שאלה אין קורצן ענין
#3 - איינער בא'גנב'ט מיין טאטע, וואס זאל איך טון?
פרנסה, גניבה, בין אדם לחבירו, בית דין

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל בעטן אן עצה איבער א גרויסע צרה. מיין טאטע האט א געשעפט, און איינער פון די ווייטע קרובים פון די משפחה האט באשלאסן זיך אריינצוזעצן דארט שלא ביושר, און ער נעמט פאר זיך ארויס די גאנצע געלט. מיין טאטע און מאמע עסן זיך אויף די געזונט, אבער זיי זענען צו ווייך יענעם ארויסצואווארפן. איך זע ווי זיי גייען ממש צוגרונד דערפון, און איך וויל זיי העלפן.


כ'האב שוין אפאר מאל געטראכט צו רופן פאליציי, איך בין אבער נישט זיכער אז איך טו וואס איז ריכטיג, אבער פון די אנדערע זייט קען איך נישט בלייבן שטיל.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בשלח, י"א שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען א איד האט א סכסוך מיט א צווייטן איד גייט מען צום בית דין; גיי צום בית דין, בעט ביים בית דין זיי זאלן שיקן אן הזמנה לדין און וואס בית דין וועט פסק'ענען - אזוי זאלסטו טון.


אויב זיי וועלן נישט קומען צום דין תורה, וועט דיר בית דין געבן רשות צו רופן פאליציי.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#2 - די טויערן פון הימל זענען דאך אפן, פארוואס נישט מאכן טייערע חתונות?
חובות, חתונה, אידיש געלט, גניבה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


יישר כח פאר אלע חיזוק און עצות וואס איך באקום פון די שיעורים און פון די בריוו אין עצתו אמונה.


איך וואונדער מיר, און אויב איר קענט מיר עס ערקלערן וועל איך מיך זייער פרייען. איך פארשטיי אז איר שטעלט צו חתונות פאר מענטשן אין אייער קהלה פאר אומזיסט. דאס איז א מורא'דיגע חשובע זאך, און עס וואלט געווען געוואלדיג ווען מען קען עס איינפירן אויך אין אנדערע לענדער. איך וואונדער זיך אבער איין זאך; מען זאגט אז ווען מ'מאכט חתונה, עפענען זיך דאן די טויערן פון הימל, און מ'זאל נישט שפארן. איז ווי שטעלט זיך עס אפ? פארוואס זאל מען נישט מאכן א טייערע חתונה אויב די טויערן זענען סיי ווי אפן? איך מיין אייך נישט חס ושלום אפצופרעגן, אדרבה, איך וואלט אייך געוואלט נאכטון, איך בין נאר פשוט אביסל צומישט.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בא, כ"ט טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך ווייס נישט אויב דו ווילסט חוזק מאכן, אדער דו ביסט טאקע צעמישט; קען זיין דו האסט נאכנישט חתונה געמאכט קיין קינדער, דו ווייסט נישט בצערן של ישראל, דו ווייסט נישט וואס מענטשן גייען אריבער בעת שמחתם... טייערע משפחות גייען צוגרונד ווען מען הייבט אן חתונה מאכן די קינדער, מען גייט אריין אין שווערע חובות, ביז מען ווערט פשוט קראנק, עס טרעט זיי צו צום געזונט.


א גבאי צדקה דערציילט: איך נעם צוזאם געלט פאר א צדקה צוועק, איך גיי אין שולן און אויך ביי שמחות, פאסירט אמאל ביי א חתונה, איך גיי צום מחותן, און ווי געווענליך איידער איך בעט די מחותנים געלט, מאך איך זיכער אז יענער איז טאקע דער מחותן, פרעג איך דעם מחותן: "אנטשולדיגט, איר זענט דער בעל שמחה דא?" זאגט מיר יענער: "דו זוכסט דעם בעל שמחה? קום איך וועל דיר ווייזן ווער עס איז דער בעל שמחה"; איך האב נאכנישט געוויסט וואס דא גייט פאסירן, איך האב געטראכט אז מן הסתם האב איך זיך טועה געווען. איך גיי מיט אים, ער טראגט מיר ארויס פון זאל, אריין אין אפיס, דארט זיצט דער בעל הבית פונעם זאל; ער ווייזט מיר: "דא האסטו, ער איז דער בעל שמחה"; מיט טרערן אין די אויגן זאגט ער מיר: "דו זוכסט דעם בעל שמחה? איך בין דער בעל חוב, איך בין נישט דער בעל שמחה; בעט אים צדקה, ער האט היינט נאכט געמאכט פון די חתונה שווערע טויזנטער דאלער"; דער גבאי צדקה זאגט, ער האט נישט געוויסט וואס צו ענטפערן, ער איז געגאנגען אין די זייט און געוויינט.


די אלע וואס מאכן חוזק פון תלמידי היכל הקודש וואס מאכן חתונה פשוט, מען מאכט די שמחות אין בית המדרש אדער אין א אומזיסטיגע פלאץ, אן קיין רעש, אן קיין איבריגע זאכן, אזוי ווי די מסורה איז; אזוי ווי אונזערע עלטערן האבן חתונה געהאט, אזוי ווי מען האט זיך געפירט אינדערהיים, מען האט חתונה געמאכט אין שול; די אלע, אדער זענען זיי עשירים - זיי ווייסן נישט ווי מענטשן מוטשען זיך ביים מאכן שמחות, אדער האלטן זיי נאכנישט ביי חתונה מאכן די קינדער, אדער זוכן זיי סתם אזוי חוזק צו מאכן פון ברסלב; אנדערש וואלטן זיי נישט חוזק געמאכט.


עס האט נישט צוטון אויב מען האט געלט אדער נישט; אז די הימל עפנט זיך ביי א שמחה און עס קומט שפע מיינט נישט אז מען מעג אויסגעבן געלט צו באקומען כבוד וכדומה, אויסער דעם איז דאס א גרויסע אחריות, אז די פשוטי עם וואס האבן נישט און פארמאגן נישט - דארפן זיך צושטעלן און מאכן זייערע שמחות אויף דעם אופן, די קינדער ווילן די זעלבע שמחות ווי די חברים, און אז מען האט נישט די געלטער האלט מען זיך אפ פון מאכן שידוכים מיט די קינדער, מען לאזט די קינדער ווערן עלטער. די קינדער פאלן נעבעך אין עבירות, זיי גייען אריבער שרעקליכע פיין; קיינער ווייסט נישט וואס די בחורים און מיידלעך גייען אריבער, זיי ווילן זיין ערליך אבער זיי פאלן, און ווען מען מאכט שוין א שידוך דארף מען בארגן געלט, מען ווערט א בעל חוב השם ישמרינו.


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט אזויפיל געשריבן אז מען זאל נישט אויסגעבן געלט ביי שמחות פאר נארישע נישטיגע זאכן, מוהרא"ש זאגט, ענדערש זאל מען נעמען די געלט און געבן פאר די פארפאלק זיי זאלן קענען לעבן, זיי זאלן זיך קענען שטעלן אויף די פיס.


וואויל איז דעם וואס בשעת א שמחה מאכט מען זיך נישט נאריש מיט זייטיגע זאכן, מען דאנקט און מען לויבט דעם אייבערשטן אז מען קען חתונה מאכן די קינדער. מען פריידט זיך מיט די שמחה, מען מאכט חתונה די קינדער יונגערהייט, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (יבמות סב:): "הַמַּדְרִיךְ בָּנָיו וּבְנוֹתָיו בְּדֶרֶךְ יְשָׁרָה", דער וואס איז מחנך די זין און טעכטער, "וְהֲמַשִׂיאָן סָמוּךְ לְפִרְקָן", און ער מאכט חתונה די קינדער יונגערהייט, אויף אים זאגט דער פסוק (איוב ה, כד): "וְיָדַעְתָּ כִּי שָׁלוֹם אָהֳלֶךָ".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1 - וואס טוט מען מיט א קינד וואס גנב'ט?
חינוך הילדים, גניבה

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך האב אסאך געהערט שיעורים פון איך איבער חינוך, און דערפאר ווענדט איך זיך יעצט צו אייך מיט מיין שאלה.


מיין עלץ יעריג אינגל איז היינט צוגעקומען צו מיר און מיר איבערגעבעטן אויף דעם וואס ער האט אין די לעצטע צוויי יאר גענומען געלט פון אונזער לעבן, אויף צו קויפן נאשערייען און שפילצייג, און ער האט צוגעזאגט אז ער וועט עס מער נישט טון.


איך האב אים געזאגט אז ס'איז זייער שיין פון אים אז ער זאגט דעם אמת, און ער האט חרטה אויף וואס ער האט געטון, ער בעט איבער און נעמט זיך פאר עס מער נישט צו טון. דערנאך האב איך אים געפרעגט אויב ער האט גענומען אויך פון אנדערע פלעצער, האט ער מיר געזאגט אז יא, אויך פון זיידי און אויך גענומען נאשערייען אין געשעפט.


ער איז א קינד וואס עס פעלט אים ברוך ה' גארנישט, ער האט אלעס וואס ער דארף און נאך פיל מער, און אויך אסאך נאשערייען. די שאלה איז וואס מ'טוט יעצט ווייטער, ווי אזוי קען איך וויסן אויב דאס איז בלויז א קינדערישע דורכגאנג, אדער א מחלה חס ושלום.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקרא, ג' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז דא פעלער ביי קינדער וואס זיי האבן א מחלה וכו' און עס איז דא פעלער וואס עס איז פשוט דער יצר הרע וואס מען דארף אויסארבעטן; ביי דיין פאל, אז דיין קינד איז דיר געקומען דערציילן - איז א סימן אז ער וויל תשובה טון, ער וויל פאררעכטן.


דאס ערשטע זאך זאלסטו אכטונג געבן אים נישט צו פארשעמען; קיינער אין די משפחה דארף נישט וויסן פון דאס וואס האט פאסירט.


צווייטנס, רעד מיט אים; העלף אים ארויסקריכן דערפון. פרעג אים אויב ער וויל דו זאלסט אים העלפן איבערגיין אלע חשבונות פון וועם ער האט אלץ גענומען און דו וועסט עס באצאלן.


דער עיקר זאלסטו אסאך רעדן צו אלע דיינע קינדער דיבורי אמונה. ווען קינדער הערן אסאך דיבורי אמונה, זיי הערן פונעם אייבערשטן - ווערט צוביסליך איינגעקריצט אין זיי א שטארקע אמונה, זיי ווייסן אז דער אייבערשטער איז מיט זיי; איז נישט שייך מער ביי זיי גניבה, ווייל זיי ווייסן אז דער אייבערשטער איז מיט זיי, ער זעט אלעס.


מען דארף אסאך רעדן צו קינדער פון אמונה; ווי מער מען רעדט פונעם אייבערשטן - פאלן אוועק אלע שלעכטע מידות און אלע שלעכטע גליסטענישן.


וואויל זענען די עלטערן וואס זענען מחנך די קינדער, זיי ברענגען צו יראת שמים און צו אלע גוטע מידות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.