בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת פקודי, כ"ז אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואס זוכסטו זיך פראבלעמען? וואס זוכסטו אנצורייצן די משגיחים?! אז דו ווילסט עוסק זיין אין הפצה קענסטו דאס טון אינדרויסן פון די ישיבה וואו דו לערנסט, ביי דיר אין ישיבה זאלסטו נישט איבערדרייען וכו', אין ישיבה זאלסטו מכבד זיין די מגידי שיעורים און משגיחים; טשעפע זיך נישט, מאך נישט קיין שלעכטע נאמען אויפ'ן רבי'ן.

די אלע בחורים וואס וויינען אז מען האט זיי ארויסגעווארפן פון זייער ישיבה צוליב ברסלב - איז ליגנט, מען ווארפט נישט ארויס בחורים וואס האבן חיות ביים הייליגן רבי'ן, מען ווארפט ארויס בחורים צוליב חוצפה און עזות; אז מען לאכט אין פנים פון די מגידי שיעורים - דעמאלט ווארפט מען ארויס.

אזוי אויך די מחלוקת פון סקווער'ער חסידים אויף ברסלב - איז נאר צוליב אפאר ברסלב'ער עזות פנימ'ער, גארנישט מער פון דעם. מוהרא"ש דערציילט ווי אזוי אפאר ברסלב'ער חסידים האבן זיך מתחצף געווען צו הרב הקדוש רבי דוד מסקווירא זכותו יגן עלינו, און ווען זיין זון דער פריערדיגער סקווער'ער רבי האט דאס געזען - האט ער דאס נישט געקענט אויסהאלטן וכו'; אזוי איז געווארן די זאך אז זיי ווילן נישט הערן פון ברסלב.

אויך איז געווען אין ברסלב א לץ מיט'ן נאמען... און ווען עס האט פאסירט די מעשה אז די סאווראנ'ער חסידים האבן געשיקט אן אתרוג פאר זייער רבי; יענע יאר איז נישט געווען צו באקומען אתרוגים, זיי האבן געצאלט אסאך געלט צו פארשאפן אן אתרוג פאר זייער רבי, זיי האבן געטראפן א שיינעם אתרוג פאר טייער געלט, זיי האבן דאס איינגעפאקט אין א טייערע קעסטל און געדינגען א שליח דאס צו טראגן קיין סאווראן.

אונטערוועגנס האט זיך דער שליח צוגעלייגט, ער האט געכאפט א דרימל, דערווייל איז א גוי דארט אריבער און דערזען דעם טייערן קעסטל, ער האט געוואלט זען וואס עס ליגט אינעם טייערן קעסטל, נאכן עפענען און זען אז דאס איז א פרי, האט ער געטראכט 'אז מען פאקט איין א פרוכט אין א טייערן קעסטל מוז זיין די פרוכט גאר א זיסע'; ער האט אריינגעביסן און גלייך אויסגעשפיגן דעם ביטערן אתרוג און דאס צוריק איינגעפאקט אינעם קעסטל. דער שליח וועקט זיך אויף, ער ווייסט פון גארנישט, ער ברענגט דעם סאווראנ'ער רבי אן אפגעהאקטן אתרוג, דאס איז געווען א גרויסער פאטש פאר די סאווראנ'ער חסידים. דער לץ האט זיך געשטעלט ביים פענסטער פון די ברסלב'ער קלויז, און ווען סאווראנ'ער חסידים זענען אריבער האט ער געשריגן: "פִּטּוּם הַקְ[-טוֹרֶת]", יעדער סאווראנ'ער חסיד האט געהערט ווי א ברסלב'ער חסיד שרייט: "פִּטּוּם הַקְ[-טוֹרֶת]"; דאס האט אנגעצינדן דעם ביטערן פייער.

מיר דארפן זייער אכטונג געבן נישט צו מאכן א שלעכטע נאמען אויפ'ן רבי'ן. דער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק, סימן סט): "מִי שֶׁאוֹהֵב אֶת הַצַּדִּיק, צָרִיךְ לִשְׁמֹר אֶת הַצַּדִּיק, שֶׁלֹּא יֵצֵא עָלָיו שֵׁם רָע", ווער עס האט ליב דעם צדיק - דארף אכטונג געבן אז עס זאל נישט ארויסגיין א שלעכטע נאמען אויף אים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער מקור איז פון די הייליגע חכמים וואס זאגן (בכורות מד:): "אֵין שׁוֹתִין מַיִם בִּפְנֵי רַבִּים", מען זאל נישט טרינקען קיין וואסער פאר מענטשן, רש"י זאגט (דבור המתחיל ואין שותין): "דְּדֶּרֶךְ תַּלְמִיד חָכָם לִהְיוֹת צָנוּעַ בַּאֲכִילָה וּבִשְׁתִיָּה", די וועג פון ערליכע אידן איז צו עסן און טרינקען איידל.

מוהרא"ש זאגט, דאס מיינט מען דאס וואס מען קען זען א מענטש קויפט זיך א באטל טרינקען און שטייט פאר מענטשן און טרינקט פון באטל ווי א זולל וסובא, דאס איז נישט איידל; דעריבער, אז מען קויפט זיך א טרינק - זאל מען זיך אוועק דרייען דאס פנים פון די מענטשן און אזוי טרינקען מיט דרך ארץ, נישט אזוי ווי מענטשן פירן זיך אומאיידל, מען טרינקט פון באטל און פון א קען יענעם אין פנים אריין, דאס איז נישט איידל.

דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקטו): "לֶאֱכֹל בִּמְתִינוּת בְּיִשּׁוּב הַדַּעַת וּבְדֶרֶךְ אֶרֶץ כְּדֶרֶךְ שֶׁאוֹכְלִין בְּדֶרֶךְ אֶרֶץ כְּשֶׁיּוֹשֵׁב אָדָם חָשׁוּב עַל הַשֻּׁלְחָן, כָּךְ יֹאכַל תָּמִיד אֲפִלּוּ כְּשֶׁאוֹכֵל לְבַדּוֹ", ווען מען עסט, אפילו מען איז אליינס - זאל מען טראכטן אזוי ווי מען זיצט מיט א חשוב'ער מענטש ביים טיש, אזוי וועט מען אלץ עסן איידל; אזוי אויך ביים טרינקען.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת שלח, י"ט סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

זייער א שווערע שאלה; זאגן די שנור ווי אזוי זיך צו פירן איז נישט כדאי, און נישט זאגן איז אויך נישט קיין עסק; עס איז זייער א ווייטאגליכע שאלה.

א שאד מען לערנט נישט מיט די מיידלעך אין סקול - מידות; ווי אזוי זיך צו פירן, ווי אזוי צו רעדן מיט אנדערע - בפרט מיט די מאן. אנשטאט לערנען זאכן וואס האט נישט קיין שייכות מיט לעבן, אנשטאט לערנען די אלע יארן אין סקול זאכן וואס וועט פון דעם גארנישט בלייבן פאר'ן לעבן - וואלט מען געדארפט לערנען וואס דאס לעבן איז, ווי אזוי צו רעדן מיט א מאן, ווי אזוי צו רעדן מיט אנדערע; דאס עקלדיגקייט פון גאווה, דאס פארפוילטקייט פון אוועקמאכן א צווייטן, בפרט די מאן; מבטל זיין זיינע ווערטער וכו' וכו'.

בעטס דעם אייבערשטן אז אייערע קינדער; זין און טעכטער, איידעמער און שנורן - זאלן זיין איידל און ערליך. בעטס דעם אייבערשטן אז אייערע קינדער און אייניקלעך זאלן לעבן מיט שלום און ליבשאפט, נאר תפילה איז די עצה; אן תפילה איז מען פארלוירן, ווידעראום מיט תפילה קען מען טוישן יענעמ'ס נאטור, תפילה איז אזוי שטארק, עס איז שטערקער פון אלעס!

דער בריוו וועט זיין געדרוקט אין ספר עצתו אמונה; ווען אייער זון וועט קומען צו אייך אויף שבת - זאלט איר לייגן דעם קונטרס ביי זייער שטוב, אזוי וועט אייער שנור ליינען דעם בריוו, וועט זי זיך כאפן, זי וועט טראכטן אז זי דארף פאררעכטן; זי וועט תשובה טון און מער נישט רעדן מיט עזות צו איר מאן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת עקב, י"ד מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

עס איז נישט כדאי דו זאלסט מוסר'ן די בחורים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות סה:): "כְּשֵׁם שֶׁמִּצְוָה עַל אָדָם לוֹמַר דָּבָר הֲנִשְׁמַע, כַּךְ מִצְוָה עַל אָדָם שֶּׁלֹא לוֹמַר דָּבָר שֶׁאֵינוֹ נִשְׁמַע", אויב מען ווייסט קלאר אז מען וועט זאגן פאר איינעם מוסר און יענער וועט דאס נישט אננעמען - זאל מען נישט מוסר'ן יענעם; זאג זיי נישט קיין מוסר, נישט נאר זיי וועלן נישט אננעמען וואס דו זאגסט, דו וועסט נאך ווערן א חוזק צווישן זיי.

דו פיר זיך אויף ווי עס דארף צו זיין און נוץ אויס דיינע יונגע יארן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנב.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די יונגע יארן איז ווי א קרוין פון שיינע רויזן; אז מען נוצט אוס די יונגע יארן ווי עס דארף צו זיין איז די גאנצע לעבן נאכדעם ווי א קרוין. נאך זאגן חז"ל (שם): "וַוי לַהּ לַחֲדָא דְּאָזְלָא וְלָא אָתְיָא", וויי פאר די שיינע יונגע יארן וואס גייען אוועק און קומען נישט צוריק; נוץ אויס די יונגע יארן אין ישיבה מיט תורה און תפילה.

געב אכטונג קיינמאל נישט וויי צו טון א צווייטן - נישט קיין חילוק א בחור, א משגיח אדער דער וואס רוימט די ישיבה. אז דו וועסט רחמנות אויף אנדערע וועט דער אייבערשטער רחמנות האבן אויף דיר.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת משפטים, ל"ו שובבי"ם, כ"ב שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ווען מענטשן וואלטן געוויסט וואס דער רבי לערנט און די שכל וואס מען באקומט ביים רבי'ן - וואלטן אלע געשיקט די קינדער צום רבי'ן; די דרך ארץ וואס מען באקומט ביים רבי'ן איז נישטא אין די גאנצע וועלט.

דער רבי האט געזאגט: "אִם קֵיסָרִים וּמְלָכִים הָיוּ יוֹדְעִים אֵיךְ אֲנִי מְלַמֵּד אֶת אֲנָשַׁי דֶּרֶךְ אֶרֶץ, הָיוּ שׁוֹלְחִים אֶת בְּנֵיהֶם אֵלַי לִלְמוֹד דֶּרֶךְ אֶרֶץ", ווען קעניגן וואלטן געוויסט וואס פאר א דרך ארץ איך לערן אויס פאר מיינע תלמידים - וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל זיי אויסלערנען דרך ארץ.

נאר וואס דען? דער סמ"ך מ"ם איז גרויס, די כוחות וואס מען האט אים געגעבן איז נישט צו פארשטיין. דער רבי האט דערציילט (ספורי מעשיות מעשה ז', מזבוב ועכביש) איידער זיין נשמה איז אראפגעקומען אויף די וועלט, האט דער סמ"ך מ"ם געשריגן: "רבונו של עולם, אויב דער נשמה קומט אראפ אויף די וועלט - פארוואס האסטו מיך באשאפן?" האט מען אים געענטפערט: "די נשמה מוז אראפקומען אויף די וועלט, דו גיי און זוך דיר אן עצה". איז ער אוועקגעגאנגען און שפעטער איז ער צוריקגעקומען מיט אן אלטיטשקן אן איינגעבויגענעם, זיי האבן געלאכט און געזאגט: "די נשמה קען שוין אראפגיין, מיר האבן שוין אן עצה".

מוהרא"ש זכרונו לברכה שרייבט (בספר נהרי אפרסמון): "וואס איז זייער עצה, וואס זיי האבן זיך געטראפן? לאכן, מען לאכט פונעם רבי'ן און מען שפעט אפ פון א ברסלב'ער חסיד", דאס מאכט אז עלטערן זאלן נישט לאזן די קינדער אנקומען צום רבי'ן, עלטערן ציטערן אז די קינדער וועלן אנקומען צו א שלעכטע פלאץ. דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קפב): "עָלַי אֵין חוֹלְקִים כְּלָל, רַק הֵם חוֹלְקִים עַל מִי שֶׁעָשָׂה כָּךְ, כְּמוֹ שֶׁבּוֹדִים הַחוֹלְקִים עָלָיו, וְעַל אִישׁ כָּזֶה בְּוַדַּאי רָאוּי לַחֲלֹק", אויף מיר קריגן זיי נישט, זיי קריגן אויף איינעם וואס מען זאגט אויף אים די אלע לשון הרע'ס, און אויף אים דארף מען קריגן, אויף אזא איינעם קריג איך אויך; דער רבי האט געזאגט: "זֵייא הָאבִּין זִיךְ אוֹיס גִּישְׁנִיצְט אַ מֶענְטְשׁ, אִין קְרִיגְן אוֹיף אִיהם", אויף אים קריג איך אויך.

היכל הקודש איז א פלאץ וואו מען לערנט דרך ארץ, מען לערנט שכל. אז דיין טאטע וויל מאכן זיינע מנהגים - וואס האט דאס מיט דיר? וואס דארפסטו זיך שעמען? און אז מענטשן שמייכלען פון דיין טאטע - איז וואס? און אז מען לאכט - איז וואס? מען ווערט נישט גרעסער ווען מענטשן האלטן יא פון אים און מען ווערט נישט קלענער אויב מען לאכט, דער עיקר דארף מען טון רצון השם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת בשלח, כ"ב שובבי"ם, ח' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו ביסט נישט דער איינציגסטער אינגל וועם עס קומט אן שווער צו לערנען די הייליגע תורה. דער הייליגער רבי האט דערציילט אז אים איז אויך געווען אין זיינע יונגע יארן זייער שווער צו לערנען, קוק וואס דער רבי האט דערציילט, ווי אזוי ער האט אנגעפאנגען לערנען ווען ער איז געווען א יונג קינד. "וְסִפֵּר שֶׁכָּל לִמּוּדוֹ בָּא לוֹ בִּיגִיעָה גְּדוֹלָה", דער רבי האט דערציילט אז עס איז אים זייער שווער אנגעקומען צו לערנען ווען ער איז געווען יונג, "כִּי בִּתְחִלָּה הָיָה לוֹמֵד מִשְׁנָיוֹת וְלא הָיָה מֵבִין לִמּוּדוֹ", ער האט געלערנט משניות אבער ער האט נישט פארשטאנען וואס ער לערנט, "וְהָיָה בּוֹכֶה הַרְבֵּה לִפְנֵי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שֶׁיָּאִיר עֵינָיו", וואס האט ער געטון? ער האט זייער אסאך געוויינט צום אייבערשטן אז ער וויל זוכה זיין צו פארשטיין, "וְהָיָה בּוֹכֶה וּבוֹכֶה כָּל כָּךְ עַד שֶׁזָּכָה שֶׁיּוּכַל לִלְמוֹד מִשְׁנָיוֹת", איך האב אזוי סאך געוויינט צום אייבערשטן - זאגט דער רבי - ביז איך האב זוכה געווען צו קענען לערנען און פארשטיין משניות. "וְכֵן אַחַר כָּךְ לָמַד שְׁאָר סְפָרִים וְלא הָיָה מֵבִין גַּם כֵּן", נאכדעם האט דער רבי געלערנט אנדערע ספרים און ער האט נישט פארשטאנען וואס ער לערנט, "וְהָיָה בּוֹכֶה וּבוֹכֶה גַּם כֵּן הַרְבֵּה מְאד עַד שֶׁזָּכָה לַהֲבִינָם", האט ער ווייטער געוויינט צום אייבערשטן ער זאל זוכה זיין צו פארשטיין, ביז דער אייבערשטער האט אים געהאלפן אז ער האט פארשטאנען אלעס וואס ער האט געלערנט (שבחי הר"ן, אות ח).

ווען מען לערנט תורה שפירט מען נישט גלייך ביים אנהויב א זיסקייט און א טעם, אבער מיט די צייט הויבט מען אן שפירן א זיסקייט און א טעם. אנדערש איז מיט עולם הזה, גלייך ביים אנהויב שפירט מען א טעם און שפעטער פארלירט מען די טעם.

אז דו וועסט לערנען אפילו עס איז דיר שווער - וועט דיר מיט די צייט ווערן גרינגער און בעסער; מיט די צייט וועסטו שפירן אזא זיסקייט אין לערנען - אז דו וועסט מער גארנישט וועלן, נאר לערנען און לערנען דיין גאנץ לעבן. דער רבי האט אמאל געזאגט פאר איינעם (שיחות הר"ן, סימן יז): "כְּשֶׁהַתּוֹרָה מַרְאָה אַהֲבָה לְאֶחָד", ווען די תורה וועט דיר ווייזן איר פנים, "אָז אֵין רוֹצֶה כְּלָל עוֹלָם הַבָּא", וועסטו שוין נישט וועלן קיין עולם הבא, "רַק שֶׁרוֹצֶה אֶת הַתּוֹרָה בְּעַצְמָהּ", דעמאלט וועסטו נאר וועלן לערנען נאך און נאך תורה; אזוי גוט איז די תורה, נאר אין אנהויב שפירט מען נישט קיין טעם.

איך בעט דיר זייער, פיר זיך אויף מיט דרך ארץ, פאלג דיינע מלמדים און לערן מיט געדולד ביז דו וועסט זוכה זיין צו שפירן א טעם אין די תורה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ויקהל, כ"ב אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבה, א): "דֶּרֶךְ אֶרֶץ קָדְמָה לַתּוֹרָה", דרך ארץ איז פאר תורה; כדי מען זאל קענען מקבל זיין תורה איז נאר אויב מען האט דרך ארץ, אן דרך ארץ איז גארנישט דא.

דאס איז די ערשטע לימוד וואס דו דארפסט אויסלערנען דיינע תלמידים, און שטיין אויף דעם זייער שטארק. עס מוז זיין דרך ארץ ווען מען לערנט, פאר דעם קען מען נישט רעדן; אז מען רעדט, מען לאכט - איז א שאד די ארבעט, עס איז אומזיסט די ארבעט.

ביי אלע צדיקים איז געווען א שטארקע דרך ארץ (דיסציפלין). מיר געדענקען זייער גוט ווי אזוי עס האט אויסגעקוקט ביי מוהרא"ש, ווען מיר האבן געהערט אז מוהרא"ש קומט אראפ איז שוין געווארן שטיל, און ווען מוהרא"ש האט געעפנט די טיר האבן מיר זיך נישט גערירט פון פלאץ, מיר זענען אלע געשטאנען באימה ויראה כדי צו קענען מקבל זיין; אזוי איז געווען ביי אלע צדיקים, מען איז געזיצן מיט א שטארקע דרך ארץ.

ביי אונז אין ישיבה לערנט מען דאס מיט די בחורים, עס זאל זיין דרך ארץ ביי די שיעור, איך שטיי זייער שטרענג אויף דעם; נאר אזוי קען מען מקבל זיין. אזוי זאלסטו אויך טון, לערן מיט די בחורים, פארלאנג פון זיי זיי זאלן זיצן שטיל ביים שיעור; דארפסט נישט געבן קיין לאנגע שיעורים, קענסט אנהויבן מיט קליינע שיעורים, אבער אין די פאר מינוט מוזן זיי זיצן שטיל מיט דרך ארץ.

האב נישט מורא צו זיין שטרענג; קינדער און בחורים האבן ליב א שטרענגע סדר, אפילו דערוואקסענע מענטשן גלייכן צו זיין אין א פלאץ וואו מען פארלאנגט וכו'.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין מיט דיינע תלמידים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת מקץ, כ"ו כסליו, ב' דחנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן

די חשוב'ע תלמידה ... תחי', תלמידה בית פיגא

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר האט ליב סקול, יעדן אינדערפרי ווערט איר פרייליך צו קענען קומען נאך א טאג אין סקול.

א מחי' צו הערן אזא גוטע בשורה, אז איר זאגט אזויפיל תהלים; איר האט יעצט מסיים געווען די זעקס און אכציגסטע מאל ספר תהלים. איך ווער אזוי פרייליך ווען איך הער אז די תלמידות פון בית פיגא זאגן תהלים.

נעמט די עצה פון רבי'ן, די עצה פון התבודדות, די עצה וואס משיח וועט אריינברענגען אין די גאנצע וועלט; מען זאל רעדן צום אייבערשטן, רעדן צו אים אויף די אייגענע שפראך, אים בעטן יעדע זאך און אים דערציילן יעדע זאך. עס איז גאר אן אנדערע לעבן ווען מען לעבט מיט די עצה, אלעס איז אנדערש, אלעס איז גרינגער, מען שפירט זיך ארומגענומען מיט'ן אייבערשטן.

חבר'ט זיך מיט מיידלעך וואס רעדן איידל און פירן זיך איידל, חבר'ט זיך מיט מיידלעך וואס האבן דרך ארץ. ביים רבי'ן איז דרך ארץ נומער 1; ביים רבי'ן איז געווען זייער א שטארקע דרך ארץ, נאר אזוי האט מען געקענט מקבל זיין.

העלפט אייער מאמע; איר האט זייער חשוב'ע עלטערן, זייט מכבד אייערע עלטערן.

א פרייליכן חנוכה.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תשא, י"ט אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, מודיעין עילית, בראכפעלד

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מען קען נישט מקבל זיין תורה פון א רבי נאר אויב עס איז דא דרך ארץ; אויב מען שמועסט בשעת'ן שיעור איז ענדערש נישט צו מאכן קיין שיעור, אויב ווילט איר מאכן א שיעור דארף דאס זיין מיט גרויס דרך ארץ.

ווער עס געדענקט, ווען מוהרא"ש פלעגט געבן א שיעור פלעגט זיין א שטארקע דרך ארץ, אויב איינער האט געוואלט שמועסן פלעגט מוהרא"ש איבערהאקן דעם שיעור און זאגן יענעם נישט צו רעדן, ווייל מען קען נישט מקבל זיין נאר מיט דרך ארץ.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, א): "דֶּרֶךְ אֶרֶץ קָדְמָה לַתּוֹרָה"; ווייל די תורה קען נאר איבערגיין פון א רבי צו תלמידים ווען די תלמידים האבן דרך ארץ, זיי זיצן מיט הכנעה. נאך זאגן די הייליגע חכמים (שבת ל:): "כָּל תַּלְמִיד חָכָם שֶׁיּוֹשֵׁב לִפְנֵי רַבּוֹ, וְאֵין שִׂפְתוֹתָיו נוֹטְפוֹת מֹר", די תלמידים וואס זיצן ביי זייער רבי אן דרך ארץ, "תִּכָּוֶינָה", וועט ווערן אפגעבריט זייער ליפן.

ביי אונז מאכט מען אויך שיעורים; אינגעלייט האלטן מיט די שיעורים אין געוויסע געגנטער, אבער אלע זיצן מיט דרך ארץ, מען רעדט נישט; נאר אזוי קען מען מאכן די שיעורים.

די שיעורים וואס מען גרייט אן פאר פרויען קומט אויס בערך יעדן ערב ראש חודש.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שמות, כ' טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד תלמידי היכל הקודש מודיעין עילית, שכונת ברכפלד, שיחיו

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

אויב איר האט א מעגליכקייט צו עפענען א בית המדרש היכל הקודש ברסלב - זאלט איר זיכער עפענען א בית המדרש; דאס איז נישט קיין סתירה צו וואס מען טוט ביז יעצט. מען קען זיך ווייטער צאמנעמען פריוואט אין א שטוב עס זאל זיין גרינג פאר די אנוסים וכו', די וואס שעמען זיך פון חברים און באקאנטע, מען זאל נישט וויסן אז זיי דרייען זיך אין ברסלב וכו', און אין די זעלבע צייט זאלט איר גיין בגדלות, עפענען א 'בית המדרש היכל הקודש חסידי ברסלב מודיעין עילית, ברכפלד'.

אבער וויסן זאלט איר, אז מען עפנט א בית המדרש היכל הקודש חסידי ברסלב דארפט איר וויסן צוויי זאכן, הדבר הראשון - דער בית המדרש דארף זיך פירן מיט א שטארקע דרך ארץ; מוהרא"ש האט זייער מקפיד געווען אז אלע שולן היכל הקודש זאלן זיין מיט'ן גרעסטן מאס דרך ארץ.

מוהרא"ש האט געהאט ביידע כוחות; ווען עס איז געקומען צו מקרב זיין א איד - האט ער נישט געקוקט ווער דאס איז, וואס דאס איז; ער האט צו יעדן איינעם גערעדט און מקרב געווען צום אייבערשטן מיט די גרעסטע רחמנות, אבער ווען עס איז געקומען צום בית המדרש דארט האט מען געמוזט זיין זייער דרך ארץ'דיג.

מוהרא"ש האט זייער אכטונג געגעבן אראפצונעמען דעם שלעכטן נאמען וואס איז דא אויף ברסלב; ווען עס איז אריינגעקומען אין היכל הקודש איינער וואס האט אויסגעזען אינטערעסאנט, מוהרא"ש האט דאס גערופן 'משונה קרן', - האט מוהרא"ש געהייסן מען זאל אים פארטרייבן, אז מענטשן זאלן נישט נאכדעם זאגן: "ברסלב'ע משוגעים". יארן לאנג האט מוהרא"ש געארבעט אראפצונעמען דעם שלעכטן נאמען וואס איז דא אויף ברסלב; מוהרא"ש האט געהאלטן אין איין רעדן און שרייבן קעגן די 'נ נח'ס' אז מען זאל וויסן 'דאס איז נישט ברסלב', דאס איז בלויז א דמיון וואס איינער האט אויפגעטראכט אז ער האט באקומען א צעטל פון הימל, א מעשה וואס איז נישט געשטויגן און נישט געפלויגן; פארוואס האט מוהרא"ש אזויפיל גערעדט פון דעם? ווייל ער האט געוואלט אראפנעמען די שלעכטע נאמען, וואס זיי האבן גורם געווען אז דער רבי איז היינט פארשעמט; קיינער וויל נישט זיין זון זאל זיך דרייען ביי א פלאץ פון משוגעים, און דאס איז גורם אזויפיל מחלוקת אויפ'ן הייליגן רבי'ן.

דערפאר אז איר גרייט זיך צו עפענען א בית המדרש היכל הקודש דארפט איר זייער אכטונג געבן אז דער בית המדרש זאל זיך פירן מיט דרך ארץ; עס דארף זיין אין בית המדרש א משמעת (דיסציפלין), מען מוז פאלגן, מען קען נישט טון איש כל הישר בעיניו יעשה. מען דאווענט אזוי ווי מען דאווענט אין אלע ערליכע שול'ן, נישט מיט קיין נייע מנהגים פון זינגען יעדע שטיקל; די בעלי תפילות זאלן זיין אינגעלייט וואס דאווענען ווארעם; שבת אינדערפרי פירט מען זיך נאכן דאווענען ביים קידוש אז מען לערנט סיפורי מעשיות, און ביי שלש סעודות זינגט מען זמירות און מען איז זיך מחזק מיט'ן רבינ'ס ווערטער.

די צווייטע זאך וואס איר דארפט וויסן, אויב איר עפנט א בית המדרש היכל הקודש וועט דער סמ"ך מ"ם אויך אהין קומען, ער וועט זוכן צו מאכן א פירוד לבבות צווישן אייך. ווייל דער סמ"ך מ"ם קען נישט סובל זיין א פלאץ וואס מען פארשפרייט דעם הייליגן רבינ'ס ווערטער, וואס טוט ער? זיין זאך איז "הפרד ומשול", ווען ער וויל צעברעכן א פלאץ; א קהלה, א מוסד אדער א אידישע שטוב, מאכט ער עס זאל זיין מחלוקת און פיינטשאפט, ביז עס ווערט אויס פונעם פלאץ; דארף מען זייער אכטונג געבן און וויסן אז עס איז נישט ווערד דאס עפענען דעם בית המדרש נאר אויב עס וועט זיין שלום צווישן אייך.

אז איר וועט שטיין אויף די צוויי זאכן וועט איר זוכה זיין צו וואס דער רבי האט געזאגט ביים לעצטן ראש השנה, ווען אנשי שלומינו האבן געקרעכצט און געפרעגט דעם רבי'ן: "אויף וועם לאזט אונז דער רבי איבער?" האט דער רבי געענטפערט (חיי מוהר"ן, סימן ריח): "רַק אַתֶּם תַּחֲזִיקוּ עַצְמְכֶם בְּיַחַד, אָז תִּהְיוּ אַנָשִׁים כְּשֵׁרִים", אויב איר וועט זיך האלטן צוזאמען, וועט איר זיין ערליכע אידן, "וְלֹא כְּשֵׁרִים בִּלְבַד, אֶלָּא אֲפִילּוּ צַדִּיקִים וְטוֹבִים תִּהְיוּ", נישט סתם ערליכע אידן, נאר גרויסע צדיקים.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.