בעזרת ה' יתברך

ג' פרשת תזריע, ב' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון א פרוי וואס שעצט איר מאן און קוקט אים ארויף, חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (ילקוט שופטים פרק ד, רמז מב) דבורה הנביאה האט געהאט א מאן אן עם הארץ, און מיט איר ערליכקייט און גרויסקייט האט זי אים געשעצט און ארויפגעקוקט.

מען רעדט נישט דא פון א פשוט'ע אידענע וואס איז מער ווייניגער אייניג מיט איר מאן דער עם הארץ, מען רעדט פון א פרוי וואס האט זוכה געווען צו רוח הקודש, צו נבואה, צו זיין א שופטת ביי כלל ישראל, זי האט אים נישט אראפגעקוקט און אראפגעקלאפט, נאר געשעצט און ארויפגעקוקט. אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (שם), זי האט אים מחזק געווען, זי האט אים געפרעגט: "אפשר ווילסטו מאכן קנויטן פארן בית המקדש?" אבער דאס האט ער אויך נישט געקענט, האט זי אים געזאגט: "איך וועל מאכן די קנויטן און דו וועסט עס טראגן צום בית המקדש"; און זי האט זיך געגרויסט מיט אים, זי האט זיך גערופן מיט זיין נאמען "דבורה אשת לפידות", די ווייב פונעם מאן וואס ברענגט די קנויטן צום בית המקדש, און דערפאר האט זי זוכה געווען צו קומען צו אירע הויכע מדריגות. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק ט): "מה טיבה של דבורה שהיא שופטת את ישראל בעת ההיא ומתנבאה עליהם", פארוואס האט דבורה זוכה געווען צו קומען צו אזעלכע מדריגות? זאגט אליהו הנביא: "מעיד אני עלי את השמים ואת הארץ", איך נעם אויף עדות די הימל און די ערד, "בין ישראל בין גוי, בין איש בין אשה, בין עבד ובין שפחה, הכל לפי מעשה שהוא עושה, כך רוח הקודש שורה עליו", סיי א איד, סיי א גוי, סיי א מאן, סיי א פרוי, אפילו א קנעכט, יעדער קען זוכה זיין צו רוח הקודש אויב מען טוט גוטע מעשים און מען האט אינזין דעם אייבערשטן, וויבאלד זי האט אויפגעלעבט איר מאן, זי האט אים געשעצט און אים ארויפגעקוקט - האט זי זוכה געווען צו דעם, עיין שם.

דער עיקר זאלט איר שעצן אייער מאן, און נישט זיין דער וואס האלט זיך מער פון אים, נאר אזוי וועט איר האבן די שכינה אין שטוב.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת צו, ד' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

רייז, קארן פלעקס און באנדלעך - קענט איר אנגרייטן און פארקויפן, אבער חמץ - זאלט איר נישט אנגרייטן און פארקויפן, ווארפט ארויס אלע חמץ פון שטוב.

מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל קענען אויסרוימען די חמץ פון מח, מען זאל נישט האבן קיין שום קשיות אויפן אייבערשטן. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ה): "וְתַעֲשֶֹה מֵאוֹתִיּוֹת חָמֵץ מַצָּה, הַיְנוּ שֶׁלֹּא תַּחְמִיץ חָכְמָתְךָ", די קשיות - דאס איז חמץ, דאס דארפן מיר אויסרוימען, מיר זאלן נישט האבן קיין חמץ אין מח, נאר וויסן אז אלעס וואס גייט אריבער אויף אונז - איז פאר אונזער טובה, דער אייבערשטער מאכט נאר גוטס.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת מצורע, ה' ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

ביי אונז איז מען זייער מקפיד נישט צו בראקן אום פסח, דער רבי האט אויך געהאט די חומרא. מוהרא"ש זאגט, די עיקר חומרא פון בראקן איז אז מען זאל נישט אריינלייגן מצה אין זופ אדער אין וואסער וכו', אבער שמירן פוטער אדער אוואקאדא וכו', אדער לייגן מצה אין זאכן וואס האבן נישט קיין וואסער - דאס איז נישט בראקן, דאס קען מען טון; מען קען דאס נישט אסר'ן.

מוהרא"ש זאגט, אפילו מיר זענען אויף דעם אויך מקפיד אבער פאר אנדערע קען מען נישט זאגן דאס נישט צו טון.

דאס ווייסטו אז דער רבי האט נישט געוואלט מיר זאלן זיך אריינטון די קאפ אין חומרות, נאר טון די מצוה מיט שמחה, זיך פרייען אז מען טוט דעם רצון פונעם אייבערשטן. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מד): "גַּם מֵחָכְמוֹת שֶׁיֵּשׁ בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם בְּעַצְמוֹ צָרִיךְ לְהַרְחִיק מְאֹד", מען דארף זיך זייער היטן פון חכמות, "כִּי כָל אֵלּוּ הַחָכְמוֹת שֶׁל הָעוֹלָם שֶׁיֵּשׁ לְהַנִּכְנָסִין וּמַתְחִילִין קְצָת בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם, אֵינָם חָכְמוֹת כְּלָל, וְהֵם רַק דִּמְיוֹנוֹת וּשְׁטוּתִים וּבִלְבּוּלִים גְּדוֹלִים", די אלע חכמות וואס מען האט ווען מען הויבט אן דינען דעם אייבערשטן - דאס זענען בכלל נישט קיין חכמות, דאס זענען בלויז דמיונות, שטותים און קאפ דרייעניש, "וְאֵלּוּ הַחָכְמוֹת מַפִּילִין מְאֹד אֶת הָאָדָם מֵעֲבוֹדַת הַשֵּׁם", דאס מאכט אז דער מענטש זאל אפלאזן זיין עבודת השם, "דְּהַיְנוּ מַה שֶׁחוֹשֵׁב וְחוֹקֵר וּמְדַקְדֵּק בְּיוֹתֵר, אִם הוּא יוֹצֵא כָּרָאוּי בַּמֶּה שֶׁעוֹשֶׂה", דאס וואס מען טראכט צי מען איז יוצא די מצוה וואס מען טוט - צי נישט; מען איז מדקדק און מען האלט אין איין אריינטראכטן: 'אפשר בין איך נישט יוצא, אפשר בין איך יא יוצא', דאס אלעס ברענגט דערצו אז דער מענטש זאל אלעס אפלאזן רחמנא לצלן.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן טון די מצוות מיט שמחה, אריינלייגן אלע חומרות אין שמחה; זוכן אלע וועגן ווי אזוי צו זיין פרייליך.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת אחרי א', י"ג ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מען דארף נישט זיין קיין גרויסער חכם צו ענטפערן די שאלה; וואס איז א נפקא מינה פארן ארימאן ווען מען געבט אים געלט - צי די געלט קומט אים אלס געהאלט צי דאס איז באזונדער פאר פסח? וואס זאל דיר אנגיין אז מען צאלט מיט די געלט פון קמחא דפסחא זייער געהאלט?! אז די מלמדים ווערן נישט באצאלט וואכן נאכאנאנד וואלסטו זיך זיכער געדארפט משתתף זיין אז זיי זאלן האבן אויף יום טוב; דו קוקסט באלד אויס ווי דער וואס האט גע'טענה'ט צום רב אז מען נעמט צוזאם קמחא דפסחא און מען בא'גנב'עט די ארימעלייט ווייל מען ברענגט זיי פיש און פלייש אנשטאט מעל וואס דאס איז די אפטייטש פון "קמחא דפסחא" - מעל פאר פסח...

וואויל איז דער מענטש וואס געבט צדקה, דאס וועט אים ראטעווען פון אלע גזירות רעות; בפרט אז מען העלפט ארויס ארימע משפחות זיי זאלן קענען האבן אויף יום טוב ווערט מען ניצול פון אלעם שלעכטס.

דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רב): "'צְדָקָה תַּצִּיל מִמָּוֶת' רָאשֵׁי תֵּבוֹת 'מַצַּת', "סְגֻלָּה לָחֳלִי נוֹפֵל רַחֲמָנָא לִצְלָן, עס איז א סגולה ניצול צו ווערן פון די מחלה פון חולי נופל אז מען געבט צדקה, אזוי ווי עס שטייט (תהלים קיב, ט): "פִּזַּר נָתַן לָאֶבְיוֹנִים" וואס דאס איז די רָאשֵׁי תֵּבוֹת 'נֶפֶ"ל'; דאס גייט ארויף סיי ברוחניות און סיי בגשמיות. אויב א מענטש האט רחמנא לצלן די מחלה פון חולי נופל זאגט דער רבי ער זאל געבן צדקה, און דאס גייט אויך ארויף ברוחניות, אז א מענטש וואס זעט אז ער האלט אין איין פאלן און וויפיל ער וויל זיין ערליך און ער נעמט זיך פאר צו טון נאר גוטע זאכן, פאלט ער צוריק צו זיינע רגילות'ן וכו', זאל ער געבן צדקה.

דער אייבערשטער זאל מיר העלפן איך זאל קענען אויסצאלן אלע מלמדים און איינגעשטעלטע וואס ארבעטן מיט אזא איבערגעגעבנקייט פאר אונזערע קינדער, איך זאל קענען אויסצאלן זייער ארימע געהאלט וואס זיי פארדינען און זיי נאך קענען צו געבן באזונדער לכבוד יום טוב. הלואי זאל איך אנקומען צו קענען געבן פאר אלע מלמדים און איינגעשטעלטע באזונדער פאר יום טוב, הלואי זאל איך זיי קענען צאלן צייטלעך, אבער וואס זאל איך טון אז נישט אלע עלטערן צאלן שכר לימוד. עס ליגט אויף מיר א שווערע לאסט צו שאפן געלט פאר זיי וועכנטליך; געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר האבן נישט קיין שטיצע פון אינדרויסן דארפן מיר זיך ווענדן צום אייבערשטן, און וואונדער איבער וואונדער, שוין ניין יאר - פון שנת תש"ע זייט די מוסד שטייט – האט דער אייבערשטער געהאלפן אז מיר האבן געקענט אויסצאלן די מלמדים אויף פסח נאר דורך תפלה פון אלע קינדער וואס בעטן יעדן טאג מיט די מלמדים פאר די מוסד אז מען זאל קענען באצאלן אלע איינגעשטעלטע.

איך האף דו האסט זיך משתתף געווען און דו האסט נישט געלאזט די מלמדים אויסגיין ביז'ן באקומען די תשובה.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו עסן דעם קרבן פסח אין ירושלים - (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

א פרייליכן יום טוב.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת טהרה, ד' ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו לערנסט די הייליגע תורה אויפן 'סדר דרך הלימוד' פון הייליגן רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו); א שאד צו טענה'ן איבער דעם סדר דרך הלימוד ווען אין די צייט וואס מען טענה'ט זיך קען מען זוכה זיין צו ענדיגן נאך בלעטער גמרא און נאך פרקים משניות, עס איז נישט דא קיין צייט צו ענטפערן פאר לצים.

מוהרא"ש פלעגט שטוענדיג חזר'ן דעם פסוק וואס שלמה המלך זאגט (משלי ט, יב): "אִם חָכַמְתָּ - חָכַמְתָּ לָּךְ", אויב ביסטו קלוג - ביסטו קלוג פאר דיר, "וְלַצְתָּ - לְבַדְּךָ תִשָּׂא", און אויב מאכסטו ליצנות - מאכסטו פון דיר אליין ליצנות; ווען איינער מאכט ליצנות פונעם רבינ'ס סדר דרך הלימוד מאכט ער נישט ליצנות פון רבי'ן, ער מאכט ליצנות פון זיך אליינס. ווייל ווען ער וועט אוועק גיין מזה העולם און דער מלאך וועט אים פרעגן אויבן אין הימל: "עֲרֹךְ מִקְרָא שֶׁקָרִיתָ"; "עֲרֹךְ מִשְׁנָה שֶׁשָׁנִיתָ", וועט ער נעבעך בלייבן מיט אן ארויסגעשטעקטן צינג, ווידעראום דער וואס האט יא געפאלגט דעם רבי'ן און געלערנט פלייסיג אויפן סדר דרך הלימוד, ביי אים וועט זיין (משלי לא, כה): "וַתִּשְׂחַק לְיוֹם אַחֲרוֹן", ער וועט לאכן ביים לעצטן טאג.

בנוגע וואס פאר א מסכתא צו לערנען צווישן יום טוב פסח און יום טוב שבועות? מוהרא"ש זאגט אז מען זאל לערנען מסכת סוטה און מסכת שבועות ווייל ביידע מסכתות האבן ניין און פערציג בלעטער אנקעגן די ניין און פערציג טעג פון ספירה; יעדן טאג לערנט מען איין דף גמרא פון ביידע מסכתות און ביידע מסכתות האבן א קשר צו די ספירה טעג. ווייל דער זוהר הקדוש (פרשת אמור, צז.) רופט אן די טעג פון ספירה "טעג וואס כלל ישראל ציילט זיך צו רייניגן צו מתן תורה אזוי ווי א אשה איז זיך מטהר לבעלה" און אז אין די טעג "איז דער אייבערשטער בודק די אידן אזוי ווי מען איז בודק א סוטה פאר איר מאן צו זי איז באגלייבט וכו'", אזוי אויך האט מסכת שבועות א שייכות צו די טעג פון ספירה, ווייל מיר ציילן די טעג צו מתן תורה ווען מיר זענען מקבל די תורה פון בארג סיני וואס דארט האט מען באשוואוירן די אידן מיט שבועות וכו'.

מוהרא"ש אליינס פלעגט זיך אזוי פירן, צו לערנען אין די טעג פון ספירה ביידע מסכתות - סוטה און שבועות, און אזוי האבן זיך געפירט אסאך צדיקים.

וואויל איז דעם וואס פירט זיך אזוי און נוצט אויס די טעג מיט די ריכטיגע הכנה און מאכט זיך נישט וואוסנדיג פון די וואס לאכן און שפעטן אפ פונעם "סדר דרך הלימוד", ווייל: "לאכן, לאכט דער וואס לאכט צום לעצט"; ווער לאכט באמת? דער וואס לאכט ביים סוף. ווען איינער מאכט אוועק דעם רבינ'ס סדר דרך הלימוד, ער לאכט אפ דערפון און מאכט ליצנות: "עס הייסט נישט געלערנט", ווען עס וועט קומען דעם לעצטן טאג וועט מען זיך איבערצייגן ווער עס קען לאכן, ווען מען וועט צוריק גיין צום אייבערשטן אנגעפילט מיט תורה - צענדליגער מאל מסיים געווען ששה סדרי משנה; בבלי; ירושלמי; תוספתא; רמב"ם; טור; שלחן ערוך; זוהר; תיקוני זוהר און אלע מדרשים; דעמאלט וועט זיין א גרויס געלעכטער, ביי יענעם וועט נעבעך מקוים ווערן (רות א, כא): "אֲנִי מְלֵאָה הָלַכְתִּי, וְרֵיקָם הֱשִׁיבַנִי", דאס גייט ארויף אויף א מענטש וואס ער האט נישט אויסגענוצט זיינע יארן, וואס דאן קלאגט די נשמה: "אֲנִי מְלֵאָה הָלַכְתִּי", איך בין אראפ געקומען אנגעפילט מיט כל התורה כולה, אבער: "וְרֵיקָם הֱשִׁיבַנִי", איך גיי צוריק ליידיג.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צום (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

א פרייליכן יום טוב.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת ויקרא, כ"ח אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד חיים נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זע מחזק צו זיין דיין ווייב זי זאל זיין שטארק ביי זיך מיט איר צניעות; דער שולחן ערוך הייבט זיך אן (רמ"א; אורח חיים סימן א, סעיף א): "וְלֹא יִתְבַּיֵּשׁ מִפְּנֵי בְּנֵי אָדָם הַמַּלְעִיגִים עָלָיו בַּעֲבוֹדַת הַשֵׁם יִתְבָּרַך", מען זאל זיך נישט שעמען פון מענטשן וואס שפעטן אפ אויף עבודת השם; שעמען דארף מען זיך נאר פונעם אייבערשטן. א פרוי וואס פירט זיך בצניעות דארף זיין זייער שטארק ביי זיך אז זי טוט דער ווילן פונעם אייבערשטן און זי וועט באקומען באצאלט שכר ערליכע קינדער און אייניקלעך, אזוי ווי חכמינו זכרונו לברכה זאגן (במדבר רבה ח, ט): אויפן פסוק (תהילים קכח, ג): "אֶשְׁתְּךָ כְּגֶפֶן פֹּרִיָּה בְּיַרְכְּתֵי בֵיתֶךָ בָּנֶיךָ כִּשְׁתִלֵי זֵיתִים סָבִיב לְשֻׁלְחָנֶךָ", דיין ווייב וועט זוכה זיין צו האבן קינדער אזוי ווי א וויינשטאק וואס איז פיל מיט טרויבן בזכות וואס זי פירט זיך בצניעות, "בִּזְמָן שֶׁהִיא נוֹהֶגֶת בְּעַצְמָהּ דַּת יְהוּדִית שֶׁהִיא צְנוּעָה, זוֹכָה שֶׁיוֹצְאִין מִמֶּנָּה בָּנִים בַּעֲלֵי מִקְרָא, בַּעֲלֵי מִשְׁנָה, בַּעֲלֵי מַעֲשִׂים טוֹבִים", זי וועט האבן קינדער וואס וועלן לערנען מִקְרָא, מִשְׁנָה, און טון מַעֲשִׂים טוֹבִים, "הֲדָא הוּא דִּכְתִיב: בָּנֶיךָ כִּשְׁתִילֵי זֵיתִים", עיין שם.

בנוגע וכו'; א פרוי מעג זיך שיין מאכן פאר איר מאן וכו'. און וואויל איז פאר א פרוי וואס העלפט איר מאן זאל זיין אפגעהיטן פון עבירות, בפרט היינטיגע טעג ווען די נסיונות זענען זייער גרויס, דארף מען האבן גרויס שמירה צו זיין אפגעהיטן פון דעם יצר הרע. די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (ברכות יז.): אין דעם זכות וואס די פרויען ווארטן אפ זייערע מענער און היטן זיי אפ, וועלן זיי זוכה זיין צו באקומען שכר אויף דער וועלט און אויף יענע וועלט.

בנוגע ערב פסח מצות אז עס קאסט אסאך געלט וכו'; דער זוהר הקדוש זאגט (שמות, קכח.): אויפן פסוק (שמות כה, ב): "וְיִקְחוּ לִי תְּרוּמָה מֵאֵת כָּל אִישׁ אֲשֶׁר יִדְּבֶנּוּ לִבּוֹ תִּקְחוּ אֶת תְּרוּמָתִי - הַאי מַאן דְּבָעֵי לְאִשְׁתַּדְּלָא בְּמִצְוָה, וּלְאִשְׁתַּדְּלָא בֵּיהּ בְּקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא, אִצְטְרִיךְ דְּלָא יִשְׁתָּדַּל בֵּיהּ בְּרֵיקָנַיָּיא וּבְמַגָּנָא, אֶלָּא אִצְטְרִיךְ לֵיהּ לְבַר נָשׁ לְאִשְׁתַּדְּלָא בֵּיהּ כַּדְקָא יֵאוֹת כְּפוּם חֵילֵיהּ", ווען א מענטש טוט א מצוה דארף מען באצאלן געלט פאר די מצוה, דורך דעם איז מען זוכה צו ווערן נאנט צום אייבערשטן, עיין שם; דעריבער דארפן מיר זיך פרייען אז עס קומט אזא הייליגע יום טוב פסח און מיר גייען זוכה זיין צו עסן די הייליגע מצוות און אודאי באצאלן געלט פאר די מצוה אז מיר זאלן זוכה זיין צו ווערן נאנט צום אייבערשטן.

דער הייליגער רבי האט אמאל בשעת'ן האלטן די מצה אום פסח זיך אנגערופן: "ווען מ'האלט די מצה אין דער האנט, האלט מען גאט אין דער האנט"; ווייל מצה איז א שטיק געטליכקייט און דאס ברענגט אריין אמונה אינעם מענטש.

עס שטייט אין זוהר הקדוש (פרשת בא, מא.) אז מצה ווערט אנגערופן: "מֵיכְלָא דִּמְהֵימְנוּתָא", אן עסן פון אמונה; ווייל דורך מצה ווערט געשטארקט די אמונה. ווידער אויף א צווייטע פלאץ (פרשת תצוה, קפג:) רופט עס דער זוהר אן: "מֵיכְלָא דְּאַסְוָותָא", אן עסן פון רפואה; אז מצה היילט אויס דעם מענטש. זאגט מוהרא"ש אז מיטן רבינ'ס ווערטער איז עס איין זאך, ווייל דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ה): "כִּי יֵשׁ סוֹבְלֵי חֳלָאִים, שֶׁיֵּשׁ לָהֶם מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת, וְהֵם סוֹבְלִים הֶחֳלָאִים רַק בִּשְׁבִיל נְפִילַת הָאֱמוּנָה", עס זענען דא זייער אסאך מענטשן וואס האבן מחלות און זיי ליידן דאס נאר ווייל זיי האבן נישט קיין אמונה; קומט אויס ווען מען עסט מצה און עס ווערט געשטארקט די אמונה ווערט מען אויסגעהיילט.

ווען א מענטש איז לא עלינו נישט געזונט און ער גייט זיך היילן ביי א גרויסער דאקטער, דער דאקטער זאגט אים: "איך האב פאר דיר נאר איין רפואה, דאס וועט דיר גענצליך אויסהיילן, אבער די מעדעצין קאסט אסאך געלט", וואלט א מענטש זיכער אוועק געגעבן אלעס אויף דער וועלט אבי ער זאל לעבן, אזוי ווי רש"י זאגט (איוב ב, ד): "כֵּן דֶרֶך בְּנֵי אָדָם; כְּשֶׁרוֹאֶה הַחֶרֶב בָּאָה עַל רֹאשׁוֹ, מֵגִין בִּזְרוֹעוֹ לְפָנָיו, וְכָל שֶׁכֵּן כָּל אַשֶׁר לְאִישׁ בְּמָמוֹן - יִתֵּן"; איז דאך זיכער אז ווען עס קומט צו קויפן די הייליגע מצה וואס דאס היילט אונז אויס ברוחניות און עס ברענגט אונז נאנט צום אייבערשטן, דארף מען זיכער קויפן מצה ביד רחבה און נישט קארגן וכו'.

דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט האבן גרויס שפע, זאלסט קענען אויפנעמען דעם יום טוב מיט שמחה און מיר זאלן זוכה זיין צו עסן נאך היי יאר דעם קרבן פסח מיט משיח צדקינו, אמן.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויקהל פקודי, י"ח אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז מען זאל זוכה זיין צו זיין שטענדיג פרייליך; ווען א מענטש איז פרייליך פארברענט ער אלע קליפות און זיי קענען נישט האבן קיין שליטה אויף אים, ווייל די גאנצע זאך פונעם ס"מ איז עצבות און מרה שחורה, וויינען און קלאגן, מה שאין כן ביים אייבערשטן שטייט (דברי הימים-א טז, כז): "עֹז וְחֶדְוָה בִּמְקֹמוֹ", עס הערשט א שמחה; אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת ל:): "אֵין הַשְׁכִינָה שׁוֹרָה אֶלָּא מִתּוֹךְ שִׂמְחָה", דער אייבערשטער רוהט נישט ביי איינעם וואס איז טרויעריג, נאר ביי א מענטש וואס איז פרייליך; ווען א מענטש איז פרייליך איז ער ביי די קדושה און אזוי אויך פארקערט, ווען א מענטש איז בעצבות איז ער ביי די טומאה. דאס איז די וועג ווי אזוי א מענטש קען זיך מעסטן וואו ער האלט אויף דער וועלט.

דערפאר דארף מען זייער אסאך בעטן דעם אייבערשטן אויף שמחה, ווייל דאס איז דער שליסל צו אלע מדריגות און צו אלע הייליגקייטן. ווען א מענטש דינט דעם אייבערשטן מיט שמחה, היט אים דער אייבערשטער אפ פון אלע שלעכטס און דאס איז א שמירה אויף פגם הברית, אזוי ווי עס שטייט (תהילים קד, לד-לה): "אָנֹכִי אֶשְׂמַח בַּה', יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ, וּרְשָׁעִים עוֹד אֵינָם", ווען איך פריי זיך מיטן אייבערשטן איז: יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ – איז מער נישט דא קיין עבירות (עיין ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קסט).

בפרט ווען מיר גרייטן זיך צו דעם גרויסן יום טוב פסח ווען מען איז זוכה ארויס צו גיין פון די טומאה, ווייל פסח גייט דאך יעדער איד ארויס פון גלות מצרים אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים קטז:): "חַיָּב אָדָם לִרְאוֹת אֶת עַצְמוֹ כְאִלּוּ הוּא יָצָא מִמִּצְרַיִם", דארף מען נאכמער מתפלל זיין אויף שמחה, ווייל אין די זעלבע צייט קומט דער יצר הרע און זוכט ווי אזוי ער קען אויפרעגן דעם איד, ווי אזוי ער קען אים אוועק גנב'נען זיינע מדריגות און זיינע קדושות, ער זוכט ווי אזוי ער קען מאכן אז דער טאטע זאל זיך אויפרעגן אויף די קינדער, אדער מאן און ווייב זאלן זיך צעאנפערן וכו'.

דערפאר דארף מען האבן ישוב הדעת און געדענקען נישט צו שרייען און זיך אויפרעגן אויף די שטוב; מענטשן מיינען אז 'שטויב איז חמץ און קינדער זענען די קרבן פסח. מוהרא"ש פלעגט זאגן: "מען דארף געדענקען ווען מען מאכט פסח'דיג אז שטויב איז נישט קיין חמץ און קינדער זענען נישט קיין קרבן פסח", אזוי אויך דארף מען געדענקען אז א משהו כעס איז מדאורייתא און א משהו עצבות איז חמץ גמור - אויף דעם העלפט נישט קיין ביטול א גאנץ יאר.

מען דארף זיך פרייען מיט די מצוות בפשיטות, ווייל דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב, סימן יב): "וְעִקָּר הַיַּהֲדוּת הוּא רַק לֵילֵך בִּתְמִימוּת וּבִפְשִׁיטוּת, בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת", דער עיקר אידישקייט איז ווען מען פירט זיך פשוט אן קיין חכמות.

דער רבי איז געווען זייער שטארק קעגן חומרות (עיין שיחות הר"ן, סימן רלה) ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עבודה זרה ג.): "אֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא בָּא בִּטְרוּנְיָא עִם בְּרִיּוֹתָיו", נאך זאגן חז"ל (ברכות כה.): "לֹא נִתְּנָה תּוֹרָה לְמַלְאֲכֵי הַשָּׁרֵת", דער אייבערשטער האט נישט געגעבן די תורה פאר מלאכים נאר פאר אונז מענטשן לויט דעם וועג ווי אזוי מיר קענען דאס מקיים זיין; דאס איז לגבי סתם חומרות, אבער אפילו אויף דאס וואס שטייט פון די פריערדיגע (עיין בספר חרדים, פרק סא) אז יעדער איד זאל נעמען א מצוה וואס אין דעם וועט ער זייער מקפיד זיין און מחמיר זיין מיט אלע הידורים וכו', אזוי ווי מען זעט אין די גמרא (שבת קיח:): "אָבִיךָ בְּמַאי זָהִיר טְפֵי' וְכוּ'", מיט דעם אלעם זאגט דער רבי אז מען מיינט נישט צו זאגן אז דער מענטש זאל אריינלייגן אין די מצוה חומרות פון שטות, שגעון און מרה שחורה, מען מיינט נאר צו זאגן אז ער זאל נעמען איין מצוה וואס אין דעם מצוה זאל ער מדקדק זיין אן קיין נארישע חומרות. הלוואי זאלן מיר זוכה זיין צו מקיים זיין אלעס וואס דער אייבערשטער זאגט אין די תורה בפשיטות, ווייל דער עיקר אידישקייט איז תמימות ופשיטות, מען זאל זיך פרייען מיט די תורה ומצוות; עיין שם.

אפילו לגבי חומרות אום פסח האט דער רבי נישט געהאלטן אז מען זאל מקפיד זיין מיט חומרות וואס ברענגט מרה שחורה; דער רבי האט דערציילט אז ווען ער איז געווען יונג און ער האט נאכנישט געוואוסט דאס שעדליכקייט פון חומרות וכו' איז ער אויך אריין געפאלן אין דעם. ווען עס איז געקומען דער יום טוב פסח האט ער נישט געוואוסט וואס צו טון; יעדעס מאל איז אים אריינגעקומען נאך און נאך חומרות, ביז איין מאל האט ער געטראכט צו זיך: 'וואס טוט מען צו האבן ריינע וואסער אויף פסח, ווי אזוי קען איך אכטונג געבן צו האבן ריינע וואסער אויף פסח אן קיין חשש חמץ?' דעמאלט איז געווען די סדר אז מען פלעגט אנשעפן וואסער פאר גאנץ פסח, אבער דער רבי האט געטראכט אז דאס איז נישט אזוי אויסגעהאלטן ווייל מען קען נישט אפהיטן די וואסער פאר דעם גאנצן יום טוב אז עס זאל נישט צו קומען צו דעם קיין משהו חמץ, ביז דער רבי האט געטראכט אז דאס בעסטע וואסער וואלט ווען געווען "קוואל וואסער", ווייל א קוואל האלט דאך אין איין קוועלן פרישע וואסער כסדר אן קיין שום חשש חמץ. אבער דארט וואו דער רבי האט געוואוינט איז נישט געווען קיין קוואל וואסער, האט ער געטראכט אוועק צו פארן מיט די משפחה אויף יום טוב צו א פלאץ וואו עס איז דא א קוואל, אזוי שטארק זענען געווען זיינע חומרות אויף פסח; האט דער רבי אויסגעפירט: "אבער ברוך השם אז היינט דארף איך נישט קיין חומרות, היינט ווייס איך אז דער אייבערשטער האט געגעבן די תורה פאר מענטשן און נישט פאר מלאכים, היינט פריי איך זיך מיט די מצוות אליינס".

אז מיר שטייען יעצט פאר אזא הייליגע יום טוב דארפן מיר אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז מיר זאלן זיך פרייען מיט די מצוות, אזוי ווי דער הייליגער אריז"ל האט געזאגט (עיין הקדמת ספר חרדים) אז ער איז צוגעקומען צו אלע זיינע מדריגות נאר צוליב דעם וואס ער האט זיך געפריידט מיט די מצוות פונעם אייבערשטן, אפילו מען זאל אים געבן די גאנצע געלט פון דער וועלט וואלט ער נישט אוועק געגעבן קיין שום מצוה.

אז א איד פריידט זיך מיט די מצוות איז א סימן אז ער האט א ריינע אמונה און ער האט נישט קיין קשיות אויפן אייבערשטן, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות שמחה א) "כְּשֶׁאָדָם עוֹשֶׂה מִצְוָה בְּשִׂמְחָה, זֶה סִימָן שֶׁלִּבּוֹ שָׁלֵם לֵאלֹקָיו", ווען א מענטש פריידט זיך מיט די מצוות וואס ער טוט, איז א סימן אז דער מענטש איז אן ערליכער איד.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ה' פרשת תזריע, ד' ניסן, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער הייליגער אריז"ל זאגט (הובא בבאר היטב אורח חיים סימן תמז, סעיף קטן א): "הַנִזְהָר מִמַּשֶּׁהוּ חָמֵץ מוּבְטָח שֶׁלֹא יֶחֱטָא כָּל הַשָּׁנָה", ווער עס איז נזהר פון א משהו חמץ אום פסח, וועט א גאנץ יאר נישט זינדיגן; פרעגן אלע, ווי קען זיין אז מען עסט נישט קיין משהו חמץ אין פסח יעדער איינער איז געווארענט אין א משהו חמץ, און מען פאלט יא אראפ אין עבירות?

מוהרא"ש זאגט פשט, דער אריז"ל זאגט אז ווער עס איז נזהר פון א משהו חמץ אום פסח 'און ער פרייט זיך און האט חיות פון דעם אז ער עסט נישט קיין חמץ' - אויף דעם זאגט דער אריז"ל אז דער מענטש וועט א גאנץ יאר זיין אפגעהיטן פון עבירות, די שמחה פון די מצוה וועט אים היטן.

בעט איך דיר זייער, דער עיקר זאלסטו אריינלייגן חומרות אין די נקודה, טו אלעס אין דער וועלט צו זיין פרייליך, זיי א מחמיר אין שמחה, גיי לחומרא, דאס מיינט אפילו על פי שכל קומט נישט יעצט צו זיין פרייליך - זאלסט מחמיר זיין און יא זיין פרייליך.

געב אכטונג אויף דיין שלום בית מער ווי אויף אלעס אין דער וועלט. דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט: "שלום בית איז זייער זייער וויכטיג, נאר מיט שלום בית האט מען ריינע מוחין". רבי נתן האט דערציילט, ווען ער איז מקורב געווארן צום רבי'ן און ער האט נישט געהאט קיין געלט צו קענען פארן צום רבי'ן, האבן אים חברים צוגערעדט ער זאל פארקויפן זיין ווייב'ס טיכל. דאס איז געווען ווערד אסאך געלט, עס האט געהאט אריינגענייט אין זיך שיינע טייערע שטיינער וכו', אזוי וועט ער האבן געלט צו פארן צום רבי'ן. אבער רבי נתן האט פארשטאנען אז אויב ער וועט דאס טון - וועט דאס ערגער מאכן די מצב אין שטוב און ער האט נישט צוגעהערט צו די חבירים. שפעטער פלעגט רבי נתן דאנקען דעם אייבערשטן אויף דעם וואס ער האט נישט געפאלגט די חבירים, ער האט נישט וויי געטון זיין ווייב; ער האט געזאגט: "וואלט איך ווען פארקויפט איר טיכל וואלט געווען נאכדעם א גט - וואלט איך נישט געקענט מקבל זיין פון רבי'ן"; ווייל דעם רבינ'ס ליכטיגקייט קען מען נאר מקבל זיין מיט א ריינעם מח, מיט א הייליגע מח, און דאס גייט נאר אז מען איז אן אדם השלם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שמיני, כ"ד אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זיי נישט ברוגז וואס איך גיי דיר זאגן, דאס וואס דו זאגסט אז דיין ווייב איז נאכגעלאזט - דאס איז דיין פראבלעם; וואלסטו איר אויפגעבויט, געגעבן גוטע ווערטער און געמוטיגט - וואלט זי נישט געווען נאכגעלאזט.

די ווייב איז א שפיגעלע פונעם מאן, ווי אזוי דער מאן קוקט אויף זיין ווייב - אזוי איז זי; קוקט ער אויף איר ווי א נעבעך, ווי א נאכגעלאזטע - ווערט זי א נאכגעלאזטע, א נעבעך, האט דער מאן שכל, ער קוקט גוט אויף איר, ער געבט איר גוטע ווערטער, ער לויבט איר מיט די שענסטע לויב ווערטער - ווערט זי אויפגעבויט און פרייליך, ווייל אויפן מאן ליגט דער חיוב פרייליך צו מאכן די ווייב. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ראש השנה ו:): "אשה בעלה משמחה", דער מאן דארף פרייליך מאכן די ווייב, אויפבויען די ווייב, ארויסנעמען פון מוחין דקטנות צו מוחין דגדלות.

הער אויס די עצה פון מוהרא"ש וועסטו זען ווי וואונדער וועט פאסירן, דו זאלסט איר געבן נאר גוטע ווערטער, און מיט חכמה זאלסטו איר זאגן ווי שטארק עס מיינט פאר דיר ווען זי גייט מיט א קייטל, מיט א ברעיסלעט, מיט א שיינע זייגער, און אז זי וועט פון גרויס יאוש צוריק זאגן: "האסט מיך נישט ליב", זאלסטו זאגן: "אודאי האב איך דיך ליב, און נאר ווייל איך האב דיך ליב איז מיר חשוב אז דו גייסט מיט א צירונג", און אז זי וועט עס נישט אננעמען - זאלסטו נישט ווערן אויס מענטש, נאר נאך א טאג צוויי נאכאמאל זאגן ווי סאך עס מיינט פאר דיר, און ווי גוט דו וועסט זיך שפירן אז זי וועט גיין מיט צירונג וכו', וועסטו זען אז זי וועט זיך צאמנעמען און זיך אהערשטעלן פאר דיר.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין כב:): "ואינה כורתת ברית אלא למי שעשאה כלי", די ווייב ווערט איינס מיטן מאן וואס מאכט איר א כלי; מוהרא"ש טייטשט אויס די גמרא, דאס מיינט צו זאגן א מאן וואס בויט אויף די ווייב, ער געבט איר גוטע ווערטער, און מיט סבלנות לערנט ער איר ווי אזוי זיך אנצוטון, און ווי זיך אהערצושטעלן; ווערט זי א כלי, אויפגעבויט מיט אלע מעלות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת אחרי קדושים, ד' אייר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מוהרא"ש זאגט בשם צדיקים, מען רופט די נאכט פון פסח 'ליל הסדר' ווייל: "ווי אזוי מען פירט זיך אויף די נאכט פון פסח - אזוי וועט מען זיך פירן א גאנץ יאר".

דאס מיינט מען צו זאגן, אויב דער מענטש רעגט זיך נישט אויף, ער זיצט ביים סדר מיט א שמחה, ער איז פרייליך, ער ווערט נישט אין כעס אויף די ווייב און קינדער, אפילו זאכן גייען נישט ווי אזוי ער וויל בלייבט ער ווייטער מיט א דביקות אינעם אייבערשטן - וועט דאס אים געבן כח פאר די גאנצע יאר צו זיין פרייליך און ערליך.

מען מיינט נישט צו זאגן אויף וואס פאר א שטיל מען זיצט פסח ביינאכט - וועט מען זיצן א גאנץ יאר, און אויב מען זיצט אויף א טייערע היסב בעט ביים ליל הסדר - וועט מען א גאנץ יאר זיצן אויף א שטיל, און אז מען זיצט אויף צעבראכענעם בענקל וועט מען א גאנץ יאר האבן א צעבראכענעם בענקל; מען רעדט פונעם מצב רוח פונעם מענטש. אז מען איז פרייליך, מען איז מרוצה ווי אזוי דער אייבערשטער מאכט - וועט דאס אים העלפן אויף א גאנץ יאר.

אז דו ביסט אריבער אזא מעשה, צו זיצן פסח אין שפיטאל. עס איז געקומען אומגעראכטן; דו האסט זיך געגרייט צו האבן א שיינעם יום טוב, און אזוי פלוצלונג ביסטו געלאפן מיט דיין ווייב אין שפיטאל, האסט זיך נישט פארלוירן, האסט געמאכט א סדר אין שפיטאל נעבן דיין ווייב'ס בעט - איז דאס פאר דיר א גוטע סימן, אז וואס עס וועט נאר אריבערגיין די יאר - וועסטו בלייבן מיט די הייליגע אמונה.

ווייסט אודאי די באקאנטע מעשה, איינער פון די תלמידים פון הייליגן חוזה פון לובלין זכותו יגן עלינו איז געווען אונטערוועגנס צו זיין ביי זיין רבי אויף פסח, און עס האט פאסירט אז די וואגן האט זיך צעבראכן און ער איז געבליבן שטעקן אויף יום טוב פסח אונטערוועגנס, אין א דארף ביי א פויער.

דער תלמיד איז געווען זייער צעבראכן, ער האט נישט געקענט אראפשלינגען וואס מיט אים האט פאסירט; דא גרייט ער זיך אזוי לאנג צו קומען צו זיין הייליגן רבי'ן אויף יום טוב און דא איז ער אנגעקומען אין א פארווארפענעם פלאץ, ביי א כפרי אין שטוב. ער האט נישט געהאט בכלל קיין מוחין, ער האט געמאכט דעם סדר זייער פשוט, ער האט געזאגט די הגדה, געגעסן די מצה און געטרינקען די פיר כוסות, ער האט אלעס געטון אן קיין כוונות, אן קיין מעשיות, ער האט געטון רצון השם און געגאנגען שלאפן.

קומענדיגן טאג האט ער שוין צוריק באקומען זיינע מוחין, ער האט געטראכט 'אז איך בין דא אנגעקומען איז דאס זיכער נאר לטובה'. ער האט אפגעראכטן דעם צווייטן סדר מיט אלע כוונות, מיט אלע מעשיות, ער האט זיך געשפירט ווי ער איז אין די לופט.

ווען ער איז געקומען צום הייליגן חוזה זכותו יגן עלינו, פרעגט אים דער חוזה: "וואו האסטו געפראוועט דעם ערשטן סדר נאכט? דו האסט ליכטיג געמאכט אלע וועלטן, דיין הגדה האט געשיינט אויף די גאנצע וועלט, זאג מיר וואו ביסטו געווען?" דער תלמיד טראכט צו זיך: 'מן הסתם מיינט דער רבי צו פרעגן וואו איך בין געווען די צווייטע סדר נאכט', דער תלמיד האט גארנישט געדענקט פון די ערשטע ליל הסדר, נאר ווי ער שטיקט זיך פון וויינען און פון זיין צעבראכענעם מוט. ער האט פרובירט פאררעכטן דעם הייליגן חוזה, אבער דער הייליגער צדיק זאגט אים: "נישט דעם צווייטן סדר, ביי דיין צווייטע סדר איז געווען אין הימל טונקל פון דיר, איך פרעג וואו דו ביסט געווען דעם ערשטן סדר?" ער האט נישט געוויסט וואס צו ענטפערן.

זאגט אים דער הייליגער צדיק: "איך וועל דיר מגלה זיין א סוד, אין הימל איז א לב נשבר זייער חשוב, ווער רעדט נאך ווען א מענטש שפירט ביי זיך אז ער איז גארנישט ווערד, דיקא דעמאלט שיינט דער איד אין אלע וועלטן. ביים ערשטן סדר ביסטו געווען צעבראכן און דו האסט געטון רצון השם, האסט געמאכט דעם סדר, פון דעם איז ליכטיג געווארן אלע וועלטן".

דאס זאג איך דיר, דו זארגסט וואס גייט זיין מיט דיר א גאנץ יאר אז דער סדר איז געווען אזוי פראסט, אזוי גארנישט, אזוי נעבעכדיג; דו פרעגסט וואס דו קענסט טון? זאג איך דיר, דיקא דער ליל הסדר ווי דו ביסט געזיצן אין שפיטאל נעבן דיין ווייב'ס בעט - האט געשיינט אין אלע וועלטן, ווייל ווען א איד טוט דעם ווילן פונעם אייבערשטן, אפילו אין די מינוטן ווען עס גייט אים פארקערט - דאס איז זייער חשוב.

שטארק זיך, בוי דיין שטוב מיט דיין ווייב, לאז זיך נישט צעברעכן פון קיינעם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש בארא פארק

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מיר פירן זיך צו זאגן "הודו" ביי תפילת מנחה ערב פסח, סיי די ערשטע טעג און סיי די צווייטע טעג. (ביי מנחה ערב שמיני עצרת זאגן מיר נישט הודו).

מען דארף נישט ווארטן צו דאווענען תפילת ערבית אויף זמן רבינו תם, און אזוי אויך דארף מען נישט ווארטן צו ציילן ספירה אויף זמן רבינו תם.

מיר זאגן די יוצרות דעם צווייטן טאג פסח ביי הויכע שמונה עשרה, אויסער דעם פיוט "שור אשר מאז", דאס לאזן מיר אויס, אויך דעם לאנגן פיוט פאר קדושה "בעשר מכות" - לאזן מיר אויס.

מיר זאגן נישט "הודו" ביי מנחה ערב שבת חול המועד, אזוי אויך ווען שבת געפאלט אסרו חג זאגט מען נישט "הודו" ביי מנחה.

מען זאגט נישט דעם שטיקל זוהר "כגוונא" - שבת חול המועד.

מיר פירן זיך צו דוכענען שבת חול המועד.

מיטל נאכט איז א צייט וואס מען יאגט זיך נישט און מען איז אויסגערוט, איז כדאי צו רעדן דבורי התחזקות.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

עס איז זייער א גרויסע מצוה צו העלפן טאטע און מאמע, איז אודאי זאלסטו זיי העלפן; פריי זיך אז דו קענסט טון די מצוה פון כיבוד אב ואם.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין לא:) דער הייליגער רב יוסף איז געווען בלינד, ער האט נישט געזען ווען זיין מאמע קומט אריין, ער האט אבער זייער גוט געהערט, און ווען ער האט געהערט די קול פון די פיסטריט פון זיין מאמע פלעגט ער זאגן: "לאמיר זיך אויפשטעלן פאר די שכינה".

יעצט ווען דו האסט חתונה געהאט, דו האסט נאכנישט קיין קינדער, ביי דיר איז נישטא קיין סאך וואס צו טון אריינצוברענגען דעם יום טוב פסח - זאלסטו גיין צו דיינע עלטערן און זיי העלפן אריינברענגען דעם יום טוב פסח - מיט גרויס שמחה, אפילו עס קומט דיר אן שווער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת תרומה, א' דראש חודש אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

בארג געלט אז דיין ווייב זאל האבן א קלייד, און גיי נאך געלט; עס איז נישט קיין בזיון צו גיין נאך געלט, זיין שולדיג חובות - דאס איז די גרעסטע בזיון.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת בשלח, כ"ד שובבי"ם, י' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש עצתו אמונה קרית ברסלב ליבערטי

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מיר פירן זיך צאמצוקומען שביעי של פסח ביינאכט זאגן שירה אינאיינעם, אבער נישט שבת שירה.

מען קען זיך אלץ צאמקומען רעדן פון רבי'ן, פון רבי נתן און מוהרא"ש, ווייל ווען מען רעדט פון רבי'ן ווערט מען ניי געבוירן, מען ווערט פול מיט הרהורי תשובה וכו'.

איך ווייס אבער נישט אויב די וואך איז געאייגנט דאס צו טון, ווייל ווי זיי זאגן פאראויס דארף צו זיין זייער קאלט פרייטאג צו נאכטס.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת אחרי ב', כ"ז ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער מנהג איז, דער ערשטער שבת נאך פסח מאכט מען אויף די חלה א שליסל, מען מאכט מיט די טייג א שליסל אויבן אויף די חלה צו ווייזן און געדענקען אז די שליסל פון פרנסה ליגט אינעם אייבערשטנ'ס האנט.

אזוי זאגן די הייליגע חכמים (תענית ב.): "מַפְתֵּחַ שֶׁל פַּרְנָסָה הִיא בְּיַד הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", די שליסל פון פרנסה איז אינעם באשעפער'ס האנט; א שאד צו זארגן פאר פרנסה, א שאד זיך איבערארבעטן, דער אייבערשטער איז דער זן ומפרנס לכל. מען דארף טון פאר פרנסה, די הייליגע חכמים זאגן (ספרי דברים טו, קנח) אויפ'ן פסוק (מלשון הכתוב דברים טו, יח): "'וּבֵרַכְתִּיךָ בְּכָל אֲשֶׁר תַּעֲשֶׂה', יָכוֹל יְהִי יוֹשֵׁב וּבָטֵל, תַּלְמוּד לוֹמַר בְּכָל אֲשֶׁר תַּעֲשֶׂה"; אבער דאס מיינט נישט אז מען זאל זארגן און זיך איבערארבעטן.

מאך א שיינע גרויסע שליסל אויף די לענג פון די חלה, געב א שטיקל שליסל פאר יעדן אין די משפחה און דערצייל זיי: "דער שליסל פון פרנסה, פון הצלחה - ליגט אין דעם אייבערשטנ'ס האנט".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג', ב' דחול המועד, י"ח ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אז דיינע קינדער דערציילן דיר אז זייער מאמע געבט זיי צו עסן קטניות אום פסח - זאלסטו זיי זאגן זיי זאלן פרובירן נישט צו עסן קטניות.

איך ווייס נישט ווי שטארק זיי זענען, זיי זענען נאך קליינע קינדער; דו לערן זיי אויס אלעס ווי אזוי א איד דארף זיך פירן. געב זיי צו פארשטיין אז אשכנזי'שע אידן וואס גייען נאך דעם רמ"א - עסן נישט קיין קטניות, זאג זיי אז זיי זאלן פרובירן צו עסן מצה, פיש און פלייש, און נישט עסן רייז, קארן, באנדלעך וכו'.

דער עיקר זאלסטו אריינלייגן אין זיי א חיות אין מצוות; טאנץ מיט זיי, זינג מיט זיי און שמועס מיט זיי, און אויך פארלאנג פון זיי דאווענען, לערנען און יראת שמים - וועסטו זען אסאך נחת פון זיי.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת אחרי א', י' ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

חס ושלום, זאג אים נישט קיין ווארט.

א כשר'ן פרייליכן יום טוב.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת מצורע, ג' ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

אז מען האט ערליכע עלטערן וואס היטן תורה ומצוות, ווען מען גייט צו זיי - נעמט מען נישט מיט די אייגענע חומרות. אין שטוב קען מען זיך פירן מיט שיינע מנהגים און חומרות, אבער ווען מען גייט צו ערליכע עלטערן שומרי תורה ומצוות - דארף מען געדענקען די מצוה פון כיבוד אב ואם, נישטא קיין שום אנדערע מנהג, קיין שום אנדערע חומרא, נאר די איין מצוה פון כבד את אביך ואת אמך.

מוהרא"ש האט דערציילט, דער הייליגער שר שלום פון בעלזא זכותו יגן עלינו האט געגעסן זופ אום פסח אינאיינעם מיט זיין אלטע מאמע, זיי האבן געגעסן פון איין טעלער. אמאל האט פאסירט, די מאמע האט פארגעסן אז מען בראקט נישט און זי האט אריינגעלייגט שטיקלעך מצה אין טעלער, און צו אלעמענ'ס וואונדער האט דער הייליגער צדיק ווייטער געגעסן פון די זופ, ער האט אוועקגעריקט די שטיקלעך מצה צו איר זייט און ער האט ווייטער געעגעסן די זופ, נאכדעם האט דער צדיק געזאגט: "נישט בראקן איז א חומרא און וויי טון די מאמע, מזלזל זיין אין מצות כיבוד אם - איז א דאורייתא, א חומרא קען נישט אוועקשטופן א דאורייתא".

דערפאר ווען איר גייט צו אייערע עלטערן - זאלט איר זייער אכטונג געבן צו מכבד זיין די עלטערן; אין דעם דארף ליגן דער גאנצער קאפ, 'ווי נאך קען מען מכבד זיין טאטע מאמע'.

בנוגע רעדן און שמועסן וכו'; ביי די עלטערן אין שטוב איז מען א חלק פון די שטוב, ווי אזוי די עלטערן פירן זיך - אזוי פירט מען זיך.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת תזריע, כ"ו אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער רבי איז געווען זייער קעגן חומרות (עיין שיחות הר"ן, סימן רלה), אפילו לגבי חומרות אום פסח - האט דער רבי נישט געהאלטן מען זאל מקפיד זיין מיט חומרות וואס ברענגט מרה שחורה.

דער רבי האט דערציילט: "ווען איך בין געווען יונג און איך האב דעמאלט נישט געוויסט דאס שעדליכקייט פון חומרות וכו' - בין איך אויך אריינגעפאלן אין דעם טעות, ווען עס איז געקומען דער יום טוב פסח בין איך געווארן פארלוירן, איך האב נישט געוויסט וואס צו טון; יעדעס מאל איז מיר בייגעפאלן נאך חומרות, ביז איין מאל האב איך געטראכט 'וואס טוט מען צו האבן ריינע וואסער אויף פסח? ווי אזוי קען איך אכטונג געבן צו האבן ריינע וואסער אויף פסח אן קיין חשש חמץ?'" דעמאלט איז געווען די סדר אז מען פלעגט אנשעפן וואסער פאר גאנץ פסח, דער רבי האט געטראכט אז דאס איז נישט קיין עצה, ווייל מען קען נישט אפהיטן די וואסער דורכאויס גאנץ יום טוב עס זאל נישט צוקומען צו דעם קיין משהו חמץ, "האב איך געטראכט 'די בעסטע וואסער וואלט ווען געווען קוואל וואסער', ווייל א קוואל האלט דאך אין איין קוועלן פרישע וואסער כסדר אן קיין שום חשש חמץ", אבער דארט וואו דער רבי האט געוואוינט איז נישט געווען קיין קוואל וואסער, האט ער געטראכט אוועק צו פארן מיט די משפחה אויף יום טוב צו א פלאץ וואו עס איז דא א קוואל, אזוי שטארק זענען געווען זיינע חומרות אויף פסח; האט דער רבי אויסגעפירט: "אבער ברוך השם אז היינט דארף איך נישט קיין חומרות, היינט ווייס איך אז דער אייבערשטער האט געגעבן די תורה פאר מענטשן און נישט פאר מלאכים, היינט פריי איך זיך מיט די מצוות אליינס".

מיט דעם אלעם פלעגט מוהרא"ש זאגן מען זאל אכטונג געבן פסח נישט אהיים צו ברענגען די נאכגעמאכטע זאכן פון חמץ. דער רבי האט טאקע נישט געוואלט מיר זאלן האבן חומרות, אבער מען דארף וויסן מען זאל נישט עסן פסח "פיצה", אפילו עס איז געמאכט כשר לפסח. אויך זענען מיר מקפיד אויף בראקן, מיר בראקן נישט פסח נאר אחרון של פסח, אויך זאל מען אכטונג געבן אפצושיילן די ירקות און פירות.

מילכיגס קענסטו עסן; צום ביישפיל מילך, קעז וכדומה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת שמיני-א, י"א ניסן, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ישראל נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו ביסט זיך מחזק מיטן הייליגן רבי'ן. דער רבי לערנט אונז אז מיר זאלן שטענדיג זוכן דאס גוטס; אפילו ווען עס גייט אריבער שוועריקייטן אויפן מענטש זאל מען אויפזוכן דעם אייבערשטן אינעם שוועריקייט, מען זאל זוכן די חסדים וואס דער אייבערשטער טוט מיטן מענטש און מען זאל אים דאנקען און לויבן דערויף.

דער רבי האט אונז געגעבן א וועג פון טראכטן; אז א מענטש זאל זיך צוגעוואוינען צו קוקן אויף די ניסים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אים, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קצה): דוד המלך האט שטענדיג געזוכט עפעס גוטס אויף וואס ער קען דאנקען דעם אייבערשטן, אפילו ווען דער אייבערשטער האט געברענגט אויף אים שלעכטס, האט ער געזוכט אין די שלעכטס עפעס גוטס. אזוי ווי דוד המלך דאנקט דעם אייבערשטן (תהלים ד, ב): "בַּצָּר הִרְחַבְתָּ לִּי", רבונו של עולם איך דאנק דיר אויף דעם וואס אין די צרה האסטו מיר ברייט געמאכט.

בנוגע וואס דו פרעגסט ווי אזוי דו קענסט האבן א געשמאקע יום טוב; נוץ דעם רבינ'ס עצה פון התבודדות. בעט דעם אייבערשטן אז דו זאלסט האבן א פרייליכע יום טוב, בעט אים דו זאלסט שטענדיג זיין פרייליך, עס זאל דיר גארנישט באדערן און עס זאל דיר גארנישט אנגיין. ווען א מענטש איז פרייליך און ער הערט נישט אויף דאנקען דעם אייבערשטן אויף יעדע פרט וואס דער אייבערשטער געבט אים פאלן ממילא אוועק אלע פראבלעמען און אלע ווייטאגן וכו'.

פון איין זייט איז דיר זייער שווער צו מקיים זיין מצות כיבוד אב ואם וכו', אבער פון דער אנדערע זייט איז די שכר זייער גרויס, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, כג): "לְפוּם צַעֲרָא אַגְרָא", ווי שווערער עס קומט אן צו מקיים זיין א מצוה אלץ מער שכר באקומט מען, בפרט די מצוה פון כיבוד אב ואם וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פאה א, א): "אֵלּוּ דְבָרִים שֶׁאָדָם אוֹכֵל פֵּרוֹתֵיהֶם בָּעוֹלָם הַזֶּה, וְהַקֶּרֶן קַיֶּמֶת לוֹ לָעוֹלָם הַבָּא; כִּבּוּד אָב וָאֵם", אויף כיבוד אב ואם באצאלט דער אייבערשטער שכר נישט נאר אויף יענע וועלט, נאר אויך אויף דער וועלט; אז דו וועסט מכבד זיין דיינע עלטערן וועסטו זען נחת ביי דיינע קינדער. נאך אביסל וועסטו טרעפן דיין שידוך און ווי אזוי דו האסט זיך אויפגעפירט צו דיינע עלטערן וועסטו צוריק באקומען מיט פראצענט פון דיינע קינדער.

דו שרייבסט מיר: "איך האב נאך אין מיין לעבן נישט געהאט קיין איין פרייליכע פסח"; וויל איך דיר זאגן אז דאס איז דיין אייגענע פראבלעם, דאס האט גארנישט צו טון מיט דיינע עלטערן, דו דארפסט ארבעטן אויף דיר אליינס אז דו זאלסט זיין פרייליך. כל זמן דו וועסט באשולדיגן דיינע עלטערן וכו' וועסטו גארנישט האבן דערפון, נאר שברון לב און עגמת נפש; עס איז זייער גרינג אוועק צו מאכן עלטערן און לייגן די גאנצע מיסט אויף זיי אבער דאס וועט דיר גארנישט העלפן אין לעבן. אז דו וועסט ארבעטן אויף דיינע מידות, צו זיין א זיסער איד, דו זאלסט זיין א פרייליכער איד, דו זאלסט נישט זיין קיין נערוועזער מענטש, שרייען און שלאגן וכו', וועט דיר גוט זיין. עס וועט מקוים ווערן ביי דיר (שופטים יד, יד): "מֵעַז יָצָא מָתוֹק".

דו שרייבסט אז דו שעפסט חיות פון רבי'ן די לעצטע דריי יאר; לערן אביסל ספר "אשר בנחל" וועסטו זען וואס ברסלב איז, מוהרא"ש ברענגט סיפורים פון אנשי שלומינו וואס האבן גארנישט געהאט אין לעבן און זיי זענען שטענדיג געווען פרייליך. איך ווייס נישט צי דו האסט נאך זוכה געווען צו קענען מוהרא"ש וואס איז געווען א לעבעדיגער ביישפיל. מוהרא"ש זכרונו לברכה האט גארנישט געהאט אין לעבן; ווען איך זאג דיר גארנישט געהאט מיין איך טאקע גארנישט, נישט סתם געזאגט, אזוי ווי מען זאגט און מען שרייבט וכו', ער האט גארנישט געהאט אין לעבן און מיט דעם אלעם איז ער שטענדיג געווען פרייליך, שטענדיג ארום געגאנגען מיט א שמייכל און א גאנץ לעבן מחזק געווען אידישע קינדער.

יעצט פרעג איך דיר, דו ביסט א יונגער בחור און נאך אביסל הייבסטו אן דיין לעבן, פארוואס זאלסטו זיין אזוי צעבראכן און שרייבן: "איך האב נאך אין מיין לעבן נישט געהאט קיין איין פרייליכע פסח"? פארוואס? ווייל דיין טאטע האט חומרות, איז וואס? דאס איז א צרה? מאך דיר פרייליך, דאנק דעם אייבערשטן אז דו זיצט ביים סדר טיש מיט טאטע און מאמע! וויפיל אידישע קינדער ליגן נעבעך אין שפיטאל און קענען נישט זיצן אין שטוב ביים סדר, דאנק דעם אייבערשטן אז דו ביסט געזונט און שטארק.

דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט ארויס גיין פון דיין אייגענע מצרים, דיין מצר–ים, דיין קטנות הדעת; זאלסט זוכה זיין צו שפירן דעם אייבערשטן וואס דעמאלט דארף מען שוין גארנישט. ווען א מענטש שפירט אביסל נאנטשאפט צום אייבערשטן איז ער א צופרידענער מענטש, און מיר אלע זאלן שוין זיין זוכה זיין צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.