בעזרת ה' יתברך - א' פרשת דברים, כ"ח תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זייער אסאך וואס האבן א פיינטשאפט צו איידלקייט איז דאס ווייל מען האט זיי פארשעמט אין די יונגע יארן, מען האט געלאכט פון זיי, אדער מען האט זיי אריינגעלייגט די זאך פון צניעות מיט כח, נישט מיט ליבשאפט; ביז עס איז זיי אזוי שלעכט - אז זיי ווילן נאר גיין אנגעטון נישט איידל, נישט שיין; אלעס קומט פון נישט גוט מחנך זיין.

א ווייב קען מען נישט צווינגען, א ווייב קען מען נישט הייסן וואס צו טון; מען קען שיין רעדן, מען קען שמועסן נאכאמאל און נאכאמאל פון די שיינקייט פון גיין אנגעטון שיין און איידל, און מיט אסאך תפילה און אסאך טרערן צום אייבערשטן - ביז עס גייט אריין א רוח טהרה אין איר.

געדענק וואס דער רבי זאגט "מיט גוטנס פועל'ט מען בעסער ווי מיט שלעכטנס"; נאך האט דער רבי געזאגט: "אויב מען זעט מען האט יא געפועל'ט מיט שלעכטן, זאל מען וויסן אז מען וואלט דאס געקענט פועל'ן אסאך גרינגער און שנעלער מיט גוטן".

מיט א ווייב איז נישטא אזא זאך ווי גיין מיט כח, מיט א ווייב דארף מען גיין זייער איידל, זייער ווייך; מיט כח קען מען גארנישט פועל'ן, מיט כח מאכט מען נאר ערגער; בפרט ווען מען וויל פועל'ן א געפיל אין אזעלכע הייקעלע זאכן ווי אנטון די קינדער אידיש און איידל - דארף מען דאס מאכן מיט א זיסקייט און א הייליגקיייט, מען דארף כסדר אויסלויבן און אויסרימען דאס שיינקייט פון אידישע קליידער.

בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג אין אידיש פאר דיר, פאר דיין ווייב און פאר דיינע דורות, אז איר אלע זאלן גיין אין די אידישע וועג, איר זאלט ליב האבן די אידישע וועג, ליב האבן דעם איד און פיינט האבן דעם נישט איד, פיינט האבן סטרא אחרא, פיינט האבן קליפות.

גיין אויסגעטון איז נישט שיין, גיין אויסגעטון איז עקלדיג און אויב מען האט דאס ליב - דארף מען וויינען צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער געב מיר א ריינעם הארץ, א ריינעם מח, געב מיר א געפיל אין אידישקייט".

אינגעלייט קומען צו מיר וויינען אז עס איז אריין א רוח רעה אין זייער ווייב, א ש-ד האט זיך אריינגעכאפט אין זיי, פלוצלונג טוען זיי אן הויזן און לאזן וואקסן די האר, זיי גייען אין שטוב מיט אן אויפגעדעקטע קאפ, שמירן די נעגל השם ישמרינו; זיי וויינען און פרעגן, וואס קענען מיר טון? דער ענטפער איז: "נישטא קיין עצה, מען קען נישט צווינגען א ווייב וואס צו טון און מען קען נישט צעברעכן א שטוב פאר די זאכן, עס איז נאר דא די איין עצה, רעדן זייער ווייך און שיין צו זיי, מיט אסאך ליבשאפט, און גיסן טרערן צום אייבערשטן, וויינען צום אייבערשטן 'עַד יֵעָרֶה עָלֵינוּ רוּחַ מִמָּרוֹם'" (ישעי' לב, טו).

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת יתרו, ל' שובבי"ם, ט"ז שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

א שידוך האט נישט מיט קיינעם, נאר מיט'ן אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה סח, ג): "מָצִינוּ בַּתּוֹרָה בַּנְּבִיאִים וּבַכְּתוּבִים שֶׁאֵין זִוּוּגוֹ שֶׁל אִישׁ אֶלָּא מִן הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", מיר געפונען אין די תורה, אין נביאים און אין כתובים אז א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן.

אין די תורה שטייט, לבן און בתואל האבן געזאגט פאר אליעזר עבד אברהם: "מיר קענען נישט צוריק האלטן רבקה פון חתונה האבן מיט יצחק, ווייל "מֵה' יָצָא הַדָּבָר" (בראשית כד, נ). אין נביאים שטייט (שופטים יד, ד): "וְאָבִיו וְאִמּוֹ לֹא יָדְעוּ, כִּי מֵה' הִיא", די עלטערן פון שמשון הגיבור האבן נישט געוויסט אז זיין שידוך וואס ער האט געטראפן קומט פונעם אייבערשטן, און אין כתובים שטייט (משלי יט, יד): "בַּיִת וָהוֹן נַחֲלַת אָבוֹת, וּמֵה' אִשָּׁה מַשְׂכָּלֶת", א הויז און א פארמעגן קען מען באקומען בירושה פון די עלטערן, אבער א שידוך קען מען נישט באקומען בירושה פון עלטערן, דאס קומט נאר פונעם אייבערשטן אליינס.

אנשטאט זארגן - זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן נאך א תפילה און נאך א תפילה. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות אות רחמנות, סימן יא): "עַל יְדֵי בַּקָּשַׁת רַחֲמִים, זוֹכֶה לַעֲשׂוֹת שִׁידוּכִים טוֹבִים וְהַגוּנִים", דורך תפילה איז מען זוכה צו טון גוטע שידוכים; נישטא נאך עפעס וואס מען קען טון אויסער תפילה, תפילה איז די עצה פאר א בחור און מיידל וואס ווארטן אויף זייער שידוך, בעטן די פאר ווערטער דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל טרעפן מיין ריכטיגע שידוך שנעל און גרינג"; נאר מיט תפילה קען מען פועל'ן א שידוך.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת וישב, י"ז כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

ערשטנס זאלט איר וויסן, עס איז נישטא אזא זאך אז צוויי מענטשן טראכטן אייניג, דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט אז יעדער מענטש טראכט אנדערש פונעם צווייטן. די הייליגע חכמים זאגן (במדבר רבה כא, ב): "כְּשֵׁם שֶׁאֵין פַּרְצוּפוֹתֵיהֶן דּוֹמִין זֶה לָזֶה, כָּךְ אֵין דַּעְתָּן שָׁוִין זֶה לָזֶה", יעדער מענטש טראכט אנדערש; דעריבער אפילו איר וועט טרעפן א ברסלב'ער חתן, ביידע פון אייך זענען ברסלב'ער - וועט איר נאכאלץ דארפן שווער ארבעטן אויף שלום בית. מיינט נישט אז וויבאלד איר זענט ברסלב און איר וועט טרעפן א ברסלב'ער חתן - קומט אטאמאטיש שלום בית; שלום בית קען מען נאר האבן אויב מען ארבעט זיך אויס די מידות, מען דארף אסאך הארעווען אויף זיך צו האבן שלום בית, מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל מתקן זיין די שלעכטע מידות; נאר אזוי האט מען שלום בית.

מען זאגט נאך פון צדיקים, וואו בעט מען ביים דאווענען אויף שלום בית? ביי: "וְנַפְשִׁי כְּעָפָר לַכֹּל תִּהְיֶה", באשפער העלף מיר איך זאל זיין ביי זיך אזוי ווי ערד. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רעז) א מענטש דארף זיין ביי זיך אזוי ווי ערד, "כְּמוֹ הֶעָפָר שֶׁהַכֹּל דָּשִׁין עָלֶיהָ", אזוי ווי ערד וואס אלע טרעטן אויף איר, "וְהִיא נוֹתֶנֶת לָהֶם כָּל הַטּוֹבוֹת", און דער ערד געבט צוריק נאר גוטס, "אֲכִילָה וּשְׁתִיָּה וְזָהָב וְכֶסֶף וַאֲבָנִים טוֹבוֹת", עסן, טרינקען, זילבער, גאלד און דיימאנטן שטיינער, "הַכֹּל הָיָה מִן הֶעָפָר", אלעס קומט ארויס פון די ערד, "כְּמוֹ כֵן אַף עַל פִּי שֶׁהֵם חוֹלְקִים עָלָיו וּמְבַקְּשִׁים רָעָתוֹ אַף עַל פִּי כֵן יֵעָשֶׂה לָהֶם כָּל הַטּוֹבוֹת, כְּמוֹ הֶעָפָר", אזוי אויך דארף א מענטש טון פאר אלע וואס טוען אים שלעכטס - נאר גוטס, אזוי ווי די ערד, דאס בעט מען: "וְנַפְשִׁי כְּעָפָר לַכֹּל תִּהְיֶה", איך זאל זיין ביי מיר אזוי ווי ערד; נאר אזוי קען מען האבן שלום בית, אז מען איז גרייט צו טון פאר'ן צווייטן נאר גוטס אפילו מען טרעט אויף מיר.

צווייטנס זאלט איר וויסן, שלום בית איז נישט ווען ביידע טראכטן די זעלבע, דאס איז נישט שלום. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן פ) שלום איז ווען מען שטעלט צוזאם צוויי פארקערטע מענטשן און ביידע לעבן אינאיינעם, אזוי ווי עס שטייט (איוב כה, ב): "עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בִּמְרוֹמָיו", דער אייבערשטער מאכט שלום אין הימל צווישן די מלאכים. זאגט דער רבי: "כִּי זֶה הַמַּלְאָךְ מֵאֵשׁ, וְזֶה מִמַּיִם", איין מלאך איז פייער דער צווייטער מלאך איז וואסער, "שֶׁהֵם תְּרֵי הֲפָכִים; כִּי מַיִם מְכַבֶּה אֵשׁ", וואס דאס זענען צוויי פארקערטע זאכן, וואסער לעשט אויס פייער און פייער טרוקנט אויס וואסער, "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בֵּינֵיהֶם וּמְחַבְּרָם יַחַד", און דער אייבערשטער מאכט שלום צווישן זיי און ער באהעפט זיי צוזאמען; זעט מען אז דאס איז דער עיקר שלום, מחבר זיין צוויי פארקערט זאכן, עיין שם.

איר זאגט אז איר זענט מקורב צום רבי'ן, איר זענט ברסלב, וואלט איר שוין געדארפט וויסן וואס איז דאס ברסלב; ברסלב איז שכל, ברסלב איז טראכטן פון אייבערשטן, רעדן צום אייבערשטן, זיין פרייליך מיט מצוות, קוקן גוט אויף אנדערע - דאס איז ברסלב, נישט מער און נישט ווייניגער; א ברסלב'ער דארף זיך קענען אן עצה געבן מיט יעדע סארט שידוך: חסידי'ש, ליטוויש, יעקיש, אשכנז'יש און ספרדי'ש.

מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט פאר בחורים און מיידלעך א מאמר החכם: "הִזָּהֵר מִן הַזְמַן, כִּי הוּא אוֹיֵב רָע מְּאֹד", געבט אכטונג פון צייט, מען דארף היטן די צייט, ווייל עס גייט אריבער זייער שנעל. חכמינו הקדושים זאגן (יבמות סג.): "נְחוֹת דַּרְגָּא וְנָסִיב אִיתְּתָא", גיי אראפ א מדריגה וועסטו טרעפן דיין שידוך; בדרך כלל איז א מענטש א בעל גאוה וכו', עס פאסט אים נישט צו נעמען שידוכים וואס מען טראגט אים אן און ער מאכט אלעס אוועק זאגנדיג: 'איך דער גרויסער חכם וועל נעמען דאס?!' 'איך דער שיינער מענטש, דער קלוגער מענטש וועל חתונה האבן מיט אזוינס?!' אזוי דריידט מען זיך ארום וכו' זוכנדיג א שידוך וואס איז נאכנישט געבוירן געווארן; מען זוכט און מען זוכט, מען גייט ארויס זיך טרעפן וכו', אלץ מיט די כוונה אז אפשר וועט מען טרעפן א כלה וואס וועט קומען צו רייטן אויף א ווייסע פערד מיט אנגעפילטע זעק מיט געלט וכו', מען ווארט עס זאל געבוירן ווערן אזא פארשוין און מען כאפט נישט אז ביז דערווייל גייט אריבער אסאך צייט, און פלוצלינג דערזעט מען זיך פארעלטערט...

ווארטס נישט אויף א ברסלב'ער, אויף א חסידי'שער.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

ווען איר וואלט געוויסט וואס מאוויס טוט פאר'ן מענטש - וואלט איר נישט געדארפט חיזוק דאס נישט צו קוקן, איר וואלט נישט צוגערירט צו דעם.

מענטשן מיינען עס איז א פרומע זאך נישט צו קוקן, מען טראכט 'עס איז נישט אזוי געפערליך, עס זענען דא נאך אסאך מענטשן וואס קוקן'; גלייבט מיר, נישטא נאך אזא שעדליכע זאך פאר'ן מענטש ווי קוקן מאוויס, עס מאכט דעם מענטש דעפרעסט, מען ווערט פאררוקט אין קאפ, מיט די צייט דארף מען אנהייבן נעמען מעדעצין פאר דעפרעסיע.

אזא שאד אז מען רעדט נישט צו מיידלעך אין אלע סקולס פון די סכנה פון קוקן מאוויס; מיידלעך פאלן אריין אין דעם, זיי טראכטן אז נאר די פרומע מענטשן קוקן נישט און אויב מען וויל נישט זיין אזוי פרום, מען וויל זיין אביסל מיט א אפענע קאפ (אופע"ן מיינדע"ד) - דארף מען קוקן מאוויס.

וואס זאל איך אייך זאגן, מאוויס נעמט אוועק יעדע פינטל גוטס פונעם מענטש, עס נעמט אוועק די שמחה פונעם מענטש און עס נעמט אוועק די צופרידנקייט; נאכדעם מוטשעט מען זיך אין לעבן, עס שטערט פאר נאך די חתונה, מען קען נישט לעבן מאן און ווייב אן עכטע לעבן מיט ליבשאפט, אלץ קומט אריין די זאכן וואס מען האט געקוקט השם ישמרינו.

איר שרייבט אז איר מוזט עפעס טון זיך פרייליך צו מאכן, איר האט נישט עפעס אנדערש מיט וואס זיך פרייליך צו מאכן; אמת, איר דארפט עפעס טון זיך פרייליך צו מאכן, אבער מאוויס מאכט נישט פרייליך, מאוויס איז אינטערעסאנט, עס איז ציענדיג - אבער עס מאכט נישט פרייליך; עס מאכט פארקערט פון פרייליך, עס ווארפט אריין דעם מענטש אין א דעפרעסיע, עס ברענגט שלעכטע מחשבות; מען דארף נאכדעם גיין זיך היילן, דער גאנצער לעבן איז אנגעפילט מיט ווייטאג, מען הערט אויף שפירן דעם אייבערשטן, מען ווייסט נישט וואס צו טון, מען גיין צו טערעפי, טיפולים וכדומה, מען גייט צו דאקטורים, מען זוכט 'ווער קען מיר היילן?' 'ווער קען מיר באפרידיגן?' (דאס איז די סיבה פארוואס אין די היינטיגע טעג דארפן אזויפיל מענטשן מעדעצין).

דאס וואס איר שרייבט אז לעצטנס האט איר פארלוירן דעם געפיל אין דאווענען, אויך האט איר בלבולים אין אמונה; וואס דען האט איר געמיינט? דאס איז דאך פשט, דאס איז ווען מען היט נישט די אויגן, מען פארלירט די אמונה, עס ווערט פארוואלקנט, מען קען נישט זען מער דעם אייבערשטן. אזוי ווי אין א פארוואלקנטע טאג זעט מען נישט די זון, אלעס זעט אויס שווארץ; די אלע וואס געפונען זיך העכער די וואלקענעס, די וואס פארן מיט א פליגער - די זעען די זון שיינט און ברענט, ממש א מחי', אזוי ווי שטענדיג, נאר די וואס זענען דא אינטן - די זעען נישט די זון, זיי זעען וואלקענעס; אזוי איז ווען מען היט נישט די אויגן, עס ווערט פארשטעלט די שיין פון אייבערשטן, מען האט בלבולים, מען זעט גארנישט, מען שפירט גארנישט, מען האט קשיות השם ישמרינו; די וואס היטן די אויגן - האבן נישט קיין קשיות, די זענען שטארק מיט אמונה, די האבן נישט קיין בלבולים.

בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט קענען אפלאזן די מאוויס, בעטס אים אויף אייער שפראך, רעדט צו אים אזוי ווי איר רעדט צו א נאנטע פריינט, בעטס אים: "הייליגער באשעפער, וואס וועט זיין מיט מיר? איך ווער נאר ווייטער און ווייטער פון דיר, איך קען זיך נישט שטארקן צו היטן מיינע אויגן. יעצט האב איך שוין נישט די שטארקע אמונה פון אמאל, הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל היטן מיינע אויגן, איך זאל נאר טראכטן פון דיר, איך וויל נאר זען דיר שטענדיג פאר מיר, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך. הייליגער באשעפער, איך וויל חתונה האבן, איך וויל נישט זיין אליינס, איך קען נישט זיין אליינס; איך בעט דיר, העלף מיר איך זאל טרעפן מיין שידוך, איך זאל זיין פרייליך"; אזוי זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן אויף אייער שפראך, וועט איר זען גרויסע ניסים.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת כי תצא, ז' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

מענטשן מיינען אז שידוכים איז א זאך וואס האט צוטון מיט דעם, מיט יענעם אדער מיט זיך אליינס; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה סח, ג): "מָצִינוּ בַּתּוֹרָה בַּנְּבִיאִים וּבַכְּתוּבִים שֶׁאֵין זִוּוּגוֹ שֶׁל אִישׁ אֶלָּא מִן הַקָדוֹשׁ בָּרוּך הוּא", מיר געפונען אין די תורה, אין נביאים און אין כתובים אז א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן, אין די תורה שטייט (בראשית כד, נ) לבן און בתואל האבן געזאגט פאר אליעזר עבד אברהם: "מיר קענען נישט צוריק האלטן רבקה פון חתונה האבן מיט יצחק, ווייל 'מֵה' יָצָא הַדָּבָר' דער אייבערשטער וויל די שידוך זאל געשען; אין נביאים שטייט (שופטים יד, ד): "וְאָבִיו וְאִמּוֹ לֹא יָדְעוּ, כִּי מֵה' הִיא", די עלטערן פון שמשון הגיבור האבן נישט געוויסט אז זיין שידוך וואס ער האט געטראפן קומט פונעם אייבערשטן אליינס; און אין כתובים זאגט שלמה המלך (משלי יט, יד): "בַּיִת וָהוֹן נַחֲלַת אָבוֹת", א הויז און א פארמעגן קען מען באקומען בירושה פון די עלטערן, "וּמֵה' אִשָּׁה מַשְׂכָּלֶת", אבער א שידוך באקומט מען נישט בירושה פון עלטערן, דאס קומט נאר פונעם אייבערשטן אליינס.

בעטס דעם איבערשטן פאר אן ערליכער וואוילער מאן, נאר מיט תפילה באקומט מען א גוטע שידוך; דער רבי זאגט (ספר המידות אות רחמנות, סימן יא): "עַל יְדֵי בַּקָּשַׁת רַחֲמִים, זוֹכֶה לַעֲשוֹת שִׁידוּכִים טוֹבִים וְהַגוּנִים", דורך תפילה איז מען זוכה צו טון גוטע שידוכים; תפילה איז די עצה פאר א בחור און מיידל וואס ווארטן אויף זייער שידוך, נאר תפילה איז די עצה.

געוואוינט זיך צו צו רעדן צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך; אז אייער שפראך איז אידיש - רעדט אין אידיש, אז אייער שפראך איז ענגליש אדער אן אנדערע שפראך - רעדט צום אייבערשטן אין אייער שפראך, בעטס אים: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל טרעפן מיין ריכטיגע שידוך שנעל און גרינג; געב מיר א וואוילער מאן, אן ערליכער מאן, א מאן מיט גוטע מדות, א מאן מיט יראת שמים. הייליגער באשעפער, העלף מיר מיט א שידוך, מיר זאלן זיך קיינמאל נישט וויי טון איינער דעם צווייטן, עס זאל זיין צווישן אונז אהבה ואחווה ושלום וריעות".

די ווערטער זאלט איר בעטן אן אויפהער, וועט איר זען גרויסע ניסים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת וארא, כ"ו טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו דערמאנסט מיר א מעשה, מוהרא"ש האט דערציילט (רגעי מוהרא"ש, אות מט און ווייטער) אז זומער תשכ"ו האבן אנשי שלומינו נאכאמאל באקומען רשות צו פארן קיין אומאן; דעמאלט האט מען נישט געקענט פארן קיין אוקריינא נאר מיט רשות פון די רעגירונג. די ערשטע מאל ווען די רעגירונג האט געגעבן רשות פאר אנשי שלומינו צו קומען, שנת תשכ"ד, האט מוהרא"ש אויך באקומען רשות, אבער וויבאלד מען האט זייער פיינט געהאט מוהרא"ש האבן זיי זיכער געמאכט אז מוהרא"ש זאל נישט מיט קומען.

די צווייטע מאל, שנת תשכ"ו האט מוהרא"ש זייער שטארק געוואלט מיט גיין מיט די קבוצה וואס האט באקומען רשות, איז ער געגאנגען זיך בעטן ביי הרב החסיד ר' צבי אריה רוזנפעלד ער זאל אים מיט נעמען, ר' צבי ארי' האט זיך פרובירט ארויס צו דרייען, ווייל ער האט מקבל געווען לשון הרע אויף מוהרא"ש, מען האט אים אויפגעהעצט קעגן אים, האט ער אים נישט געוואלט געבן א וויזע, אבער מוהרא"ש האט זייער אסאך געוויינט צום אייבערשטן ער זאל זוכה זיין צו קענען קומען קיין אומאן, מוהרא"ש האט מיט זיינע טרערן ווייך געמאכט זיין הארץ און באקומען רשות מיט צו גיין.

דער אנפירער פון די גרופע האט אנגעזאגט יעדן איינעם מען זאל נישט האבן קיין שייכות מיט מוהרא"ש און מ'זאל נישט רעדן מיט אים; אזוי האבן זיי טאקע געטון. מוהרא"ש דערציילט: "איך האב אבער ברוך ה' אויסגעניצט די טייערע צייט, ספעציעל אז איך בין געווען איינער אליין, און איך האב זיך אסאך מתבודד געווען אויפ'ן וועג; מיר זענען אנגעקומען צו אן האטעל אין קיעוו, פאר מיר האט מען געגעבן א פריוואטע צימער, ווייל איך בין דאך געווען אין חרם, מען האט נישט געטארט האבן קיין שייכות מיט מיר".

מוהרא"ש איז געזעסן אליין, קיינער האט נישט געוואלט רעדן מיט אים, פונדעסטוועגן האט אים גארנישט אינטערעסירט, ווייל ער איז געווען צוגעוואוינט צו אנטלויפן אלץ צום אייבערשטן, ער האט נישט געדארפט קיינעם אויף די וועלט.

אזוי ווי די נסיעה האט גענומען זייער לאנג, איבער פיר און א האלב שעה, (ווייל דעמאלט איז דער וועג פון קיעוו קיין אומאן געווען זייער צעבראכן), האבן זיי אויפ'ן וועג אנגעהויבן שמועסן צווישן זיך, אז אזוי ווי די ד' אמות פון רבינ'ס ציון איז זייער קליין און עס וועלן נישט קענען דארט זיין אויף איינמאל אזא גרויסע גרופע פון פינף און דרייסיג מענטשן וואס קומען צום ערשטן מאל צום ציון, עס וועט דאך נישט זיין קיין פלאץ פאר יעדן צוזאמען צו שטיין ביים ציון, דערפאר האבן זיי צעטיילט דעם עולם מיט א גורל, אז עס זאל זיין דריי גרופעס פון צען מענטשן אויף אמאל וואס זאלן קענען צוגיין צום ציון. פארשטייט זיך אז מוהרא"ש האט מען בכלל נישט אריינגעלייגט אינעם גורל...

מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט זיך אבער פארלאזט נאר אויפ'ן אייבערשטן, אז אין זכות פון ארבעטן אזויפיל פאר'ן רבי'ן די אלע יארן וועט מען אים נישט קענען אוועקשטופן; ער האט זיך בכלל נישט אריינגעמישט, ער האט זיך נישט געבעטן און נישט גערעדט בכלל איבער דעם ענין. ער איז געזעסן אין די זייט און געלאכט פון זיי, אז דאס איז גאר מיט וואס זיי פארברענגען די צייט זיך צוצוגרייטן צום ציון פון הייליגן רבי'ן. מוהרא"ש האט זיך זייער אסאך מתבודד געווען די גאנצע וועג: 'וואו פאר איך? צו וועמען פאר איך?' ער האט זיך גוט גוט צוגעגרייט אנצוקומען צום ציון פון הייליגן רבי'ן.

מוהרא"ש דערציילט: "דעמאלט האב איך געזען אז ביים רבי'ן איז נישטא קיין מיוחסים, אלע זענען אייניג ביי אים; ווייל ווען מיר זענען שוין ענדליך אנגעקומען צום הויז וואס דארט אין הויף געפונט זיך דער ציון פון רבי'ן, און די רוסן זענען נישט געווען צוגעוואוינט אז ס'זאל אנגעקומען אזא גרויסע גרופע אמעריקאנער בירגער אין אזא קליין שטעטל ווי אומאן, דערפאר זענען דארט געשטאנען פאליציי און נישט אריינגעלאזט דעם עולם, מיט טענות ומענות אז די באלעבאסטע פונעם הויז וויל נישט אז אזא גרויסער ציבור זאל אריינגיין אין הויף און מ'זאל איר דארט אלעס צעברעכן.

דער הויפט אנפירער פון די נסיעה האט פרובירט מיט אלע כוחות זיך צו עקשנ'ען ביי זיי, מען האט פרובירט אלע טענות און געבעטן, עס האט אבער גארנישט געהאלפן, מען האט פרובירט צוצוזאגן אסאך שוחד, עס האט אבער אויך נישט געהאלפן, די פאליציי האט נאר געוואלט אז יעדער זאל שוין צוריק ארויפגיין אויפ'ן באס און צוריק פארן קיין קיעוו".

יעדער איז געווען זייער נערוועז און דערשראקן, מ'האט זיך גע'טענה'ט און געשריגן, און דערווייל האט מען אינגאנצן פארגעסן פונעם סדר וואס מען האט איינגעטיילט, ווער עס זאל זיין פריער אדער שפעטער און ווען מוהרא"ש האט געזען די איבערקערענישן וואס קומט דארט פאר צווישן עולם האט ער זיך צוביסלעך צוגערוקט נענטער און נענטער צום צוים; קיינער האט נישט געכאפט אז ער איז דער ערשטער וואס שטייט ביים טויער, ביז נאכ'ן טענה'ן כמעט א שעה מיט די פאליציי און די באאמטע איז ער שוין געווען דער ערשטער אין די רייע. (קיינער האט נישט באמערקט ווי אין די צייט וואס זיי זענען געווען דארט פארנומען מיט די גאנצע איבערקערעניש איז מוהרא"ש געשטאנען ביים טויער און זיך אסאך מתבודד געווען צום אייבערשטן, ער זאל רחמנות האבן, ער זאל זען די פילע בזיונות און שפיכות דמים וואס ער ליידט די גאנצע וועג, מען איז אים מחרים און מען וויל נישט רעדן מיט אים, ער זאל כאטש זוכה זיין אריינצוגיין און זאגן דארט די צען קאפיטלעך תהלים - די "תיקון הכללי").

דאן איז געקומען די באפעל אז מען קענען אריינגיין; פארשטייט זיך מוהרא"ש איז געווען דער ערשטער וואס האט געעפנט די טיר, ער איז גלייך געלאפן צום רבינ'ס ציון, זיך געשטעלט אין א ווינקל און אנגעהויבן זאגן די צען קאפיטלעך תהלים מיט א געוואלדיגע התעוררות און זיך דארט מתבודד געווען אויפ'ן גאנצן "ליקוטי מוהר"ן".

מען איז דארט געווען פאר דריי און א האלב שעה, און ווי פארשטענדליך האבן אלע פארגעסן פונעם גורל מיט די ליסטעס, ווייל פון גרויס שרעק אז מען זאל זיי נישט פארטרייבן פון דארט, האט יעדער פארגעסן פון א צווייטן, און וואונדער איבער וואונדער האט מען געזען אז די ד' אמות פון רבי'ן איז א מועט המחזיק את המרובה, עס איז געווען פלאץ פאר יעדן איינעם און קיינער האט נישט געדארפט אוועקשטופן א צווייטן (ווייל אין די מינוט וואס מ'טראכט נישט פון יענעם, יעדער טראכט נאר פון זיך אליין, דאן איז שוין דא פלאץ פאר יעדן. מוהרא"ש זאגט: "דעמאלט האב איך געזען אז ביים רבי'ן איז נישטא קיין שום מיוחסים; די אלע וואס האבן געטראכט איבער דעם ווער עס זאל זיין פריער אדער שפעטער זענען געבליבן זייער פארשעמט, ווייל יעדער איז געשטאנען אינאיינעם אין די ד' אמות פון רבי'ן, עס איז געווען פלאץ פאר יעדן").

מוהרא"ש איז געשטאנען מיט גרויס עקשנות אויף איין פלאץ פאר דריי און א האלב שעה אין א צו, אונטער די ברענעדיגע זון און עס האט אים גארנישט אינטערעסירט; (דערציילט מוהרא"ש: "כאטש וואס זיי האבן שוין געענדיגט די 'תיקון הכללי' און די תפלות מיט התבודדות און זיי האבן זיך געזעצט דארט עסן און גערעדט וואס זיי האבן גערעדט, און אזוי ווייטער. האט מיר דאס גארנישט אינטערעסירט, איך האב זיך נאר מתבודד געווען אויפ'ן גאנצן 'ליקוטי מוהר"ן' וואס איך האב געדענקט אויסנווייניג").

אינצווישן זענען די פאליציי שוין אנגעקומען און האבן יעדן פארטריבן צוריק צום באס. און מוהרא"ש, וואס איז געשטאנען דארט מיט פארמאכטע אויגן, האט נישט אויפגעפאסט בכלל וואס עס קומט פאר ארום אים, ער האט זיך ווייטער מתבודד געווען און נישט געכאפט אז די פאליציי זענען דארט און עס איז דא א באפעל צוריק צו גיין צום באס.

זיי האבן אפגעציילט וויפיל מענטשן געפונען זיך אויפ'ן באס און געזען אז איינער פעלט, פון גרויס צעמישעניש און איבערקערעניש האבן זיי אינגאנצן פארגעסן אז מוהרא"ש שטייט נאך ביים רבינ'ס ציון מיט פארמאכטע אויגן, ער האט נישט געוואוסט און נישט געהערט, נישט געזען און נישט געשפירט, וואס טוט זיך בכלל ארום אים.

זיי זענען אים געקומען זוכן, זיי האבן אפילו געשריגן אז ער דארף שוין קומען, מוהרא"ש האט אבער נישט צוגעלייגט קאפ צו זיי, ביז ווען די פאליציי זענען צוגעקומען צו אים און אים אנגעהויבן שאקלען, דעמאלט האב ער געעפנט די אויגן און זיי געוויזן מיט די צען פינגער, ווי צו ווייזן אז זיי זאלן אים געבן נאך צען מינוט צו בלייבן ביים ציון און זיי האבן מסכים געווען.

דערווייל האבן זיי געשטעלט שומרים אויפ'ן באס, אז קיינער זאל זיך נישט דערוואגן אראפצוגיין; אלע אנשי שלומינו זענען געזעסן און געזינגען אויפ'ן באס, זיי זענען געווען זייער פרייליך אז זיי האבן זוכה געווען צו זיין ביים רבינ'ס ציון פאר אזא לאנגע צייט, זיי האבן אבער נישט געקענט אראפגיין פון באס ווייל מען האט זיי נישט געלאזט.

מוהרא"ש איז דערווייל געבליבן ביים ציון פאר נאך א האלבע שעה, ווייל פון די צען מינוט וואס זיי האבן מסכים געווען איז געווארן א האלבע שעה, ביז זיי זענען געקומען אים ארויסשלעפן מיט כח פון דארט, פונדעסטוועגן איז אים געלונגען נאך צוויי מאל זיך ארויסצודרייען פון זיי און צוריק גיין צום רבינ'ס ציון און ער איז געווען דארט פאר נאך פופצן מינוט ביז ער איז ארויף אויפ'ן באס.

"דעמאלט האבן מיינע שונאים געזען", זאגט מוהרא"ש, "אז נישט נאר בין איך נישט געווען דער לעצטער אריינצוגיין צום רבינ'ס ציון, נאר קיינער האט קודם נישט געהאט קיין רשות אריינצוגיין בכלל און ווען מען האט שוין יא געגעבן רשות, בין איך געווען דער ערשטער אריינצוגיין און דער לעצטער ארויסצוגיין, איך בין דארט געווען כמעט א שעה מער פון יעדן. דערפאר האבן זיי שוין אנגעהויבן אסאך רעדן מיט מיר אויפ'ן וועג צוריק, זיי זענען נתפעל געווארן פון די גרויסע עקשנות וואס איך האב געהאט אויפ'ן רבינ'ס ציון, אז עס האט מיר קיינעם נישט אינטערעסירט און עס איז מיר גארנישט אנגעגאנגען וואס טוט זיך ארום מיר".

דאס אלעס שרייב איך דיר דו זאלסט פארשטיין אז אפילו דא אונטן איז דא א ליסטע וועמען מען נעמט אן קודם און וועמען מען לייגט ביים סוף, אבער אויבן אין הימל איז דא אן אנדערע סדר; אויב מען בעט דעם אייבערשטן נאכאמאל און נאכאמאל טוישט זיך די סדר, דער וואס מיינט ער גייט קודם דער גייט ביים סוף און דער וואס מיינט ער וועט זיין דער לעצטער ער באקומט דער ערשטער.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת מקץ, כ"ז כסליו, ג' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

מוהרא"ש זאגט, אלע צרות און אלע פראבלעמען, אלעס קומט פון נישט זיין פרייליך; ווען מען איז פרייליך פאלט אלעס אוועק. מוהרא"ש זאגט: "שמחה איז עולם החירות", דער מענטש וואס איז בשמחה - דער לעבט אין א פרייע וועלט, ער שפארט איין אלע פראבלעמען און עגמת נפש.

אז איר וועט ארבעטן אויף צו זיין פרייליך, איר וועט זוכן דאס גוטס וואס איר האט - וועט איר שוין נישט האבן קיין ווייטאג פון די עלטערן, איר וועט נישט האבן קיין פראבלעמען מיט שולע. אלע ווייטאג וועט פארשווינדן ווערן.

די פראגע איז נאר: 'ווי אזוי איז מען זוכה צו זיין פרייליך; ווי אזוי פארטרייבט מען די עצבות און מרה שחורה?' דער רבי האט אסאך וועגן ווי אזוי מען איז זוכה צו פארטרייבן די עצבות און ווערן פרייליך.

די ערשטע עצה איז אויפזוכן גוטע זאכן אין זיך. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קצה): דוד המלך האט שטענדיג געזוכט עפעס גוטס אויף וואס ער קען דאנקען דעם אייבערשטן, אפילו ווען דער אייבערשטער האט געברענגט אויף אים שלעכטס - האט ער געזוכט אין די שלעכטס עפעס גוטס. אזוי ווי דוד המלך דאנקט דעם אייבערשטן (תהלים ד, ב): "בַּצָּר הִרְחַבְתָּ לִּי", רבונו של עולם איך דאנק דיר אויף דעם וואס אין די צרה האסטו מיר ברייט געמאכט.

די צווייטע עצה איז תפילה, בעטן אסאך דעם אייבערשטן מען זאל זיין פרייליך. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן נב): "צְרִיכִים לְבַקֵּשׁ קוֹדֶם עַל מִדָה אַחַת, וּכְּשֶׁשׁוֹבְרִים אֶת הַמִּדָּה הַזּוֹ, אָז צְרִיכִים לְהִתְפַּלֵּל עַל מִדָה שְׁנִיָּה, וְכֵן לְבַקֵּשׁ בְּכָל פַּעַם עַל מִדָה אַחֶרֶת עַד שֶׁיְבַטֵּל מִמֶּנּוּ אֶת כָּל הַמִּדּוֹת וְהַתַּאֲווֹת רָעוֹת", א מענטש זאל קודם נעמען איין מדה און בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם און ווען ער האט שוין צעבראכן די שלעכטע מדה זאל ער נעמען נאך א מדה און בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם, ביז ער וועט זוכה זיין צו צעברעכן אלע זיינע שלעכטע מידות.

מוהרא"ש זאגט, די ערשטע זאך זאל מען בעטן אויף: "שמחה"; איינמאל מען איז פרייליך פאלט שוין אוועק אלע מידות רעות און שלעכטע תאוות. ווען מען איז פרייליך האט מען נישט קיין פראבלעמען, דער פרייליכער מענטש האט נישט קיין שלעכטס, ער האט נאר גוטס, ווידעראום חס ושלום ווען א מענטש איז טרויעריג, בעצבות ומרה שחורה, האט מען גארנישט.

דא האט איר א קליינע תפילה; הייבט אן מיט די תפילה און לייגט אריין אייערע אייגענע ווערטער, רעדט אייך אויס צום אייבערשטן וואס ליגט אייך אויפ'ן הארץ:

"רבונו של עולם, איך ווייס נישט וואס צו טון, איך בין זייער דערביטערט און זייער צעדרוקט; מיין גאנצע לעבן איז מיר טונקל, איך האב מיט יעדן איינעם אן אנדערע פרשה, איך האב צוטון מיט מיין טאטע, איך האב נישט קיין שום טעם אין לעבן, עס איז מיר פינסטער און טונקל.

רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל אנהייבן זען דאס גוטס וואס איך האב; דו ביסט דאך אזוי גוט צו מיר, דו געבסט מיר לעבן, דו געבסט מיר אזויפיל גוטע זאכן. איך בין געזונט, איך זע, איך הער און איך שמעק, איך קען רעדן און עסן, איך גיי און קום, איך קען זיך באוועגן. וויפיל איך וויל נאר פרובירן אויסרעכענען דאס גוטס - וועל איך נישט קענען, מיט דעם אלעם בין איך אזוי דערשלאגן, איך זע נאר דאס שלעכטס, איך זע נישט דאס גוטס; הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל אנהייבן זען ווי גוט דו ביסט צו מיר, איך זאל נישט פארגעסן פון דיר.

רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל אנהייבן זען און פארשטיין אז דו ביסט אלעס און דו טוסט אלעס, איך זאל שפירן ווי דו ביסט מיט מיר, איך זאל וויסן אז די גאנצע וועלט איז נאר א לבוש פון דיר; דומם, צומח, חי, מדבר - אלעס אלעס ביסטו אליינס. מיין טאטע, מיין מאמע, מיין שולע און מיין משפחה - אלעס ביסטו, אלעס וואס גייט אריבער אויף מיר קומט פון דיר, דו ווילסט מיר ברענגען נענטער צו דיר.

איך בעט דיר, העלף מיר איך זאל שטענדיג זיין פרייליך; העלף מיר בזכות דיינע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען זייער גאנצע לעבן פאר דיינעט וועגן, העלף מיר בזכות די אבות הקדושים - אברהם, יצחק און יעקב, העלף מיר בזכות די אמהות הקדושות שרה, רבקה, רחל און לאה, בזכות דער הייליגער רבי רבינו נחמן מברסלב זכותו יגן עלינו, בזכות זיין תלמיד רבי נתן זכותו יגן עלינו און בזכות מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, אמן".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

דאס איז א ביטערע מעשה; ליידער איז די וועלט אזוי געפאלן, מנוולים און משחיתים דרייען זיך ארום הפקר, פראנק און פריי; זיי הרג'ענען אידישע קינדער און מען נעמט זיך נישט אן פאר די בא'עולה'טע. ווען א קינד גייט אריבער א פרשה מיט א מושחת, א מנוול - איז דאס קינד א גע'שחט'ענער פאר'ן לעבן.

מען וואלט ווען געדארפט אנגרייטן קינדער זיי זאלן זיין אפגעהיטן פון קראנקע מענטשן, זיי אנגרייטן ווען זיי זענען יונג, ריין און הייליג, זיי זאלן וויסן נישט אנצוקומען אין די רוצח'ישע הענט; די גרעסטע צרה איז אז אויב רעדט מען צו קינדער פון זיך היטן פון מנוולים שרייט מען: "מען טאר נישט רעדן פון דעם"; געוואלד און געשריגן! ווי קען מען זיין אזוי נאריש צו זאגן אז מען טאר נישט אנגרייטן קינדער זיי זאלן וויסן זיך צו היטן פון מנוולים, משחיתים?!

אייער חבר'טע איז אין א ביטערע צרה, די שאלה איז אויב זי וויל זיך העלפן; פון יעדע פראבלעם קען מען ארויסגיין, מען דארף אבער וועלן ארויסגיין דערפון, אויב זי וויל ארויסגיין פון דעם וועט זי מצליח זיין.

דעם רבינ'ס עצות איז א היילונג פאר אלע מחלות וחלאים רעים; די עצה פון התבודדות איז אזוי שטארק און וואונדערליך, עס טוישט די טבע, עס טוישט נאטור. אז מען נעמט דאס ערנסט, מען איז זיך מתבודד יעדן טאג, מען דערציילט פאר'ן אייבערשטן אלעס וואס מען איז אריבער, מען שמועסט מיט אים כדבר איש אל רעהו אזוי ווי מען שמועסט מיט א גוטן פריינט, דאן טוישט זיך אלעס, מען קריכט אינגאנצן ארויס פונעם פראבלעם.

אז אייער חבר'טע האט אייך דערציילט וואס זי איז אריבער איז דאס מן השמים איר זאלט רעדן מיט איר, איר מחזק זיין; דערציילט איר פון רבי'ן, זאגט איר אז עס איז דא א רבי אויף די וועלט וואס פארשטייט יעדן איינעם און קען יעדן איינעם העלפן. זאגט איר די עצה פון התבודדות, זי זאל גיין אין איר צימער, פארמאכן די טיר, זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן און אים בעטן ער זאל רחמנות האבן, ער זאל ארויסנעמען די שלעכטע זאכן פון איר מח, זי זאל קענען אנהייבן דאס לעבן פון ניי.

וואויל איז דעם מענטש וואס איז דבוק צו הייליגע צדיקים, ער האט אמונת חכמים, ער גלייבט זייערע ווערטער און איז מקיים בתמימות ובפשיטות וואס זיי זאגן; דורכדעם וועט ער ארויסגיין פון אלע שלעכטס און אנקומען צו די גרעסטע מדריגה.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ואתחנן, ו' מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

וואס איך האלט איז נישט אינטערעסאנט, וואס צדיקים האלטן דאס איז וויכטיג צו וויסן; ווייל די צדיקים - זיי ווייסן וואס איז גוט פאר אונז, זיי ווייזן אונז דעם וועג ווי אזוי מיר זאלן זיך פירן און טון דעם ווילן פונעם אייבערשטן, זיי ווייסן וואס איז גוט.

מוהרא"ש שרייבט זייער אסאך אז מען זאל נישט מאכן קיין טייערע שמחות; נישט אויסגעבן געלט פאר די נישטיגע פאר שעה. א שאד די געלט וואס מען ווארפט אויס פאר די פאר שעה, אנגעהויבן מיט די בלומען; מען קויפט טייערע בלומען פאר אפאר שעה, גלייך נאך די חתונה ווארפט מען דאס ארויס אין מיסט. נאכדעם די קליידער פון די מחותנת'טעס און פון די משפחה; שווערע טויזנטער דאלער ווערט פארשוועמט פאר די פאר שעה, עס איז א גרויסע עבירה אויסצוגעבן געלט פאר די זאכן. מוהרא"ש שרייבט אז מען טאר נישט אויסגעבן געלט פאר די זאכן, ענדערש זאל מען נעמען די געלט און דאס געבן פאר די פארפאלק זיי זאלן קענען לעבן, זיי זאלן קענען קויפן א דירה.

אפגערעדט ווען מען האט נישט דאס געלט, מען בארגט געלט פאר די שטותים - איז דאס גאר א גרויסע זונד; מען בארגט שווערע טויזנטער דאלער און מען קען דאס נישט באצאלן, מען שלעפט שווערע זעק פון חובות, די גאנצע לעבן דריידט זיך ארום די חובות, קוים וואס מען הייבט אן באצאלן חובות פון איין קינד דארף מען שוין בארגן פרישע חובות פאר דעם צווייטן קינד און אזוי דריידט זיך דאס א גאנצן לעבן.

אפילו מען זאל יא האבן דאס געלט טאר מען נישט אויסגעבן געלט פאר שטותים פאר די פאר שעה - אלעס פאר אביסל כבוד המדומה; דער פראבלעם איז נישט מיט די עשירים, זיי אליינס זענען דאך נישט נארמאל. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן סד): "כָּל הַנְּגִידִים הַגְּדוֹלִים, כִּמְעַט כֻּלָּם, הֵם מְשֻׁגָּעִים מַמָּשׁ", די גרויסע עשירים זענען אלע אינגאנצן משוגע; מיט זיי אליינס קען מען גארנישט טון, גיי לערן אויס א משוגענעם ווי אזוי זיך צו פירן, דער פראבלעם איז מיט די אלע וואס חנפ'נען די עשירים; מען רימט זיי אויס ווען זיי מאכן זיך נאריש ביי זייערע שמחות, מען קלאפט זיי אין רוקן, מען הייבט זיי און מען רימט זיי, דערנאך ווערט דאס א וועג פאר אלע, אלע ווילן דאס נאכמאכן.

געלויבט דעם אייבערשטן אז אונזערע תלמידות, די תלמידות בית פיגא - סיי די כלות און סיי די געשוויסטער גייען אנגעטון ביי די שמחות זייער פשוט. מען קויפט נישט קיין טייערע קליידער, מען קויפט נישט קיין בלומען, מען מאכט זיך נישט נאריש; און אפילו צירונג וואס דאס איז נישט בלויז פאר די פאר שעה, מען גייט דאך מיט דעם פאר א שטיק צייט - קויפט מען אויך פשוט'ע, מען קויפט נישט די גאר טייערע.

עס איז א שטאלץ ביי תלמידות בית פיגא זיך צו פירן פשוט, עס איז א שטאלץ ביי זיי צו קענען העלפן זייערע עלטערן גיין צו די שמחה אן קיין חובות. די תלמידות - מיידלעך און כלות האבן צווישן זיך א רייץ ווער עס קען גיין מער פשוט, מער ביליג; זיי ווייסן וואס דער לעבן איז, זיי ווייסן אז מען ווערט נישט מער ווען מען גייט אנגעטון טייער; נישט דאס איז דער לעבן, נישט די טייערע בלומען דאס איז די חתונה, נישט די צירונגען איז די זאך וואס מאכט פרייליך ביי א שמחה, דאס שיינקייט פון לעבן איז ווען מען ווייסט אז אלעס איז דער אייבערשטער, ער פירט די וועלט און אלעס אלעס איז מיט א פונקטליכקייט און אלעס איז צום גוטן. דער עיקר חתונה הייבט זיך אן ווען חתן כלה גייען אהיים, דער עיקר חתונה איז ווען מען גייט ארויס פון וועג איינער פאר'ן צווייטן, דאס שיינקייט און רייכקייט פון די חתונה איז די יארן וואס דער אייבערשטער געבט; מען לעבט מיט ליבשאפט מאן און ווייב, מען רעדט שיין, מען איז מוותר איינער פאר'ן צווייטן און מען איז זוכה אויפצושטעלן ערליכע דורות.

א רחמנות אויף כלות וואס ווייסן נישט וואס דער לעבן איז, זיי ווייסן נאר איין זאך, ווי מער געלט ארויסנעמען פון די עלטערן. א רחמנות אויף זיי אז מען לערנט נישט מיט זיי די אלע יארן אין סקול וואס דער לעבן איז; מען לערנט מיט מיידלעך אין סקול'ס אלעס וואס מען קען נאר לערנען, חוץ איין זאך - וואס דער לעבן איז. מען פארדריידט זיי מיט נארישקייטן, מען לערנט מיט זיי טיפע לימודים, זאכן וואס זיי וועלן קיינמאל נישט דארפן אין זייער לעבן.

מוהרא"ש האט איינגעפירט בחיים חיותו אין זיין שטעטל אין יבנאל, די ברסלב'ע שטאט אין ארץ ישראל - אז מען זאל חתונה האבן אומזיסט, מוהרא"ש האט געבויט א זאל אונטערן בית המדרש, עס זאל נישט קאסטן קיין איין שקל פאר אלע אנשי שלומינו צו חתונה מאכן די קינדער און געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר גייען אין דעם הייליגן וועג. אנשי שלומינו מאכן חתונה די קינדער אין בית המדרש אזוי ווי מען האט זיך געפירט אלע יארן במשך אלע דורות; די חופה מאכט מען אין גאס אינדרויסן פונעם בית המדרש, די סעודה ווערט צוגעשטעלט דורך משפחות פון די קהילה, איינער מאכט א קוגל, איינער מאכט פערפל, איינער מאכט אביסל טשאלנט און די סעודה איז א סעודה, חתן כלה זענען פרייליך ביז גאר און די עלטערן זענען נאך דאס מערסטע פרייליך, ווייל זיי קומען און גייען ווי עכטע מחותנים, עס קאסט זיי נישט קיין איין פרוטה.

די עסצייג און טישטוכער שטעלט דער בית המדרש צו, דאס איז די זעלבע עסצייג מיט וואס די חתן כלה האבן געגעסן אלע יארן אין ישיבה און אין סקול און די זעלבע טישטוכער אויף וואס די חתן כלה האבן אלע יארן געגעסן - פון חדר ביז צו די חתונה.

דאס איז וואס די צדיקים האבן געהאלטן וועגן חתונה קליידער.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן גיין אין זייערע וועגן; מיר זאלן נישט מאכן קיין אייגענע מנהגים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת בהר בחקותי, ט"ז אייר, שנת תש"פ לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

אייער מאמע איז גערעכט, איר דארפט נישט קיין טעלעפאן, איר וועט גארנישט פארדינען מיט'ן טעלעפאן; ווען איר האט איבעריגע צייט זאלט איר העלפן אייער מאמע מיט די שטוב ארבעט, און אז עס איז אייך נאך אלץ געבליבן צייט זאלט איר זאגן תהילים; בעטס זיך אויס ביים אייבערשטן איר זאלט זוכה זיין צו טרעפן א גוטע שידוך, אן ערליכער חתן און צוזאמען אויפשטעלן שיינע דורות. יעצט איז די צייט צו מתפלל זיין אויף דעם, ווען מען איז נאך א מיידל דארף מען שוין טראכטן פון תכלית, מען דארף בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו ערליכע דורות.

חבר'טעס איז נישט א זאך וואס זעטיגט דעם מענטש, חבר'טעס מאכט נישט באמת פרייליך דעם מענטש; געבטס עפעס פאר אייער נשמה, קאפיטלעך תהילים טרינקט אן די נשמה, עס מאכט פרייליך. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כג): "וואויל איז דעם וואס טרינקט יעדן טאג אפאר קאפיטלעך תהילים"; אזוי ווי מיר געפונען אין די גמרא, די הייליגע חכמים פרעגן (ברכות ז:): פארוואס ווערט רות אנגערופן מיטן נאמען רות? "שֶׁזָּכְתָה וְיָצָא מִמֶּנָּהּ דָּוִד שֶׁרִיוָּהוּ לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בְּשִׁירוֹת וְתִשְׁבָּחוֹת", 'רות' איז א לשון פון טרינקען, פון איר איז ארויסגעקומען דוד המלך וואס האט אנגעטרינקען דעם אייבערשטן כביכול מיט'ן ספר תהילים, מיט שירות ותשבחות; דעריבער ווען מען זאגט תהלים איז דאס אזוי ווי א טרינק פאר די נשמה.

אייער מאמע ווארט צו זען אביסל נחת, האטס רחמנות אויף איר; איר קענט זיך נישט פארשטעלן די צער וואס עלטערן האבן ווען די קינדער פירן זיך נישט מיט יראת שמים, עס איז נישט דא נאך אזא צער ווי די צער. אז אייערע שוועסטערס מאכן נישט קיין נחת פאר אייער מאמע בעט איך אייך זייער פאלגט אייער מאמע; אז זי וויל נישט איר זאלט האבן א טעלעפאן זאלט איר דאס נישט האבן, דורכדעם וועט איר אנפילן די לעכער פון איר הארץ און אין דעם זכות וועט איר זוכה זיין צו א גוט לעבן.

חבר'טעס איז א דמיון; די אלע וואס לעבן פאר חבר'טעס, זיי פאלגן נישט די עלטערן צוליב חבר'טעס - די זענען א גרויסע רחמנות. עס קומט א צייט וואס מען הייבט אן פארשטיין וואס א מאמע איז, מען הייבט אן האבן שולד געפילן אויף די אלע יארן וואס מען האט פארברענגט מיט חבר'טעס און זיי נאכגעגאנגען אנשטאט די מאמע.

אז איר וועט אננעמען דעם בריוו וועט אייך גוט זיין אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת צו, ו' ניסן, שנת תש"פ לפרט קטן

... תחי',

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן אז אייער לעבן נעמט איר פון רבי'ן, דער רבי איז אייער וועג ווייזער; ווער עס לעבט מיט'ן רבי'ן לעבט א לעבן, מען לעבט מיט א שטארקע אמונה אינעם אייבערשטן, ווייל מיט א צדיק האט מען א לויטערע אמונה, מען שפירט דעם אייבערשטן אזוי קלאר ווי מען זעט דאס מיט די אויגן, די גאנצע לעבן איז גרינגער מיט אמונה.

ביז אייער חתונה זאלט איר געבן אייער געלט פאר אייערע עלטערן; איר וואוינט דאך ביי זיי, איר לעבט דאך אויף זייער חשבון, זאלט איר זיי געבן אייערע פארדינסטן און וואס איר דארפט זאלט איר זיי פרעגן און בעטן, וועלן זיי אייך געבן.

אז אייער גאנצע מח איז אין "בית פיגא" דארפט איר זיך פירן ווי די תלמידות פון "בית פיגא"; איר זאלט זאגן יעדן טאג דעם "יום תהלים", אזוי וועט איר ענדיגן יעדע וואך דעם ספר תהלים, וועט איר זען גרויסע ישועות וואס דער אייבערשטער וועט מאכן מיט אייך. געלויבט דעם אייבערשטן אז אלע תלמידות פון בית פיגא פרובירן זייער שטארק צו זאגן יעדן טאג דעם יום תהלים, אזוי ווי דער רבי האט אונז געהייסן.

בשעת איר זאגט די קאפיטלעך תהלים זאלט איר אריין פלעכטן אייערע אייגענע תפילות צום אייבערשטן אויף אידיש; וואס איר דארפט און וואס איר ווילט זאלט איר אים בעטן אויף פראסט אידיש, וועט איר זען גרויסע וואונדער.

א פרייליכן יום טוב.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת תצוה, ה' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (פסיקתא דרב כהנא, הובא ברש"י שמות יז, ח), אמאל איז געווען א מענטש וואס איז געגאנגען א ווייטע וועג מיט זיין קינד, דאס קינד האט נישט געהאט קיין כח מער צו גיין האט אים דער טאטע גענומען אויפ'ן אקסל, אזוי איז ער געגאנגען און געגאנגען מיט'ן קינד אויפ'ן פלייצע, אזוי גייענדיג זעט דאס קינד ווי איינער פארקויפט געשמאקע עסן, בעט ער זיין טאטע ער זאל אים געבן עסן און דער טאטע האט אים געגעבן עסן, גייענדיג ווייטער בעט ער זיין טאטע אז ער דארף טרינקען און דער טאטע האט אים געקויפט א טרינק, אזוי איז געווען מיט אלעס וואס דער קינד האט געזען, ער האט געבעטן זיין טאטע זאל אים דאס קויפן און דער טאטע האט אים אלעס געגעבן, גייענדיג ווייטער האט דאס קינד געזען איינעם גיין און האט יענעם געפרעגט: "האסט אפשר געזען מיין טאטע? איך ווייס נישט וואו מיין טאטע איז!" ווען דער טאטע האט דאס געהערט האט ער אראפגעווארפן דאס קינד פון זיין אקסל, איז געקומען א הונט און געביסן דאס קינד.

אזוי איז געווען ווען די אידן זענען ארויס פון מצרים, דער אייבערשטער האט זיי ארויסגענומען פון מצרים, ער האט זיי געוויזן די גרויסע וואונדער, ער האט געשפאלטן דעם ים, זיי געגעבן צו עסן מן פון הימל, די ברונעם וואסער צו טרינקען און אזוי ווייטער, ביז די אידן האבן געפרעגט (שמות יז, ז): "הֲיֵשׁ יְהוָֹה בְּקִרְבֵּנוּ?" דער אייבערשטער איז דא מיט אונז? דער אייבערשטער האט פארגעסן פון אונז? גלייך האט פאסירט די פרשה מיט עמלק, וַיָּבֹא עֲמָלֵק און ער האט געביסן די אידן.

איר טראכט אז דער אייבערשטער האט פארגעסן פון אייך? חס ושלום, דער אייבערשטער האט נישט פארגעסן פון אייך, דער אייבערשטער פארגעסט נישט פון קיינעם, דער אייבערשטער פירט די וועלט מיט א פונקטליכער חשבון. ווער עס טרעפט שנעל זיין שידוך און ווער עס טרעפט נישט גלייך זיין שידוך - אלעס איז פונעם אייבערשטן אליינס, מיר דארפן זיך איבערגעבן צום אייבערשטן, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן (שיחות הר"ן, סימן רעט): "אַז עֶס אִיז גָאר בִּיטֶער אִיז מֶען זִיך אִינְגַאנְצְן מְבַטֵּל", האט רבי נתן געפרעגט: "ווי אזוי איז מען זיך מבטל?" האט דער רבי געזאגט: "מען פארמאכט די מויל מיט די אויגן, דאס איז ביטול צום אייבערשטן"; דאס הייסט, ווען א מענטש פארמאכט די מויל - ער פרעגט נישט קיין קשיות, ער פארמאכט די אויגן - ער וויל גארנישט זען און פארשטיין, ער ווייסט אז דער אייבערשטער פירט די וועלט, דעמאלט איז מען זוכה אז אלעס ווערט גוט, דער אייבערשטער העלפט דעם מענטש מיט די ישועה וואס ער דארף.

פארלירט זיך נישט, זייטס שטארק מיט אמונה פשוטה, וועט איר זען גרויסע ניסים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויגש, ג' טבת, שנת תש"פ לפרט קטן

 ... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איר קענט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון זיין א לערערין פאר מיידלעך, זיי מחנך זיין אז זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידישע מאמעס; בפרט קליינע קינדער וואס דעמאלט זענען זיי נאך זייער תמימות'דיג, זיי נעמען אן און שלינגען יעדעס ווארט וואס זיי הערן.

איר דארפט זיך זייער פרייען אז איר האט אזא הייליגע ארבעט, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא ח:): אויפ'ן פסוק (דניאל יב, ג): "וּמַצְדִּיקֵי הָרַבִּים כַּכּוֹכָבִים לְעוֹלָם וָעֶד - אֵלוּ מְלַמְּדֵי תִּינוֹקוֹת", איינער וואס לערנט תורה מיט אידישע קינדער איז צוגעגליכן צו די שטערנס פון די הימל; ער האט אן א שיעור זכותים, אזוי סאך וויפיל שטערנס עס איז דא אין די גאנצע וועלט.

א לערערין דארף גוט עסן און גוט שלאפן אזוי ווי די הלכה איז (יורה דעה סימן רמה, סעיף טז): "וְאֵין לַמְלַמֵּד לִנְעוֹר בַּלַּיְלָה יוֹתֵר מִדַּאי שֶׁלֹא יִּהְיֶה עָצֵל בַּיוֹם לִלְמֹד, וְכֵן לֹא יִתְעַנֶּה", א מלמד טאר נישט אויף זיין שפעט ביינאכט כדי ער זאל נישט זיין מיד און דאס זעלבע איז מיט א לערערין; אויב מען איז מיד, מען איז נישט געשלאפן געהעריג, ווערט מען שנעלער אויפגערעגט חס ושלום, מען קען צוקומען צו וויי טון די קינדער וכו'; דאס זעלבע איז מיט עסן, אויב מען עסט נישט געהעריג, מען איז הונגעריג, קען מען חס ושלום ווערן אנגעצויגן אויף די קינדער. דארפט איר זייער אכטונג געבן צו גיין שלאפן פרי כדי איר זאלט זיין גוט אויסגערוט, אזוי וועט דער גאנצער טאג אייך גיין גרינגער.

בעטס דעם אייבערשטן יעדן טאג: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל טרעפן מיין זיווג שנעל און גרינג, העלף מיר איך זאל באקומען א מאן א צדיק, א מאן וואס וועט לעבן מיט דיר און מיט די תורה; הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל חתונה האבן מיט אן ערליכער בחור וואס לעבט מיט א צדיק און גייט אין די וועגן פון א צדיק, און אויב עס איז מיר אנגעשריבן חס ושלום א מאן אן עשיו בעט איך דיר אייבערשטער זאלסט מיר טוישן מיין שידוך און מיר געבן א יעקב אבינו.

הייליגע באשעפער איך ווייס און איך גלייב אז תפילה קען טוישן א שידוך, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות חיתון, סימן ט): "עַל יְדֵי תְּפִלָה יָכוֹל לְשַׁנּוֹת זִוּוּגוֹ הַנִכְרָז בַּשָׁמַיִם", מיט תפילה קען מען איבערדרייען א שידוך; בעט איך דיר טאטע זיסער, העלף מיר איך זאל באקומען א וואוילער מאן וואס וועט מיר מחזק זיין, מיר פרייליך מאכן און מיר וועלן אויפשטעלן אינאיינעם א שיינע שטוב".

אינעם זכות וואס איר וועט לערנען מיט די קינדער, איר וועט נישט מאכן קיין חילוק צווישן די קינדער וואס זענען ארעם אדער רייך, איר וועט נישט מאכן קיין צווישנשייד צווישן די קינדער וואס גייען אנגעטון טייער אדער ביליג, בזכות וואס איר וועט אכטונג געבן אויף די געפילן פון די קינדער וועט דער אייבערשטער אננעמען אייערע תפילות, אזוי ווי די הייליגע חכמים דערציילן (תענית כד.): עס איז אמאל געווען א טרוקעניש - עס האט נישט גערעגנט פאר א לאנגע צייט, האט מען זיך צוזאמגענומען אין בית המדרש צו מתפלל זיין פאר רעגן, א פשוט'ער איד איז צוגעגאנגען צום עמוד און גלייך ווען ער האט געזאגט: "מַשִּׁיב הָרוּחַ, וּמוֹרִיד הַגֶּשֶׁם" האט אנגעפאנגען רעגענען, האט מען אים געפרעגט: "וואס זענען די גוטע מעשים וואס דו טוסט?" האט ער געזאגט: "איך בין א מלמד דרדקי - איך לערן מיט אידישע קינדער און איך מאך נישט קיין אונטערשייד פון א קינד וואס דער טאטע צאלט מיר געלט אז איך זאל לערנען מיט אים, אדער א קינד וואס דער טאטע צאלט מיר נישט; נאך א מנהג האב איך, אז ווען איך זע א קינד וואס וויל נישט לערנען, בין איך אים משחד; איך קויף אים אונטער, איך האב אין שטוב א פיש טאנק און איך בין אים משכנע אז אויב ער וועט לערנען וועל איך אים ווייזן די פישעלעך און דורכדעם הייבט ער אן לערנען"; זעט מען פון דעם אז אויב א מלמד, א טיטשער, געבן אכטונג אויף דעם אייבערשטנ'ס קינדער, האט מען א כח אין הימל און מען נעמט אן אלע תפילות.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת לך לך, ו' חשון, שנת תש"פ לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך בעט אייך זייער, דערהאלטס אייך מיט אלע כוחות, נעמטס אריין אין זיך די אמונה, אז אלעס וואס פאסירט מיט א מענטש איז פונעם אייבערשטן; דאס וואס איר גייט אריבער איז זיכער מיט א פונקטליכע חשבון פונעם אייבערשטן, און אז איר וועט זיך דערהאלטן וועט איר נאר פארדינען פון דעם.

נעמטס די עצה פון הייליגן רבי'ן, די עצה וואס משיח וועט אריינברענגען אין די וועלט - די עצה פון התבודדות; רעדטס צום אייבערשטן אויף אייער שפראך, אויף אייער מאמע לשון, דערציילטס אים אייערע ווייטאגן, בעטס אים: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, העלף מיר איך זאל זיין שטארק ביי מיר, איך זאל נישט ווערן צעפאלן פון קיין שום זאך אויף די וועלט.

הייליגער באשעפער, העלף אז מיין טאטע מאמע זאלן לעבן בשלום, זיי זאלן זיך נישט קריגן איינער מיט'ן צווייטן; עס שטערט מיר זייער ווען זיי קריגן זיך, איך שפיר ווי מיין לעבן גייט מיר צוגרינד פון דעם, איך קען נישט טראכטן פון עפעס אנדערש, מיין גאנצע קאפ פליט מיר אוועק, איך קען נישט מיט האלטן די לימודים אין שולע, פון טראכטן טאג און נאכט פון די קריגערייען אין שטוב.

גרויסער באשעפער, דערבארעמדיגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיין שטארק ביי מיר, העלף אז מיינע ברודערס זאלן שוין טרעפן זייערע שידוכים און העלף מיר איך זאל בקרוב טרעפן א גוטע שידוך".

מיט תפילה וועט איר אלעס פועל'ן, ווייל תפילה טוישט אלעס, תפילה איז די שטערקסטע זאך וואס איז דא אויף דער וועלט; מען קען אלעס באקומען און אלעס טוישן דורך תפילה. אז מען איז שטארק מיט תפילה און מען האט סבלנות אויסצואווארטן ביז די ישועה קומט, איז מען זוכה צו געהאלפן ווערן מיט וואס מען דארף נאר.

ווי מער איר וועט רעדן צום אייבערשטן וועט אייך קלארער ווערן די אמונה, איר וועט זיין שטארק ביי זיך, עס וועט אייך זיין קלאר אז עס איז גארנישט דא אויף די וועלט אויסער דעם אייבערשטער, דער אייבערשטער איז מְמַלֵּא כָּל עַלְמִין, וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין, וּבְתוֹךְ כָּל עַלְמִין, אֵין שׁוּם מְצִיאוּת בִּלְעָדָיו יִתְבָּרַךְ כְּלָל.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת כי תצא, י"ג אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

וויסן זאלט איר אז עס איז זייער א הארבע זאך זיך אנצוטון און זיך אויפפירן אויף א וועג אנצורייצן בחורים זאלן קוקן אויף אייך.

דער הייליגער רבי האט דערציילט (מעשיות בסוף סיפורי מעשיות): עס איז געווען א צדיק וואס האט זיך אינגאנצן אויסגעארבעט און ער איז ארויף אויבן אין הימל און געזען ווי עס שטייט א טאפ מיט שטיקער פלייש און ביינער, האט ער געפרעגט: "וואס איז דאס?" האט מען אים געענטפערט: "דאס איז פון א פרוי וואס פלעגט גיין אנגעטון נישט צניעות'דיג, זי פלעגט אנרייצן בחורים און אינגעלייט צו קוקן אויף איר, דאס איז איר שטראף, אז זי ווערט יעדן טאג אויפגעקאכט אין בריעדיגע וואסער".

עס איז א גרויסע עבירה פאר א מיידל זיך אנצוטון און זיך פירן נישט בצניעות כדי בחורים זאלן קוקן אויף איר. חכמינו זכרונם לברכה רעכענען אויס (שבת סב:) אויף יעדע נישט צניעות'דיגע זאך וואס די שטראף איז דערויף; אויב מען לייגט פערפיום אין גאס פאר פרעמדע מענער און בחורים ווערט מען נאכדעם געשטראפט מיט א טריקענע הויט און מען באקומט א שלעכטע גרוך; אויף זיך שמירן די אויגן און אויב מען ווינקט זיך מיט די אויגן וכו' אויף דעם ווערט מען קרעציג (פימפעלס), און אויף קליידער וואס זענען ציענדיג און שרייעדיג באקומט מען שפאלטענעס אויפ'ן קערפער.

בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט זיך קענען מתגבר זיין אויף דעם נסיון, איר זאלסט זיך אנטון און אויפפירן הייליג און קיינער זאל נישט נכשל ווערן דורך אייך.

דער הייליגער אמורא רבי יוחנן דערציילט (סוטה כב.) איך האב זיך געלערנט יראת שמים פון א מיידל; ער האט געהערט ווי א מיידל בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם 'בָּרָאתָ גַּן עֵדֶן וּבָרָאתָ גֵּיהִנֹּם'", האסט באשאפן דעם גן עדן און דו האסט באשאפן דעם גיהנום, "בָּרָאתָ צַדִּיקִים וּבָרָאתָ רְשָׁעִים", האסט באשאפן צדיקים און האסט באשאפן רשעים, "יְהִי רָצוֹן מִלְּפָנֶיךָ שֶׁלֹא יִכָּשְׁלוּ בִי בְּנֵי אָדָם", איך בעט דיר אייבערשטער העלף מיר אז קיינער זאל נישט זינדיגן צוליב מיר; רבי יוחנן האט זיך געלערנט פון איר יראת שמים, נישט נאר זי האט אכטונג געגעבן אז זי זאל נישט טון קיין עבירות, נאר זי האט אכטונג געגעבן אז קיינער זאל נישט צוקומען צו עבירות דורך איר.

אז איר וועט תשובה טון, איר וועט אויפהערן נאכלויפן בחורים וועט דער אייבערשטער העלפן איר וועט באקומען אן ערליכער חתן און אויפשטעלן אן ערליכע שטוב.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת כי תצא, ט' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

זייער אסאך מענטשן וואס ווערן מקורב צום רבי'ן האבן דעם טעות, מען מיינט אז כדי צו ווערן א ברסלב'ער חסיד דארף מען אפלאזן די וועג פון די עלטערן וכו'; ווער הייסט אייך אפלאזן זייער וועג? איר דארפט נישט אפלאזן די וועג פון אייערע עלטערן, בלייבט ווי אזוי אייער משפחה פירט זיך און נעמט די עצות און התחזקות פון רבי'ן.

ברסלב'ער חסידות איז נישט קיין סתירה מיט קיין שום חסידות און אפשטאם; בסך הכל וויל דער רבי אונז ברענגען צו אזא מדריגה אז מיר זאלן לעבן מיט א שטארקע אמונה. דער רבי וויל איין זאך פון אונז, מיר זאלן רעדן צום אייבערשטן א גאנצע צייט; מען זאל גיין אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך אויסשמועסן דאס הארץ מיט'ן אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך וואס מען איז צוגעוואוינט צו רעדן, אויף מאמע לשון, מען זאל אלעס דערציילן פאר'ן אייבערשטן; אלעס וואס גייט אריבער ברוחניות ובגשמיות, ווי דער יצר הרע ווארפט אלץ אראפ וכו' און אז וויפיל מאל מען וויל זיין גוט וכו' גייט עס נישט.

בנוגע אפזאגן שידוכים; איר זענט שוין פיר און צוואנציג יאר, אויף וואס ווארט איר? פארוואס זאגט איר אפ שידוכים? ווען עס קומט צו טון א שידוך דארף מען געדענקען וואס חכמינו הקדושים זאגן (יבמות סג.): "נְחוֹת דַּרְגָּא וְנָסִיב אִיתְּתָא", גיי אראפ א מדריגה און האב חתונה; מען דארף חתונה האבן ווייל דער אייבערשטער האט געהייסן.

אז מען טראגט אייך אן א גוטער בחור זאלט איר זיך טרעפן מיט אים און זען זיינע מידות און יראת שמים און וואס שנעלער חתונה האבן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

נאך אביסל וועט איר טרעפן אייער שידוך, דעמאלט וועט אלעס ווערן מסודר.

זעטס מיט אלע אייערע כוחות צו זיין פרייליך; הערטס אסאך מוזיק פון פרייליכע ניגונים וועט איר ווערן פרייליך. דער רבי זאגט (ספר המידות, אות שמחה, סימן יד): "עַל יְדֵי זֶמֶר תָּבוֹא לִידֵי שִׂמְחָה וְהִתְלַהֲבוּת", דורך זינגען ווערט מען פרייליך און לעבעדיג; און אז איר וועט זיין פרייליך וועט אייך זיין גרינגער דאס לעבן, איר וועט נישט האבן קיין דרוק.

ביי אונז אין סקול - 'בית פיגא' האבן מיר איינגעפירט צו טאנצן יעדן טאג; גלייך נאך תפילת שחרית צינדט מען אן מוזיק און די גאנצע סקול, אלע מיידלעך - פון די קלענסטע ביז די גרעסטע - גייען ארויס אין א טאנץ, דאס מאכט זיי פרייליך און אלע פראבלעמען פאלן אוועק. דער רבי זאגט (ספר המידות, אות שמחה, סימן ח): "עַל יְדֵי הָרִקּוּדִין וְהַתְּנוּעוֹת שֶׁאַתָּה עוֹשֶׂה בַּגּוּף, נִתְעוֹרֵר לְךָ שִׂמְחָה", דורך טאנצן און שפרינגען ווערט מען פרייליך און אז מען איז פרייליך איז אלעס גוט, עס איז נישט דא קיין פראבלעמען.

זייטס נישט דערשראקן פון וואס איר גייט אריבער, דאס אלעס וועט אוועקגיין ווען איר וועט זוכה זיין צו טרעפן אייער זיווג בעזרת השם.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת בלק, י"א תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קצד): "אַחַר כָּל הַיִּסּוּרִים, אַף עַל פִּי כֵן הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ מֵטִיב עִמָּנוּ", נאך אלע יסורים וואס גייט אריבער אויפ'ן מענטש געבט דער אייבערשטער אויך אסאך גוטע זאכן, "רַק שֶׁאֵין אָנוּ רוֹצִים לְהַקְטִין אֶת הַיִּסּוּרִים", נאר דער מענטש אליינס וויל זיך נישט גרינגער מאכן מיט'ן אויפזוכן דאס גוטס וואס דער אייבערשטער טוט מיט אים. אפילו מען גייט אריבער באמת שווערע ביטערע יסורים, "אֲבָל נֶגֶד דְּבֵקוּת אֶחָד לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ מַה שֶּׁזּוֹכִין לְאֵיזֶה בְּחִינָה שֶׁל דְּבֵקוּת בְּמַחֲשָׁבָה אוֹ בִּבְחִינָה אַחֶרֶת", אבער ווען דער מענטש ווערט נענטער דורך דעם צום אייבערשטן ער הייבט אן לעבן מיטן אייבערשטן, "כָּל הַיִּסּוּרִים אֵינָם כְּלוּם נֶגֶד זֶה", איז אלע יסורים גארנישט אנקעגן דעם, "וְעַל יָדָם בְּעַצְמָם מִתְקָרְבִים וּמִתְדַּבְּקִים אֵלָיו יִתְבָּרַךְ", ווייל דורך דעם ווערט א מענטש נענטער צום אייבערשטן. "כִּי נוֹטְלִין מִמֶּנִּי הַבְּרִיאוּת גּוּפִי, מִי נוֹטֵל מִמֶּנִּי הַבְּרִיאוּת? הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ! אִם כֵּן אֲנִי נִדְבָּק בּוֹ יִתְבָּרַךְ", מען הייבט אן פארשטיין 'ווער מאכט מיר די אלע ווייטאג? ווער נעמט מיר אוועק מיין געזונט? דער אייבערשטער אליינס ברענגט מיר דאך די יסורים, אויב אזוי ווער איך נענטער צו אים. "וְכֵן כְּשֶׁלּוֹקֵחַ חַס וְשָׁלוֹם, אֵיזֶה בֵּן. מִי לוֹקֵחַ? הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ! אִם כֵּן אַדְּרַבָּא עַתָּה הוּא סָמוּךְ יוֹתֵר אֵלָיו יִתְבָּרַךְ, כִּי בָּעוֹלָם הַבָּא סְמוּכִין יוֹתֵר לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", אויב חס ושלום מען פארלירט א קינד און מען הייבט אן פארשטיין 'ווער האט דאס מיר אוועק גענומען? דער אייבערשטער', אויב אזוי ווער איך דאך נענעטער צו אים, עיין שם.

אז איר ווילט אביסל חיזוק זאלט איר אריין קוקן אין צוואת מוהרא"ש, וועט איר אנדערש רעדן און טראכטן. איך ברענג אייך אראפ א שטיקל וואו מוהרא"ש שרייבט וועגן זיינע יסורים וואס ער האט געליטן אין זיין לעבן און ער בעט זיך ביי אונז אלע מיר זאלן אננעמען באהבה ווען עס גייט אריבער אויף אונז יסורים:

צוואת מוהרא"ש, אות יד:

"מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, וָואס זָאל אִיךְ אַייךְ זָאגְן? אִיר קֶענְט זִיךְ נִישְׁט פָארְשְׁטֶעלְן וִויפִיל יִסוּרִים אוּן עַגְמַת נֶפֶשׁ אִיךְ הָאבּ גֶעלִיטְן אוֹיף דֶער וֶועלְט, אִיךְ הָאבּ מַמָשׁ נִישְׁט גֶעהַאט קַיין אֵיין גוּטְן טָאג אִין מַיין לֶעבְּן, אָן קַיין שׁוּם גֻּזְמָא. אִיךְ הָאבּ יֶעדְן טָאג מַמָשׁ גֶעוֵויינְט פוּן דִי פִילֶע צַעַר אוּן עַגְמַת נֶפֶשׁ וָואס אִיךְ הָאבּ גֶעהַאט פוּן אַלֶע זַייטְן, פוּן אִינֶעוֵויינִיג אוּן פוּן אִינְדְרוֹיסְן. אָבֶּער אִיךְ הָאבּ זִיךְ שְׁטֶענְדִיג גֶעטְרֵייסְט מִיט דֶעם אַז בָּרוּךְ ה' אִיךְ גְלֵייבּ אִינֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אִיךְ וֵוייס אַז אַלֶעס הָאט אַ פּוּנְקְטְלִיכֶער חֶשְׁבּוֹן, אַלֶעס וֶוערְט גֶעפִירְט מִיט אַ גֶעוַואלְדִיגֶע הַשְׁגָחָה פְּרָטִית, אוּן אִיךְ בִּין נָאר אַנְטְלָאפְן שְׁטֶענְדִיג צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אוּן דָאס אִיז וָואס הָאט מִיר גֶעהָאלְפְן אִיבֶּערְקוּמֶען מַיינֶע פִילֶע צָרוֹת אוּן יִסוּרִים.

דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר אוֹיךְ טוּן דִי זֶעלְבֶּע, אִיר זָאלְט חַס וְשָׁלוֹם נִישְׁט הָאבְּן קַיין טַעֲנוֹת אוֹיפְן אֵייבֶּערְשְׁטְן, זִיךְ נִישְׁט אָפְּרֶעדְן אוֹיפְן אֵייבֶּערְשְׁטְן. גֶעדֶענְקְט וָואס דִי חֲזַ"ל זָאגְן (תַּנְחוּמָא, תֵצֵא): "צָרִיךְ הָאָדָם לְהַחֲזִיק טוֹבָה לְהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בִּזְמַן שֶׁהַיְסוּרִין בָּאִין עָלָיו, לָמָה? שֶׁהַיְסוּרִין מוֹשְׁכִין אֶת הָאָדָם לְהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא" - אַ מֶענְטְשׁ דַארְף דַאנְקֶען דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן וֶוען עֶר שִׁיקְט אִים יִסוּרִים. פַארְוָואס? וַוייל דִי יִסוּרִים שְׁלֶעפְּן דֶעם מֶענְטְשׁ צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן. נָאךְ זָאגְן דִי חֲזַ"ל (סִפְרִי, וָאֶתְחַנַּן): "יְהֵא אָדָם שָׂמֵחַ בְּיִסּוּרִין יוֹתֵר מִן הַטוֹבָה, שֶׁאִילוּ הָאָדָם בְּטוֹבָה אֵין נִמְחָל לוֹ עָווֹן שֶׁבְּיָדוֹ, וּבְיִסוּרִין נִמְחָל לוֹ" - אַ מֶענְטְשׁ דַארְף זִיךְ מֶער פְרֵייעֶן מִיט דִי יִסוּרִים וָואס עֶר בַּאקוּמְט וִוי מִיט דִי גוּטְס וָואס עֶר בַּאקוּמְט, וַוייל וֶוען אַ מֶענְטְשׁ הָאט נָאר גוּטְס וֶועט עֶר מִיט דֶעם נִישְׁט אָפְּקוּמֶען זַיינֶע עֲבֵירוֹת, אָבֶּער וֶוען עֶר הָאט יִסוּרִים וֶועט דָאס יָא אָפְּמֶעקְן זַיינֶע עֲבֵירוֹת".

נאך אזעלכע ווערטער קוקט מען שוין אנדערש אויף די וועלט; מען הייבט אן זען וואס מוהרא"ש איז אריבער געגאנגען אין לעבן און מיט דעם אלעמען האט ער זיך מחזק געווען און מחזק געווען די גאנצע וועלט, ער האט אריין געבלאזן אין אונז א גייסט מיר זאלן וועלן לעבן און מיר זאלן מאכן אנדערע זאלן לעבן. מוהרא"ש פלעגט זאגן אז ער האט דאס אלעס געקענט טון נאר ווייל ער האט גענומען דעם רבינ'ס עצות בתמימות ובפשיטות, ער האט אסאך גערעדט צום אייבערשטן.

דעריבער אז איר ווילט ארויס גיין פון אייערע צרות זאלט איר פאלגן דעם רבי'ן מיט די עצה פון התבודדות, געוואוינטס זיך צו צו אויסשמועסן אייער הארץ מיט'ן אייבערשטן.

זוך אויף דאס גוטס פון אייער לעבן; הייבט אן דאנקען דעם אייבערשטן אויף דאס גוטס וואס איר האט און בעטס דעם אייבערשטן עס זאל אייך גרינגער ווערן דאס לעבן. איינמאל איר וועט אריין נעמען דעם אייבערשטן אין אייערע פראבלעבן וועט אלעס זיין גרינגער, אזוי ווי דער הייליגער צאנזער רב זכותו יגן עלינו האט געזאגט נאכן באגלייטן זיין זון הרב הצדיק רבי מאיר נתן זכרונו לברכה, אז ווען א מענטש כאפט א קלאפ אין רוקן און ווען ער דריידט זיך אויס זעט ער אז זיין ליבער חבר האט אים געגעבן דעם קלאפ טוט עס נישט וויי, מען נעמט דאס ווי א פריינדליכע באגריסונג, האט דער הייליגער צאנזער רב אויסגעפירט: "איך האב געכאפט א קלאפ, מיין זון איז נפטר געווארן אזוי יונג, אבער איך געב א קוק: 'ווער קלאפט מיר? דער אייבערשטער אליינס', דערפאר טוט עס נישט וויי".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת חקת, ח' תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

זייטס ווייטער ממשיך צו זאגן יעדן טאג דעם יום תהילים. דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תפה): "א קאפיטל תהילים אז מען זאגט, איז אזוי ווי א פאנטש"; געווענליך האלט א מענטש מיט זיך שטענדיג טרינקען אז אויב ער וועט זיין דורשטעריג זאל ער האבן עפעס צו טרינקען, אזוי אויך דארף א מענטש זאגן יעדן טאג תהילים כדי צו געבן צו טרינקען פאר זיין נשמה.

וואויל איז דעם וואס זאגט יעדן טאג תהילים; דער הייליגער רבי נתן פלעגט יעדן טאג זאגן דעם יום תהילים און ענדיגן ספר תהילים יעדע וואך, אזוי פירן זיך אויך תלמידי היכל הקודש - צו זאגן יעדן טאג דעם יום תהילים.

דער הייליגער רבי האט געזאגט אז משיח וועט קומען בזכות די פשוט'ע אידן וואס זאגן אסאך תהילים. הרב הקדוש מסאטמער זכותו יגן עלינו ברענגט אראפ דעם שיחה אין ספר ויואל משה (מאמר ישוב ארץ ישראל, סימן קנ) אז משיח וועט קומען בזכות די אלע ערליכע פשוט'ע אידן וואס זאגן תהילים יעדן טאג.

בנוגע צו גיין אנגעטון בצניעות וכו' ווען אייער טאטע וויל איר זאלט דוקא גיין מיט הויזן, איר פרעגט וואס איר זאלט טון; עס איז שווער צו ענטפערן אויף דעם, ווייל פון איין זייט איז כיבוד אב ואם זייער א חשוב'ע מצוה, אזוי ווייט אז חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי פאה א, א) אז דאס איז חמורות שבחמורות, די מצוה פון מכבד זיין עלטערן איז פון די הארבסטע מצוות וואס איז דא, און פון די אנדערע זייט איז צניעות אויך זייער א חשוב'ע זאך, מען דארף אכטונג געבן צו גיין אנגעטון ווי אזוי די תורה הייסט.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי קידושין פרק א, הלכה ז): "רַבִּי שִׁמְעוֹן בֶּן יוֹחָאִי אוֹמֵר, גָדוֹל הִיא כִּיבּוּד אָב וָאֵם שֶׁהֶעֱדִיפוֹ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא יוֹתֵר מִכְּבוֹדוֹ", רבי שמעון בן יוחאי זאגט, דער אייבערשטער האט אונז באפוילן מען זאל מכבד זיין טאטע מאמע מער ווי מען זאל מכבד זיין דעם אייבערשטן אליינס; זאלט איר ווייטער מכבד זיין אייערע עלטערן און איר זאלט זאגן פאר אייער טאטע אז מען האט אייך געלערנט אז עס איז נישט קיין צניעות פאר א מיידל צו גיין מיט הויזן, וועט ער האבן נחת פון אייך.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת בהר, י"ד אייר, פסח שני, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

קריאת שמע שעל המטה קען מען ליינען ליגנדיג אין בעט. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (ירושלמי ברכות ו.) אז רבי זעירא איז אמאל איינגעשטאנען ביי רבי שמואל בר נחמני, האט זיך רבי זעירא באהאלטן אין זיין שלאף צימער צו זען ווי אזוי רבי שמואל בר נחמני ליינט קריאת שמע שעל המיטה, האט ער געזען: "וַהֲוָה קָרֵי וְחָזַר וְקָרֵי עַד דְּהוּא שָׁקַע מִינֵיהּ גּוֹ שִׁינְתֵיהּ", ווי רבי שמואל בר נחמני ליינט קריאת שמע ליגנדיג אין בעט, ער האט געליינט נאכאמאל און נאכאמאל קריאת שמע ביז ער איז איינגעשלאפן. פון די מעשה פסק'נט מען (עיין מגן אברהם אורח חיים סימן רלט, סעיף ה) אז מען קען ליינען קריאת שמע שעל המיטה ווען מען ליגט.

הויזן פאר א מיידל איז נישט קיין צניעות אפילו נאר בשעת'ן שלאפן; מען פרובירט דאס מערסטע צו שלאפן צוגעדעקט און אויב מען דעקט זיך אויף – זאגן שוין חכמינו זכרונם לברכה (נדרים כז:): "אוֹנֶס רַחֲמָנָא פָּטְרֵיהּ".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת קדושים, ב' דראש חודש אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

וויסן זאלט איר אז צניעות איז א זאך וואס מען באצאלט אויף דעם זייער אסאך שכר; א מיידל וואס געבט אכטונג ווי אזוי זי גייט אנגעטון און ווי אזוי זי רעדט - וועט זוכה זיין צו הייליגע קינדער. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מגילה יג:): "אין זכות פון צניעות איז מען זוכה צו גוטע קינדער"; און ווי שווערער דאס איז, נאכדעם וואס איר האט א שטארקע נסיון אויף דעם, וועט איר באקומען מער שכר, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, כג): "לְפוּם צַעֲרָא - אַגְרָא", לויט ווי שווער עס קומט אן א מצוה אלץ מער שכר באקומט מען דערויף.

פרובירט אנצוהייבן מיט אביסל, אזוי ווי רבי נתן פלעגט זאגן, אז ווען ער האט געהערט פון רבי'ן: "מְעַט גַּם כֵּן טוֹב" - אביסל איז אויך גוט, פון דעמאלט האט ער זייער מצליח געווען און פון דעמאלט האט ער מער אנגעהויבן צו לערנען בהתמדה רבה, ווייל רוב מאל האלט מען זיך צוריק פון לערנען און טון גוטע זאכן ווייל מען וויל טון אסאך און אזוי ווי עס איז שווער צו טון אסאך טוט מען גארנישט, אבער אז מען ווייסט דאס חשיבות פון יעדע ביסל דעמאלט קומט מען אן צו טון אסאך. אזוי אויך ביי אייך, אז איר ווילט זיין צניעות'דיג אבער עס איז אייך שווער זאלט איר קודם אנהייבן מיט אביסל, אזוי וועט אייך זיין גרינגער.

וויסן זאלט איר אז יעדעס ביסל וואס מען טוט פאר'ן אייבערשטן איז זייער חשוב; אויבן אין הימל קוקט מען אנדערש אויפ'ן מענטש ווי מען קוקט דא, אויבן אין הימל איז זייער חשוב יעדע קליינע נקודה, יעדע ריר וואס א מענטש געבט זיך פאר'ן אייבערשטן. יעדע גוטע מחשבה, יעדע גוטע ווילן איז זייער חשוב ביים אייבערשטן. אזוי ווי דער זוהר הקדוש זאגט (פרשת תרומה, קנ:): "לֵית רְעוּתָא טָבָא דְּיִתְאֲבִיד מִקַּמֵּי מַלְכָּא קַדִּישָׁא", קיין איין גוטע מחשבה ווערט נישט פארלוירן ביים אייבערשטן, כל שכן וכל שכן ווען א מענטש טוט א גוטע מעשה און קל וחומר ווען א מיידל און א פרוי טוען זיך אן איידל און שיין פאר'ן אייבערשטן, זיי געבן אכטונג נישט צו גיין מיט קליידער וואס דער אייבערשטער וויל נישט מען זאל גיין דערמיט - איז דאס זייער חשוב אויבן אין הימל. דאס האלט צוריק אלע שלעכטע גזירות זאלן נישט קומען אויף אידישע קינדער.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט באקומען אידישע גאווה און אידישע שטאלץ זיך נישט צו שעמען צו גיין אנגעטון איידל און אידיש, און איר זאלט זוכה זיין צו טרעפן בקרוב א ערליכע וואוילע זיווג און אויפשטעלן א שיינע אידישע שטוב.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ויקהל, כ"ב אדר א', שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז מען זאל זוכה זיין צו האבן א געפיל צו צניעות און אז די קינדער זאלן האבן אין דעם א געפיל, זיי זאלן וויסן אז די שענסטע זאך ביי אונז אידן איז צניעות און די גרויסע שכר וואס דער אייבערשטער באצאלט פאר די וואס פירן זיך איידל; אזוי ווי חכמינו זכרונו לברכה זאגן (במדבר רבה ח, ט): אויפן פסוק (תהילים קכח, ג): "אֶשְׁתְּךָ כְּגֶפֶן פֹּרִיָּה בְּיַרְכְּתֵי בֵיתֶךָ בָּנֶיךָ כִּשְׁתִלֵי זֵיתִים סָבִיב לְשֻׁלְחָנֶךָ", ווען מען פירט זיך בצניעות איז מען זוכה צו ערליכע קינדער: "בַּעֲלֵי מִקְרָא, בַּעֲלֵי מִשְׁנָה, בַּעֲלֵי מַעֲשִׂים טוֹבִים".

ווען מען שלאפט האט מען נישט אן זאקן נאר מען דעקט זיך צו מיט א דעק - דאס איז צניעות; מען דארף געדענקען וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין נד.): "לֹא נִתְּנָה תּוֹרָה לְמַלְאֲכֵי הַשָּׁרֵת", די תורה איז נישט געגעבן געווארן פאר מלאכים; מען שלאפט צוגעדעקט און אז די פוס דעקט זיך אויף – זאגן שוין חכמינו זכרונם לברכה (נדרים כז:): "אוֹנֶס רַחֲמָנָא פָּטְרֵיהּ".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ויקהל, כ"ב אדר א', שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אז דו ווילסט העלפן דיין שוועסטער זי זאל נישט אוועק גליטשן פון אידישקייט זאלסטו איר רופן צו דיר אין שטוב זי זאל פארברענגען מיט דיר, מיט דיין ווייב און מיט דיינע קינדער; אז זי וועט זען דיין ווארעמע שטוב, דיינע זיסע קינדער און דיין שיינע אויפפירונג - ווי אזוי דו רעדסט מיט דיין ווייב און קינדער, דאן וועט זי מחליט זיין אפצולאזן אלע נארישקייטן און זיך פירן ערליך.

ליידער זענען דא היינט אסאך בני הנעורים וואס גייען אוועק פונעם דרך התורה ווייל זיי מיינען אז דער 'נישט איד' האט א גוט לעבן; על פי רוב זענען דאס קינדער וואס זענען דערביטערט און צעקלאפט קומענדיג פון צעבראכענע שטובער, קינדער וועם מען טשעפעט, אדער קינדער וואס טרעפן זיך נישט דאס פלאץ אין שטוב, אלץ רעזולטאט אנטלויפן זיי צום סמארטפאון און קומען אן צו אלע שלעכטע זאכן השם ירחם. דעריבער, ווען מען ווייזט זיי א ווארעמע אידישע היים און זיי זעען דאס לעבנסשטייגער פון אן ערליכער איד, ווי ער רעדט שיין און איידל מיט זיין ווייב און קינדער, ווי זיס א שבת'דיגע סעודה איז, דורכדעם ווילן זיי אלע בלייבן ערליכע אידן.

לאז זיך אפ פון עסקנים וכו', געדענק וואס דער נביא זאגט (ישעיהו ב, כב): "חִדְלוּ לָכֶם מִן הָאָדָם אֲשֶׁר נְשָׁמָה בְּאַפּוֹ כִּי בַמֶּה נֶחְשָׁב הוּא"; אנשטאט טראכטן און זוכן עסקנים וואס קענען זיך אליינס נישט העלפן ווענד זיך ענדערש צום אייבערשטן, בעט אים ער זאל אריין לייגן אין דיין שוועסטער און אין אלע אידן א רוח טהרה - א הייליגע גייסט און א ריינקייט, מיר זאלן שוין זוכה זיין צו ביאת משיח צדקינו וואס דעמאלט וועט אוועקגיין די רוח הטמאה און עס וועט אראפ קומען א הייליגקייט אויף די וועלט, אזוי ווי עס שטייט (זכריה יג, ב): "וְאֶת רוּחַ הַטֻּמְאָה אַעֲבִיר מִן הָאָרֶץ".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ויקהל, כ"ב אדר א', שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

וויסן זאלט איר אז ביים הייליגן רבי'ן איז די ערשטע זאך געווען "דרך ארץ", און דער הייליגער רבי האט געזאגט: "וֶוען קֵסָרִין אוּן קֶענִיגְן וָואלְטְן גֶעוואוּסְט וָואס פַאר אַ דֶּרֶךְ אֶרֶץ אִיךְ לֶערְן מִיט מַיינֶע מֶענְטְשְׁן, וָואלְטְן זֵיי גֶעשִׁיקְט זֵייעֶרֶע קִינְדֶער לֶערְנֶען בַּיי מִיר דֶּרֶךְ אֶרֶץ"; ווייל דער עיקר פונעם מענטש איז די מידות. אויב מען פירט זיך מיט דרך ארץ ווייזט דאס אז דער מענטש איז א וואוילער מענטש, אבער אויב מען פירט זיך אויף מיט חוצפה, מען שטערט די כיתה, דעמאלט זעט מען גלייך אז דער מענטש איז נישט קיין ערליכער מענטש.

דער רבי האט געזאגט: "איך קען יעדן העלפן, אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פונעם אייבערשטן, חוץ אן עזות פנים"; אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, כ): "עַז פָּנִים לְגֵיהִנֹּם", פאר אן עזות פנים איז דא איין עצה – אים לייגן אין גיהנום; דעריבער בעט איך אייך זייער איר זאלט זיך אויפפירן צו אייערע טיטשערס מיט דרך ארץ, מיט דעם וועט איר זיך איינקויפן א גוטע נאמען און איר וועט טרעפן א גוטע שידוך בקרוב.

זעט זיך צו חבר'ן זיך נאר מיט ערליכע מיידלעך וואס פירן זיך מיט דרך ארץ און צניעות.

איר דארפט נישט מורא האבן וכו'; אז איר וועט זיך אויפפירן איידל פון יעצט און ווייטער וועט אייך אייער טיטשער מוחל זיין און ליב האבן, עס וועט אייך גארנישט שאטן - נישט פאר אייך און נישט פאר אייערע קינדער.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויקהל, כ"א אדר א', שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי'.

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

ווען מען טוט א שידוך דארף מען דער עיקר קוקן אויפן בחור, צי ער האט יראת שמים און גוטע מידות.

אז מען איז זוכה און מען טרעפט א בחור מיט גוטע מידות און יראת שמים האט מען א גוט לעבן, מה שאין כן א בחור אן יראת שמים און אן גוטע מידות איז א סכנה צו לעבן מיט אזא איינעם. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן פאר א טאטע וואס זיכט א שידוך פאר זיין טאכטער (פסחים מט:): זאלסט נישט חתונה מאכן דיין טאכטער מיט אן עם הארץ, "רַבִּי מֵאִיר אוֹמֵר כָּל הַמַשִׂיא בִּתּוֹ לְעַם הָאָרֶץ", ווייל אויב א טאטע נעמט פאר זיין טאכטער א מאן אן עם הארץ, "כְּאִילוּ כּוֹפְתָהּ וּמַנִּיחָהּ לִפְנֵי אֲרִי", איז אזוי ווי ער וואלט איר געבינדן און געלייגט פאר א לייב וואס דאן וואלט איר דער לייב זיכער פארציקט, אזא סכנה איז חתונה צו האבן מיט איינעם אן יראת שמים; אזוי אויך זאג איך אייך, עס איז נישט גענוג צו באקומען א בחור וואס פאררופט זיך א ברסלב'ער חסיד, ווייל נישט יעדער בחור וואס פאררופט זיך א "ברסלב'ער" איז א ברסלב'ער בחור; ליידער ביים רבי'ן אליינס דרייען זיך כל מיני מענטשן וכו' וכו' השם ירחם, דעריבער זאלט איר דער עיקר נאכקוקן אויף זיינע מידות און אויף זיין יראת שמים.

וויסן זאלט איר אז א פרוי האט זייער שטארקע כוחות - סיי לטוב און סיי אויף פארקערט, א פרוי קען אויפהייבן איר מאן ער זאל ווערן א גרויסער צדיק און חס ושלום אים אראפ ברענגען. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (בראשית רבה יז, ז): "מַעֲשֶׂה בְּחָסִיד אֶחָד שֶׁהָיָה נָשׂוּי לַחֲסִידָה אַחַת", עס איז געווען א מעשה מיט אן ערליכער איד וואס האט חתונה געהאט צו אן ערליכע פרוי, "וְלֹא הֶעֱמִידוּ בָנִים זֶה מִזֶּה", און עס זענען אריבער אסאך יארן וואס זיי האבן נישט געהאט קיין קינדער, "אָמְרוּ אֵין אָנוּ מוֹעִילִים לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא כְּלוּם, עָמְדוּ וְגֵרְשׁוּ זֶה אֶת זֶה", צום סוף האבן זיי זיך גע'גט, "הָלַךְ זֶה וְנָשָׂא רְשָׁעָה אַחַת וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ רָשָׁע", דער ערליכער איד האט חתונה געהאט מיט א שלעכטע פרוי און זי האט אים געמאכט פאר א רשע, "הָלְכָה זֹאת וְנִשַֹּׂאת לְרָשָׁע אֶחָד וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ צַדִּיק", און די ערליכע פרוי האט חתונה געהאט מיט א רשע, און זי האט אים געמאכט פאר א גרויסער צדיק, פירט אויס דער מדרש: "הֱוֵי שֶׁהַכֹּל מִן הָאִשָּׁה", זעט מען פון דעם אז אלעס איז געוואנדן אינעם פרוי; אז איר וועט זיך פירן ווי דער רבי לערנט אונז, איר וועט זיין שטענדיג פרייליך, יעדע זאך וואס איר דארפט נאר וועט איר זיך נאר ווענדן צום אייבערשטן און איר וועט זיך פירן מיט גרויס דרך ארץ, דאן וועט אייער מאן אייך נאכגיין.

בעט'ס דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו טרעפן מיין זיווג וואס זאל זיין אן ערליכע געזונטע פרייליכע בחור; א בחור וואס לעבט מיט די תורה, לעבט מיט אמונה, גלייבט אין דיר און גלייבט אין צדיקים. הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זוכה זיין אויפצושטעלן דורות ערליכע אידן און איך און מיין מאן זאלן לעבן בשלום מיט אהבה מיט אחוה און פרידן"; אזוי זאלט איר מתפלל זיין און צולייגן בפרטי פרטיות אלע פרטים און פרטי פרטים וואס איר דארפט און ווילסט האבן אין אייער לעבן, וועט אייך דער אייבערשטער העלפן אז איר וועט זוכה זיין צו דעם אלעמען.

דער אייבערשטער זאל אייך העלפן איר זאלט זוכה זיין צו טרעפן בקרוב אייער זיווג און אויפשטעלן א שיינע ערליכע אידישע שטוב.