תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
איך האב געהערט אז די וואך גייט זיין א שיעור פאר פרויען, האב איך געוואלט בעטן אויב איר קענט רעדן אביסל איבער די שיינקייט פונעם יום טוב פורים, און נאך מער איבער די שיינקייט פונעם יום טוב פסח.
ביי מיר אינדערהיים איז דער מצב אזוי אנגעשטרענגט אין די טעג פון די ימים טובים, אז איך שפיר נישט קיין שום שיינקייט אין די הייליגע ימים טובים, שוין פון חמשה עשר בשבט הויבט זיך שוין ביי אונז די פרעשור פון פסח.
יישר כח פאר אלע חיזוק וואס איך באקום פון אייך, ובפרט אויף דעם וואס איר מאכט די תורה און אידישקייט פאר א זיסע זאך.
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת תרומה, א' דראש חודש אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קלה): "אִם הוּא מְקֻשָּׁר לְהַצַדִּיק, יוּכַל לְהַרְגִּישׁ קְדוּשַׁת יוֹם טוֹב"; דאס קען מען ממש זען בחוש, אז ווען מען ווערט מקורב צום הייליגן רבי'ן איז מען זוכה צו שפירן די קדושה פון יום טוב און מען ווארט אויפן יום טוב. אלע קענען מעיד זיין אז זייט מען איז ביים רבי'ן האט דער יום טוב אלע טעמים; פאר מען איז געקומען צום צדיק איז יעדע יום טוב געווען א אנגעצויגענע צייט, אבער אז מען איז ביים רבי'ן, מען לערנט דעם רבינ'ס ספרים, מען פאלגט דעם רבינ'ס עצות, איז יעדע יום טוב א פרייליכע צייט.
דער יצר הרע ציטערט זייער ווען עס קומט יום טוב. ער ווייסט אז א גאנץ יאר זענען אידישע קינדער פארפלאגט מיט פרנסה וכו', עס קומט נישט אויס קיין צייט צו פארברענגען מיט די קינדער און יום טוב וועט דאך ארויס קומען דעם אמת ווער דער איד איז און אלעס וואס ער האט מלשין געווען אויף אידישע קינדער וועט אוועק פאלן און זיין גאנצע ארבעט וועט צונישט ווערן, ווייל מען וועט זעט ווי אידן פארבענקען זיך צום אייבערשטן יום טוב וכו', מען נעמט אויף דעם יום טוב מיט אזא שיינקייט, מען גרייט זיך און מען פרייט זיך וכו', דערפאר מאכט ער אן אנגעצויגנקייט.
דער הייליגער צאנזער רב זכותו יגן עלינו האט פארציילט א מעשה. אז עס איז געווען א איד וואס האט זיך נישט געקענט צוזאמנעמען און ער האט נישט געקענט טרעפן זיינע חפצים אינדערפרי. עס האט אים גענומען שעות יעדן אינדערפרי ווילאנג ער האט געטראפן אלע זיינע קליידער וכו', האט אים איינער געגעבן אן עצה אז ער זאל אראפשרייבן יעדן טאג פאר ער גייט שלאפן אויף א צעטל וואו ער לייגט יעדע זאך, אזוי אז אינדערפרי וועט ער אלעס טרעפן. ער האט אזוי געטון; ער האט אראפ געשריבן אויפן צעטל אז די הוט ליגט דא, דער רעקל לייג איך דא, מיינע הויזן הענגט דארט און מיין מאנטל דארט וכו' וכו', אינדערפרי וועקט ער זיך אויף און ער גייט איבער דעם צעטל, ס'איז ממש א מחי', ער האט געטראפן יעדע זאך. אבער ער הייבט אן שרייען: "רבונו של עולם, מיינע חפצים ווייס איך וואו עס געפונט זיך, אבער וואו בין איך אליין?!"
זעט מען פון דעם א מורא'דיגע זאך, ווען עס קומט יום טוב און א מענטש גרייט זיך אן מיט אלע פיטשעווקעס און אלעס קלאפט, נייע וועש, נייע בעקיטשעס, נייע קאך וכו' וכו'; אבער דער מענטש אליין איז נישט דא, דער מענטש איז פיל מיט עצבות און מרה שחורות, ער איז צוקריגט מיט די משפחה, אנגעבלאזן וכו'.
איין יאר ערב סוכות האט ר' נחמן טולטשינער געהאלפן ר' נתן אויפצושטעלן די סוכה, ווען ער האט געענדיגט האט ער זיך אויסגעדרוקט פאר ר' נתן: "אז מען ארבעט אליינס אויפצושטעלן די סוכה שפירט מען אן אנדערע טעם אינעם יום טוב", האט אים ר' נתן געזאגט: "דאס האסטו נאך נישט פרובירט, צו בעטן ערב סוכות פונעם אייבערשטן: 'רבונו של עולם איך וויל שפירן א טעם אינעם יום טוב סוכות', וואסערע טעם מען שפירט דעמאלט אינעם יום טוב סוכות"; אן תפילה האט גארנישט קיין טעם, וויפיל מען פרובירט אריין צו לייגן כוחות וכו', אויב נעמט מען נישט אריין דעם אייבערשטן, האט עס יענעם טעם.
דאס איז נישט דוקא ביי די מצוה פון סוכה. דאס זעלבע איז ביי יעדע יום טוב און ביי יעדע מצוה; ווי מער א מענטש בעט דעם אייבערשטן אז ער וויל זוכה זיין צו א שיינע יום טוב און צו א פרייליכע יום טוב, האט ער א שיינעם יום טוב.
מוהרא"ש פלעגט פארציילן יעדעס יאר פסח די מעשה פון ר' דוד ממיקולייב זכר צדיק לברכה, א תלמיד פון בעל שם טוב זכותו יגן עלינו, וואס האט זיך אונטערגענומען צו מאכן וויין פארן הייליגן בעל שם טוב. ער האט עס אליינס געמאכט מיט אלע חומרות מיט אלע ענינים און מיט אלע בחינות וכו' וכו'; אויפן וועג אהיים האט מען אים אפגעשטעלט ביים גרעניץ, ר' דוד האט זייער געהאפט אז מען גייט נישט עפענען דעם טייערן פאס, אבער צו זיין גרויס ווייטאג האט דער גרעניץ וועכטער געעפענט די וויין און עס געמאכט יין נסך. למעשה איז ער צוריקגעקומען צום הייליגן בעל שם טוב מיט ליידיגע הענט, און ער איז געווען זייער צובראכן פארוואס דאס האט פאסירט, האט אים דער הייליגער בעל שם טוב געזאגט: "האסטו געבעטן דעם אייבערשטער אז אלעס זאל זיך אויסארבעטן לטובה?" האט ער געענטפערט פארן הייליגן בעל שם טוב אז ער האט טאקע אינגאנצן פארגעסן צו בעטן דעם אייבערשטן.
זעט מען פון דעם אז אן תפילה איז א שאד די הארעוואניע; דערפאר זאלסטו בעטן יעדן טאג דעם אייבערשטן אז דו זאלסט נישט נכשל ווערן מיט חמץ חס ושלום און אז דו זאלסט האבן א פרייליכע יום טוב פסח, אזוי וועסטו זיכער האבן א פרייליכע יום טוב.
איך שרייב דיר א קליינע תפילה וואס צו בעטן ביז יום טוב פסח:
"הייליגער באשפער, העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו מקבל זיין דעם הייליגן יום טוב בשמחה ובטוב לבב און איך זאל זוכה זיין צו ווערן אפגעהיטן און נישט נכשל ווערן אין א משהו חמץ. העלף מיר אייבערשטער אז איך זאל מיר פרייען א גאנץ יום טוב, איך זאל מיך נישט אויפרעגן אויף מיין משפחה און איך זאל ליב האבן צו פארברענגען אין שטוב מיט מיין משפחה.
הייליגער באשעפער, יעדעס מאל ווען עס קומט א יום טוב ווער איך אנגעצויגן און איך שפיר ווי די מרה שחורה איז זיך אויף מיר מתגבר, עס איז ביי מיר אויסגעלאשן די ליכט פון יום טוב און איך שפיר נישט קיין שום טעם אין יום טוב.
העלף מיר אייבערשטער איך זאל זיין פרייליך און צופרידן. העלף מיר איך זאל זיך נישט קריגן מיט קיינעם, איך זאל לעבן מיט אמונה און איך זאל שטענדיג געדענקען אז דו ביסט מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר".
דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט זוכה זיין צו מקיים זיין אלע מצוות פון יום טוב מיט א שמחה.
דער רבי זאגט (ספר המידות, אות שמחה, סימן א): "כְּשֶׁאָדָם עוֹשֶׂה מִצְוָה בְּשִׂמְחָה, זֶה סִימָן שֶׁלִּבּוֹ שָׁלֵם לֵאלֹקָיו", ווען א מענטש איז פרייליך, ער טוט די מצוות פרייליכערהייט, איז א סימן אז ער איז אן ערליכע איד.