Your app logo
Download the App
Open in app
Back
Search
Filter
  • Login
  • |
  • Register
Pidyon Nefesh ברסלב סענטער
Search Icon
  • ברסלב סענטער
  • לימודים
    • לוח השיעורים
  • נייעס
  • חיזוק
    • פראגעס
    • בריוון
    • מכתב יומי
    • ארטיקלען
  • אלבום'ס
    • בילדער
    • קליפּס
    • שיעורים
    • אודיאו שיעורים
    • היכל הנגינה
  • ספרים
  • סטאר
  • Search
  • אינטערסעטיט הייוועי סיסטעם

    שאלה: איך וואוין אין שטעטל, איז זעה אז די הויפט ראודס האבן נומערן, צום ביישפיל די הויפט ראוד אין שטעטל איז די רוט 52, די הייוועי צום שטעטל איז דער רוט 17; איך וואלט געוואלט פארשטיין, וויאזוי ארבעטן די ציפערן? האבן די נומערן עפעס א באדייט, אדער עס איז סתם געשאסן א נומער?   שלום א. עטפער: דו פרעגסט זייער גוט, אבער דער ענטפער איז נישט אזוי פשוט.   ביידע ראודס איבער וואס דו פרעגסט זענען (דערווייל) סטיעט רוטס, דאס מיינט אז עס געהערט פאר'ן סטעיט, און איז נישט א חלק פונעם אינטערסטעיט (פעדעראלע) הייוועי סיסטעם וואס לויפן דורך פילע סטעיטס דורכאויס אמעריקע.   די אינטערסטעיטס הייוועיס האבן א קלארע סיסטעם, וואס אויב מען ווייסט וויאזוי דאס ארבעט, קען מען וויסן פונעם נאמען אין וועלכע ריכטונג דער הייוועי לויפט, און בערך וואו אין אמעריקע עס איז.   די אינטערסטעיט סיסטעם ארבעט אזוי: די הייוויעס וואס לויפן דורך פון אויבן (צפון) ביז אונטן (דרום) באקומען אומגלייכע (אָד) ציפערן (ענדיגט זיך מיט 1, 3, 5 א.א.וו.) און די הייוועיס וואס לויפן פון רעכטס (מזרח) צו לינקס (מערב) באקומען גלייכע ציפער (ענדיגט זיך מיט 2, 4, 6 וכו').   די צווייטע רול איז: די נומערן לויפן אויף א סדר פון לינק אויף רעכטס, און פון אונטן ארויף. צום ביישפיל, די הייוועי וואס דורכאויס די מערב ברעג (מעסט צו לינקס) פון אויבן וואשינגטאן סעטיט ביז אונטן קאליפארניע איז אינטערסטעיט 5, און די הייוועי וואס לויפט גאנץ אונטן (דרום), פון רעכטס פלארידע ביז לינסק קאליפארניע איז אינטערסעטעיט 10.   די אויבערשטע (צפון) הייוועי פון רעכטס מעסעטשוסעטס ביז לינקס וואשינגטאן סעטיט (לויפט אויך אביסל דורך אין אפסטעיט ניו יארק נעבן אלבאני, סיריקיוז, ראטשעסטער און באפעלא) איז נומער 90, און די הייוועי וואס לויפט פון רעכטס (מזרח) פון אונטן פלארידע ביז אויבן מעין (גייט דורך נעבן אונז, נעבן נוארק ניו דזשערסי, העכערן דזשארדזש וואשינגטאן בריק, דערנאך פארט עס ווייטער ארויף קיין קאנעטיקוט) הייסט דער 95.   אויך אין אונזער לעבן פארן אונז אויף א וועג, א הייוועי וואס דארף אונז ברענען צו אונזער ציל, אויב מיר זענען קלוג נוצן מיר א גוטע דזשי פי עס - אין אונזער פאל איז עס א צדיק, וואס ער ווייסט גענוי יעדע הייוועי און יעדע ראוד ווי עס פירט, פארוואס מען דארף יעצט פארן דא, און יעצט דייקא דארט, מיר קענען זיך צומאל צומישן, און פארגעסן די תכלית פארוואס מיר זענען בכלל דא, אבער אויב מיר פאלגן דעם צדיק וואס איז דבוק אינעם אויבערשטן דער באשעפער וואס ער האט געבויעט די אלע הייוויעס און רוטס מיט א פונקטליכע חשבון, קומט ער אן צום תכלית אפילו ער ווייסט נישט פארשטיין פונקטליך וואס איז די באדייט פארוואס דער מצוה איז מער חשוב, און פארוואס מען דארף זיך פארלייגן אויף דער ענין, מיר פארלאזן זיך אויפן צדיק, און ער ברענגט אונז צום דעסטינאציע אויף א געשמאקע הערליכע אויסגעטרעטענע וועג.   די ציפערן קען אונז העלפן אידענטיטפיצירן די הייוועיס, צום ביישפיל דער באקאנטער טרואוועי הייסט אויך דער 87, פארוואס? עס לויפט פון אויבן אראפ (דערפאר ענדיגט זיך עס מיט א 7, אן אומגלייכע ציפער) און האט א ציפער גאנץ נאנט צו 100, וויבאלד עס איז זייער נאנט צום מזרח ברעג.   די סטעיט ציפערן גייען נישט ממש אזוי, אבער פרובירן זיך צו האלטן צו די פאלגענדע מהלך. די העכערע ציפערן זענען ענדרש די נייע רוטס אדער נעבן די סיטי, און די נידעריגערע ציפער זענען מער ווייניגער אפסעיט, אדער עלטערע רוטס.   בסך הכל זענען די רוטס זייער קאמפליצירטע חשבונות, און כאטש מען קען זאגן גאץ גוטע הסברים מען זאל האב א השגה וואס די נומערן באדייטן, זענען זיי אבער אסאך מער פארוויקעלט און פארדרייט, און מען קען גאנץ גרינג צומשיט ווערן פון די פילע סארטן ראודס ווי אינטערסטעיט, סטעיט רוטס, קאונטי רוטס און לאקאלער גאסן. בפרט ווען פילע סטעיט רוטס גייען צומאל אריבער גרעניצן צו אנדערע סטיעט, ווי זיי קענען זיך צומאל טוישן דעם נאמען... איר קענט פרעגן א שאלה דורך שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com.

    < זעה מער יח תמוז תשפ"ה 📝
  • שטיינער אויפן נייעם ראוד

    שאלה: געלויבט דער אויבערשטער מען האט איבערגעמאכט די ראוד אויף האשקי, מען האט געזען א הערליכע פרישע גלאנציגע שווארצע ראוד, עס איז געווען סמוד און געשמאק צו פארן דערויף. &nbsp; אבער תיכף נאכדעם וואס זיי האבן געענדיגט, האב איך געזען ווי די ארבעטער קומען אן און גיסן ארויף א שווארצע קלעבעדיגע אויל, און איבער דעם האבן זיי אויסגעגאסן א טראק מיט קליינע שטיינדעלעך. &nbsp; עס איז מיר ממש א וואונדער, פארוואס האט מען גענומען דעם נארוואס געענדיגטן שיינעם גלאנציגן ראוד, און עס פארוואנדלעט אין א שמוציגע אפגענוצטע באמפי ראוד. פארוואס האבן זיי דאס געדארפט טון? &nbsp; נחמן נתן בוים ענטפער: דאס וואס דו לייגסט דא אראפ, איז א פראצעדור וואס מען רופט "טשיפ סינלינג", וואס איז א ספעציעלע מעטאד וואס די הייוועי דיפארטמענט נוצט צו באשיצן דעם נייעם ראוד, אז עס זאל זיך האלטן לענגער. &nbsp; ווען מען מאכט א נייע ראוד, איז עס טאקע "הערליך פריש און גלאנציג", אבער ווען עס גייט אריבער אביסל צייט, נאך עטליכע זומערס און ווינטערס, נאכדעם וואס הונדערטער קארס, טראקס און באסעס זענען געפארן דערויף, וועט דער נייער ראוד זיך אנפאנגען שפאלטן, און צופאלן - אזוי ווי עס האט אויסגעזען ממש ביז יעצט. &nbsp; כדי צו באשיצן דעם ראוד, וועט מען עס איבערדעקן מיט א באשיצענדע שיכט, וואס וועט מיט'ן אויבערשטענ'ס הילף האלטן דעם ראונד גאנץ פאר אסאך יארן. &nbsp; וואס זיי טוען איז ווי פאלגענד: מען גיסט ארויף הייסע פליסיגע אספאלט איבערן ראוד, דאס מאכט אז וואסער זאל נישט דורכגיין דעם ראוד, וואס איז דער עיקר גורם אז ראודס צוברעכן זיך אין פלעצער ווי עס איז דא קאלטע ווינטערס. דערנאך גיסט מען ארויף דערויף זייער קליינע שטיינער (טשיפס), דערנאך וועלן די קארס אראפדרוקן די שטיינער און זיי גוט אריינעסן אינעם אספאלט, וואס וועט העלפן אז די אספאלט זאל זיך האלטן, און וועט אויך העלפן אז די ראוד זאל זיין ווייניגער גליטשיג אין רעגנס און שנייען. &nbsp; ממש די זעלבע זאך געשעט אין אונזער לעבן. אסאך מאל שפירט א מענטש אמאל האב איך געהאט אזא שיינע גלאנציגע לעבן, וואס האט פאסירט מיט מיר? פארוואס האט מיר דער אויבערשטער אנגעגאסן מיט אזויפיל קלעבאכט, אזויפיל שטיינער, איך שפיר זיך אזוי אפגענוצט און אלט? &nbsp; אבער דער אמת איז אז דאס איז פאר דיין טובה, א ראוד וואס איז צו גלאט, קען מען זיך גרינג אראפגליטשן דערפון, די אלע טשעלענדזעס און שטיינער זענען נאר דא אז דו זאלסט האלטן שטארק, און נישט חלילה פארגעסן פונעם אויבערשטן. יעדע נסיון אזי בלויז דיר צו דערמאנען פארוואס דו געפינסט זיך דא, און דיך העלפן צו ווערן שטערקער און בעסער. &nbsp; צו פרעגן א שאלה שיקט צו askgershon@gmail.com.

    < זעה מער ד תמוז תשפ"ה 📝
  • וויפיל פארדינט די וועלט במשך א יאר

    שאלה: לכבוד ר' "גרשון" שליט"א &nbsp; איך וואונדער מיך אויב איר ווייסט צו זאגן א נאמבער וויפיל געלט פארדינען אלע מענטשן פון דער וועלט צוזאמען גערעכנט אין א יאר, נאכמער וואנדער איך זיך וויאזוי דו וועסט דאס מקשר זיין מיט עבודת השם... &nbsp; יישר כח, איך האב זייער הנאה צו ליינען יעדע וואך אייערע נייעס און "אלעס'ן" אריינגעפלאכטן מיט מוסר השכל און אייבישטער. &nbsp; יואליש קרויס &nbsp; &nbsp; ענטפער: די "וועלט באנק" און די "אינטערנאציאנאלע מאניטערי פאנד" שאצן אז די "גראס וועלט פראדוקט" GWP (פער לאנד רופט מען עס גראס דאמעסטיק פראדוקט - GDP), וואס די ווערד פון אלעס וואס ווערט פראדוצירט און פארדינט דורך אלע מענטשן און ביזנעסער פון די גאנצע וועלט אינאיינעם איז געווען בערך $110,000,000,000,000.00 (הונדערט און צען טריליאן דאלער) פאר די גאנצע יאר 24' למספרם. דער ציפער רעכענט אריין וועידזשעס, פארדינסטן, רענט, און סערוויסעס וואס זענען געווארן צוגעשטעלט ארום די גאנצע וועלט. &nbsp; וויבאלד עס איז עכט כמעט אוממעגליך צו באגרייפן פאר א מענטשליכער מח דער ריזיגער ציפער, לאמיר עס צוטיילן צווישן די בערך אכט ביליאן מענטשן אויף דער וועלט, אויב מען וועט נעמען דעם סכום און צוטיילן אייניג פאר יעדע מענטש אינעם גלאוב, וועט עס אויסקומען אביסל ווייניגער פון פערצן טויזנטע דאלער פער מענטש פער יאר. &nbsp; יעצט ווילסטו וויסן וויאזוי מען קען עס מקשר זיין צו עבודה ה', עס איז דא א דיבור פון הייליגן רבי'ן "אדער נעמט מען אוועק דאס געלט פונעם מענטש, אדער דעם מענטש פונעם געלט", דא ליגט א מורא'דיגע לימוד, וואס איז מורא'דיג פשוט אבער גייט זייער טיף, קיינער בלייבט נישט אייביג צוזאמען מיט זיין געלט. - אויסער אויב ער איז מעלה זיין געלט, און מאכט דערפון עפעס א גוטע אינוועסטמענט, אינוועסטמענטס אויפ'ן סטאק מארקעט אדער ביטקוין וועט נישט העלפן, ווייל אויך ביי דעם גייט אן דעם כלל, אדער בלייבט דער מענטש אנעם געלט, אדער די געלט אנעם מענטש. עס זענען דא אסאך גוטע אינוועסטמענטס אוועליבל. יעדע וואך ווערט אדווערטייזט דא אין בלעלט גאר שטארקע אינוועסטמענטס, פון פראיעקטן וואס אויב מען לייגט דארט דאס געלט בלייבט דאס געלט מיט'ן מענטש אויף אייביג, מען קען בויען מוסדות, געבן פאר צדקה וחסד, שטיצן ארימעלייט, דרוקן ספרים וואס דערמאנט אידן פונעם אויבערשטן. &nbsp; ווען מען זעען די הונדערט און צען טריליאן דאלער וואס די וועלט פארדינט יעדעס יאר, וויפיל פון דעם בלייבט, און וויפיל גייט לטמיון פאר נארשקייטן? &nbsp; דער הייליגער רבי נתן האט געטייטשט "צדקתך צדק לעולם, ותורתך אמת", וועלכע צדקה בלייבט פאר אייביג, אויב מען געט עס פאר'ן דרוקן ספרים פונעם צדיק האמת. &nbsp; אין מלווין לו לאדם לא כסף ולא זהב, אלא מצוות ומעשים טובים צו פרעגן א שאלה שיקט צו askgershon@gmail.com &nbsp;

    < זעה מער כט סיון תשפ"ה 📝
  • די ווייסעכל פונעם איי

    שאלה: וויאזוי ווערט אייער פארהארטעוועט און ווייס נאכ'ן קאכן? אן אינטערעסאנטע אבזערוואציע - וואס עס קען זיין אסאך האבן זיך שוין געוואונדערט, וויאזוי ווערט אן איי גענצליך איבערגעטוישט, סיי אין סטרוקטור און סיי אין קאליר נאכ'ן ווערן אפגעקאכט. &nbsp; די איי ווייסל באשטייט בעיקר פון וואסער און פון א געוויסע פראטין וואס הייסט אלבומען. ווען די איי איז רוי זענען שטייען די פראטין שטיקלעך יעדער פאר זיך, אויף א אזא וועג אז עס לאזט דורך ליכטיגקייט (וואס אזא צושטאנד רופט מען "דורכזיכטיג"), נאכדעם וואס עס ווערט אנגעהיצט, עפענען זיך די פראטין מאלעקיולן אויף און זיי שטעלן זיך צוזאם, כאפן זיך אן פעסט, וואס דאס איז גורם אז די ליכטיגקייט קען מער נישט דורכגיין, און מען זעט דעם ווייסן קאליר, אזוי אויך ווערט עס שטייף און הארט און לאזט זיך מער נישט רינען. &nbsp; ווען א מענטש גייט דורך א צרה, איז עס נישט "פערצופאל" עס איז אז דער איז שולדיג, יענער איז שולדיג, עס איז א שאד צו באשולדיגן דיין טאטע, דיין מאמע, דיין ווייב אדער מאן אין אלע דיינע צרות. ווייל עס איז נישט זיי. עס איז דא איינער דער באשעפער וואס האט באשאפן די גאנצע וועלט, וואס האלט די גאנצע וועלט, און יעדע דומם צומח חי אדער מדבר איז איין שטיק אלקות, עס איז גארנישט דא אויסער אים, ער שטייט אונטער אלעם, און די "היץ" וואס דו גייסט דורך איז נאר דיר בעסער צו מאכן. &nbsp; יעצט ביסטו ליידיג, דו פארגעסט ווער עס האט דיר באשאפן, דו פארגעסט פארוואס דו ביסט דא אויף דער וועלט, דער באשעפער קאכט דיר אביסל אויף, זאלס ווערן אויסגעלייטערט, ווייס און ריין, זאלסט באקומען שטארקייט. אלעס וואס דו גייסט אריבער איז נאר פאר דיין טובה. דריי דיך אויס און קוק ווער עס קלאפט דיר אויפן רוקן וועסטו זען אז עס איז דיין בעסטער חבר, וועסטו אויפהערן צו זיין ברוגז אויף די גאנצע וועלט. עס איז דער אויבערשטער וואס וויל זען וואס דו גייסט טון, און צו וועם דו וועסט אנטלויפן ווען דו האסט א צרה. &nbsp; עס איז נישטא וואו צו לויפן ווען מען גייט דורך שוועריקייטן. נאר דער אויבערשטער קען דיר העלפן, און נאר ער וויל דיר העלפן, און אויב דו אנטלויפסט צו אים ביסטו א געהאלפענער. &nbsp; צום הייליגן סאטמארן רבי'ן זי"ע איז אמאל אריינגעלאפן א פאר'צרה'טער איד מיט בכיות נוראות, דער איז האט מיטגעמאכט שבעה מדורי גהנום אין אוישוויץ, איבערגעלאזט על קידוש השם א גאנצע משפחה, א ווייב מיט קינדער, און נאך די מלחמה האט ער ווידער אויפגעשטעלט א משפחה, און יעצט איז מען אים געקומען זאגן די בשורה, אז זיין איינציג קינד איז נעבעך אומגעקומען אין אן עקסידענט ל"ע. דער הייליגער צדיק האט אים אנגעקוקט און מיטגעוויינט. נאך עטליכע מינוט זאגט אים דער רבי, "איך האב אויך פארלוירן א ווייב, אלע מיינע קינדער, ווען איך שפיר אז איך האלט עס מער נישט אויס, אנטלויף איך צו די גמרא". ווייל נאר ביים אויבערשטן און ביי די הייליגע תורה, קען מען טרעפן א טרייסט. נאר דאס קען העלפן א מענטש. &nbsp; שיקט אריין אייער שאלה צו askgershon@gmail.com

    < זעה מער כא סיון תשפ"ה 📝
  • יזדזע העולם, הרעישו תבל ומלואו

    א גאר שארפע קול קורא איז ארויסגעקומען קעגן א שרעקליכע פירצה וואס פרובירט אריינצוקומען במחנינו, און דארעט חלילה צו אפקילן יעדן ערליכן איד שומרי תורה ומצוות און אים אנפילן זיין מח מיט געפערליכע דעות נפסדות, ותוצאותיו מי ישורנה. &nbsp; דער קול קורא רופט יעדן איד אשר בשם ישראל יכונה, אז מען זאל וויסן אז די וואס זענען נעבעך פארכאפט אין די דיעות כוזבות, מען זאל וויסן אז זייערע השקפות זענען קעגן דעם דרך התורה והמסורה, און די יעניגע השקפה איז שקר מיסודו, און דאס קומט פונעם סמ"ך מ"ם דער מלך זקן וכסיל וואס זוכט אלע מיטלען אפצופירן אידישע קינדער מדרך התורה המסורה לנו מדור דור. &nbsp; פון וועלכע שרעקליכע פירצה רעדט מען דא? לאמיר אנהייבן דעם קול קורא פון אנפנאג, און מיר וועלן עס איבערטייטשן אויף מאמע לשון המדברת בינינו, כדי מיר אלע זאלן וויסן זיך אפצוהיטן פון דעם שרעקליכן פירצה. &nbsp; "יזדעזע העולם, הרעישו תבל ומלואו", שרייט דער קעפל פונעם צעטל, "די וועלט זאל אויפציטערן, מען דארף שרייען אויף די גאנצע וועלט!". &nbsp; עס איז באקאנט - הייבט דער קול קורא אן מיט די קליינע ווערטער - פון אונזערע הייליגע רבי'ס, שרפי מעלה קדושים וטהורים, דער הייליגער בעל שם טוב זי"ע און זיינע תלמידים, וואס האבן מפרסם געווען פאר די גאנצע וועלט אז: &nbsp; א) יעדער איד, נישט קיין חילוק ווער, איז זייער באליבט ביים אייבערשטן, און דער אויבערשטער בארימט זיך און איז זיך משתשע מיט יעדעם איינעם, ממש ווי ער וואלט געווען א בן יחיד. &nbsp; ב) יעדע מחשבה, יעדע ווארט, יעדע מצוה'לע, איז זייער באליבט ביים אויבערשטן, און ער האט א געוואלדיגע תענוג דערפון, און ער פריידט זיך זייער שטארק דערמיט. &nbsp; ג) יעדע נסיון, יעדע שוועריקייט וואס א איד גייט דורך, אלעס איז כולו חסד ורחמים פונעם אויבערשטן, אלעס איז מיט'ן ציל אז א מענטשן זאל ווערן נענטער צום אויבערשט, און ער זאל שטייגן דורכדעם. &nbsp; און היות - זאגט דער קול קורא - אז עס קומען אן שרעקליכע שמועות, וואס עס איז שווער צו גלייבן, אז עס זענען ליידער דא אידן, וואס פירן זיך ווי שומרי תורה ומצוות, און רחמנא ליצלן גייען זיי ארום מיט א זויערע פנים, מיט א געבויגענעם רוקן, צובראכן און טרויעריג, און ווערן נערוועז פון יעדע זאך, און דערפאר איז בכלל נישט קיין חידוש אז זיי פאלן נעבעך אריין זייער גרינג אינעם נעץ פונעם יצר הרע. &nbsp; דערפאר - פירט דער צעטל אויס - ווי אויבנדערמאנט - אז דער השקפה איז קעגן די דרך התורה והמסורה. &nbsp; דער צעטל פירט אויס מיט א תפלה צום אויבערשטן אז מיר זאלן זוכה זיין צו גלייבן אינעם אויבערשטן, גלייבן אין זיינע חסדים, גלייבן אין די הייליגע תורה, און חז"ל און אין אלע צדיקים, גלייבן אין זיך אז מיר זענען באליבט ביים אויבערשטן, און אין דעם זכות וועלן מיר זוכה זיין צו מקרב זיין ביאת משיח צדקינו. &nbsp; אונטערגעשריבן, היהדות הנאמנה באמעריקא

    < זעה מער כ סיון תשפ"ה 📝
  • פון וואו קומט זאלץ?

    פראגע: פון וואו קומט זאלץ?&nbsp; &nbsp; ענטפער: זייער א גוטע שאלה, זאלץ קומט בעקיר פון צוויי מקורות, די ערשטע רופט מען "שטיין זאלץ" דאס איז זאלץ וואס מען גראבט ארויס פון די ערד פון "זאלץ מינעס", אבער בעיקר נעמט מען זאלץ פונעם ריזיגן אקעאן - די ריזיגע ימים וואס נעמען ארום בערך צוויי דריטל פונעם ערד קוגל. &nbsp; די וועג וויאזוי מען באקומט די זאלץ איז זייער פשוט, די זאלץ פירמעס פילן אן ריזיגע פלאכע דינע באסיינען מיט ים וואסער וואס אנטהאלט אין זיך אסאך מינעראלן, ובתוכם אונזער זאלץ, מען לאזט די וואסער אויסוועפן אונטער די הייסע זון, און מען בלייבט איבער מיט א דינע ווייסע שיכט, ישר כח אויבערשטער, מיר האבן זאלץ. &nbsp; די ביליגע ביטערע פשוטע זאלץ איז נישט עפעס וואס די וועלט קען זיך באגיין אן דעם, כמעט יעדע מאכל זאלציג צי זיס, אנטהאלט כאטש אביסל זאלץ דערין; יעדע באלעבאסטע וועט עדות זאגן ווי זאלץ העלפט ארויסברענגען די גוטע טעם אפילו פון זיסע קעיקס, ישר כח אויבערשטער פאר די געשמאקע טעם וואס מיר שפירן אין עסן! &nbsp; אבער נישט בלויז פארן געשמאקן טעם דארף מען זאלץ, דער מענטשליכער קערפער מוז האבן זאלץ (טעכניש הייסט עס "סאדיום") אינעם סיסטעם כדי צו קענען געהעריג פונקציאנירן; אבער ונשמרתם מאד לנפשתיכם, מען דארף עסן זאלץ מיט א מאס, ווייל פאר טייל מענטשן קען צופיל זאלץ גורם זיין הויכע בלוט דרוק. אבער ווידער שקויעך אויבערשטער, אונזער הארץ און מוסקלען קענען גוט פונצינירן מיט די ריכטיגע מאס סאדיום! &nbsp; ווען מיר פאלגן א צדיק, און מיר לייגן אוועק אונזער שכל וועלן מיר אנקומען זייער ווייט, מיר וועלן שפירן דעם אויבערשטן, און האבן א זיסע אמונה'דיגע לעבן. קענען מיר דען אפשאצן מיט אונזער באגרענציטע שכל וועלכע מצוה איז טייער און וועלכע מנהג איז וויכטיג, מיר הערן אויס דעם צדיק וואס זאגט אונז אז די פשוטע מצוות וואס די וועלט מאכט אוועק - דאס איז וואס געבט אונז חיות, מעביר סדרה זיין דאס וועט אונז צוקלעבן צום אויבערשטן, מיט אמונה וועלן מיר קענען דורכגיין יעדע שוועריקייט, א מקוה וועט אונז אויפוועקן צוריק צו קומען צום אויבערשטן, אז דו וועסט דאווענען מיט מנין - וועסטו האבן פרסה, שלום בית איז די שליסל צו א פרייליכע לעבן, און אזוי ווייטער. &nbsp; נישט קיין חילוק צי דו גלייכסט א צוקערדיגע בונדאש אדער א זאצליגע, געדענק אז דו ביסט א חלק אלוקי ממעל, און פאר'ן אויבערשטן ביסטו צוקער זיס!

    < זעה מער יד סיון תשפ"ה 📝
  • שאלה: וואו געפונט זיך דער הר סיני

    ענטפער: דער בארג סיני אויף דער אויבערשטער האט אונז געגעבן די תורה געפונט זיך אין מדבר סיני, וואס הייסט היינט דער סיני האלב אינזל וואס געפונט זיך אין די היינטיגע מצרים (עגיפטן), נישט ווייט פונעם ים סוף (דער רויטער ים). &nbsp; לויט די חוקרים איז די פונקטליכע פלאץ ווי דער בארג געפונט זיך תלוי במחלוקת, אבער ביי מיר איז קלאר דער פונקטליכער ארט פונעם הר סיני, און נישט נאר וואס עס איז באקאנט דער פלאץ, נאר מען קען גרינג צוקומען דערצו - אריינגערעכענט דו. דארפסט אפילו נישט פארן מיט קיין פליגער, און גיין לאנגע שעות מיט קעמלען אין א הייסע טרוקנע מדבר, ווייל הר סיני געפונט זיך אין דיין דיינינג רום, דארפסט פלעין ארויסנעמען א חומש, א משניות אדער א גמרא און אנהייבן זאגן די ווערטער. &nbsp; פון וואו נעם איך דאס אז דאס איז דער ריכטיגער הר סיני, מיש אויף שיחות הר"ן סימן ע"ו, דער רבי זאגט קלאר אז דו קענסט זאגן די ווערטער, און דאס הייסט געלערענט. און דאס האט מוהרא"ש גע'חזר'ט מיט אונז, נישט איין מאל, און נישט הונדערט מאל, נאר כמעט טאג טעגליך האט ער זיך געבעטן ביי אונז, "פרוביר אויס די זיסע וועג פונעם רבי'ן", האטס שוין פרובירט מיט א חברותא, אבער איין טאג האסטו א שמחה, און דער צווייטער טאג האט ער אן אפוינטמענט, האסט שוין פרובירט א שיעור, אבער דו שלאפסט איין; אפשר איז צייט צו פרובירן צו פאלגן דעם רבי'ן, וועסט זען אז די תורה וועט דיר באלייכטן די אויגן, הייב אן זאגן די ווערטער, פלעין זאג די עברי ווי א פינף יעריג אינגל, "וממילא יבין", איבערצייג דיך עס אליינס. און אויב נישט, "ואם לא יבין", זאגט דער הייליגער רבי "מה בכך", איז וואס? "כי מעלת ריבוי הלימוד עולה על הכל", עס לוינט זיך. און אויסער דעם וועט עס דיר אפרייניגן פון דיינע שלעכטע געוואוינהייטן, עס וועט זיך ארויסנעמען פון דיינע עדיקשאנס מיט וואס דו פלאגסט זיך און וועט דיר אנפילן מיט אמת'ע סיפוק און שמחת החיים. &nbsp; די אראבער אינעם געגענט פון מדבר סיני האבן א בארג וואס זיי רופן "דזשאבל מוסא" וואס מיינט אויף אידיש "משה בארג", דער בארג איז אין דרום זייט פון מדבר סיני, און שטייט ביי א הויכקייט פון בערך 7,500 פוס (בערך 2,300 מעטער), און שטארט שטארק ארויס אלץ א הויכער בארג צווישן די ארומיגע בערג (עס איז דער צווייט העכסטער בארג אינעם סיני האלבאינזל), וואס ווארפט אפ די מעגליכקייט אז דאס זאל זיין דער בארג, ווי חז"ל זאגן אונז קלאר פארוואס האט דער אויבערשטער אויסגעקליבן דעם בארג סיני ווייל ער דער נידעריגיסטער בארג, צו ווייזן אז מיר דארפן זיך האלטן קליין. &nbsp;

    < זעה מער ב סיון תשפ"ה 📝
  • די פארקערטער אותיות פון ם' און ס'

    שאלה: ווי באקאנט זענען דא אותיות מרבעות, (אפשר הייסט עס "לשון הקודש אותיות"), "רש"י אותיות", און "געשריבענע אותיות", וואס ביי אונז אין חדר האט מען עס גערופן "אידישע אותיות". וואס איך וואונדער זיך איז אזוי: פארוואס זענען די אותיות "ס" און "ם" ממש פארטוישט צווישן די "אידישע אותיות" און "רש"י אותיות" - די "ס" פון אידיש איז די "ם" פון רש"י, און די "ם" פון אידיש איז די "ס" פון רש"י. אזוי אויך וויל איך וויסן וואס איז די ריכטיגע וועג צו רופן די אלע דריי סארטן אותיות, און פון וואו עס שטאמט. &nbsp; ענטפער: זייער אן איטערעסנאטע פראגע. א מלמד האט מיר טאקע אמאל געזאגט אז ער מוטשעט זיך אין חדר אויסצולערענען די קינדער די "ס" מיט'ן "ם" צוליב וואס זיי זענען פארטוישט. דער אויבערשטער האט מיר דאן חונן דעת געווען, איך האב אים געזאגט אז ער קען זאגן פאר די קינדער אז די "אידישע אותיות" זענען בערך ווי די "לשון הקודש אותיות", דער "ס" איז רינדיג, און דער "ם" האט אן עק וואס דערמאנט דער "ם". און ביי די רש"י אותיות זענען ביידע אותיות די זעלבע, אבער ביים "ס" איז דא א "ס'ימן" צו וויסן אז דער איז דער "סמך"... &nbsp; יעצט צו דיין פראגע פארוואס זיי זענען פארטוישט, דאס איז ווייל זיי זענען אנטוויקעלט געווארן אין גאנץ אנדערע פלעצער. די "כתב רש"י" איז אנטוויקעלט געווארן אין שפאניע און אין איטאליע פאר הונדערטער יארן צוריק, און איז גענוצט געווארן פונקט ווי די "אידישע" אותיות אלץ א וועג צו שרייבן אויף א גרינגע וועג. דער סיבה פארוואס עס האט באקומען דער נאמען "רש"י אותיות" איז ווייל אינעם ערשטן דרוק האט מען געדרוקט דעם פירוש רש"י מיט בערך די אותיות (די אותיות זענען אביסל פארדרייט געווארן פונעם אריגנעל ווען מען האט עס געוואלט צופאסן מען זאל עס גרינג קענען דרוקן), מיט'ן ציל עס זאל זיין גרינג צו פונאדערשיידן רש"י פון די גמרא. (מען האט נאך דאן נישט געקענט דרוקן אזויפיל סארטן אותיות ווי היינט מיט א דרוק פון א קנעפל...) &nbsp; די "אידישע אותיות" זענען אבער אנטוויקעלט געווארן אין בערך די זעלבע תקופה אבער אין די אשכנזישע לענדער, אין די זעלבע צייט וואס די שפראך אידיש האט זיך אנטוויקעלט. דאס איז אויך גענוצט געווארן - און ווערט נאך אלץ גענוצט - בעיקר צו שרייבן. &nbsp; די ביידע פלעצער זענען זיך כמעט נישט צוזאם געקומען אין יענע צייט, און דער אויבערשטער האט אזוי צוגעפירט אז ביידע זאלן נעמען בערך די זעלבע זאך נאר פארקערט פאר די צוויי אותיות. &nbsp; ווען מען שרייבט א ספר תורה, אויב לאזט מען אויס איין אות איז דער ספר תורה פסול. דער ספר תורה מוז האבן אלע ששים ריבוא אותיות, מיר זענען אויך אזוי, דער אויבערשטער דארף יעדן איד. נישט קיין חילוק ווי נישטיג דו שפירסט זיך ביסטו א חלק פונעם ספר תורה וואס שטעלט צוזאם כלל ישראל, און דו ביסט א וויכטיגע חלק דערפון. מאך דיך נישט אוועק, אפילו דו ביסט ווי דו ביסט קענסטו נאך אלץ צוריק קומען. &nbsp; וויאזוי זאל מען זיי רופן? די אותיות וואס מען לערנט אין כתה א', קען מען רופן "אותיות מרובעות" (זיי זענען מער געקעסטלט), אדער "דרוק אותיות" (אין אלגעמיין נוצט מען די אותיות ביים פרינטן). "רש"י אותיות" איז איבעראל אנגענומען עס צו רופן אזוי; און די אותיות וואס מיר שרייבן, רופט מען טייל פלעצער "אידיש אותיות", צוליב וואס דאס איז געווען די שריפט וואס אידן במשך אסאך דורות האבן גענוצט צו שרייבן אידיש, עס איז דא וואס רופן עס "כתב אשכנזי", און אנדערע רופן דאס "שרייבן אותיות" אדער "כתב יד אותיות", צוליב וואס דאס נוצט מען ביים שרייבן. &nbsp;

    < זעה מער כט אייר תשפ"ה 📝
  • וויאזוי וואקסט האר?

    שאלה: וויאזוי וואקסט האר? ענטפער: אויך אין אזא פשוטע שאלה "וויאזוי וואקסט האר?" קען מען טרעפן דעם אויבערשטן, און עצות וויאזוי צו קענען אנגיין אין לעבן אויך אין שווערע אומשטעדן. &nbsp; די נושא איז פאסיג בפרט יעצט ווען מיר שטייען ממש איידער דעם הייליגן יום טוב שבועות ווען אלע אידן גיין זיך פריש שערן לכבוד יום טוב, נאכדעם וואס מען האט איינגעהאלטן ערליך די הלכות פון אבילות פון די ספירה טעג. &nbsp; אויף אונזערע קעפ געפונען זיך אין דורכשניט איבער הונדערט טויזענט קליינע האר-ווארצלען וואס הייסטן "פאליקלען", יעדע פאליקל איז א פולקאמער האר פאבריק וואס פאבריצירט אונטער די הויט כסדר פרישע לעבעדיגע האר צעלן, און די פרישע האר צעלן שטופן ארויס די אלטע האר צעלן וואס "שטארבן אפ" איינמאל זיי געפונען זיך אינדרויסן. &nbsp; די סיבה פארוואס מיר רופן עס "שטארבן" איז ווייל עס איז שוין בכלל נישט מחובר צום מענטש אויסער פיזיש צוגעקלעבט צו די נייע האר צעלן. דערפאר וועט מען נישט שפירן קיין ווייטאג ווען מען שערט אפ האר, אבער אויב מען וועט "ארויסרייסן" האר, וועט מען עס שוין איינמאל שפירן, ווייל דאן רירט מען צו צו די פרישע האר וואס "לעבט" און האט ווייטאג נערוון דערין. &nbsp; דער אויבערשטער געבט פאר יעדעם אן אייגענארטיגע האר קאליר, טעסטור אין אויסזען, קיינער האט נישט די זעלבע האר פון א צווייטן, א זאך וואס די פאליציי נוצט פיל מאל ביי אויספארשונגען אויב טרעפט מען א האר אלס א באווייז אויפן פארברעכער. &nbsp; די האר וואקסן אזוי שטאט אז עס אוממעגליך צו באמערקן ווי זיי וואקסן, אין דורכשניט וואסט עס צווישן א האלבע און איין מילימעטער א חודש, דאס מיינט אז כאטש עס קען נעמען עטליכע יאר אז די האר וואס וואקסט היינט ארויס זאל אנקומען אונטן די פיאות, וועלן זיי צום סוף אנקומען, א מענשט בכלליות איז אויך אזוי, אויב מען וואקסט שטייטעלעך וועט מען אנקומען זייער ווייט... ווי דער רבי האט אונז געלערענט "מעט גם כן טוב", אויב א מענטש פרובירט צו טאנצן גרויסע טרעפ אויף אמאל וועט ער זיך איבערדרייען און צוקלאפן, ענדערש גיין קליינע אבער כסדר'דיגע טרעפ און מען וועט אנקומען אסאך ווייטער. &nbsp; מוהרא"ש פלעגט טיישטן די גמרא "הרבה עשו כרבי שמעון - ולא עלתה בידם", אויב מען וויל נאכמאכן דעם הייליגן רבי שמעון אינגאנצן, דאס קען מען נישט, ענדערש מאך נאך איין זאך, דאס וואס דו קענסט, פריי דיך מיט'ן הייליגן שבת, זיי מכבד דעם שבת אזוי ווי רבי שמעון, קענסט נישט לערנען צוועלף יאר אין א מערה ווי רבי שמעון? אבער קענסט זיצן ביי דיר אין דיינינג רום אין "זאגן" איין בלאט גמרא יעדן טאג, אין זיבן יאר ארום וועסטו מאכן א סיום הש"ס, פון פינף מינוט א טאג.

    < זעה מער כז אייר תשפ"ה 📝
  • די קאמפליצירטע קרעדיט קארד ציפערן

    שאלה: ווען איך באצאל עפעס אנליין, און איך לייג אריין מיין דעביט אדער קרעדיט קארד, אויב איך האב געמאכט א טעות און געלייגט א נישט ריכטיגע נומער, ווייסט עס די וועבסייט תיכף אויפן פלאץ אפילו אן פרובירן. וויאזוי ווייסן זיי גלייך אז די נומער איז נישט ריכטיג? &nbsp; ענטפער: זייער אן אינטערעסאנטע פראגע, און עס איז טאקע ריכטיג, בדרך כלל וועלן וועבסייטס וויסן צי די נומערן פונעם קארטל זענען בכלל ריכטיג אדער נישט נאך איידער זיי פרובירן עס צו טשארדזשן. די סיבה דערצו איז אז קרעדיט קארד ציפערן זענען נישט אבי ציפערן אין די וועלט אריין. קאמפיוטערס היינט האבן אריינגעבויט אינעם סיסטעם היינט צו טאג צו קענען אויפכאפן נומערן פון קארטלעך אויב עס קען זיין ריכטיג אדער נישט. &nbsp; צום ערשט דארף מען שטארק אכטונג געבן פון קרעדיט קארטלעך, א קרעדיט קארטל איז א איינלאדענונג פון א פירמע צום מענטש "ווילסט עפעס קויפן און דו האסט נישט יעצט קיין געלט, זארג דיך נישט, מיר וועלן עס דיר אויסלייגן, און וועסט שוין שפעטער באצאלן,", עס זעט אויס ווי דאס איז א פשוטע גוטסקייט פון די פירמעס; אבער באמת ליגט דא א גרויסע ריזיקע, דער רבי זאגט אז מען דארף זייער אכטונג געבן פון חובות, און עס איז זייער גוט אוועקצושטיין פון קרעדיט קארדס. ב"ה אז מען קען אויך נוצן דעביט קארטלעך איינצוקויפן, און מען מוז נישט האבן קיין קרעדיט קארט בכלל. &nbsp; וויאזוי ווייסט די קאמפיוטער צי די ציפערן זענען ריכטיג? די ציפערן פונעם קארטל זענען געבויעט אויף קאמפליצירטע חשבונות, און אין די רגע מען לייגט אריין די ציפערן אינעם שורה ווי עס באלאנגט, וועט עס די קאמפיוטער אליינס אויסרעכענען, נאך איידער זיי געבן עס ווייטער צום פירמע, און אזוי ארום אויב איינער האט געמאכט א טעות זאל מען עס תיכף אויפכאפן, און קענען אריינגעבן דעם ריכטיגן ציפער נאך איידער מען פרובירט עס צו טשארדזשן און עס קומט צוריק אז עס ארבעט נישט. &nbsp; די ערשטע זאך וואס דער קאמפיוטער טשעקט איז די "לוהן אלגעריטעם", עס מאכט א לאנגע חשבון וואס איז געוואנדן יעדע ציפער דער וויפילטער ער איז, יעדע ציפער ווערט אראפ גערעכענט 9 אויב עס איז העכער 9, דערנאך רעכענט מען צוזאם די אלע ציפערן, און אויב די סך הכל ענדיגט זיך מיט 0 (צום ביישפיל 90) איז עס מעגליך א ריכטיגע קארטל ציפער, אויב קומט עס אויס סיי וועלכע אנדערע ציפער, שפייט דער קאמפיוטער אויס "אינוועליד קארטל נומער", און ער לאזט עס דיר נישט אריינגעבן. &nbsp; די צווייטע זאך אויף וואס דער קאמפיוטער קוקט איז פשוט די ערשטע עטליכע ציפערן פונעם קארטל. אויב הייבט זיך עס אן מיט 4 איז עס א וויזע, אויב הייבט זיך עס אן מיט 51, 55, 2221, אדער 2720 איז עס א מעסטער קארד, אויב הייבט זיך עס אן מיט 34 אדער 37 איז עס אמעריקען עקספרעס. און אויב איינער לייגט אריין די ערשטע ציפערן עפעס אנדערש, וועט ער תיכף וויסן אז דאס קען נישט זיין א ריכטיגער קארטל ציפער. &nbsp; די דריטע זאך אויף וואס דער קאמפיוטער האלט אן אויג איז אויף וויפיל ציפערן די קארטל פארמאגט, די באקאנטע פירמעס האבן א באשטימטע צאל ציפערן, און אויב עס הייבט זיך צום ביישפיל אן מיט 4, וואס מיינט אז עס איז א וויזע, און מען לייגט אריין ווייניגער אדער מער פון 16 ציפערן, איז עפעס נישט גוט מיט די ציפערן. &nbsp; אז א מענטש זעט אז עס גייט אים עפעס נישט, דארף מען זיך נישט זארגן, עס איז דא איין ציפער וואס עס פעלט און אז דו וועסט עס אריינלייגן ריכטיג וועט אלעס פאלן אין פלאץ, די קארטל וועט דורכגיין. ביי אונז איז עס די ציפער איינס, איינס באדייט איך מיט'ן אויבערשטן, אז א מענטש לייגט אריין דעם ציפער ביי יעדע פלאץ, ער זוכט אויף דארט ווי ער איז, וואס וויל דער אויבערשטער דער אחד יחיד ומיוחד פון מיר יעצט, און ער וועט בעטן דעם אויבערשטן ער זאל אים באלייכטן די אויגן, וועט ער זען ווי אלע טויערן וועלן זיך אים עפענען, און ער וועט מצליח זיין אין יעדע זאך. &nbsp; אֱמוּנָה חָשׁוּב כִּצְדָקָה. (ספר המידות - אמונה)

    < זעה מער טז אייר תשפ"ה 📝
  • שאלה: וויאזוי ארבעט א באר קאוד?

    שאלה: וויאזו ארבעט א באר קאוד? &nbsp; ענטפער: זייער א גוטע פראגע. עס איז ערב שבת קודש, ר' תנחום גייט אין גראסער, ער זינגט זיך אונטער א פרייליך לידל, מען גייט איינקויפן לכבוד שבת קודש. אין די נישט ווייטע פארגאנגענהייט, פלעגט יעדע אייטעם אין גראסערי האבן א קליינע סטיקער מיט די פרייז דערויף, און אזוי האט דער מענטש ביים רעכענער מאשין אויסגערעכענט איינס פלאס איינס, און געוויסט וויפיל דער ארדער קאסט, אבער ר' תנחום לעבט אין יאר תשפ"ה, ער קויפט איין מיט גרויס שמחה אלעס וואס ער דארף פאר שבת, גרעיפ דזשוס, דיפס, נאש, און אזוי ווייטער, ער ברענגט זיין וועגעלע צום רעדזשיסטער, און עפעס א קונץ געשעט, מען פירט דורך אלע פראדוקטן דורך עפעס א מאשין און וואונדער איבער וואונדער, עס קומט ארויף אויפן סקרין די פונקטליכע דעסקריפשאן פונעם פראדוקט, דער פרייז, און דאס אלעס ווערט דערנאך צוזאם גערעכענט, און ר' תנחום גייט ארויס נאכן באצאלן דעם ארדער זאגענדיג "לכבוד שבת קודש". &nbsp; פון וואו ווייסט דער מאשין וואס איך האב געקויפט דורך בלויז דורכפירן די זאכן העכער אים? דער ענטפער איז זייער אינטערעסאנט. עס זענען דא פארשידענע סארטן בארקאודס, אבער מיר וועלן דא רעדן פון די פשוטע יו-פי-סי באר קאוד וואס יעדע אייטעם אין גראסער פארמאגט היינט. &nbsp; די ערשטע ציל פון די באר קאודס איז טאקע דאס וואס מיר האבן געברענגט אינעם משל, צו פארשנעלערן צו קענען רעכענען זאכן אין געשעפטן. וויאזוי ארבעט דאס? צוערשט געבט מען פאר יעדע אייטעם א נומער, פאר אונזער ביישפיל וועט מען האבן נאר צען אייטעמס אין געשעפט, און יעדע וועט באקומען איין נומער פון איינס ביז צען, מען לייגט אריין אין קאמפיוטער די ליסטע פון אייטעמס וועלכע נומער דאס וועט זיין, וויפיל עס קאסט און אזוי ווייטער. דער באר קאוד נוצט א פעטערן פון שווארצע און ווייסע ליניעס פון א געוויסע לענג, פאר אונזער ביישפיל וועלן מיר רעדן פון "על" קאוד וואס יעדע נומער פארנוצט זיבן אייניגע ערטער וואס קען זיין שווארץ אדער ווייס. דער פאלגענדער צירוף ⬛⬜⬜⬛⬛⬜⬜ וואס איז (פון רעכטס אויף לינקס) שווארץ, ווייס, ווייס, שווארץ, שווארץ, ווייס, ווייס, מיינט "פינף", פאר אונזערע אויגן זעט עס אויס ווי בלויז צוויי שווארצע לינעס, איין דינע שווארצע לינע, און איין דיקערע שווארצע ליניע, מיר קענען ווערן שטארק צומישט פון פרובירן צו ליינען א באר קאוד, אבער מאשינען ארבעטן אנדערש, א מאשין קען נישט אזוי גרינג ליינע פשוטע אותיות אדער ציפערן, פאר זיי איז אסאך גרינגער צו קוקן אויף די ליניעס און אפמעסטן וויפיל פלאץ די ווייסע און שווארצע נעמען אויף, און אין א רגע כמימרא כאפט עס אויף דער ציפער (אדער ציפערן) און ער שפייעט אויס די אינפארמאציע אין קאמפיוטער, אייטעם נומער 0124538 איז דער און דער פראדוקט, עס קאסט אזויפיל, ער ווייסט פונקטליך וויפיל עס איז נאך דא אין סטאק, וועלכע פירמע האט עס פראדוצירט. &nbsp; מיר מענטשעלעך דא אויף דער וועלט באגרייפן נישט וויאזוי מען קוקט אן אין הימל אונזערע מעשים, מיר אויף די גשמיות'דיגע וועלט פארשטייען צו געלט, צו עסן, צו פארגעניגנס, מען קען זיך טענה'ן צי בונדאש איז גוט מיט צוקער, אדער ענדערש מיט זאלץ, מיר קענען באטראכטן צי טראמפ טוט גוט מיט'ן לייגן טאריפס אדער נישט, אבער אן א צדיק ווייסן מיר נישט וואס איז חשוב אין הימל און וואס נישט, מיט אונזערע גשמיות'דיגע חושים איז שווער צו באגרייפן וויאזוי "זאגן" משניות קען "אויסהיילן" א מענטש. קענסט מיר מסביר זיין וויאזוי לערנען א בלאט גמרא יעדן טאג וועט מיר פארבעסערן דעם שלום בית? ניין איך קען עס נישט מסביר זיין, אבער דער סקענער דארף נישט קיין הסברים, ער גיט א בליק רגע כמימרא, און אט קומט ארויף די גאנצע אינפארמאציע אויפן סקרין, צי איך פארשטיי יא, וויאזוי תיקון הכללי פאררעכט א מענטש אדער נישט, ארבעט עס, נאכדעם וואס א מענשט זאגט דעם תיקון הכללי וואס דער הייליגער רבי האט געגעבן, האט א מענשט א נייע נשמה, נישטא וואס צו קוקן אויף צוריק, איך דארף טראכטן נאר אויף פאראויס, דער אויבערשטער דארף מיך, און איך דארף אים. &nbsp;

    < זעה מער ז אייר תשפ"ה 📝
  • דער פארלוירענער משנה אין מסכת כלאים פרק ז'

    שאלה: איך לערן ברוך השם משניות כסדר אזוי ווי דער ראש ישיבה שליט"א איז כסדר מעורר, יעדעס מאל וואס איך קום אן צו מסכת כלאים פרק ז' וואונדער איך מיר וואס גייט פאר מיט די פערטע און פינפטע משנה. פארוואס שטייט ביים פערטן משנה ד'-ה', און דער פינפטער משנה הייסט ו', וואס האט פאסירט אז עס פעלט איין משנה. וואו איז איין משנה פארלוירן געווארן, אדער פארוואס גייען די צוויי משניות אינאיינעם? &nbsp; ענטפער: א יישר כח פאר דיין אינטרעסאנטע שאלה. האסט גוט באמערקט, אין משניות מסכת כלאים איז נישטא קיין באזונדערע משנה ד און ה, נאר זיי ווערן אין רוב דפוסים גערעכענט צוזאמען אלס "ד-ה", און דערנאך גייט די פרק ווייטער צו משנה ו, ז, און ח. דאס איז נישט קיין טעות אדער פארלוירענע משנה. &nbsp; איך וויל אבער באטאנען, אז עס זענען דא פארשידענע דרוקן וואס צוטיילן עס יא אין צוויי באזונדערע משנות, משנה ד' איז די ערשטע האלב "הַמְסַכֵּךְ אֶת גַּפְנוֹ עַל גַּבֵּי תְבוּאָתוֹ שֶׁל חֲבֵרוֹ, הֲרֵי זֶה קִדֵּשׁ, וְחַיָּב בְּאַחֲרָיוּתוֹ. רַבִּי יוֹסֵי וְרַבִּי שִׁמְעוֹן אוֹמְרִים, אֵין אָדָם מְקַדֵּשׁ דָּבָר שֶׁאֵינוֹ שֶׁלּוֹ," און משנה ה' איז די צווייטע האלב "אָמַר רַבִּי יוֹסֵי, מַעֲשֶׂה בְּאֶחָד שֶׁזָּרַע אֶת כַּרְמוֹ בַּשְּׁבִיעִית, וּבָא מַעֲשֶׂה לִפְנֵי רַבִּי עֲקִיבָא, וְאָמַר, אֵין אָדָם מְקַדֵּשׁ דָּבָר שֶׁאֵינוֹ שֶׁלּוֹ,". &nbsp; פאר איך גיי ווייטער וויל איך דיר פרעגן "דו זאגסט, אדער דו לערנסט?...", ווייל אויב דו מוזט אלעס פארשטיין איז א גרויסע שאד, ווייל דער הייליגער רבי האט געזאגט אז זאגן הייסט געלערנט, און זייער אסאך אידן האבן צום סוף גענצליך אפגעלאזט די הייליגע זיסע תורה, ווייל זיי האבן זיך צופיל מאל אנגעשטויסן אין זאכן וואס זיי האבן נישט פארשטאנען, און מיינענדיג אז נאר פארשטיין הייסט לערנען, האבן זיי אפגעמאכט אז די תורה איז נישט פאר זיי. און פון די אנדערע זייט זענען מיר עדות צו אומצאליגע אידן וואס האבן אנגענומען דעם הייליגן רבינ'ס סדר דרך הלימוד און זענען דורכדעם געווארן צוגעקלעבט צו די תורה, זיי האבן אנגעהויבן שפירן די זיסקייט פון די תורה, און זענען געווארן גרויסע מתמידים און תלמידי חכמים. &nbsp; ווי עס זעט מיר אויס ווער רבינו הקדוש האט מסדר געווען די משניות, האט ער עס איינגעטיילט אין מסכתות, אין פרקים, און אין הלכות, די פרקים האבן נישט געהאט קיין ציפערן, נאר מען האט עס גערופן אויפן נאמען פון די ערשטע ווערטער פונעם פרק, ווי מען זעט כסדר אין די ראשונים ווען זיי ברענגען צו א משנה שרייבן זיי כדאיתא בפרק "שנים אוחזין", און דאס האלט נאך אן ביז היינט אין די גמרא זעט מען אויבן אויפן דף שטייט "יציאות השבת, פרק ראשון, שבת", וואס דאס איז נאך געבליבן פון די צייטן ווען מען פלעגט נישט רופן דעם פרק "פרק ראשון פון מסכת שבת" נאר "יציאת השבת". אויך איז אינטערעסאנט צו באמערקן אז אין מסכת שבת איז דא דריי פרקים וואס הייבן זיך אן מיט די ווערטער "רבי אליעזר אומר", פרק י"ג, וואס הייסט "האורג", פרק י"ט וואס הייסט "רבי אליעזר דמילה", און פרק כ' וואס הייסט "תולין". &nbsp; די נומערן פון די פרקים און די נומערן פון די משנות זענען געמאכט געווארן אסאך שפעטער דורך די דרוקערס, וואס האבן געוואלט אז עס זאל זיין מער מסודר און גרינגער צו אנצייכענען מראי מקומות, און ביי אונזער פרק ז' אין מסכת כלאים איז געווען צוויי אנדערע גרסאות ביי פארשידענע דרוקערס, טייל האבן עס גערעכענט ווי איין משנה, און טייל האבן עס צוטיילט אויף צוויי, מיט די צייט האט עס אנגעמאכט א צימישעניש, האבן די שפעטערע דרוקערס זעט אויס באשלאסן עס צוזאם צו שמעלצן, אבער האבן געמאכט א פשרה, און צוגעצייכעט "ד-ה", ווי צו זאגן אז עס זענען דא וואס רעכענען דאס פאר צוויי באזונדערע משניות. &nbsp; אין כל הגליות הללו מתכנשות אלא בזכות משניות

    < זעה מער ב אייר תשפ"ה 📝
  • מורפי'ס געזעץ

    שאלה: וואס מיינט דאס "מורפי'ס געזעץ" (Murphy's law), און פון וואו שטאמט דאס? ח. רייזמאן &nbsp; ענטפער: מורפי'ס געזעץ זאגט אין קורצן "אלעס וואס קען גיין שלעכט וועט גיין שלעכט". פון וואו קומט דער נארישער "געזעץ"? און פארוואס רופט מען עס "געזעץ"? צום ערשט איז אינטערעסאנט צו וויסן אז כאטש געווענליך באדייט "געזעץ" עפעס וואס די רעגירונג האט באפוילן, און עס קען האבן שטראפן אויב מען שטעלט זיך נישט צו דערצו, קען עס אויך גענוצט ווערן צו באצייכענען זאכן וואס זענען אין די יסודות פון די בריאה, זאכן וואס ליגן אין די טבע וואס אויסער א נס קען עס נישט טוישן. וואס דארף מען מער, ווי דער באקאנטער אויסדרוק "חוקי הטבע", וואס בוכשטעבליך באדייט דאס "די געזעצן פון די טבע". &nbsp; ערליכע אידן וואס לעבן מיט'ן אויבערשטן, חזר'ן אמונה, גלייבן אז דער אויבערשטער פירט די וועלט, ער זוכט נאר אונזער גוטס, און נאר ער האט די מעגליכקייט צו טוישן סיי וואס אויף דער וועלט, און יעדע זאך וואס פאסירט איז מיט א פונקטליכע חשבון פארוואס עס מוז זיין פונקט אזוי, לעבן מיט אנדערע געזעצן, מורפי'ס געזעץ איז אז אלעס וואס קען גיין שלעכט, וועט גיין שלעכט, אבער מיר זאגן פונקט פארקערט, דער אויבערשטער פירט זיין וועלט מיט גרויס רחמנות, און עס איז דא בלויז איין געזעץ אויף דער וועלט, אלעס וואס פאסירט, קומט נאר פון אויבערשטן, און אלעס וואס קומט פון אויבערשטן איז כולו גוטס. &nbsp; וואס איז געווען די מעשה מיט דעם מורפי, אז ער האט אויסגערופן אזא "געזעץ"? אין די אמעריקאנער עיר פארס האט געארבעט אן אינדזשעניר מיט'ן נאמען עדווארד מורפי, זומער תש"ט (1949 למספרם) האט ער געארבעט אויף א פראיעקט צו טעסטן וויפיל כח (G force) א מענטש קען אויסהאלטן ווען ער ווערט שנעל אפגעשטעלט, ערגעץ ווי במשך די טעסט האט איינע פון די ארבייטער אריינגעלייגט א שרויף אינעם מאשין פארקערטערהייט, און דאס האט גורם געווען אז דער גאנצער טעסט איז געגאנגען א גאנג. מורפי - א פשוטער גוי, וואס לעבט אן אמונה, איז געווען זייער פרוסטרירט, און זיך אנגערופן צארנדיג "אויב עס איז דא עפעס וואס קען גיין שלעכט, וועט עס אזוי זיין.", די וועלט - פונקט ווי דער מורפי - וואס לעבט נישט מיט'ן אויבערשטן, האט אנגעהויבן צו נוצן דעם אויסדרוק "מורפי זאגט, אז אויב איז דא עפעס וואס קען גיין שלעכט, וועט עס גיין שלעכט", און ווי עס זעט אויס, איז דער שלאג ווארט געווארן גאר שטארק פארשפרייט, און יעדעס מאל עפעס איז געגאנגען שלעכט ביי א גוי, האט ער נישט מער ווי געדארפסט זאגן, "אה, מורפי'ס געזעץ", ווי צו זאגן, אז אזוי "מוז" עס זיין, דאס איז פון די חוקי הטבע, אז אלעס איז שלעכט, און אלעס וועט זיין שלעכט&hellip; &nbsp; עס איז א גרויסע רחמנות אויף די מענטשן וואס לעבן אן דעם אויבערשטן, ווייל וויאזוי קענען זיי זיך אויפהייבן נאך א דורכפאל? אנשטאט זיי זאלן זיך קענען שטארקן אז מען קען מתפלל זיין צום אויבערשטן וואס פירט די וועלט, און איי עס איך האב עס פארלוירן, עפעס א ווערטפולע זאך האט זיך צובראכן, איך האב פארשפעטיגט א וויכטיגע אפוינטמענט? דאס איז זיכער אז אלעס איז לטובה, עס קען גאר זיין אז עס וועט נישט דורכגיין קיין סאך צייט, און דו וועסט געוואר ווערן אז טאקע פון דיין דורכפאל, איז ארויסגעקומען א גרויסע טובה, מען האט דיר געווארפן פון דיין דזשאב? אפשר א דאנק דעם וועסטו מצליח זיין אליינס. האסט געטראפן א נגע אויפן וואנט, אונטער דעם ליגט באגראבן אן אוצר. &nbsp; מורפי זאגט "עס איז ביטער, און עס גייט זיין שלעכט", אבער צדיקים זאגן, "טראכט גוט, וועט זיין גוט".

    < זעה מער ל ניסן תשפ"ה 📝
  • ראונדאבאוטס‎

    שאלה: איך וואונדער מיר פארוואס מען בויעט נישט מער ראונדאבאוטס ביי אונז אין ניו יארק סטעיט. אין אנדערע פלעצער אין די וועלט זעט מען עס אסאך מער, און די טראפיק פליסט דארט אסאך בעסער. &nbsp; יואל ב. קרית יואל &nbsp; ענטפער: מען זאגט אז אידן ענטפערן אלץ מיט א שאלה, בפרט יעצט אז מען האלט ביים יום טוב פסח דער יום טוב פון שאלות. איך האב אן אנדערע קשיא, ביטע שריי נישט אריין פאר דו ענדיגסט, איך האף אז צום סוף וועסטו פארשטיין מה ענין שמיטה אצל הר סיני. &nbsp; איך וואונדער מיר עפעס אנדערש, פארוואס איז דעם הייליגן רבינ'ס סדר דרך הלימוד נאך אלץ א סוד. טויזנטער בחורים דרייען זיך ארום סיי אין ישיבה, און כל שכן יעצט אין די אזוי גערופענע בין הזמנים טעג, זיי גייען אויס פאר ליידיג גיין. פארוואס זאל מען זיין נישט אויסזאגן דעם סוד אז מען קען "זאגן" גמרא, מען קען "זאגן" משניות, און זאגן כל התורה כולה? &nbsp; איידער מיר גייען ענטפערן דעם צווייטן שאלה, לאמיר צוריק גיין צו דיין שאלה, און אביסל באטראכטן די ראונדאבאוטס. פאר די וואס ווייסן נישט פון וואס מען רעדט: א ראונד אבאוט איז אן אינטערסעקשאן (ווי איינס אדער מערערע ראודס טרעפן זיך צוזאם) וואס איז אנדערש ווי דער אמאליגער פשוטער ווינקל'דיגער אינטערסעקשאן. דער ראונד אבאוט לייגט א סוירקל ראוד ביים צוזאם טרעף, ווי אלע מוזן זיך דרייען צו רעכטס (אין ענגלאנד צו לינקס) נישט קיין חילוק וואו מען וויל פארן, ביי די אלטמאדישע אינטערסעקשאן, לייגט מען געווענליך א סטאפ סיין אדער טרעפיק ליכט, בשעת ביים ראונד אבאוט פארט מען געמיטליך דורך דעם אינטערסעקשאן.&nbsp; דו פרעגסט זייער גוט, ווייל די מעלות פון א ראונד אבאוט קעגן א פיר ווינקלען אינטערסעקשאן איז זייער שטארק, לאמיר אביסל באטראכטן איינע קעגן צווייטן: דער ווינקל'דיגער אינטערסעקשאן, דארף מען כמעט אלעמאל סטאפן, און די ריזיגע פון אן עקסידענט ח"ו איז סאך מער, עס קען דערהייבן ווייניגער קארס. מה שאין כן דער ראונדאבאוט דארף מען כמעט קיינמאל נישט סטאפן, און אפילו ווען עס פאסירט שוין אן עקסידענט ח"ו איז עס געווענליך לייכטער, די גאנצע טרעפיק פליסט אסאך בעסער, און קען דערהייבן אסאך מער קארס. &nbsp; איז פארוואס טאקע מאכט מען עס נישט, היינו טעמא דשופר היינו טעמא דמגילה. וויאזוי זעט אויס איינער וואס לערנט סדר דרך הלימוד? מען לערנט געשמאק, עס פארט פליסיג, מען בלייבט נישט שטעקן אויב מען פארשטייט נישט, און מען קומט אן אסאך מער. איינער געבט א מאך מיט די הענט "זאגסט אדער דו לערנסט", און מפטירין כדאתמול, פאר דעם אדער אזעלעכע זינלאזע ליצנות, וועלן טויזנטער בחורים גיין ליידיג און צינדן פייערס, ווייל זיי גייען שוין אראפ פון זינען פון נישט האבן וואס צו טון מיט די צייט. &nbsp; אין אמעריקע איז מען נישט אזוי שטארק צוגעוואוינט צו ראונדאבאוטס, און מען קוקט עס אן מיט פארדאכט, און כאטש די טענות קעגן די ראונדאבאוטס זענען נישט אמת, מאכט עס אז די לאקאלע רעגירונגען כאפן זיך נישט צו דערצו. מען זאגט - צום ביישפיל - אז ראונדאבאוטס זענען טייערער אויפצוהאלטן, אזאך וואס איז נישט אמת, אזוי אויך געוואוינהייט שפילט א גרויסע ראלע, די לאקאלע רעגירונג אינדזשענירן קענען זיך בדרך כלל נישט צו גוט אויס מיט ראונדאבאוטס, וואס האלט זיי צוריק פון עס איינפירן. &nbsp; די גוטע נייעס אבער איז אז די זאך טוישט זיך ב"ה. מער און מער בחורים, אינגעלייט, הערן פונעם סדר דרך הלימוד, צו פון א קארטל, א גליון, א סידי, און ווער עס קאסט די טעם דערפון, דארף שוין גארנישט, עס זענען שוין פארהאן טויזנטער בחורים וואס לערנען דעם סדר דרך הלימוד, און שפירן די זיסע טעם פון די הייליגע תורה, זיי האבן שיעורים אין כל התורה כולה, משניות, גמרא, מדרשים, זוהר, און אזוי ווייטער. &nbsp; די זעלבע זאך פאסירט מיט די ראונדאבאוטס. צוביסלעך קומט עס אריין מער און מער, אפילו ביי אונז אין ניו יארק, און ווי עס זעט אויס וועט מען עס אנהייבן צו מאכן מער אין מער אין די קומענדיגע יארן.

    < זעה מער ט ניסן תשפ"ה 📝
  • אייזן און מאגנעטן

    שאלה:איך האב געליינט וואס איר האט געשריבן איבער וויאזוי מאגנעטן ציען זיך איינער צום צווייטן צוליב זייער דרום און צפון פאולס וואס ציען זיך איינע צום צווייטן. עס איז אבער באקאנט אז מאגנעטן ציען זיך אויך צו אייזן. מיין שאלה איז וואס מאכט אייזן זיך ציען צום מאגנעט, און צי זענען דא נאך מאטריאלן וואס ציען צום מאגנעט? &nbsp; מ.פ. קרית יואל &nbsp; ענטפער:ווען מיר ברענגען אַ מאַגנעט מיט א שטיקל אייזן נאנט איינע צום צווייטן, פּאַסירט אַ מאָדנע זאַך &ndash; דער שטיקל אייזן ווערט אויך מאגנעטיש און קלעבט זיך צוזאם צום מאגנעט. וואס פּאַסירט דא?&nbsp; כדי צו ענטפערן די שאלה דארף מען קודם רעדן איבער "פעראָמאגנעטישע מאטריאלן" &ndash; דאָס זענען מעטאלן ווי אייזן, ניקל, און קאָבאַלט, וואס זיי ווערן צוגעצויגן צו מאגנעטן. אסאך מעטאלן, צום ביישפיל גאלד, זילבער און קופער זענען בכלל נישט "פעראמאגנעטיש", זיי ווערן נישט מחובר צום מאגנעט. וואס זענען די פעראמאגנעטישע מעטאלן אנדערש? זיי האבן נאטירליך פיצעלע מאגנעטישע פעלדער אין זיך, אין געווענליכע אומשטענדן - זענען די קליינע מאגנעטישע פעלדער געוואנדן צומישט אין אלע ריכטונגען, און זיי זענען זיך מבטל איינע דעם צווייטן, און עס באקומט נישט קיין מאגנעטישער כח, אבער ווען עס קומט אריין א מאגנעט נעבן זיי, צוויגט דער מאגנעטישער פעלד פון מאגנעט אלע קליינע מאגנעטישע פעלדער זיך אויסצוגראדן אינעם זעלבן ריכטונג פונעם מאגנעט, און דער אייזן ווערט אליינס צייווייליג מאגנעטיש. &nbsp; קענסט עס אליינס אויספרובירן. נעם צוויי אייזערנע פאפיר קליפס, און לייג זיי איינע נעבן צווייטן. עס וועט גארנישט פאסירן, הענג אן איין פאפיר קליפ אויף א שטארקע מאגנעט, און וואונדער איבער וואונדער וועסט קענען צוטשעפענען דעם צווייטן קליפ צום ערשטן, און אזוי מאכן א לאנגע קייטל פון קליפס. &nbsp; אין אונזער לעבן האבן מיר ממש די זעלבע זאך, מיר דרייען זיך דא אויף דער וועלט, און דער סמ"ך מ"ם פרובירט מיט אלע כחות אונז צו מאכן פארגעסן ווער עס פירט די וועלט, און פארוואס מיר זענען דא, אבער די גוטע נייעס איז אז מיר זענען "פעראמאגנעטיש", מיר קענען ווערן מאגנעטיש און ציען צום אייבערשטן, דאס איז אויב מיר זענען זיך מדבק צום צדיק, מיר לערנען זיינע ספרים, מיר פאלגן זיינע זיסע עצות, און אויב מיר טוען אזוי ווערן מיר נישט נאר צוגעצויגן צום אייבערשטן, נאר מיר ווערן אליינס מאגנעטן, מענטשן וואנדערן זיך פון ווי די תלמידים פונעם צדיק האבן אזעלכע דיבורים, "פון וואו קומט אזא שפראך צו פשוטע מענטשן", מען זעט מענטשן וואס לעבן דא אויף דער וועלט מיט ביידע פוס, זיי האבן ביזנעסער, שיינע הייזער, שיינע קארס, אבער זענען אין די זעלבע צייט דבוק צום אייבערשטן אויף די מדריגה פון צדיקים. מען קען הערן פון בעלי דרשנים וואס פרעדיגן "אויף דער וועלט קען מען נישט האבן ביידע, עס גייט נישט צוזאמען, אדער א שיינע קאר, אדער ביסטו אן ערליכער איד", דער דרשן ווייסט נעבעך נישט פונעם סוד, אז אויב מען גייט צום צדיק האט מען ביידע וועלטן. נישט נאר דאס, מען קען נאר האבן דער וועלט אויב מען האט א צדיק, און מען לעבט מיטן אייבערשטן. &nbsp; עס איז זייער אינטערסאנט דער וועלט פון מאגנעטן, צום ביישפיל מיר האבן יעצט געשריבן איבער די פעראמאגנעטישע מאטריאלן וואס קענען ווערן צייטווייליגע מאגנעטן אויב מען לייגט זיי נאנט צו א מאגנעט, אבער עס זענען פארהאן פארשידענע מעטאדן צו מאכן די אייזן אין א פערמענאנטע מאגנעט, דורך היץ און אנדערע וועגן. &nbsp; וואס מיר קענען ארויסנעמען דערפון למעשה איז אז אויב חס ושלום מיר לאזן אפ דעם צדיק, קען מען חלילה אוועקפאלן פונעם אייבערשטן, אבער מען קען אלץ תשובה טון, צוריק קומען צום אייבערשטן און פאלגן זיינע צדיקים און אזוי וועלן מיר זיין אמת'ע ערליכע אידן. &nbsp; askgershon@gmail.com

    < זעה מער ג ניסן תשפ"ה 📝
« Previous Next »

Showing 1 to 15 of 60 results

1 2 3 4
  • קאַטעגאָריעס
  • פילטער לויט די יאר
  • אלע
  • ישיבה תפארת התורה
  • אומאן
  • תלמוד תורה היכל הקודש
  • בית פיגא
  • פרויען פאראיין
  • מחנה תפארת התורה
  • שמחות
  • קרן הדפסה והפצה
  • קהלות היכל הקודש
  • ציון מוהרא"ש ז"ל
  • ברסלב סענטער וועבסייט
  • ברסלב מיידל קעמפ
  • קרית ברסלב ליבערטי
  • צום פינטל
  • וועלטליכע נייעס
  • געדאנקען
  • מיט א טיפערן בליק
  • גאסט ארטיקל
  • די פרשה מיט אנדערע ברילן
  • היסטאריע ווינקל
  • אינטערוויו
  • איבער אלץ און אלעמען

פילטער לויט די יאר


  • אלע יארן
  • תשפ״ד
  • תשפ״ה
היכל הקודש ברסלב
breslevcenter.com