בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת במדבר, כ"ד אייר, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

יעצט אין די צייט וואס די רעגירונג לאזט נישט מאכן קיין גרויסע חתונות ווייל מען טאר זיך נישט צוזאמקומען אסאך מענטשן אין איין פלאץ, שטעלט זיך אויס אז די אלע וואס מאכן חתונה אין די יעצטיגע טעג קענען דאס נישט מאכן אין גרויסע זאלן, נאר זיי דארפן דאס מאכן אויף א באשיידענעם וועג, אזוי ווי מען האט חתונה געהאט במשך אלע דורות.

דאס האט געברענגט א גרויסע פראבלעם ביי זייער אסאך משפחות, אז די מיידלעך זאגן אז זיי ווילן נישט א כלה ווערן, זיי זענען נישט מוותר אויף די גרויסע לחיים, אויף די רייכע תנאים און פארשטייט זיך אויף די חתונה נאכט, די שבע ברכות און אזוי ווייטער. נאך א פראבלעם איז דא מיט די וואס זענען שוין כלות און זיי האבן געהאט פלענער פאר שיינע גרויסע רייכע חתונות אז זיי זיצן יעצט און וויינען אז זיי ווילן נישט גיין צו די חתונה, זיי זענען נישט מוותר אויף די גרויסע שיינע רייכע חתונה, זיי ווילן דאס ענדערש אפשטופן, אבי די חתונה זאל זיין אין א זאל מיט אלע צוגעהערן.

יעצט ווערט נתגלה פאר אלעמען ווי ליידיג און לער מיידלעך וואקסן אויף דורכאויס זייערע יארן אין סקול, יעצט ווערט אנטפלעקט אז זיי וואקסן אויף נישט האבנדיג קיין אנונג וואס דאס לעבן איז; אז מיידלעך זאגן אז זיי ווילן נישט חתונה האבן, ווייזט דאס אז זיי ווייסן נישט וואס דאס לעבן איז, ווייל די גאנצע פרייליכקייט פון חתונה האבן איז נישט די חתונה אליינס, נאר די חבר'טעס, די זאל, די מוזיק, די בלומען און די טייערע כלה קלייד וכו' וכו', דאס איז נישט א חינוך פון דרך ישראל סבא, דאס איז נישט קיין חינוך פון אוועקשטיין פון די פרעמדע גאס און פון די פאלטשע מאדערענע השקפות.

ווען עס וואלט געווען וואר וואס דו שרייבסט, אז די מיידלעך באקומען א חינוך פון דרך ישראל סבא וואלטן די מיידלעך געזאגט פאר די עלטערן: מיר ווילן גארנישט, מיר דארפן גארנישט, מיר ווילן נאר טון וואס דער אייבערשטער הייסט, נישט שטיין און אויסגעבן טויזנטער דאללער פאר נארישע כבוד; מענטשן ווערן קראנק פון חתונה מאכן די קינדער, פאר נישטיגע פאר שעה שווענדט מען אוועק צענדליגער טויזנטער דאללער, פאר נישטיגע פאר שעה ווערט מען א בעל חוב; פון ווען מען מאכט דעם שידוך ביז'ן לחיים, תנאים - איז מען שוין א בעל חוב פון צען טויזנט דאללער אויב נישט מער, יעדן טאג וואס מען האט א חתן כלה אין שטוב קאסט עס אפ פאר'ן מענטש טויזנטער דאללער; פארוועם? פארוואס? פאר די מיידל וואס ווייסט נישט וואס לעבן איז? די מיידלעך וואלטן ווען געדארפט באקומען א חינוך פון דרך ישראל סבא, מען וואלט זיי געדארפט לערנען זיי זאלן אוועקשטיין פון די פרעמדע גאס און פון די פאלטשע מאדערענע השקפות; מען זאל חוזק מאכן פון גיין אנגעטון טייער, די מיידלעך זאלן זיך שעמען צו קויפן א כלה קלייד פון טויזנטער דאללער פאר די פאר שעה פון די חתונה; מען וואלט געדארפט אריין לייגן אין זיי א חוזק, אפשפעטן פון לעבן פאר א צווייטן. דאס איז דרך ישראל סבא, דאס מיינט אוועקשטיין פון די פרעמדע גאס און פון די פאלטשע מאדערענע השקפות.

וואס טראכסטו, ווער איז שולדיג אין די טייערע שמחות? ווער איז שולדיג אז עלטערן ווערן צובלוטיגט ווען עס קומט צו מאכן שמחות? אנשטאט זיך פרייען בשעת א שמחה, אנשטאט הנאה צו האבן יעדע רגע פון די שמחה דארף מען זוכן וואו און פון וועם צו בארגן געלט, מען ווערט אלט און שוואך ביז עס טרעט צו צום געזונט; ווער איז שולדיג אין דעם? נאר די סקול'ס! מען לערנט נישט מיט די מיידלעך וואס דאס לעבן איז, מען לערנט מיט זיי טיפע לימודים וואס זיי דארפן בכלל נישט וויסן און נישט קענען, מען מאכט זיי משוגע מיט זאכן וואס וועט זיי גארנישט העלפן אין לעבן; דאס איז א חינוך וואס דו רופסט דרך ישראל סבא? דאס מיינט אוועקשטיין פון די פרעמדע גאס און פון די פאלטשע מאדערענע השקפות?

איך פרעג דיר, ווער איז שולדיג אז אינגעלייט קענען נישט לעבן? טייערע כולל אינגעלייט תלמידי חכמים, זיי ווילן לערנען נאך די חתונה, זיי ווילן לעבן א פשוט'ע לעבן - ווערן בעלי חובות ווען די ווייבער קויפן טייערע קליידער פאר זיך און פאר די קינדער, אלץ פאר יענעם, אלץ פאר די חבר'טעס פון סקול; דאס איז דרך ישראל סבא? דאס מיינט אוועקשטיין פון די פרעמדע גאס און פון די פאלטשע מאדערענע השקפות?

טייערע אינגעלייט וואס ארבעטן ביטער שווער צו קענען ברענגען פרנסה ווערן פארקלעמט, זיי פאלן אריין אין גרויסע חובות ווען זייערע ווייבער האלטן אין איין קויפן טייערע חפצים, טייערע קינדער וועגעלעך (קערידזש) וכדומה. דאס גאנצע לעבן איז פאר חבר'טעס; ווער איז שולדיג אין דעם אויב נישט די חינוך? וואס באקומט א מיידל אלע אירע יארן אין סקול? וואס נעמט זי מיט אויף נאך איר חתונה פון אלע יארן סקול? דאס איז א חינוך וואס דו רופסט דרך ישראל סבא? דאס מיינט אוועקשטיין פון די פרעמדע גאס און פון די פאלטשע מאדערענע השקפות?

אז מען רעדט שוין פון סקול'ס דארף מען אויך רעדן איבער ווער עס איז שולדיג אז יעדע צווייטע מיידל און ווייבל דארפן גיין צו טערעפיסטן זיך היילן, אויב נישט די סקולס וואס לייגן א שרעקליכע לחץ אויף די קינדער; מען פארלאנגט פון די מיידלעך זיי זאלן לערנען און זיך פארהערן סיי ענגליש און סיי אידיש, די קינדער קענען נישט נעמען די דרוק, און אויב זיי קענען נישט די בחינות ווערן זיי פארשעמט; דאס איז דרך ישראל סבא? אויב א מיידל האט א שארפע פארשטאנד איז זי א מצוינת און אויב א מיידל פארשטייט נישט וואס מען לערנט ווערט זי פון די שוואכע און זי דארף שוין האבן הילף - דאס מיינט אוועקשטיין פון די פרעמדע גאס און פון די פאלטשע מאדערענע השקפות?

אנשטאט אויסלערנען מיידלעך זאלן העלפן אין שטוב, זיי זאלן זיך אויסלערנען ווי אזוי מען פירט א אידישע שטוב, זיי לאזן העלפן די מאמע, די באבע - שיקט מען זיי אהיים מיט היים ארבעט ביז אין די שפעטע שעות, דאס איז א חינוך פון דרך ישראל סבא? דאס מיינט אוועקשטיין פון די פרעמדע גאס און פון די פאלטשע מאדערענע השקפות? דאס איז געווען די מטרה פון אונזערע צדיקים ווען זיי האבן געפענט די סקול'ס?

ווער ווייסט אויב די גאנצע פרשה פון פארמאכן די מיידל סקול'ס איז נישט פון די טרערן פון אידישע מאמעס וואס וויינען אויף דעם וואס מען פייניגט זייערע קינדער אין סקול'ס; מיידלעך וואס דארפן גארנישט וויסן פאר'ן לעבן, מאכט מען זיי צעדרייט מיט לערנען טיפע חכמות וואס קיינער דארף עס נישט האבן. זיי דארפן איין זאך וויסן, אז זיי זענען ווערד, זיי זענען חשוב און דער אייבערשטער האט זי ליב - זיי זאלן קענען אויפציען א אידישע שטוב, נעמט מען דאס אויך אוועק פון זיי.

חינוך פון דרך ישראל סבא איז אויסלערנען קינדער נישט אויסצוגעבן געלט, נישט גיין אנגעטון מיט קליידער וואס דאס גאנצע חן דערפון איז אז עס טראגט א טייערע נאמען פון א קאמפאני; דער פראבלעם איז אז די טיטשער אליינס האלט נישט ביי דעם, קען זי דאס נישט אריין ברענגען צווישן אירע תלמידות. הלואי זאל זיין אזוי ווי דו שרייבסט, אז דו לערנסט מען זאל אוועקשטיין פון די פרעמדע גאס און פון די פאלטשע מאדערענע השקפות.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויגש, ג' טבת, שנת תש"פ לפרט קטן

 ... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איר קענט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון זיין א לערערין פאר מיידלעך, זיי מחנך זיין אז זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידישע מאמעס; בפרט קליינע קינדער וואס דעמאלט זענען זיי נאך זייער תמימות'דיג, זיי נעמען אן און שלינגען יעדעס ווארט וואס זיי הערן.

איר דארפט זיך זייער פרייען אז איר האט אזא הייליגע ארבעט, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא ח:): אויפ'ן פסוק (דניאל יב, ג): "וּמַצְדִּיקֵי הָרַבִּים כַּכּוֹכָבִים לְעוֹלָם וָעֶד - אֵלוּ מְלַמְּדֵי תִּינוֹקוֹת", איינער וואס לערנט תורה מיט אידישע קינדער איז צוגעגליכן צו די שטערנס פון די הימל; ער האט אן א שיעור זכותים, אזוי סאך וויפיל שטערנס עס איז דא אין די גאנצע וועלט.

א לערערין דארף גוט עסן און גוט שלאפן אזוי ווי די הלכה איז (יורה דעה סימן רמה, סעיף טז): "וְאֵין לַמְלַמֵּד לִנְעוֹר בַּלַּיְלָה יוֹתֵר מִדַּאי שֶׁלֹא יִּהְיֶה עָצֵל בַּיוֹם לִלְמֹד, וְכֵן לֹא יִתְעַנֶּה", א מלמד טאר נישט אויף זיין שפעט ביינאכט כדי ער זאל נישט זיין מיד און דאס זעלבע איז מיט א לערערין; אויב מען איז מיד, מען איז נישט געשלאפן געהעריג, ווערט מען שנעלער אויפגערעגט חס ושלום, מען קען צוקומען צו וויי טון די קינדער וכו'; דאס זעלבע איז מיט עסן, אויב מען עסט נישט געהעריג, מען איז הונגעריג, קען מען חס ושלום ווערן אנגעצויגן אויף די קינדער. דארפט איר זייער אכטונג געבן צו גיין שלאפן פרי כדי איר זאלט זיין גוט אויסגערוט, אזוי וועט דער גאנצער טאג אייך גיין גרינגער.

בעטס דעם אייבערשטן יעדן טאג: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל טרעפן מיין זיווג שנעל און גרינג, העלף מיר איך זאל באקומען א מאן א צדיק, א מאן וואס וועט לעבן מיט דיר און מיט די תורה; הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל חתונה האבן מיט אן ערליכער בחור וואס לעבט מיט א צדיק און גייט אין די וועגן פון א צדיק, און אויב עס איז מיר אנגעשריבן חס ושלום א מאן אן עשיו בעט איך דיר אייבערשטער זאלסט מיר טוישן מיין שידוך און מיר געבן א יעקב אבינו.

הייליגע באשעפער איך ווייס און איך גלייב אז תפילה קען טוישן א שידוך, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות חיתון, סימן ט): "עַל יְדֵי תְּפִלָה יָכוֹל לְשַׁנּוֹת זִוּוּגוֹ הַנִכְרָז בַּשָׁמַיִם", מיט תפילה קען מען איבערדרייען א שידוך; בעט איך דיר טאטע זיסער, העלף מיר איך זאל באקומען א וואוילער מאן וואס וועט מיר מחזק זיין, מיר פרייליך מאכן און מיר וועלן אויפשטעלן אינאיינעם א שיינע שטוב".

אינעם זכות וואס איר וועט לערנען מיט די קינדער, איר וועט נישט מאכן קיין חילוק צווישן די קינדער וואס זענען ארעם אדער רייך, איר וועט נישט מאכן קיין צווישנשייד צווישן די קינדער וואס גייען אנגעטון טייער אדער ביליג, בזכות וואס איר וועט אכטונג געבן אויף די געפילן פון די קינדער וועט דער אייבערשטער אננעמען אייערע תפילות, אזוי ווי די הייליגע חכמים דערציילן (תענית כד.): עס איז אמאל געווען א טרוקעניש - עס האט נישט גערעגנט פאר א לאנגע צייט, האט מען זיך צוזאמגענומען אין בית המדרש צו מתפלל זיין פאר רעגן, א פשוט'ער איד איז צוגעגאנגען צום עמוד און גלייך ווען ער האט געזאגט: "מַשִּׁיב הָרוּחַ, וּמוֹרִיד הַגֶּשֶׁם" האט אנגעפאנגען רעגענען, האט מען אים געפרעגט: "וואס זענען די גוטע מעשים וואס דו טוסט?" האט ער געזאגט: "איך בין א מלמד דרדקי - איך לערן מיט אידישע קינדער און איך מאך נישט קיין אונטערשייד פון א קינד וואס דער טאטע צאלט מיר געלט אז איך זאל לערנען מיט אים, אדער א קינד וואס דער טאטע צאלט מיר נישט; נאך א מנהג האב איך, אז ווען איך זע א קינד וואס וויל נישט לערנען, בין איך אים משחד; איך קויף אים אונטער, איך האב אין שטוב א פיש טאנק און איך בין אים משכנע אז אויב ער וועט לערנען וועל איך אים ווייזן די פישעלעך און דורכדעם הייבט ער אן לערנען"; זעט מען פון דעם אז אויב א מלמד, א טיטשער, געבן אכטונג אויף דעם אייבערשטנ'ס קינדער, האט מען א כח אין הימל און מען נעמט אן אלע תפילות.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת ויחי, י' טבת, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ח. ב. תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

וואויל איז אייך און וואויל איז אייער חלק אז איר זענט מחנך אידישע קינדער אז זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידישע מאמעס; איר דארפט זיך זייער פרייען אז איר האט זוכה געווען צו אזא הייליגע ארבעט.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא ח:): אויפן פסוק (דניאל יב, ג): "וּמַצְדִּיקֵי הָרַבִּים כַּכּוֹכָבִים לְעוֹלָם וָעֶד – אֵלּוּ מְלַמְּדֵי תִּינוֹקוֹת". איינער וואס לערנט תורה מיט אידישע קינדער איז צוגעגליכן צו די שטערנס וואס באלייכטן און באשיינען די וועלט. מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט דאס זייער שיין מסביר זיין; פונקט אזוי ווי מען קען נישט ציילן די שטערנס פון דער וועלט, אזוי קען מען נישט ציילן וויפיל זכותים א לערערין האט. ווייל א לערערין פלאנצט איין אין די קינדער תורה, יראת שמים און אמונה פשוטה אינעם אייבערשטן, און שפעטער ווען די קינדער וואקסן אויף און טוהן גוטע זאכן גייט אלעס אויפן חשבון פון די לערערין.

איך בעט אייך זייער איר זאלט געבן א שמייכל און א גוט ווארט פאר יעדע מיידל, בפרט פאר די וואס קיינער קוקט נישט אויף זיי, פאר די וואס קומען פון משפחות וואס מען רעכענט זיך נישט מיט זיי, זיי דארפן זייער וויכטיג מען זאל זיי זאגן א גוט ווארט, ווייל עס איז נישט דא ווער עס זאל זיי דאס געבן.

עס זענען ליידער דא טיטשערס וואס וועלן זיך נעמען אויף א מיידל פון א משפחה וואס מען האט נישט מורא אז די מאמע וועט פארפירן, און מיט די מיידל שלאגט מען כפרות ווען מען האט א שווערע טאג וכו', מען לאזט אויס די נערוון אויף די סארט מיידלעך רחמנא לצלן; איר זאלט זייער אכטונג געבן צו גיין פארקערט פון דעם, דוקא פאר די צעבראכענע מיידלעך דארף מען בעיקר ווייזן א שמייכל און געבן גוטע ווערטער, פאר זיי דארף מען געבן ליבשאפט.

אויב מען געבט אכטונג אויף די צעבראכענע קינדער דעמאלט הייסט מען א ריכטיגע מנהיג ישראל; חכמינו זכרונו לברכה פארציילן (מדרש שמות רבה ב, ב-ג): דוד המלך איז געווען א פאסטוך אלץ יונגער בחור; ער פלעגט שטענדיג אכטונג געבן אויף די שוואכע און יונגע שעפעלעך זיי זאלן האבן וואס צו עסן. ער פלעגט קודם ארויסברענגען די קליינע שאף צו פאשענען ווייל זיי האבן נאך נישט קיין גרויסע ציין און זיי קענען נישט עסן פון די אונטערשטע חלק פון די תבואה וואס דארט איז זייער הארט, אז זיי זאלן אפעסן די ווייכע תבואה. נאכדעם האט ער געפענט די טיר פאר די מיטעלע שאף וואס האבן שוין גרעסערע ציינער, זיי זאלן עסן פון די מיטלסטע חלק פון די תבואה, נאכדעם האט ער ארויסגענומען די עלסטע שאף וואס זיי האבן גאר שארפע ציינער און זיי קענען עסן די הארטע תבואה און אויסרייסן די ווארצלען. האט דער אייבערשטער געזאגט פאר דוד: "דוד, איך זע ווי דו האסט רחמנות אויף שעפעלעך, דו ביסט ראוי צו זיין דער מנהיג ישראל", אזוי ווי עס שטייט (תהלים עח, עא): "מֵאַחַר עָלוֹת הֱבִיאוֹ, לִרְעוֹת בְּיַעֲקֹב עַמּוֹ, וּבְיִשְׂרָאֵל נַחֲלָתוֹ".

א טיטשער דארף לעבן מיט די קלאס; א טיטשער קען נישט זיין נאר טיטשער מיט דעם וואס זי לערנט וואס מען דארף לערנען. א טיטשער דארף וויסן וואס עס טוט זיך צווישן די מיידלעך, א טיטשער דארף בודק זיין אויב עס איז דא א מיידל וואס טרעט אויף אנדערע, אפשר האבן די מיידלעך מורא פון געוויסע מיידלעך וואס טשעפען וכו', דאס איז דער עיקר שבעיקרים - אויסלערנען פאר די מיידלעך מידות טובות.

איך כאפ אן א ביישפיל, מען דארף אויסלערנען מיידלעך - בפרט קליינע מיידלעך, אז מען טאר נישט זאגן קיין סודות אין קלאס, אדער ווען א צווייטע מיידל שטייט נעבן דיר, און מען לייגט דאס אראפ מיט מעשיות וכו', ווייל דאס הייסט טשעפען.

דאס וואס איר פרעגט ווי אזוי מען האט די שטארקייט צו רעדן צו די תלמידות פון קדושה וכו'; עס איז דא א מאמר החכם: "הַהֶכְרֵחַ לֹא יְגֻנֶּה", אז מען דארף רעדן פון דעם האט מען נישט קיין ברירה. איך ווייס אז עס איז שווער צו רעדן פון די ענינים וכו', מיר איז אויך זייער שווער צו רעדן צו די בחורים פון קדושה, ווייל מען דארף זייער אכטונג געבן ווי אזוי מען רעדט און וואס מען רעדט, אבער פָּטוּר בְּלֹא כְּלוּם אִי אֶפְשַׁר - מען מוז רעדן.

ווער עס איז עוסק מיט מענטשן וכו', ווייסט אז מען וואלט ווען געקענט אינשפארן אסאך צרות דורך דעם וואס מען רעדט צו קינדער זיי זאלן זיך אכטונג געבן פון מנוולים; זייער אסאך מאל איז דא שלום בית פראבלעמען, און מען פרובירט צו זען פארוואס די מאן און ווייב לעבן נישט צוזאמען וכו', ביז מען דערוויסט זיך אז דא האט איינער געטשעפעט וכו'. דאס זעלבע דארף מען רעדן צו מיידלעך זיי זאלן זיך פירן איידל צווישן זיך אליינס וד"ל, ווייל אז מען רעדט נישט ווייסט מען נישט, און אז מען ווייסט נישט קומט מען צו צו טון כְּמַעֲשֵׂה אֶרֶץ מִצְרַיִם רחמנא לצלן.

ווען מען דארף אמאל געבן א קנס פאר א מיידל, טאר מען נישט קנס'ענען מיט הייסן זאגן תהילים וכדומה; ווייל ווען זיי וועלן ווערן עלטער וועלן זיי נישט וועלן זאגן תהילים, עס וועט בלייבן ביי זיי איינגעקריצט אין מח אז תהילים איז א קנס. מען קנס'עט למשל, אז אויב דו וועסט נישט טון וואס אלע טוהן וכו', וועסטו דארפן זיצן דא אין קלאס ווען מען גייט לאנטש וכו'.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אייער הייליגע ארבעט

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איר דארפט איבערבעטן? אייער מנהלת האט פארגאסן אייער בלוט טאג נאך טאג, דארפט איר איבערבעטן? איר דארפט איר נישט איבערבעטן, זי דארף אייך איבערבעטן פארן אייך פארשעמען און פארן אייך אהיים שיקן וכו'.

איינער וואס פארשעמט קינדער, און זיכער אויב איינער טוט פארשעמען קינדער וועגן חשבונות מיט די עלטערן וכו' - אזא איינער טאר נישט ארבעטן מיט קינדער, אזא איינער איז עתיד ליתן את הדין; ווייל אז מען פארשעמט קינדער - ווערן זיי צעקלאפט פאר זייער גאנץ לעבן.

יעצט, וואס איז נוגע פאר אייך; צעברעכט זיך נישט, בעטס דעם אייבערשטן די ווייטאג זאל ארויסגיין, איר זאלט זיין פרייליך, און איר זאלט קענען פארגעבן אלע וואס האבן אייך וויי געטון אין אייערע יונגע יארן.

איר קענט נאך יעצט זיך אויסבעטן ביים אייבערשטן ער זאל אייך שיקן א ישועה בזכות די בזיונות; ווער עס האט א בזיון און שווייגט אפ, מען ענטפערט נישט - קען פועל'ן ישועות, און אפילו שפעטער ווען מען דערמאנט זיך פון אמאליגע בושות און מען ווערט נאכאמאל פארווייטאגט - קען מען זיך גוט אויסבעטן ביים אייבערשטן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת אחרי קדושים, ד' אייר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס איז זייער גוט ווען די לערערין דריידט זיך צווישן די קינדער ביי ריסעס און לאנטש, אזוי קען מען מיטהאלטן וואס טוט זיך צווישן די קינדער; מען קען אויפפאסן אויב איז דא א קינד וואס טרעט אויף אנדערע, און אויב איז דא א קינד וואס ווערט צוטרעטן. אויך קען מען הערן פון די שמועסן ווי זייער מח האלט, מען קען נאכדעם ביי די שיעורים אריינפלעכטן מוסר און חיזוק ווי עס פעלט זיך אויס.

ווען איך בין געווען א מלמד פלעג איך אסאך זיך דרייען צווישן די קינדער, שמועסן מיט זיי, דעמאלט האב איך געקענט אפלערנען די תלמידים.

בנוגע די פראגע וכו'; עס איז נישט קיין פראבלעם פאר א לערערין צו געבן צו זייגן פארן קינד אין די צייט פון הפסקה אין קלאס צו קענען מיטהאלטן וואס טוט זיך ביי די קינדער, אזוי אויך פאר א מאמע איז נישט קיין ענין פון צניעות זיך צו באהאלטן אין צימער ביים זייגן, מען קען געבן צו זייגן צווישן די קינדער, פארשטייט זיך מיט א צודעק.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.