תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
איך האב געזען א בריוו פונעם ראש ישיבה שליט"א איבער די גרויסקייט פון זיין א שדכן, האב איך געוואלט פרעגן א זאך וואס שטערט מיך שוין זייער לאנג.
איך בין א שדכן שוין פאר יארן לאנג, איינס פון די שידוכים וואס איך האב אויסגעפירט האט זיך זייער נישט גוט אויסגעלאזט, מ'האט זיך צעקריגט און אפאר קינדער זענען נעבעך חרוב געווארן ל"ע, און איך האב באקומען זייער א שטארקע שולד געפיל דערפון אז אפשר האב איך זיך נישט גענוג גוט נאכגעפרעגט פאר'ן שידוך, און אז ס'איז ארויסגעקומען דורך מיר אזא זאך, ווען איך טרעף איינעם פון די מחותנים דריי איך זיך אוועק און ס'קאסט מיר ממש דאס געזונט, און דאס מאכט מיר זיך צוריק צו האלטן אסאך מאל פון אנטראגן א שידוך.
וואס איז די ריכטיגע וועג דאס צו באהאנדלען?
יישר כח
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וארא, כ"ד טבת, שנת תש"פ לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק אז דו ביסט עוסק אין אזא הייליגע מצוה פון מאכן שידוכים, כמותך ירבו ישראל; ווייל עס איז נישט דא קיין גרעסערע זאך ווי מאכן שידוכים. בפרט מיר תלמידי היכל הקודש דארפן עוסק זיין אין די מצוה, אזוי ווי מיר האבן געלערנט ביי אונזער גרויסע רבי מוהרא"ש וואס האט מפקיר געווען זיין גאנץ לעבן פאר בחורים און מיידלעך, זיי צו חתונה מאכן. אזוי ווי מוהרא"ש שרייבט אין די צוואה (אות יז): "בָּרוּךְ ה' אִיךְ הָאבּ אַ חֵלֶק אִין אִיבֶּער צְוֵויי טוֹיזְנְט קָאפְּלְס וָואס אִיךְ הָאבּ זוֹכֶה גֶעוֶוען צוּ זַיין דֶער גוּטֶער שָׁלִיחַ אוּן זֵיי חֲתוּנָה מַאכְן, אוּן וִוי לַאנְג אִיךְ לֶעבּ בֶּעט אִיךְ דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אַז אִיךְ זָאל קֶענֶען זַיין דֶער גוּטֶער שָׁלִיחַ אוּן מַאכְן נָאךְ שִׁידוּכִים פַאר בָּחוּרִים אוּן מֵיידְלֶעךְ אוּן מִיט דֶעם זֵיי רַאטֶעוֶוען פוּן עֲבֵירוֹת.
אוּן אִיךְ בִּין מְגַלֶה דַעַת אַז וֶוען אִיךְ וֶועל אַוֶועק גֵיין פוּן דֶער וֶועלְט, יֶעדֶער בָּחוּר אָדֶער מֵיידְל וָואס וֶועט קוּמֶען צוּ מַיין קֵבֶר אוּן אוֹיסְזָאגְן גַאנְץ תְּהִלִים אוֹיף אֵיין מָאל אָן אַ הֶפְסֵק, וֶועל אִיךְ זַיין פַאר זֵיי אַ מֵלִיץ יוֹשֶׁר אוּן זֵיי וֶועלְן טְרֶעפְן זֵייעֶר רִיכְטִיגֶע בַּאשֶׁערְטֶע שִׁידוּךְ פוּן הִימְל, אוּן אִיךְ בִּין זֵייעֶר שְׁטַארְק מִיט דֶעם צוּזָאג.
מִיט דֶעם עֶנְדִיג אִיךְ מַיין צַוָואָה פַאר מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים אוּן אִיר קֶענְט דָאס פַארְשְׁפְּרֵייטְן פַאר יֶעדְן אֵיינֶעם.
דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער זָאל הֶעלְפְן אַז עֶס זָאל שׁוֹין זַיין יִתְגַּדֵּל וְיִתְקַדֵּשׁ שְׁמֵיהּ רַבָּא, דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְנְ'ס נָאמֶען זָאל גֶעהֵיילִיגְט וֶוערְן אוֹיף דֶער וֶועלְט, סֵיי בַּיי מַיין לֶעבְּן אוּן סֵיי נָאכְדֶעם וָואס אִיךְ וֶועל אַוֶועק גֵיין פוּן דִי וֶועלְט, אָמֵן וְאָמֵן".
דער יצר הרע האט נישט ליב עס זאל ווערן שידוכים, אים איז בעסער ווי ווייניגער שידוכים עס ווערט; ער ווייסט אז ווען א בחור און א מיידל האבן חתונה האט ער שוין נישט קיין שליטה אויף זיי, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות סג:): "כֵּיוָן שֶׁנָּשָׂא אָדָם אִשָּׁה עֲוֹנוֹתָיו מִתְפַּקְּקִין", ווען מען האט חתונה ווערט מען ערליך, מען לאזט אפ די עבירות; דעריבער מאכט ער פעולות אפצוהאלטן שידוכים.
דאס איז די זאך וואס עס איז לעצטנס געווארן א נייע גזירה ביי די מיידלעך אז מען דארף בלייבן אין סקול פאר צוועלפטע קלאס; מען רעדט איין די עלטערן אז מען דארף בלייבן נאך א יאר אין סקול ווייל מען לייגט אריין אין די מיידלעך זייער וויכטיגע לימודים, ווען באמת איז דאס א שפיל פונעם שטן אפצוהאלטן שידוכים פון אידישע קינדער; אז די מיידלעך זאלן זיך מער אריין טון מיט חבר'טעס און נישט אנהויבן לעבן די תורה לעבן, עד כדי כך אז עס איז דא שולעס וואס לאזן נישט צוריק קומען אין סקול אויב מען ווערט א כלה.
אזוי אויך מאכט מען היינט מיט בחורים; מען רעדט איין עלטערן מען זאל נישט א שידוך טון אינמיטן זמן ווייל מען קען נישט שטייגן, מען מאכט חוזק פון די בחורים וואס זענען זוכה חתונה צו האבן יונג; מיט דעם גייט מען אנטקעגן די תורה, אנטקעגן די הייליגע חכמים וואס האבן געהייסן חתונה האבן וואס יונגער און וואס פריער ניצול ווערן פון עבירות. דאס אלעס איז מעשה שטן צוריק צו האלטן שידוכים אז די טייערע חשוב'ע בחורים זאלן נכשל ווערן אין פגם הברית רחמנא לצלן.
דאס וואס דו האסט חלישות הדעת - דאס איז אויך זיין ארבעט, ער וויל אז דו זאלסט נישט עוסק זיין ווייטער אין די הייליגע מצוה; פרעג איך דיר: "פארוואס זאלסטו קוקן אויף די איינצעלנע וואס האבן זיך ג'גט?" קוק אויף די אלע אנדערע וואס האבן חתונה געהאט און לעבן שיין! אז דו האסט געקענט זיין דער גוטער שליח ביז אהער זאלסטו ווייטער זיין דער גוטער שליח, "לֵךְ בְּכֹחֲךָ זֶה וְהוֹשַׁעְתָּ אֶת יִשְׂרָאֵל (שופטים ו, יד)", גיי אן מיט דיין הייליגע ארבעט צו העלפן אידישע קינדער.
געלויבט דעם אייבערשטן וואס האט מיר געגעבן די זכות אז איך האב שוין זוכה געווען צו זיין דער שליח צו מאכן צענדליגער שידוכים, ביי מיר איז אויך דא איינצעלנע וואס האבן זיך לא עלינו גע'גט, מיט דעם אלעם בעט איך ווייטער דעם אייבערשטן ער זאל מיר געבען די זכות צו זיין א גוטער שליח פאר בחורים און מיידלעך, זיי העלפן חתונה האבן און אויפשטעלן ערליכע אידישע שטובער.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.