תוכן השאלה
לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,
א גרויסן יישר כח פאר די ליכטיגע שיעורים וואס זענען ממש מחיה נפשות, אזוי ווי דער ראש ישיבה שליט"א זאגט נאך פון מוהרא"ש זי"ע אז אין געוויסע פלעצער טוט מען זיך אויף אז ביי זיי איז געווען אזא שטופעניש, ממש סכנת נפשות, אבער ביי אונז איז אפשר נישטא די גרויסע שטופעניש, אבער עס איז ממש מחיה נפשות.
זייענדיג א מלמד גייען מיר קומענדיגע יאר ביי אונז אין חדר אנהויבן לערנען "שרשים ושימושים", דאס מיינט אז מען לערנט מיט די קינדער לשון הקודש, צו צעטיילן די ווערטער אין חלקים לויט די שורש, און דערנאך די שימושים בעפאר און דערנאך. למעשה זענען דא וואס קריגן אויף דעם נייעם מהלך און זאגן אז מ'דארף לאזן די קינדער אליין אויפכאפן לשון הקודש פונקט ווי ער כאפט אויף אנדערע זאכן, ער ווערט נאר צומישט פון לערנען די שרשים און דאס ברענגט נאכדעם פראבלעמען.
זייענדיג אן איינגשטעלטער דארף איך דאס ממילא טון, איך האב נישט קיין ווארט אריינצורעדן אין דעם, מיין שאלה איז נאר צי איך זאל אריינלייגן אין דעם כוחות און לייגן א דגוש דערויף, אדער עס טון מער ווי א טעכנישע ארבעט וואס דארף געטון ווערן, און זיך נישט שטעלן אויף דעם.
אויך בין איך נייגעריג אויב אין "היכל הקודש" איז דא דער סארט לימוד מיט די קינדער.
יישר כח
תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת במדבר, ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
מיר לערנען די אלטע וועג ווי אזוי די הייליגע צדיקים האבן אוועקגעשטעלט ווי אזוי צו לערנען מיט הייליגע קינדער, תינוקות של בית רבן שלא טעמו טעם חטא, מיר מאכן נישט קיין שום נייע זאכן.
דו לייג א דגוש אריינצולייגן אין די קינדער אמונה ויראת שמים, אלע אנדערע זאכן איז זייער שיין און זייער וואויל - נאר אז עס איז דא אמונה און יראת שמים, אן אמונה ויראת שמים איז גארנישט דא.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדרים מא.): "דְדָּא בֵּיהּ כּוּלָא בֵּיהּ", דער וואס האט דעת דער האט אלעס, "דְּלֹא דָא בֵּיהּ מַה בֵּיהּ", דער וואס האט נישט קיין דעת - האט גארנישט; וואס איז דעת? אמונה; דער וואס ווייסט אז אלעס איז דער אייבערשטער, דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט, ער פירט די וועלט, ער האט אלעס געטון, ער טוט אלעס און וועט אלעס טון, נישטא גארנישט אויסער אים, אלעס איז נאר א פארשטעלאכץ פון אים - דאס איז דעת; אויב האט מען די פינטעלע דעת - האט מען שוין סיי ווי אלעס.
ווען דו קומסט אין חדר לערנען מיט די קינדער זאל דאס זיין דיין איינציגסטע ציל: אריינלייגן אין זיי אמונה בהשם יתברך, אריינפרעגלען אין זיי יראת שמים, זיי זאלן מורא האבן פונעם אייבערשטן; זאלסט אריינבראקן אין זיי ליב האבן דעם אייבערשטן.
די טאג אין חדר איז איינגעטיילט; דאווענען מיט די קינדער, עסן מיט די קינדער, שרייבן מיט די קינדער, לערנען מיט די קינדער, דערציילן מעשיות פאר זיי, אבער אלעס דארף זיין מיט איין ציל: זיי זאלן וויסן עס איז דא א באשעפער!
אז מען הייסט דיר לערנען שרשים וכו' - זאלסטו דאס טון, אבער דאס איז נישט קיין עיקר. ווער רעדט נאך אז מען וויל לערנען דקדוק מיט קינדער, דאס איז זיכער איבריג. דער רבי זאגט בפירוש (שיחות הר"ן, סימן רלה): "בִּשְׁבִיל זֶה עָזְבוּ הָעוֹלָם חָכְמוֹת הַדִּקְדּוּק וְאֵינָם עוֹסְקִים בּוֹ כְּלָל. כִּי דִּקְדּוּק אֵין צְרִיכִין כְּלָל", די וועלט האט זיך שוין אפגעלאזט פון לערנען דקדוק, ווייל עס פעלט נישט אויס פאר עבודות השם.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.