שאלה אין קורצן ענין
#12 - איז א פראבלעם צו מאכן טערעפי פאר זעלבסט זיכערקייט?
סיפורי צדיקים, תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, אמונה, טערעפי, זעלבס זיכערקייט

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם וויל איך זאגן א גרויסן יישר כח פאר די שיינע שיעורים וואס האט געטוישט מיין לעבן און מיך געברענגט צו רעדן צום אייבערשטען, מיר געגעבן שלום בית, מיר געמאכט ענדיגן שוין האלב ש"ס, מעביר סדרה זיין, און נאך פילע גוטע זאכן.


איך ווייס אז דער ראש ישיבה שליט"א האלט נישט פון טערעפי, איך האב אבער געוואלט וויסן אויב טערעפי צו באקומען זעלבסט זיכערקייט איז אויך א פראבלעם?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויגש, ט' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען רבי נתן איז מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן איז ער געקומען צום רבי'ן און אים פארציילט אלעס וואס גייט אריבער אויף אים וכו' וכו', האט אים דער רבי געזאגט: "נתן, קום אביסל שפאצירן", אזוי גייענדיג האט דער רבי ארויפגעלייגט זיין האנט אויף רבי נתן'ס אקסל און אים געזאגט אפאר ווערטער, וואס די פאר ווערטער האט געטוישט רבי נתן'ס גאנצע לעבן, דער רבי האט אים געזאגט: "און ווייטער איז גוט, אז מען רעדט זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן אזוי ווי מען רעדט זיך אויס דאס הארץ צו א גוטער פריינד"; דער רבי האט אים דעמאלט מגלה געווען דער ענין פון התבודדות, אז א מענטש זאל זיך צוגעוואוינען צו רעדן צום אייבערשטן אויף זיין שפראך וואס ער איז צוגעוואוינט צו רעדן, און אים אלעס דערציילן, ער זאל גארנישט פארהוילן פונעם אייבערשטן.


דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן אז אויב ער וועט זיך צוגעוואוינען זיך צו פירן מיט די הנהגה, וועט אים אלעס גיין גרינגער און ער וועט האבן א זיס לעבן.


רבי נתן זכרונו לברכה האט שפעטער דערציילט: "ווען דער רבי האט ארויפגעלייגט זיין האנט אויף מיין אקסל און מיר געזאגט די ווערטער 'און ווייטער איז גוט, אז מען רעדט זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן, אזוי ווי מען רעדט זיך אויס דאס הארץ צו א גוטע פריינד', האב איך פארשטאנען אז איך בין שוין א געהאלפענער, ווייל וואס עס זאל נאר נישט אריבער גיין אויף מיר וועל איך זיך נישט פארלירן, נאר איך וועל גיין צום אייבערשטן און אים אלעס דערציילן".


די בעסטע טעראפי איז די עצות פון רבי'ן; די עצות פון רבי'ן היילט אויס יעדע ווייטאג און ברענגט דעם מענטש צו שלימות. די עצה פון התבודדות, פון גיין אין א שטילע פלאץ און זיך אויסרעדן דאס הארץ צום אייבערשטן - דאס איז א רפואה אין אלע בחינות, מען ווערט אויסגעהיילט בגוף ונפש, און אויך ווערט מען א גרויסער צדיק.


ווער עס פאלגט דעם רבי'ן, יעדן טאג רעדט ער זיך אויס זיין הארץ צום אייבערשטן, אויך דאנקט ער דעם אייבערשטן אויף אלעס וואס ער האט, ער בעט אויף אלעס וואס ער דארף און ער דערציילט פארן אייבערשטן אלעס וואס באדערט אים, און אויב מען איז אראפגעפאלן און געטון שלעכטע מעשים - דערציילט מען עס פארן אייבערשטן, און מען בעט אים ער זאל מוחל זיין - דאס בויט אויף די זעלבסטזיכערקייט און מען לעבט שוין דא בזה העולם אין 'גן עדן'; אזא מענטש לעבט א חיים טובים, ער לעבט מיט אמונה, ער ווייסט אז קיינער קען אים נישט טשעפען און קיינער קען אים גארנישט שלעכטס טון.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#11 - וואס טוט מען מיט א קינד וואס רעדט זייער נישט קלאר?
רפואה, קינדער, טערעפי, רעדן

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך הער אלעמאל אז דער רבי האט אן עצה אויף אלעס, אויף יעדע פראבלעם. וויל איך וויסן אן עצה וואס צו טון אז מיין אינגל, וואס איז שוין כמעט פיר יאר אלט, רעדט שרעקליך נישט קלאר, ער איז ברוך ה' א געזונטער זיסער אינגל, עס איז אבער זייער זייער שווער אים צו פארשטיין, ער מוטשעט זיך זייער שטארק צו רעדן קלאר מען זאל פארשטיין וואס ער זאגט.


עס איז א שטיקל נסיון פאר אונז פון ביידע זייטן, סיי פאר אים אליין מאכט עס אים זייער נערוועז און אנגעצויגן אז מען ווייסט נישט וואס ער זאגט אדער וויל, און סיי פאר די עלטערן איז עס זיכער זייער שווער, איך פיל זייער שלעכט פאר אים און אויך ווער איך אסאך מאל צעפלאצט פון זיין נערוועזקייט אז ער זאגט איבער די זעלבע זאך אזוי סאך מאל און נאכאלץ פארשטייט מען אים נישט, איך שפיר ווי עס נעמט א ים מיט כוחות אז זיין אנגעצויגנקייט די גאנצע צייט זאל מיר נישט אנרירן און מאכן נערוועז און צעפלאצט.


איך בעט אסאך דעם אייבערשטן ער זאל אונז שוין העלפן מיט דעם. איך וויל וויסן וואס נאך איך קען טון צו דעם, אדער אפשר אביסל חיזוק. דאס איז א טאג טעגליכע שוועריקייט און עס טוט מיר וויי צו זען ווי מיין קינד מוטשעט זיך אזוי ביטערליך.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


היינט איז דא מומחים פאר די זאכן, מומחים וואס פארשטייען ווי אזוי אויסצולערנען רעדן; אמאל קען זיין מיט א קלייניקייט קען מען דאס פאררעכטן. נעם אים צו טערעפי און בעט דעם אייבערשטן מען זאל דאס קענען גרינג פאררעכטן.


העיקר גייט נישט אריין אין קיין לחץ, ווערט נישט פארלוירן; געבט זיך איבער צום אייבערשטן - וועט איר זען גרויסע ניסים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#10 - ווי אזוי קען איך העלפן מיין ווייב?
שלום בית, רפואה, טערעפי

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך מוטשע זיך שוין זייער לאנג מיט מיין ווייב, זי טענה'ט אז איך העלף נישט גענוג, אפילו איך טו מער ווי די כוחות איר צו העלפן, און אזוי ווייטער איז נאך פילע זאכן וואס זי הערט נישט אויף זיך אפצורעדן אויף מיר.


לעצטנס האט מיין ווייב זייער שטארק געוואלט גיין צו א טערעפיסט, און דער ראש ישיבה האט מיר געזאגט איך זאל גיין מיט איר, יענער האט מיר מסביר געווען אז מיין ווייב קוקט מיך נישט ארויף ווייל איך בין צו א ווייכער און איך פארלאנג קיינמאל נישט פון איר קיין שום זאך, און ווי אזוי זי גייט און וואס זי טוט בין איך אלץ צופרידן, און דאס מאכט אז זי זאל מיך אראפקוקן, ווייל א פרוי דארף א שטארקער מאן.


פאר מיר איז עס געווען זייער אינטערעסאנט צו הערן, ווייל פארוואס זאל א פרוי אראפקוקן איר מאן נאר ווייל ער איז א גוטער און א ווייכער, און אויב וועל איך שרייען און זיך רעגן אויף יעדע זאך און זיין א שטארקער מחמיר אויף יעדע קליינע חומרא, וועט זי מיך דעמאלט אנהויבן ארויפקוקן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמות, ט"ו טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מאך זיך נישט צוטון פון די פותרי חלומות פון פרעה; א שאד די צייט פאר די נארישקייטן, נאר עצות פון צדיקים איז גוט נאך צו גיין.


דאס וואס איך האב דיר געהייסן גיין מיט דיין ווייב וכו' - איז נישט אז דו זאלסט אויסהערן וואס זיי זאגן, זיי האבן נישט וואס צו זאגן, זיי האבן נישט וואס צו פארקויפן, זיי קענען זיך אליינס נישט העלפן; ווי קענען זיי העלפן א צווייטן? נאר אז די ווייב וויל גיין צו טערעפי - גייט מען למען השלום און מען האט אינזין צו פטר'ן די מרור.


דו פאלג דעם רבינ'ס עצות - וועסטו האבן א גוט לעבן; עצות פון צדיקים איז דער וועג ווי אזוי מען קען האבן א חיים טובים. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ז): "הָעֵצוֹת שֶׁל הַצַּדִּיק הֵם כּוּלוֹ זֶרַע אֱמֶת"; מיט די עצות וואלט יעדער מענטש געקענט האבן א חיים טובים, די עצה פון רבי'ן איז פארקערט ווי יענער האט דיר געזאגט; דער רבי זאגט (שם, סימן רב): "צָרִיךְ לַחֲלֹק לוֹ כָּבוֹד בְּיוֹתֵר", מען זאל געבן כבוד פון די ווייב, ווייל פרויען דארפן אסאך כבוד און זיי זענען זייער מקפיד אויף כבוד; זאלסטו רעדן שיין, ווייך און הארציג, און איר נאר אויפבויען, נאר אויפהייבן - וועט זי מיט דער צייט ווערן שטארק און האבן כח.


די בעסטע טערעפי פאר א פרוי - איז דער מאן, א מאן קען אויפבויען זיין ווייב זי זאל זיין געזונט און שטארק, און מיט אסאך סבלנות קען מען ארויסנעמען אלע אלטע ווייטאג פון אלס קינד, פון שטוב און פון סקול, מען דארף אויסהערן און לאזן אויסרעדן - אפילו מען האט נישט וואס צו ענטפערן, מען ווייסט נישט וואס צו ענטפערן.


זע צו לערנען דיינע שיעורים כסדרן און זיי שטארק אין התבודדות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#9 - וועט מיר העלפן טערעפי אדער נישט?
רפואה, צרות, טערעפי

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין אריבער זייער א שווערע צייט אלס קינד, מיר האבן נישט געהאט קיין נארמאלע שטוב, איך האב זיך געוואלגערט דא און דארט, געווארפן פון איין פלאץ צום צווייטן, ביז ביי די 17 יאר האט מיר א משפחה אריינגענומען, און ביי די 20 האב איך זוכה געווען חתונה צו האבן ב"ה.


יעצט האלט איך שוין 20 יאר נאך די חתונה, אבער איך בין נאך אלץ קראנק פון אלס קינד, איך בין פול מיט פחדים, דעפרעסיע, אומזיכערקייט, און איך קען זיך נישט אן עצה געבן אין לעבן אין יעדן הינזיכט. איך האב ב"ה א גוטע ווייב מיט ליכטיגע קינדער, און א נארמאלע פרנסה, אבער מיין גייסט איז ממש צעשניטן און צעבראכן, אזוי ווייט אז איך קען זיך פשוט נישט גיין איינקויפן זאכן וואס איך דארף האבן, א הוט, שיך, וכדומה, ווייל איך קען נישט מאכן קיין שום באשלוסן אין לעבן, איך האב נישט קיין טראפ זעלבס זיכערקייט.


איך בין שוין געווען ביי צענדליגע טערעפיסטן און דאקטורים, שוין גערעדט הונדערטער שעות צו די טערעפיסטן און שוין גענומען אסאך סארט מעדעצינען. איך בין זיכער אז דאס אלעס האט מיר עפעס געהאלפן, אבער דערווייל האלט עס נאכאלץ ביים אלטן.


איך ווייס אז איר האלט נישט פון קיין טערעפיסטן, אבער למעשה שטייט דאך אז דער אייבערשטער האט געגעבן רשות פאר א דאקטער אויסצוהיילן, און דערפאר בין איך זייער צעמישט, זאל איך נישט גיין צו זיי, בין איך דאך אויף גרויסע צרות, זאל איך יא גיין, זע איך דאך אבער אז איך ווער נישט געהאלפן.


איך דארף א גרויסע ישועה אין לעבן, און איך האף דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר קענען העלפן.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בהעלותך, ט"ו סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מיש נישט אויס די יוצרות; דאקטורים איז איין זאך און טערעפי איז א צווייטע זאך. אז מען שפירט זיך נישט גוט פיזיש אדער גייסטיש דארף מען גיין צום דאקטער און נעמען רפואות; אנדערש איז טערעפי, דאס איז ארויסגעווארפן צייט, אזוי ווי דו זאגסט אליין אין דיין בריוו אז דו האסט שוין פרובירט טערעפי און עס העלפט נישט, עס האלט ביים אלטן.


אנשטאט זיצן מיט א בשר ודם וואס קען זיך אליינס נישט העלפן און זיכער אז ער קען דיר נישט העלפן - נעם ענדערש די עצה פון רבי'ן, די עצה פון התבודדות; דערצייל פאר'ן אייבערשטן אלעס וואס דו ווילסט דערציילן פאר'ן טערעפיסט, דערצייל פאר'ן אייבערשטן אלע דיינע שוועריקייטן, אלעס וואס איז אריבער אויף דיר; אזוי זאלסטו טון - נישט איינמאל און נישט צוויי מאל, נאר יעדן טאג זאלסטו מיט אים שמועסן ביז ער וועט רחמנות האבן אויף דיר און דו וועסט ארויסקריכן פון אלע פראבלעמען.


שטעל זיך פאר דו וואלסט גענומען די צייט פון זיצן מיט טערעפיסטן און אין די צייט וואלסטו גערעדט צום אייבערשטן, וואלסטו שוין פון לאנג אויסגעהיילט געווארן. דו וואלסט געהאט וואס מיט צונעמען אויף יענע וועלט; ווייל נאר דאס נעמט מען מיט אויף יענע וועלט, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו, פרק טו): "לְפִי שֶׁכָּל הַמַּרְבֶּה שִׂיחוֹת וּתְפִלּוֹת, הֵם הַמְלַוִּים אוֹתוֹ עַד שֶׁיַּגִּיעַ לְבֵית עוֹלָמוֹ", ווען א מענטש רעדט אסאך צום אייבערשטן און ער שמועסט אסאך צום אייבערשטן, דאס באגלייט אים צו זיין אייביגע רו.


פאלג דעם רבי'ן, גיי אין א שטילע פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און שמועס זיך אויס דיין צעבראכן הארץ צום אייבערשטן. אין אנהייב וועט עס דיר זיין שווער, ווייל דער סמ"ך מ"ם ציטערט זייער פון התבודדות ותפילה, ער וועט דיר מאכן שפירן ווי קיינער הערט דיר נישט אויס. דער רבי האט דערציילט (סיפורי מעשיות, מעשה י' - מבערגיר ועני) אז דער רוצח האט געזאגט פאר'ן בת קיסר: "אויב דו געבסט איין שריי, וועל איך דיר דערווערגן און הרג'ענען"; דער רוצח - דאס איז דער סמ"ך מ"ם, ער האט מורא פון דאס געשריי וואס א מענטש שרייט צום אייבערשטן, ווייל מיט איין שריי וואס מען שרייט צום אייבערשטן ווערט ער אויס, מיט דעם ווערט מען געראטעוועט פון אלעם שלעכטס.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#8 - וואס טוט מען ווען מ'קען זיך אליין נישט ליידן?
חיזוק פאר פרויען, שמחה, טערעפי, תפלות אויף אידיש, זעלבס זיכערקייט

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין א פרוי פון וואס הערט די טייערע דרשות, און איך טראכט אז אפשר וועט איר מיר קענען העלפן, ווייל איך קען זיך אליין נישט העלפן.


איך האב ב"ה א שיינע לעבן, א וואוילער מאן מיט זיסע קינדער. אבער פון ווען איך בין קליין, קען איך זיך אליין נישט ליידן, איך האב זיך פיינט, איך האב אויף זיך מורא'דיגע קריטיק, יעדע זאך וואס איך טו בין איך נישט צופרידן און ס'איז נישט גוט. איך האב נישט קיין סיפוק פון קיין שום זאך, און זאכן וואס איך טראכט יא אז איך וועל האבן פון דעם סיפוק איז נישט שייך צו טון פאר א מאמע מיט קינדער.


יארן צוריק האב איך פרובירט צו גיין אויף טערעפי, עס האט אבער גארנישט געהאלפן, נאר מיר געמאכט טראכטן נארישקייטן אז איך דארף זיך גט'ן וכדומה, נאר דער אויבערשטער האט אפגעהיטן מיין לעבן זאל נישט חרוב ווערן. אבער יעצט בין איך אנגעקומען צו א ביטערע מצב אז איך האב נישט קיין טעם אין לעבן, איך וויל מער נישט לעבן, איך קען מער נישט ליידן וואס איך לייד פון זיך אליין. איך האב נישט קיין מחשבות פון זיך נעמען דאס לעבן ח"ו, סוף כל סוף האב איך אביסל יראת שמים (איך האף אזוי), אבער איך וויל נישט לעבן, איך קען מער נישט נעמען מיין מצב.


די וואך האב איך פראבירט צו רעדן מיט איינעם וואס איך האב געטראכט אז ער וועט מיר קענען העלפן, כ'האב נישט גערעדט אזוי אפן, אבער גוט געגעבן צו פארשטיין אז ס'איז מיר פינסטער, און יענער האט זיך בכלל נישט וואוסנדיג געמאכט, און דאס האט מיר נאך מער צובראכן, פון די בושה פון זיך אליין האב איך געפילט ווי איך גיי ממש אויס, איך בין געווען פארגליווערט עטליכע טעג.


איך הער ווי דער ראש ישיבה זאגט מ'זאל רעדן צום אייבערשטן, איך רעד מיט אים אסאך, איך דערצייל אים, איך בעט זיך ביי אים ער זאל שוין רחמנות האבן אויף מיר, אבער עס העלפט גארנישט, מיין מצב ווערט ערגער און ערגער. אפשר וועט דער ראש ישיבה האבן פאר מיר א עצה?


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל-פקודי, כ' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר דארפט זיך זייער שטארקן מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך; איר דארפט זוכן גוטס אין אייער לעבן און זיך מיט דעם פרייליך מאכן. דער הייליגער רבי האט אונז געזאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כד): "מִצְוָה גְּדוֹלָה לִהְיוֹת בְּשִׂמְחָה תָּמִיד", עס איז א גרויסע מצוה צו זיין שטענדיג פרייליך; אויף דעם פלעגט רבי נחמן טולטשינער זכרונו לברכה זאגן: "אז דער רבי האט אונז געהייסן זיין פרייליך, מן הסתם איז דא מיט וואס צו זיין פרייליך".


אלע פראבלעמען וואס מענטשן האבן נעמט זיך פון עצבות און מרה שחורה; עצבות פארמאכט דעם מח מען זאל נישט קענען טראכטן פונעם אייבערשטן, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן י): "מַה שֶּׁהָעוֹלָם רְחוֹקִים מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, וְאֵינָם מִתְקָרְבִים אֵלָיו יִתְבָּרַךְ", פארוואס זענען מענטשן אזוי געפאלן ביי זיך און זענען נישט נאנט צום אייבערשטן? "הוּא רַק מֵחֲמַת שֶׁאֵין לָהֶם יִשּׁוּב הַדַּעַת, וְאֵינָם מְיַשְּׁבִין עַצְמָן", ווייל מען האט נישט קיין ישוב הדעת - מען טראכט נישט פון תכלית; זאגט אבער דער רבי, ווי אזוי קען מען זוכה זיין צו ישוב הדעת און צו א קלארע מח צו וויסן וואס מען האט צו טון אויף דער וועלט? "אַךְ דַּע, שֶׁעַל יְדֵי מָרָה שְׁחוֹרָה אִי אֶפְשָׁר לְהַנְהִיג אֶת הַמֹּחַ כִּרְצוֹנוֹ, וְעַל כֵּן קָשֶׁה לוֹ לְיַשֵּׁב דַּעְתּוֹ", ווען מען איז נישט פרייליך קען מען נישט טראכטן גוטע זאכן, מען קען נישט טראכטן גוט, מען טראכט א גאנצן צייט נאר שלעכטע מחשבות. "רַק עַל יְדֵי הַשִּׂמְחָה יוּכַל לְהַנְהִיג הַמֹּחַ כִּרְצוֹנוֹ, וְיוּכַל לְיַשֵּׁב דַּעְתּוֹ", אבער אז מען איז פרייליך דעמאלט קען מען בייגן די מחשבות צו טראכטן גוט, "כִּי שִׂמְחָה הוּא עוֹלָם הַחֵרוּת", אז א מענטש איז בשמחה איז ער א פרייער מענטש און דער מח איז אים נישט מצומצם, אזוי ווי עס שטייט (ישעיה נה, יב): "כִּי בְשִׂמְחָה תֵצֵאוּ", מיט שמחה גייט מען ארויס, "שֶׁעַל יְדֵי שִׂמְחָה נַעֲשִׂין בֶּן חוֹרִין, וְיוֹצְאִין מִן הַגָּלוּת", ווייל א פרייליכער מענטש איז פריי, פריי פון אלע פארמאכטקייטן.


איך שרייב אייך א קליינע תפילה וואס איר זאלט בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג; נישט איין מאל א טאג און נישט צוויי מאל, נאר יעדעס מאל עס קומען אריין אין אייך די שלעכטע מחשבות, איר הויבט אן טראכטן שלעכטס, איר הויבט אן זיך פיינט צו האבן און זיך נישט ליידן; זאלט איר נעמען די תפילה און בעטן דעם אייבערשטן, וועט איר זען ביז א קורצע צייט אז וועט איר זיך ליב האבן, איר וועט וועלן לעבן, איר וועט הנאה האבן יעדע רגע פון די שיינע וועלט וואס דער אייבערשטער האט באשאפן.


דא האט איר די תפילה:


"גְרוֹיסֶער בַּאשֶׁעפֶער, אִיךְ דַאנְק דִיר פַאר אַלֶעס גוּטְס וָואס דוּ גֶעבְּסְט מִיר, אִיךְ דַאנְק דִיר פַאר מַיין שֵׁיינֶע לֶעבְּן וָואס דוּ הָאסְט מִיר גֶעגֶעבְּן; פַאר מַיין טֵייעֶרֶע מַאן, פַאר מַיינֶע לִיכְטִיגֶע קִינְדֶער אוּן פַאר אַלֶעס גוּטְס וָואס דוּ גֶעבְּסְט מִיר.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין פְרֵיילִיךְ אוּן אִיךְ זָאל הַנָּאָה הָאבְּן פוּן מַיין שֵׁיינֶע לֶעבְּן; וָואס זָאל אִיךְ טוּן אַז אִיךְ הָאבּ נִישְׁט הַנָּאָה פוּן מַיין לֶעבְּן, אִיךְ בִּין אַזוֹי שְׁטַארְק דֶעפְּרֶעסְט אוּן אִיךְ וֵויין אַ גַאנְצְן טָאג, עֶס קוּמֶען אַרַיין אִין מִיר שְׁלֶעכְטֶע מַחְשָׁבוֹת פוּן וֶועלְכֶע אִיךְ קֶען נִישְׁט פָּטוּר וֶוערְן.


דֶערְפַאר בֶּעט אִיךְ דִיר טַאטֶע זִיסֶער, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל הָאבְּן אֶמוּנָה אוּן אִיךְ זָאל לֶעבְּן מִיט אֶמוּנָה; אִיךְ זָאל לֶעבְּן מִיט דִיר אוּן דִיר שְׁפִּירְן. הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, עֶס אִיז מִיר אַזוֹי עֶנְג, מַיין קָאפּ דְרֵיידְט זִיךְ מִיר אַ גַאנְצְן טָאג מִיט שְׁלֶעכְטֶע מַחְשָׁבוֹת, אִיךְ טְרַאכְט אַ גַאנְצְן טָאג נָאר שְׁלֶעכְטְס אוֹיף מִיר. פוּן מַיינֶע יוּנְגֶע יָארְן הָאבּ אִיךְ זִיךְ נִישְׁט לִיבּ, אִיךְ הָאבּ זִיךְ פַיינְט אִיךְ קֶען זִיךְ נִישְׁט לַיידְן; אִיךְ זֶע נִישְׁט קַיין שׁוּם וֶועג וָואס זָאל מִיר פְרֵיילִיךְ מַאכְן, אִיךְ שְׁפִּיר זִיךְ וִוי אִיךְ בִּין גֶעפַאנְגֶען בַּיי דִי נִישְׁט גוּטֶע, וָואס אִיךְ טוּ אִיז אָן קַיין טַעַם אָן קַיין פְרֵיילִיכְקֵייט.


אִיךְ בֶּעט דִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער, טַאטֶע זִיסֶער, הָאבּ אוֹיף מִיר רַחְמָנוּת! הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין פְרֵיילִיךְ אוּן זִיךְ לִיבּ הָאבְּן, אִיךְ זָאל זִיךְ קֶענֶען לַיידְן, אִיךְ זָאל טְרַאכְטְן נָאר פַּאזֶעטִיוו, אִיךְ זָאל נִישְׁט טְרַאכְטְן שְׁלֶעכְטֶע מַחְשָׁבוֹת; הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זִיךְ נִישְׁט בַּאשׁוּלְדִיגְן נָאר אִיךְ זָאל גֶעדֶענְקֶען אַז אַלֶעס קוּמְט פוּן דִיר.


בַּאשֶׁעפֶער, זֶע מַיינֶע טְרֶערְן, זֶע וִוי אִיךְ וֵויין, זֶע מַיין צֶעבְּרָאכְן הַארְץ; אַתָּה חוֹנֵן לָאָדָם דַּעַת - דוּ גְרוֹיסֶער בַּאשֶׁעפֶער גֶעבְּסְט שֵׂכֶל פַאר יֶעדְן אֵיינֶעם, וּמְלַמֵּד לֶאֱנוֹשׁ בִּינָה - דוּ גֶעבְּסְט פַארְשְׁטַאנְד פַאר אַלֶעמֶען, בֶּעט אִיךְ דִיר טַאטֶע: וְחָנֵנוּ מֵאִתְּךָ חָכְמָה בִּינָה וָדַעַת, גֶעבּ מִיר אוֹיךְ שֵׂכֶל אוּן פַארְשְׁטַאנְד אִיךְ זָאל מִיךְ נִישְׁט פַּיינִיגְן.


בַּאשֶׁעפֶער, אַסַאךְ מָאל שְׁפִּיר אִיךְ וִוי מַיין לֶעבְּן אִיז מִיר גָארְנִישְׁט וֶוערְד; אִיךְ טְרַאכְט שְׁלֶעכְטֶע מַחְשָׁבוֹת, אִיךְ וִויל אַנְטְלוֹיפְן פוּן מַיין לֶעבְּן, אָבֶּער אִיךְ וֵוייס דָאךְ דֶעם אֱמֶת אַז עֶס אִיז נִישְׁט דָא וואוּ צוּ אַנְטְלוֹיפְן, נָאר צוּ דִיר טַאטֶע זִיסֶער.


דֶערְפַאר קוּם אִיךְ צוּ דִיר אוּן אִיךְ בֶּעט דִיר: הֶעלְף מִיר! הֶעלְף מִיר בִּזְכוּת דַיינֶע צַדִּיקִים וָואס הָאבְּן זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען זֵייעֶר גַאנְצֶע לֶעבְּן פַאר דַיינֶעט וֶועגְן; הֶעלְף מִיר בִּזְכוּת דִי אָבוֹת הַקְּדוֹשִׁים אַבְרָהָם יִצְחָק אוּן יַעֲקֹב, הֶעלְף מִיר בִּזְכוּת דִי אִמָּהוֹת הַקְּדוֹשׁוֹת שָׂרָה רִבְקָה רָחֵל אוּן לֵאָה, אוּן בִּזְכוּת דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי רַבֵּינוּ נַחְמָן מִבְּרֶסְלֶב זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, בִּזְכוּת זַיין תַּלְמִיד רֶבִּי נָתָן זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ אוּן בִּזְכוּת מוֹהֲרָא"שׁ זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, אָמֵן".


די תפילה זאלט איר זאגן יעדן טאג, וועט איר זען ביז א קורצע צייט אז אלעס וועט זיך איבערדרייען, איר וועט זיך ליב האבן, איר וועט זיין פרייליך און צופרידן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7 - שאלות איבער התחזקות, קינדער, און טערעפי
התחזקות, קינדער, טערעפי

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


צום ערשט א גרויסן יישר כח פאר אלע חיזוק און עצות. איך האב זוכה געווען צו טרעפן דעם ראש ישיבה שליט"א אין ארץ ישראל נאך פסח, און איך האב געהאט פון דעם גאר גרויס חיזוק.


1.      איך וויל וויסן וואס איך טון נישט צו פאלן, יעדעס מאל נעם איך זיך פאר פון פריש צו זיין נאר וואויל און ערליך, און נאכדעם פאל איך נאכאמאל אראפ, איז דא עפעס אן עצה פאר דעם?


2.      אויך וויל איך וויסן וועגן האבן קינדער. מיר האבן ב"ה צוויי קינדער, א אינגל און א מיידל, און איך האב זייער מורא צו האבן נאך קינדער. ביים פריערדיגן קינד האט מיין ווייב געהאט גרויסע פחדים פאר א לאנגע צייט, א רב האט איר געשיקט צו טערעפי און זי איז ב"ה בעסער געווארן, זי איז שוין יעצט גרייט פאר נאך, אבער יעצט בין איך געבליבן דערשראקן. איך ווייס נישט אויב איך קען זיין א גוטער ערליכער טאטע פאר מיינע קינדער, און בכלל איז זייער שרעקעדיג אויפצוציען קינדער אויפ'ן ריכטיגן וועג אינעם היינטיגן שווערן דור.


3.      א חבר מיינער האט מיר געזאגט אז איך מוז גיין צו טערעפי ארויסצונעמען די פחדים פון מיין קאפ, איך ווייס אבער נישט אויב איך זאל גיין, און נאכדערצו אז דער ראש ישיבה שליט"א זאגט ביי די שיעורים אז מ'זאל נישט גיין צו טערעפי.


איך האף דער ראש ישיבה שליט"א וועט מיר קענען ארויסהעלפן. א גרויסן יישר כח.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בהעלותך, י"ד סיון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך וועל דיר ענטפערן מיטן אייבערשטנס הילף על ראשון ראשון ועל אחרון אחרון


1( בנוגע וואס דו בעטסט אן עצה נישט אראפצופאלן; עס איז נישט דא קיין עצה נישט אראפצופאלן, עס איז דא אן עצה פון נאכאמאל זיך אויפהייבן. אפילו דו פאלסט אין בלאטע זאלסטו זיך אויפהייבן און נישט בלייבן ליגן דארט; דער רבי זאגט: "ווען מען גייט אין א בלאטע גייט מען א פוס אריין א פוס ארויס, דער עיקר נישט בלייבן שטיין מיט ביידע פיס"; א פוס אריין א פוס ארויס, א פוס אריין א פוס ארויס - ביז מען איז זוכה ארויס צו קריכן פון די שלעכטע מעשים.


מיר געפונען אין הלכות טריפות (חולין נא:; שלחן ערוך יורה דעה, סימן נח) אז ווען א בהמה פאלט אראפ דארף מען חושש זיין אז דאס איז א טריפה און אויב מען שחט דאס גלייך נאכן אראפפאלן טאר מען נישט עסן די פלייש, אבער אויב די בהמה הייבט זיך אויף און עס גייט - איז דאס נישט קיין טריפה; דאס זעלבע איז ביי א נפילה וואס א מענטש גייט אריבער, "נָפְלָה" - אז מען איז אראפ געפאלן, "וְעָמְדָה" - און מען הייבט זיך אויף, מען דערהאלט זיך - איז מען נישט קיין טריפה. אזוי אויך "נָפְלָה וְהָלְכָה", אויב מען מען גייט ווייטער אן אין עבודת השם, מען גייט אין שול דאווענען שחרית מנחה מעריב, מען טוט חסד מיט א צווייטן און מען לערנט די הייליגע תורה - איז אויך א סימן איז מען איז נישט קיין טריפה, דעריבער בעט איך דיר טייערער ברודער דראפע זיך און דערהאלט זיך מיט אלע דיינע כוחות נישט אפצולאזן דיינע גוטע רצונות און גוטע מעשים.


2) אז דיין ווייב איז גרייט און האט כח צו מגדל זיין נאך קינדער דארפסטו נישט זיין דערשראקן; דאנק דעם אייבערשטן אז זי איז געזונט און שטארק און זי איז צוריק געקומען צו אירע כוחות, זיי נישט דערשראקן איבער אויפצוען קינדער, קינדער איז א ברכה און קינדער ברענגט אלעס גוטס. ווען דער אייבערשטער געבט קינדער קומט מיט כח, מח, שכל און פרנסה, ממילא איז א שאד אפצוהאלטן די אלע גוטע זאכן וואס ווארט אראפצוקומען.


3) בנוגע טערעפי וכו'; א שאד צו גיין צו טערעפי ווען דער טערעפיסט קען זיך אליינס נישט העלפן - איז ווי קען ער דיר העלפן... דער רבי איז אונזער דאקטער און אונזער טערעפיסט. נעם די רפואות פונעם הייליגן רבי'ן; מאך זיך א שיעור אין משניות, "מִשְׁנָה" איז די אותיות "מְשַׁנֶה", ווען א מענטש הייבט אן זאגן משניות איז ער זיך אינגאנצן מְשַׁנֶה, מען ווערט אינגאנצן אויסגערייניגט. אזוי אויך האט משניות א סגולה אז עס שלעפט ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע בלאטע, די ראשי תיבות פון דער ווארט מִשְׁנָה איז (תהילים ל, ד): "הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי"; אז מען זאגט משניות נעמט עס ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע שמוציגסטע פלעצער וואו ער איז רחמנא לצלן אריין געפאלן.


זיי זיך מתודה צום אייבערשטן וועלן אלע פחדים אוועקגיין; דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות אות פחד, סימן לד): "מִי שֶׁאֵינוֹ מִתְוַדֶה עַל עֲוֹנוֹתָיו, מוֹרָא בָּא עָלָיו", ווער עס איז זיך נישט מתודה האט שטענדיג מורא; מען האט מורא פון יעדע זאך און מען איז שטענדיג נערוועז און אנגעצויגן. ווייל אלע נערוועזיקייטן קומט פון עבירות; עבירות ברענגט אויפן מענטש א נערוועזעקייט פון גארנישט מיט נישט. מען זעט מענטשן וואס האבן באמת א גוט לעבן, עס פעלט זיי גארנישט און דאך זענען זיי נערוועז בייטאג און ביינאכט, און זיי גיפטן זיך אויף יעדע קלייניקייט; דאס איז וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קפד): "בְּהַחֹטֶם יְכוֹלִים לְהַכִּיר הַנּוֹאֵף", מען קען דערקענען א נואף דורך זיין נאז; דאס מיינט מען דורך כעס. איינער וואס איז שטענדיג נערוועז איז א סימן אז ער איז א נואף.


דערפאר, זאלסטו זען תשובה צו טון אויף דיינע עבירות וועסטו נישט זיין אזוי דערשראקן; זיי זיך מתודה אויף דיין שפראך וועלן אלע פחדים אוועק גיין פון דיר.


אז דו וועסט פאלגן אלעס פון דעם בריוו וועלן אלע פחדים אוועק גיין און דו וועסט לעבן א גוט לעבן צוזאמען מיט דיין ווייב און קינדער.

#6 - וואס טוט מען ווען א קינד קריכט נישט געהעריג?
חינוך הילדים, רפואה, קינדער, תפילה והתבודדות, טערעפי

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


אונזער טאכטער איז שוין א יאר און צוויי חדשים, געזונט און שטארק ברוך ה', אבער זי קריכט נישט אויף די הענט און פיס, זי רוקט זיך נאר זיצעדיגערהייט, און זי קען אויך שטיין אליין.


מענטשן וואס טוען אין דעם ענין פון די אנטוויקלונג פונעם קינד, האבן געזאגט פאר מיין ווייב אז דאס קריכן אויף פיר העלפט פאר די אנטוויקלונג פונעם מח, און ס'איז נישט ראטזאם אז א קינד זאל איבערהיפן דעם שטאפל אין לעבן, פון קריכן אויף די הענט און פיס.


די שאלה איז אויב מיר זאלן נעמען דאס קינד צו א פלאץ וואו מען ארבעט אויף די סארט זאכן? וואס ווי פארשטענליך קאסט עס אויך א שיינע סומע געלט, אדער זאלן מיר איר לאזן זיך אליין אנטוויקלען אויף איר אייגענע וועג, אן זיך אריינמישן פון אינדרויסן?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וירא, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס מאכט נישט אויס אויב א קליין קינד קריכט אויף אלע פיר פיס אדער עס ריקט זיך פון איין פלאץ צום צווייטן פלאץ אזוי זיצעדיג; עס זענען דא קינדער וואס קריכן, און קינדער וואס ריקן זיך אזוי וכו', עס פעלט נישט אויס צו טון דערוועגן, ווייל די וואס קריכן - זענען נישט מער אויסגעשארפט ווי די וואס קריכן נישט.


אז דו ווילסט דיין קינד זאל אויפוואקסן דאס בעסטע און שענסטע - זאלסטו יעדן אינדערפרי בעטן פאר דריי מינוט אויפן זייגער פאר זיי, וועלן זיי אויפוואקסן געזונט און ערליך. אזוי ווי מיר ווייסן די מעשה וואס מוהרא"ש האט אונז אזויפיל דערציילט, וואס חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תנא דבי אליהו רבא, פרק יח): "מַעֲשֶׂה בְּכֹהֵן אֶחָד שֶׁהָיָה יְרֵא שָׁמַיִם בַּסֵּתֶר, וְהָיוּ לוֹ עֲשָׂרָה בָּנִים מֵאִשָּׁה אַחַת, שִׁשָּׁה זְכָרִים וְאַרְבַּע נְקֵבוֹת", עס איז געווען א כהן זייער אן ערליכער איד וואס האט געהאט צען קינדער - זעקס זון און פיר טעכטער, "וּבְכָל יוֹם וָיוֹם הָיָה מִתְפַּלֵּל וּמִשְׁתַּטֵּחַ וּמִתְחַנֵּן וּמְבַקֵּשׁ רַחֲמִים וּמְלַחֵךְ בִּלְשׁוֹנוֹ עָפָר, כְּדֵי שֶׁלֹא יֵצֵא אֶחָד מֵהֶן לִידֵי עֲבֵירָה וְלִידֵי דְּבַר מְכֹעָר", ער פלעגט זיך יעדן טאג אראפווארפן אויף דער ערד, וויינען און בעטן דעם אייבערשטן אז אלע זיינע קינדער זאלן זיין ערליכע אידן; "אָמְרוּ לֹא יָצְתָה אוֹתָהּ שָׁנָה וְלֹא שֵׁנִית וְלֹא שְׁלִישִׁית, עַד שֶׁבָּא עֶזְרָא וְהֶעֱלָה אֶת יִשְׂרָאֵל מִבָּבֶל, וְהֶעֱלָה אֹתוֹ כֹּהֵן עִמָּהֶם. לֹא נִכְנַס אֹתוֹ כֹּהֵן לְבֵית עוֹלָמוֹ, עַד שֶׁרָאָה כֹּהֲנִים גְּדוֹלִים וּפִרְחֵי כְּהוּנָה מִבָּנָיו וּמִבְּנֵי בָּנָיו עַד חֲמִשִּׁים שָׁנָה, וְאַחַר כָּךְ נִכְנַס אוֹתוֹ כֹּהֵן לְבֵית עוֹלָמוֹ", ביז ער האט זוכה געווען ארויף צו גיין קיין ארץ ישראל מיט אלע זיינע קינדער צוזאמען מיט עזרא הסופר, און אלע זיינע קינדער זענען געווארן כהנים גדולים אין בית המקדש, און דער כהן האט זוכה געווען צו קינדער און אייניקלעך וואס אלע פון זיי האבן געטון די עבודה אינעם בית המקדש; זעט מען פון דעם אז תפילה איז די עצה זוכה זיין צו ערליכע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#5 - ווי אזוי רעד איך צו די קינדער איבער די שרעקליכע טעראר אטאקע?
התחזקות, חינוך הילדים, קינדער, אמונה, טערעפי, פחדים, מלמדים, חדר

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


דער אייבערשטער האט מיר געגעבן די זכי' צו פירן א תלמוד תורה, און איך וויל פרעגן אן עצה איבער די לעצטיגע שרעקליכע טעראר אטאקע וואס איז פארגעקומען פארגאנגענע וואך אין ירושלים, ווי דריי אידישע קרבנות זענען ליידער אוועקגעריסן געווארן פון אונז, ה' ינקום דמם. די קינדער זענען זייער צעשוידערט פון די שרעקליכע מעשה, עס איז זייער שווער פאר זיי דאס צו פארנעמען, אפשר קען דער ראש ישיבה שליט"א מיר מייעץ זיין ווי אזוי און וויפיל צו רעדן מיט אים דערוועגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן מען זאל מער נישט הערן קיין שלעכטע בשורות, און מיר זאלן שוין זוכה זיין צו די גאולה שלימה במהרה.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת משפטים, ל"ז שובבי"ם, כ"ג שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו ביסט א מנהל אין א תלמוד תורה. זיין א מנהל אין א תלמוד תורה איז זייער חשוב, דער מנהל איז נוטל שכר כנגד כולם ווייל ער איז מחזק די מלמדים מיט די קינדער, ער זעט אלעס זאל זיך פירן ווי עס דארף צו זיין; אלעס וואס די מלמדים לערנען מיט אידישע קינדער, תורה ויראת שמים.


רעד צו די קינדער אסאך פון אמונה און פון גן עדן, אזוי וועלן זיי נישט ווערן דערשראקן. אז די קינדער פרעגן און אינטערעסירן זיך נאך א טראגעדיע: 'וואס איז געשען?' זיי פרעגן כל מיני קשיות: 'וואו איז דער קינד וואס איז געשטארבן?' 'וואס איז יעצט מיט אים?' די אלע סארט קשיות וואס קינדער פרעגן - זאלסטו נישט באהאלטן, נאר זאגן: "א איד האט צוויי וועלטן, די וועלט און יענע וועלט, און ווען מען גייט אוועק פון די וועלט - גייט מען אין גן עדן, און ווי גוט און ווי שיין איז פאר אידישע קינדער וואס האבן געהיטן די תורה - אויבן אין הימל, די נשמה גייט אין גן עדן און האט דארט אלע גוטע זאכן"; רעד מיט באק ציין, אזוי וועלן זיי ווערן רואיג.


נאר אמונה בארואיגט, די אלע אנדערע מעטאדן וואס קומען פון די אומות העולם - איז אלעס פאנטאזיעס און עס בארואיגט נישט. נעבעך פאר די וואס גייען צו מענטשן וואס פאררופן זיך העלפערס, אדער נעמען די קינדער צו טיפולים וכדומה, מען ווערט דארט מער צעדרייט. דער בשר ודם זאגט: "יעצט אטעם אריין און יעצט אטעם ארויס", "יעצט פרוביר צו טראכטן פון די שרעק", און "יעצט טראכט ווי די שרעק נעמט דיך אינגאנצן איבער", "יעצט שריי" וכדומה; די זאכן איז פאר אומות העולם, אידישע קינדער האבן אמונה, אידישע קינדער האבן נאך א וועלט, איז נישטא וואס צו זיין דערשראקן.


אזוי פלעגט דער הייליגער רבי טון ווען עס זענען געקומען צו אים מענטשן וואס זענען געווען זייער נישט געזונט, פלעגט דער רבי זיי זאגן זיי זאלן זיך נישט זארגן פון שטארבן (חיי מוהר"ן, סימן תמה): "מַה לָּכֶם לִדְאֹג מִן הַמִּיתָה?", וואס זארגט איר זיך פון שטארבן? "הֲלֹא שָׁם הוּא עוֹלָם נָאֶה בְּיוֹתֵר מִכָּאן", אויבן אין הימל איז פיל א שענערע וועלט ווי דא.


שטארק זיך מיט דיין עבודת הקודש, זיי מחזק די מלמדים. דער עיקר ארבעט פונעם מנהל דארף זיין געבן יעדן טאג א גוט ווארט פאר יעדן מלמד באזונדער, נישט נאר ווען עס איז דא עפעס צו קריטיקירן דעמאלט נעמט מען אפיר דעם מלמד, נאר יעדן טאג געבן א גוט ווארט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ספרי נשא, פיסקא א): "אֵין מְחַזְקִין אֶלָא לִמְּחוּזָקִין"; מען דארף מחזק זיין די וואס געבן חיזוק; די מלמדים ארבעטן ביטער שווער, דארף מען זיי מחזק זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#4 - ווי אזוי היט מען זיך פון טערעפיסטן וואס מאכן נאר ערגער?
שלום בית, אידיש געלט, חיזוק פאר פרויען, תפילה והתבודדות, טערעפי

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך בין שוין א לאנגע צייט א צוהערער פון די שיעורים, בעיקר די קורצע שיעורים "חיזוק יומי", און איך הער ווי דער ראש ישיבה שליט"א איז שטארק מעורר איבער די ענין פון טערעפיסטן, דערפאר וויל איך שרייבן מיין ערפארונג אין דעם ענין.


איך האב חתונה געהאט פאר צוואנציג יאר צוריק, און קומענדיג פון א שווערע שטוב, וואו מען האט מיר כסדר אראפגעקלאפט, נישט פאר שלעכטיגקייט, נאר מיינע עלטערן האבן זיך אליין אויך געמוטשעט מיט זייערע פראבלעמען, בין איך געווען ממש גייסטיש קראנק פון דעם, און איך האב געהאט שווערע פערסאנאלעטי פראבלעמען, וואס מיין משפחה האט מיר געמאכט גלייבן אז עס איז מיין מאן וואס איז שולדיג אין דעם, און אז ער באהאנדלט מיר נישט ריכטיג און בדרך כבוד. און זיי האבן מיר געשטופט און ממש געצווינגען צו גיין פאר טערעפי, מכלומר'שט צו פאררעכטן מיין מאן, און אים שטעלן אין פלאץ, און אז איך זאל וויסן ווי אזוי 'אראפצושטעלן א פיס', א זאץ וואס איך האב געהערט פון מיין פאמיליע כאטשיג צען טויזנט מאל, און זיך נישט לאזן פון אים.


האלטנדיג יעצט צוואנציג יאר שפעטער, בין איך שוין געווען ביי ארום 25 טערעפיסטן עסקנים און רבנים, און אויסגעגעבן ארום 240,000$ דאלער, און געהאלפן האבן אלע פארשטייט זיך א גרויסע גארנישט!


נאך א נסיון וואס דער באשעפער האט אונז לעצטענס געשיקט מיט א קינד, האב איך ב"ה געטראפן דעם ריכטיגן וועג, מיט דער הילף פון א חשובע אמת'ע ערליכע פרוי, און אויך זיך צוהערנדיג צום ראש ישיבה'ס שיעורים, און זיינע עצות פון תפלה, טייכן הייסע תפלות, האבן מיינע אויגן ענדליך אויפגעלאכטן, איך האב איינגעזען אז דער פראבלעם איז באמת 'איך', און די שווערע יארן אלס קינד האט מיר געשעדיגט, איך האב אנגעהויבן זען ווי מיין מאן האט אזוי שטארק פרובירט אלע יארן צו זיין גוט צו מיר, אבער איך האב אים נישט געלאזט, איך האב אים נאר אראפגעקלאפט די גאנצע צייט, ווייל דאס איז געווען דער געדאנק ווי אזוי מיין משפחה האט עס אראפגעשטעלט פאר מיר, אז מיין מאן איז דער שולדיגער, און איך בין נאר געווען ביזי 'אים' צו פאררעכטן.


ליידער ווייס איך היינט דער פאקט וויפיל צער איך האב גורם געווען צו מיין מאן די אלע יארן, און אויך דער צער וואס איך האב געהאט אלע יארן אין רעזולטאט. אבער נישט איבער דעם וויל איך שרייבן, נאר איבער די צוואנציג יאר טערעפי וואס מיר זענען אדורך, און גענוי אזוי ווי דער ראש ישיבה זאגט ביי די דרשות, בין איך געווען ביי עטליכע טערעפיסטן אלטע מיידלעך פון 50 יאר אלט [... און ...], און איך האב עכט געגלייבט אז זיי גייען פאררעכטן מיין שלום בית און מיר אויסלערנען חינוך פאר די קינדער. מיין מאן פלעגט וויינען אז ער וויל נישט גיין אבער מיין משפחה האט מיר געדריקט צום וואנט אז איך זאל אים צווינגען צו קומען.


איין אלטע מיידל פון 40 יאר [...] האט מיר אפילו געראטן זיך אפצוטיילן פון מיין מאן פאר עטליכע חדשים כדי אים צו צוברעכן. אזוי זענען מיר אויך געווען ביי עטליכע טערעפיסטן גרושות און גרושים [צווישן זיי ..., און נאך]. איך שרייב ארויס די נעמען פון די טערעפיסטן כדי איבערצוצייגן אז איך זאג דעם אמת, און אז דער ראש ישיבה איז גערעכט.


היינט ווען איך קוק צוריק, זע איך וואספארא צדיק מיין מאן איז געווען, ווי שטארק ער האט נעבעך געליטן פון מיר, און ווי געטריי ער האט פרובירט צו זיין צו מיר אלע יארן, און איך האב אים ממש נישט געלאזט. ער איז אזא צדיק אז ער האט נישט היינט קיין טראפ טענות צו מיר, וויסנדיג אז איך בין געווען א צוקלאפטע קינד, געשטופט דורך מיין משפחה דאס צו טון צו אים.


אבער נאכמער קוק איך צוריק מיט ווייטאג איבער די נקודה פונעם ראש ישיבה, אז די אלע אויסגערעכנטע נעמען פון די טערעפיסטן זענען די סאמע סוקסעספולסטע טערעפיסטן ביי אונזער היימישע עולם, הונדערטער און טויזנטער היימישע קאפעלס גייען צו זיי, און ווען איך האב זיך נאכגעפרעגט האט מען מיר געגעבן די בעסטע אינפארמאציע אויף זיי, אפילו די באקאנטע ארגאניזאציע ... האט מיר געזאגט אז זיי זענען די בעסטע אין דעם פעלד, און איך זאל גיין צו זיי.


היינט, ווען איך בין שוין ברוך ה' געזונט, קוק איך צוריק און איך שטוין, ווי אזוי האב איך אפילו געמיינט אז אזעלכע מענטשן, וואס זענען די גרעסטע דורכפאל אין זייער אייגענע לעבן, זיי האבן קיינמאל נישט געקענט חתונה האבן, אדער האבן זיי זיך געג'ט, מענטשן מיט פארוויקלטע שווערע פערסאנאלעטיס, וועלן מיר קענען העלפן פאררעכטן מיין שטוב?! העלפן מיט די ריכטיגע וועג פון חינוך הבנים?! ווען זיי האבן קיינמאל נישט געהאט קיין קינד? זיי ווייסן אפילו נישט וואס מיינט האבן א אייגן קינד.


און איך ווייס אז איך בין נישט די איינציגסטע, נאר הונדערטער אנדערע גייען צו זיי פאר הילף, צי זענען מיר טאקע דער עם חכם ונבון? ווי אזוי לאזן די רבנים צו מען זאל גיין צו אזעלכע מענטשן פאר טערעפי?! שוין אפגערעדט פונעם פאקט אז יעדער לייסענסד טערעפיסט (אויב מען איז נישט לייסענסד טאר מען ח"ו נישט גיין צו זיי), האט זיך געלערנט יארן אין א גוי'אישע סקול, אויף גוים און א גוי'אישע לעבנסשטייגער, ווי אזוי קענען זיי קומען און נוצן זייערע לערנונגען אויף אונזער היימישע עולם? אויף אונזערע הייליגע קינדער?


אבער אויב זיי וואלטן געקענט העלפן למעשה איינעם ארויסקריכן פון זייערע פראבלעמען, וואלט איך געווען שטיל, נאך אלעם קען מען טענה'ן אז חכמה בגוים תאמין, די תורה זאגט ורפא ירפא אז מען דארף גיין צו א דאקטאר זיך היילן; פאקטיש אבער האט קיין איין טערעפיסט, אפילו די אזוי גערופענע פארהייראטע מיט נארמאלע שטיבער, צו וועם מיר זענען געגאנגען דורכאויס די יארן, ממש גארנישט גארנישט געקענט העלפן, איך געדענק נישט אפילו איין קליינע טראפ הילף וואס איך האב באקומען פון זיי די אלע יארן, אויסער צו אראפשטעלן גרעניצן קעגן מיין מאן, קעגן מיינע קינדער, און מיר אויפגעהעצט קעגן מיין מאן און קינדער, זיך נישט צו לאזן פון זיי, וואס דאס האט נאר געשטערט מיין שטוב ברוחניות וגשמיות.


א שאד אז מ'קען נישט צוריק בעטן קיין געלט פון די טערעפיסטן, אז אויב זיי קענען נישט העלפן באקומט מען צוריק דאס געלט, וואלט איך כאטש געקענט אראפלייגן געלט צו קויפן אן אייגענע דירה. יעדע אנדערע דאקטאר וואס האט ווען אזעלכע שלעכטע רעזולטאטן וואלט מען גערופן אין געריכט און ער וואלט ארויס פון ביזנעס.


איך בעט זייער דער ראש ישיבה זאל ווייטער רעדן און האקן, אפילו איך שטעל זיך פאר אז דער ראש ישיבה ליידט פאר זיינע רייד, אבער ער איז מציל אזויפיל אידן פון צער.


ווי אויך וויל איך בעטן מיינע טייערע שוועסטער, אידישע מאמעס, הערט אייך צו צו די ווערטער פון ראש ישיבה, נישט בלויז איז עס די תורה'דיגע וועג, נאר די פראקטישע און אמת'ע וועג, איך בין עס דורך און איך קען אייך דאס איבערצייגן. אויב אייערע עלטערן אדער געשוויסטער העצן אייך קעגן אייער מאן, זייט וויסן אז זיי זענען דער יצר הרע אליינס, וואס האט אזויפיל וועגן ווי אזוי ער קומט צו צום מענטש. און יא, צומאל ליידער אויך אין לבוש פון געשוויסטער וואס האבן כלומר'שט רחמנות אויף דיר און ווילן דיר העלפן.


איך האף אז די פירסום פונעם בריוו וועט העלפן אנדערע אידן, און עס זאל זיין א זכות פאר מיין נשמה, און א תיקון אויפן אומבאשרייבליכן צער וואס איך האב גורם געווען פאר מיין מאן אזויפיל יארן.


איר קענט מפרסם זיין דעם בריוו, אבער ביטע ארויסנעמען אלע נעמען.


א גרויסן יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בלק, ט"ו תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


די הייליגע חכמים זאגן (ירושלמי ברכות ט, ח): "אִי אֶפְשַׁר לְאִישׁ בְּלֹא אִשָׁה, וְאִי אֶפְשַׁר לְאִשָּׁה בְּלֹא אִישׁ, אִי אֶפְשַׁר לִשְׁנֵיהֶן בְּלֹא שְׁכִינָה", א מאן קען נישט זיין אן א ווייב, און א פרוי קען נישט זיין אן דעם מאן, און ביידע פון זיי - קענען נישט זיין אן דעם אייבערשטן.


מען קען נישט זאגן אנדערש פון די תורה, די תורה איז חכמתו יתברך, וואס די הייליגע חכמים זאגן – זאגט דער אייבערשטער; ווער עס זאגט אנדערש – איז א פארפירער. די אלע וואס העצן אויף די פרוי קעגן די מאן, אדער פארקערט - די זענען פארפירערס. אך און וויי פאר ווער עס פאלט אריין ביי זיי אין די הענט ה' ירחם, די אלע וואס רעדן איין די ווייב זי זאל נישט היטן די הלכות וכו', אזוי וועט זיך דער מאן צעברעכן וכו' – די האבן נישט קיין תשובה.


מוהרא"ש זאגט, ווען משיח וועט קומען וועט מען זיי הענגען, והוקע אותם, אין אלע גאסן וועלן הענגען די וואס טיילן אפ מענער פון די ווייבער און ווייבער פון די מענער, ווייל זיי פארטרייבן די שכינה הקדושה; די שכינה רוט נאר וואו עס איז דא מאן און ווייב, און זיי זענען גורם אז מען פאלט נאכדעם אראפ אין ביטערע עבירות וואס ברענגען אלע צרות.


עס איז א גרויסע סכנה צו גיין צו טערעפי, אפגערעדט אז עס איז א שאד די געלט, א שאד די צייט; זיי קענען קיינעם נישט העלפן, אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן סא): "יֵשׁ מַנְהִיגִים שֶׁנִּקְרָאִים בְּשֵׁם רַבִּי, וְלֹא דַּי שֶׁאֵינָם יְכוֹלִים אֲפִילּוּ לְהַנְהִיג אֶת עַצְמָן, וּמִכָּל שֶׁכֵּן שֶׁאֵינָם יְכוֹלִים לְהַנְהִיג אֶת אֲחֵרִים", עס זענען דא פירער'ס וואס רופן זיך רבי'ס, זיי קענען זיך אליינס נישט העלפן, ווי אזוי קענען זיי העלפן אנדערע? אלע פון זיי זענען קרויסע קלעצער, פוילע מענטשן, בפרט די פרויען טערעפיסטן וואס האבן משפחות, אנשטאט זיין א מאמע פאר די קינדער, א ווייב פאר'ן מאן, פירן א אידישע שטוב – אנטלויפן זיי פון זייער ארבעט פון דערביטערטקייט; היות עס פאסט דאך נישט, וואס וועט מען זאגן אויף איר? זי קאכט נישט, זי רוימט נישט, זי טוט גארנישט; שטעלט זי זיך אהער ווי א 'חכמת', און צעבראכענע נשמות פאלן קרבנות פאר זיי. אויסער דעם וואס זיי קענען נישט העלפן, איז דאס א סכנה, זיי העצן אויף איינעם אויפ'ן צווייטן, רחמנא לצלן.


פרויען האבן אין זיך א שטארקע מעלה, מער פון מענער; פרויען זענען שטערקער אין אמונה, זיי גלייבן שטערקער; דארפן זיי דאס נוצן בקדושה, גלייבן אין באשעפער, גלייבן אין די תורה און אין צדיקים, נישט ווערן פארקויפט פון נארישע זאכן.


ווען מענטשן וואלטן געוויסט פון רבינ'ס עצה, פון התבודדות ותפלה, מען וואלט דאס געטון טאג און נאכט; אנשטאט רעדן צו טשאדעלע באדעלע וואלט מען גערעדט צום אייבערשטן, אנשטאט רעדן צו א בשר ודם וואלט מען אלעס דערציילט דעם אייבערשטן – דאס ווערט אנגערופן אין רבינ'ס ספרים "התבודדות ותפלה", א מענטש זאל גיין אין א שטילע פלאץ, א פלאץ וואו קיינער געפונט זיך נישט און רעדן צום אייבערשטן כידבר איש אל רעהו, אזוי ווי מען רעדט צו א גוטער פריינט, אלעס דערציילן, אלע שוועריקייטן, אלע שווערע מידות, שווערע נאטורן. - דאס טוישט די גאנצע לעבן, מען ווערט אמת'דיג מיט זיך אליין.


התבודדות עפנט אויף דעם אמת'ן מענטש, מען הייבט אן זיך קענען, מען הייבט אן זען פאר זיך בערג עבירות, זאכן וואס מען האט קיינמאל פארדעם נישט געוויסט. אזוי ווי דער הייליגער רבי אלימלך זכותו יגן עלינו זאגט (הנהגות אדם, סימן א) מען זאל זיך מתבודד זיין און וויינען צום אייבערשטן אויף אלע מעשים וואס מען דארף פאררעכטן, "וְאָז יִרְאֶה בְּעַצְמוֹ שֶׁעָמְדוּ עֲוֹנוֹתָיו נֶגֶד עֵינָיו, וְיִזְכֹּר אֶת חֲטֹּאתָיו וַעֲווֹנוֹתָיו וּפְשָׁעָיו כֶּהָרִים וּגְבָעוֹת", דעמאלט וועט מען זען די עבירות וואס גרייכט אזויפיל ווי ריזיגע בערג, "אֲשֶׁר מֵעוֹלָם לֹא זָכַר אוֹתָם אִם עָשָׂה כָּכָה". וואס פאר'ן זיך מתבודד זיין האט ער בכלל נישט געוואוסט אז ער דארף תשובה טון אויף דעם, "כָּכָה יַעֲשֶׂה לֹא פַּעַם וְלֹא שְׁתַּיִם וְלֹא מֵאָה פְּעָמִים, עַד אֲשֶׁר יְרַחֲמוּ עָלָיו מִן הַשָׁמַיִם", אזוי זאל ער טון נישט איין מאל, נישט צוויי מאל, נישט הונדערט מאל; ער זאל זיך אזוי פירן ביז דער אייבערשטער וועט רחמנות האבן אויף אים און אים פירן אויפ'ן ריכטיגן וועג, "וְיִתְפַּלֵּל לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שֶׁיַּדְרִיכֵהוּ בַּדֶּרֶךְ וְיוֹרֵהוּ דַּרְכּוֹ שֶׁלֹא יְבַלֶּה חַיֵּי חַיָּיו", ער זאל בעטן דעם אייבערשטן ער זאל וויסן ווי אזוי זיך צו פירן, ער זאל נישט פארברענגען זיינע יארן און טעג מיט נארישקייטן, ביז דער אייבערשטער וועט אים העלפן ער וועט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.


אנשטאט באשולדיגן דעם מאן, די עלטערן, דעם און יענעם וכו' וכו', - הייבט מען אן זען אז מען דארף זיך אליינס פאררעכטן, 'קיינער איז נישט שולדיג אין מיין לעבן, איך אליין קען זיך מאכן די לעבן גוט אדער שווער', אזוי ווי דער רבי זאגט (ספורי מעשיות, מעשה ג' מחגר) ווען דער גזלן, דער רוצח האט געטראטן אויף די שטויב פון די צדיקים, ער האט אנגעהויבן לערנען דעם רבינ'ס ספרים, האט ער גלייך אנגעהויבן וויינען און שרייען: "גיוואלד, וואס האב איך געטון די אלע יארן? איך האב אזויפיל געזינדיגט, איך האב גע'הרג'עט מענטשן, בא'גנב'עט מענטשן"; דאס קומט ארויס ווען מען ווערט מקורב צום צדיק, אנשטאט באשולדיגן די עלטערן, דעם מאן, אדער דער מאן באשולדיגט די ווייב – הייבט מען אן תשובה טון, מען פאררעכט זיך. אנדערש איז ווען מען טרעט אויף די שטויב פון די משוגעים, מען קומט אן צו טערעפי; דעמאלט האבן זיי אנגעהויבן באשולדיגן איינער דעם צווייטן: "וועגן דיר האבן איך גע'הרג'עט, דו ביסט שולדיג", ביז זיי האבן זיך אויסגע'הרג'עט איינער דעם צווייטן; דאס פאסירט מיט דער וואס טרעט אויף די שטויב, ווער עס קומט אן ביי זיי, ער טרעט נאר אריין ביי זיי.


עס האט אייך געקאסט א פערטל מיליאן דאלער די גניבה; אנדערע צאלן נאך מער, מען איז איינגערעדט אין די זאך א גאנץ לעבן. ביים רבי'ן קאסט נישט די זאכן קיין געלט, מען קען רעדן מיט'ן אייבערשטן אן קיין ענדע, אומזיסט, אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


וואויל איז דעם וואס לאזט זיך נישט נארן, ער נוצט אויס די טעג און יארן מיט דביקות בה' יתברך און איז זוכה צו שפירן די זיסע טעם פון גן עדן, להתענג על השם.


דער אייבערשטער זאל אננעמען אייער תשובה.


 

#3 - פארוואס העלפט מיר נישט די תורה און תפלה?
כיבוד אב ואם, קדושה, תפילה והתבודדות, טערעפי, עבירות, גמרא

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


איך וויל צום ערשט זיך באדאנקען פאר אלע עצות אין עבודת ה', און אויף אלע חיזוק, דער ראש ישיבה שליט"א האט ממש געראטעוועט מיין לעבן.


דער ראש ישיבה זאגט ביי די שיעורים אז די בעסטע עצה געראטעוועט צו ווערן פון די הארבע עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה, רחמנא ליצלן, איז צו לערנען דעם דף גמרא און צו רעדן צום אייבערשטן. איך פרוביר אבער דאס צו טון, און ס'העלפט מיר נישט צופיל. וואס קען איך טון?


אויך וויל איך פרעגן, איך בין א גרוש, און מיין מאמע וויל איך זאל גיין אויף טערעפי. איך הער אבער פונעם ראש ישיבה כסדר אז טערעפי העלפט נישט, ס'איז נאר א וועג ארויסצושלעפן געלט. וואס זאל איך טון?


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, כ"ח תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


נישט איך זאג דאס, דער הייליגער רבי זאגט דאס; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ לִילִית, עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", תלמוד באטרעפט די זעלבע ווי דער נאמען פון די קליפה וואס מאכט א מענטש זינדיגן אין פגם הברית, ווען מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה, מען ווערט געראטעוועט פון אראפ פאלן אין די עבירה.


נאך זאגט דער רבי (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפ געפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם. וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך", וועט ער סוף כל סוף ארויס גיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס, אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


ווען דער רבי האט געזאגט דעם שמועס, האט רבי נתן געפרעגט דעם רבי'ן (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "צי תורה קען אויך העלפן אזא איינעם וואס פאלט אראפ אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה, רחמנא לצלן?" האט דער רבי געשריגן אויף אים און געזאגט: "דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס, אפילו א מענטש איז געפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה, רחמנא לצלן, אויב ער וועט לערנען תורה וועט אים די תורה ארויס נעמען פון די בלאטע".


דעריבער בעט איך דיר זייער זאלסט זיך שטארקן ווייטער צו לערנען די הייליגע תורה, דאס וועט דיר ארויסנעמען פון דיין שלעכטע געוואוינהייט, דו וועסט אויפהערן פאלן אין די עבירה. בזכות וואס דו לערנסט וועסטו טרעפן בקרוב א גוטע שידוך, דו וועסט קענען זיין אפגעהיטן.


בנוגע טערעפי; ענדערש פאלג דעם רבי'ן מיט התבודדות, גיי יעדן טאג התבודדות. מאך זיך א צייט זיך אויסצורעדן צום אייבערשטן, אין אנהייב וועט דיר דאס זיין שווער, ווייל ווען מען זינדיגט אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה ווערט פארלאשן די אמונה, מען שפירט נישט דעם אייבערשטן און קען מען נישט רעדן צו אים, אבער אז מען ברעכט עס דורך, מען נייט זיך צו דעם - ווערט מיט די צייט אויפגעבויט די אמונה.


דארפסט זיך נישט קריגן מיט דיין מאמע; זאג איר אז דו וועסט גיין צו א טערעפיסט, אזוי וועט זי נישט האבן קיין צער פון דיר און אנשטאט גיין רעדן צו א בשר ודם, וואס נישט נאר ער קען דיר נישט העלפן, ער קען זיך אליינס נישט העלפן - איז ווי אזוי קען ער העלפן אנדערע? זאלסטו גיין רעדן צום אייבערשטן, שמועס מיט אים, דערצייל אים דיין לעבן, דערצייל אים דיינע ווייטאגן און בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, דורכדעם וועט ארויס גיין פון דיר אלע צער און עגמת נפש.


ווען מענטשן וואלטן געוואוסט וואס התבודדות איז, ווי געזונט דאס איז פאר'ן מענטש, ווי עס שטארקט דעם מענטש - וואלטן אלע אפגעלאזט די פותרי חלומות, יעדער וואלט זיך באשעפטיגט מיט דעם; דאס וועט זיין ווען משיח וועט קומען. משיח וועט אריין ברענגען אזא שטארקע אמונה אין יעדן איינעם; אנשטאט גיין בעטן טובות פון מענטשן, אנשטאט רעדן צו מענטשן - וועט זיך יעדער איינער באשעפטיגן נאר מיט אמונה, אזוי ווי עס שטייט (ישעיה יא, ט): "כִּי מָלְאָה הָאָרֶץ דֵּעָה אֶת ה', כַּמַּיִם לַיָּם מְכַסִּים", די גאנצע וועלט וועט זיין פארנומען נאר מיט רעדן צום אייבערשטן; דאס קען מען שוין יעצט זוכה זיין, דער רבי לערנט מיט אונז מיר זאלן נישט גיין צו קיינעם און נישט נאכלויפן קיינעם - נאר גיין צום אייבערשטן.


 דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2 - פארוואס זאל מען נישט גיין אויף טערעפי?
רפואה, טערעפי, בריוו

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל וויל איך ארויסברענגען מיינע געפילן איבער די געוואלדיגע שיעורים און חיזוק, מיט וואס איר זענט מחזק אזויפיל טויזנטער אידישע קינדער יעדן טאג, ווי אויך די געוואלדיגע בריוו וואס איר ענטפערט פאר יעדן מיט אזא שכל הישר און א קלארקייט, ממש הפלא ופלא. איך ליין כסדר די בריוו און איך נעם דערפון אסאך חיזוק, דער אייבערשטער זאל ווייטער העלפן.


איך האב פרעגן איין זאך וואס איז מיר זייער אינטערעסאנט. חז"ל זאגן אויפ'ן פסוק "וְרַפֹּא יְרַפֵּא" (שמות כא, יט) אז "מכאן שנתנה רשות לרופא לרפאות", דאס מיינט אז מ'קען און מ'דארף גיין צו א דאקטער ווען ס'פעלט אויס. און אזוי ווי ווען א מענטש האט א מחלה לא עלינו אין זיין גוף פארשטייט מען אז מ'דארף גיין צו א דאקטער, די זעלבע וואלט געדארפט זיין ווען א מענטש ליידט נעבעך אויף זיין נפש, ער קען זיך נישט קיין עצה געבן מיט זיין ווייב, מיט זיינע קינדער, מיט אנדערע מענטשן, און אזוי ווייטער. צי ער האט א פראבלעם מיט כעס אדער אנדערע שלעכטע מדות, אדער איינער וואס האט פראבלעמען מיט פחדים, דמיונות און שלעכטע מחשבות, וואלט ער אויך געדארפט גיין צו א נפשיות'דיגער דאקטער אים צו היילן.


דערפאר וואונדער איך זיך פארוואס איר שרייבט אלץ אויף די אלע זאכן אז די איינציגסטע עצה צו דעם איז נאר תפלה. איך פארשטיי  אז אפילו ווען מ'גייט זיך יא היילן דארף מען אוודאי האבן אויך תפלה צו דעם, אזוי ווי ביי א געווענליכע מחלה וואס מ'קען זיך נישט פארלאזן בלויז אויפ'ן דאקטער, מ'דארף בעטן דעם אייבערשטן צו האבן א רפואה שלימה, אבער פארוואס שרייבט דער ראש ישיבה אז נאר תפלה איז די איינציגסטע זאך צו טון?


איך האף איר וועט מיר קענען אויסקלארן די זאך, און דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט ווייטער קענען ממשיך זיין מיט די הייליגע ארבעט מיט די הרבצת התורה, מיט פיל נחת און הרחבת הדעת.


יישר כח

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


געלויבט דעם אייבערשטן אז ער האט מיר מקרב געווען צום הייליגן רבי'ן; איך האב זוכה געווען צו מקורב ווערן צום הייליגן רבי'ן דורך מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, און מיר מזכה געווען איבערצוגעבן ווייטער פאר בני הנעורים די עצות פון רבי'ן. בפרט די לעצטע פאר יאר פון ווען מוהרא"ש זי"ע איז נסתלק געווארן האבן בחורים און אינגעלייט אנגעהויבן שרייבן בריוו וואו זיי דערציילן זייער ווייטאג, זייערע נסיונות און איבערגייעכצער וואס גייט אריבער אויף זיי, האט דער אייבערשטער מיר מזכה געווען צו שרייבן חיזוק און עצות פון הייליגן רבי'ן.


אלע בריוו, אלע עצות און חיזוק דאס איז גענומען געווארן פון ספר הקדוש "אשר בנחל"; דאס ענטהאלט שכל פאר'ן לעבן, עצות פאר'ן לעבן, חיזוק פאר'ן לעבן, ווערטער פון הייליגן רבי'ן. ווען מען ווערט מקורב צום צדיק אמת באקומט מען א קלארע שכל און א לויטערע אמונה, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ח', אות ח): "וְצָרִיךְ לְבַקֵּשׁ מְאֹד מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ 'שֶׁיִּזְכֶּה לְהִתְקָרֵב לְמַנְהִיג אֲמִתִּי, כְּדֵי שֶׁיִּזְכֶּה לֶאֱמוּנָה אֲמִתִּית בִּשְׁלֵמוּת'", מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו טרעפן אן אמת'ן צדיק וואס קען צוברענגען צו האבן א ריינע קלארע אמונה, "כָּל הַמִּתְקָרְבִים לְמַנְהִיג אֲמִתִּי, זוֹכִין לֶאֱמוּנָה יְשָׁרָה דִּקְדֻשָּׁה", ווייל אלע וואס זענען מקורב צו אן אמת'ן צדיק זענען זוכה צו האבן א קלארע אמונה; דאס באקומט מען ווען מען ווערט מקרוב צום רבי'ן. אלע קשיות, ספיקות און בלבולים גייען אוועק און די אמונה שיינט און לייכט, מען לעבט מיט א אמונה ברורה ומזוככת.


בנוגע דיין פראגע וואס איז שלעכט מיט'ן גיין צו מענטשן זיך אויסהיילן דעם נפש וכו', וכו'; וויסן זאלסטו אז רוב טערעפיסטן זענען גרויסע פארברעכערס, זיי קענען נישט העלפן און זיי ווילן נישט העלפן, זיי זוכן נאר אויסצומעלקן אידישע קינדער וכו' וכו'. ליידער זענען דא זייער אסאך וואס ליידן פחדים, דמיונות און שלעכטע מחשבות וכו', וכו', וואס דאס קען מען נישט היילן נאר דורך אמונה. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ה): "הָעִקָּר הוּא הָאֱמוּנָה, וְצָרִיךְ כָּל אֶחָד לְחַפֵּשׂ אֶת עַצְמוֹ, וּלְחַזֵּק אֶת עַצְמוֹ בֶּאֱמוּנָה", דער עיקר אויף וואס א מענטש דארף ארבעטן צו צוקומען - איז אמונה, "כִּי יֵשׁ סוֹבְלֵי חֳלָאִים, שֶׁיֵּשׁ לָהֶם מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת, וְהֵם סוֹבְלִים הֶחֳלָאִים רַק בִּשְׁבִיל נְפִילַת הָאֱמוּנָה", ווייל עס זענען דא זייער אסאך מענטשן וואס האבן מחלות און זיי ליידן דאס נאר ווייל זיי האבן נישט קיין אמונה; דאס גייט ארויף אויף יסורי הנפש וואס מענטשן ליידן זיך נעבעך צאם, זאגט דער רבי ווייטער: "כִּי עַל יְדֵי נְפִילַת הָאֱמוּנָה, בָּאִים מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת שֶׁאֵין מוֹעִיל לָהֶם - לֹא רְפוּאוֹת, וְלֹא תְּפִלָּה, וְלא זְכוּת אָבוֹת", ווען א מענטש האט נישט קיין אמונה און ער ליידט נעבעך פון די מחלות וואס קומט פון חסרון אמונה, דעמאלט העלפט אים נישט קיין רפואות, עס העלפט נישט קיין תפילה און אויך נישט זכות אבות. דאס גייט ארויף אויף די יסורים וואס מענטשן מאכן נעבעך מיט פון אלע סארט יסורי הנפש; עס פייניגט זיי פון אינעווייניג - יעדער מיט זיינע שלעכטע מחשבות, און די איינציגסטער רפואה אויף דעם איז אמונה.


פרעג זיך נאך ביי מענטשן וואס זענען מיד געווארן פון ארום לויפן צו טערעפיסטן און ביים סוף זענען זיי אנגעקומען צום הייליגן רבי'ן, זיי האבן אנגעהויבן לעבן מיט אמונה, זיי לעבן מיט די עצה פון רעדן צום אייבערשטן אויף פראסט אידיש, אויף די אייגענע שפראך, זיי וועלן דיר זאגן וואס יתרו האט געזאגט (שמות יח, א): "עַתָּה יָדַעְתִּי כִּי גָדוֹל ה' מִכָּל הָאֱלֹקִים"; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מכילתא יתרו א, יב) יתרו האט געדינט אלע עבודה זרה'ס, ער האט נישט אויסגעלאזט קיין איינס און ער האט געזען אז אלעס איז נארישקייטן, ער איז געקומען צו משה רבינו און געזאגט: "עַתָּה יָדַעְתִּי כִּי גָדוֹל ה' מִכָּל הָאֱלֹקִים"; אזוי אויך יעצט, ווען די מענטשן לעבן מיט'ן רבינ'ס עצה, זיי מאכן 'התבודדות', זאגן זיי: "עַתָּה יָדַעְתִּי כִּי גָדוֹל ה' מִכָּל הָאֱלֹקִים", מיר ווייסן אז נאר דער אייבערשטער קען העלפן דעם מענטש.


עס איז נישט דא קיין שום וועג ארויסצוגיין פון פחדים, דמיונות און שלעכטע מחשבות, עס איז נישט דא קיין וועג צו אויפבויען 'סעלף קאנפידענס', נאר דורך 'אמונה'; נאר דער רבי קען אויסהיילן דעם מענטש מיט זיינע וואונדערליכע עצות, אזוי ווי דער רבי האט אויסגעפירט די מעשה פון די זיבן בעטלערס (ספורי מעשיות, מעשה יג): "אין איך הייל זי"; דער רבי האט אזויפיל חיזוק און גרינגע עצות ווי אזוי א מענטש קען ארויס קריכן פון זיינע שלעכטע מחשבות.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו לעבן מיטן רבי'ן וועלן מיר זוכה זיין צו א שטארקע אמונה, וועלן מיר זיין געזונט בגוף ובנפש.

#1 - א שכן האט אנגערירט מיין קינד אויף נישט צניעות'דיגע פלעצער, וואס טוט מען?
חינוך הילדים, קדושה, חיזוק פאר פרויען, טערעפי

תוכן השאלה‎

לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א,


קודם כל מוז איך זיך באדאנקען פאר די הערליכע שיעורים און חיזוק, דאס איז ממש מיין לעבן, די לעבן ווערט גרינגער און שענער, און די קינדער זעען מער א פרייליכערע מאמע, און אזוי ווייטער טוישט דאס מיין גאנצן לעבן צום גוטן.


מיין פראגע איז אזוי, בערך א יאר צוריק האט איך אנגעהויבן הערן די שיעורים, און איך בין נתעורר געווארן איבער דעם ענין צו רעדן אפן צו די קינדער, זיי אנווארענען זיך אכטונג צו געבן פון קראנקע בחורים און מענטשן, און זייט דעמאלט רעד איך צו מיינע קינדער איבער דעם יעדע שטיק צייט, און אויך זאג איך זיי אז אויב האבן זיי א חשד אויף איינעם זאלן זיי קומען דערציילן.


איין טאג קומט צו מיר מיין זון - 9 יאר אלט - און דערציילט מיר אז לעצטע יאר האט אים א שכן - א אינגל פון 12 יאר - אנגערירט אויף נישט צניעות'דיגע פלעצער, און ער האט דעמאלט מורא געהאט צו דערציילן די מעשה און יעצט האט ער גענומען די שטארקייט צו קומען דערציילן. (שפעטער האט ער שוין נישט געוואלט איך זאל רעדן מיט אים וועגן די מעשה).


יעצט איז מיין שאלה וואס איך זאל טון מיט דאס קינד, אז ער זאל נישט געשעדיגט ווערן פון דעם, ער איז א וואויל אינגל און האט ליב צו לערנען, איך האב אים געזאגט ער זאל זאגן משניות, אבער מענטשן האבן מיר צוגערעדט אים צו שיקן צו א געוויסע סארט טערעפי וואס קען אינגאנצן ארויסנעמען פון אים דער פראבלעם, און מ'קען אויך זען אויב ס'איז שוין אריבער אינגאנצן אדער נישט, פון די שיעורים האב איך אבער פארשטאנען אז דאס איז נישט די עצה, איך בין אבער נישט רואיג וואס איך דארף צו טון.


און נאך א שאלה איז וועגן דעם בחור דער פוגע וואס איז היינט שוין 13 יאר, און איז אריין צו א גוטע ישיבה און קוקט אויס א גוטער בחור, ווייסן מיר נישט אויב מיר זאלן דאס דערציילן פאר זיינע עלטערן, וואס וועלן זיי דען קענען טון? און וואס קענען מיר טון?


איך וועל זיך פרייען צו באקומען א קלארע ענטפער וואס מיר דארפן צו טון.


א גרויסן יישר כח.

תשובה מאת הראש ישיבה שליט"א:‎

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בראשית, אסרו חג סוכות, כ"ד תשרי, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואויל איז אייך אז איר ציט אויף אייערע קינדער מיט יראת שמים; איר געבט אכטונג אויף אייערע קינדער זיי זאלן האבן גוטע חברים און אז זיי זאלן זיך דערווייטערן פון שלעכטע חברים.


בנוגע די מעשה וואס אייער קינד פון 9 יאר אלט האט אייך דערציילט, אז א שכן  - א קינד פון 12 יאר - האט אים אנגערירט אויף נישט צניעות'דיגע פלעצער און איר ווילט וויסן וואס איר דארפט טון.


איר זאלט ווייטער רעדן צו אלע אייערע קינדער בכלליות פון זיך אכטונג געבן פון שלעכטע חברים, עס איז נישט גענוג אז מען זאגט ברמיזה: מען דארף האבן 'גוטע חברים', און מען טאר זיך נישט חבר'ן מיט 'שלעכטע חברים', נאר מען דארף ארויס זאגן קלאר און דייטליך פאר די קינדער ווא מען טאר נישט לייגן די הענט און וואו מען טאר נישט קוקן וכו', און אויב א צווייטער - זאל זיין ווער זאל נאר זיין - וויל אים אנרירן זאל ער אנטלויפן פון יענעם און קומען דערציילן, אזוי וועלן זיי זיין ערליך און ריין.


רעדטס נישט מער מיט אייער קינד פון די מעשה, עס איז גענוג אז ער האט עס אייך דערציילט, יעצט זאלט איר אים נאר הייבן. ער שעמט זיך פון דעם, עס איז נישט גוט איר זאלט דאס אים אויפברענגען, ער האט שוין תשובה געטון אויף דעם.


מען דארף אריין לייגן אין קינדער אז מען קען תשובה טון כדי זיי זאלן נישט ארום גיין מיט שלעכטע מחשבות אז דער אייבערשטער איז ברוגז אויף זיי, מען דארף זיי מחנך זיין זיי זאלן וויסן אז אפילו מען האט געטון אן עבירה קען מען תשובה טון און ווערן א גרויסע צדיק.


זייער גוט אז איר געוואוינט אים איין צו זאגן משניות, דאס וועט אים מאכן פאר א גרויסער צדיק, אבער געדענקט אז א קינד דארף אויך שפילן; ווען ער קומט אהיים פון חדר איז נישט גוט צופיל אים צו שטופן צו לערנען, א קינד דארף זיך אויסגעבן מיט שפילן, נאר שפעטער ווען ער ענדיגט שפילן בלייבט נאך צייט, דעמאלט איז גוט אים צו צוגעוואוינען צו לערנען אויפן סדר דרך הלימוד צו זאגן אסאך משניות.


בנוגע צי איר זאלט נעמען אייער קינד פאר טערעפי וכו'; אין דעם פאל וואס ער איז אריבער אזא מעשה מיט א צווייטע קינד - אויף דעם דארף מען נישט קיין טערעפי, עס וועט נאר ערגער מאכן. מה שאין כן אויב מען ווערט באצווינגען פון אן ערוואקסענעם מענטש דעמאלט דארף מען וויסן ווי ווייט עס איז געווען, ווייל דאס קען צוגרינדלייגן א קינד אויף זיין גאנץ לעבן.


איר קענט מעורר זיין די עלטערן פון דעם בחור זיי זאלן רעדן צו אים; די קינדער זענען נישט שולדיג, ווייל ליידער רעדט מען נישט צו זיי. עס קען זיין אז זיי ווייסן אז זיי טוען נישט קיין איידעלע זאך אבער זיי ווייסן נישט ווי גרויס די עבירה איז און וויפיל מען ליידט פון דעם שפעטער. איר דארפט נאר אכטונג געבן נישט צו מאכן א קריגעריי, ווייל זיי קענען נאך אויסדרייען די מעשה אויף אייך וד"ל.


עלטערן דארפן אסאך וויינען צום אייבערשטן פאר גוטע קינדער; בפרט א אידישע מאמע דארף ביי די שבת ליכט פארגיסן טרערן צום אייבערשטן אויף יעדע קינד באזונדער.


מוהרא"ש זכרונו לברכה האט דערציילט אז א איד איז אמאל געקומען צום הייליגן חפץ חיים זכותו יגן עלינו בעטן א ברכה אויף גוטע קינדער, האט דער הייליגער חפץ חיים גענומען א תהלים וואס איז געווען אויפגעבלאזן פון נאסקייט און דאס געוויזן פאר דעם איד און אים געזאגט: "דאס איז דער תהלים פון מיין מאמע עליה השלום וואו זי פלעגט יעדן טאג וויינען צום אייבערשטן זי זאל זוכה זיין צו גוטע קינדער, אזוי איז מען זוכה צו גוטע קינדער"; דערפאר דארפן עלטערן אסאך בעטן דעם אייבערשטן זיי זאלן זוכה זיין צו ערליכע און געזונטע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.