאף, ביים סוף וועלן די נאנטע חברים זיך אויסדרייען זייער פנים און זיי וועלן דיך באגראבן.


גיי אהיים, גיי צו דיין ווייב, ווארף אוועק דיין סאשעל מידיע, וועק זיך אויף פון דיין חלום; וועם קוקסטו? וועם הערסטו אויס? יעדער קרעציגער און יעדער קראנקער וואס לייגט ארויס סטעטוס? זיץ אין שטוב מיט א הויפן ספרים, מען האט יעצט אנגעהויבן א נייע מסכתא, זאלסטו זיך מיט כאפן און לערנען יעדן טאג.


איך וועל קומענדיגע וואך פארן קיין ארץ ישראל, זיין ל"ג בעומר ביי רבי שמעון. אויך דארף איך מחזק זיין אונזערע מוסדות, זיי ווארטן אויף מיר א גאנץ יאר, איך וועל דאווענען פאר דיר און פאר דיין משפחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#903 - מען בעט פאר טאטע מאמע און פאר זיך און פאר די מאן
שלום בית, יחוד

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת שמיני-מברכים, כ"ז ניסן, י"ב לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז עס איז דא ביי ענק א גוטע שלום בית. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה יז.): "אִישׁ וְאִשָּׁה זָכוּ", אז מאן און ווייב לעבן מיט שלום, מען האט זיך ליב, מען קריגט זיך נישט, מען זעט די מעלות ביים צווייטן – "שְׁכִינָה בֵּינֵיהֶם", רוט דער אייבערשטער צווישן זיי ביידע. ווייל די הייליגע חכמים זאגן (שבת י.), דעם אייבערשטנ'ס נאמען איז 'שלום', דער אייבערשטער רוט דארט וואו מען קריגט זיך נישט, מען לעבט בשלום.


נאך די חתונה בעט מען דעם אייבערשטן ביי ברכת המזון: "הרחמן הוא יברך את אבי מורי ואת אמי מורתי, אותי ואת בעלי", מען בעט פאר טאטע מאמע און פאר זיך און פאר די מאן, און אז מען האט קינדער זאגט מען: "ואת זרעי", און אזוי ווייטער. מען בעט: "כמו שנתברכו אבותינו", בענטש אונז מיט די ברכה וואס די הייליגע אבות האבן געלעבט, "בכל מכל כל", זיי האבן אלעס געהאט, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא יז.), די אבות הקדושים האבן שוין געהאט אויף די וועלט עולם הבא, ווייל ביי זיי שטייט זיי האבן געהאט בכל מכל כל, זיי האבן געהאט אלעס; דאס איז די מדריגה פון שפירן ווי מען האט אלעס, אפילו מען גארנישט דאך שפירט מען זיך אזוי גליקליך, מען שפירט ווי מען איז ארום גענומען מיטן אייבערשטן.


אין אן עלעוועיטער איז נישטא קיין יחוד.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#902 - די חסד פון הייליגן צדיק רבי ישעיה פון קערעסטיר זי"ע
שלום בית, צדיקים, חסד

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תזריע מצורע, ג' אייר, י"ח לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז די יארצייט פון דער הייליגער צדיק רבי ישעיה פון קערעסטיר זכותו יגן עלינו. דער צדיק איז געווען א גרויסער חידוש אין די מצוה פון חסד, הכנסת אורחים; מיר דארפן זיך לערנען און גיין אין די וועגן פון דעם צדיק צו טון חסד. די ערשטע פלאץ וואו אנצוהויבן חסד - איז אין שטוב מיט די ווייב און קינדער, מען דארף רעדן מיט דרך ארץ אין שטוב. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים מט:), דער וואס נעמט פאר זיין טאכטער אן עם הארץ - איז אזוי ווי ער וואלט ווען געגעבן זיין טאכטער פאר א פארציקנדע לייב; ווייל אן יראת שמים, אן תורה - איז מען א פארציקנדע חיה אין שטוב.


אז מען הערט אזויפיל מעשיות פון דעם גרויסן צדיק ווי ער האט אלעס אוועק געגעבן צו טון חסד - דארפן מיר זיך לערנען נאכצוטון דעם צדיק, טון חסד. היינט איז די מצוה צו טון חסד אין שטוב מיט די ווייב און קינדער, רעדן שיין, רעדן מיט דרך ארץ, זיך פירן מיט יראת שמים, שטענדיג געבן גוטע ווערטער און איבערבעטן.


בפרט אז דו ביסט מקורב צום רבי'ן, דו פאררופסט זיך א תלמיד היכל הוקדש, ווייסטו אודאי אז ביים רבי'ן איז געווען שלום בית זייער א וויכטיגע זאך, דער רבי האט פארטריבן פון זיך אויב מען האט נישט געהאט קיין שלום בית, אויך מוהרא"ש האט זיין גאנץ לעבן אוועק געגעבן פאר אידישע קינדער צו מאכן שלום בית, זאלסטו זיך פארנעמען צו רעדן שיין און זיך פירן שיין, זיך פירן ווי די ערליכע אידן פירן זיך, וואס רעדן מיט דרך ארץ, מיט שלום און ליבשאפט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#901 - שלום בית איז נאכאמאל רעדן שיין
שלום בית

בעזרת ה' יתברך - מוצאי שבת קודש פרשת שמיני, כ"ט ניסן, י"ד לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


קענסט דאס שיין אויסשמועסן מיט דיין ווייב, אז דו האסט מורא צו ברענגען אין שטוב איינעם מיט א גאָן, און אז זי וויל לאדענען די שוואגער, איר שוועסטער מיט איר מאן אויף שבת - קען מען זיי שיין זאגן אז ענק האבן מורא פון געווער, ענק ווילן בעטן מען זאל איבערלאזן די געווער, און נאר אזוי קומען.


אונזער געווער איז תפילה והתבודדות. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ב): "עִקַּר כְּלֵי זֵינוֹ שֶׁל מָשִׁיחַ הוּא הַתְּפִלָּה", משיח וועט אייננעמען די וועלט מיט תפילה, "וְכָל מִלְחַמְתּוֹ שֶׁיַּעֲשֶׂה", אלע זיינע מלחמות, "וְכָל הַכְּבִישׁוֹת שֶׁיִּכְבֹּשׁ", אלעס וואס משיח וועט אייננעמען, "הַכֹּל מִשָּׁם", אלעס וועט זיין מיט תפילה; זיין געווער, זיין שווערד, זיין בויגן – וועט זיין תפילה. אזוי ווי עס שטייט (בראשית מח, כב): "בְּחַרְבִּי וּבְקַשְׁתִּי", זאגט רש"י, מיט תפילה און בקשה; מיר דארפן נישט קיין אנדערע סארט געווער.


געדענק, שלום בית איז רעדן שיין איינער צום אנדערן, און מיט אסאך געדולד און נאכאמאל רעדן און נאכאמאל האבן אסאך געדולד; נאר אזוי קען מען האבן שלום בית.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#900 - אנא ה', העלף מיר איך זאל רעדן שיין צו מיין מאן
תפילות אויף אידיש, שלום בית

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תזריע מצורע, כ"ט ניסן, י"ד לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'


דא האט איר א תפילה צו בעטן דעם אייבערשטן:


"הייליגער באשעפער איך דאנק דיך פאר אלעס גוטס וואס דו טוסט מיט מיר, איך דאנק דיך פאר מיין מאן, איך דאנק דיך פאר אלעס.


הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל רעדן שיין צו מיין מאן, איך ווייס נישט וואס צו טון, יעדעס מאל מיין מאן טוט עפעס אנדערש פון ווי אזוי איך האב געטראכט - ווער איך זייער נערוועז, און נאכדעם רעד איך צו אים זייער נישט שיין, איך פליק, און שטעך אים, איך רעד זייער מיאוס צו אים.


אנא ה' ראטעווע מיך, איך זאל נישט ווערן נערוועז פון אים ווען ער טוט אנדערש ווי איך טראכט, איך זאל נישט ווערן צוקאכט און צוהיצט ווען ער טוט זאכן וואס איז אנדערש ווי איך האב זיך פארגעשטעלט.


ראטעווע מיך אייבערשטער איך זאל רעדן שיין צו מיין מאן, איך זאל אים נישט וויי טון, און אויב חס ושלום איך גיי אריין אין די שלעכטע מצב רוח, איך הויב אים אן זאגן קריטיק - זאל איך אים נישט אינגאנצן צעברעכן, ווייל יעדע מאל דאס פאסירט הער איך נישט אויף אים צו דערגיין די יארן - ביז ער הויבט אן וויינען, און ערשט דעמאלט כאפ איך זיך ווי שלעכט איך בין.


אנא ה' העלף מיר צו קומען צו אמת'ע שלום בית, העלף מיר צו קומען צו אמת'ע ליבשאפט, ווי אזוי קען מען אנקומען צו דעם? איך וויל אזוי שטארק באקומען די שיינע זיסע צוקערדיגע שלום בית לעבן וואס מען איז זוכה ביים מקורב ווערן צום צדיק, איך בין אבער נאך זייער ווייט פון דעם.


אנא השם העלף מיך אייבערשטער איך זאל זוכה זיין צו אויסאיידלען מיינע מידות, און אפילו זאכן ווערן געטון אנדערש ווי איך וויל - זאל מיך עס נישט אנגיין, עס זאל מיר נישט באדערן, ווייל אין א שטיק צייט ארום ווען איך וועל אוועק גיין פון דער וועלט, וועלן דאך אלע סיי ווי טון אנדערש ווי איך וויל, איז פארוואס די פאר יאר וואס איך לעב זאל איך מיך אויפעסן מיינע טעג און יארן אז מען טוט און מען מאכט אנדערש ווי איך וויל?


אנא השם, איך וויל זוכה זיין עס זאל מיר גארנישט אנגיין, ווייל די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (סוטה ה.), ווער וועט אויפשטיין תחיית המתים? 'מי שנעשה שכן לעפר בחייו', ווער עס איז ביים לעבן אזוי ווי נאכן שטארבן, ער לעבט מיט די כוונה אז נאכדעם וואס איך וועל שטארבן וועלן אלע דאך סיי ווי טון ווי זיי ווילן, מען וועט טון פארקערט פון מיר, איז יעצט ווען מען טוט אנדערש - גייט מיך נישט אן, איך לעב יעצט אזוי ווי איך וואלט שוין געווען אין קבר, הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו דעם, איך זאל רעדן שיין צו מיין מאן און צו אלעמען, אמן".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#899 - פטור ווערן פון די מייז פונעם קאמפיוטער
שלום בית, טעלעפאן, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תזריע מצורע, ג' אייר, י"ח לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ברענג נישט אהיים די טעלעפאן, און אפילו ביי די ארבעט זאלסטו האבן א שטארקע פילטער אויף דיינע כלים. היינט איז די יארצייט פון הייליגן צדיק רבי ישעי' מקערעסטיר זכותו יגן עלינו, ווילסט אודאי בזכות דעם צדיק זען א ישועה, איז די ערשטע זאך דארף מען אוועק ווארפן די שלעכטע כלים, די וועלט זאגט, אז מען הענגט א בילד פון דעם צדיק אנטלויפן די מייז; קען מען אויך פטור ווערן פון די מייז פונעם קאמפיוטער און ווערן אן ערליכער איד.


ברענג נישט אהיים שלעכטע כלים, נישט קיין טעלעפאן, נישט קיין טעבלעט, נישט קיין קאמפיוטער; די שטוב זאל זיין ריין, א מקדש מעט, א מקום צו מגדל זיין די קינדער פארן אייבערשטן.


אויך זאלסטו שיין רעדן אין שטוב. דער רבי האט דאך אונז אזויפיל אנגעזאגט און אזויפיל געווארנט מיר זאלן מכבד זיין די ווייב, רעדן שיין (שיחות הר"ן, סימן רסד): "כִּי אָמַר, הֲלֹא הַנָּשִׁים הֵם סוֹבְלִים צַעַר וְיִסּוּרִים גְּדוֹלִים מְאֹד מְאֹד מִיַּלְדֵיהֶם, צַעַר הָעִבּוּר וְהַלֵּדָה וְהַגִּדּוּל, כַּאֲשֶׁר יָדוּעַ לַכֹּל עֹצֶם מַכְאוֹבָם וְצַעֲרָם וְיִסּוּרֵיהֶם", דער רבי האט געזאגט: מען דארף זייער אכטונג געבן אויף די ווייב, ווייל זיי גייען אריבער זייער אסאך ווייטאג פון צער גידול בנים, צער לידה וכו'. און רבי נתן שרייבט (שם, סימן רסג): "סִפֵּר לִי אֶחָד שֶׁהָיָה מֵשִׂיחַ עִמּוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה מֵעִנְיַן בְּנֵי הַנְּעוּרִים, שֶׁשָּׁכִיחַ מְאֹד שֶׁנַּעֲשֶׂה קִלְקוּל בֵּינֵיהֶם וּבֵין נְשׁוֹתֵיהֶם, וְנִפְרָדִים זֶה מִזֶּה אֵיזֶה זְמַן, וְלִפְעָמִים נַעֲשֶׂה מִזֶּה פֵּרוּד לְגַמְרֵי חַס וְשָׁלוֹם", איינער האט מיר פארציילט אז ער האט געהאט א שמועס מיטן רבי'ן איבער דעם וואס מען זעט אינגעלייט צעטיילן זיך פאר א שטיק צייט און אסאך מאל ווערט נאכדעם א גט חס ושלום, "אָמַר, שֶׁזֶּה מַעֲשֶׂה בַּעַל דָּבָר, שֶׁמַּנִּיחַ אֶת עַצְמוֹ עַל זֶה מְאֹד, לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁל בְּנֵי הַנְּעוּרִים, כְּדֵי שֶׁיִּתָּפְסוּ בִּמְצוּדָתוֹ חַס וְשָׁלוֹם עַל יְדֵי זֶה", דער רבי האט געזאגט אז דאס איז מעשה בעל דבר, דער יצר הרע מאכט מען זאל זיך צעטיילן, ווייל אז מען איז אן א ווייב כאפט ער אריין דעם מענטש ביי אים אין זאק אריין, "כִּי הוּא אוֹרֵב עַל זֶה מְאֹד, לְתָפְסָם בִּנְעוּרֵיהֶם עַל יְדֵי קִלְקוּל הַשְּׁלוֹם בַּיִת חַס וְשָׁלוֹם, שֶׁגּוֹרֵם בְּעַרְמוּמִיּוּתוֹ לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁבֵּינֵיהֶם", ווייל דער יצר הרע לאקערט אויף יונגע פארפעלקער זיי צו צעטיילן און אזוי כאפט ער זיי אריין אין שמוציגע עבירות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#898 - וואס קומען די פייגלעך דערמאנען?
שלום בית, רמזים

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת צו, י' ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויף דיין פראגע וואס מיינט דאס אז פייגלעך קומען קלאפן אויף דיין טיר אינדערפרי; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות נו:), ווער עס חלומ'ט זיך פון פייגלעך, איז דאס א סימן פון שלום, אזוי ווי עס שטייט אין פסוק (ישעי' לא, ה): "כְּצִפֳּרִים עָפוֹת כֵּן יָגֵן ה' צְבָקוֹת", דאס איז וואס די פייגלעך קומען דיר לעצטנס קלאפן אין דיינע פענסטער, דיר צו דערמאנען אז אפילו עס איז דיר שווער, דו ביסט געדרוקט אין פרנסה וכו' וכו' - זאלסטו זיך נישט פארלירן, נאר געדענקען וואס די טויבעלע האט געזאגט פאר נח: "עס איז מיר גוט אפילו א ביטערע בלעטל ווען איך ווייס אז דאס קומט פונעם אייבערשטן, ווי צו האבן כל טוב און מיינען אז דאס אלעס קומט פון דעם און פון יענעם".


אויך קומט אונז די פייגלעך דערמאנען מיר זאלן ניצן אונזער רעדן אויף גוטע זאכן. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ג): "כִּי הִנֵּה קוֹל הַנְּגִינָה" וַוייל דִי זַאךְ פוּן נִיגוּנִים, "נִמְשֶׁכֶת מִן הַצִּפֳּרִים" קוּמְט פוּן דִי פֵייגְלֶעךְ; דִי פֵייגְלֶעךְ טוּעֶן שְׁטֶענְדִיג קְוִויטְשְׁקֶען, פַייפְן אוּן זִינְגֶען. "כִּדְאִיתָא בַּמִּדְרָשׁ" אַזוֹי וִוי עֶס וֶוערְט גֶעבְּרֶענְגְט אִין מֶדְרָשׁ (וַיִּקְרָא רַבָּה, פָּרָשָׁה טז): "מִפְּנֵי מָה מְצֹרָע" פַארְוָואס דַארְף אַ קְרֶעצִיגֶער מֶענְטְשׁ, "טָהֳרָתוֹ תְּלוּיָה" זִיךְ רֵיינִיגְן – "בִּשְׁתֵּי צִפֳּרִים חַיּוֹת טְהוֹרוֹת" מִיט פֵייגְלֶעךְ? "יָבוֹא קַלַּנְיָא" זָאל קוּמֶען אַ פֵייגְל וָואס קְוִויטְשְׁקֶעט – "וִיכַפֵּר עַל קַלַּנְיָא" אוּן פַארְצֵייעֶן אוֹיף קְוִויטְשְׁקֶען; "כִּי נִלְקָה" וַוייל מֶען וֶוערְט קְרֶעצִיג, "מֵחֲמַת קוֹלוֹ" דוּרְךְ זִינְדִיגְן מִיטְן קוֹל, "שֶׁדִּבֵּר לָשׁוֹן הָרָע" וָואס עֶר הָאט גֶערֶעדְט שְׁלֶעכְטֶע רֵייד, "וְכָתוּב בַּזֹּהַר" אוּן עֶס שְׁטֵייט אִין זוֹהַר (וַיִּקְרָא נג:): "שֶׁהַשְּׁתֵּי צִפֳּרִים הַנַּ"ל" אַז דִי צְוֵויי פֵייגְלֶעךְ וָואס מֶען בְּרֶענְגְט פַארְן מְצוֹרָע זִיךְ צוּ רֵיינִיגְן – "יוֹנְקִים מֵאֲתַר דִּנְבִיאִים יַנְקִין" זֵיי הָאבְּן אַ שַׁיְיכוּת מִיט נְבוּאָה; דֶער קְרֶעצִיגֶער מֶענְטְשׁ וֶוערְט גֶעשְׁטְרָאפְט מִיט קְרֶעץ וַוייל עֶר הָאט גֶערֶעדְט שְׁלֶעכְטֶע זַאכְן, לָשׁוֹן הָרָע, רְכִילוּת אוּן לֵיצָנוּת וְכוּ', אוּן אַז עֶר וִויל זִיךְ רֵיינִיגְן, זָאגְט דִי תּוֹרָה - מֶען זָאל אִים בְּרֶענְגֶען צְוֵויי פֵייגְלֶעךְ, אִים צוּ וַוייזְן אוּן זָאגְן: 'קוּק וָואס דוּ הָאסְט גֶעטוּן מִיט דַיין רֶעדְן אוּן טְרַאכְטְן, מִיט דַיינֶע צְוֵויי פֵייגְלֶעךְ; אוֹיבּ וָואלְסְטוּ גֶענוּצְט דַיין דִּבּוּר אוּן מֹחַ - דִי צְוֵויי פֵייגְלֶעךְ - פַאר גוּטֶע זַאכְן, וָואלְסְט גֶעזִינְגֶען צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, גֶערֶעדְט אוּן גֶעלוֹיבְּט דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן - וָואלְסְטוּ זוֹכֶה גֶעוֶוען צוּ דִי מַדְרֵיגָה פוּן נְבוּאָה, צוּ חַיוֹת טְהוֹרוֹת, לֶעבֶּעדִיגֶע פֵייגְלֶעךְ, וָואס יֶעדֶער מֶענְטְשׁ קֶען זוֹכֶה זַיין צוּ קוּמֶען צוּ דִי מַדְרֵיגָה'. אַזוֹי וִוי אֵלִיָהוּ הַנָבִיא זָאגְט (תַּנָא דְבֵי אֵלִיָהוּ רַבָּא, פֵּרֶק ט): "מֵעִיד אֲנִי שָׁמַיִם וָאָרֶץ" אִיךְ נֶעם עֵדוּת דִי הִימְל אוּן עֶרְד, "בֵּין אִישׁ וּבֵין אִשָּׁה" סֵיי אַ מַאן אוּן סֵיי אַ פְרוֹי, "בֵּין עֶבֶד וּבֵין שִׁפְחָה" סֵיי אַ קְנֶעכְט אוּן סֵיי אַ דִינְסְט, "שֶׁהַכֹּל לְפִי מַעֲשֶׂה הָאָדָם, כֵּן נִמְשָׁךְ עָלָיו הַנְּבוּאָה" - קֶענֶען זוֹכֶה זַיין צוּ נְבוּאָה דוּרְךְ זֵייעֶרֶע גוּטֶע מַעֲשִׂים; בִּפְרַט אַז מֶען זִינְגְט נִיגוּנִים צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן - קֶען מֶען זוֹכֶה זַיין צוּצוּקוּמֶען צוּ זֵייעֶר אַ הוֹיכֶע פְּלַאץ.


שטארק זיך און שטארק דיין ווייב, עס איז א גרויסע מצוה צו געבן גוטע ווערטער אין שטוב, עס איז דא מענטשן וואס עס קומט זיי אן זייער שווער צו זאגן אפאר שיינע ווערטער, און אז עס גייט אריבער א טאג אן געבן א גוט ווארט - הויבט אן ווערן פראבלעמען.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#897 - די ערשטע פאר יאר דארף מען אסאך אינוועסטירן אין שלום בית
שלום בית, פסח

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שמיני, אסרו חג פסח, כ"ג ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פארן מיר העלפן אריינברענגען דעם פסח, מיר געבן קומחא דפסחא מיטן באצאלן מיינע מצות; דער אייבערשטער זאל דיך בענטשן מיט שפע און מיט נחת פון דיינע קינדער.


שטארק זיך און מאך פרייליך דיין ווייב. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין לד:): "אִשָּׁה בַּעְלָהּ מְשַֹמְחָהּ", מען דארף פרייליך מאכן די ווייב; בפרט ווען מען האלט נאך די חתונה, די ערשטע פאר יאר דארף מען זייער אסאך אינוועסטירן אין שלום בית, עס גייט אריבער עליות און ירידות, מען דארף זיך האלטן שטארק און נאר עוסק זיין אין שמחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#896 - פאררעכטן גלייך זאכן אין שטוב
שלום בית, פרנסה, היטן די צייט, קארגשאפט

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שמיני, אסרו חג פסח, כ"ג ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


זע אז אין שטוב זאל נישט זיין קיין צמצום, זע עס זאל זיין א ברייטקייט, ווען עס קומט צו לעבנ'ס זאכן; ברויט, מילך וכדומה - זאלסטו נישט קארגן, זאלסט זען עס זאל זיין אין שטוב עסן און טרינקען פאר דיין ווייב און קינדער.


אויך אלעס וואס דיין ווייב דארף האבן אין שטוב - זאלסטו גלייך מאכן, אז זי בעט דיר זאלסט איבערטוישן די לעקטער, עס איז איר טונקל אין שטוב - זאלסטו נישט זאגן מארגן מארגן, און אזוי וועט זיך עס ציען וואכן וכו'. דער מאן איז רוב טאג נישט אין שטוב קען ער טראכטן אז עס איז נישט וויכטיג, אבער פאר די פרוי וואס איז אין שטוב און פארעט זיך מיט די ווירטשאפט - איז דאס זייער וויכטיג.


בעט דעם אייבערשטן זאלסט קענען אויפשטיין פרי און דאווענען מיט די ערשטע מנין, לערנען דיינע שיעורים אינדערפרי, אזוי וועסטו קענען ברענגען פרנסה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#895 - הכנסת כלה וואס איז ריין צדקה
תודה והודאה, שלום בית, חתונה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שמיני, אסרו חג פסח, כ"ג ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


דער אייבערשטער מאכט מיט דיר אזעלכע גרויסע חסדים, דארפסטו אים נאר לויבן און דאנקען אז דו האלסט שוין ביים יונגסטן קינד. אלע קינדער האסטו אזוי שיין חתונה געמאכט און אלע פירן זיך בדרך התורה והיראה, אלע זענען מקורב ומקושר צום הייליגן רבי'ן, דארפסטו אים נאר דאנקען און לויבן.


יעצט אז דו גייסט חתונה מאכן דיין קינד און דיין ווייב בעט דיר געלט איינצוקויפן פאר די כלה שטאפיר - זאלסטו זיך נישט שעמען צו בעטן פון אנשי שלומינו ווער עס וויל דיר העלפן מיט הכנסת כלה. ביי אונז אין די קהלה מאכט מען נישט קיין נארישקייטן, דאס צאמנעמען הכנסת כלה איז ריין צדקה, הכל בכל מכל כל דארף מען צען טויזנט דאלער צו קענען איינרישן, איינקויפן פאר די כלה - אלעס וואס זי דארף; זאלסטו בעטן פון אנשי שלומינו ווער עס וויל דיר העלפן.


געב דיין ווייב כבוד, עס קומט איר גרויס כבוד, זי איז דיר געטריי דיין גאנץ לעבן מיט מסירות נפש, זי איז אן אשת חיל, רעד צו איר ווי מען רעדט צו א קעניג.


אז דו ווילסט ניצן דעם בריוו פאר המלצה קענסטו ווייזן דעם בריוו פאר אנשי שלומינו, זיי זאלן דיר העלפן מיט הכנסת כלה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#894 - מען דרוקט דיר צום וואנט, מען קוועטשט דיר, מען דערווערגט דיר
שלום בית, התחזקות, גט

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שמיני, אסרו חג פסח, כ"ג ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האב גרויס צער און ווייטאג פון הערן וואס דו גייסט אריבער, דאס מערסטע טוט מיר וויי אז דו טראכסט מחשבות פון זיך גט'ן, דו ווילסט אנטלויפן השם ישמרינו.


טייערער ... וואס זאל איך דיר זאגן, נישטא וואו צו אנטלויפן, עס וועט דיר נישט זיין בעסער אז דו וועסט אנטלויפן; אויב יעצט מיט דיין ווייב און קינדער איז דיר ביטער, אויב וועסטו צעברעכן די משפחה וועט דיר זיין ביטער ביטער שלעכט, איך וויל נישט טראכטן ווי ביטער עס וועט דיר דעמאלט זיין.


וואס איז יא די עצה? זאלסט זיך פארבעסערן דיינע מעשים, זאלסט אויפשטיין פרי קומען אין שול זיך טובל'ן אין מקוה און דאווענען מיט מנין און מיט א סידור, און זיך קובע זיין שיעורים כסדרן; חומש - איינגעטיילט לויט די וואך, משניות און גמרא, אויך תהלים, אזוי ווי דו פלעגסט לערנען אלס בחור. נאכדעם זאלסטו גיין צו די ארבעט ברענגען פרנסה, און ווען דו קומסט אהיים פון די ארבעט - זאלסטו זיך נישט טענה'ן מיט דיין ווייב, און אויב זי הויבט אן דיך באשולדיגן און באזידלען - זאלסטו איר נישט ענטפערן, זאלסט דאס אננעמען פאר כפרת עוונות, און פארנאכטס זאלסטו קומען אין שול לערנען גמרא; אין שטעטל איז דא אפאר שיעורים פונעם דף, זאלסטו גיין צו א שיעור.


דער אייבערשטער האט אויף דיר רחמנות, מאכט ער דו זאלסט צוריק קומען צו אים; נאך דיין חתונה ביסטו געווען שטארק מיט דיין עבודת השם און צוביסליך האסטו זיך נאכגעלאזט, יעצט דרוקט מען דיר צום וואנט, מען קוועטשט דיר, מען דערווערגט דיר; אז דו זאלסט צוריקקומען צום אייבערשטן. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שמות רבה כא, ה), דער אייבערשטער ווארט צו הערן ווי מען רופט אים, ווי מען שרייט צו אים, מאכט דער אייבערשטער עס זאלן קומען אויפן מענטש אזעלכע זאכן ביז דער מענטש געבט א קוויטשקע צום אייבערשטן.


איך בין פארנומען אוועק צו לייגן די פסח כלים, איך וועל רעדן צו דיר שפעטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#893 - קויף פאר דיין ווייב די סארט קערידזש וואס זי וויל
שלום בית, התחזקות, קארגשאפט

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ויקרא, ו' ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


קויף פאר דיין ווייב די סארט קערידזש וואס זי וויל האבן. דארפסט פארשטיין, א קערידזש איז פאר א פרוי אזוי ווי א קאר, עס קען אויסקוקן ווי אן איבריגע זאך און ווי מען געבט אויס איבריגע געלט, אבער עס לוינט זיך און עס איז וויכטיג, און אז די ווייב בעט א קערידזש דארף מען איר דאס געבן.


גיי יעדן טאג צווישן די ביימער שמועסן מיטן אייבערשטן. דאנק אים פאר אלע ניסים און חסדים וואס ער האט געטון מיט דיר, און בעט אים ער זאל דיך מקרב זיין צו אים.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.