Your app logo
Download the App
Open in app
Back
Search
Filter
  • Login
  • |
  • Register
Pidyon Nefesh ברסלב סענטער
Search Icon
  • ברסלב סענטער
  • לימודים
    • לוח השיעורים
  • נייעס
  • חיזוק
    • פראגעס
    • בריוון
    • מכתב יומי
    • ארטיקלען
  • אלבום'ס
    • בילדער
    • קליפּס
    • שיעורים
    • אודיאו שיעורים
    • היכל הנגינה
  • ספרים
  • סטאר
  • Search
  • די מיטל מזרח

    מיר זענען שוין אריינגעפארן אין אזיע, וועלן מיר גיין באזוכן דעם "מיטל מזרח" דאס איז א געגענט וואס באשטייט פון פילע לענדער וואס זענען בעיקר אין אזיע, אבער נעבן ווי אייראפע אין אזיע ענדיגן זיך. די וויכטיגסטע פלאץ ביי אונז איז ארץ ישראל וואס געפונט זיך אין יענעם שטח, ווען מיר לערנען דעם הייליגן רבינ'ס ספרים זעען מיר כסדר ווי ארץ ישראל און אמונה גייען צוזאמען, מען זעט וואס דער רבי שרייבט איבער די גרויסע השגות וואס ער האט דערגרייכט נאכדעם וואס ער איז געווען אין ארץ ישראל, ארץ אשר עיני ה' אלוקיך בה מראשית השנה ועד אחרית שנה. רבי נתן שרייבט פילע מאל אז דאס גייט ביידע וועגן, אמונה איז ארץ ישראל, און ארץ ישראל איז אמונה, ווען מיר לעבן מיט אמונה, זענען מיר זוכה צו די אלע גרויסע זאכן וואס ארץ ישראל ברענגט. דאס דארף מען אפילו נישט שרייבן אז מען רעדט חלילה נישט פון די ממשלת הציונים, וואס דאס איז היפך אמונה, היפך שמירת התורה והמצוות רחמנא ליצלן. מען קען נישט שרייבן איבער דעם אן דערמאנען וויפיל מאל מוהרא"ש זי"ע האט געבליטיגט זיין גאנץ לעבן אויף די מיליאנען אידן וואס ווערן דורך זיי נתחנך אן קיין שמע ישראל, מיט א שנאת הדת, און וויפיל מוהרא"ש האט זיך מוסר נפש געווען זיין גאנץ לעבן צו מפיץ זיין די אמונה צו די קינדער פונעם אויבערשטן וואס זענען נעבעך פארלוירן געווארן.   די מיטל מזרח איז א ראיאן וואס איז מער ווייניגער הייס און מדבר'דיג, צווישן די באקאנטע לענדער דארט ציילן זיך מצרים (וואס איז אין אפריקע.) אזוי אויך זענען צווישן זיי די לענדער פון איראן, איראק, סאודי אראביע, די עמיראטן, תימן, וואס זיי אלע זענען אין אזיע, און אזוי אויך טערקיי וואס געפונט זיך רוב אין אזיע אבער אויך אין אייראפע.   רוב איינוואוינער אין מיטל מזרח זענען מוסלמענער, אבער נישט אלע זענען אראבער, די טערקן ווערן גערעכנט אלץ א פאלק פאר זיך, "טערקן" און כאטש זיי זענען מוסלמענער, זיי פאלגן נאך דעם צודרייטן מוכאמאד, זענען זיי אבער נישט קיין אראבער. אזוי אויך די איראנער זענען "פּערסן" און נישט קיין אראבער.   דער שטח הייבט זיך אן פון אויבן רעכטס אין אזיע צווישן די "סטאן" לענדער ביי אפגאניסטאן און איראן, דערנאך קומען אלע לענדער אינעם אראבישן האלב אינזל, ארויף ביז טערקיי, און דערנאך די לענדער פון אפריקע וואס גרעניצן זיך מיטן ים סוף און מיט'ן מיטלענדישן ים. דער מיטל מזרח איז ארום גענומען מיט פילע טייכן און ימים, פון אויבן רעכטס איז דער קאספישער ים, דערנאך דער שווארצער ים (דורך וועלכע מען קען פארן מיט א שיף צווישן טערקיי און אדעסא אוקריינא), און נאך טערקיי קומט דער באקאנטער מיטלענדישער ים וואס איז צווישן אייראפע אזיע און אפריקע, און פונקט אינמיטן דעם שטח קומט אריין דער ים סוף (אדער דער "רויטער ים") אויף וועלכע מיר וועלן פארציילן פאר אונזערע קינדער פסח ביינאכט די נסים וואס דער אויבערשטער האט געטון מיט אונזערע עלטערן ווען זיי זענען ארויס פון מצרים.   און באמת נאר דאס איז אונז נוגע. שטודירן די אלע מלחמות און איבערקערענישט מיט וואס דער שטח איז וואויל באקאנט וועט אונז גארנישט רייכער מאכן. נאר דאס רעדן פון די אמונה און ווי דער אויבערשטער געבט זיך אפ מיט אונז און ווארט מיר זאלן זיך ווענדן צו אים דאס איז אויף וואס מיר דארף פאקוסן.   ראתה שפחה על הים מה שלא ראה יחזקאל בנבואה   אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער כג אדר ב' תשפ"ד 📝
  • וואס איז ראבער, און וויאזוי מאכט מען עס?

    טאג טעגליך באגעגענען מיר ראבער אין אומצאליגע פראדוקטן. יעדע קאר, טראק, ביציקל, פליגער פארמאגן ראבערנע רעדער, זייענדיג די מערסט פאסיגע מאטריאל וואס איז סיי בויגזאם, שטארק, לאזט נישט דורך קיין לופט און וואסער, און קען זיך גוט "אנכאפן" אינעם ראוד. אזוי אויך ווערט שיך און סניקער זוילן רוב מאל געמאכט פון ראבער, פארמאגענדיג די אויבענדערמאנטע מעלות, איז עס באקוועם און דויערהאפטיג איינצוזאפן די פילע שטיינער פון די וועגן. רוב קאמערציאלע פארענדיגע פאסיקס (אזוי ווי מען זעט ביים רעדזשיסטער) וואס די פאבריקן זענען פול מיט זיי ווערן געמאכט פון ראבער, זייענדיג שטארק און בויגזאם און נישט גליטשיג וואס זאל קענען פירן די פילע מאשינען און סופליי ליניעס פאר א לאנגע צייט. איבעראל ווי מען וויל פארזיגלען האלטערס וועט מען געווענליך לייגן א ראבבער צווישן דעם דעקל און דעם קאנטעינער זייענדיג א מאטריאל וואס לאזט זיך דרוקן און ווערן אויספארמירט פונקטליך לויט די פלאץ צווישן די צוויי אן איבערלאזן קיין שום שפאלט און גארנישט זאל קענען אריין און ארויס. אזוי אויך ווערן נאך פילע טאג טעגליכע זאכן געמאכט פון ראבער, ווי צום ביישפיל רייניגונגס הענטשיך, ראבער בענדס, מעקערס, און הענטלעך פאר פילע כלים ווערן איבערגעדעקט מיט א שיכט פון ראבער, בפרט טעפ וואס די ראבער לאזט נישט דורך די היץ, אבער לאזט זיך שטארק אנהאלטן אז דער טאפ זאל זיך נישט אראפ גליטשן. &nbsp; עס איז דא וואס מיינען אז עס איז א שפיל צו ארויפלייגן די ראבער בענדס אויף די פינגער מען ציעט עס אויס, מען האלט עס אן מיט איין פינגער, און מען לאזט עס אויס און עס פליעט צו א חבר און געבט אים א געזונטע פליק, דאס איז אבער בכלל נישט קיין שפיל, און איינמאל וועט עס נישט געלונגען און זיי וועלן כאפן א געזונטע ציפ, אז מען וועט עס געדענקען. א מענטש מיינט ער האט א הפקר מויל, ער פליקט ער שטעכט, יעדער איז גארנישט קעגן אים, אויב וועט ער נישט תשובה טון, און זיך דערמאנען אז עס איז דא א באשעפער אויף דער וועלט, וועט עס אים איין טאג אהיים קומען, און ער וועט כאפן אזא פליק, אז ער וועט עס געדענקען. &nbsp; פון וואו קומט דער ראבער? פון וואס מאכט מען דאס? די ערשטע ראבער איז נאטורליכע ראבער וואס איז זאפט פונעם "ראבער בוים", וועלכע וואקסט אין די טראפישע ערטער אין די וועלט, ווי דער אמאזאן וואלד אין סאוט אמעריקע. מען שטעקט אריין שטרויען אין די ראבער ביימער און עס רינט ארויס דערפון א ווייסע פליסיגקייט ענדליך צו מילך וואס ווערט גערופן "לעטעקס", די זאפט רינט אריין אין שיסלעך וואס ווערן דערנאך צוזאם גענומען. &nbsp; מען לייגט אריין אין די זאפט פארשידענע כעמיקאלן וואס טיילן אפ די ראבער חלקים פון די וואסער, דערנאך שפרייט מען עס אויס דין ווי עס ווערט "אויסגעוועלגערט" כדי אויסצוקוועטשן דערפון יעדע פייכטקייט, דערנאך דארף מען עס שטארק אנהייצן וואס דאס טוט עס שטארקן צו קענען אויסהאלטן די פילע וואלגערנישן וואס עס וועט דארפן דורכגיין ביים ווערן באנוצט. &nbsp; דאן איז שוין דער ראבער מער ווייניגער פארטיג, און דערפון קען מען שוין אנהייבן פראדוצירן די פילע סארטן זאכן. מען קען אויך מאכן ראבער סינטעטיש, בעיקר פון פעטראליום (נאטורליכע גאז), וואס גייט דורך פארשידנע פראצדעדורן צו קענען ווערן ראבער. &nbsp; ראבער האט א נאטור אז ער לאזט זיך ציען און עס ווערט צוריק צום פריערדיגן שטאפל. אבער אלעס האט א שיעור, אז דו וועסט עס צופיל ציען וועט זיך עס סוף כל סוף צורייסן. ווען א מענטש טרעפט א צדיק וואס ווייזט אים די וועג צום אויבערשטן, זיין נשמה הייבט אן ברענען און ער וויל נאר א גאנצן טאג לערנען און דאווענען, דארף מען אכטונג געבן עס זאל נישט זיין קיין רבוי אור, גיי נישט ווייטער ווי דו קענסט, פרעג אן ערליכער איד ווי שנעל דו זאלסט גיין, ווייל אויב דו וועסט איבערציען די שטריק וועסטו צוריק פאלן ערגער פון פריער. &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער יז אדר ב' תשפ"ד 📝
  • חשובע ראש ישיבה אין ירושלים האלזט ערשטע קינד ביי די אכט און אכציג

    די אידישע וועלט איז אויף מיט די גרויסע נייעס. א איד אין ארץ ישראל האט האט זוכה געווען ביי די עלטער פון נאנט צו ניינציג יאר אז עס איז געבוירן געווארן צו זיי א בן זכר.&nbsp; דער בעל שמחה איז אן ערליכער איד א גרויסער תלמוד כחם הגאון הגדול רבי צבי קאשאלעווסקי שליט"א, וועלכע דינט כהיום אלץ ראש ישיבת היכל התורה. &nbsp; פרובירט זיך פארצושטעלן א איד ווארט ביז די דרייסיג צו האבן א קינד, ווי שטארק ער דארף זיך שלאגן מיט יצר הרע וואס איז אים מייאש אז ער וועט שוין נישט האבן קיין קינדער, און אויב איז ער שוין פערציג, פופציג. ווער וואלט נאך געגעבן א שאנס פאר א איד איבער די זיבעציג אז ער וועט נאך געהאלפן ווערן מיט א קינד? דער ראש ישיבה פון ארץ ישראל איז שוין געווען פינף און אכציג יאר, אן עלטער וואס רוב היימישע אידן מאכן שוין לאנג חתונה די אור אייניקלעך. קיינער וואלט זיך נישט דערוואגט צו זאגן אז ער האט נאך האפענונג. אבער דער אויבערשטער קען אלעס מאכן. &nbsp; די ערשטע לימוד פון דעם נייעס איז אז נישט קיין חילוק ווי שווארץ עס קוקט אויס, קען דער אויבערשטער נאך אלץ אלעס איבערדרייען אין איין רגע. געב נישט אויף, גלייב און האף צום אויבערשטן וועסטו זען אז עס וועט נאך לעכטיג ווערן. &nbsp; ווען עס ווערט געבוירן א קינד צו א איד נאך ווארטן לאנגע יארן, פארשטייט יעדער אז די שמחה איז גרויס. אבער במחילת כבודך, דו ביסט געהאלפן געווארן מיט א קינד ביי די צוואנציג, פארוואס ביסטו נישט פרייליך דערמיט. נאר אויב דער אויבערשטער וואלט דיר געמאכט ווארטן ביז די אכט און אכציג און דערנאך וואלסטו געהאלפן געווארן מיט א קינד, איז עס א שמחה, נאר דעמאלטס קומט זיך א הכרת הטוב פארן אויבערשטן? מיר אלע דארפן דאנקען דעם אויבערשטן אז מיר זענען נישט אין תפיסה, אפילו מיר זענען נישט רובאשקין וואס איז אויסגעלייזט געווארן פון תפיסה מיט א נס, מיר דארפן דאנקען דעם אויבערשטן אז מיר האבן קינדער אפילו מיר זענען נישט קאשאלעווסקי. &nbsp; לאמיר ארויסגיין אין א טענצל און דאנקען דעם אויבערשטן פאר אלעס גוסט וואס ער געבט אונז. &nbsp; משנכנס אדר מרבין בשמחה &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער ד אדר ב' תשפ"ד 📝
  • וויאזוי ארבעט א בעטערי?

    שאלה: איך בין נייגעריג וואס עס טוט אינעווייניג אין א בעטעריע. איינער האט מיר מסביר געווען אז עס האט עפעס מיט מאגנעטן וואס שטופט עפעס אריין כח אינעם בעטערי, איך האב נישט פארשטאנען וואס ער האט פרובירט מסביר צו זיין. אזוי אויך וויל איך פארשטיין וויאזוי מען קען ריטשארדזשען בעטעריען. איך וואלט מיר זייער געפרייט צו הערן א ענטפער דערויף. און א גרויסע ישר כח פאר דיינע באשרייבונגען, עס געט מיר כח אויף די גאנצע וואך. פייוויש. &nbsp; עטעפער: האסט געפרעגט א גוטע פראגע פייוויש. בעטעריעס זענען א גאר וואונדערבארע זאך וואס דער באשעפער האט געגעבן כחמה אין מענטשן צו קענען ערצייגן. בעטעריעס זענען גאר אינטערעסאנט צו באטראכטן. לאמיר אביסל אריינקוקן דערין און פרובירן צו פארשטיין וואס טוט זיך דארט אינעווייניג. &nbsp; בעטעריעס ארבעטן דורך כעמיקאלע רעאקציעס און נישט דורך מאגנעטן. טיף אינעווייניג אינעם בעטעריע געפונען זיך צוויי טערמינאלן, די פאזיטיווע טערמינאל און די נעגאטיווע טערמינאל. בשעת ווען אויף די פאזיטיווע זייט געפונען זיך פילע איבעריגע עלעקטראנס און אויף די נעגאטיווע זייט פעלט עלעקטראנס, ביי די טערמינאלן זענען געוויסע כעמיקאלן וואס ערלויבן די עלעקטראנס צו פארן פון איין זייט צום צווייטן, ווען מען צינדט אן עפעס מיט די בעטעריע, נעמען זיך די עלעקטראנס לויפן וואס געט די כח פאר'ן מאשין צו ארבעטן. &nbsp; אבער צוביסלעך ווערן די עלעקטראנס אויסגעאייניגט ביידע זייטן, וואס מאכט אז די עלעקטראנס הערן אויף צו לויפן, וואס מיר זעען דאס ווי "די בעטעריע האט זיך אויסגענוצט". &nbsp; ווען מען ריטשארדזשט א בעטעריע, טוט די עלעקטעריציטעט פון די הויז איבערדרייען דעם כעמיקאלע רעאקציע, וואס איז גורם אז די עלעקטראנס זאלן צוריק לויפן צו די אנדערע זייט, און ווערן גרייט פארן קומענדיגן באנוץ. &nbsp; פילע אין די וועלט זענען זייער באזארגט איבער די באנוץ פון געז און פאלושן, און קענען נישט שלאפן צוליב וואס זיי זעען ווי די וועלט גייט אונטער, און שטופן מען זאל טוישן צו אנדערע פארמען פון ענעריגע, יעצט זענען מיר אין די וואך וואס מען האט גערוקט די זייגער "צו העלפן שפארן עלעקטעריציטעט", מיר נעמען נישט קיין שטעלונג אין די אלע זאכן; אבער מיר קענען רואיג שלאפן, מיר חזר'ן כסדר וואס דער ראש ישיבה זאגט אונז "די וועלט פאלט נישט צאם, עס איז דא א בעל הבית וואס געבט אכטונג אויף די וועלט; דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט, ער האלט די וועלט, ער פירט עס הערליך שיין, און די וועלט ווערט אלץ שענער און שענער." &nbsp; מיר וועלן אויסנוצן די אלע חכמות וואס דער באשעפער האט אריינגעלייגט אין דער וועלט אים צו דינען דערמיט, מיר נוצן עלעקטריק צו קענען לערנען, דאווענען און טון מצוות און מעשים טובים. מיר לאזן דעם אויבערשטן פירן די וועלט. &nbsp; די וועלט שטייט נישט דורך די פילע פארזאגער, די וועלט שטייט אויף די מצוות ומעשים טובים וואס אידישע קינדער טוען, די וועלט שטייט אויף דריי זאכן - זאגן חז"ל - אויף תורה, עבודה, און גמילת חסדים. אויך זאגן חז"ל אז די וועלט שטייט אין זכות פון די תורה פון תינוקות של בית רבן. מיר וועלן זיך ווייטער שטארקן צו טון די אלע זאכן, און דאס לערנען מיט אונזערע קינדער. &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער ב אדר ב' תשפ"ד 📝
  • דער "אידישער" שטאט "ביראבידזשאן" אין רוסלאנד

    לאמיר זיך אינאיינעם ארויסלאזן אויף א לאנג נסיעה פון מאסקווע וואס וועט נעמען כמעט צוויי וואכן מיט א קאר, און "בלויז" פינף טעג מיטן באן, מיר פארן ווייט אוועק צו די אנדערע זייט רוסלאנד, נענטער צו כינע און דער פאציפישער אקעאן, מיר פארן דורך הונדערטע דערפער און געציילטע גרעסערע שטעט, נישט ווייט פון אונזער וועג פארן מיר דורך קאזאכסטאן, מיר פארן פארביי נעבן מאנגאליע, מיר קומען שוין אן נעבן כינע, נישט אזוי ווייט פון קאריע און יאפאן, דארט פארן מיר אריין אין אן "אבלעסט" (עפעס ווי א סטיעט אדער קאונטי אין אמעריקע) מיטן נאמען "יעוורעסקע אַווטאַנאָמנאַיאַ אָבלאַסט" אויף אידיש טייטשט זיך עס "אידישע אטאנאמישע טעריטאריע", מיר פארן צו איר "הויפט שטאט" וואס הייסט "ביראביזשאן" דורך די הויפט גאס מיטן נאמען "שלום עליכם", מיר באגעגענען דורך א גרויסע סיין מיט די ווערעטער "ביראבידזשאן" אויף אידיש און רוסיש. מיינע אויגן עפענען זיך גרויס "אידישע טעריטאריע", "אידישע ווערטער", אינעם ווייטן רוסלאנד? &nbsp; אין די יארן ווער דער קאמוניסטישער רעזשים האט געהערשט אין רוסלאנד, האבן די רוסן געוואלט שיסן צוויי פויגל, איינס צוזאם נעמען די אידן, זיי איינרעדן אז רוסלאנד און קאמוניזם קען זיי צושטעלן אן אייגן לאנד, און איינוועגס האבן די רוסן געקענט באשטיין אז די אידן זאלן אויפבויען די פוסטע וועלדער אויף די אנדערע זייט רוסלאנד, אויסטרוקענען די פילע זומפן אויף איינזייען פעלדער. זיי האבן פארדעם א נאמען געגעבן דעם געגענט מיטן שיין קלינגענדיגן נאמען "אידישע טעריטאריע" און באשטימד "רוסיש" און "אידיש" אלץ די צוויי אפיציעלע שפראכן פונעם געגענט. איין זאך האבן זיי נישט געוויסט, אז א איד אן תורה איז קיין איד נישט. מען קען האבן א לאנד, א שפראך, א קולטור, אויב האט מען נישט קיין תורה בלייבט נעבעך גארנישט איבער דערפון. &nbsp; אידישע קינדער זענען נישט קיין פאלק ווי אלע פעלקער, מיר זענען די פאלק פונעם אויבערשטן, דער פאלק פון די תורה, מיר האבן זיך געהאלטן אין גלות די לעצטע צוויי טויזענט יאר אן קיין פאראייניגטע שפראך, אן קיין אייגענע לאנד, אן קיין קולטור, נאר די אמונה און די תורה דאס וועט אונז ווייטער טראגן מיר זאלן קענען איבערקומען אויך די היינטיגע נסיונות, מיר זאלן קענען קעגן גיין משיח צדקינו.

    < זעה מער כה אדר א' תשפ"ד 📝
  • דער קאנטינענט אזיע - רוסלאנד

    דער גרעסטער קאנטינענט אויף דער וועלט איז בלי ספק אזיע, סיי אין שטח, סיי אין פאפולאציע, סיי אין דזשי די פי. אין שטח פארנעמט אזיע כמעט א דריטל פון די וועלטס שטח, איבער פיר און א האלב "ביליאן" מענטשן - וואס איז כמעט "צוויי דריטל" מענטשן פון די גאנצע וועלט - וואוינען אין אזיע, די דזשי די פי פון אזיע איז כמעט פערציג טרילאן דאלער, וואס איז כמעט פערציג פראצענט פון די וועלט'ס דזשי די פי. &nbsp; ביי אונז האט אזיע א גרויסע חשיבות צוליב וואס ארץ ישראל געפונט זיך אין איר, אזוי אויך בבל ווי די הייליגע תנאים און אמוראים האבן געשריבן די גמרא. די גאנצע מעשה פון די מגילה האט זיך אפגעשפילט אין אזיע, די לענדער פרס ומדי, זענען לויט רוב דיעות בערך ווי די היינטיגע "איראן" און "אינדיע" געפונען זיך. &nbsp; עס איז נישט מעגליך אין ראם פון איין ארטיקל צו ענדיגן איבער אזיע, וועלן מיר רעדן בלויז פון די גרעסטע לאנד אין אזיע וואס איז אונזער באקאנטער "רוסלאנד" וואס כמעט אכציג פראצענט רוסלאנד איז אין אזיע. רוסלאנד איז אזוי גרויס אז זי דעקט צו א דריטל פון גאנץ אזיע. דער חלק פון רוסלאד וואס געפונט זיך אין אזיע איז אונז גוט באקאנט, דער חלק רוסלאנד רופט זיך "סיביר", וואו טויזנטער הייליגע אידן האבן אונז איבערגעלאזט פעק מיט מעשיות פון אמת'ע מסירת נפש, ווען מען האט נישט אפגעלאזט דעם אויבערשטן און די אמונה טראץ אלע פייניגונגען וואס זיי האבן דורכגעמאכט, צו וואס מיר וועלן באלד צוריק קומען. &nbsp; כאטש רוסלאנד האט פארלוירן פילע ריפאבליקס ("לענדער") וואס זענען געווען א טייל פון זייערע פעדעראציע ווען די סאוויעטישע פארבאנד האט זיך אויפגעלעזט אין יאר תשנ"א, פארמאגט זיך נאך היינט פילע ריפאבליקס וואס דארפן צו הייסן טיילווייז זעלבסטשטענדיג פארמאגענדיג אייגענע שפראכן, און אן אייגענע רעגירונג. עטליכע באקאנטע ריפאבליקס וואס זענען א טייל פון רוסלאנד זענען טשעטשניע, קארקאסיע, און דאגעסטאן. &nbsp; מוהרא"ש פלעגט אלץ פארציילן די מעשה פון נטע גורעליק, וואס איז געווען ערליכע חסידישע בחור וואס איז אנגעקומען קיין אומאן אין די צייטן ווען קאמוניזם האט געהערשט מיט גאנצן קראפט, ער האט זיך דארט באקענט מיט אנשי שלומינו, וואו ער איז געוואר געווארן פונעם סוד פון אוועקווארפן אלע חכמות און רעדן צום אויבערשטן בתמימות ובפשיטות, און אים פארציילן אלעס וואס גייט אויף אים דורך. &nbsp; עס איז נישט דורך קיין לאנגע צייט, און די אויטאריטעטן האבן אים געכאפט ווי ער העלפט ארויס פארשפרייטן אידישקייט און לערנט תורה מיט קינדער, מען האט אים פארשיקט קיין סיביר. נטע וויסענדיג אז אין די קעלט פון סיביר איז כמעט אוממעגליך איבערצולעבן האט ער שטארק מתפלל געווען אין די וואכן פארענדיג אויף די באן קיין סיביר דער אויבערשטער זאל אים העלפן ער זאל עס קענען דורכמאכן. &nbsp; אנקומענדיג האט דער אויבערשטער געמאכט א נס אז ער האט נושא חן געווען אין די אויגן פון די פירערס, און מען האט אים געגעבן "אינדאר" ארבעט, ער זאל באדינען די פאליציי און די אנדערע באאמטע, דאס מיינט אז ער וועט זיך געפונען אין די אפיסעס געביידע וואו עס איז געווען פיינע הייצונג. נאך א קורצע צייט איז אנגעקומען אהין א טאכטער פון א גלח וואס די רעגירונג האט אויך פאראורטיילט קיין סיביר, און אויך איר האט מען געגעבן ארבעט דארט. &nbsp; יעדע נאכט פלעגט דער גלח'ס טאכטער אים משוגע מאכן און געפייניגט ער זאל זינדיגן מיט איר, ער פלעט דאן ארויס לויפן אין די קעלט און שרייען צום אויבערשטן "ראטעווע מיך, איך ווער פארברענט", און ער איז נישט צוריק ביז ווען ער איז שוין זיכער געוען אז זי שלאפט שוין. &nbsp; נאך דריי יאר ארבעטן דארט געטריי און איבערגעגעבן, האבן זיי באשלאסן אים צו באפרייען, און לכבוד דעם האט מען אים געמאכט א "געזעגענונגס פארטי", און ווען אלע זענען דארט געזעצן, האט דאס מיידל זיך אויפגעשטעלט און געזאגט "אויב איז דא הייליגע בחור אויף דער וועלט, איז עס דער בחור", און האט פארציילט וויאזוי ער האט זיך יעדע נאכט דריי יאר אין א ציה זיך ארויסגערדרייט פון איר. &nbsp; ווען נטע איז צוריק געקומען קיין אומאן האט ער פארציילט זיין געשיכטע פאר אנשי שלומינו - אלע האבן געוויינט - האט רבי לוי יצחק בענדער זי"ע וואס איז דארט געזעצן פארציילט - און נטע האט אויסגעפירט, "איך האב געהאט א נס אז איך האב מיך באקענט מיט אנשי שלומינו און זיך אויסגעלערענט רעדן צום אויבערשטן בתמימות איידער איך בין אנגעקומען קיין סיביר, ווייל ווען איך נוץ ווען חכמה און שכל, וואלט נישט מעגליך געווען ביישטיין די נסיון". &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער יח אדר א' תשפ"ד 📝
  • טראמפ געשטראפט מיט 355 מיליאן דאלאר

    א ריכטער אין ניו יארק האט געאורטיילט אין א קעיס קעגן דעם געוועזענעם פרעזידענט אז ער דארף באצאלן קנס די פרעצעדענטלאזע סומע פון דריי הונדער און פינף און פיפציג מיליאן דאלאר קנס. &nbsp; דער ריכטער האט געפונען טראמפ שולדיג אין פארשידנע ביזנעס שווינדל קלאגעס אין וואס דער ניו יארק סטעיט אטוירני דזשענעראל האט אים אנגעקלאגט, אריינגערעכענט אז ער האט איבערגעשאצט זיין ביזנעס ווערט כדי צו באקומען הלואות פון די בענק אויף בעסערע טערמינען. &nbsp; ווען מיר זעען דעם ביליאנער טראמפ לויפן פון איין געריכט צום צווייטן צאלן געפעפערטע קנסות און אפיעלן נאכאמאל אפיעלן די אורטיילן, זעען מיר אז געלט און עשירות קען נישט העלפן קיין מענטש. צומאל איז א מענטש אזוי ארים, אז אויסער געלט האט ער גארנישט, און דער האט נעבעך א פנים ווי דער חכם פון סיפורי מעשיות, ער לויפט אהער און אהין, און איז אלץ גערעגט און האט טענות אויף די גאנצע וועלט, ווען פון די אנדערע זייט קען מען זען ערליכע אידן וואס אויך אויב זיי האבן נישט קיין געלט זענען זיי טריליאנערן, וואס קענען זיך ערלויבן זיך אויפצורייסן, ער קען זיך ערלויבן א גוט ווארט פאר א צווייטן, ער איז גענוג רייך. ער קען זיך ערלויבן צו לערנען פרקים משניות, ער קען זיך ערלויבן זיך אויפצורייסן מיט זיין בארד און פיאות, מיט זיין מקוה און תפילין, ער גייט ארויס אין א ריקוד און איז באמת פרייליך אז ער "האט זוכה געווען היינט צו לערנען א בלאט גמרא". ער שפירט אזא סיפוק און הנאה אז ער קען ארויסזאגן די ווערטער "אמר רבא, אמר אביי". &nbsp; עס איז אמאל געווען א איד וואס איז געקומען צו רבי חיים ז"ל מיט א שווערע שאלה, ער האט געקויפט א טייערע טעסלע, ער וואוינט אין בני ברק, ווי אלע האבן אלטע ביליגע קארס, און ער וויל וויסן צי ער מעג פארקן זיין קאר נעבן זיין הויז, און דערמיט מכשיל זיין אנדערע אידן מיט קנאה. רבי חיים קוקט אים אן און פרעגט אים "וויפיל מאל האט איר שוין געעדדיגט ש"ס"? זאגט ער "ש"ס? איך?", וויפיל מסכת האט איר שוין געענדיגט?, "נאך נישט געעדיגט, איך האב געלערענט אפאר בלעטער אין ישיבה, אפאר בלעטער אין חדר", "איר קענט רואיג אהיים נעמען אייער קאר", האט אים רבי חיים געענטפערט, "עס איז נישטא וואס אייך צו מקנה זיין". &nbsp; דער ראש ישיבה זאגט אלץ אז נאכדעם וואס א איד איז צוגעקלעבט צום אויבערשטן, ער דאווענט, ער לערענט, ער פריידט זיך מיט זיין לעבן, מיט זיינע פשוטע מצוות, יעצט איז געשמאק צו האבן א שיינע הויז, א שיינע קאר, אבער אן דעם קען מען נישט זיין פרייליך. &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער יז אדר א' תשפ"ד 📝
  • אמעריקאנער פארגעשניטער דראון אראפגעשאסן דורך תימנע כוטיס

    אין די לעצטע צייט זענען די כוטיס אין תימן ארויס אין א מלחמה קעגן די מערב וועלט, ווען זיי אטאקירן שיפן און מיטליטערישע געצייג אינעם ים סוף און אינעם מיטל מזרח. די מעכטיגע אמעריקאנער ארמיי וואס האלט זיך פאר די שטארקסטע אין דער וועלט וואס קיינער קען זיי באזיגן, פלאגט זיך מיט די אפגעריסענע פרימיטיווע כוטיס וואס מאכן טענטראמס ווי קליינע קינדער וואס ווילן נישט גיין שלאפן. &nbsp; אמעריקע מיט נאך פילע מערב לענדער האבן ארויסגעשיקט פילע אויפגעריסטעטע ריזיגע שיפן צום ים און באגלייטונג מיט די פארגערישריטענסטע פליגערס און דראונס, זיי האבן שוין באמבאדירט פילע לאקאציעס אין תימן, צילנדיג זייערע וואפן זאפאסן. אבער די וועלט איז געכאפט געווארן אין שאק די וואך ווען די בארפיסיגע אראבער האבן באוויזן אראפ צושיסן א דרייסיג מיליאן דאלארדיגע דראון וועלכע אמעריקע האט געשיקט העכער אירע הימלען צו שפיאנירן אויף איר. &nbsp; פאר אונז איז עס גארנישט קיין איבעראשונג, מיר ווייסן אז ביי אויבערשטן איז נישט די גרעסטע מיליטער שווערער צו באזיגן ווי א קליינע פליג, און מיר חזר'ן כסדר אז נישט די ארמיי אדער די עף סיקסטינס באשיצן אונז. מיר האבן דעם שטארקסטער גענעראל דער אויבערשטער וואס היט אויף אונז און אים קען קיינער נישט באזיגן. &nbsp; והבוטח בה' חסד יסובבנו &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער יג אדר א' תשפ"ד 📝
  • רוסישער אפאזיציע פירער געמארדעט אין טורמע

    אלעקסיי נעוואלני האט זיך שטארק באקאנט געמאכט אין די לעצטע יארן זייענדיג איינער וואס האט זיך געוואגט זיך קעגן צו שטעלן דעם רוסישן פרעזידענט ווילאדימיר פוטין, לויפענדיג אין די וואלן פאר פרעזידענט אין יאר 2018 למספרם. זייענדיג א כאריזמאטישער מענטש מיט שאנסן צו טשאלאנדזשען פוטין, האבן די רוסישע באאמטע אנגעהויבן צו לייגן אומגעהויערע שטרויכלונגען קעגן אים, מען האט אים גערודפט אין געריכט און באשולדיגט מיט אלע סארטן קלאגעס. זייענדיג אויף א פליגער פון טאמסק קיין מאסקווע אין יאר 2020 למספרם איז ער אוועקגעפאלן, וואס האט זיך דערנאך ארויסגעשטעלט צו זיין א מארד פראוו פון די רוסישע עף עס בי (אזוי ווי די עף בי איי אין אמעריקע) אגענטן. נעוואלני האט זיך ערהוילט אין א דייטשע שפיטאל, און טראץ עס איז געווען קלאר אז פוטין וויל אים זען טויט, איז ער צוריק געפארן קיין רוסלאנד אינעם לייבן גרוב, פאר אביסל כבוד. &nbsp; דא האבן מיר א ביישפיל ווי כבוד האט פאקטיש גע'הרג'עט, פאר אביסל כבוד. אבער אפילו מען האלט נישט ביים ווערן פיזיש גע'הרג'עט, וועט א מענטש אבער הרג'ענען זיין לעבן פאר אביסל כבוד. פאר פופצן מינוט וואס מענטשן וועלן שמועסן "וואו האט דיין חתן געלערענט?", וועט ער נעמען א בחור א חיה רעה וואס וועט רודפן זיין טאכטער איר גאנץ לעבן, בלויז ווייל ער זאל קענען עטפערן "מיין חתן האט געלערנט אינעם לומדישן ישיבה". &nbsp; אזוי אויך וען א מענטש פאלט אריין אין קנאה ער רעדט זיך איין אז יענעם גייט בעסער, ער פארגעסט אז דער אויבערשטער געט סיי פאר אים און סיי פאר יענעם פונקטליך אזוי ווי עס דארף צו זיין, עסט מען זיך אויף לעבעדיגערהייט, און עס נעמט ארויס א מענטש פון זיין לעבן, אפילו אויב מען טוט אים נישט קיין תכריכים, גייט ער ארום ווי א לעבעדיגער מת מיט א הוט און רעקל, ער עסט זיך דאס געזונט פארוואס יעדעם גייט גוט, און נאר אים איז שלעכט. &nbsp; די זעלבע זאך מיט תאוה, וואס פאר א הנאה פון פופצן מינוט קען א מענטש פארלירן סיי די וועלט און סיי יענע וועלט, און דאך פאלן נעבעך מענטש אריין אין דעם פאסטקע. &nbsp; דערפאר דארפן מיר בעטן דעם אויבערשטן "נעם ארויס פון מיר די קנאה תאוה און כבוד", ראטעווע מיך פונעם נעץ אין וואס דער סמ"ך מ"ם וויל מיר אריינשלעפן." דאס איז די איינציגסטע עצה צו געראטעוועט ווערן דערפון. &nbsp; הקנאה והתאוה והכבוד מוצאין את האדם מן העולם &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער יב אדר א' תשפ"ד 📝
  • ניורא לינק אינסטאלירט ערשטמאליג א טשיפ אין א מענטשליכע מוח

    די וועלט איז אויף מיט די דורכברוך וואס די "ניוראלינק" פירמע האט לעצטענס דורכגעפירט. די פירמע ארבעט שוין דערויף בערך אכט יאר, מיטן ציל צו "פארבינדן" די מח פון א מענטש צו א "פיצלע" טשיפ, וואס זאל קענען ארויסהעלפן מענטשן וואס זענען ל"ע פאראליזירט, און זאלן דערמיט קענען שיקן מיטן מח א מעסעדזש צו א קאמפיוטער אן דעם וואס מען זאל דארפן נוצן די אויגן, הענט אדער מויל. &nbsp; לויט באריכטן איז דער ערשטער טעסט געווען סוקסעספול און דער ערשטער מענטש וואס האט דאס באקומען מיט א חודש צוריק ערהוילט זיך פיין, און דער מאשין וואס הייסט "די לינק" ארבעט גוט, און דער פאציענט וואס איז פאראלאזירט ל"ע קען דערמיט לאזן וויסן וואס ער וויל. &nbsp; דער אמת איז אז מיר אלע האבן דעם טישפ שוין לאנג אין אונזער מח, דער טשיפ איז די נשמה די חלק אלוקי ממעל וואס פארבינדט אונזער נשמה צום אויבערשטן, און דער אויבערשטער ווארט מיר זאלן אים זאגן וואס מיר ווילן, דער אויבערשטער וויל מיר זאלן נוצן אונזער מויל אויסצודרוקן אונזער אמת'ע רצון, ער ווארט מיר זאלן אים זאגן "באשעפער, איך וויל יא זיין גוט, קוק נישט אויף מיין יצר הרע, דאס איז נישט איך, איך וויל נאר טון דיין רצון, באשעפער ראטעווע מיך, העלף מיך, שלעפ מיר ארויס פון מיין פלאנטער." &nbsp; דאס איז א "לינק" וואס פאררעכט אלעס וואס דער סמ"ך מ"ם פרובירט צו פארשטעלן, ער וויל אונז מאכן פאראליזירט, מיר זאלן נישט טראכטן אז מיר האבן נאך עפעס א פארבינדונג מיטן אויבערשטן. פרוביר נאר איינמאל אויס די טעם פון גיין אין א זייט, אין א פלאץ ווי קיינער איז נישט דארט, און עפען דיין הארץ צום אויבערשטן. וועסט ארויסגיין א נייע מענטש. &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער יא אדר א' תשפ"ד 📝
  • דער שטויסקראפט פון א פליגער

    שאלה: א ישר כח פאר דיינע שיינע ארטיקלען, נייעס און ידיעות, אלעס אזוי שיין מסביר געווען, ווי מעקן אייביג ארויסנעמען מען ווי דער אויבערשטער פירט די וועלט. האסט זייער שיין מסביר געווען וויאזוי דער עראפלאן קען זיך האלטן אין די לופטן דורכדעם וואס עס פארט זייער שנעל וכו', אבער איך וויל פארשטיין וויאזוי טאקע רוקט זיך אן עראפלאן אין די לופטן? איך וועל מסביר זיין מיין שאלה, ווען א זאך געפונט זיך אויף דער ערד, האט עס רעדלעך וואס דרייען זיך און שטופן עס פאראויס, אבער ווען עפעס איז אין די לופט, מיט וואסאפארא כח קען זיך דער עראפלאך שטופן פאראויס, און פליען אזוי שנעל? מיט דאנק, אברהם ק. &nbsp; ענטפער: שאלת חכם חצי תשובה, כדי צו ענטפערן וועלן מיר מאכן א הקדמה. שטעל דיך פאר א מענטש זיצט גוט איינגעבינדן אויף א שליטן (סלעד) וואס זיצט אויף א גלאטע גלאנציגע דיקע שיכט אייז, ער נעמט א גרויסן שווערן אביעקט און ווארפט עס מיטן גאנצן כח אויף פאראויס, וואס וועט געשען מיט אים, וועט ער זיך רוקן פון פלאץ? אויב יא, צו וועלכע ריכטונג? טראכט א מינוט. יא, האסט גוט צוגעטראפן, דער מענטש מיטן שליטן וועט זיך רוקן אויף צוריק צו וועגס, פארקערט פונעם ריכטונג וואס ער האט געווארפן דעם שטיין. דער אויבערשטער אזוי באשטימט אז "כל דבר נתפעל מהפכו", אויב מען שטופט עפעס פאראויס, ווערט דער ווארפער געשטופט אויף צוריק. &nbsp; הקדמה נומער צוויי: דאס פארשטייט יעדער אז רוקן עפעס אויף אייז וועט זיין אסאך גרינגער ווי עס רוקן אויף זאמד אדער שטיינער. אבער לאמיר זיך פארשטעלן א בילד ווי מען לייגט אריין דעם שליטן אין א לאנגען שמאלן קארידאר וואס האט פלאץ אין די ברייט בלויז פארן שליטן און גארנישט מער. אויף די גאנצע לענג פון די ערד וועט מען אויסלייגן גאר שטארקע מאגנעטן, און אזוי אויך אונטער די שליטן ווען מען לייגן די גאר שטארקע מאגנעטן, יעצט וועט מען איבערדרייען די מאגנעטן פארקערט אז עס זאל אוועקשטופן די מאגנעטן פון אונטער די שליטן, דער שליטן וועט זיך נישט קענען זעצן אויף דער ערד בשום אופן, און צוליב די שמאלקייט וועט דער שליטן מוזן בלייבן שוועבן אין די לופט אביסל העכער דער ערד. יעצט ווען איינער זאל געבן אפילו א קליינע שטופ, וועט עס&nbsp; פליען זייער גרינג, עס וועט נאך זיין אסאך גרינגער ווי שטופן אויף אייז, און אויב ער וועט ווארפן א שטיין פונעם שליטן אויף פאראויס וועט זיך עס רוקן אסאך גרינגער און ווייטער ווי אויף די אייז. &nbsp; די גרויסע היינטיגע פליגערס האבן דזשעט מאטארן, וואס אָׁן אריינגיין וויאזוי דאס ארבעט, בלאזן זיי ארויס גאזן (לופט) אויף צוריק צו וועגס; צום ביישפיל דער באואינג 737 האט צוויי מאכטפולע מאטארן וואס בלאזן ארויס אויף צוריק מיט א שטארקייט פון איבער 700 מייל פער שעה. און ווילאנג דער פליגער איז נאך אויף די ראנוועי רוקט זיך עס טאקע פאראויס דורך די רעדער, אבער איינמאל עס איז אין די לופט, און נאך מער ווען עס איז שוין הויך אין די לופט, קען די שטארקע קראפט פון די לופט וואס ווערט ארויסגעבלאזן פון די מאטארן שטופן דעם ריזיגן פליגער אויף גאר א שנעלע ספיד. דאס איז טאקע די סיבה פארוואס די פליגערס פארן ארויף אזוי הויך צווישן 30,000 און 40,000 פוס אין די לופט, צוליב וואס די לופט דארט איז שוין גענוג שיטער אז עס איז זייער גרינג פארן פליגער צו פליען שנעל, אבער די לופט האט נאך גענוג דיקעקייט צו קענען האלטן דעם פליגער וואס האלט זיך אויף די לופט. &nbsp; לופט איז ממש א גארנישט. לויט ווי עס זעט אויס פאר אונזערע אויגן איז גארנישט אזוי שוואך ווי לופט, אבער ווי מיר זעען דא האט עס עס שוין גאר אסאך כח. פאר א מענטש קען זיך דאכטן וואס איז שוין אז איך זאג א ווארט צום אויבערשטן, עס איז בלויז אביסל לופט. אבער פון דעם זעט מען אז אז מען טאר נישט אונטערשאצן אביסל לופט. ווייל אין הימל איז עס שוין גארנישט קיין קלייניקייט. פונט ווי מיר זעען ווי א ריזיגער פליגער קען ווערן געשטופט דורך בלויז אביסל לופט, אזוי אויך קענען מיר רוקן אלע מויערן מיט אונזער לופט פון אונזער מויל. ווען מיר זאלן ווען וויסן וואס א תפלה צום אויבערשטן קען פועלן וואלטן מיר נישט אויפגעהערט צו רעדן צום אויבערשטן. &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן מיטן אויבערשטענ'ס הילף.

    < זעה מער ג אדר א' תשפ"ד 📝
  • אייראפע

    כאטש אייראפע איז כמעט די קלענסטע קאנטינענט, פארמאגט זי אבער גאר א גרויסע באפעלקערונג, איין אייראפע וואוינען היינט צו טאגס א געשאצטע דרייפערטל ביליאן מענטשן, און באשטייט פון פינף און פערציג אינטערנאציאנאל אנערקענטע לענדער. &nbsp; דער מערסטער צו רעכטס איז דער ריזיגער רוסלאנד (א פערטל רוסלאנד געפונט זיך אין אייראפע), דערנעבן געפונען זיך די אנדערע סלאווישע לענדער פון אויבן אראפ: עסטאניע, לעטלאנד (לאטוויע), ליטע (ליטועניע), ווייס רוסלאנד (בעלארוס), אוקריינא, מאלדאווע, פוילן, טשעכיי, און סלאוואקיי. &nbsp; דערנאך קומען די באלקאן לענדער וואס געפונען זיך גאנץ אונטן נעבן מיטלענדישן ים: גריכנלאנד, אַלבעניע, צפון מאסעדאניע, קאסאווא, סערביע, מאנטענעגרא, באסניע און הערצאגוואניע, בולגריע, קראָאַטיע, און סלאוועניע. &nbsp; אינצווישן געפונען זיך די לענדער פון רומעניע און אונגארן, און גאנץ אונטן איטליע. אין איטאליע געפונען זיך די צוויי פיצעלע לענדער פון סאן מארינא און וואטיקאן סיטי און דערנעבן אינעם ים גפונט זיך דער קליינער אינזל לאנד מאלטא. &nbsp; דערנאך קומט צעטראל אייראפע, די דייטש רעדנדע לענדער: עסטרייך, שווייץ, דייטשלאנד, האלאנד (נעדערלאנדס), דענמארק, בעליגע און די פיצעלע לענדער פון ליכטענשטיין און לוקסעמבורג. &nbsp; לינקס אונטן געפונען זיך די לענדער פון פראנקרייך, מאָנאַקאָ (א קליין לענדל), שפאניע, פארטוגאל און דער פיצלע אַנדאָראַ לענדל. &nbsp; גאנץ אויבן געפונען זיך די נארדישע (צפונישע) לענדער: פינלאנד, שוועדן און נארוועיגע, און דערנאך אינמיטן דעם אטלאנטישן אקעאן איסלאנד. &nbsp; פון דארט גייען מיר צענטער לינקס קיין גרויס בריטאניע ווי עס געפונען זיך ענגלאנד און דערנעבן אירלאנד. &nbsp; אין די לעצטיגע היסטריע פון אייראפע ביז בערך צוויי הונדערט יאר צוריק זענען די גוים געווען אונטערגעווארפן אונטער די פריצים און קעניגן פאר הונדערטער יארן וועלכע האבן אונטערדרוקט די פויערן וועלכע זענען געווען ווי קנעכט פאר זיי, און רוב רובם פון די אייראפעער האבן נישט געקענט קיין צורת אות. אין די זעלבע צייט האבן אידישע קינדער געלעבט אין די תקופה פון די ראשונים, און בעלי תוספות וועלכע האבן געלעבט אין שפאניע, פראקרייך ענגלאנד און נאך און האבן פון דארט באלויכטן די וועלט מיט זייערע ספרים תשובות און ישיבות. אידישע קינדער האבן געדינט דעם אויבערשטן בתמימות ובפשיטות. &nbsp; די מלוכות צווישן זיך האבן זיך כסדר ארומגעריסן ווער זאל איינעמען וועלכע שטח, שווערע מיליאנע מענטשן זענען געשטארבן אין די אלע זינלאזע מלחמות וואס האבן נישט געברענגט קיין שום נוצן פאר קיינעם. &nbsp; אונזערע עלטערן און זיידעס האבן גארנישט געוואלט אויסער מען זאל זיי לאזן דינען דעם אויבערשטן, אבער די גויים האבן נישט אויסגעהאלטן צו זען אידישע קינדער ווי זיי לעבן א שיינע לעבן מיט זייערע משפחות, מען פראוועט שבתים און ימים טובים, בשעת זיי פלעגן ארבעטן ווי קנעכט בלויז כדי עס צו קענען פארתכלעווען אויף א פלעשל משקה. &nbsp; במשך די הונדערטער יארן אין אייראפע האבן די גויים אומגעברענגט על קידוש ה' מיליאנען אידן ווען די פשוטסטע אידן האבן מקדש געווען דעם אויבערשטענ'ס נאמען אויסשרייענדיג שמע ישראל מיט א שמחה בשעת מען האט זיי געשחט'ן און פארברענט, זאל עס זיין בשעת די פארשאלטענע שפאנישע אינקוויציע, גזירת ת"ח ות"ט, די אומצאליגע בלוט בלבולים, און פאגראמען וואס די אייראפעישע פויערן האבן מיט די גרעסטע מאס רציחה זיך א לאז געטון אויף די ארימע אידן. און צום לעצט ווען איבער זעקס מיליאן אידן זענען אומגעברענגט געווארן על קידוש ה' נישט לאנג צוריק דורך די נאציס און זייערע מיטהעלפער און די פילע לענדער וואס זיי האבן אקופירט. &nbsp; מוהרא"ש פלעגט זאגן אז איז כדאי מען זאל לערנען מיט די קינדער וואס גויים זענען. בשעת ווען די גאס בליטשעקט און ווינקט צום יוגענט און פרובירט אוועקצושלעפן אידישע קינדער פון אויבערשטן, איז וויכטיג זיי זאלן וויסן ווי שטארק זיי האבן אונז ליב. ווען פאר די וועלט מלחמה איז דייטשלאנד געווען דער ביישפיל פון קולטוראלע פארגעשריטנקייט, די שפיגעלע פון פארשריט און דעמאקרטיע, דארט האבן אלע געהאט גלייכבארעכטיגונג; אבער א מענטש אן תורה איז ערגער פון א חי' פון וואלד; א חי' וועט נאר עסן א צווייטן ווען ער איז הונגעריג.

    < זעה מער כט שבט תשפ"ד 📝
  • באמבו

    אויף די בקשה פון איינע פון די חשובע ליינער וואס האט געבעטן אויב מיר קענען שרייבן איבער גראז, וועלן מיר באשרייבן אונזער באקאנטע "באמבו" געוויקס וואס איז אונז גוט באקאנט פאר די שיינע שטארקע סכך אויף סוכות, אבער אנדערש ווי עס זעט אונז אויס אויבנאויף איז עס אבער אין פאקט א "גראז" און נישט קיין בוים, די וועג וויאזוי עס וואקסט און וויאזוי די ווארצלען זענען אויסגעשטעלט, איז עס פון די תבואה משפחה, וואס די גראזן זענען איינע פון זיי. &nbsp; דער באמבו געוויקס איז איינע פון די וואונדערליכסטע געוויקסן אויף דער וועלט, לאמיר זיך אביסל באקענען דערמיט. &nbsp; באמבו איז פון די שנעלסטע וואקסענדע געוויקסן אויף דער וועלט, די כינעזע "מאסא באמבו ביימער" זענען באוואוסט צו קענען וואקסן אזוי שנעל ווי ביז 3 פיס (א מעטער) אין 24 שעה, אבער אפילו די אנדערע סארטן באמבוס וואקסן אין אלגעמיין מער פון א פוס (30 צענטימעטער) א טאג. נאך גרעסער איז די וואונדער פון אויבערשטן, אז טראצדעם וואס זיי וואקסן אזוי שנעל זענען גאר גאר שטארק און פעסט און פילע סארטן באמבוס זענען גאר נאך אסאך שטארקער ווי שטאל, און די סארטן ווערן טאקע שטארק באנוצט אויף צו בויען און פאר מעבל. &nbsp; באמבו וואסט בעיקר און ווערט מערסטסטייל באננוצט אין אזיע ספעציעל אין כינע, יאפאן און אינדיע. מען נוצט עס דארט פאר גאר אסאך צוועקן אריינגערעכענט בויען בנינים, סקעפאלדס (פלאטפארמעס אויף וואס די בויער שטייען ביים בויען הויכע בנינים) פלארס, און מעבל, אזוי אויך ווערט עס שטארק באנוצט דורך האלץ שניצער צו מאכן קונצליכע ווערק, מוזיקאלישע אינסטרומענטן, און פילע סארטן ווערן אויך גענוצט צום עסן נאכן גוט אויפקאכן. און די ארימע לענדער קומט עס זייער צוניץ צוליב וואס עס איז אזוי גרינג צו פלאנצן און וואקסט אזוי שנעל און איז נאכאלץ זייער שטארק. &nbsp; אזוי אויך זענען דא פארשידענע בעלי חיים וואס עסן פרישע באמבו צווייגן, בפרט איז באקאנט די פוילע "פאנדא" בערן, וואס כמעט זייער גאנצע לעבן עסן זיי נאר דאס... &nbsp; דער אויבערשטער האט אריינגעלייגט אין די האלץ פון באמבו א נאטורליכע שוץ קעגן באקטעריעס, וואס מאכט עס זייער פאסיג צו נוצן פאר קיך עסצייג.&nbsp; &nbsp; דער הייליגער תנא רבי אלעזר ב"ר שמעון - פארציילט די גמרא אין מסכת תענית - איז אמאל געגאנגען שפאצירן נעבן טייך רייטענדיג אויף זיין אייזל, ער איז געווען אויפגעלייגט נאכדעם וואס ער האט זייער אסאך געלערענט, און דאס - זאגט די גמרא - האט אים געברענגט צו גאוה. &nbsp; דארט האט ער באגעגענט אן אומבאטעמטער מענטש, וואס האט אים באגריסט "שלום עליכם רבי", אבער רבי אלעזר האט אים אנשטאט צוריק גריסן אים געזאגט "אלע מענטש פון דיין שטאט זענען אזוי אומבאטעמט ווי דיר"? &nbsp; האט דער מענטש געענטפערט, "אויב איך געפעל דיר נישט, האב נישט קיין טענות צו מיר, פרעג דעם אויבערשטן פארוואס ער האט מיר באשאפן אזוי". &nbsp; רבי אלעזר האט זיך גלייך געכאפט אז ער האט דא געגרייזט, ער איז תיכף אראפגעשפרינגען פונעם אייזל און זיך געבעטן ביי דעם איד "איך האב נישט ריכטיג גערעדט, זיי מיר מוחל", אבער דער איד האט נישט געוואלט, זאגענדיג "איך בין דיר נישט מוחל ביז דו פרעגסט דעם אויבערשטן פארוואס ער האט מיר באשאפן אזוי אומבאטעמט". &nbsp; רבי אלעזר האט אים נישט אפגעלאזט, און איז אים נאכגעפארן מיט זיין אייזל ביז יענער איז אנגעקומען צו זיין דעסטינאציע אין זיין שטאט, ווען רבי אלעזר וויינט צו אים ער זאל אים מוחל זיין. אנקומענדיג האבן די מענטשן פון שטאט געזען דער הייליגער תנא רבי אלעזר קומט זענען זיי אלע ארויסגעקומען מקבל פנים זיין דעם צדיק און אים באגירסט "שלום עליך רבי ומורי". &nbsp; האט זיי דער מענטש געפרעגט, "דער מענטש אונטער מיר רופט עטס 'רבי', אויב דאס הייסט א רבי, דארף מען נישט האבן קיין רבי'ס ביי אידן, און האט פארציילט פארן עולם די שמועס וואס ער האט געהאט מיט רבי אלעזר. &nbsp; האבן זיי אים געזאגט, כאטש דו ביסט גערעכט, בעטן מיר דיר זאלסט טון לפנים משורת הדין און אים מוחל זיין, ווייל ער איז א גרויסער תלמוד חכם; דער מענטש האט זיך געלאזט איבעררעדן, אבער האט צוגלייגט בתנאי ער זאל פון יעצט זיין אפגעהיטן נישט צו רעדן אזוי. &nbsp; רבי אלעזר איז תיכף אריין אין בית המדרש אין געזאגט, "לְעוֹלָם יְהֵא אָדָם רַךְ כַּקָּנֶה וְאַל יְהֵא קָשֶׁה כָּאֶרֶז". א מענטש דארף זיין ווייעך ווי א גראזל, און נישט הארט ווי א טענענבוים, און האט געזאגט אז דערפאר האט די קנה זוכה געווען אז מען מאכט דערפון די פענעס וואס מען שרייבט דערפון די הייליגע ספרי תורה, תפילין און מזוזות. &nbsp; א מענטש ווען עס קומט צו זיין כבוד דארף מען זיין ווייעך ווי א גראזעלע און נישט קוקן אויף זיך נאר רעדן שיין, און איבערבעטן, אבער ווען עס קומט צו טון דעם רצון ה' מען דארף גיין צו א צדיק און אים פאלגן, טון אלע תרי"ג מצוות, קען מען נישט זיין ווייעך, דעמאלטס דארף מען זיין ווי א באמבו וואס איז אויך א גראז, און זיך האלטן פעסט. אבער וויאזוי איז מען זוכה צו קענען האבן דעם ריכטיגן באלאנס, מען זאל וויסן ווען צו זיין ווייעך און ווען צו זיין שטארק, דאס קען מען נאר דורך תפלה, אז א מענטש בעט כסדר א תפלה צום באשעפער מען זאל וויסן וויאזוי זיך צו פירן, וועט מען זוכה זיין צו זיין אן אמת'ע ערליכע איד. &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן כיד ה' הטובה עלינו.

    < זעה מער כג שבט תשפ"ד 📝
  • די סועץ קאנאל

    אין די לעצטע וואכן רעדט מען אסאך אין די נייעס פון די "סועץ קאנאל" צוליב די אומריען וואס די כוטיס טוען אנמאכן פאר די שיפן אינעם ים סוף. &nbsp; דער קאנאל איז א מענטשליך געבויעטע וואסער וועג וואס פארבינדט דער ים סוף אדער ווי עס הייסט אויף אידיש "דער רויטער ים", מיט'ן מיטללענדישן ים. דער ים סוף איז א ים וואס קומט ארויס פונעם אראבישן ים (וואס איז אן אפצווייג פונעם אינדישן אקעאן) און שניידט אריין אינעם יבשה ביים גאלף אף עדן נעבן תימן און פארט אריין טיעף דורכפארענדיג פון די רעכטע זייט תימן און סאודי אראביע, לענדער אינעם מיטל מזרח, פון די לינקע זייט פארט עס דורך די אפריקאנער קאנטינענט די לענדער פון סאמאליע, דזשיבוטי, עריטריע, סודאן און עגיפטן (מצרים). ווען עס קומט אן קיין עגיפטן קומען ארויס ווי צוויי פינגערס פונעם ים סוף וואס די רעכטע פארט ארויף ביז ירדן און מדינת ישראל, און די לינקע קומט אן ביזן שטאט סועץ אין עגיפטן. און אינצווישן די צוויי פינגערס געפונט זיך דער גרויס מדבר הגדול והנורא מדבר סיני, דאס פלאץ וואו די אידישע קינדער האבן זיך געדרייט פערציג נאך יצאת מצרים און האבן דארט מקבל געווען די תורה פונעם אויבערשטן אויפן בארג סיני. &nbsp; פון די אנדערע זייט האט דער אטלאנטישער אקעאן א שמאלן וואסער וועג אריין דורך גיבראלטער - שפאניע און מאראקא צום מיטטלענדישן ים צו פילע לענדער אין אייראפע ווי שפאניע, פראנקרייך, איטאלע, גריכנלאנד, טערקיי, סיריע, לבנון אוון ארץ ישראל, און פון אונטן צו די אפריקאנע לענדער פון מאראקא, אלדזשיריע, טוניזיע, ליביע, און מצרים. &nbsp; ביז'ן יאר 1869 איידער די תקופה פון די סועץ קאנאל, פלעגן די שיפן פון אינדיען אקאעאן דארפן ארום פארן דעם גאנצן ריזיגן אפריקאנעם קאנטיענט כדי אנצוקומען צו סיי וועלכע אייראפעאישע לאנד, מען האט געדארפט אראפ פארן ביז גאנץ אונטן ווי דער לאנד סאוט אפריע געפינט זיך און דערנאך האט מען זיך געדארפט ארויף דרייען דעם גאנצן לאנגן וועג ביז גיבראלטור ווי מען איז אריינגעפארן צום מיטלענדישן ים, און פון דארט האט מען געקענט דורכהאקן איסטאמבול טערקיי צום שווארצן ים ווי די פארטן פון רומעניע, אוקריינע געפינען זיך. &nbsp; אין יענע יארן איז מען אויפגעקומען אויפן געדאנק אז וויבאלד דער שטח פונעם מיטטלענדישער ים ביים פארט סאיד איז דא רעלאטיוו זייער ווייניג יבשה ביז'ן ים סוף אויף די אנדערע זייט, קען מען בויען א קאנאל - א וואסער וועג וואס וועט ערלויבן שיפן צו מאכן א גאר א גרויס שארט קאט צווישן די צוויי אקעאנען, און וועט שטארק נענטער ברענגען די צוויי זייטן פון די וועלט. עס האט גענומען בערך צען יאר איבערמענטשליך שווערע ארבעט - אין יענע יארן - צו בויען דעם וועג, אבער זינט דאן איז דער סועץ א געוואלדיגע הילף פאר די מיליאנען קאנטעינערס וואס ווערן כסדר געשיקט אהין אין צוריק אויף די ריזיגע שיפן. &nbsp; יעצט האבן די כוטיס אין תימן באשלאסן אז היות דער נייער וועג גייט אוועק פון די מסורה, "אלע דורות האט מען געוואוסט אז אנצוקומען פון אינידע קיין אייראפע נעמט לכל הפחות פינף וואכן", און זיי פראטעסטירן... זיי האבן פארכאפט אן אמעריקאנער שיף וואס איז אפגעפארן פון וועג, און זיי האבן שוין פרובירט צו שיסן מיסלס אויף עטליכע אנדערע.&nbsp; &nbsp; מיר דערשרעקן זיך נישט פון די כוטיס. מיר וועלן ווייטער נוצן דעם געשמאקן שארט קאט וואס דער הייליגער רבי האט אונז געגראבן, דער שארט קאט וואס פירט א מענטש צום אויבערשטן גלייך. וואו ווייט איז די מויל פון הארץ? וועלן מיר עפענען דאס הארץ און רעדן עטליכע דיבורים צום אויבערשטן. דאס פירט אונז צום אלטן וועג וואס אונזערע אבות אברהם יצחק און יעקב זענען נאך געגאנגען. &nbsp; אויב האט איר סיי וועלכע נושא וואס איר ווילט מיר זאלן באשרייבן, קענט איר שיקן אן אימעיל צו askgershon@gmail.com, און מיר וועלן פרובירן צו ענטפערן כיד ה' הטובה עלינו.

    < זעה מער ז שבט תשפ"ד 📝
  • די זיבן קאנטינענטן

    ווען מען רעדט איבער די קאנטינענטן, וועלן מיר געבן א דין קדימה פאר אייראפע. פארוואס? פשוט ווייל רוב רובם פון כלל ישראל האט זיך געדרייט דארט אין די לעצטע עטליכע הונדערט יאר. אנגעהויבן פון שפאניע, פארטוגאל, דייטשלאנד, אונגארן, רוסלאנד, פוילן און אזוי ווייטער, זענען געווען הונדערטע שטעט און שטעטלעך אנגעפילט מיט קהילות הקודש פשוטע אידן און צדיקים וקדושים וואס האבן געקערט וועלטן. &nbsp; אבער איידער מיר גייען אריינגיין אין די קאנטיענטן, לאמיר אים באטראכטן, וואס ביסטו קאנטינענט? וואס איז דאס אנדערש פון א לאנד אדער שטאט? לאמיר א קוק טאן אויפן כדור הארץ: בערך צוויי דריטל פונעם באלי איז באדעקט מיטן אקעאן. דאס מיינט אז די יבשה מיט אלע לענדער דערין איז נישט מער פון בערך איין דריטל שטח פון די וועלט. אבער די יבשה איז נישט אלעס אויף איין פלאץ, עס איז צוטיילט אין עטליכע ריזיגע שטיקער "אינזלען", וואס די פילע פעלקער פון די וועלט שלאגן זיך ארום דערויף ווער זאל הערשן וואו. &nbsp; עס איז אנגענומען איינצוטיילן די יבשה אויף זיבן קאנטינענטן. אזיע, אפריקע, צפון אמעריקע, דרום אמעריקע, אנטארטיקע, אייראפע, און אויסטראליע. אבער וויבאלד די קאנטינענטן אזיע, אפריקע און אייראפע זענען פאקטיש פארבינדן אלץ איין יבשה, אזוי אויך ביידע אמעריקעס זענען פארבינדן, זענען דא וואס טיילן עס איין אין בלויז פיר. "אפרא-אייראָאַזיע", "די אמערקעס", "אויסטראליע" (אדער אשיאנא), און "אנטארטיקע". &nbsp; אבער דאס איז נישט אנגנומען אויף די וועלט צוליב וואס אויב וואלט מען אזוי גערעכעט וואלטן געווען בערך 180,000 קאנטנענטן, פון די פילע קלענערע און גרעסערע אינזלען איבער די גאנצע וועלט. &nbsp; יעדע קאנטינענט באשטייט פון ריזיגע שטחים פון וועלדער פעלדער בערג ימים טייכן און פעלקער ווען די פארשידענע קאנטינענטן זענען אפגעטיילט איינע פון די אנדערע בעיקר מיט וועלכע פעלקער זענען דארט באוואוינט. אייראפע באשטייט פון די ווייסע פעלקער מיט וואס מיר האבן אנגעהויבן, אזיע איז באוואוינט בעיקר מיט די כינעזע-יאפאנעזע און אראבישע פעלקער, און אפריקע מיט די שווארצע פעלקער. צפון אמעריקע באשטייט בעיקר פון ענגליש אייראפעאישע אפשטאמיגע בראש פון די פאראייניגטע שטאטן, און דרום אמעריקע באשטייט בעיקר פון שפאניש אייראפעאישע. אויסטראליע ווערט אויך באטראכט אלץ אן ענגליש אפשטאמיגע קאנטינענט, און אנטארטיקע איז א פוסטע פארפרויענע קאנטינענט אן קיין שום לאנד אדער רעגירונג וואס זאל הערשן אויף די ריזיגע ליידיגע שטחים. &nbsp; עס זענען פארהאן מענטשן וואס גלייכן צו פארן צו וואס מער לענדער און שטעט, כדי זיך נאכדעם צו קענען בארימען וואו אלץ זיי האבן שוין באזוכט, דער רבי אין שיחות הר"ן, סימן כח שרייבט שוין דערוועגן: עס איז גוט פארן מענטש דורך צו לערנען יעדן ספר וואס איז דא, כדי מען זאל קענען זאגן אז מען איז געווען אין יעדן פלאץ, אזוי ווי מען זעט ביי די גרויסע שרים וואס פארן ארום די גאנצע וועלט, זיי געבן אויס אויף דעם זייער אסאך געלט, אלץ נאר כדי זיי זאלן זיך קענען נאכדעם בארימען פאר אלעמען וואו זיי זענען אלץ געווען, אזוי ווי די גרויסע שרים האלטן זיך גרויס "איך בין געווען אין ווארשא" און נאך, דאס זעלבע דארף א מענטש לערנען אלע ספרים אז ער זאל זיך קענען בארימען אויף יענע וועלט: "איך האב אלעס געלערנט, איך בין געווען איבעראל"; און אויף יענע וועלט דערמאנט מען פארן מענטש אלעס וואס ער האט געלערנט אויף דער וועלט.

    < זעה מער כח טבת תשפ"ד 📝
« Previous Next »

Showing 121 to 135 of 186 results

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
  • קאַטעגאָריעס
  • פילטער לויט די יאר
  • אלע
  • ישיבה תפארת התורה
  • אומאן
  • תלמוד תורה היכל הקודש
  • בית פיגא
  • פרויען פאראיין
  • מחנה תפארת התורה
  • שמחות
  • קרן הדפסה והפצה
  • קהלות היכל הקודש
  • ציון מוהרא"ש ז"ל
  • ברסלב סענטער וועבסייט
  • ברסלב מיידל קעמפ
  • קרית ברסלב ליבערטי
  • צום פינטל
  • וועלטליכע נייעס
  • געדאנקען
  • מיט א טיפערן בליק
  • גאסט ארטיקל
  • די פרשה מיט אנדערע ברילן
  • היסטאריע ווינקל
  • אינטערוויו
  • איבער אלץ און אלעמען

פילטער לויט די יאר


  • אלע יארן
  • תשפ״ד
  • תשפ״ה
  • תשפ״ג
היכל הקודש ברסלב
breslevcenter.com