Your app logo
Download the App
Open in app
Back
Search
Filter
  • Login
  • |
  • Register
Pidyon Nefesh ברסלב סענטער
Search Icon
  • ברסלב סענטער
  • לימודים
    • לוח השיעורים
  • נייעס
  • חיזוק
    • פראגעס
    • בריוון
    • מכתב יומי
    • ארטיקלען
  • אלבום'ס
    • בילדער
    • קליפּס
    • שיעורים
    • אודיאו שיעורים
    • היכל הנגינה
  • ספרים
  • סטאר
  • Search
  • קען א פלוג לעבן אָן אַ קאָפּ?

    פראגע: איז עס אמת אז א פלוג קען לעבן אָן זיין קאפ.   ענטפער: פליגן אטעמען נישט דורך זייער מויל, זיי באקומען אקסיגען דורך זייער הויט דירעקט צו זייערע אברים, דאס מאכט אז א פלוג קען טעארעטיש לעבן אביסל אפילו אן זייער קאפ. אבער אפילו זיי קענען אזוי גערופן "לעבן" וועלן זיי נישט קענען פוקנציאנירן, ווייל זיי דארפן האבן זייער קאפ צו זען, שפירן, עסן, און טרונקען, און זיי וועלן גאנץ שנעל שטארבן פון הונגער און דורשט.   דא אויף דער וועלט זענען אויך דא להבדיל מענטשן וואס "לעבן" אן א קאפ. זייער קאפ ליגט זיי ביי א צווייטן, ער טראכט נאר וואס דער שכן זאגט, און וואס דער שכן טוט, און וואס דער שכן האלט. ער האט בכלל נישט קיין קאפ. פאר אונז דאכט זיך אז אזא מענטש לעבט ער גייט ארום, ער עסט ער טרונקט, אבער ער טוט עס נאר ווייל יעדער טוט עס; און אפילו ווען עס קומט צו מצוות און מעשים טובים, פארגעסט ער נעבעך פון זיין נשמה און פונעם אויבערשטן, ער האט נעבעך נישט קיין קאפ צו טראכטן, און ער האלט שבת, ווייל ס'איז נישט נארמאל צו מחלל שבת זיין. און ליידער ווען עס קומט צו מצוות וואס אסאך זענען ליידער נזנח, טראכט ער נישט קיין צוויי, און טוט וואס איז נארמאל. וואס פארא טענות קען מען האבן צו אים, עס לעבט א טויטע מענטש, און עס איז אונזער אחריות צו מפיץ זיין דעם רבי'נס ליכט פאר אלע אידישע קינדער, און מען קען אזוי ארום צוריק געבן פאר אידישע קינדער זייער קאפ, און זיי קאננעקטן צום אויבערשטן, ער הייבט אן צו זען אז ער האט א תפקיד אויף דער וועלט, און ער קען האבן א פערזענליכער קשר מיט'ן אויבערשטן.   א קאפלאזע פלוג וועט שטיין באוועגלאז אויף זייער פלאץ, ווייל ער האט נישט די סענסארס פון זיין קאפ וואס מיט דעם ווייסט ער וואס עס טוט זיך פארנט פון אים, אויב מען וועט אים געבן א שטופ, וועט ער זיך רוקן א ביסעלע און ווייטער בלייבן שטיין. ער לעבט ווי א טויער ער האט נישט קיין ציל אויף דער וועלט.   עס גייען נעבעך ארום צווישן אונז פילע מענטשן וואס דער סמ"ך מ"ם מאכט זיי שפירן אן א קאפ, און זיי גייען ארום אן קיין ציל און אן קיין תכלית, אין מאנהעטן ווען מען קוקט שוין יא ארויף אויפן הימל, טראכט מען נאך אלץ נישט פונעם אויבערשטן, מען זעט נאר די ריזיגע בנינים וואס פארבלענדן די אויגן, און מען דארף נאך שטארק אנכאפן דעם קאפל, ווייל דאס קען מען ח"ו אויך פארלירן אזוי. אבער די גוטע נייעס איז אז ווילאנג א מענטש לעבט, קען מען אים נאך צוריק אויפלעבן זיין קאפ, ער זאל זיך נאר צוהערן צו די צדיקים, און אנהייבן פאלגן בתמימות ובפשיטות, דער עיקר איז רעדן צום אויבערשטן, דערנאך לערנען אביסל, זאגן די ווערטער פון די תורה, מעביר סדרה זיין אביסל יעדן טאג, וועט מען צוריק אויפלעבן, און באקומען א ציל און אנהייבן שפירן א סיפוק אין לעבן.   כי הם חיינו ואורך ימינו   איר קענט שיקן פראגעס צו askgershon@gmail.com.

    < זעה מער ג סיון תשפ"ד 📝
  • ניו יארק סטעיט וויל פארבאטן סמארטפאונס אין אלגעמיינע שולעס

    בו בזמן וואס די ניו יארק סטעיט רעגירונג ארבעט חלילה איינצופירן טוישונגען אין די ריינע חינוך פון אונזערע קינדער היה לא תהיה, וויל זיי שפירן פאר וויכטיג מען זאל זאפארט טוישן, וויבאלד לויט זייער קאפ איז אונזער הייליגע חינוך נישט גוט אוועקגעשטעלט פאר די קינדער, און עס דארף זיין א בעסערע סיסטעם, הערט מען אז דער גאווערנאר פון ניו יארק פרוי האוקעל האט אדרעסירט פאר איינע פון די צייטונגען אין די טעג, און געזאגט אז זי באטראכט א פארשלאג צו פארבאטן סמארטפאונס אין די שולעס פאר קינדער וואס לערנען אין די יונגערע קלאסן, צוליב דעם וואס עס נעמט אוועק זייער קאנצעטראציע וויבאלד זיי ווערן שטארק צוגעבינדן צו סאציאלע מידיע. &nbsp; לויט איר פלאן וועט זי ארויפברענגען דעם געזעץ פארשלאג ערגעץ וואו אין די קומענדיגע פאר מאנאטן און די געזעצגעבער וועלן שטימען דערויף ביים קומענדיגע לעגיסלאטיווער סעסיע. &nbsp; א זאך וואס ביי ערליכע אידן איז מען שוין לאנג קלאר די קאסעקווענצן פון די באנוץ פון סאציאלע מידיע, און סמארטפאונס זענען ברוך השם שטרענג פארבאטן אין אידישע שולעס אין ניו יארק דאס טוט ארויסברענגען ווי פארדארבן זייערע שולעס זענען, און ווי זיי מוטשען זיך מיט די אלע סאציאלע מידיע פראבלעמען און דאס גלייכן, אין די צייט וואס ביי אונז אידישע קינדער איז אוועקגעשטעלט א ערליכע אויסגעטרעטענע וועג פון זיין אפגעזונדערט פון די אלע שמוץ וואס די סאציאלע מידיע ברענגט מיט זיך, און מיט די פראבלעמען וואס דאס טוט ברענגן פארן מענטש, ובפרט פאר קינדער, וואס אויב מען ווערט צו דעם צוגעבינדן ווערט מען ממש א צורודערטער מענטש. &nbsp; זי האט צוגעלייגט אז אויב איינער וויל קענען אהיימרופן צו די עלטערן אינמיטן טאג זאל ער האבן ביי זיך א פשוטע פליפ פאון, וואס דאס איז פונקט גענוג צו קענען רופן און רעדן צו וועם מען דארף, אבער גארנישט מער פון דעם. &nbsp; פארגאנגענעם ליל ששי פרשת בחוקותי האט דער ראש ישיבה גערעדט איבער דעם און געזאגט: "זעט נישט צו זען און הערן נייעס, גיי אראפ פון סאציאלע מידיע. א אינגערמאן זאגט מיר אז ער האט זיך געמוזט אריבערציען צו אן אנדערן דירה ווייל זיין ווייב שלאפט נישט רואיג צוליב דעם וואס ביי דעם דירה איז נישט דא קיין צוים אויף די פענסטערס, און אפשר קען א גנב איינברעכן ביינאכט. ענדליך האט ער געטראפן אזא סארט דירה וואס זיין ווייב האט געגליכן, און מען האט זיך ברוך השם אריבערגעצויגן אהין, האט זי דאן געהערט אנדערע נייעס אז ס'איז געווען ערגעץ א פייער און מ'האט נישט געקענט אנטלויפן צוליב די צוים אויפן פענסטער&hellip;" וואס טוט מען יעצט? פון אלע זייטן איז דא פראבלעמען... אבער דאס איז נאר ווילאנג מען הערט יעדע נייעס, וואס דאס שרעקט אן דעם מענטש און לאזט נישט זיין רואיג. די עצה פאר דעם איז "מאכט צו דעם טעלעפאון און קוק נישט און הער נישט די אלע נייעס". &nbsp; ס'איז דא געוויסע וואס זאגן "נע, פאר מיר שאדט דאס נישט, איך קען מיטהאלטן נייעס און נישט ווערן דערשראקן". אבער דאס איז נישט אמת, דו מיינסט ס'שאדט דיר נישט, ס'שאדט דיר יא, ס'לייגט דיר אריין אין איבעריגע פחדים וואס פעלט נישט אויס. &nbsp; ברוך השם אז מיר האבן צדיקים וואס טרעטן אונז אויס דעם וועג וויאזוי זיך צו פירן, די איינציגסטע זאך וואס בלייבט איבער פאר אונז איז זיי צו אויסהערן און פאלגן, און נישט טראכטן אז ביים גוי איז דא גליקן, דער גוי ווערט אויך צו סוף געוואר אז די גאנצע סיסטעם זייערע איז פארפוילט פון קאפ ביז פיס, און יעצט ברעכן זיי זיך קאפ צו זען א וועג ארויס פון די אלע פראבלעמען וואס די טעלעפאון ברענגט מיט זיך. &nbsp; בני, אל תלך בדרך אתם &nbsp;

    < זעה מער כט אייר תשפ"ד 📝
  • דרום קארעא פלאגט זיך מיט מיסט באלונען פון צפון

    אין די לעצטע וואך האבן איינוואוינער אין דרום קארעא זיך אנגעשטויסן מיט אן אומאיינגענעמע ערשיינונג, נעמליך, עס קומען צו פליען ריזיגע לופט באלונען פון די קאמוניסטישע צפון קארעא צוגעבינדן דערצו גרויסע מיסט זעקלעך וואס באשמיצן און שעדיגן וואו זיי פאלן. &nbsp; ווי עס שיינט קומט דאס אין רעאקציע צו די פראפאגאנדע באלונען וואס די רעגירונג פון די דעמאקראטישע דרום לאזט כסדר אריבערפליען מיט באלונען צו צפון, ווי זיי פרובירן אויפצואווייזן פאר זייערע צפון קרובים זיי זאלן איבערווארפן די קאמוניסטישע רעגירונג וואס הערשט איבער זיי מיט א שטארקע פויסט, און וואשט זייערע מוחות אז עס איז נישט פאראן קיין בעסערע ארט אויף דער וועלט ווי צפון קארעא און אז זייער פירער קום יאנג איז דער געטשעק וואס געבט זיי אלעס און זיי דארפן אים דינען געטריי. &nbsp; די קאנפליקט צווישן קאמוניזם און דעמאקראטיע גייט נאך אן אין די קארעאס מיטן פולן קראפט, ווען ביידע זייטן האפן נאך איין צו צוריק צו פאראייניגן ביידע לענדער אונטער זייער מלוכה. &nbsp; ביי די פרשה פון די מרגלים זעען מיר אז משה רבינו האט געהייסן די מרגלים בודק זיין די שטעט פון ארץ ישראל, און האט זיי געזאגט "אויב וואוינען די מענטשן אונטער גרויסע מויערן, דאס איז א סימן א זיי זענען שוואך, אבער אויב לעבן זיי אין אפענע שטעט, איז א סימן אז זיי זענען זייער שטארק", מוהרא"ש פלעגט זאגן אז דאס איז אויך היינטיגע צייטן, ביי ברסלב'ע חסידים האט מען אייביג אויסגעלערענט אז מען זאל לערנען אלע ספרים פון אלע צדיקים, פון אלע ערליכע אידן, הלכה ספרים, מוסר ספרים, חסידישע ספרים און אזוי ווייטער, מוהרא"ש פלעגט זאגן "פארוואס זענען דא אזעלעכע וואס לאזן נישט אריינקוקן אין ברסלב'ע ספרים? דאס איז ווייל זיי ווייסן אז אויב מען קוקט אריין דערין וועט מען גארנישט זען דערין אויסער גילוי אלקות, עצות צו קענען זיין אן ערליכע איד, התחזקות אין אלע מצבים, און מען וועט זיך איבערצייגן אז די אלע לשון הרע'ס וואס דער סמ"ך מ"ם פארשפרייט אויפן הייליגן רבין איז שקר. און ווען מען פרעגט די בעלי מחלוקת "האסט שוין געזען זיינע ספרים אז דו רעדסט קעגן זיי", וועט ער נאר קענען ענטפערן "מען טאר נישט אריינקוקן דערין", דאס איז די איינציגסטע וועג וויאזוי דער סמ"ך מ"ם קען האלטן אידישע קינדער אין די טונקל, דורך זיך ארום נעמען מיט א הויכע מויער. &nbsp; להבדיל די צפון קארעא רעגירונג פארקויפט גארנישט, אויסער הונגער און קרענק איז דארט גארנישט דא, זיי קענען נישט צוריק קעמפן קעגן דרום אויף די זעלבע וועג, די דרום רעגירונג האט נישט פון וואס מורא צו האבן, מען דארף זיין בלינד נישט צו זען ווי די לעבן אויף דרום איז אסאך בעסער. אך און וויי אויב א צפון בירגער וועט זיך דערוואגן אויפצוהייבן א קארטל אדער א בלעטל וואס איז געקומען פון דרום, דער יעניגער מיט זיין גאנצע משפחה גייט אריין אין די ערגסטע תפיסות וואס מען קען זיך נאר פארשטעלן, דערפאר האבן זיי נעבעך נישט קיין אנדערע עצה נאר צוריק ווארפן שמוץ, א זאך פון וואס זיי האבן גענוג.

    < זעה מער כו אייר תשפ"ד 📝
  • וואס איז די באדייט פון דער באגריסונג "גוט מארגן"?

    שאלה: וואס איז פשט וואס מען גריסט זיך אויף אידיש "גוט מארגן" און נישט "גוט היינט"? &nbsp; ענטפער: דער פשוטער ענטפער ליגט אין די באדייט פונעם ווארט "מארגן", היינטיגע צייטן באדייט געווענליך דאס ווארט "דער קומענדיגער טאג", אבער אמאל האט עס געמיינט ווי מען וואלט היינט געזאגט "אינדערפרי". אין די פריערדיגע גילגולים פון אידיש, ווען עס איז געווארן נאכט, און מען האט געוואלט זאגן אז ווען עס וועט ווערן ליכטיג וועט מען עס טון, האט מען געזאגט "מען וועט עס טון מארגן", וואס האט באדייט "מען וועט עס טון אינדערפרי", און ווען עס איז געווארן ליכטיג, האט מען זיך באגריסט "א גוט מארגן", וואס האט באדייט "א גוטן אינדערפרי", פונקט ווי מען גריסט זיך ווען עס ווערט נאכט "א גוטע נאכט", אבער ווי דער סדר ביי שפראכן גייען, אז מיט די צייט ווערט עס אנטוויקעלט דורכדעם וואס מענטשן קומען און גייען פון נייע פלעצער, האט עס אנגענומען אן נייע באדייט, ווייל דער זאץ "מען וועט עס טון מארגן" האט אויסגעזען כאילו מען זאגט אז "מען וועט עס טון דער קומענדיגער טאג", און היינט פארשטייט מען שוין נישט פארוואס מען גריסט זיך "גוט מארגן". &nbsp; עס זענען נאך דא אסאך ווערטער וואס האבן מיטגעמאכט אן ענליכער גורל, צום ביישפיל א משל וואס דער ראש ישיבה האט אמאל דערמאנט דאס ווארט "באלד", עס איז דא א באוויסטע ניגון וואס טייל זינגען פסח נאכן סדר "אלמעכטיגער גאט" וואס איז געשריבן אויף "אלט אידיש" מען זינגט דארט "אלזא שיר און אזא באלד און אונזער טאגן שירה"; וואס מיינט דאס אז מען בעט דעם אויבערשטן אינעם ליד אז משיח זאל קומען "באַלד - אביסל שפעטער"? נאר אין אלט אידיש האט "באלד" געמיינט אזוי ווי אין היינט אידיש "שוין", אבער פונקט ווי היינט מענטשן זאגן ליידער מענטשן אפט "איך קום שוין" און עס מיינט "אביסל שפעטער", זעט אויס אז דאס איז אויך געווען אמאל, און צוביסלעך האט דאס ווארט "באלד" זיך געטוישט אין באדייט צו טאקע דאס, און "שוין" האט איבערגענומען איר ארט. &nbsp; אמאל מיינט א מענטש וואס איז שוין "איך האב סתם עפעס געזאגט", אבער א מענטש דארף וויסן אז א ווארט האט א גרויסע כח. א איד דארף זיך איינגעוואוינען צו רעדן אן איידעלע שפראך, נישט נוצן פאר קיין געלט אויף די וועלט קיין שלעכטע "לעיבל" אויף א צווייטן, און חס ושלום קיינמאל נישט שעלטן, אדער נוצן מיאוסע אויסדרוקן, און ווער רעדט נאך פון ניבול פה חלילה. א מענטש דארף זיך אזוי שטארק צוגעוואוינען צו רעדן איידל, און א מענטש איז דאך נאר א מענטש, און אפילו אין די זעלטענע פעלער ווען ער ווערט שוין יא חס ושלום גערעגט זאל עס ארויסקומען מיט א ברכה "געבענטש זאלסטו זיין", "קום שוין אהער פאר א גוט יאר", "חכם וואס דו ביסט", און אזוי ווייטער. &nbsp; ווען מען זאגט פאר א מענטש וואס איז נישט צוגעוואוינט צו רעדן שיין און געבן קאמפלימענטס ער זאל עס אנהייבן צו טון, קען צומאל זיין די רעאקציע "עס קומט נישט אריין", "סתם זאגן 'איך האב דיך ליב'", "ס'א בעיבישע זאך". אמת אמת, אבער מיין טייערע חבר, קריטיקירן, און רעדן נעגאטיוו וואס דו טוסט יעדן טאג ביי יעדע געלעגענהייט קומט אסאך מער נישט אריין, און סתם זאגן "פארוואס קענסטו זיך נישט צוזאם נעמען" איז אסאך מער א בעיבישע זאך, אויב מיר פירן זיך סייווי אויף ווי בעיביס, לאמיר כאטש בויען וועלטן. &nbsp; החיים והמוות ביד הלשון &nbsp; &nbsp; שיקט אייערע שאלות צו askgershon@gmail.com.

    < זעה מער כה אייר תשפ"ד 📝
  • טראמפ געפונען שולדיג אין געריכט אויף איבער דרייסיג קלאגעס

    אין א שטוינענדע אנטוויקלונג האבן די דזשורי געפונען דעם געוועזענעם און מעגליך קומענדיגן פרעזידענט פון אמעריקע שולדיג אין 34 קלאגעס אויף וואס דער מאנהענטן פראקואר האט אים אנגעקלאגט. דאס איז א פרעצעדענטלאזע געשיכטע אין אמעריקע אז אן אמעריקאנער פרעזידענט ווערט אנגעקלאגט און געפונען שולדיג אויף קלאגעס, וואס כאטש דאס מאכט אים נישט אומלעגאל צו קענען ווייטער לויפן פאר פרעזידענט, מאכט עס אים אבער יא אומקוואליפיצירט צו שטימען אין זיין וואוינארט פלארידא אלץ איינער וואס איז געפונען געווארן שולדיג אויף א פארברעכן. &nbsp; ביידע זייטן פייערן דעם פסק, ווען די דעמאקראטן שרייען "קיינער איז נישט העכערן געזעץ", און "ענדליך האט מען געברענגט צו יוסטיץ דעם מערסט קארופטירטסטע פרעזידענט", און די רעפאבליקנער ווייזן אן אויף די פילע פרעצעדענטן וואס מען האט געדארפט דורכשטיפן צו אנקומען דערצו, און צייגן ווי די גאנצע קלאגע האט נישט קיין הענט און קיין פיס, און קיינע פון די פילע דריידעלעך וואלטן קיינמאל נישט גענוצט געווארן אנצוקלאגן אפילו א געווענליכע בירגער, און כל שכן ווען מען רעדט פון די באשטעטיגטע קאנדיטאט פון די אפאזיציע פארטיי, א זאך וואס די טראמפ קאמפיין נוצט אויפצוהייטערן זייער באזע, און אויפצוטרייבן געלט שטיצע ביי זיי. &nbsp; אן אריינגיין אין די גויאישע פאליטיק ווער איז גערעכט, לאמיר אביסל באטראכטן דעם גוי טראמפ. קיינער וועט נישט לייקענען אז דער געוועזענער פרעזידענט לעבט פאר די איין זאך "כבוד", אבער כבוד איז אים נישט גענונג, ער דארף "אסאך כבוד, זייער אסאך כבוד", ער איז שוין געווען א גרויסע מיליאנער, א ביליאנער, ער לויפט שוין פאר פרעזידענט (פאר ווער עס ווייסט נישט, טראמפ איז שוין געלאפן פאר פרעזידענט אין יאר 2000 למספרם), ער לויפט שוין אויף די רעפאבליקאנער פארטיי, ער ווערט שוין דער נאמינירטער קאנדידאט פון איינע פון די צוויי גרעסטע פארטייען אין די פאראייניגטע שטאטן, ער געווינט שוין דעם פרעזידענט בענקל, אבער דאס איז אים נישט גענוג. ער דארף איבערדרייען די שטאט, יעדער מוז רעדן פון אים "רעד פון מיר, שרייב פון מיר, נאר ספּעל מיין נאמען גוט" איז געווען זיין שלאג ווארט. און אפילו ער איז הונדערט פראצענט גערעכט, עס איז א "מכשפה פאנג" (וויטש האנט) וויינט ער ווי א קראקאדיל, "אמעריקע ווערט פארוואנדעלט אין א באנענע רעפאבליק" קלאגט ער. אבער אזוי זעט מען אויס ווען מען גארט פאר כבוד. &nbsp; וואס מען קען זיך ארויסלערענען א גוטע זאך פון דעם טראמפ איז אויסנוצן יעדע געלעגענהייט פארן ציל, ביי אים איז דער ציל כבוד, רעד פון מיר, שרייב פון מיר; ביי אונז איז דער ציל רעד פון אים - דעם אויבערשטן, שרייב איבער דעם אויבערשטן. מיר דארפן אויך כבוד, אונזער ארבעט איז צו ברענגען כבוד און אנערקענונג פארן אויבערשטן. מיר דארפן אין יעדע שמועס, און יעדע ארטיקל דערמאנען אז עס איז דא א באשעפער וואס איז איבעראל, און מיט זיין גרויסקייט, און מיט זיין מעכטיגקייט איז ער דא פאר אונז און פאר אונזערע נארישע דאגות, ער וויל מיר זאלן רעדן פון אים און טראכטן פון אים. &nbsp; שיקט אייערע פראגעס צו askgershon@gmail.com

    < זעה מער כב אייר תשפ"ד 📝
  • דאס לעבן פון א באטערפליי

    שאלה: יעצט אום זומער זעה איך די קערטפילער ווערים ארום קריכן, און איינער האט מיר געזאגט אז דאס ווערט שפעטער א באָטערפליי (פלאַטערל), איז עס אמת? אויב יא וויאזוי ארבעט עס? &nbsp; ענטפער: עס איז א געוואלדיגע נפלאות הבורא צו צו באטראכטן ווי דער זעלבער מיאוסער קערטעפּילער, וואס מאנכע אויב מען טרעפט עס אויף זיך וועלן זיי אויפשפרינגען מיט אפשיי; וועט שפעטער פארוואנדעלט ווערן אין א הערליכער באטערפליי, וואס איז א פאפולערע אויסוואל צו באצירן, און איז ווי א סימבאל פון נאטור, רואיגקייט, און צופרידנהייט. &nbsp; דער באטערפליי הייבט אן זיין לעבן אין אַן איי. נאך בערך צען טעג קריכט ארויס דערפון א פיצעלע קערטיפילער ווארעם, וואס לעבט אויף בלעטער. עס פארמאגט א מויל מיט ציינער. און עסן אסאך בלעטער און גראז מכל הבא ליד. ווייל אין דעם קומענדיגן חודש אדער צוויי, וואקסן זיי זייער שנעל, זיי ווערן בערך צוויי דריי מאל אזוי גרויס ווי ווען זיי זענען געבוירן. &nbsp; ווען זיי זענען שוין גענוג ערוואקסן, איז צייט ארויפצוגיין א כתה, מען גרייט זיך צו ווערן א "פּופּע" (אדער "גולם"), ער זוכט זיך אויף א גוטע פלאץ אויף א בוים ווי ער דורכגיין דעם פראצעס צו פארוואנדעלט ווערן אין א באטערפליי, ער בינדט זיך צו צום בוים דורך א פאדעם וואס ער פאבריצירט, און נעמט זיך ארום מיט א "שטיבעלע" וואס ער הענגט אראפ פונעם בוים, און אינעוויינג דארט וועט ער דורכגיין א טויש מקצה אל הקצה, ער גייט אריין אלץ א מיאוסער ווארעם, און אינעווייניג ווערט ער ממש צולאזט ווי א רינעדיגע זופ, און דער אויבערשטער מאכט אז נאך עטליכע טעג הייבט ער זיך אן צוריק אויסצופארמען, אבער אלץ א נייע בריאה, עס וואסקן ארויס פון אים הערליכע שיינע פליגלען, און ווען עס קומט די צייט, שפאלט ער אויף שטייטעלעך זיין שטיבלע און רייסט זיך ארויס דערפון. &nbsp; ווען איינער זעט א רייפע פּופע און זעט ווי דער פרישער געווארענער באטערפליי פלאגט זיך ארויס צו קומען, זאל ער נישט רחמנות האבן און אים צוהעלפן, אויב וויל ער אים נישט הרג'ענען, דער שטאפל פון ארויסקריכן שטארקט זיינע מוסקלען, און העלפט אים וואקסן ער זאל קענען לעבן און ווערן אליינס א טאטע אדער מאמע צו קינדער. &nbsp; ווען אונזערע קינדער מוטשען אונז "טאטי יעדער פון מיין קלאס האט אזא און אזא כלי, אלע טאטעס לאזן קוקן ווידיאס און פלעיס, פארוואס נאר איך נישט", זענען דא מענטשן וואס האבן רחמנות אויף זיי. עס זעט אויס ווי נאכגעבן איז רחמנות, און זאגן פאר זיי "עס איז נישט אונזערע געשעפטן וואס אנדערע טוען" זעט אויס ווי אכזריות. אבער מיר ווילן אז די קינדער זאלן אויסוואקסן געזונט ברוחניות ובגשמיות. די מחנכים זאגן אז קינדער וואס וואקסן אויף מיט ווידיאס און ווידיא געימס זענען געדעמעדזשט. עס שאדט פאר זייערע מוחות, מען זעט ווי זיי גייען ארום ווי אין א שאטן. &nbsp; ווען דער באטערפליי איז שוין אינדרויסן וועט ער בלייבן אויפן בוים מיטן קאפ אראפ ווען אויסצוטרוקענען זיינע פרישע נאסע פליגלען כדי צו קענען פליען דערמיט. און נאך עטליכע שעה פליעט אוועק צו זיין נייע לעבן אלץ ערוואקסענע פלאטערל. יעצט פארמאגן זיי נישט קיין מויל מיט ציינער, זיי פארמאגן נאר א זויגעדיגע שטרוי מויל. און ער לעבט יעצט אויף בלומען נעקטאר, זאפט פון ביימער און פרוכט. ביי דעם שטאפל ווערן זיי עלטערן צו קינדער, זיי לייגן אייער, וואס פון דעם וועט ווייטער ארויסקומען די קומענדיגע דור פון שיינע באטערפלייס. &nbsp; מיר וועלן אויך רחמנות האבן אויף אונז און אויף אונזערע קינדער און פאלגן וואס די צדיקים זאגן, און ארויסווארפן אלע טעכנאלאגישע כלים וואס מען קען טון דערוף און זען דערויף זאכן וואס אפילו אויב זיי זענען אזוי גערופן כשר, זענען זיי אבער נישט גוט פאר זיי. און מיט'ן אויבערשטענ'ס הילף וועלן זיי אויפוואקסן געזונטע טאטע מאמע פאר זייערע קינדער. &nbsp; האט איר א שאלה? שיקט צו askgershon@gmail.com.

    < זעה מער יט אייר תשפ"ד 📝
  • שאק און שוידער: מירון ווערט פארמאכט אויף ל"ג בעומר

    אין די אידישע וועלט האט מען אויפגענומען מיט גרויס ווייטאג די מודעה פון די אינסטאנצן אז זיי גייען אפשפארן דעם גאנצן מירון געגענט אויף די אלע טעג פון ארום ל"ג בעומר, און זיי פלאנען אפצוהלאטן די אלע וואס וועלן פרובירן ארויפצוקומען, זאגענדיג אז צוליב די מצב המלחמה, און די נאנטקייט צו לבנון קען מען נישט פארזיכערן דאס ארט, און זיי האבן מורא צו ערלויבן אין אזא צייט אזא גרויסע פארזאמלונג. &nbsp; ערליכע אידן ווייטאגן אויף די גאנצע קיום המדינה, און מען דארף נישט זייער ממשלה, און זיכער נישט זייערע מלחמות, און מען איז מתפלל אז מען זאל יא קענען צוקומען און מתפלל זיין ביי דעם גרויס מקום קדוש, דעם מקום מסגול לתשובה, און דערנאך זיך קענען פרייען מיטן שמחת הילולא פון הייליגן רבי שמעון אויפן פלאץ פון זיין הייליגן ציון. &nbsp; לאור זה ווערן געפלאנט אין פילע שטעט אין ארץ ישראל און אין חוץ לארץ אסאך מער און אסאך גרעסערע מעמדי הדלקה, צו קענען אקאמאדירן די הונדערטער טויזנטער אידן וואס וואלטן געוואלט פארן צום הייליגן רבי שמעון, אבער בלייבן דא. &nbsp; דער ראש ישיבה האט געהאט גרויסע ספקות צי ער זאל פארן ווי יאר יערליך קיין מירון, אבער למעשה האט דער אויבערשטער געפירט אז דער ראש ישיבה שליט"א האט יא געקענט פארן. און יעצט געפונט זיך שוין דער ראש ישיבה אין מירון, ווי די בחורים פון די ישיבה היכל הקודש אין ארץ ישראל האבן זיך אלע אריבערגעצויגן פאר די עטליכע טעג קיין מירון, ווי זיי ווייל במחיצת פונעם ראש ישיבה שליט"א, וועלכע איז זיי מדריך און מחזק, לערנט מיט זיי און געבט שיעורים. &nbsp; אין אזא צייט איז וויכטיג צו געדענקען אז דער עיקר וועג וויאזוי זיך מקשר צו זיין מיט'ן הייליגן רבי שמעון איז דורך לערנען זיינע הייליגע ספרים, מען לערנט די הייליגע זוהר, תיקוני זוהר, מען לערנט משניות גמרא, און אזוי איז מען זיך מקשר מיטן הייליגן תנא פון וואו מען איז נאר אויף דער וועלט, און מען קען זיך דערביי אויסבעטן און פועלן אלעס גוטס. &nbsp; תורתו מגן לנו היא מאירת עינינו

    < זעה מער יג אייר תשפ"ד 📝
  • אידישע וועלט איז מרבה בתפלה ווען איראן שטופט אפ טויט אורטייל אויף אידישע בחור

    אין א שטארק נאכגעפאלגטע געשיכטע, קומט ארויס א באריכט פון איראן איבער דעם וואס זיי אפגערוקט זייער פלאן צו דערמארדן א אידישע בחור, נאכפאלגענדיג פילע תפילות פון אידישע קינדער איבער די גאנצע וועלט. &nbsp; די באריכטן פארציילן אז דער בחור נתנאל בן ציונה (ביטע צייכענט אייך אן דעם נאמען און דערמאנט אים אין אייערע תפלות) איז געווען געסקעדזושלט צו ווערן אומגעברענגט רח"ל פארגאנגענעם שבת קודש, לויט די באריכטן פון די איראנע מידיע. האב תפלות ישראל עשתה רושם, ווי חז"ל זאגן שוין אפילו חרב חדה מנחת על צאוורו של אדם, קען נאך דער אויבערשטער מאכן א נס, און צוערשט איז דער דאטום אפגעשטופט געווארן. &nbsp; ווי די באריכטן פארציילן האט זיך די מעשה אנגעהויבן מיט א געפעכט צווישן אים און א גוי אין איראן, וואס האט זיך ליידער געענדיגט מיט'ן דעם אומקום פונעם גוי, אויף וואס די לאקאלע געריכט האט אים געפונען שולדיג, און אים דן געווען למיתה ר"ל. די מעשה איז בכלל נאך נישט פארטיג, דער אויבערשטער האט אונז אבער געגעבן נאך א געלעגענהייט צו מתפלל זיין, און ראטעווען דעם איד ממות לחיים. &nbsp; אסאך מאל מאכט זיך א מענטש טראכט צו זיך "איך שפיר מיך ווי ער איז אזא פינפטע ראד צום וואגן, איך בין ווי א נאר אין מארק, קיינער דארף מיר נישט, קיינער קוקט נישט אויף מיר", קען זיין אז דער בחור האט אויך אזוי געשפירט, דאס איז זיכער אז דאס איז די נאטור אז א בחור זאל אזוי שפירן, צוקלאפט, און צובראכן. מיטן אויבערשטנ'ס הילף וועט דער בחור געראטעוועט ווערן, אבער אפילו שוין יעצט נאך איידער מען זעט די ישועה, קענען מיר נעמען דערפון א געוואלדיגע לימוד, עס איז נישטא אזא זאך ווי עפעס א פשוט'ער בחור. מען מעסט אים נישט צי ער גייט מיט אזא הוט אדער מיט אזא הוט. "וועלכע מנוחה ושמחה זינגט מען ביי זיי?", מן הסתם זינגען זיי בכלל נישט קיין מנוחה ושמחה שבת, ער זינגט די שבת'דיגע ניגונים לויט די מסורה פון יהדות איראן, ער ווייסט נישט פונעם רבי'ן זכרונו לברכה, (נישט קיין חילוק וועם איר רופט "רבי זכרונו לברכה", ווייסט מען לכאורה נישט ביי זיי פון וועם מען רעדט) און מן הסתם ווייסט ער אפילו נישט נישט פונעם הייליגן בעל שם טוב, און נישט פונעם הייליגן גר"א. אבער ער איז א חלק פונעם אידישן פאלק. אלע דאווענען פאר אים, אלע שפירן ווי איך וואלט געצאלט די וועלטס געלט אים צו ראטעווען.&nbsp; &nbsp; טייערע איד, סיי וואו אויף די וועלט דו ביסט, און סיי וויאזוי דו זעסט אויס. ביסט אסאך מער ווערט ווי דו קענסט טראכטן. זאל זיין וואס זאל זיין, א איד ביסטו, און דאס אליינס איז שוין גענוג אז דו זאלסט זיך פרייען, טאנצן און שפרינגען פאר שמחה.&nbsp; &nbsp; אויסער דעם וואס מיר זענען ווייטער מרבה בתפלה פאר דעם טייערן בחור נתנאל בן ציונה, נעמען מיר זיך פאר אלץ א זכות ער זאל ארויסגיין מאפלה לאורה אז מיר וועלן אנהייבן קוקן גוט אויף יעדן איד, מיר וועלן צוברעכן אלע קנאה שנאה, אויפהערן מחזיק זיין במחלוקת. &nbsp; מיר האבן געהערט א געשמאקע ווארט פון א ברסלב'ע חסיד פארגאנגענעם שבת קודש: מען האט נארוואס געזאגט די הפטורה אחרון של פסח "ויצא חטר מגזע ישי", די פסוק לייגט אראפ ווי שיין עס וועט זיין ווען משיח וועט קומען "ופרה ודוב תרעינה יחדיו, ירבצו ילדיהן ואריה כבקר יאכל תבן" דער קוה און דער אקס וועלן פאשען צוזאמען, די קינדער וועלן שפילן מיט זיי, און דער לייב וועט עסן גראז ווי די בהמות", אביסל שפעטער זאגט דער פסוק "וסרה קנאת אפרים וצוררי יהודה יכרתו, אפרים לא יקנא את יהודה, ויהודה לא יצור את אפרים", פרעגט זיך די קשיא, פארוואס הייבט ער אן מיט די בהמות, זיי וועלן זיך מער נישט טשעפען? קען זיין פשט, אז די פסוק וויל באמת אונז זאגן גראד, דו וויסלט משיח זאל קומען? די אשכנזים זאלן אויפהערן זיך האלטן גרעסער פון די ספרדים, און די ספרדים זאלן נישט אראפקוקן די אשכנזים", אבער מען האט פשוט מורא געהאט אז מיר וועלן עס נישט קענען נעמען, מען וועט חלילה צוקלאפן דעם ספר "עס איז צו שארף" וועט מען אפשר טראכטן, הייבט דער פסוק אן מיט א זיסע משל וואס מיר קענען נעמען. "דער לייב וועט מאכן שלום מיטן הערש, דער קאץ וועט מער נישט נאכלויפן דער מייז", און אזוי פארכאפט אונז דער פסוק, מיר טראכן ווי שיין איז עס ווען דער לייב מיט בער מאכן שלום מיט'ן קוה, און אזוי קען אונז דער פסוק אריינגעבן אין מח, שעפעלע מען מיינט דיר. הער אויף רודפ'ן די חסידים פון דיין רבי'נס ברודער. און סטאפ שוין מיט די עקלדיגע ראסיזם: קוק נישט אראפ א איד צוליב וואס זיין הויט קאליר איז אנדערש ווי דיינס, און אזוי וועלן מיר מקרב זיין די גאולה במהרה בימינו אמן. &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער יב אייר תשפ"ד 📝
  • איראנער פרעזידענט אומגעקומען אין העליקאפטער קראך

    נעכטן זונטאג איז אריינגעקומען די נייעס איבערן אומקום פונעם איראנער פרעזידענט איבראהים ראַאיסי ימח שמו (63 יאר אלט), צוזאמען מיטן אויסערן מיניסטער און נאך אנדערע הויכע באאמטע, נאכדעם וואס זיין העליקאפטער האט אראפגעקראכט ביים אדורכפארן א שווערן נעפל. אין די יעצטיגע טעג גייען אן העפטיגע זוכערייען נאך די העליקאפטער אין וואס דער איראנער פרעזידנעט ראַאיסי האט גערייזט צוזאמען מיט נאך הויך ראנגיגע באאמטע פון די איראנער רעגירונג. &nbsp; אנגעהויבן האט זיך עס וועט א דעלעגאציע פון די איראנע העכסט ראנגיגע רעגירונגס פירער האבן זיך ארויסגעלאזט צו א רייזע צום דערנעבנדיגע אוזבעקיסטאן, ווען זיי זענען געכאפט געווארן אינעם בעריגן ראיאן אין א שווערע וועטער אין וואס מען האט פארלוירן קאנטאקט מיטן דעלעגאציע. &nbsp; עס האבן זיך ארומגעדרייט פילע שמועות איבער די סיטואציע, עס האט גענומען זייער לאנג צו באשטעטיגן אז דער פרעזידענט איז אומגעקומען אין א קראך, עס זענען געווען אנדערע וואס האבן פרובירט צו פארשפרייטן נייעס כאילוא נאך עטליכע זוך העליקאפטער האבן געקראכט אין די שווערע וועטער. די אלע זאכן קענען אבער נישט באשטעטיגט ווערן, בשעת די איראנער רעגירונג שטייט אליינס צומשיט און ווייסט נישט וויאזוי זיך אן עצה צו געבן, טוען זיי אבער שטרענג אנווארענען זייערע בירגער איבער ארויסגעבן "מיסאינפארמאציע" (אין געווענליכע פעלער מיינט דאס פאלשע אינפארמאציע, אבער אין דעם פאלן מיינט דאס אינפארמאציע וואס עס שמעקט זיי נישט....). &nbsp; בשעת מיר לאזן די איראנער זיך ספראווען מיט זייערע גאר ערנסטע דאגות קענען מיר אבער אריינטראכטן וואס מיינט דאס "אמת'ע אינפארמאציע" און וואס מיינט "שקר"; מאנכע וועלן שרייען אז נאר זייער מנהיג און בלויז זייער דרך איז דער אמת, און אז די גאנצע וועלט מוז זיך איבערדרייען און ווערן ווי זיי. די איראנער שרייען דאס שוין יארן. אלע וואס ווילן נישט מיטגיין מיט זייער גלויבן, און אננעמען זייער נביא שקר, איז מחויב מיתה בידי אדם. צי דורך סקילה, שריפה הרג אדער חנק, נישט קיין חילוק, אלא אכבאר, און אלע וואס גלויבן אנדערש זענען כופרים און אפיקורסים. &nbsp; וואס טוט זיך ביי אונז? מיר זענען דען בעסער? מוהרא"ש פלעגט זאגן אז איין זאך איז קלאר אמת, אמת איז נוטריקון "אהי' מת" איין טאג וועלן מיר דארפן איבערלאזן די וועלט און געבן א דין וחשבון פאר'ן באשעפער וואס מיר האבן געטון אין אונזער לעבן. און אויב לעב איך מיט דעם, איך רעד פון באשעפער, און טראכט פון באשעפער, און טו תשובה צום באשעפער, איז נישט קיין חילוק צי איך בין פון אשכנזישער אפשטאם, צו ספרדישע אפשטאם, תימן אדער בוכארע, בין איך ביים אמת, אויב ביים ליטווישן ראש ישיבה לערן איך תורה, און דאווען צום באשעפער בין איך ביים אמת, אויב בין איך אין פראקרייך און דארט לעבן איך מיט'ן באשעפער בין איך אין גוטע הענט. דער הייליגער רבי קומט נישט אוועק נעמען א מענטש פון זיין חסידות אדער קרייז, דער רבי נעמט בלויז דעם מענטש און דערמאנט אים ער זאל טון די אלע גוטע זאכן, זיין מסורה און מנהגים, זיינע ניגונים און נוסחאות, און עס טון מיט א שמחה של מצוה, און זיך קאנעקטן צום באשעפער. ווייל איבעראל ווי מען דינט דעם באשעפער, איז דארט די אמת.

    < זעה מער יא אייר תשפ"ד 📝
  • וואס איז גלאז און איז עס די זעלבע ווי כלי זכוכית פון חז"ל?

    שאלה: וואס איז גלאז און וויאזוי מאכט מען עס? איז גלאז די זעלבע ווי "כלי זכוכית" וואס ווערט דערמאנט אין חז"ל, אדער די היינטיגע גלאז איז עפעס אנדערש? &nbsp; ענטפער: גלאז היינט איז נישט קיין סאך אנדערש ווי די "כלי זכוכית" וואס ווערט געברענגט אין חז"ל. פארשטייט זיך אז אין די פראצעדור וויאזוי פראדוצירן גלאז אין מאסן שטאב איז דורכגעגאנגען גרויסע שינויים, אנדערש ווען אין צייטן פון חז"ל ווען עס איז געמאכט געווארן ביים "אומן" דער פאכמאן אינדערהיים, וויפיל ער האט געקענט. &nbsp; די הויפט באשטאנדטיילן זענען "זאמד", אדער ווי עס ווערט גערופן אין חז"ל "חול" אדער "חול המדבר", וואס מען פלעגט ברענגען פון די מדבר'דיגע געגענטער אדער פון די ים ברעגעס, און דערנאך האט מען גענוצט א געוויסע "אַש", אין די גמרא שפראך הייסט עס "נתר", וואס מען האט באקומען דורך פארברענען געוויסע סארטן געוויקסן, און דערנאך קומט "ליים", וואס די גמרא רופט עס "סיד", וואס דאס פלעגט מען אויסהאקן פון צווישן די שטיינער. &nbsp; דערנאך האט מען גענומען די אויבנדערמאנטע מאטיריאלן יעדע איינע אין א באשטימטע מאס, און מען האט עס אריינגעלייגט אין א קאלך אויוון, ווי עס איז געווארן אנגעהייצט גאר שטארק (איבער 1,700 גראד סעלציוס / איבער 3,000 פערנהייט) ביז איז געווארן צולאזט, צו א ברענעדיג הייסע פליסיגע גלאז. &nbsp; דערנאך האט מען גענוצט פארשידענע כלים צו מאכן די פארשידענארטיגע פארמען פון פלעשער, אדער פענסטער און אזוי ווייטער. און נאכן אויספארמען האט מען עס געדארפט לאזן זייער פאמעליך נידערן דעם טעמפעראטור, כדי די פארם זאל בלייבן שיין און זיך נישט שפאלטן דורכאויס די צייט. &nbsp; אין כל חדש תחת השמש, דער אויבערשטער פירט שוין זיין וועלט כמעט זעקסט טויזעט יאר, אויף א וועג וואס מיר קענען נישט פארשטיין און באגרייפן, און אלץ וועלן קומען אויבער חכמים און וויינען אויפן ביטערן מצב הדור, אנגעהויבן פון אברהם אבינו, משה רבינו, און אזוי ווייטער די שופטים, נביאים, מלכים, תנאים, אמוראים, גאונים, ראשונים און אחרונים, וועלן זיי זאגן אז ביז יעצט איז געווען אזוי פיין, אבער היינט איז ביטער, די וועלט ווערט חרוב. דער רבי זאגט אבער אז עס איז נישט אזוי, "דער אויבערשטער פירט זיין וועלט אלץ שענער און שענער", דאס איז געזאגט געווארן בגשמיות, ווען אמאל האבן זיך נאר גאר רייכע מענטשן געקענט ערלויבן א גלאזענע בעכער אדער פלאש, און ווער רעדט נאך פון א גלאזענע פענסטער וואס נאר קעניגן האבן זיך געקענט ערלויבן, פארמאגט היינט דער גרעסטער ארימאן גלאזענע כלים פאר עטליכע פרוטות. אין די זעלבע זאך ברוחניות, אין די פריערדיגע דורות האבן זיך נאר גאר רייכע מענטשן געקענט ערלויבן אן אייגענע סידור אדער א משניות, ווער רעדט נאך פון א גמרא, דאס איז געווען איינס אין בית המדרש וואס האט געהערט פאר גאנץ קהל צוזאמען. בשעת היינט קען מען קויפן די שענסטע סעט גמרא פאר ביליגער ווי א נייע טעלעפאן. &nbsp; עס איז טאקע א שווערע דור די כחות הטומא זענען זייער שטארק, אבער לעומת זה האט דער אויבערשטער אראפ געשיקט די צדיקים פון אלע דורות ביז היינט וואס האבן געגעבן עצות און וועגן איבערצוקומען די אלע נסיונות. אז א מענטש לערנט יעדן טאג די הייליגע תורה, און לערנט די ספרים פון צדיקים, קען מען אריבערגיין די אלע שטורמישע ווינטן, און ארויסגיין א זיגער קעגן דעם סמ"ך מ"ם וחיילותיו. &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער ח אייר תשפ"ד 📝
  • קאנאדישע וואלד פייערן שיקן אריבער רויך צו די פאראייניגטע שטאטן

    עטליכע סטעיטס אין צענטער-צפון פון די פאראיינגטע שטאטן זענען אין די טעג אונטער א לופט קוואליטעט אלערט צוליב רויעך פון די פרישע וואלד פייערן וואס ברענען אין די ענדלאזע וועלדער פון קאנאדע. אין די יעצטיגע צייט ברענען נאנט צו הונדערט פופציג ווילדע פייערן ארויס פון קאנטראל אין די דרום פראווינצן פון קאנאדע וואס די ווינטן דירעקטירן זיי צו די אויבנדערמאנטע סטעיטס אין אמעריקע. געזונטהייט באאמטע אין אמעריקע האבן אויסגעדרוקט זארג איבער די געפאר פון אריינאטעמען די רויך פאר א לענגערע צייט, און אפילו די רויך קומט פון הונדערטע מיילן אוועק - זאגן זיי - אז עס קען זיין זייער שעדליך פאר מענטשן - בפרט פאר די וואס האבן אטעמען אדער אסטמא פראבלעמען. &nbsp; דאס איז איינע פון די ערשיינונגען פונעם זומער, ווען אינאיינעם מיט די ווארימע וועטערס, און די מער טרוקענע סעזאנען קען יעדע קליינע פייער ארויסגיין פון קאנטראל, אזש מען קען עס שפירן און שעדיגן אפילו הונדערטער מיילן אוועק. &nbsp; דאס איז א דערמאנונג פאר אונז ווי שטארק מיר דארפן זיך היטן פון א שלעכטע קוק, וואס איז אן ערשיינונג וואס קומט אויך מיט די ווארימע וועטערס, די גויים וואס לעבן אן די תורה אן דעם אויבערשטן האבן אראפ גענומען פון זיך יעדע מאראלישע ווירד, יעדע זעלבסט רעספעקט, און ווי נאר די וועטער ערלויבט גייען זיי ארום ממש ווי די חיות פון וואלד. אין די זעלבע צייט וואס מיר דארפן זיך ספראווען מיט די נסיונות ווי די אידישע קינדער אין מצרים מען דראפעט זיך אויף גראדע ווענט, דער סמ"ך מ"ם איז מכשיל אידישע קינדער, האט דער אויבערשטער אונז אויך צוגעגרייט די תבלין, די עצה דערצו, צום ערשט דארפן מיר אין אכט נעמען די גרויסע שאדן וואס א קוק קען אונז אנברענגען, פון איין זייט קען זיך דאכטן פאר א מענטש וואס איז שוין א קוק, אבער א שלעכטע קוק פארדרייט די מח פון א מענטש, און ער הייבט אן צו האבן קשיות אויף די אמונה, און דער מענטש וואונדערט זיך "וואו קומט עס צו מיר, איך זאל האבן שוועריקייטן מיט די פשוטע אמונה", דארף א מענטש וויסן אז דאס איז צוליב וואס מען האט זיך רח"ל נישט געהיטן די אויגן, וואס שאדט פאר די רוחניות'דיגע געזונט. אבער מיר האבן אן עצה, די ערשטע זאך איז תפלה, דער רבי זאגט (ספר המדות אות ראיה) אז איידער מען גייט ארויס אויפן גאס, זאל מען זאגן די פסוק פון ספר ישעי' (ל"ג ז) "הֵן אֶרְאֶלָּם צָעֲקוּ חֻצָה מַלְאֲכֵי שָׁלוֹם מַר יִבְכָּיוּן." און מען זאל מתפלל זיין מען זאל זיין אפגעהיטן פון א שלעכטע קוק. אבער פון די אנדערע זייט טאר מען זיך נישט לאזן צוברעכן פונעם סמ"ך מ"ם וואס וויל אראפ ווארפן א מענטש אין תהום דורכן אים איינרעדן אז נאכן דורכפאל איז ער שוין דערנאך. עס איז טאקע אמת אז א קוק איז זייער שעדליך, אבער מיט זאגן אסאך תורה, אסאך רעדן צום אויבערשטן, אסאך תהלים, קען א מענטש צוריק ברענגען זיין מח, ער זאל אנהייבן צו שפירן דעם אויבערשן, ער זאל אנהייבן צו פארשטיין די הייליגע תורה. &nbsp; בראתי תורה תבלין &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער ז אייר תשפ"ד 📝
  • וואס באדייטן די ליינס אויף די שטאטישע גאסן?

    שאלה: איך וואונדער מיר וואס מיינט די פארשידענע קאלירן געספרעיטע ליינס אויף די גאסן אין שטאט, נאך מער זע איך אז אפילו ווען מען פעיווט איבער די גאסן, מאכן די ארבעטער זיכער איבערצושרייבן די ליינס. איך וואלט געוואלט וויסן וואס דאס מיינט. ישר כח, נפתלי הירצקא. &nbsp; די ליניעס וואס זענען ארויפגעספריעט אויף די גאסן זענען בכלל נישט קיינע געהיימע קאודס, איך האף אז איר וועט נישט זיין אנטוישט געוואר צו ווערן אז דער תירוץ אויף דיין שאלה איז בכלל נישט קיין דראמאטישע אויפדעקונג. די ליינס קומען פשוט צו אנדייטן אז דארט אונטער די ערד געפונען זיך "יוטיליטי ליניעס". ווי מיר וועלן באלד אביסל ערקלערן. די קאלירן קומען צו לאזן וויסן וועלכע ליניעס געפונען זיך דארט אונטער די ערד. און וויבאלד זיי זענען פיל מאל זייער וויכטיג, דארף מען זיי תיכף ווידער פארבן, אויב זיי זענען געווארן איבערגעדעקט ווען מען מאכן איבער די גאסן. &nbsp; אין ניו יארק סידי באדייטן די קאלירן ווי פאלגענד: רויט ווייזט אויף פייער ליינס. דארט אונטער די ערד לויפן די פייפס וואס פירן וואסער צו די פייער היידרעינטס. געל איז פאר געפארפולע זאכן ווי נאטורליכע גאז, און אראנדזש איז פאר קאמיוניקאציע ליניעס, ווי טעלעפאן, פייבער קעיבלס וכדומה. עס זענען דא נאך קאלירן וואס מען זעט צומאל, ווי ווייס וואס די קאנסטראקשען ארבעטער צייכענען אן ווי זיי דארפן גראבן, בלוי, ווי עס לויפן טרונק וואסער פייפס. &nbsp; די אלע קאלירן וועט מען מער זען אין געגענטער ווי עס קומען פאר קאנסטראקשען, וואס דארף אנדייטן פאר די ארבעטער ווי זיי דארפן זיין פארזיכטיג נישט איבערצורייסן די וויכטיגע ליניעס, וואס אויב מען רייסט זיי איבער קענען זיי אין בעסטן פאל זיין א גרעסערע שאדן, אדער אין ערגסטן פאל קען עס זיין גאר געפארפול, ווי צום ביישפיל אויב מען רייסט איבער א גאז ליניע איז עס א געפאר פון אן ערנסטע אויפרייס ח"ו. &nbsp; פאר אונזערע אויגן זעען די קאלירן אויס ווי סתם זיינע אילוסטראציעס און אבי געקאטשקעטע זאכן אויפן גאס, אבער באמת האט עס א טיפערער באדייט, אונטער דעם געפונען זיך גרויסע אוצרות, פון וואסער, ענערגיע, און קאמיוניקאציע, וואס אויב מען פארבינדט זיך דערמיט, קען מען זייער אסאך נהנה זייין דערפון. &nbsp; פארוואס האבן צדיקים געלייגט א דגוש אויף דעם און דעם סעיף און שולחן ערוך? צום ביישפיל מיר זעען ווי מוהרא"ש זי"ע האט כסדר גערעדט איבער די גרויסקייט פון מעביר סדרה זיין, און כסדר געחזרט דעם פראקטישן און לכתחילה'דיגן וועג פון אנהייבן פון זונטאג. אדער ער פלעגט אלץ רעדן איבער די וויכטיגקייט פון שלום בית, זאגענדיג אז דאס איז דער יסוד צו קענען זיין אן ערליכער איד. און אזוי ווייטער. מיר פשוטע מענטשן קענען טראכטן אז אפשר וואלט מען געדארפט רעדן פון אנדערע נושאים, אפשר וואלט מען געדארפט רעדן פון תאוות אכילה, פון סיגופים און תעניתים. אבער דער צדיק איז דער וואס צייכענט אונז אן און ווייזט אונז ווי מיר דארפן ספעציעל זיין געווארענט, ווייל דער צדיק זעט וואס טוט זיך אין הימל. די אלע זאכן וואס די צדיקים האבן אונז געזאגט איז ווייל דווקא דארט קענען מיר טרעפן אונזער אוצר. אויב מיר וועלן לערנען יעדן טאג אביסל, רעדן צום אויבערשטן, זאגן אביסל תהלים דאס וועט אונז פארבינדן מיט די גרויסע אוצרות פון רוחניות'דיגע ענעריגע, רוחניות'דיגע אוצרות, און וועט אונז עפענען די קאמיוניקאציע ליניעס מיטן אויבערשטן, און מיר וועלן זוכה זיין צו א גוטע לעבן. &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער כז ניסן תשפ"ד 📝
  • וואס מיינט "די מאגן ברענט" און וויאזוי קען מען עס פארמיידן?

    שאלה: איך וואלט געוואלט פארשטיין וואס מיינט דאס "די מאגן ברענט", וואס איז די גורם דערפון, און וואס קען איך טון צו פארמיידן די גרויסע יסורים וואס דאס ברענגט, ישר כח. הערשל נ. &nbsp; מאגן ברענען, אדער ווי עס ווערט גערופן אויף ענגליש "הארץ ברענען", איז א סימפטאם פון עסיד ריפלאקס, וואס מיינט אז די עסיד (די שארפע כעמיקאלן וואס די מאגן לייגט אריין אין די שפייז צו "פארדייען" דאס עסן) פון די מאגן רייסט זיך דורך די טיר וואס דארף אים האלטן אינעם מאגן, און גיסט זיך איבער ארויף אינעם וושט. די שארפע עסיד מיט וואס די וושט באגעגענט זיך שאפט די געפיל ווי די הארץ אדער דער מאגן "ברענט". עס זענען דא עטליכע מיטלען וואס קענען העלפן קורץ טערמיניג, דאס מיינט אז עס דארף העלפן אפשטעלן די יסורים אויפן פלאץ. דאס ערשטע דארף מען פרובירן פשוט א גלעזל צוויי קאלטע וואסער וואס וועט אראפ שווענקען די עסיד פונעם וושט, וואס דאס האט בכלל נישט קיין שעדליכע סייד עפעקטס. אויב דאס העלפט נישט, דארף מען פרובירן מיט טאמס, וואס באשטייט פון קאלציום, וואס שטילט אביסל איין די עסיד, אז עס זאל זיך קענען האלטן אין די ראמען. אבער דאס איז אויסדרוקליך נישט גוט אויפן לאנגן טערמין. אויב עס מאכט זיך א מאגן ברענעריי פון צייט צו צייט, איז עס זייער גוט. אויב א מענטש זעט אז ער דארף ממש טאג טעגליך נעמען טאמס, איז צייט צו נעמען מער שריט. &nbsp; די ערשטע זאך איז תפלה, מען זאל בעטן דעם אויבערשטן מען זאל מצליח זיין צו טרעפן דעם פראבלעם. דערנאך איז כדי צו אידענטיפיצירן די מאכלים צו וואס זיין מאגן איז האקל דערויף, פילע וועלן ליידן דערפון נאך שארפע, פעטע, אדער זויערע מאכלים, וכדומה. און פארמיידן ווי ווייט מעגליך די יענינגע זאכן וואס די מאגן גלייכט נישט. טייל זענען האקל צו קעפין, אלקאהאל, ציטרוס פרוכט, אדער סאדע. אויך קען מען ענדערש באקומען מאגן ברענעריי אויב מען עסט זיך איבער, איז כדי צו עסן מיט דרך ארץ ענדערש מערערע מאל קלענע סעודות, ווי איידער זיך איבערעסן. אויך איז כדי נישט צו עסן נאנט צום גיין שלאפן, ווייל זיך אראפ לייגן נאכן עסן קען פארגרינגערן די עסיד ארויסצוגיין פון די ראמען. איבערוואג איז אויך כדאי צו נעמען אין באטראכט. איבעריגע פונטן לייגן דרוק אויף מאגן, און קען ארויסשטיפן עסיד צו וואו עס געהער נישט. טרונקען גענוג: ווען די מאגן האט גענוג פליסיגקייט, איז די עסיד נישט אזוי שארף און נישט אזוי אקטיוו. אבער נאך אלעמען און מיט אלעמען דארף מען בעטן דעם אויבערשטן, און גלויבן אז נישט די השתדלות ברענגט די רעזולטאטן, נאר דער אויבערשטער פירט די וועלט אזוי ווי ער וויל. &nbsp; יעצט ווען מיר שטייען נאך דעם הייליגן יום טוב פסח, זענען מיר אלע פרייליך אז דער מאגן האט פאר גאנצע אכט טעג (אדער אין ארץ ישראל זיבן) נישט אריינגענומען א ברעקל חמץ, אבער האט אריינגענומען די פילע כוסות וויין, מצה, און מרור. דארפן מיר זיך זייער פרייען דערויף. און שמחה איז די בעסטע רפואה פאר אלע מחלות. און סטרעס איז די שעדליכסטע פאר אלע מרעין בישין. א ברסלב'ע חסיד איז געווען זייער פרייליך אין בית המדרש נאך פסח זאגענדיג "איך האב אכט טעג נישט געגעסן קיין משהו חמץ", פרעגט אים א איד "פון וואו ווייסטו?", פאר דעם איד איז געווען א שאד צו ענטפערן. אבער שפעטער האט דער איד געזאגט פאר די ארומיגע "פון וואו ווייסטו אז דיין פלייש האט נישט קיין בלוט נאכן זאלצן?", ווייל אז מען האט געזאלצן כהלכה, האט עס שוין נישט קיין בלוט. און אפילו דו וועסט מיר אויפווייזן אין א לאבראטאריע אז די רויטע זאפט וואס מען זעט צומאל אויף געזאלצענע פלייש אז דאס איז סייענטיפיש בלוט. זאג איך דיר אז דאס איז נישט קיין בלוט. ווייל אז די הלכה זאגט אז דאס איז נישט קיין בלוט, איז עס נישט קיין בלוט. מיר האבן אלע אויפגערוימט די הייזער ווי די הלכה פארלאנגט, מיר האבן געבאקן די מצות אונטער אכצן מינוט ווי די הלכה פארלאנגט. דערפאר בין איך זיכער אז איך האב נישט געהאט קיין ברעקעלע חמץ, און דערפאר בין איך זייער פרייליך. און די שמחה של מצוה אז איך האב נישט געהאט קיין חמץ וועט מיר אפהיטן די גאנצע יאר איך זאל זיין אפגעהיטן פון יעדע עבירה רח"ל, און פון יעדע מחלה. &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער כד ניסן תשפ"ד 📝
  • איראן אטאקירט מדינת ישראל

    פארגאנגענעם שבת קודש האט איראן געשאסן אויף מדינת ישראל טעריטאריע איבער הונדער פופציג שאהיד דראונס, איבער הונדטערט באליסטישע מיסלס, און צענדליגע קרוז מיסלס, אויך די פארשידענע איראנער פּראקסיס (איראנע פארבינדעטע גרופעס, וואס זענען אפציעל נישט א חלק פון איראן) ווי די כוטיס פון תימן, און כיזבאלא פון לבנון האבן צוגעהאלפן מיט שיסן פון זייערע טעריטאריע פארשידענע מיסלס און באמבעס. &nbsp; געלויבט דעם אויבערשטן אז עס זענען נישט געווען קיין געשעדיגטע, דער אויבערשטער האט אריינגעלייגט אין הארץ פון די מערב וועלט אז זיי זאלן קומען צו הילף, און די אלע הונדערטע מיסלס און דראונס זענען אראפ געשאסן געווארן דורך די פארשידענע פארטיידיגונג סיסטעמען. &nbsp; עס קען נישט געשריבן וועגן אן דערמאנען אז מיר פארלאזן זיך נישט אויף די מזרח וועלט, און נישט אויף די מערב וועלט, נישט אויף פראנקרייך, נישט אויף אמעריקע, נישט אויף ביידען, און אויך נישט אויף טראמפ, און זיכער נישט אויף די ציוניסטישע ממשלה. מען דארף ווייטער מתפלל זיין דער אויבערשטער זאל האלטן די רעכטע האנט אויף אונז אידישע קינדער אין די גאנצע וועלט, און בפרט אויף תושבי ארץ הקודש, וואס שבכל דור ודור עומדים עלינו לכלותינו, א גוי האט פיינט א איד, ער קען נישט צוקוקן ווי אידישע קינדער לעבן מיט די תורה, לעבן מיט'ן אויבערשטן, און זוכט אים אויסצורייסן ברוחניות ובגשמיות, אין די גאנצע וועלט שטייען ערליכע אידן אויס גזירות פון די דעמאקראטישע רעגירונגען וואס "זארגן זיך זייער" אויף אונזער וואוילזיין, און ווילן צווינגען אידישע מוסדות מען זאל לערנען מיט זיי אלע שמוץ און ליבעראלע איידיעס, מינות און אפיקרוסות, רחמנא ליצלן. אבער מיר וועלן ווייטער טון דאס וואס האט אונז געהאלפן איבערלעבן אלע גזירות און השמדות, מיר וועלן זיך ווענדן צום באשעפער שעמדה לאבותינו ולנו, און הקדוש ברוך הוא מצלינו מידים. &nbsp; דאס קומט אלץ נקמה אויף דעם וואס מדינת ישראל האט צוויי וואכן צוריק באמבאדירט דעם איראנער אמבאסאדע אין סיריע, אומברענגענדיג זעכצן איראנער, צווישן זיי הויכראנגיגע גענעראלן. דאס קומט צוליב וואס איראן טוט כסדר שיקן זייערע שליחים וואס טעראריזירן מדינת ישראל צילן, צי זאל עס זיין אין סיריע, לבנון, עזה, תימן און אזוי ווייטער. דאס קומט נאכדעם וואס אמעריקע - וואס איראן קוקט אן אלץ שותף מיט מדינת ישראל - האט אומגעברענגעט איינע פון די העכסטע גענעראלן פון איראן קאסאם סולימאני ארויספארנדיג פונעם באגדאד לופטפעלד אין איראק. דאס איז געווען נאכדעם וואס טראמפ האט באשולדיגט סולימאני אז ער איז געשטאנען אונטער פילע אטאקעס קעגן אמעריקאנער אינטערעסן איבער די וועלט. דאס איז געווען צוליב... זאל איך גיין ווייטער? אדער איך קען שוין אויספירן חד גדיא, חד גדיא? דער אמת איז אז אויך דער דאזיגער חד גדיא וועט זיך ענדיגן די זעלבע ווי דער פיוט חד גדיא וואס מיר וועלן זינגען פסח אויפדערנאכט נאכן סדר. אז צום סוף וועט זיין אז ואתה מלאך המוות ושחט לכומעני, וואס האט געשאסן אויף ביבי, וואס האט מלחמה געהאלטן מיט כאמאס, וואס האט טעראריזירט די מדינה, וואס האט זיך גערייצט מיט איראן, וואס האט טערארירזירט אמעריקע וועלכע האט אומגעברענגט סולימאני, חד גדיא חד גדיא. און צום סוף וועט דער אויבערשטער העלפן אז די צדיקים וועלן מגלה זיין דעם אייבערשטן אויף די גאנצע וועלט, און משיח וועט קומען און די וועלט וועט איינזען אז עס איז גארנישט דא אויסער דעם אויבערשטן און דאן וועט געשען אז "ואתא הקדוש ברוך הוא ושחט למלאך המוות". &nbsp; חד גדיא חד גדיא

    < זעה מער ו ניסן תשפ"ד 📝
  • זעלטענע איבערלעבעניש ווי די לבנה פארשטעלט דעם זון מיטגעהאלטן דורך מיליאנען אין אמעריקע

    אין צענדליגע שטעט איבער צפון אמעריקע האט מען אין דעם פארגאנגענעם מאנטאג מיטגעהאלטן דעם זעלטענעם מחזה ווי די צוויי באדינערס פון באשעפער די צוויי כוכבי לכת את המאור הגדול דער זון און דער מאור הקטן לממשלת הלילה דער לבנה שפאצירן דורך איינע דעם צווייטן, און די לבנה "לעשט אויס" די זון פאר עטליכע מינוטן. &nbsp; דער שרייבער פון די שורות האט געהאט די געלעגענהייט מיטצוהאלטן דעם ליקוי פערזענליך ארויפפארנדיג ארויף צום שטעטל פּאָטסדעם ניו יארק, ווי מיר האבן געפונען א שטילע ווינקל. באמת וואלטן מיר עס געקענט מיטהאלטן אסאך פריער אנגהויבן פון סיריקיוז, און דערנאך אין וואטערטאון, און דערנאך אין גאווערנאר, אבער אזוי ווי די וועטער האט געזאגט אז וואס מער רעכטס וועט זיין מער טונקל האבן מיר באשלאסן צו פארן ווייטער ארויף ווי ווייט מעגליך די צייט האט ערלויבט, און עס האט אויסגעזען א גאנצן צייט ווי מיר האבן א פארמעסט צווישן די לבנה און די וואלעקענס ווער עס וועט פריער באדעקן דעם זון. במשך דעם וועג האבן מיר מיט די משפחה וואס זענען מיטגעקומען כסדר מתפלל געווען אז די פלאג זאל זיך האבן אויסגעצאלט, און מיר זאלן קענען זעם זעלעטענעם געשעעניש. &nbsp; מיר זענען אנגעקומען נעבן א גאז סטאנציע וואס איז געשטאנען נעבן א וואסערל ווי עס זענען נישט געווען קיין סאך אנוועזענדע, א רואיג ווינקל, מיר האבן געקוקט מיט די ספעציעלע גלעזער און געזען ווי אלע פון גאנץ ניו יארק סטעיט ווי די זון ווערט "אריינגעביסן" און דערנאך ווערט עס קלענער און קלענער, מען האט געזען די אינטערעסאנטע "לבנה" שאטענס, און שפעטער האט אנגעהויבן צו ווערן אביסל מער טונקל, אזוי ווי ווען עס איז פארוואלקענט, ביז די זון האט ווי געגעבן א פלאקער אויף און מיט א מינוט שפעטער איז געווארן טונקל. מען האט געקענט זען מיט די פשוטע אויגן די לבנה וואס האט זיך געשטעלט פונקט אינמיטן פון די זון, עס האט אויסגעזען ווי א שווארצע באל וואס שיינט ארויס דערפון א שטארקע ווייסע שיין. נאך א גרויסע אויסגעשריי דורך אלעמען, איז געווארן שא שטיל, אלע האבן געקוקט מיט בייז ווינדער ווי די זון איז "שווארץ געווארן" אינמיטן העלן טאג, דאס האט אנגעהאלטן אביסל מער פון דריי מינוט, ביז די זון האט פריש ווי אויפגעפלאקערט און עס איז צוריק געווארן ליכטיג. &nbsp; די זון שיינט יעדן טאג און מאכט אונז ליכטיג, אזוי אויך די לבנה טוט איר פליכט וואס דער באשעפער האט אויף איר ארויפגעלייגט צו באלייכטן די נאכט, אבער ווער קוקט אויף זיין, אויסער די קורצע בליק ביי קידוש לבנה, טראכט קיינער נישט פון זיי, און דוקא ווען עס גייט נישט גוט פארן זון, עס קומט א לבנה און שטערט איר שיין, ווערט די זון אינטערעסאנט. דו שיינסט און לייכטס, דו טוסט זיין פליכט וואס דער באשעפער געבט דיר, עס דאכט זיך דיר אז עס איז גארנישט ווערט, ווער באמערקט דיין דאווענען? ווער איז מחשיב דיין נעגל וואסער? אבער ווען עס גייט דיר איבער, דו האסט שוועריקייטן און דו גייסט ווייטער אן, דיין קומט דיין שיינקייט ארויס. &nbsp; טייערע לעכטיגקייט, דו שיינסט ווי די זון, גיי אן ווייטער, האב נישט מורא פון די וואס פארשטעלן דיין וועג, פאלג דעם רצון ה', טוה וואס דער צדיק הייסט דיר, און פאלג אפילו עס זעט דיר אויס ווי די וועג איז שווארץ, דיין שיין גייט נישט דורך, ווייל נאכדעם וועסטו זען אז דיין שיין וועט זיין אסאך שענער און זיסער ווי אייביג.

    < זעה מער ב ניסן תשפ"ד 📝
« Previous Next »

Showing 106 to 120 of 189 results

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
  • קאַטעגאָריעס
  • פילטער לויט די יאר
  • אלע
  • ישיבה תפארת התורה
  • אומאן
  • תלמוד תורה היכל הקודש
  • בית פיגא
  • פרויען פאראיין
  • מחנה תפארת התורה
  • שמחות
  • קרן הדפסה והפצה
  • קהלות היכל הקודש
  • ציון מוהרא"ש ז"ל
  • ברסלב סענטער וועבסייט
  • ברסלב מיידל קעמפ
  • קרית ברסלב ליבערטי
  • צום פינטל
  • וועלטליכע נייעס
  • געדאנקען
  • מיט א טיפערן בליק
  • גאסט ארטיקל
  • די פרשה מיט אנדערע ברילן
  • היסטאריע ווינקל
  • אינטערוויו
  • איבער אלץ און אלעמען

פילטער לויט די יאר


  • אלע יארן
  • תשפ״ד
  • תשפ״ה
  • תשפ״ג
היכל הקודש ברסלב
breslevcenter.com